MAANDAG 10 JUNI 1929 EERSTE BLAD PAG. 2
BUITENLAND.
HET RAPPORT DER DESKUNDIGEN.
DE INHOUD.
Hoe de betalingen zullen plaats hebben
Wat de pers ervan zegt.
In aansluiting op wat we reeds gemeld
hebben, deelen we, aan dc hand van een
uitvoerig 'Wolff-bericht over den inhoud
van het door de deskundigen aangenomen
rapport inzake de herstelbetalingen,, het vol
gende nog mede:
Het was volgens de eenstemmige derkun-
digen onmogelijk geweest een oplossing te
vinden op zuiver economischen grondslag,
wijl de deskundigen hadden rekening te
houden met bepaalde financieele en poli
tieke eischen. De beslissing kon dus niei
op zuiver economische overwegingen opge
bouwd worden, men heeft zekere politieke
doeleinden in aanmerking moeten nemen.
Als men het toch over de fundamentecle
beslissingen eens geworden is, beteekent
dit niet dat de formuleering van het rap
port op elk punt de juiste uitdrukking is
van het standpunt der afzonderlijke leden
of groepen.
Er is gemeenschappelijk getracht een op
lossing te vinden, die, op de basis van vrij
moedige samenwerking op goeden nations
len grondslag tot resultaat zou nebben, dat
de laatste uit den oorlogstijd overgebleven
vooroordeelen en wrijvingen verdwenen.
In het hoofdstuk over den economischen
toestand van Duitócliland en ontwikkelings
mogelijkheden van dat land wordt er op
gewezen, dat met de opmerkingen van de
Duitsche deskundigen voortdurend in de
conclusies van de commissie is rekening
gehouden.
Snitsohland's botallngsvennogen.
Waar de crediteuren overtuigd waren
vp Ti het vermogen van Duitschland, om de
bedragen, welke uit de regel ing-Dawèa
voortvloeiden, uit de belastingen of bln-
nenlandsche leeningen op te brengen, be
toogden de Duitsche deskundigen, dat het
buitenlandsche kapitaal, dat de laatste vijf
jaren naar Duitschland gestroomd was, de
belastbaarheid van de Duitsche industrie
slechts tijdelijk verhoogd had en dat in dien
tijd een aanmerkelijk deel van de belasting
Bit het kapitaal was opgebracht
De commissie heeft er daatom In haar
rapport op gewezen, dat zij niet in staat is,
nit de werklijke ontwikkeling der laatste
vier of vijf jaren een definitief oordeel over
de werkelijke transfermogelijkheid van
Duitschland zich te vormen.
Uit verdere mededeelingen over den in
voer van kapitaal in het buitenland trek
ken de deskundigen de conclusie, dat de
kapitaalvorming in Duitschland de behoef
te des lands niet gedekt heeft en ook in de
toekomst niet zal kunnen dekken en dat
dus de eisch van betaling van regelmatige
annuïteiten zal afhangen van de mogelijk
heid voor Duitschland om in het buiten
land te lecnen.
De nïet-Duitsche deskundigen zijn van
oordeel, dat thans dc. herstelde Duitsche
productiekracht een voortdurende uitbrei
ding van den export mogelijk maakt, zoodat
«en definitieve vaststelling van de Duitsche
schuld voor zijn crediet en de ontwikkeling
der krachten van belang is.
De internationale bank en de
centrale banken.
De internationale bank, tot welker instel
ling besloten is, zal te zorgen hebben voor
de ontvangst en verdeeling der betalingen
«a de commercialiseering van de annuitei-
^Do organisatie van de bank zal buiten 't
gebied van politieke invloeden liggen en
baar bevoegdheden zullen ruim genoeg zijn
•m onafhankelijk de verschillende voorko
mende problemen op te lossen.
Aldus zullen de crediteuren meer zeker
heid hebben, dat de gevolgen van economi
sche veranderingen op den loop der beta
lingen beperkt worden, terwijl Duitschland
in tijden van voorbijgaande depressies de
mogelijkheid bezit van steun.
De controle over de leiding der bank be
rust bij de centrale banken der deelnemen
de landen, welker presidenten uit hoofde
van hun ambt lid van den raad van bestuur
der bank zullen worden. Verder zullen ii»
den raad zitting hebben een vertegenwoor
diger van elk der Landen en een derde ver
tegenwoordiger van Frankrijk en Duitsch
land. Het aantal leden in den raad van be
stuur komt aldus op 16, die gezamelyk nog
9 leden kunnen kiezen.
