lül geneesi^m v&tfeaaU da -fuud
TWEEDE BLAD.
ZATERDAG 8 JUNI 1929 TWEEDE BLAD PAG
NEDERL. GHR. RADIO-VEREENIGING.
HET CHRISTENVOLK IS WAKKER I
GEWORDEN.
PB KADIO-STKIJD GAAT LIJKEN OP
DE SCHOOLSTRIJD.
Een zoutend zout ook in de Omroep.
Te kwart over elf opende gistermorgen de
Voorzitter Mr. A. v. d. Deure, uit Ben-
pekom, de jaarvergadering der N. C R. V.
door te lezen Psalm 46, waarna hij voorging
in gebed.
Tn zijn
openingswoord
constateerde de Voorzitter met blijdschap,
dat in het laatste jaar ons Christenvolk voor
den omroep wakker geworden is. De bewij
zen zijn geleverd,
dat de radio diep
gaat leven in het hart
van ons volk.
Een belangrijke ge
beurtenis in 1928 was
de invoering van de
Radio-wet in Juni.
In het begin van dit
jaar kwam de Radio-
raad tot stand, die
bepalen moet hoe „de
billijke verdeeling
van zendtijd", die in
de wet is vastgelegd,
moet worden opge
vat. Wat dat worden
gal, weten we nog niet- Met dank mag wor
den erkend, dat er ook in den Radioraad
mannen zijn, dief niet aarzelen voor de
Christelijke Omroepbelangen op de bres te
«taan.
De radiostrijd gaat bij den dag meer lij
ken op den schoolstrijd (1878.)
De taak van de N. C. R. V. is nu vijf jaar
Jang geweest te bouwen en te bewaren. He
laas moest den meesten tijd aan „bewaren"
worden besteed. Gezorgd moest worden dat
pan het goed recht van ons volk niet te kort
werd gedaan. Tijd eïi krachten moesten
den besteed aan veel strijd, terwijl w.
beter hadden kunnen gebruiken aan den op
bouw van onzen eigen omroep. Toch zijn we
pog dankbaar, dat zooveel werd berc/ikt. De
leg enstanders zijn velen: de linksche pers,
een linksche omroep die sterk gesteund
wordt door het groot-kapitaal, menschen in
digen kring, die bet gekleed vinden aan de
neutraliteit mee te doen, de ambtenaren nan
de Ministeries en de meerderheid van
Radioraad, welke wenscht te komen tot
nationalen omroep. Zoon nationalen omroep
«noet „neutraal" zijn en zelfs de Minister
Eteunt die richting. Toch is dat standpunt
onjuist.
Bij de pers en de school is dat standpunt
verworpen. Geen gemeenschappelijke school
voor lezen en rekenen met afzonderlijke uren
godsdienstonderwijs. Geen neutraal blad met
een Christelijk of Roomsch bijvoegsel. Nu
wil men daar den omroep gelukkig mee ma
ken. Theoretisch en practisch gaat dat niet.
Want wat is neutraal? Men heeft gezegd:
lezingen als van de Volksuniversiteit, maar
dat ging over de schepping en was in strijd
met den Bijbel. Hoe moet het met deto Zon
dag?
Bij saamwerking ln een nationalen omroep
zal onze man altijd de wrijfpaal zijn. Ook op
muzikaal gebied moeten wij zeer critisch
zijn.
Principieel staan wij op het standpunt,
dat we ons niet uit de wereld moeten terug
trekken, maar in alles een zoutend zout moe
ten zijn, ook ln den Omroep. Wij mogen
nooit tolereeren, dat de .neutrale" omroep
als .het" wordt beschouwd, terwijl de Chris
telijke dan nog wel erop toegenomen kan
worden.
Wat willen wij dan?
Van zekeren kant wordt beweerd, dat het
In den Nederlandschen Omroep een chaos
is. Maar, merkwaardig, het buitenland zegt
ons, dat wij door den gang van zaken ons
hier beter kunnen ontwikkelen, we kunnen
de vleugels beter uitslaan en veel meer geven
dan het buitenland, waar men allerlei ge
voelens moet ontzien.
Wij verdedigen, dat onder vier groote om
roepverenigingen gelijkelijk de zendtijden
en den invloed moeten worden verdeeld. Er
kan dan uit die vereeniging onder toezicht
van den Radioraad een commissie voor pro-
gramma-regularisatie worden benoemd. Spr.
geeft een voorbeeld hoe deze Commissie zou
kunnen werken.
