VIERDE BLAD
DONDERDAG 4 JULI 1929 VIERDE BLAD PAG. 11
BUITENLAND.
ir de bescherming van
krijgsgevangenen der internationale Roode-
Kruisconferentie te Genève besprak een
voorstel van de Turksche delegatie, ten doel
hebbende vergeldingsmaatregelen aan te be
velen als doeltreffend wapen om' pressie uit
te oefenen op staten, die weigeren hun
krijgsgevangenen menschelijk te behande
len.
De Finsche, ArnerLkaansche en Engelsche
afgevaardigden waren hier tegen. Zij wilden
stipte naleving van desbetreffende bepalin
gen onder toezicht van het Intern. Roode
Kruiscomité.
DE EERSTE „BOF" VAN RAMSAY.
In het Lagerhuis is het eerste conflict
ontstaan tusschen de nieuwe regeering en
de oppositie. Baldwin en Lloyd George be
streden het voorstel van Ramsay Mac Do
nald om tot Kerstmis alle zittingen uitslui
tend ter beschikking der regeering te stel
len. Mac Donald moest het voorstel onver
wijld terugnemen. Later denkt hij het in ge-
wijzigden vorm in te dienen.
HAVENSTAKING IN ENGELAND.
Er is een staking uitgebroken onder de
Engelsche havenarbeiders tengevolgevan
ijverzucht tusschen twee vakvereenigingen.
Verscheiden schepen te Londen, Liverpool,
Belfast en Southampton worden opgehou
den.
Men vreest dat de beweging zich zal uit
breiden.
ONTEVREDENHEID IN DE
ENGELSCHE ARBEIDERSPARTIJ.
De linksche broeders in de Engelsche ar
beiderspartij, die min of meer verwanten
lijn van onze brave soc.-dein., moeten niets
hebben van den vredelievenden en zelfs
verzoenenden geest, die door Mac Donald
veel meer dan in 1924 wordt ten toon ge
spreid. De linksche broeders eischen een
roodanige wetgeving, dat aan ieder, die
werkt of wil werken, een inkomen wordt
verzekerd, voldoende om in de behoeften
van hem en zijn gezin te voorzien en ver
der maatregelen tot nationalisatie van het
bankwezen, den invoer van voedingsmidde
len en grondstoffen, de electriciteitsvoorzie-
ning, het transportwezen en de landerijen.
Lloyd George, de leider der liberalen, is
evenmin tevreden over Ramsav en zijn re
geering. Hij verklaarde in het Lagerhuis,
dat hij betwijfelde of de werkloozen ingeno-
In Hongarije is een Tsjechische spoor
wegbeambte, Pecha genaamd, gearresteerd,
welke maatregel der Hongaarsche autori
teiten gericht is tegen de spionnagewerk-
zaamheid van Pecha, wiens gangen zij ge-
ruimen tijd hebben laten nagaan.
In dien zin heeft Hongarije geantwoord
op een protest van Tsjecho-Slowakijc, dat
bovendien de vrijlating van Pecha heeft ge-
•i$cht. Voldoet Hongarije binnen 24 uren
hier niet aan, dan zou Praag het spoorweg
verkeer met Hongarije geheel stopzetten en
verdere stappen in overweging nemen.
Als medeplichtige van Pecha is nog een
landbouwer gearresteerd.
EEN SENAAT GETERRORISEERD.
In den Senaat van Argentinië (Zuid-Ame
rika) ontstond een hevig tumult Tweedui
zend aanhangers van Irigoyen verzamelden
zich voor het gebouw, o.w. 500, die van wa
pens waren voorzien. Zij drongen het ge
bouw binnen en noodzaakten de oppositie
zich terug te trekken. De politie stond mach
teloos en de zitting moest worden opgehe
ven. De oppositie verklaarde, dat zij niet
meer op eenige zitting zou verschijnen, al
vorens een ongestoord verloop gewaarborgd
was.
DE AUTOPED VERBODEN.
De politie te Zurich (Zwitserland) heeft
met het oog op het gevaar voor het verkeer
het rijden met autopeds verboden. Er heb
ben reeds ongelukken met doodelijken af
loop met deze „vervoermiddelen" plaats ge
had. Kinderen met autopeds vormen, zoo
heeft de politie geconstateerd, verkeersbe-
lemmeringen, waardoor het verkeer, de kin
deren zelf en de voetgangers in gevaar wor
den gebracht Bij overtreding volgt inbeslag
neming van de autoped, die echter door de
ouders weer bij de politie kan worden te
ruggevraagd.
DE TOCHT CHICAGO-BERLIJN VIA
GROENLAND BEGONNEN.
Het twee-motorige vliegtuig „Untin Bow
ler" is Woensdagmorgen ongeveer 9 uur
(Am. tijd) in Chicago opgestegen. Het voor
nemen van de drie piloten was bij de Great
Whale aan de Hudson-baai en landing te
verrichten. Van daaruit zal de vlucht via
Groenland naar Berlijn worden voortgezet
Zooals bekend zal de tocht vijf dagen du
ren en hij wordt door de „Chicago Tribu
ne" gefinancierd.
ONTZETTEND BERGONGELUX.
Door een steen verpletterd.