De centrale banken der zeven d<?or haar
vertegenwoordigers en de deskundigen-com
missie zitting hebbende landen zullen met
medewerking van de centrale banken van
andere landen, die bij het herstelvraagstuk
geïnteresseerd zijn, het kaptaal verschaffen,
too echter, dat de zeven bedoelde landen
niet minder dan 55 pet. van het kapitaal
geven.
De jaarbetalingen.
Bij de vaststelling van de hoogte der an
nuïteiten is rekening gehouden met de mo
gelijkheid tot betaling in normale tijden.
Met de bezwaren der Duitsche deskun
digen is verder nog rekening gehouden
door de mogelijkheid in moeilijke tijdon van
een uitstel van transfer. Het.systeem van
leveranticn in natura is voor een overgangs
tijd van 10 jaren behouden.
Het tijdstip van in werking treding van
bet plan-Young zal door de regeering wor
den vastgesteld. De commissie zelf veron
derstelt dat het plan-Dawes 31 Augustus
1029 buiten werking treedt en het nieuwe
plan 1 September aanvangt.
Do betalingen onder het nieuwe plan moe
ten dus, volgens het rapport, 1 September
beginnen. De betalingen van den lston Sep
tember worden als overgangsperiode be
schouwd, waarover afrekening gegeven
moet worden. Ieder overschot van de over
gangsperiode moet aan Duitschland terug
betaald worden.
De commissie geeft uiting aan den
wensch, dat de annuïteiten samenvallen
met het Duitsche begrootingsjaar.
Voorts wordt bepaald, dut voor de beta
lingen die Duitschland na het 3Gste Young-
bedrag moet opbrengen, het bijzondere re
servefonds van de internationale bank voor
do laatste 21 Jaren gebruikt moet worden
Vanaf den dag, waarop het nieuwe ver
drag van kracht wordt, heft het alle vroe
gere verplichtingen van Duitschland op. De
betalingen moeten worden beschouwd al»
definitieve ontheffing van Duitschland vaD
zijn verplichtingen.
PERSSTEMMEN.
De „Times" wijst er op, dat do deskundigen
het rapport slechts als een geheel beschouwd
willen zien en geen verantwoordelijkheid
voor het geheel willen aanvaarden, indien
enkele onderdeden daaruit weggelaten wor
Verschillende Engelsche bladen wijzen er
op, dat thans ook de ontruiming van het
Rijnland, mits alle regeeringen het Young-
plan goedkeuren, verzekerd is.
Ook de Parijsche correspondent van de
„Morning Post" verklaart, dat men an de
kringen der deskundigen do hoop koestert,
dat de regeeringen in staat zullen zijn tot
overeenstemming te geraken voor het terug
trekken van de bezettingstroepen op 1 Sept
In de Fransche pers wordt eigenlijke on
tdek op de onderteekeniitg van het rapport
niet gehoord.
Alleen verklaart Pertinax in de „Echo de
Paris" dat de deskundigen verkeerd hebben
gedaan met te bouWen op du loyaliteit van
Duitschland, dat wel niet bereid zal zijn, om
de overwinnaars 60 jaar laüg schatting
te betalen.
De linksche bladen beschouwen de onder-
teckoning als het einde van den strijd om
de schadevergoeding, die zoo vergiftigend
werkte. De „Ere Nouvelle" noemt het memo
randum een nieuwen mijlpaal op den weg
den vrede en de soliditeit van de vol
ken.
De „Volonté" ziet in het rapport den grond
steen voor het gebouw van de Vereenigde
Staten van Europa.
In de Duitsche pers wordt ook verschil
lend geoordeeld, al naar de richting van de
betreffende bladen.
DE VOLKENBONDSRAAD TE
MADRID.
HET MINDERHEDEN-VRAAGSTUK.
Uit Madrid wordt gemeld: De Volkenbonds
raad heeft de conclusies van het rapport der
commissie van drie inzake het minderheden
vraagstuk aangenomen en zal Dinsdag beraad
slagen over de considerans van het rapport,
het belangrijkste gedeelte van het werk der
i tele-
Vandaag begint de officieele zitting.
TROTSKI WIL NAAR ENGELAND.
Een verzoek aan MacDonald.
Trotski heeft uit Constantinopel eei
gram gezonden aan MacDonald, waai
toestemming vraagt om naar Engeland te
mogen komen. Trotski motiveert zyn verzoek
met dringende gezondheidsredenen.
DE LABOUR-REGEERING BEEEDIGD.
MacDonald en zijn ministers hebben zich
Zaterdagmorgen naar Windsor begeven om
van den koning de ambtszegels te ontvangen
en beëedigd te worden.
Alvorens bij zijn terugkeer in den trein te
stappen zei MacDonald, dat het hem en zijn
collega's zeer verheugd had, dat de koning er
zoo goed uitzag.