Onzerzijds is daan-oor een afgewerkt plan
Haar voren gebracht, terwijl van de andere
zijde nog moet worden aangetoond, dat het
werkelijk een onoplosbare chaos is. Een op
lossing is heel goed mogelijk, mits de A.V.R.O.
maar erkent, dat ze een gelijkwaardige or
ganisatie is met de anderen en er niet bo
ven staat.
In den Radiostrijd staan we nog aan het
begin en de vooruitzichten zijn niet bepaald
bemoedigend. De keus van den weg, welken
HULDEBLIJK VAN DE HOOFDSTAD.
kt» aas* fc>i.-Jnt ~f,
E I WiK-: ir.iJKtc*., ij
.W.L.eter Nedejfandert.i|
MM»» 2f"'Api1ï iOT^-ci» dus (kim
A?msU*rrJ:T!i> I-Sv I-.- -
de o. Je vm-ltt» van
«isnkWirhc.A ith<tu Ao-risrjcUm
,"4o Lfiflt-t' Vdff H.«r Irtra^ m- cWr -cn uk.-». fw 1 M Nf-l-rW-in-be YoHt
I ma - .vAlal f
bu-vKÜr-Po P öfc< n.r^rt art Aocfodb»' tWr
K
tm*
Foto van het titelblad van het Huldeblijk, dat aan H. M. de Koningin-Moeder bij haa
aanstaand bezoek aan Amsterdam, zal worden aangeboden.
MINISTER KAN TE ZWIJGRECHT.
PREDIKANTEN ZENDINGSCONFERENTIE.
BEZOEK AAN DE
GROENTEN- EN FRUITVEILING.
DE MINISTER KRIJGT AARDBEIEN.
HET WERK VAN STANLEY JONES
ZEVENTIGJARIGE JUBILEA.
moet worden Ingeslagen is soms zeer moei-l
lijk en alles Is zoo nieuw.
Bij de samenstelling van het Rapport-
Ruvs de Beercnbrouck hadden wij nog de
gedachte dat samenwerking met links in
één omroep mogelijk was. Daarvan moesten
we terugkomen. Er blijkt daar absoluut ge
brek aan inzicht te zijn omtrent onze levens
beschouwing.
Al zijn de vooruitzichten donker, de radio
zaak is niet de onze, ze ligt in Gods hand.
Wij hoeven ze niet te handhaven, maar moe-
Hierna brachten de secretaris-peïmigmees-
ter de heer C. A. K e u n i n g en de Omroeper
de heer P. C. Tolk, hun verslagen uit,
waarvan we gister reeds mededeeling deden.
De propagandadlenst.
De heer D. P e r e b o o m, uit Ede, verslag
uitbrengend over den propagandadienst, zet
in een inleidend woord uiteen, dat er het
laatste jaar een kentering gekomen is bij
ons Christenvolk inzake de steun voor de
N. C R. V. Meer en meer wordt ingezien, dat
de radio niet alleen een zaak voor de luis
teraars is. Toch zijn er nog veel lauwen. We
mogen daarom niet rusten, voordat geheel
ons volk erkent de waarde van den vrijen
Christelijken Omroep.
Het beste propagandamiddel blijkt te zijn
de omroep zelf. Een radio-propaganda-avond
levert steeds een plotselinge toeneming in
dd aanmeldingen als lid.
Daarnaast werd bij de Christelijke pers
niet tevergeefs om steun gevraagd. Honder
den advertenties werden geplaatst en de ad
ministraties onzer bladen zijn ons steeds
zeer ter wille. De redacties onzer dagbladen
zijn als regel zeer welwillend in de publica
tie onzer mededeelingen. Ook bij de kerkelij
ke pers is verbetering te bespeuren.
De bekende S. O. S.-circulaire werd
100.000 exemplaren verspreid. De propagan-
dakaart in 50.000 exemplaren. De correspon
dentschappen zijn niet 190 vermeerderd. Van
uit het propagandabureau werden 612 bezoe
ken afgelegd. 21 plaatselijke propaganda-
comité's werden opgericht Vooral de laatste
maand is goed geweest. Ze leverde 7000
nieuwe leden. Het A-V.R.O.-petitionnement
heeft hieraan mede een stoot gegeven
ln den afgeloopen winter werden 35 Open
bare propaganda-vergaderingen gehouden.
