getkscfyt (Smaalt
- Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
BINNENLAND.
Kerknieuws.
ABONNEMENT:
Per kwartaal 3.2F
(Beschikkingskosten 0.15).
Voor het Buitenland bij Weke-
lijksche zending fc—
Bij dageilijksche zending m 7*—
Alles bij vooruitbetaling.
Losse nummers 5 cent.
met Zondagsblad V/% cent«
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijg
baar.
No 2785
Bureau: Hooigracht 35 Telefoon 2778 Aangesloten op het streeknet Lisse. Postbox 20 Postgiro 58936.
DONDERDAG 4 JULI 1929
ADVERTENTIE!?!
Van 1 tot 5 regels1.17Va
Elke regel meer 0.22/%
Ingez. Mededeelingcn
van 1—5 regels &30
Elke regel meer 0.15
Bij contract "belangrijke korting
Voor het bevragen aan het bureau
wordt berekend0.10
10e Jaargang.
Dit nummer bestaat uit VIER bladen.
DE TOTALE UITSLAG.
Op andere plaatsen in dit nummer
vinden onze lezers het een en ander
zegd over den uitslag in onderscheidene
Jrieskringen.
Hier slechts een enkel woord over
liet geheel. Nog niet alle cijfers en zeker
nog niet alle officieele cijfers, staan ons
thans ten dienste.
In 't algemeen blijkt wel, dat de drie
fechtsche partijen tevreden kunnen
lijn over den gang van zaken. De be
doeling welke voorzat bij de linkergroe-
pen en bij de scheurpartijen, om een
eventueele vruchtbare samenwerking
der drie groote volksgroepen door den
uitslag dezer stemming bij den wortel
af te snijden, is mislukt. Thans blijkt
reeds, dat de drie partijen waarschijn
lijk met 54, of zeker met 53 leden in
de Kamer terug zullen keeren. Wij
maken hierbij het voorbehoud, ons te
te reserveeren ten opzichte van verras-
fingen welke de overschotten kunnen op
leveren.
Met vreugde constateeren wij, dat de
scheurpartijtjes in deze hun hoop zijn
teleurgesteld, al hebben zij h'ier en daar
.wat winst geboekt.
In dit nummer geven wij zoo veel
mogelijk cijfers, welke velen onzer le
zers behing zullen inboezemen. Morgen
volgt wat thans nog niet bekend is. Wij
meenen hierbij zeer royaal te werk te
zijn gegaan. Men beschouwe de cijfers
en make zijn eigen conclusies ten op
zichte der eigen gemeente, of eigen
kieskring.
Zeker, het ware ons aangenamer ge
weest, indien de anti-revolutionairen
in het algemeen wat hooger waren ge
klommen, doch laat op dit oogenblik de
danktoon overheerschen nu de drie
rechtsche groepen aan wie wij de toe
komst van het vaderland het best dur
ven toevertrouwen, hun sterke positie
kunnen blijven innemen.
Morgen hopen wij op deze z^fde
plaats meer te kunnen zeggen.
OFFICIEELE BERICHTEN.
RECHTERLIJKE MACHT.
Bij Kon. besluit is benoemd tot rechter
'de rechtbank te 's-Gravenhage, rar. J. H.
L a e r, rechter-plaatsvervanger in deze recht
bank. (Deze benoeming was uit de officiee
le mededeeling gisteren uitgevallen.)
ONDERSCHEIDING.
Eij Kon. besluit is aan den gepens. luit.-
gen.- tit. N Schrijver vergunning verleend tot
het dragen van de medaille 2e klasse van het
Zweedsche Roode Kruis.
AUDIËNTIE.
De gewone audiëntie van den minister van
Defensie zal op Maandag 8 Juli e.k. niet
plaats hebben,
RECHTERLIJKE MACHT.
Bij K- B. zijn benoemd tot rechter in de
treehtbank:
te 's-Gravenhage Mr. H. Haga, thans in
gelijke betrekking te Haarlem, en Mr. J. TI.
van Laer, rechter-plaatsvervanger in de arr.~
rech'bank te 's-Gravenhage;
te Amsterdam, Mr. P. H. Smits, adv. en
proc. te Arnhem, tevens rechter-plaatsverv.
in de arr.-rechtbank, aldaar;
te Groningen, Mr. H. J. E. Engelkens. thans
In gelijke betrekking te Winschoten;
tot subst.-griffier bij het gerechtshof te
•s-Gravenhage, Mr. II. Seret Opzoomer, thans
(ubst -griffier bij de arr.-rechtbank te 's-Gra-
yenhage. -
RIJKSVERZEKERINGSBANK.
hij K. B. is aan V. Noest eervol ontslag
POSTCHEQUE- EN GIRODIENST.
Pij K. B. zijn bij den postcheque- en giro
dienst bevorderd tot commies J. de Hamer en
O. H. Kloosterman, thans adjunct-commies
en tot adunct-commies mej. M. T. E. Kooistra,
thans boekhouder.