MACDONALD EN DE ONTWAPENING.
Voor de radio heeft MacDonald een rede
gehouden, waarin hij o.a. zei, dat zijn regee
ring moeite noch tyd zal sparen om het
werkloosheidsprobleem op te lossen.
Gezien het groote belang van de ontwape
ningskwestie en de noodzaak van vriendschap
pelijke besprekingen met de andere landen,
hoopt MacDonald in staat te zijn bij de vol
gende Volkenbondsbijeenkomst een kort bezoek
aan Genève te brengen. Hij zal ook de situatie
ten opzichte van do Vereen. Staten gadeslaan,
daar het van groot belang is, dat geen mis
verstanden tusschen Engeland en Amerika
ontstaan.
ZONDAGSONTHEILIGING IN ITALIË.
Hoe dichter bij Rome hoe slechter
Christenen.
In Italië is de Zondagsrust in verschil
lende bedrijven iets ongekends.
De winkels zijn in geheel Italië tot Zon
dagmiddag één uur geopend en op vele
plaatsen zelf» den geheelen Zondag. In
slechts weinig steden en in twintig grootere
plaatsen is de verkoop van verschillende
artikelen op Zondag verboden.
De groot-grondbezitters laten naar eigen
believen op Zon- en feestdagen werken op
hun bezittingen, ook dan, wanneer de land
arbeid niet dringend noodzakelijk is.
In slechts 5 procent der landbouwbedrij
ven wordt de Zondagsrust gehandhaafd.
Zelfs dc provinciale en gemeentelijke be
sturen on andere openbare lichamen laten
den Zondagsarbeid in de bouwvakken, den
aanleg van wegen cn van waterstaatswer
ken zelfs op Zondag toe. Slechts in enkele
industrieën, waarin een collectief arbeids
contract over het geheele land geldt, wordt
de Zondagsrust min of meer gehouden.
ZWEEDSCHE OCEAANVLUCHT.
De Zweedsche Oceaanvlucht is Zondag be
gonnen. Het vliegtuig „Soerige" is Zondag
avond 7 uur boven de Faröer-eilanden gezien.
De reis zou over Spitsbergen en Groenland
gaan.
DE AMERIKANEN VERTROKKEN,
Owen Young, Lamont en Perkins met hun
gevolg zyn Zaterdagmiddag on
de Amerikaansche „Aquitania" uit Cherbourg
vertrokken met bestemming naar New-York.
EEN DWAZE BOOTRACE OP HET KANAAL
Zaterdagavond zijn van Dover 49 motorboo
ten gestart voor een race op het kanaal. De
onderneming eindigde, gelyk ervaren zeelieden
reeds voorspeld hadden, in een ramp. Twee
der schepen werden opgenomen door het
Goodwin-licht8chip, dertig naar Dover terug
gesleept, terwijl het grootste gedeelte der
overigen in hulpeloozen toestand aangetroffen
i gered moesten worden. Zes deelnemers
orden vermist en zijn, naar men vreest,
verdronken. De start was geschied bij een
tamelyk zwaren zeegang en dichte mist, zoo-
verscheidene deelnemers niet eens in
staat waren den juisten koers te nemer
VOOR VERVROEGDE ONTRUIMING.
Actie ln het Rijnland.
De sociaal-democratische partij on de vrije
akorganisaties in het bezette gebied hebben
aan de Duitsche regeoiing 't verzoek gericht
de ratificecring van de herstelovereenkomst
au Parijs zoolang uit te stellen, totdat alle
bezette gebieden volledig ontruimd zullen
ile Saarkwestie opgelost zal zijn. Do
bevolking van het bezette gebied verlangt,
tien jaren na de nvrede, volkomen ge-
lijkgerochtigheid met do andere doelen van
het Duitsche rijk en moet deze verlangens
aan alle rogocringen en partijen, dio aan de
onderteckening van het Parijsche accoord
hebben medegewerkt, kenbaar maken.
De klein-modcl luchtballon R. K. 27,
komstig uit Raab-Katzensteln, dio gister een
geslaagde vlucht van Kassei naar Hannover
maakte en op het vliegveld aldaar aan oen
mast geankerd lag, is hedenmorgen door
een opstckenden storm met zulk een kracht
tegen den grond geslagon, dat 't geheel ver
nield werd. Het verwoeste luchtschip bleef
aan de ankermast zitten. Er deden zich geen
persoonlijke ongevallen stoor.
Kerknieuws.
klaard aan verstoring van orde en rust en
het eerste tuchtmiddel, nl. een berisping op
hen toegepast.
CHR. GEREF. KERK.