Iri 't algemeen was het bezoek goed. Op deze
wijze werden 11000 menschen bereikt Van 1
Januari 1928 tot heden werden ingeschreven
31678 leden.
Het propagandabureau stelt opgaven van
nieuwe leden zeer op prijs, maar moet er
toch op aandringen de correspondentie tot
het noodzakelijke te beperken. De admini
stratie moet zoo zuinig mogelijk gevoerd wor
den en de krachten van het personeel zijn
beperkt.
De heer Perdboom besluit zijn verslag met
een opwekking om ook in dezen arbeid mede
te werken aan de uitbreiding van Gods Ko
ninkrijk.
Bespreking.
De verslagen van secretaris, omroep en
propaganda werden tegelijk in bespreking
gegeven, aan welke discussie door elf per
sonen werd deelgenomen. De vooraitter dien
de de vragens van antwoord.
MIDDAGVERGADERING.
In de middagvergadering1 werd een com
missie van kascontrole gekozen, bestaande
uit de heeren De Kloe, Zeist; G. de Wal,
Pu'tten; en Joh. Brugman Jr., Amsterdam
(secundi: A. van Egmond, Den- Haag, en G.
van Oogienbrugge, Leiden), die de geheele
administratie van den penningmeester na
mens de ledenvergadering zullen nazien.
Een groot gedeelte van den middag werd
Ingenomen door het bestuursvoorstel tot re
organisatie der vereeniging in verband met
de ontworpen wijzigingen van Statuten en
Huishoudelijk Reglement.
De Voorzitter zette uiteen, dat de bedoe
ling is door di't voorstel meer invloed toe te
kennen aan de leden in alle deelen van het
land; waarborging van het interkerkelijk
karakter der vereeniging en versterking
van de innerlijke organisatie.
Bij de al gemeen e beschouwingen bleek,
dat het voorstel vrijwel algemeen met zeer
groote instemming door d« leden werd be
groet De voorzitter lichtte toe, dat bij de
handhaving van het interkerkelijk karakter
niet wordt uitgesloten, dat bij de bezetting
der besturzetels met geografische en
maatschappelijke verdeelingen kan worden
rekening gehouden.
De 22 artikelen der Statuten en de 42 vat.
het Huishoudelijk Reglement werden ach
tereenvolgens besproken. Sommige amende
inenten werden door het bestuur overgeno
men. De amendementen, die een nieuw prin
cipe in den opzet aanbrachten, werden in
getrokken of met 'bijna algemeene stemmen
verworpen, zoodat ten slotte het voorstel,
dat door het bestuur eenparig werd inge
diered, zonder hoofdelijks stemming, niet be
langrijk gewijzigd, door de vergadering mei
applaus werd geaccepteerd.
Door gebrek aan tijd kon de voorzitter zijn
aangekondigde rede over den toestand in
den omroep niet meer houden, doch moest
rich beperken tot vrij uitvoerige, interessay
te mededeelingen over de golflengtekwestie
in verband met Praag; de radio en de ver
kiezingen; de technische samenwerking; d»
Indische omroep en de Aubade-kJwestie.
Rondvraag.
Bij de rondvraag werden nog enkele wen-
schen naar voren gebracht waarna Ds. van
der Zaal de verga lering sloot met een har
telijk woord van dank aan Mr van der
Deure voor den arbeid gepresteerd naar bul
ten; bij de onLaverping der reorganisatieplan
nen; bij de leiding der vergadering, terwijl
hij namens zeer veel luisteraars hier publiek
dank wilde zeggen, voor de wijze waarop
hij den Oudejaarsavond onvergetelijk heeft
gemaakt.
De aanwezigen zongen den voorzitter de
zegenbede uit Psalm 131 3 toe en Ds. van
der Zaal ging voor in dankzegging.
Gemengd Nieuws.
OVERREDEN EN GEDOOD.
De 6-jarige Gretha Lu beek te Treebeek
's avonds in de Spoorstraat aan het spelen.
Zij geraakte onder een auto en werd op slag
gedood.
NOODLANDING.
Btf Coevorden moest een Zweedseh vlieg
tuig wegens een gebrek aan den motor een
noodlanding maken. Deze geschiedde op een
weiland en verliep vlot. Nadat de motor gere
pareerd was vertrok het vliegtuig om half
vyf naar Amsterdam.
BRANDSTICHTING.