OVERWERK IN HET HOUTBEDRIJF.
De minister van Arbeid heeft vergunning
verleend, dat tot en met 28 September a.s.
door de arbeiders, werkzaam in de onderne
mingen (houthandel, houtzagerijen en -scha-
yerjjen) te Amsterdam, Leiden en Hengelo
van de tot het collectief contract voor het
houtbedrijf toegetreden werkgevers, in afwij
king van de Arbeidswet op de eerste vijf
■werkdagen der week ten hoogste 9 uren per
dag en op Zaterdag ten hoogste 5Vs uur
arbeid wordt verricht, met dien verstande, dat
door jeugdige personen beneden 16 jaar niet
langer dan 48 uren per week arbeid mag
worden verricht, een en ander onder bepaalde
voorwaarden.
DE VANGST VAii KARPERS.
REGELING VAN DE PACHT.
WETSONTWERP INGEDIEND.
De ambtelijke inmenging.
DE PACHTCOMMISSIES.
Ingediend is een wetsontwerp tot nieuwe
regeling van de pacht.
Bij het ontwerpen van het wetsvoorstel is
hetgeen volgens de theorie te verbeteren
ware, getoetst aan wat in de practijk uit
voerbaar en met de opvattingen van de Mi
nisters van Justitie en Landbouw, afkeerig,
als zij zijn van al te veel ambtelijke inmen
ging, overeen te brengen is.
In verschillende ozichten wijkt het ont
werp af van het rapport der „Staatscom
missie voor het Pachtvraagstuk", ingesteld
bij K.B. van 12 Maart 1919.
De inhoud van het ontwerp kan word'_„
samengevat als volgt: het regelt de vergoe
ding voor verbeteringen; het recht op remis
sie en dat op verhooging van den pacht
prijs; de continuatie van pacht; verschillen
de minder op den voorgrond tredende pun
ten, waaronder de vormen van pacht, het
schriftelijk aangaan der pachtovereenkomst,
pacht als zakelijk recht, e.a.; de rechterlijke
competentie in zaken betrekkelijk tot een
pachtovereenkomst
De conclusie der staatscommissie luidde:
„De bezwaren aan een wettelijk continuatie-
recht verbonden, hebben de' commissie in
haar meerderheid weerhouden een dergelijk
recht in het ontwerp op te nemen" De Re-
geerihg biedt echter als tussctoenstelsel aan
een beperkt continuatierecht. Aldus het
stelsel van het ontwerp. Het recht vindt
toepassing bij hoeven en bij los land sléchts
wanneer dit van dien aard is, dat 's pach
ters bedrijf in belangrijke mate of zelfs ge
heel en al met het al of niet voortduren der
pachtovereenkomst gemoeid is. Tevens is
het recht voorbehouden, om bij algemeenen
maatregel van bestuur voor streken, waar
het bestaan des pachters afhangt van ver
pachtingen van gronden van geringer op
pervlakte of tegen lager prijs dan in het
ontwerp aangegeven, het recht op continu
atie te doen gelden. Voorts komen alleen
die opzeggingen, welke onredelijk zijn, voor
opheffing door den rechter in aanmerking.
Op het punt van vergoeding voor verbe
teringen is het ontwerp der staatscommissie
gevolgd. Erkend wordt, het beginsel dat do
pachter bij het einde der pachtovereenkomst
tegenover den vqi-pachter, een recht heeft op
een billijke vergoeding voor de door hem
aangebrachte verbeteringen, tenzij de ver
pachter zicli duidelijk tegen voorgenomen
verbeteringen heeft verzet.
Dit recht geldt uit den aard der zaak niet
Tor verbeteringen, waartoe de pachter
krachtens overeenkomst gehouden is.
Ten aanzien van verbeteringen, die de
gedaante of inrichting van het goed veran
deren, is dc verpachter slechts dan tot
schadevergoeding gehouden, wanneer daar
omtrent tusschen partijen is overeengeko
men.
Voorts is het recht op vergoeding beperkt
tot verbeteringen, die in de laatst verloopen
tien jaren zijn aangebracht.
Rationeel is het voorts, vergoeding voor
verbetering bijéén-jaarlijksche en seizoen-
verpachtingen uit te sluiten.
Wat het recht op remissie en op verhoo
ging van den grondprijs betreft, in de ont
worpen regeling zijn grondslagen gegeven,
waarop een toepassing van zulk recht, ge
heel aan de eischen van billijkheid voldoen
de kan worden gebouwd.
De kantonrechter, die deskundige voorlich
ting krijgt, wordt cle in pachtzaken bevoeg
de rechter (behoudens hooger beroep en
cassatie volgens de gewone regels). In dit
opzicht is er verschil met de voorstellen
der Staatscommissie. Deze toch kende aan
de pachtcommissies, naast andere bevoegd
heden, welke ook het Regeeringsontwerp
kent, zooals het optreden, als scheidsman,
rechtspraak toe in eerste en hoogste ressort.