NED. HERV. KERK.
«pen: Te Nieuwleusen, J. E. Bos
te Slochteren.
ogenomen: Naar Paesens, cand. W.
E._M. Hoekzema te Groningen.
nkt: Voor Suaraeer, cand. W. e.
M. Hoekzema te Groningen.
GEREF. GEMEENTEN,
eet al: Te Den Haag, cand. M. Hei
koop te Den Haag en cand. W. C. Lamain te
Voorschoten.
GEREF. KERKEN,
e dankt: Voor Sassenheim, N. Buffinga
te Rotterdam. Voor Nieuweroord, M. Jans-
sens te Schouwerzyl. Voor Urk, B. A. Bos
te Haarlemmermeer-Oostzijde.
CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST.
De heer W. Schouten, Theol. cand. te Vrees
wijk, die door de Classis Utrecht der Geref.
Kerken werd beroepbaar verklaard en die
gaarne de Kerken wil dienen, zal een e.v. op
hem uitgebracht beroep eveneens gaarne ter
stond in overweging nemen.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE.
Ds. C. Stam, gekomen van Alteveer
(Dr.), deed Zondag jl. by de Geref. Kerk
Pernis zyn intrede, waardoor het voor haar
een blyde dag was, wyl de vacature van zei
maanden nu weer vervuld werd. De bevesti
ger, Ds. Fr. Tollenaar, van Helder, voorheen
te Pernis, hield een predikatie over 1Petr.
5 24 en ontwikkelde daaruit: 1. wie
geweid wordt; 2. hoe er geweid moet worden;
3. het loon op dien arbeid.
Des avonds verbond Ds. Stam zich aan zyn
nieuwe Gemeente met Coll. 128, de Ge
meente bepalend by den ryken inhoud
de prediking van het Evangelie: 1. wi
brengt en wat wy verkondigen (nl. Christus
geopenbaard door het Woord
mensch, waarin heel de Christus in zyn over
weldigende grootheid voor ons staat); 2 .waar
in ze bestaat (eenerzijds een vermanen met
de kracht der overtuiging en anderzijds
leeren in de richting die de ware wysheid in
houdt); en 3. wat de Evangelieprediking be
oogt (door den Christus de Gemeente vol
maakt te stellen in het geloof, wat kracht
geeft tot aanvaarden van het geheele Woord
Gods). Toespraken en welkomstgroeten
den wederkeerig gesproken tot en door Ker-
keraad, bevestiger, Ds. H. D. Drenth (van
De Hey-Tuindorp), Ds. H. Hoekstra (van
Hoogvliet, vertegenwoordigende de Classis
Schiedam) en het College van B. en W.
Pernis.
Beide diensten was het kerkgebouw tot in
alle hoeken gevuld.
Ds. J. van Herksen nam Zondag
jl. afscheid van de Geref. Kerk te Hillegom,
wegens zyn vertrek naar Ermelo (tweede
preddkantsplaats). Hij bediende het Woord
uit Hebreën 13 20 en 21, sprekende over: „de
bede van den Apostel om de volmaking zijner
lezers'». De inhoud dezer bede ontvouwde hy
door te spreken over het heerlijk wezen, den
genadigen Bewerker en het Godverheerlijken-
de doel dezer vurig begeerde smeeking. Na
afloop der predikatie richtte Spr. zich met
woorden van dank, vertroosting en vermaning
tot zyn Gemeente, in wier midden hy zes jaar
lang onder groote waardeering en zeer veel
blijdschap heeft mogen arbeiden. Hij memo
reerde den groei der Gemeente, waardoor
kerkbouw noodzakelijk werd, het oprichten
eener Chr. bibliotheek, de ontbloeide jeugd-
actie, de uitgave van het Kerkblad, do
gevangen Evangelisatiearbeid enz. Voorts
sprak hy woorden van dank en sympathie tot
den Kerkeraad, de Commissie van Beheer, den
koster, den heer Van Maurik, den organist,
den heer C. J. de Koning, de afgevaardigden
de Kerk van Lisse en van de Kerken der
Classis, tegenwoordig in de persoon van Dr.
Th. Ruys, van Lisse, en tot het Gemeente
bestuur.
Ouderling D. van Egmond sprak als Voor
zitter van den Kevkeraad namens dezen den
scheidenden leeraar toe en dankte voor al den
betoonden ijver en toewijding en voor de ta
lentvolle, Schriftuurlijke prediking. Op zijn
verzoek werd Ds. van Herksen staande toege
zongen Psalm 121 4.
Ds. Ruys sprak vele goede woorden van
waardeering namens Classis en namens de
Kerk van Lisse. De kerk was overvol.