Te Nederweert (L.) 16 eon arbeider ge
arresteerd wegens brandstichting in de bos
schen aldaar.
Gister ongeveer 10 uur arriveerde Minis
ter Mr. Kan, vergezeld van den Rijksinspec
teur voor de Werkverschaffing, den heer
Meijer de Vries, te Zwijndrecht. Na op het
gemeentehuis verwelkomd te zijn werden de
hooge gasteu en het dag. bestuur der ge
meente in luxe auto's naar de veiling ge
reden.
In do bestuurskamer van het veilingge
bouw werd de Minister voorgesteld aan
den voorzitter en den directeur der veiling,
resp. de heoren L. Los Jr. en S. v. Rees,
alsmede aan de overige bestuursleden. Na
dat de koffie gebruikt was werd den Mi
nister een kort overzicht van het veiling
wezen veretrekL
Hieraan ontleenen wij:
De eerste veilingen werden reeds ln 1903
gehouden. In 1918 werd het Zwijndrechtsch
veilingcomité vervangen door de thans be
staande vereeniging Groenten- cn Fruit
veiling Zwijndrecht en omstreken. Vooral
de laatste jaren is de omzet gestegen: in
1924 bedroeg zij f 946.000, in 1925 f 1.420.000,
1928 f 1.700.000.
De export, welke direct na den oorlog
vrijwel geheel naar Engeland plaats vond,
heeft zich de laatste jaren meer verplaatst
naar Duitschland. Dank zij de goede spoor
verbinding is het mogelijk de producten,
hier 's morgens geveild, reeds den volgen
den ochtend tijdig vrijwel alle markten in
het Rijnland te doen bereiken. Het vorige
jaar werden naar Duitschland 1710 wagons
met groenten en fruit verzonden tegen 1299
in 1927.
Verder werd nog meegedeeld, dat het
's zomers voorkomt dat een 3000 posten
worden aangevoerd, en de veiling, welke 9
uur des voormiddags aanvangt, eerst om
3 uur n-m. eindigt
Daarna werd plaats genomen !n de hal
van het veilinggebouw. In de voorste bank
tusschen de kooplieden, werd het veilen
agen. De goede orde welke er
heerschte en de zeer vlugge verkoop trok
ken bijzonder de aandacht
Terwijl de Minister het vellen gade
sloeg kwam de 87-jarige vrouw Loos uit
Moerdijk, groentenvrouw, zichzelf aan zijn
Excellentie voorstellen als de oudste koop
vrouw ter veiling, die nog geregeld de vel
ling bezoekt Zeer hartelijk drukte de Mi
nister haar de hand. 't Is te begrijpen, dat
en ander een uitbundig applaus uit
lokte.
Dan bezocht de Minister nog het export
huis van de firma M. A. v. d. Hout en Zoon,
waar de oudste firmant hem rondleidde.
Voorts werden de bezoekers het groote
terrein rondgeleid, waar de verpakking,
zending, kortom alles werd gadegeslagen.
Om circa half twaalf werd gereden naar de
modern ingerichte tuin van den heer T. v.
d. Ven en ten laatste werd aan de Proef
tuin een bezoek gebracht De heer L. B.
d. Slikke, voorzitter van den Proeftuin en
tuinbouwleerair, gaf inlichtingen ovei
stookinrichtingen, 's Middags werd ee
zoek gebracht aan de Biesbosch te Dor
drecht
Na het bezoek van den Minister aan de
Groenten- en Fruitveiling te Zwijndrecht
werd hem namens het bestuur nog een doos
aardbeien bezorgd aan de boot welke hem
naar de Biesbosch zou brengen.
De aardbeien werden in die verpakking-
aangeboden, zooals ze verzonden wordt per
Luchtvaart-Mij., nl. een doos van gogo
carton, waarin 10 kleinere doosjes elk in
houdende pond aardbeien.
De doos ging vergezeld van het volgende
rijmpje:
Aan Uwe Excellentie
Ter presentie
Zenden wij hierbij
Onze geurige Zwijndrechtsclie aardbei.
Eet ze met smaak en blijf lang gezond,
Reis nog lang als onze Minister in 't rond.
DE WATERLOOZE MAAS.
De Maas heeft by Venlo een ongekend laag
peil. Verschillende zandbanken naby de stad
komen zichtbaar. De vaargeul is onbetrouw
baar en smal en tal van schepen z\jn lek ge-
stooten en ritten muurvast in den grond.