Voorts is ingediend een wetsontwerp tot
regeling der pachtcommissies
Tot heden zijn de pachtcommissies, pacht
bureaus of pachtraden, of welken naam deze-
instituten ook dragen, zuiver particuliere in
stellingen, voortgekomen uit de landbouw
organisaties. Er is niet de klacht, dat zij
geen goed werk doen, maar veel meer, dat
zij te weinig autoriteit hebben. Hieraan
wordt tegemoet gekomen in het onderhavi
ge ontwerp van wet.
De pachtcommissie blijft opkomen uit het
maatschappelijk leven.
De leden der pachtcommissies worden be
noemd in overleg met de betrokken land
bouworganisaties en zijn geen ambtenaren.
De samenstelling is naar het beginsel van
gelijke vertegenwoordiging van pachters en
verpachters. Zij wordt ingesteld bij K.B. Een
sterke invloed op haar samenstelling kan
door cle landbouworganisaties worden uitge
oefend.
Een belangrijk aandeel in de verbetering
van pachtvei-houdingen' kan de pachtcom
missie hebbèn door het geven van scheids
rechterlijke uitspraken. De pachtcommissie
zal de voorwaarden van een pachtovereen
komst kunnen vaststellen of wijzigen, wan
neer partijen zich schriftelijk aan de dooi
de commissie vast te stellen regeling onder
worpen hebben. Verder is haar taak advi-
seerend. Zij geeft adviezen in zaken van
pacht en zij ontwerpt modellen van pacht
overeenkomsten. Voorts is haar de bevoegd
heid gegeven, om, niits in het algemeen
belang, uit eigen beweging haar oordeel
over concrete pachtverhoudingen aan de
daarbij betrokken partijen kenbaar te ma
ken.
HET CONFLICT
IN OOSTELIJK GRONINGEN.
MINISTER KAN ANTWOORDT OP DE
VRAGEN VAN HET KAMERLID
HIEMSTRA.
Op vragen van het Tweede Kamerlid, den
heer Hiemstra,
1. Heeft de minister kennis genomen van
de redevoering van den heer E. H. Ebels, ge
houden bij de opening van de vergadering
van de Groninger Maatschappij van Land
bouw op 25 Juni j.l., en waarin deze krach
tig stelling nam in het l'oonconflict in ooste
lijk Groningen?
2. Kan de minister mededeelen. of de in
specteur van landbouw, de heer Kakebeeke,
die blijkens de verslagen in de pers in bo
venbedoelde vergadering aanwezig was, zich
daar bevond als vertegenwoordiger van den
minister?
3. Mocht de vraag onder 2 toestemmend
worden beantwoord, is de minister dan niet
van meening, dat het niet wenscholijk is
zich te doen vertegenwoordigen op vergade
ringen van landbouwvereenigingen,welke
zich niet uitsluitend bezighouden mèt alge
meen e landbouwbelangen, maar die ook iü
economische conflicten partij kiezen, al
thans toelaten, dat op haar vergaderingen
partij wordt gekozen en daardoor hét karak
ter van werkgeversvereniging aannemen?
4. Zoo ja, is de minister dan bereid de
verschillende landbouwvereenigingen met
dit standpunt in kennis te stellen?
heeft de minister van binnenlandsche za
ken en landbouw geantwoord:
De ondergeteekende heeft kennis geno-
-n .van de redevoering, door deii heer
Ebels gehouden bij de opening van "de ver
gadering van dc Groninger Maatschapij
van Landbouw op 25 Juli j.l.
*2. De inspecteur van den landbouw had
geen opdracht den ondergeteekende op die
vergadering te-vertegenwoordigen.
3 en 4. Strikt genomen, kunnen deze vra-
„3U, in verband met haar inkleeding en het
antwoord op vraag 2, onbeantwoord blijven.
Intusschen meent de ondergeteekende zich
de opmerking te mogen veroorloven,, dat
censuur op hetgeen in vergaderingen van
landbouwvereenigingen zal. worden bespro
ken, niet vrij van bedenking zou zijn. Ook
al mochten daar landbouwbelangen zooda
nig worden behandeld, dat een economisch
conflict van een bepaalde zijde wordt be
licht, kan de aanwezigheid van een regee-
ringsvertegenwoordiger, die uit den aard
der zaak zich strikt afzijdig houdt, toch
geen cachet aan het besprokene geven.
VRIJE UNIVERSITEITSDAG.
DE LOTING VOOR DEN
DIENSTPLICHT.