Na afloop drukten honderden Ds. en mevx.
an Herksen de hand.
De predikatie is by de firma Verwoerd, te
Lisse, uitgegeven.
jubilea:
D s. J. F. L ij s e n, credikant der Ned. Her
vormde Gemeente van Woubrugge, hoopt
Woensdag 19 Juni a.s. zijn 25-jarig jubileum
i. In het jaar 1904 deed hy
eerste Gemeente, Ankeveen, intrede, vertrok
1913 naar Kortgene, in 1920 naar Xigte-
vecht en op 11 Maart 1928 kwam hy te Wou
brugge.
Een Commissie, bestaande uit de leden van
den Kerkeraad en Kerkvoogden, heeft op
Woensdagavond 19 Juni een samenkomst ge
organiseerd in de Herv. kerk, waar eenige
toespraken gehouden zullen worden
cadeau zal worden aangeboden. Des middags
zal er van 3—5 uur in de kerkzaal een recep
tie gehouden worden.
Ds. Lijsen zal op Zondag 23 Juni, des mid
dags half drie, een gedachtenisrede uitspre
ken.
PREDIKANTSWONINGEN.
Te Waddinxveen zal dezer dagen de
aanbesteding plaats hebben van den bouw
van een nieuwe pastorie naast de nieuwe
Gereformeerde Kerk aan den Kerkweg.
kerkelijke kwestie te leersum.
Te L e e r s u m is de kwestie in de Ned.
Hervormde Gemeente, waar men weigert
zich te onderwerpen aan het Reglement op
de Predikantstractementen door aansluiting
by den lïaad van Beheer en voldoening van
diens aanslag, waarvan tevens gevolg as, dat
in de plaats van den godsdienstonderwijzer
Van Dijk geen predikant wordt beroepen.
vooreerst nog niet tot een einde gekomen.
Het Class. Bestuur van Wijk by Duurstede,
„doende wat des Kerkeraads is" te Leersum,
heeft op 2 Mei 11. dio lidmaten der Gemeente,
die de functie van Kerkvoogd en Notabel be-
kleeden, vóór zich geroepen, teneinde hun
de vraag voor te leggen of zjj van zins zijn
de Kerkelyke verordeningen, met name het
Reglement op de Vacaturen (eigen predikant)
en het Reglement op de predikantstractemen
ten uit te voeren. Behalve de twee notabelen,
die tevens diakenen zijn en in den Kerkeraad
zijn overgebleven, hebben allen geweigerd op
deze vraag bevestigend te antwoorden. Mits
dien heeft het Class. Bestuur, doende wat des
Kerkeraads is te Leersum, in zyn vergadering
v»n 30 Mei LL deze lidmaten schuldig ver*
iy de jongste Synode of Generale Verga
dering te St. Paul (Minn.) van de Presbyte-
riaansche Kerk in Noord-Amerika werd de
voorzittersverkiezing met zekere spanning
tegemoet gerien.
In deze zeer invloedrijke Kerkgemeenschap
gedurende de laatste tien jaren of langer
n stryd gevoerd tusschen de Fundamenta
listen en de Modernisten. De vraag was nu,
van welke richting de Synode-praeses zou
zijjn.
Met groote stemmenmeerderheid werd als
zoodanig gekozen Prof. Dr. Cleland B. Mc.
Afee, hoogleeraar dn de Dogmatiek aan de
Theol, School te Chicago. Vroeger diende hy
als predikant de Presb. Kerk. Hij verkreeg
den doctorstitel in een drietal Faculteiten,
maakte reizen in het Oosten en hield lezin
gen in Syrië, Egypte, Engelsch-Indië, Siam,
China, Korea en Japan. Deze lezingen hield
hij om het Chnstelyk geloof te verdedigen te
genover de valsche godsdiensten.
In zyn openingswoord ter Synode verklaarde
hy, dat een unie vooral van de Presbyteriaan-
sche Kerken moest bevorderd worden.
ze 141ste Synode sprak zich uit ten gun-
van de vereeniging van de vyf grootste
Proteitantsche Kerken in Noord-Amerika.
Een Commissie werd benoemd met de op
dracht toenadering te zoeken tot een vereeni
ging met de Prot. Episcop. Kerk, de Method.
Episc. Kerk, de Meth. Episcop. Kerk Zuid en
de Presb. Kerk Zuid. Er wordt aan dit stre-
naar eenheid groote beteekenis gehecht.
PAN-ORTHODOX CONGRES TE ATHENE.