EEN GEVAARLIJK HEERSCHAP.
Te Waddinxveen werd de veehouder P. in
den Zuidplaspolder zoodanig door een stier
aangevallen dat hij ernstig gewond werd op
genomen en onmiddellijk geneeskundige hulp
moest worden ingeroepen.
Het einde der Conferentie.
INGEZONDEN MED EDEKLING.
Lunteren, 7 Juni.
Dr. G L van Doorn sprak Donderdagmor
sn over: „De werkwijze van Stanley Jones"
Hoe breng ik bewust menschen die van
Jezus en Zijn Woord hoorden, doch Hem niet
volgen, tot Hem. Dat was de groote vraag
van Stanley Jones voor zijn arbeid onder
de Hindoes. Er zijn zooveel teleurgestelden,
velen die godsdienst niet willen, omdat de
erhoudingen onder de menschen die zich
naar Christus noemen, hen daarvan afhoudL
Door kring-samenkomsten (tafelronden)
trachtte Stanley Jones die teleurgestelden tot
ander Inzicht te brengen. Daarbij besprak
hij niet allereerst wat hij dacht, doch gal
hij vooral antwoord op hun vragen. Zij kwa
men altijd 't eerst aan 't woord. Zoo peilde
Stanley Jones de behoeften die leefden in de
harten van jong en oud. En men volgde hem
gaarne. Een vooraanstaand politiek Indiër
schreef van hem: „Stanley Jones is een pre
diker die ons Jezus laat z i e n". En zoo was
het ook. Niet over wat d® menschen doen,
en ook wel verkeerd doen, wild® Stanley
Jones epreken, doch wat Jezus werkt, dat
heeft beteekenls. Jezus moet in het midden
zijn, altijd en overal. Met Hem moet ieder
in persoonlijke relatie komen. Niet wat hei
maatschappelijk leven te zien geeft mag
maatstaf wezen of men al niet godsdien
stig zal zijn.
Stanley Jones mag er in geslaagd heeteu,
zijn ruime en zoo zuiver gestelde opvatting
omtrent Jeeus en Zijn Woord ingang te doen
\inden in de harten dar Britsch-Indiérs. Deze
wijre van prediken is ook vo<iT Nederland en
Nederlandsch-Indi® van belang. Letten op
wat in de menschen leeft, en dan Jezus laten
zien, omdat Hij het is die waarlijk helpen
kan en helpen wil.
Daarna sprak Ds. Rauws over: „Het 79
Jarig bestaan der Nederlandsche Zendings
vereeniging, dg Utrechtsche Zendingsvereen..
het Reveil en de binnenlandsche actie"
Aanleiding tot het stichten der genoemdp
Zendingsvereeniging, was het feit, dat krin
gen. die bijeen hoorden, uiteengingen. Dat i*
dus al van ouds specifiek Hollandsch, en
valt vaak te betreuren, doch er kunnen na
tuurlijk ook geldige redenen voor zijn. Des
tijd8 kon het Ned. Zend. Gen., de oudste
Coöperatie, niet allen meer bevredigen. Dat
leidde tot de stichting van bovengenoemde
vereenigingen. Doch die afscheiding had deze
goede zijde, dat nieuwe terreinen in Indië
bearbeid werden, dus uitbreiding van hei
Zendingswerk.
De tijd van het Reveil, van spccialiseering
der geestelijke stroomingen, kwam het Zen
dingswerk ten goede. En daarbij mag dank
haar erkend, dat èn het Ned. Zf»d. Gen. èn
de Zend. Vereenigingen elkaar geenszins te
genwerkten. Ieder had eigen karakter en
arbeid. Nader gestipuleerd zou men het zoo
moeten zeggen, dat voor het Ned. Zend. Gen.
het doel van den arbeid op den voor
grond stond. Bij de Ned. Zend. Vereen, m
de litr. Zend. Vereen, was bet de gemeen
schappelijke Belijdenis van hen, die uitzo»
den, welke voorop stond. Toch slaan al d*
Zendingsoorporaüea principieel nu op een-
zelfden geestelijker! grondslag. En zoo ha»
ben de drie genoemden en ander® vereen!»
gingen, welke weer later werden opgericht,
elkander reeds federatief weder gevonden tn
de drie genoemde „Samenwerkende ZeniL
Corporatie®", en profiteeren allen gemeen»
schappelijk van de Nederlandsche Zendings
school, waar de aanstaande Zendelingen van
de diverse vereenigingen hun opleiding onh
vangen. Kr is dus reeds eenheid in de veel»
heia, en misschien brengt de NederlanG»
sche Zendingsraad, die men nu sticJ»
ten wil, die eenheid ten volle.