Bij de processen-verbaal van de dezer da
gen plaats gehad hebbende loting voor den
dienstplicht voor 1930 en 1931 is een mede
deeling gevoegd betreffende gelegenheid tot
het indienen van bezwaren. Daaruit blijkt:
Uiterlijk den tienden na den dag, v
_i de loting heeft plaats gehad, kunnen
tegen de wijze, waarop zij -is geschied, bij
een met redenen omkleed verzoekschrift,
bezwaren worden ingebracht Het verzoek
schrift moet worden ingediend bij den M
nister van Defensie.
Nadat dc Raad van State, afdeeling voor
de geschillen van bestuur, is gehoord, wordt
door de Koningin op het beroep beslist
bij een met redenen omkleed besluit.
Noord-Holland, waarop het Bijzonder
Visscherijreglement II van toepassing is, het
visschen op karper, zoowel voor het beroep
als voor de sport, van 1 Juni tot en met
31 Augustus verboden.
De Minister heeft, thans echter het voor
nemen dit besluit met ingang van 15 Juli a.s.
in te trekken, zoodat alsdan van dien datum
af, zoowel door het bedrijf als door de sport,
op karper zal kunnen worden gevischt in
het aangegeven' gedeelte van Noord-Holland,
land.
WATERVERKEER.
HET VERKEER TUSSCHEN DE ZEEUW-
SCHE EILANDEN, ZUID-HOLLAND EN
NOORD-BRABANT.
Commissie van onderzoek.
Bij beschikking van den Minister van Wa
terstaat is ingesteld een Commissie aan
welke is opgedragen te onderzoeken welke
aan redelijke eischen beantwoordende ver
betering in het verkeer tusschen de Zeeuw-
sc'he eilanden, Zuid-Holland en Noord-
Brabant onderling behoort te worden aange
bracht, zoowel wat betreft de vervoerver-
bindingen als de daarbij aansluitende hoofd
wegen, met verzoek dienaangaande aan
den Minister rapport uit te brengen.
Deze commissie is samengesteld als volgt:
Mr. Dr. A. B. G. M. van Rijckevorsel, Com
missaris der Koningin in Noord-Brabant,
te 's-Hertogenbosch, voorzitter;H. van
Boeijen, lid van Gedep. Staten van Zuid-
TIolland, te Voorburg; A. van der Weyde,
lid van Gedep. Staten van Zeeland, te Zie-
rikzee; Ir. A. L. de Gelder, hoofdingenieur,
directeur van den Rijkswaterstaat in de di
rectie Noord-Brabant, te 's-Hertogenbosch;
P. J. P. van der Steur, referendaris bij het
Departement van Waterstaat te 's-Graven
hage; Ir. J. J. Stieltjes, inspecteur-generaal
der Spoor- en Tramw. te 's-Gravenhage; Mr.
H. F. do Boer, hezuiijigingsinspecteur bij
het Departement van Financiën te 's-Gra-
liage; K. J. W. Bernet Kempers, directeur
der Registratie en Domeinen te 's-Graven
hage; J. ter Laan, lid van de Tweede Ka
mer der Sta ten-Generaal, te Rotterdam; A.
J. Kuiper, directeur der Rotterdamsche
Tramweg Mij., te Rotterdam; C. J. van
Helden, voorzitter van de Kamer van Koop
handel en Fabrieken, voor Dordrecht en
Omstreken, te Dordrecht. H. P. M. Verlin
den, voorzitter van de afd. Kleinbedrijf van
de Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Westelijk N.-Brabant, te Bréda; M.
Laernoes, voorzitter van de afd. Grootbe
drijf van de Kamer van Koophandel en Fa
brieken voor de Zeeuwsche eilanden, te
Middelburg; C. Dane Gzn., lid van 't comité
voor verkeersverbeteringen van en naar de
Zuid-ITolIan"dsche eilanden en Westbrabant,
te Willemstad; A. A. Mijs, wethouder van
Sommelsdïjk; A. J. ten Hope, voorzitter van
den Bond van Bedrijfsautohouders in Ne
derland, te Rotterdam; H. W. O. de Bruyn,
secretaris van den Algem. Nederlandschen
Wielrijdershond, Toeristenbond voor Neder
land, te 's-Gravenhage; Jhr. J. van Vreden-
burch, bestuurslid van de Kon. Nederland-
sche Automohielclub. te 's-Gravenhage, le
den; en H. J. R. M. Raaymakers, hoofd van
de afdeeling Waterstaat ter Prov, Griffie
van Noord-Brabant, secretaris.
DE WETENSCHAPPELIJKE
SAMENKOMST.
REFERATEN VAN
Prof. GROSHEIDE EN Dr. COOPS.
Hedenmorgen had de veertiende weten
schappelijke samenkomst plaats, onder pre
sidium van prof. dr. V. Hepp, in het ge
bouw van K. en W. Daar kwam allereerst
in bespreking het referaat van prof. Dl*. F.