Volgens het Fransche kerkblad „Evangile
et Liberté" ia de Grieksche opperabt Seraphin
te Sofia aangekomen met een opdracht van
de aartsbisschoppen van Athene en Constan
tinopel aan de Bulgaarsche Synode inzake
het samenroepen van een pan-orthodox con
gres te Athene, waaraan alle orthodoxe Ker
ken, ook de Bulgaarsche, zouden deelnemen.
De bedoeling is, te komen tot een gemeen-
schappeiyken kalender voor alle orthodoxe
Kerken en voorbereiding voor een oecume
nisch concilie.
ZENDING.
Zendingsfeest. Het 9de Zendingsfeest
der Classis Deventer wordt Zaterdag 15 Juni
a.s. te Almelo gehouden in het bosch tegenover
,,'t Jagertje''. Als sprekers hopen op te tre
den: Ds. P. van Duyn van Enschedé, openings
rede; Dr K. J. Brouwer, Zendin^sdirector te
Oegstgeest, onderwerp: „Ervaringen op het
Zendingsterrein''; Ds O. Groenewoud, van
Vriezenveen, onderwerp: „Laat de heidenen
weten, dat ze menschen zyn"; Zendeling W.
Wesseldijk van Watoetave, onderwerp: „In Ge
berglandschappen van Midden-Celebes'-; Ds. C.
Goedhart van Halle, onderwerp: „Het verla
ten huis'»; Ds. L. S. van Zwet van Almelo:
Slotwoord.
Medewerking is toegezegd door de Chr.
Harmonie (dir. de heer E. Geels) en de Chr.
gem. zangvereeniging Hallelujah (dir. de heer
H. J. Brilman).
By ongunstig weer wordt de samenkomst
gehouden in de Ned. Herv. kerk.
GIFTEN EN LEGATEN.
Te Oegstgeest schonk een onbekende
duizend gulden voor den bouw eener tweede
Ned. Herv. kerk. Naar we vernemen, is er
,nu f8.000 beschikbaar benevens een gratis
aangeboden bouwterrein.
Te S try en ontving de Kerkvoogdy
der Ned. Hervormde Gemeente de vorige week
van iemand, die onbekend wenscht te bly-
een gift van f500.
Schoolnieuws.
INGEZONDEN MEDEDEEUNG.
Ni<
Na
s dc
nn
Ie na
ren
De
>ok c
Do
ilink
lieuv
iet li
He
leid,
Oo
er,
ot c
preek
rubri
fan 1'
Ee
itelt
ienn
van
ken 1
He
ïek
Jit o;
Ier fc
uina
rieur
wvei
2spi
He
m
Dord<
:en c
bedri
men j
dan 1
Oo
[ndie
Ier
pint
roor
aller
wore
HOOGER ONDERWIJS.
VRIJE UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM.
Het pasverschenen Jaarboek der Vrije
Universiteit memoreert den arbeid der Coin
missie van Advies in zake de vraag hoe
Art 2 der Statuten is te int,erpreteeren en
de Jaarlijksche Samenkomst te Middelburg,
die in verband daarmee, van zeer groote be
teekenis is geworden. „De beschouwingen,
in deze samenkomst gewijd aan den arbeid
en het advies der Commissie, zijn van de
grootste waarde voor grondslag cn doel der
Vereeniging, voor haar leven on werk
zaamheid en die van onze Universiteit".
Het rapport, de conclusies, de verklaringen
on de besprekingen „droegen in hooge mate
bij tot de versterking van dc eenheid, tot
bevestiging cn herstel van het vertrouwen
en tot een afdoening van de zaak in over
eenstemming met de regelen, welke daar
voor in de Statuten en de daarop steunende
reglementen zijn neergelegd. De aangelegen-
beid welke moer dan twee jaar het gemoed
van velen in spanning had gehouden, werd
afgedaan met een bevredigend resultaat. De
vrees van sommigen werd beschaamd, de
samenbinding werd bevorderd, de eenheid
openbaarde zich krachtig in geloof en ver
trouwen, in standvastigheid on zekerheid
-beide. De beslistheid, waarmede getuigd
werd voor het Goddelijk gezag der H. Schrift,
deed weldadig aan, gaf warmte aan de be
sprekingen cn bracht opnieuw bezieling in
de harten, vooral van hen, die in meerder
of mindere mate ongerust waren geweet
over den loop der gebeurtenisen".
In hot Verslagjaar was van beteekenis de
arbeid tot het bijeenbrengen van de som van
f300.000, noodlg voor do aanvankelijke in
richting van dc Wis- en Natuurkundige Fa
culteit. Waren de ressorten van ZuidHol-
land (Noord -en Zuid) niet belangrijk ach
tergebleven dan zou thans het volie bedrag
reeds bereikt zijn.
De voorbereiding tot uitvoering der be
sluiten in zake de vierde Faculteit is in vol
len gang.