Mr. M. van der Feen, referendaris ter ge
meente-secretarie te 's-Gravenhage, was met
vrouw in Kandersteg in Zwitserland met
vacantie. Bij sen wandeling op een ongevaar
lijken weg kreeg mevrouw Van der Feen een
zwaren steen op het hoofd, waardoor zij zóó
ernstig gewond werd, dat zij op de plaats
dood bleef. De heer Van der Feen bleef on
gedeerd. De overledene was moeder van drie
jonge kinderen.
De vrouw is te Bern verbrand en de asch
wordt per vliegtuig naar Nederland verzon
den.
STAKING ONDER DE TEXTIEL-
ARBEIDSTERS VAN NEW-YORK.
Dinsdag is staking uitgebroken onder
.10.000 arbeidsters in de damesconfectie-
branche. Hierdoor is de textielnijverheid in
de Vereenigde Staten geheel tot werkloos
heid gedoemd. De politie heeft uitgebreide,
voorzorgsmaatregelen getroffen om onlusten
te voorkomen.
EEN POLITIEAGENT-BRANDSTICHTER.
De 43-jarige oud-politieagent Johan Frit-
schi te Allmendshofen, in Baden (Duitsch-
land), die bij de branden, waardoor de
omgeving in de jaren 1924/28 geteisterd
werd steeds een voorname plaats bij het
blusschingswerk innam en zich daarbij
meermalen onderscheidde, stond terecht, be
schuldigd van twintig brandstichtingen,
welke hij veroorzaakte, om zich maar te on
derscheiden en de aandacht van zijn supe
rieuren te trekken. Hij werd veroordeeld tot
7 jaar tuchthuisstraf.
KUNSTMATIG STRAND.
Te Stresa, aan het Lago Maggiore, heeft
men in twee maanden tijd een strand aan
gelegd van uit de Toee gebaggerd zand. De
kosten zijn gedragen door hotelhouders
Stresa en kooplieden dde hun belang in den
aanleg zagen.
VEEL IJSBERGEN.
De internationale ijscontrole-dienst heeft
thans een rapport gepubliceerd over het
voorkomen van ijsbergen in het Noorde
lijk gedeelte van den Atlantischen Oceaan.
De controledienst heeft vastgesteld, dat er
dit jaar ongeveer evenveel ijsbergen in het
Noordelijk gedeelte van den Atlantischen
oceaan voorkomen als in 1912, toen de „Tita
nic" is vergaain. Echter is vastgesteld, dat de
ijsbergen dit jaar slechts zelden ver naar het
Zuiden komen, zoodat er voor de scheep
vaart geen groot gevaar bestaat.
SPRINKHANENPLAAG.
Op Corsica.
Het zuidelijkste deel va.n Corsica, een
van de vruchtbaarste stukken van het eiland
is door sprinkhanen geteisterd. De vraat
zuchtige insecten moeten de te velde staan
de gewassen eenvoudig hebben vernietigd.
EEN OVERVLOEIENDE SCHATKAMER
De schatkamer van den vorst van Haidara-
bad, den grootsten vazalstaat van Britsch-
Inctië, biedt geen voldoende ruimte meer voor
het bewaren van de gouden en zilveren mun
ten, die den maharadja behooren.
Dientengevolge zullen munten tot eer
drag van f 1.000.000 naar de Bank van Indië
worden overgebracht Het transport van dit
geld zal 20 dagen in beslag nemen.
BANDIETENBENDE NEERGELEGD.
BERLIJN, 4 Juli. De Berlijnsche ochtend
bladen maken melding van een bericht van
de te Mexico City verschijnende „Excelsior",
volgens hetwelk regeeringstroepen gisteren
een uit 23 mam bestaande troep bandieten,
die te paard een inval hadden gedaan in
een plaatsje in den staat Jalisco en daaribij
zeven bewoners hadden meergeschd'ien, ge
vangen genomen. De geheele bende werd ter
plaatse gefusilleerd.
BINNENLAND.
HOFBERICHT.
H. M. DE KONINGIN.
Hoewel de naam van H. M. de Koningin
als no. 1 op de kiezerslijst voor elders woon
achtigen, van het stembureau 27, Koning
straat, stond vermeld, heeft H. M. niet van
haar stemrecht gebruik gemaakt.
DIPLOMATIE.
Naar wij vernemen zal de gezant
Argentinië, de heer Felipe A. Espel, die
reeds eenigen tijd.met verlof uit den Haag
is vertrokken, hoogstwaarschijnlijk niet
meer op zijn post in de residentie terug-
keeren.
De gezant van China, bij H. M. Hof,
de heer Wang Louang, hij, die reeds zeer
gcruimeu tijd afwezig was van zijn stand
plaats, zal worden vervangen door den heer
Wunsz King, die reeds als zoodanig is be
noemd
Als zaakgelastigde van Griekenland is
bij de Nederlandsche Regeering opgetreden
de heer Jean C. Coutzalexis. Hij is reeds se
dert eenigen tijd in functie.
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK.
Bedankt: Voor Upendam, W. Reus te
Westkapelle.
VRIJE EVANG. GEMEENTEN.
Beroepen: Te Franeker, A. Constanje
te Oude-Pekela.
BEROEPINGSWERK.