W. Grosheide over
de volheid des Tijds
Wij onitleenen daaraan het volgende:
Ref. begint met er op te wijzen, dat over
'het algemeen onder de volheid des tijds ver
staan wordt de eigenaardige geestesgesteld
heid, die er tegen het begun onzer jaartel
ling werd gevonden. De meetellende wereld,
het Grieksch-Romeinsche rijk was zoekende
geworden. Het was een tijd van ellende en
verwarring, van onzekerheid en onvoldaan
heid, een tijd van zoeken zonder te vincle.n.
De volheid des tijds is dan het ineenstorten
van den tijd, het niet meer kunnen en het
daarom ontvankelijk zijn voor de prediking
van het Evangelie der genade.
Ontegenzeggelijk wordt in deze omschrij
ving van de volheid des tijds niet onjuist
weergegeven de omstandigheden welke den
tijd van Christus' komst in het vleesch ken
merkten. Doch een andere vraag is, of hier
mede ook de juiste bedoeling van Paulus'
uitdrukking in Gal. 4 4 wordt aangegeven.
Wp hebben na te gaan, wat het N. Testa
ment verstaat onder de uitdrukking „cle
volheid des-tijds'-' en in de tweede plaats
hoe het N.T. den tijd teekent, waarin Jezus
werd geboren.
Walter Bauer ceeft in de 192S verschenen
lexicon voor het Grieksche Woord, dat in
onzen Bijbel vertaald is door volheid des
tijds de volgende betcekenissen: le wat vult,
waarbij men nog kan onderscheiden de vul
ling, de inhoud en het aanvullen, 2e het
geen van iets vol is, 3e-hetgeen tot volheid
is gebracht, 4e het vullen, 5e de toestand
van het vol zijn.
Deze laatste beleekenis moet bepaald on
dersteld worden in Gal. 4 4, waar sprake
is van Christus komst in het vleesch en in
Ef. 1 10, waar gewezen wordt op Chris
tus' wederkomst.
Wat Gal. 4 4 betreft, dient opgemerkt,
dat Paulus in dit verband in 't geheel
spreekt over de toestanden,
gelegd, die zich aanvankelijk alleen op an
organisch terrein bewoog maar juist op or
ganisch terrein (koolstoffenchemié) de
grootste vorderingen maakte.
De op het einde der vorige eeuw ontstane
nieuwe richting, de 'physisch-chemische, die
de eigenschaoDen der stoffen zelf ging onder
zoeken, verwekte ook in de organische che
mie een physisch-georiën'teerde richting. Aan
vankelijk door biologen, medici en' pharma-
maceuten bewerkt, komt deze laatste thans
in meer contact met de organische chemie,
nu meer organic! zich aangetrokken gevoe
len- tot biochemische vraagstukken.
Na een groei in de breedte is dus voor de
chemie een periode van intense arbeidsver-
deeling ingetreden, waarvan vermeerdering
van kennis en verbetering van levensom
standigheden maar bovenal bewondering en
aanbidding van Gods Almacht en Wijsheid
voor ons het gevolg'is.
Strenge afbakening der grenzen tusschen
physica en chemie is ondoenlijk, maar geheel
onmogelijk tusschen deze beide en de meta-
physica, hetgeen duidelijk aan het licht
treedt in de activiteit van physica en chemie
op een randterrein als de bouw van het
atoom. Wel is 't mogelijk het doel der chemie
te benaderen in de omschrijving: Het verband
tusschen de eigenschappen en de samenstel
ling der stoffen.
Dit verband zal zich tot op heden in laat
ste instantie baseerén op de eigenschappen
der atomen; tot op heden omdat er ook
reeds verband tusschen de eigenschappen der
atomen onderling is'gebleken en er zijn
reeds pogingen gedaan om daaruit te beslui
ten tot een langs mathematischen weg afge
leid gemeenschappelijk opbouwprincipe der
atomen, met als eindresultaat de transmu
tatie der elemënten, het droombeeld der
latere alchemisten.
Spr. ging vervölgeiïs' 'na hoe dc chemie
reeds dienstig is geweest voor cultuurver
meerdering: aanbidding van Gods wonderen
in de wereld van het kleine": verruiming van
het arbeidsveld van den menscli ,door het
'aanboten van nieuwe enèrgicbronnen en het
meer productief maken van bestaande en
daardoor verbetering van de levensvoor
waarden. Inzonderheid wees hij op de ze
geningen, die de landbouwscheikunde bracht
maai* ook op schaduwzijden (alcoholisme,
misbruik van narcotica, chemische oorlog),
Ook wees spr op onzen plicht tegenover het
nageslacht om de door God in dc aarde ge
legde voorradèn niet té verkwisten.
Komende tot de noodzakelijkheid van weten
schappelijke beoefening der theoretische che
mie (waar het m.o. vaak te eenzijdig let op
de technische toepassing) gaf spr. dan een
zeer vluchtige schets van enkele resultaten
daarvan. Hij legde daarbij den nadruk op de
door J. Newlands ontdekte „wet der oc
taven", die licht liet vallen op den samen
hang der atomen onderling. Bij de rang
schikking naar opklimmend atoomgewicht
heeft nl. elk achtste element een groote
INGEZONDEN MEDEDEELING.