Bij afwezigheid der Zendelingen Storm ea
Middelkoop wegens ziekte, sprak Dr. vu
Doorn over het Jeugdwerk in Indll
Spr. is speciaal voor dit work naar IndiA
gezonden door de Ned. Chr. Stud. Ver«eat-
ging.
Evenals in Holland wordt ook In Indi^
voornamelijk ln de groote plaatsen, contact
gezocht met de Jeugd en de Rijper® Jeugd,
en dit ie niet zonder succes gedaan. Doos
kampeeren en trekkompen buiten- en doos
samenbrengen in Vereen. Centra, tracht mew
den jongeren lichamelijk en geestelijk te ont
wikkelen. Voornamelijk de schooljeugd ho
reik t men en eveneens wordt contact gw
zocht met de oudera.
Het Jeugdwerk in IndiC ls eigenlijk nog
maar pae aangevat, doch het doet verweck
ten, dat het evenals in Holland, een belang
rijks toekomst heeft
Juist van die jongeren, welke him geheel®
leven in Indië zullen doorbrengen, m bel
Jeugdwerk van bijzonder belang een dn
jeugdjaren tusechen kind en volwassen
mensch zoo rijk en vol mogelijk voor boes tn
doen zijn.
De laatste Conferentiedag werd geslote»
door Dir. Brouwer. „De aarde Is des Heeren*
was de groote gedachte welke Spr. in ve^
band met den Zendingsarbeid aan alle Con
ferentiegangers wilde medegeven. Er is
deze dagen, zeide Spr„ eenstemmig getuigd
van de groote werken Gods.
Schier overal zijn de velden wit om tn
oogsten. God geeft Zijn zegen. Honderden e»
duizenden gaat het licht schijnen door Jezus
Christus ln de wereld gebracht Menscho»
wil Hij gebruiken als Zijn mede-arbeidenw
Dat we er God dankbaar voor zijn, en an»
deren opwekken om in Gods naam mede uit
te dagen dat heerlijk Evangelie, dat armen
en rijken, blank eo bruin, doze Boodschap
brengt dat de Groote Schepper aller dingen.
Hij van wien en tot wien en door wien all®
dingen zijn, het schepsel wil maken tot kin»
dej-en Gods.
Vrijdagmorgen nog een kort® afscheldts»
fenkomsf en dan behoort deze zeer gnslaa^
de Predikanten Zendingsconferenti® wede#
tol het verleden.
MINISTER KAN OP BEZOEK TE ZWIJNDRECHT.
Op verzoek van hel Gemeentebestuur van Zwijndrecht bracht Minister Kan aUtermnroen
een bezoek aan de bekende groenten- en fruitveiling. We zien hier de populaire Excel-
Ientte de jonge peentjes bewonderen. Links van hem: marktmeester Van Ree.
INDISCHE REISBRIEVEN.
NAAR DEN OOST.
I.
De welwillende lezer zal het mij ten goede
houden, dat ik over de zeereis zelf niet vee
schrijf. Zoovelen hebben dat reeds voor mij
gedaan, en bovendien hebben waarschijnlijk
al heel velen mijner lezers de reis zelf een
of wellicht meermalen) gemaakt
Voor de een is de reis onder welke om
standigheden ook gedaan, 'n genieting, voor
don ander een kwelling. Veel hangt af van
den toestand van weer en zee.
De een zal glunderen als een lustig wind
je, een stevige bries, de golven opzweept,
zoodat de patrijspoorten gesloten moeten
worden gehouden, de stormlatten aange
bracht om het servies te beschermen, of als
de stormwind langs de masten giert, de
hooge golven zich over de dekken zich uit
storten; als zeemansbeenen noodig zijn om
etaande te blijven en het schip onder Je
steunt en kraakt; als onheilspellende wol
ken zich boven het schip samenpakken, de
regen bij stroomen neervalt en donder
en bliksem niet van de lucht zijn en de ele
menten, die in al hun onstuimigheid zich
op het schip werpen ons onze kleinheid doen
gevoelen
D- wider bidt God. dat hl) getpaard moge
■- voor rtorm niet alleen, maar relte
Mijven
voor een ietwat woelige zee; hij verlangt een
kalme, zoo mogelijk een spiegelgladde zee,
met alleen zooveel wind als noodig. is om
de hitte in de tropische zeeën wat te tem
peren, om zoo lekker lui en loom te liggen
luieren op de lange stoel, of om 'tie tennissen
of het shuffle-board te spelen... en dan vcr-
de.r lekker eten en drinken en nu en dan
eens een dansje
Mij was de zee te glad, maar men moet
om zijn medepassagiers wel haast niet an
ders wcnschen, dan dat zij zoo is, vooral
met het oog op de vrouwelijke passagiers,
die naar mijn ervaring uitwijst veel ont
vankelijker zijn voor zeeziekte dan in het
algemeen de mannen.