Te Naarden hebben, nu de Kerkeraad
der Ned. Herv. Gemeente besloten heeft een
tweeden vrijzinnigen predikant te beroepen,
de Kerkvoogden hun achterstalligen aanslag
den Raad van Beheer voldaan, zoodat dus
met het Beroepöngswerk een aanvang ge
maakt kan worden.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE.
D s. W. Tom, hoopt Zondag 28 Juld a.s.
van de Geref. Kerk te Warns afscheid te ne
men en Zondag 4 Augustus d.a.v. te Sappe-
meer intrede te doen, na bevestiging door
zijn vader, Ds. D. Tom, van Hilversum.
NAAR INDIË.
Ds. J. Hofker, Ned. Hervormd predikant
te Denekamp, is voor den Indischen dienst
bestemd en zal in October a.s. vertrekken.
EMERITAAT.
Dr. Th. L. W. van Ravesteyn, pre
dikant der Ned. Herv. Gemeente te Windes-
heim, werd om gezondheidsredenen e<
emeritaat verleend. Hij is reeds geruimen tijd
lijdende en houdt thans te Hattem verblijf.
Hij zal een langen tijd rust moeten nemen
en zich daartoe in de provincie Utrecht ves
tigen.
HERDENKING.
Te Monnikendam zal door de Geref.
Kerk Woensdagavond 10 Juli a.s. het feit
van de Doleantie te dier plaatse herdacht
worden. De gedachtenisrede wordt gehouden
door Ds. L, J. C. Kreijt, van Dieren, voorheen
te Monnikendam.
VERKIEZINGEN.
In de Ned. Herv. Kerk:
M a a r s s e n. Voor 2 notabelen. Gekozen
zijn de beide candidaten van den Geref.
Bond.
Het bericht, dat blijkens een rede van Ds.
G. H. Kersten voor een nieuwe School met
den Bijbel te Rotterdam om principieele rede
nen de naam van Dathenus gekozen werd, is
voor Ds. J. van der Sluis, Geref. predikant te
Ouderkerk a. d. IJssel, aanleiding geweest tot
het schrijven van een boekje onder boven-
staanden titel, dat als no. 10 van serie 9 in
de Chr. Brochuren-reeks „Ons Arsenaal'' bij
J. B. van den Brink Co., te Zutphen, het
lacht zag.
Hoewel dit een uitgave in handig, klein
formaat is, werd het door uitvoering en com-
pacten druk een boekje, dat met zijn teger
de honderd pagina's een veelbeduidende kwan
titeit materiaal verwerkt.
Met de benaming „Oud-Gereformeerden*'
zegt de schrijver niets beleedigends te bedoe
len, al acht Ds. R. Kok, van Gouda, er
de bedoeling daartoe in te moeten lezen of
aanhoorem Ds. van der Sluas heeft ook geen
bezwaar tegen den naam „Geref. Gemeenten*
maar meent dat deze, bij de vele afzonderlijk
levende Kerken van „min of meer*' dien
naam, eerder tot verwarring aanleiding geeft.
We behoeven slechts weinig in de persdis-
cussie van de paar laatste jaren tenig te gaan,
om te begrijpen, dat het actueel geworden
onderwerp „Datheen en de Oud-Gereformeer
den" hier in zekeren zin op polemische wijze
behandeld wordt. Maar een debat in den ge
wonen zin wil de schrijver niet beginnen. Hij
geeft hier op populair-wetenschappelijke wijze
weer, wat het standpunt zoowel als de „lig
ging*' der Oud-Gereformeerden is ten aanzien
van onderscheiden dogmatische kerkrechtelijke
zaken. De beschouwingen van Datheen en die
der Oud-Gereformeerden worden dan met el
kander vergeleken. De schrijver komt dan tot
de conclusie dat genoemde Gemeenten di
sequent en afwijkend zijn. Als kenmerkende
eigenschappen van de Oud-Gereformeerden
noémt Ds. van der Sluis individualisme
subjectivisme, waardoor voortdurende verdeeld
held ontstaat. Evenwel verwacht de schrijver,
dat aan toenadering tot andere Geref. en
een zuiverder begrip der Geref. Waarheid veel
bijgedragen kan worden door een ge:
Gereformeerd onderwijs op de Theologische
School te Rotterdam.
Het belangrijk onderwerp wordt met tal
van kerkhistorische feiten en ook uitspraken
van den laats ten tijd geïllustreerd. Er ligt
aan het schryven van deze „Arsenaal''-uitgave
veel onderzoek ten grondslag.
Niemand zal den schrijver den lof onthou
den, dat zijn critisch geschrift een waardig
karakter draagt.
GEREF. THEOLOGISCH TIJDSCHRIFT.
In de Jurii-aflevering van G. T. S. (uitgave
van Drukkerij „De Graafschap'' te Aalten)
schrijft Dr. J, Ridderbos een eerste artikel
over „Hosea's prediking aangaande God'*,
waarin, onderscheidende van Amos» optreden
die zich de profeet van het recht betoont, de
liefde op den voorgrond treedt. In deze be
drage wordt dit nader uitgewerkt.
Ds. H. W. van der Vaart Smit geeft zijn
laatste gedeelte van het „Slotwoord" over
den H. Doop, waarin enkele opmerkingen ge
maakt worden over de brochure van Ds. D.
Tom en Ds. J. E. Vonkenberg, handelend over
den tijd, wanneer een kind ten Doop gepre
senteerd moet worden.