-r-JWPBIJHHjmelké in den,
regel als kenmerk van de volheid des tijds overeenkomst met het eerste, het negende
werden aangegeven; Er ontbreekt in den '"1C^ tweede
brief aan de Galatiërs elke nadere aandui
ding, waarom het de volheid des tijds ge
acht kon worden,
J. B. Lightfaat meent, dat het daarom de
volheid-des tijds was, omdat negatief
Mozaïsche wet zondebesef gewekt had
positief de wereld vaii kind volwassen ge
worden was. Evenwel de Evangeliën en
Paulus' brief aan de Romeinen doen ons
zien, dat de Wet allerminst de overtuiging
gewekt had, dat men zichzelf niet zalig
ken kan. En het is de vraag, of de wereld
niet eerder afgetakeld, dan volwassen kon
genoemd worden ten tijde van Jezus' komst.
Lettend op het verband, waarin Gal. 4 4
voorkomt en op zoovele andere teksten,
waarin woorden worden gebezigd, die in
beteekenis de uitdrukking „volheid destijds"
nabij komen, meenen we, dat we onder die
uitdrukking niet anders hebben te verstaan
dan dat het tijdstip wordt aangegeven,
waarop een bepaalde tijd geheel voorbij is,
zonder dat geooenbahrd wordt, waarom die
toen juist was of bij Christus' weder
komst juist zijn zal.
Wel schijnt het, dat de profeten vrij
nauwkeurig den tijd van Jezus' komst be
palen. Maar bij nadere beschouwing blijkt,
dat in al deze Bijbelplaatsen wel duidelijk
wordt, dat God den tijd, waarin het Woord
vleesch zou worden, naar Zijn wijs bestel
in liet geheel der geschiedenis heeft inge
past, doch zonder vermelding van het oor
zakelijk verband tusschen de omstandighe
den ten tijde van Jezus' komst en die komst
zelve.
Men spreekt dikwerf van de volheid des
tijds, daarbij doelende op zooveel gunstige
factoren, die de verbreiding des Evangelies
konden bevorderen. Maar het kost geen
moeite, om evenzeer vele ongunstige facto
ren te noemen.
De conclusie van den referent is dan ook,
dat de Schrift, sprekende van de volheid
des tijds, daaronder verstaat, dat één of
meer perioden tot volle afsluiting zijn ge
komen en daarbij op den voorgrond stelt,
dat het God is, die deze afsluiting bewerkt
en Die alzoo od den tijd, door Hem bepaald,
Christus komen doet, maar ons niet veroor
looft te zeggen, waarom juist op die tijdstip
pen deze afsluiting tot stand komt, aange
zien de rede daarvan ons niet is geopen
baard.
Dr. J. Coops hield een referaat oyer
„Chemie en Cultuur".
Spr. koos dit onderwerpin verband met
de a.s. opening der gelegenheid tot studie
van de chemie aan de V. U.
Aan vermeerdering der cultuur: het onder
werpen en beheerschen der aarde om God
daarin groot te maken en het menschdom
tot ontwikkeling te brengen, moet ook de
Christen meewerken. De geschiedenis toonde
dat God dit streven leidt en er door het
Christendom voor het eerst een solide basis
voor legde.
De chemie is eerst tegen „het midden der
zeventiende eeuw natuurwetenschap gewor
den, hoewel ze zoo oud is als de menschheid
zelf (alchemie, iatro-chemie). Toen kwam
Robert Boyle nl. met zijn elementen-
leer: een oermaterie van kleine deeltjes, die
zich vereenigen tot grondstoffen, niet meer
in eenvoudiger bestanddeelen te splitsen.
Lavoissier deed vervolgens in do
laatste helft der achttiende eeuw het volle
licht op het begrip „element" vallen en baan
de den weg voor de ontwikkeling der heden-
daagsche chemie, nl. voor D a 110 n's
atoomtheorie, die een bruikbare werkhypo
these gaf en het hoofdprobleem voorop
steldé
dro's hypothese (1811) maakte
het voorts mogelijk uit de dampdichtheid
het moleculair gewicht te bepalen.
Bij het zoeken naar nieuwe elementen wer
den de grondslagen der analysflsche chemie
Later bracht de ontdekking der radioacti
viteit de opvattingen over den bouw der
materie een groote schrede vooruit: het
eenvallen der atomen totdat een 'stabiel
eindpunt bereikt is, dat voor de uranium-
reeks identiek is mot lood, al verschilt het
stoomgewicht van dat van gewoon lood.
Aston gelukte het zelfs de aanwezigheid
van isotopen in alle elementen aan te toonen
waardoor de vroeger verworpen hypothese,
dat alle atomen uit een aantal waterstofato
men bestaan, opnieuw aan dc orde kwam.