Herinnerd wordt het vertrek van den lec
tor Mr. Ch. Zevenbergen als hooglperaar
naar Utrecht en de benoeming van Mr. V
H. Rutgers tot hoogleeraar in de Rechten on
van Dr. L. van der Horst tot hoogleeraar in
de Medische Faculteit. Dr. J. A. van Hasselt
werd aageateld tot assistent van laatstge
noemden hoogleeraar.
Gememoreerd worden verder: het overlij
den van de curatoren Ds. B. van Scholven
en Dr. J. G. Scheurer; liet optreden van de
curatoren Dr. J. Wessels en Dr. K. Dijk; de
aanbieding aan directeuren van het geschil
derde portret van wijlen Prof. Dr. J. Woltjer;
de 7Östo verjaardag van den directeur Joh.
Krap; het aftroden van den directeur A. W.
F. Idenbrug en zijn vervanging door den
heer J. Schouten; en het legaat-E. L. Sytsma
van f 100.000.
Uit het Verslag van do Jaarvergadering
te Middelburg noemen wij: do bidstond-rede
van Ds. P. N. Kruyswyk, dc openingsrede
van Ds. T. Ferwcrda en do rede van Prof.
Dr. J. Ridderboa (in zake Art. 2 der statuten)
Blijkens het financieel verslag kon uit de
legaten van 1928 een bedrag van f 9017.08
een het Verenigingslokaal worden toege-
aantal leden ia thans 1247, dat der
begunstigers 31373.
Opgenomen is het uitvoerig relaas van
Prof. Dr. A. A. van Schelven betreffende de
„lotgevallen der Universiteit" tijdens den
cursus 1927—'28; voorts „in memoriam"-bij-
dragen. gewijd aan de nagedachtenis van
Prof. Dr. W. Geesink en Dr. J. G. Sche-urer;
extracten van de verhandelingen ter Weten
schappelijke Samenkomst; allerlei gegevens
betreffende personalia verbonden aan de
Universiteit en de organisatie der Vereeni
ging-
Het jaarboek bevat foto's van Prof. Rut
gers, Prof. van der Horst, wijlen Prof. Gee
sink cn wijlen Dr. Scheurer.
RIJKSUNIVERSITEIT TE UTRECHT.
Hoögleeraarsbenoeming. By Kon.
Besluit is benoemd tot gewoon hoogleeraar in
de faculteit der Letteren en Wijsbegeerte, om
onderwijs te geven in het Sanskrit, de begin
selen der algemeene taalwetenschap en de
beginselen der vergelykende Indogermaansche
taalwetenschapD/r. J. Rahdei', thans
tydelijk te Tokio.
Deze als opvolger van Prof. Galand be
noemde hoogleeraar is slechts enkele jaren
geleden aan de Utrechtsche Universiteit tot
Doctor in de Letteren gepromoveerd. Daarna
heeft Dr. Rahder in Brussel gestudeerd en
van daar is hij ongeveer een half jaar geleden
naar Japan vertrokken, om in Tokio zich te
wijden aan de studie van Boeddhistische ge
schriften.
SOCIALISTISCHE STUDENTEN.
De in 1928 gestichte Vereeniging van
Sociaal-Democratische Studenten ir. Duitsch
land telt tegenwoordig ongeveer 3500 leden,
onder wie slechts 20 Theologische studenten
gevonden worden.
HERV. LYCEUM TE AMSTERDAM.
Blykens het „Kerkbeurtenblad" zyn tot
leeraar aan bovengenoemd nieuw Lyceum be
noemd de heeren: Dr. J. Smit, rector; Dr. F.
W. Nijhoff, Dr. A. van Haselen, Dra. A.
IJsseling, Drs. A. J. Rykhock, L. J. J. Oli
vier, A. S. Bolman, F. J. Yscrinkhuysen, mej.
A. C. E. Steller en mej. T. Schoemaker. Dr.
J. Kooy is met het godsdienstonderwijs be
last.
LAGER ONDERWIJS.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
Uithoorn, De Klerk te Amsterdam.
Breda (Chr. M.U.L.O.-School, Nieuwstr.
31, hoofd G. J. van de Meent), A. van der
Rest te Papendrecht.
Spakenburg (Dr. H. Bavinckschool,
hoofd A. Bakker), mej. T. Reeders te Naar-
den.
Nederhorst den Berg (Warinschool,
hoofd J. Lommers), E. de Boer te Veendam.
Bergen op Zoom (hoofd J. van Buu-
ren), voor U.L.O.: C. van der Zwet te Arn
hem en voor L.O.: L. de Klerk te Roosendaal.