Ds. P. van Dijk kroniekt ditmaal over het
diamanten jubileum van de Vereen, van Chr.
Onderwijzers en dat der Theologische School
te Kampen. Vooraf maakt hy de geenszins
ósplaatste opmerking, dat men ook op Ker
kelijk terrein wel wat soberder met de vier
dagen mocht worden.
NIEUWE THEOLOGISCHE STUDIËN.
In de pas verschenen aflevering 56 van
N.T.S. (uitgave I-L Veenman en Zonen, Wa-
geningen) is allereerst afgedrukt een toe
spraak: „Ekonomie van tijd", door Prof. Dr.
A. van Veldhuizen gehouden voor de Theol.
studenten der Vrije Universiteit te Amster
dam en die der Rijksuniversiteit te Gronin
gen. In deze toespraak wijst hij met tal
treffende gegevens er op hoe alles ons
noopt tot economie van tijd, hoevelen
hierin nalatig zijn en wat daartegen als
geneesmddel is aan te bevelen.
Prof. Dr. G. van der Leeuw geeft een lit
teratuuroverzicht van enkele werken die
den laatsten tijd op het terrein van de
Godsdienstgeschiedenis verschenen. Prof.
Dr. J. de Zwaan schrijft eenige historische
„kleinigheden" betreffende het ontstuai
de verzameling der canonieke boeken
het Nieuwe Testament, die hij voor de In-
leidingswetenschap van beteekenis acht.
Prof. Dr. H. M. van Nes bespreekt lectuur
uit de Zendingswereld, en wel o.m. van
Prof. Dr. Julius Richter, den Zendingsdirec-
tor D. Crommelin, Dr. H. A. -van Andcl.
Martin Schlunk.
Daarna volgt weer de inhoudsopgave van
talrijke toegezonden tijdschriften, terwijl
„Uit de Kaartenkast" een eerbiedwaardige
stapel boeken en geschriften voor den dag
gehaald en kort besproken worden.
Universiteit te Araster.:
aoveerd Is tot Doctor ln de Lettere
Wijsbegeerte op proefschrift: „Prer
prom
Schoolnieuws.
HOOGER ONDERWIJS.
TECHNISCHE HOOGESCHOOL TE DELFT.
Twee candidaat-mijningenieurs, bestemd
voor den dienst in de koloniën, zijn Dinsdag
naar Engeland vertrokken om gedurende de
zomervacahtie een studiereis te maken in
Corn wal.
VRIJE UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM.
In de „Heraut*' vermeldt Prof. Dr. H. H.
Kuyper, dat op de a.s. Universiteitsdagen te
Utrecht ook mededeelingen te wachten zijn
betreffende de houding van twee der hoog
leeraren, Prof. Dr. R. H. Woltjer en Prof. Dr.
H. J. Pos, die bedden met de Kerken in Her
steld Verband meegingen. „Met belangstel
ling", aldus Prof. Kuyper, „zal zeker worden
afgewacht, wat curatoren ons zullen mede-
deelen aangaande het standpunt, door twee
onzer hoogleeraren ingenomen ten opzichte
van de Middelburger conclusie. Moge die
dedeeling zoo bevredigend zijn, dat daarmee
dit geschil nu voor goed van het agendum
onzer jaarvergadering verdwijnt''.
LAGER ONDERWIJS.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
Rotterdam (Hoveniersstraat 30)mej.
C. Pijl, aldaar.
Leeuwarden, H. J. van Ek te Bedum.
O m m e n, J. Fikert te Vilsteren.
Appelscha, mej. A. G. E. van Werven,
aldaar.
Den Haag (Herv. Paul Krugerschool),
mej. A. Gorseling te Zaandam.
Ridderkerk, mej. W. Plug, thans
de Dr. Kuyperschool, aldaar.
SCHOOLFEEST.
Te Schildwolde houdt de Geref. School
voor L. en U.L.O. op Donderdag 11 Juli a.s
haar Schoolfeest. Naar de „N. Pr. Gron. Ct..'
verneemt, zal dan een historische-allegorische
optocht worden gehouden. Het historische ge
deelte zal voorstellen de doortocht van de
Graven Willem Lodewijk en Adolf van Nassau
door Slochteren naar Heiligerlee, terwijl het
allegorisch gedeelte zal voorstellen de Ne
derlandsche provincies en de Landbouw, spe
ciale bron van welvaart van de Woldstreek.
Men hoopt dan des avonds bij fakkellicht den
optocht te herhalen.
DE BIJZONDERE SCHOOL REGEL!
Te Z e 1 h e m worden pogingen aangewend
tot oprichting van een Bijzondere Neutrale
School.
HET GRAF VAN COMENIUS.
De plaats van het graf van Comenius te
Naarden is, volgens Dr. Oosterhuis, niet on
der ae muur op de grens van de kleermakers
werkplaats en de arrestantenkamer, doch onder
Ie muur op de grens der kleermakerswerk
plaats en de hoofdwachtkamer.
EXAMENS.
ïent in English", de heer H. Schreu-
ren to Stedum. De heer
.nderwUzer aan de Jan
De heer Schreuder
a van I"
Sneek.
riling van het Ganglion Gasserl In
roana met de operatieve bhandellng van Trl-
rmlnus-neuralgle", de heer F. van Nouhuye.
geboren te Harllngen.