Gebruik makend van de spectra en de
quantum- en golfmechanica ontwierp dc
physica een wonderschoon systeem, wa
dc voorstellingen der grootste denkers over
den bouw der materie samenkomen.
Het starre atoom maakte plaats voor een
bewegend systeem van geweldige gecompli
ceerdheid: een kern van ondenkbaar kleine
afmeting, waarin zoo goed als.de totale mas
sa van het atoom aanwezig is met daarom
heen in onvoorstelbare banen roteerende
„tollende" electronen; de genoemde periodi
citeit der eigenschappen van de atomen in
volkomen samenhang met', groepenrang-
scliikking en energie-inhoud dezer electronen
waarvan de( nog niet stabiele) buitenste het
chemisch karakter van het element bepalen;
en gecompliceerde atoomkernen, op zichzelf
weer een dynamisch systeem waarin de
dioactieve, zware, minder-stabiele atomen
héliumkernen en electronen uitstooten.
Spr. eindigde met tc wijzen op het groote
onontgonnen arbeidsveld, dat hier nog op
onderzoek wacht en cle vragen, die zich nu
reeds opdringen. Zullen, vroeg hij, materie
en electriciteit onafscheidelijk gekoppeld
blijken? Hebben we in de electronen en pro
tonen de laatste materie-eenheden, of ligt
ook daar nog weer een wereld achter? Is
een volledige overgang van materie in stra
ling en terug mogelijk? Wij weten het
niet..
Wel weten wij, dat Hij, die in den beginne,
hemel en aarde schiep en sinds onderhoudt
door het Woord Zijner kracht, ons heeft ge
roepen tot onderweroing der aarde en in
dien daarvoor de tijd mag komen zal Hij ook
onze oogen openen, om in deze mysteriën
te blikken.
Hem zij de lof de heerlijkheid en de aail-
bidding tot in alle eeuwigheid.
NEDERL. SPOORWEGEN.
GOEDKOOPE TREINEN.
Er loopt Donderdag 11 Juli a.s. een goed-
koope trein (2e en 3e klas) van Hoek van
Holland, Maassluis, Vlaardingen, Schie
dam, Rotterdam (D. P. en Beurs) en Dor
drecht naar Arnhem en terug. Met de
zen trein mogen ook rijwielen vervoerd
worden met gewone rijwielkaarten.
COOPERATIE-BETOOGINGEN.
Het Centraal Coöperatie-Comité, bestaande
uit den Centralen Bond van Ned. Verbruiks
coöperaties, de R.K. Federatie van Dioce
sane Coöp. Bonden en dc Coöp. Groothandels
vereeniging „De Handelskamer", houdt Za
terdag IS Juli districtsbetoogingen in ver
schillende plaatsen van ons land met daar
aan verbonden openluchtmeeting.
Voor het district Zuid-Holland zullen dien
dag te Den Haag des namiddags te 3^4 uur
betoogingen plaats hebben vanaf een vijftal
punten der stad naar het Malieveld, waar zij
met een kort toepasselijk woord van de hee-
ren K. de Boer en C. van der Houven worden
ontbonden.
Deze betoogingen zullen worden opge
luisterd met muziek en vlagvertoon.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE.
Ds. J. F. Berk el, overgekomen van
Schoonebeek, die Zondag jl. bevestigd werd
als predikant der Ned. Herv. Gemeente te
Apeldoorn en Het Loo, deed er Dinsdag
avond in cle volle Groote Kerk zijn intrede
met een predikatie over 2 Cor. 2:2.
Als uitgangspunt was gekozen Jezus
Christus en Dien gekruisigd, waarbij de ge
dachte werd ontwikkeld, dat dit Evangelie
heerlijk is, waard om gehoord te worden,
maar ook noodzakelijk voor den mensch
zelf. Na de dienst werd toegezongen Ps.
134 3. Aanwezig waren de Burgemeester
van Apeldoorn vergezeld van twee wet
houders, de predikanten G. Bolkesteijn, J.
J. C. Karres en C. M. Luteijn, D. J. Peterse,
van De Meern,, die Zondag Ds. Berkel be
vestigd had en de ringcollega's W. C.
Mense, van Loenen, en J. Meeuvvenberg,
van Beekbergen.
D r. W. J. de Wilde, Van Reitsum,
deed, 11a des Zondags bevestigd te zijn door
Ds. J. Willemzc, van Groningen, Woensdag
avond zijn intrede bij de Ned. Herv. Gemeen
te Den Haag. Ondanks de verkiezingsdrukt#
was de Groote Kerk wederom uitstekend ba-
zet.
Na toespraken te hebben gericht tot de ver
schillende kerkelijke- en burgerlijke autori
teiten koos Ds. de Wilde tot tekst Jes. 2S 1G:
„Daarom, alzoo zegt de Heere Heere, zie, Ik
leg een grondsteen in Sion, een beproefden
steen, een kostelijken hoeksteen, die wel vast
gegrondvest is, wie gelooft, die zal niet
haasten."