Ik weet niet of dit een wetenschappelijk
geconstateerd feit is, en zoo ja, of men ook
heeft na kunnen speuren de reden daarvan.
Zij die de reis een jaar geleden of vroeger
maakten, eullen toch wel een en ander ver
anderd vinden. Zoo zullen zij Port Said niet
meer herkennen. Deze internationale stad
was vroeger een bij uitstek vuile en drukke
en roezemoezige. Bij aankomst werd de
boot dadelijk omzwermd door tientallen
bootjes, waarin de op een lendendoek
na geheel naakte Arabieren-jongetjes of
van welke andere nationaliteit ook, door het
roepen van a la mer" de aandacht der
passagier® trachtten te trekken en hen af
te smceken om eenig zilvergeld in de zee
te werpen, dat ze dan met rroote behendig
heid wisten op te duiken. Nu was er geen
enkele zwemmer te bekennen en heerschte er
een welhaast weldadige rust Vroeger moest
men om den wal te betreden gebruik ma
ken van ®cn der bet mailechip om*
zwermende rooi booten, waarvan de be
stuurders elkander de vracht nauwelijks
gunden.Nu komt men over een keurige
pontonbrug, zonder de minste risico voor
lijf en goed aan den wal. Vroeger was het
dek in een oogenblik overstroomd door kleu
rige en „geurige" zonen Ismals, kooplieden,
die onder de noodige gesticulaties en het
onontbeerlijke geschreeuw hun waren uit
stalden en aanprezen, en vaak hinderlijk
lastig waren met het onbeschaamd opdrin
gen hunner waren; of wel goochelaars wisten
je aandaoht te boeien door hun buitenge
wone handigheid. Wie onzer hoort niet nog
uitroepen als: Mijnheer de Graaf, Baron,
Excellentie of welke andere titel het den
kunstenaar behaagde te gebruiken dat is
sterk zag, kollossaal wat?", in zijn herinne
ring opkomen als hij aan P. S. denkt? en
nu? niets meer daarvan. De directies der
beide maatschappijen hebben dit alles nu
verboden. Het dek vertoont niet meer die
wonderlijke mengeling van rassen en kleu
ren; het is niet langer een groote toko, waar
in je van allee kon krijgen wat je hartje
begeerde
In P. S. lelf kan men nu rustig rond
wandelen, zonder dat men leder oogenblik
lastig gevallen wordt door zg. gidsen. De
politie houdt er zeer sterk den wind onder.
Het opdringerig aanbieden van zijn dien
sten, zooals vroege schering en inslag was,
i9 nu uit. En de politi® treedt bij dat hand
haven van een goede orde heelemaal niet
zachtzinnig op
Het kan niet worden ontkend, dat door dit
alle® P. S. veel van het karakteristieke, dat
baar «sierde" beeft verloren, maar de etad
zal er wel wat meer woon-waardiger door
geworden zijn.
Colombo vertoonde hetzelfde beeld als
vroeger, alleen viel het nieuwe steigergebouw
op. De entree heeft er nu niet onbelangrijk
bij gewonnen.
Over Sabang rep ik in dezen brief niet,
daar kom ik nog nader op terug.
Alean wil ik nog ecnige cijfers naar voren
brengen. Wij passagiers leven er gewoonlijk
onnadenkend op los, vragen zoo zelden
gegevens over het schip, dat ons gedurende
zoovele weken tot woonplaats dienten
toch is het de moeite waard even er bij stil
te staan, waarvoor zooal moet worden ge
zorgd, voor de boot het ruime sop kiezen
kan. Tot mijn spijt heb ik lang niet alle ge
gevens kunnen machtig worden, maar wat
ik hier ga melden, zal toch wel e enige in
druk maken.