Rijksuniversiteit te Utrecht. Ge-
omoveerd zijn tot Doctor ln de Wis- en
rurkunde, de heer J. F. Reith, geboren
aarsseveen, op proefschrift: De mlcrojodli
bepaling in natuurlijke gTondstoffn
r J T. Henrard, c
m. gebot
i Maastricht,
's-rijks her
>efschrift
Monograph of the genus arlstlcia.
CADEMISCHE
andelshoog
er dam. Gesl. Handelswetenschap: doet.
lej. L. A- H. Tacoma; en de heeren: F. A
randoms, H. C. M. v. Kessel. L. van Kampei
r., A. v. Iperen en G. H. Ogterop.
Geslj Scheepsbouwkunde: lngen. ex., de heei
i. Ge-
W. P. Kerkhof te Rotterdam.
Weerbericht.
Barometerstand.
Hoogste stand 766.4 te AkureyrL
Laagste stand 751,4 te Valentia.
Verwachting van het Koninklijk Meteorc
logisch Instituut te De Bilt:
Zwakke tot matige zuidelijke tot zuidwesten
Ijjke wind, half tot zwaar bewolkt, later-
epklarend, aanvankelijk nog enkele regen-,
juien, later iets koeler,
FIETSERS LICHT OP:
Van 56 Juli van 9.51 nam, tot 4.15 voorin.
Radio Nieuws.
ilaagd. Ned. Let
de hee
Th.
3cholc
H. J. Gerllngs te
ïeere: ■-
i ree
de Mau-
Wls- en Natuurkunde E: cand. ex., de hee-
jn R. F. Altman, ld. D.: cand. ex.. de heeren
G. Ph. Phillppi te Scheven lngen; ld. K: cand.
Geschiedenis:
i Ermelo en W. F. Dou
x., mej. H. J. van Gel
Eilerts de Haan, F. A. i
Raden Soe-
.ej.
de hi
E. J. de Haas, Sastromldjojo; J. H. H. C. Vrij
man en J. Westerlïuls.
Voor de gezamelüke tentamina ln de
wetenschappelijke vakken -van het ee
declte candldaatseeamen ln de gene
slaagden dc heeren: A. G. Brandsma, w. ±i.
Brouwer. P. Op de Coul, J. H. van Deth. G.
Douvendans. G. J. Dik, mej. B. M. Dresselhuls,
de heeren J. v. d. Dries, T. Th. P, Ferwerda,
Ph. H.. Fideldy Dop. J. C. A. Fischer, mej. A.
Frank, de heeren C. F. Fruman. J H. Gaaren-
stroom, Chr. A. Gooskena, P. de Graff, H. Gre-
llnger, W. v. Iersel, C. H. Jessurun. H. S. Kei
zer, W. J. Klazinga, M. Koppen, C. Lampe, mej.
H. Ledehoer, de heeren J. v. Ogtrop, J. H. J.
Pllon, A. Polak. mej. A. Reldenga, de heeren
D. Prezelman. J. H. van Roon. J. J. Roose, J.
de Rijk, Th. H. Sandroch. J Stokvis, J. Veen,
H. D. Veening, J. Veenis. A. W. Vegter. A. F.
ln *t Veld. G. Vemer. H Verhagen, G. War ne
me j. A. H. Westenbrink en de heerer
Wllenga en A. Wlttenburg.
Rijksuniversiteit te Utrecb
slaagd: Geneeskunde: cand. ex., de hei
ter Boy. A. J. M. Crebolder, J. C. v. Epen, N.
F. Bol en F Verllnden.
Geneeskunde: doet. ex., de heeren N. J. F. E.
Plnckers, J. J. Neuteboom, A. A. de Koning.
F. L. J. Jordan, H. Kohly, W. Harders en Jv
Wis- en Natuurkunde, lioofdv. Plantkund
doet. ex., de heeren J. Lanjouw, G. A. v. d. Ge
P. J. Eyma, H. G. v. d. Wey. A. ScheygTond
J. Reitsmo.
R.-IC
Donderdag 4 Juli.
HUIZEN. (336.3 M„ na 6 uur 1852 M.) (UltsL
NCRV.-ultz.) 11—11.30 Korte Ziekendienst. 12.3»
1.46 Concert Sollutenconcert. 66.30 Söllisten-
concert. 6,30i Causerie over de sociale ver
zekering. 7—8 Orgelconcert. 8 Concert. Dames
koor, Orkest en solisten. Daarna persber.
HILVERSUM (1071 M.) 10—10.15 Morgenwü-
■to-gUntjes
foon. 34
,30 Sport-
A. Baron --- -----
T.T. Race op
8.30 Boekbespreking. 8.30—9.60 Con<
1.10 Concert. 10.20 Persber. ma afloi
oncert: Graraofoon. 12 Sluiting.
DAVENTRY (1564 M.) 10.35 Kerkdienst 11.20
Iramofo
resper.4.
Kinderuurtje.
De Wireless
7.45 Lezing. 8.05" Concert. 9720 Nieuwsber. 9.65
Muziek. 10.55—12.20 Muziek.