Gewezen werd op den grondsteen in Sion,
terwijl de prediker zijn gehoor bepaalde hij
1. hoe hij er uitziet, en 2. welken steun hij
geeft. Na de predikatie, die door het meeren-
deel der Haagsche Hervormde predikanten
werd bijgewoond, zong de Gemeente Ds. do
Wilde de zegenbede uit Ps. 134 toe.
JUS NON JUBILANDI.
D s. W. F. G e e r d s, pred. der Geref. Kerk
te Veenwouden, verzoekt mee te deelen, dat
hij van zijn recht, om niet te jubileeren op 31
Juli a.s., wenscht gebruik te maken. Op dien
datum heeft hij de Geref. Kerken van Schou-
wèrzijl, Idskenhuizen en Veenwiudsterwal 25
jaar gediend.
Na samenspreking met zijn Kerkeraad heeft
deze gemeend danrin te moeten berusten en
zijn predikant in dezen de gewenschte vrijheid
te laten.
DIACONIE.
Het jongste Diaconaal Correspdondentieblad
voor de Geref. Kerken (uitg. ,T. H. Kok, Kam
pen) bevat de eerste opmerkingen, die, over
eenkomstig een Conferentiebesluit, hier ge
publiceerd worden teneinde een vruchtbare
bespreking van het Rapport omtrent de taak
der Diaconie in zake de ziekenverzorging in
verband met die der Overheid voor te berei
den en te bevorderen. Het rapport werd vorig
jaar afgedrukt. De thans gepubliceerde op
merkingen zijn afkomstig van de Diaconieën
te Amsterdam, Maasland, Loosduinen en
Haarlem. Ze zijn gerangschikt naar de hoofd
stukken van het rapport.
Voorts wordt in dit nummer begonnen met
weer te geven wnt al zoo in den loop der
jaren geadviseerd is ten aanzien van verhui
zende hulpbehoevenden, die „objecten'' van
diaconale zorg zijn. „Mandelige huishouding'*
staat boven deze eerste bijdrage.
Naar aanleiding van een ingezonden stuk
van den heer H. A. Dijkstra over „Maatschap
pelijke opbouw'', wijst de redactie nog eens
op de beschouwing, dat arbeiders recht heb
ben „het ontbrekende van de Overheid te vra--
gen'', die dan uitkeerrt, terwijl de Diaconie
uitdeelt. De doodende afhankelijkheid van
Overheidshulp moet worden tegengegaan,
daarentegen de prikkel van onderling hulp
betoon, zooals die haar hoogtepunt vindt in de
diaconale zorg, met vóllen drang der overtui
ging worden ingedragen in ons maatschappe
lijk leven. Dat is de roeping van het diaconaat
onzen tijd.
ZENDING.
Jaarvergadering gehouden onder leiding van
Ds. C. L. Voorhoeve, van Vlissingeti. In het
gebouw der Deutsche Verein wordt des mor
gens de huishoudelijke vergadering gehou
den en heeft des middags een samenkomst
met genoodigden plaats, waar de Zendingsdi-
rector Dr. K. J. Brouwer spreken zal over
zijn reis langs de Zendingsvelden. Des
avonds wordt in de groote Kerk een open
bare samenkomst gehouden, waar Ds. P. de
Haas, van Utrecht, spreken zal. Geordend en
afgevaardigd zullen worden de broeders J.
Groot en B. Moendoeng, vanwege de Com
missie tot de zaken der Prot. Kerken in Ned.
Oost- en West-Indië, en K. Miedema, vanwe
ge het Sangi- en Talaud-Comité. Het dames
koor „Capella" (dir. M. Guittart) verleent
medewerking.
Intern. Zendingsraad. Dr. C. W.
Th. Baron van Boetzelaer van Dubbeldam
hoopt in Juli de vergadering van het Comité
van den Internationalen Zendingsraad te
Williamstown (U.S.A.) bij te wonen.
Met verlof zijn aangekomen:
W. A. Bode, Theol. docent aan de Normaal
school te Koeranga bij Tomohon (Minahas-
sa), en mevrouw, die zich te Elberfeld heb
ben gevestigd. De heer Bode zal enkele jaren
in dienst treden van het Ned. Bijbelgenoot
schap voor herziening der Maleische"Bijbel
vertaling;
J. H. M. van Bonzei, zendeling te Boeli
(Halmahera) en mevrouw;
Scherrer, predikant te Talengen (Groot
Sangi), en mevrouw, die nu te Bazel ver
blijf houden; e
J. Schut, vroeger zendeling op Zuid-Clebes,
Halmahera en Boe roe, later burgemeester
van Ambon, die aldaar nog veel deed in het
belang van de Zending en de zendelingen en
goeroes der Utrechtsche Zcndingsvereeni-
ging, met mévrotlw,"