GRAFSTEEN-J. A. G. DE WAAL.
Zaterdagmiddag had op het kerkhof te
Kampen plaats de overdracht van don ge
denksteen op het graf van wijlen den heer
J. A. G. de Waal, in leven rustend hoofd
ocner Geref. School. Met do familie en 't Co
mité van oud-leerlingen cn vrienden, de Wet
houder van Onderwijs afgevaardigden van
het Schoolbestuur, van den Kerkeraad der
Geref. Kerk, van de Commissie tot wering
perste
van Schoolverzuim en van het Christelijk fac'°'
Leesgezelschap, waren ook een aantal ba» fier
langstellenden aanwezig. fleem
Namens genoemd Comité van oud-leerlin»
„jn en vrienden werd de gedenksteen door
den heer G. Telder aan de familie overga»
dragen. Het is goed, aldus Spr., om eens op
deze plaats te zijn. 't Leven is vaak te druk
om aan het sterven te denken. Maar hier is
de dood rondom ons. Hier is ook het graf
'an mijnheer De Waal, uw geliefden vader1,
onzen besten vriend en onvergetelijken leer
meester. En op dit graf, zoo dachten we,
moest een steen komen, om aan onze kin»
deren te vertellen wie en wat mijnheer D®
Waal is geweest. We hopen, dat ge deze een
voudige hulde zult aanvaarden. Eenvoudig#
zooals uw Vader was, zoo is ook deze steen*
Eenvoudig is ook het opschrift „Rustplaats",
zoo staat er op den steen. En ja, wij gelooven
met U, dat de ziel van uw vader in de Heer-
lijkheid is, maar zijn lichaam rust toch hier
tot den dag der opstanding. „Onze onverge
telijke oud-leermeester en vriend" staat er
verder. Want u, mijnheer De Waal, verge
ten we nooit. En voorts spreekt het opschrift
er van, dat de overledene, „zijn roeping ge-
trouw, den jongen leerde de eerste beginse
len naar den eisch zijns wegs". Zijn roeping
getrouw dat zegt veel. Want het was een
halve eeuw geleden geen eervolle taak bij het
Christelijk Onderwijs werkzaam te zijn. Alen
moest destijds daartoe wel waarlijk roeping
hebben. En mijnheer De Waal heeft dia
roeping gevoeld, en heeft, daaraan trou\?
zijn taak volbracht. Wie eenmaal zijn
leerling was, blééf dat. Hij verloor zijn leer
lingen niet uit het oog, als zij de school
doorloopen hadden, maar ble-ef met hen
meeleven. Thans rust Uw Vader hier
naast Uw Moeder; voor U, hun kinderen,
maar niet minder voor allen, die hen heb
ben gekend, voorbeelden van een christelijk
leven. Geve God, dat wij mogen leven zoo
als zij hebben geleefd; dat wij mogen ster»
ven zooals zij gestorven zijn.
Dc jongste zoon, de heer Otto de Waal,
uit Doorn, sprak namens de familie een
woord van dank. Uw verzoek, aldus spr., om
op Vaders graf een gedenksteen te mogen
plaatsen, hebben we gaarne ingewilligd.
Niet, om daarin een zekere verheerlijking
te zien, maar om de daaruit sprekende liefde
en waardeering ten opzichte van Vader en
zijn arbeid. Spr. haalt dan een en ander
aan uit het intieme leven van zjjn Vader,
die alle bewijzen van genegenheid en ach
ting te zijnen opzichte steeds beschouwd®
als dank en eer aan God. die hem in staat
stelde zijn taak te doen. In dit licht bezien
aanvaarden wij, met gepaste vrijmoedigheid,
en met grooten dank, dit bewijs van eerbied
en waardeering. Ik spreek in Vaders geest
als ik wensch, dat van dit gedenkteeken
een voortdurende prediking moge uitgaan.
Wij danken voor den gedenksteen. Maar niet
minder zijn we dankbaarheid verschuldigd
aan allen, in en buiten Kampen, die Vader
en Moeder tijdens hun leven, in 't bijzoder
in hun levensavond, zooveel liefde en aan
hankelijkheid hebben bewezen. Tenslotte,
waar Vader steeds alles zag in het licht van
Gods eer en verheerlijking, moge ook dit
samenziin daarvan het stempel dragen, door
de eer, den inensch toegebracht, oveT te
dragen aan Zijn Schepper in het zingen
van liet laatste vers van Psalm 103.
Nadat dc heer Telder nog een kort 6lot»
won nl had gesproken, en een woord van
dank tot den steenhouwer G. de Weert, wat
de plechtigheid afgeloopen.
an f
an i
lepao