PARIJS ..Radio-Paris" (1744 M.) 12.50—2.10
Gramofoon. 4,05—5,05 Gramofoon. 6.557.20 Gra-
ofoon. 8.2611.10 Concert
LANGENBERG (462 M.) 7.60—8.50 Orkest 10.35
12.40 Gramofoon. 1.25—2.50 Orkest. 5.55—6.5»
Orkest 8.20 Treurspel. Daarna tot 12.20 Muziek.
ZEESEN (1619 M.) 10.20—11.05 Lezingen. 12.20
f r"i -5.20 Lezingen. 6.206.20
8.20 „Der blau»
- Tooneeluitzendlng.
Persber. en tot 12.50 Muziek.
HAMBURG (392 M.) 5.20 Orkest 6.20 Volks-»
concert 8.50 Concert 10.50 Muziek.
BRUSSEL (511. 9 M.) 5.20 Concert 6.50 Gra*
mofoon. 8.36 Orkest 9.20 Concert
ïskunde
D. K.
i J. A. Vrlos-
esl. ^Jtca-nd.. n.t de da-
ikhoff. M. 1
Slochl
J.Steenhuis Geert-
Stiksma te Bedum. M. Sytsma, J. Werkmai
Wildervanck en A. J. Zuithoff. De candlii
achter wier naam geen plaats vermeld is,
EXAMENS-M.U.L.O.
Arnhem. Geslaagd: J. Riethorst O. E. Prins.
J. A. v. d Boom, D v. Bladeren, allen te Arn
hem: D. J. W. Remmelink, Doetinchem; R. A.
J. Hofman. Zeddam; mej. T. M. Bunt, Aalten;
G. H. Prinsen. Aalten: H. J. Blad. Velp; J. H.
Buys, Worth-Rheden; J. C. Jansen. Velp; mej.
H. C. M. Hagodoorn. G. C Berends, J. A. H.
Jansen, mej. A. de Jong, W. Verhoef, B. P. A.
Hoogveld, mej. H. L. Eykelboom, allen te Arn
hem; J. Brouwer. Doetinchem, Afgewezen 5.
Groningen. Geslaagd voor diploma A: A. K.
Weitz. Musselkanaal; R. Dik. Mussel; A. M.
Jansen en W. Plagggenborg, Mussel; M. W
2de Exloërmond; L. Timmer, Engelbert; J.
lens. M. Mtiller en D. A. Bakker. Groningen;
Chr. Smit. H. Schut en I. J. Eelsing, Nieuwe
Schans; H. M. Cerfontino, S. E. Polack en M. I.
Ilobertus, Winschoten; H. Brommel. Veenhul-
zen II; H Etten en G. Koopman, Beilen; P. A.
Holthuis. Appingcdam; R. Jonker, H. Dorenbos
1'. Westerhof. E. de Roo en E. H Kramer te
Assen,, voor diploma B: Mendcls
Den Haag. Geslaagd: J. A. Sclioemaker. A. H.
Theil, P. Recourt. A. de Jonge, A. A. G. Pulles.
M. H, J. de Olde, J. v. Yssel, W. v Leei
lofoon.
.10—8.01
rel". 8.50 Ork»
,20—8.05 Lezinj
iNCRV. Grt
6.45 Sollstenconcert 7—7.25 KRO. Tuinbouw-
Ualfuurtje. 1.152 KRO. Gramofoonplatencon-
ce' ï.35 VPRO. Berichten. 7.40 VPRO-Cursua
over Zwitserland. 8.15 VPRO. Viool- en piano-
VPRO. Lezing over: BeroepsKeui.e:
t 10 VPRO.
9.30 VPRO. Viool
Lezing Literaire causerie. 10.20 VPRO. Coi
(Viool en piano).
HILVERSUM (1071 M.) 10—10.16 Morge
ding. 12.15—2 Concert. 2.05—2.45 Uitzending
dlo-dokter. 8.01—8.15 Gramofoon. 8.15 Aai
het Kurhaus te Scheveningen. Na afloop: Pers
ber. Daarna muzle.-; 12 Sluiting.
M. v. Praagh. C. Alers, K. J. Klasema, A. J.
Doone. W, C. Zwennis, W. J. Buurman. P. van
Blocker, A. F. Bakker, L. Engelenburg
Pon, M. J. Drlessen,
ng, alle Rotterdai
H- P. Lendei
Dordrecht; C.
Los. Zvflndrecht.
Boer, A. J. v, d,
■ghout, Sliedrecht.
Kunst en Letteren.
TIJDSCHRIFT „ONZE KLEINE"
Naar we vernemen, zal het tijdschrift
„Onze Kleine", gewijd aan de belangen der
iünderhygiëne, voortaan niet meer verschij
nen. In het békende tijdschrift „De Dokter
in Huis" zal echter in het vervolg een spe
ciale rubriek over Kinderiiygiëne worden
opgenomen hetgeen vooral voor de vroegere
lezers van „Onze Kleine" van belang is te
Dr Med. J. Voorhoeve, Hoodfredacteur van
„De Dokter in Huis", behartigd in dit tijd
schrift op nauwgezette wijze de belangen der
volksgezondheid, gesteund door een staf van
bekwame medewerkers.
Wetenschap.
EEN OUD GRAF BIJ OMMEN.
Vanwege het Rijksmuseum van Oudheden
werden eenige heuvels onderzocht op het Ste->
gerensche Veld te Ommen. Hoewel de heu
vels eenvoudig uit opgestoven zand bleken
te bestaan, werd toch in één van deze een be
langrijke ontdekking gedaan. Onder in den
heuvel werd een lijk in gehurkte houding met
opgetrokken knieën aangetroffen, waarboven
blijkbaar, getuige de verkoolde balken die dn
een vrij regelmatig vierkant op het lichaam
lagen, een vuur had gebrand. Als bijgaven wa
ren den doode eenige fraai bewerkte vuur-
steenen mesjes meegeeven. Boven in den heu
vel verspreid werden nog eenige urnen-
scherven gevonden.
FEUILLETON
Oe Waard uit de Dubbelde Witte Sleutels
of: De kajuitsjongen van de Mauritius
Door J. AL DROOGENDIJK.
(28
Van Noort wist niet wat hij vau dit ver
haal moest denken. Erg waarschijnlijk vond
hij het niet Hij wilde echter weten, wat er
van waar was en liet daarom den stuurman
naar de Mauritius over brengen, om hem te
kunnen ondervragen.
Deze bevestigde het verhaal van den ne
ger en haalde tot bewijs van de waarheid
nog eenig goud uit zijn zak.
De matrozen waren woedend nu ze begre
pen welk een groote buit hen ontgaan was.
Tot heden had de reis niets dan ellende en
ontbering opgeleverd en geen enkel voor
deel. Het onbekende goudland, waarvan
velen hunner gedroomd hadden, was nog
Altijd niet gevonden. En nu hadden ze het
edele metaal met volle handen kunnen grij
pen, als die Spaansche kapitein den schat
niet naar den bodem van den Oceaan had
gezondenl
O, die verwenschte Spek. Hadden re hem
maar hier, dan zouden ze hem den weg
van zijn goud doen volgen. Doch kapitein
d'Ivarra was door Van Noort vrijgelaten,
hem konden ze niet meer bereiken. Maar-
rooveel te beter konden ze hun woede koe
ien aan zijn stuurman, die wel meegeholpen
zou hebben om den schat over boord te wer
pen; op hem zouden zij zich dus wreken.
Reeds grepen hem eenige handen aan,
toen Van Noord zich het lot van den weer-
loozen man aantrok.
Handen thuis! riep hij op een gebie
denden toon. Als er gestraft moet worden,
zal ik het doen en niemand anders. De eer
ste die deze man eenig letsel toebrengt, zal
een gestrenge straf ontvangen.
De handen, die den Spanjaard vast had
den, lieten los en de mannen deinsden, hoe
wel onwillig, terug.
Ze begrepen deze weekhartigheid van hun
admiraal nieL Maakte hij met zijn eigen
landslui zooveel complimenten. Daar wisten
Hans Volkertsz. en Van Upendam wel an
ders van te praten. Waarom dan dezen man.
die had meegeholpen om hen te bestelen,
want zoo vatten zij het op, niet aan hen
overgeleverd!
De Spanjaard wierp zich voor Van Noort
op de knieën, hief zijn armen smeekend om
hoog en vroeg in zijn landstaal om genade.
Van Noort gaf den man te kennen, dat hij
onder zijn bescherming stond en dat hem
geen leed zou geschieden.
Geroerd greep de Spanjaard nu de hand
van den admiraal en drukte deze vol dank
baarheid. En dat dit geen ijdel vertoon, maar
werkelijk gemeend was, bleek wel uit de
mededeeling, die hij nog deed.
Deze kwam hierop neer, dat de vrijgelaten
kapitein d'Ivarra zich van Valparaiso naar
Lima zou spoeden en zorg zou dragen, dat
de Spaansche oorlogsschepen voor de Hol
landers bij Kaap San Francisco zouden zijn.
Natuurlijk veranderde Van Noort nu zijn
plan. In plaats van Noordwaarts werd de
staven nu nasr het Westen gewend. Men
ging de groote reis over den Oceaan naar
dé Philipijnen ondernemen en zou onderweg
trachten de Ladronen aan te doen.
De route werd zoo Noordelijk genomen,
dat men geen der tallooze eilanden, die in
het Zuidelijk deel van den Grooten Oceaan
liggen, te zien kreeg. Dagen, wekenlang za
gen de schepelingen niets dan water en
lucht Geen wonder, dat allen verlangden
dat er eenige verandering in dit eentonige
leven mocht komen: de eene dag was pre
cies eender als de vorige.
Slechts één voorval brak den sleur en dit
was nog een treurige gebeurtenis, die weer
eens bewees, dat Van Noort voor niets terug
deinsde, als hij meende, dat het moest en
zich dan tot handelingen liet verleiden, die
we niet anders dan wreed en onmenschelijk
kunnen noemen.
De Spaansche stuurman, wien door Van
Noort bescherming was beloofd, werd door
dezen steeds vriendelijk behandeld. Toch
trachtte hij de slaven te bewegen met hem
te vluchten, zoadra de gelegenheid zich
daartoe zou voordoen. Deze plannen werden
evenwel ontdekt en natuurlijk onderhield
de admiraal den Spanjaard over zijn dank
baarheid. Hij wees hem er op, dat hij steeds
meer als gast dan als gevangene was be
handeld. dat hij alle mogelijke vrijheid aan
boord van de Mauritius genoot en dat hij
zelfs aan de tafel van den admiraal mocht
aanzitten.
De Spanjaard trachtte zich te verdedigen
en beweerde, dat men hem wilde vergifti
gen.
Het Is te begrijpen, dat Van Noort bij het
nemen van deze beschuldiging in heftigen
toorn ontstak en het zou ook verklaarbaar
geweest xjjn, wanneer hjj hem van af dat
oogenblik werkelijk als gevangene had be
handeld.
In zijn eerste opwelling van drift, over
zulk een aantijging gaf hij evenwel last den
man te „depecheren", dit wil zeggen, over
boord te werpen.
Thans hielpen den radeloozen man geen
jammerklachten, nu was er niemand, die
zich over hem ontfermde. Integendeel, er
waren gewillige handen genoeg, die hem
aangrepen en het vonnis op staanden voet
voltrokken.
Zonder den ongelukkige nog met een en
kelen blik te verwaardigen, ging Van Noort
in zijn kajuit, waar hij het journaal ter
hand nam en de betreurenswaardige gebeur
tenis beschreef.
Daarna keerde hij weer aan dek terUg,
beval dat alles, wat eenige waarde had en
bruikbaar was, van de El buon Jesus op
de Mauritius overgebracht moest worden.
Daarna zou het Spaansche schip verlaten
en in brand gestoken worden.
HOOFDSTUK XVIII.
Land ln zicht.
Het was in den vroegen morgen van den
15den September, dat onze wereldreizigers
land ontdekten.
Den vorigen dag had de admiraal bij het
opmaken van zijn bestek op op"ewekten
toon gezegd:
Nu, mannen, ik zou met al zeer moe
ten vergissen, als we niet dicht bij de Lad
ronen zijn. Misschien nog één, maar op zijn
hoogst twee dagreizen en dan zullen we
weer eens wat anders zien dan lucht en
water,
Als door een tooverslag verdween bij deze
woorden de gedrukte stemming, welke de
laatste weken aan boord van de Mauritius
had geheerscht Een luid hoera weerklonk
over het wijde watervlak naar de Eendragt,
waar men alras de oorzaak van deze vréug
de begreep en zijn blijdschap op dezelfde
wijze uitte.
Toen Van Noort zijh mannen in zulk een
opgewekte stemming zag, fluisterde hij den
bottelier wat in het oor. Deze verdween,
maar keerde spoedig terug, terwijl hij in
iedere hand een kruik droeg.
De matrozen werden bij het vooruitzicht
van een beker wijn, dien ze in geen weken
hadden geproefd, nog luidruchtiger dan ze
reeds waren.
„Leve Van Noort, onze kloeke admiraal!"
werd er geroepen en ieder stemde met dien
uitroep in. De kwaadgezinde elementen wa
ren zoo langzamerhand één voor één van
boord verdwenen, hetzij dat ze gedeserteerd
waren, hetzij aan land gezet ofter dood
gebracht De anderen, zij die zich aan orde
en tucht wisten aan te passen en hun werk
behoorlijk deden, hadden nooit over hun
admiraal te klagen gehad. Zij hadden in
hem steeds een wel streng, doch ook recht
vaardig meester gehad, die zijn mannen
door groote plichtsbetrachting en onver-
moeiden ijver telkens weer tot nieuwen
moed wist aan te voeren, wanneer ze moe
deloos dreigden te worden.
Niemand dan ook die achterbleef bij den
spontanen uitroep: „Lang leve Van Noort
onze kloeke admiraall"
Het werd den opperbevelhebber eenlgs-
zins zonderling te moede. Het was de eerste
maal op de lange zeereis, dat deze woorden
hem ia de ooren klonken, Menigmaal reeds
was bij hem de gedachte opgeweld of hij
niet te kort geschoten was in de taak, die
hij op zich genomen had. Somwijlen, wan
neer hij in het scheepsjournaal het een of
ander geval van insubordinatie vermeldde,
vroeg hij zich af, of hij wel de geschikte
man was ora al die verschillende personen
te leiden of niet een ander misschien groo-
ter zedelijk overwicht had kunnen laten gel
den en of de matrozen dien ander wellicht
niet grooter gehoorzaamheid zouden heb
ben betoond, dan hem, den waard uit da
taveerne „de Dubbelde Witte Sleutels".
En dan verrees als van zelf voor zijn
geestesoog het beeld van hem, die op de een
zame, woeste kusten van Straat Magelaen
zeer zeker een smartelijken dood had ge
vonden, het beeld van Van Ilpendam, den
kloeken, f linken zeeman, die hem, Van
Noort, van zijn plaats had willen dringen.
Wel trachtte hij dan de stem van zelfver
wijt het zwijgen op te leggen en zich ver
halen voor den geest te halen van andere
zeereizen, onder andere bevelhebbers, waar
bij zich ook menigmaal gevallen van insu
bordinatie hadden voorgedaan, maar
steeds toch eindigde hij met zich af te
vragen:
Wat voelen deze mannen voor me?
Kan ik op hen rekenen tot in den dood?
Hoe zal hun houding zijn, wanneer wij in
de Indiën aankomen en wij ongetwijfeld
slaags zullen raken met onze vijanden de
Spanjaarden?
En daar klonk hem nu zoo spontaan dia
kreet: „Leve Van Noort, onze kloeke admi
raal!" ia de oorea.
(Wordt vervolgdi