Het dubbelschroef stoomschip „Patria'
der N.V. „Rotterdamsche Lloyd' is lang
147 Meter, breed 17-5 M. heeft een waterver
plaatsing van 17000 ton, een tonnenmaat
van 10.000 ton. Haar bemanning bestaat uit
58 Europeanen, 53 Chineezen en 97 Javanen.
Is het schip geheel volgeboekt, dan bergt ze
in de eerste klasse 120, in de tweede klasse
155, in de derde 44, en in de vierde klasse
40 passagiers.
Dat voor een zoo groote scheepsbevolking
heel wat proviand noodig is kan men na
tuurlijk dadelijk begrijpen, maar hoeveel
gemiddeld de hoeveelheid levensmiddelen Is
bij een volle uit- en thuisreis en waaruit zij
zoo ongeveer bestaat, daar kan men zich
eenvoudig geen denkbeeld van vormen, als
m«n <U djf*re xtiat voor rich beeft Ze rijn
de volgende:
Runderen 50; Kalveren 40; Varkens 46;
Lammeren 17; Kalfs- en Rundertongen 240
stuks.
Gcvolgelte: Kippen, kalkoenen, eendon,
ganzen en duiven 1200 stuks; Korhoenders,
fazanten, patrijzen 360 stuks.
Wild: Hazen en konijnen 150 stuks.
Visoh: alle soorten 3300 K.G.; Versche
kreeft 100 K.G.
Maar we zijn er natuurlijk nog lang niet.
Daar komen bij: Aardappelen 19.000 tot
20.000 K.G.; Versche groenten 4.000 tot 5.000
K.G.; Eieren 40.000 tot 45.000 stuks; Gecon
serveerde groenten 8000 Liter; Vruchten ter
waarde van 6.000; Boter voor keuken en
tafel 2600 K.G.
Dat da koelkamers van een behoorlijken
omvang moeten rijn spreekt met deze cijfers
van zelf.
Met een enkele heen- en terugreis zijn voor
honderd duizenden guldens gemoeid. De on
kosten voor het Suez-kanaal per gecombi
neerde reis zijn ongeveer 27.000.
Ook het verbruik van steenkolen is gewel
dig. Per enkele reis heeft het schip noodig
7200.000 K.G. of 7200 ton, per dag 125 ton;
rekent men gemiddeld 20 per ton, dan
komt men dus per dag reeds tot een bedrag
2500. Het schip heeft slechts ruimte voor
1000 ton, dus voor omstreeks 14 dagen, be
grijpelijk dat het tteeda tn Mareeill®, Port
Said, Colombo en Sabang bunkert om zijn
kolenvoorroad op peil te houden.
Een interessant cijfer reeft ook het water
gebruik te zien. Per enkel® rei® wordt on
geveer 4.000/000 Liter of wel 4.000 ton ge
bruikt, per dag ongeveer 50 ton, 50.000 L
Alsof dat niet genoeg Is denken vele paas»>
giers dat het water eenvoudig niet op ka»
Ik zwijg nu van het algemeen overtrede®
van het verbod om in de hut eenlg goed t®
wasschen. Mijn dames-lezers weten wel ho®-
tegen dit verbod gezondigd wordt. E®
wanneer de kapitein® aan hun directie®
in overweging geven, om de stop-eontacte®
in de hutten weg te nemen en ook overi
gens te zorgen, dat er niet gestreken ka®
worden in de hutten, dan is het niet om het
erbruik van electriciteit, maar van hel
drinkwater voor de waech, die natuurlijk
veel minder zal zijn, zoodra de gelegenheid
tot strijken ontbreekt. Begrijpelijk is ook
dat de kapitein zuur kijkt, als hij er ach
ter komt, dat een passagier den heelea
nacht de zoetwaterkraan open heeft laten
staan, door het vast te binden, om bij folo'a
te wasschen. Na het bovenstaande ia bet ook
iedereen duidelijk, dat alle kranen zelf-
sluitend® kranen zijn. Men mag de risie®
niet loopen, dat door ooverantv ordelijk ver
bruik der passagiers er waU.-gebrek zou
kunnen ontstaan. Misschien dat het boven
staande a.*. passagier®, en vooral vrouwe
lijke, er toe brengen zal om wat zuiniger
met het water om te springen. Vooral ia
de Oost-Moesson, als de schepen op de terug
reis Colombo niet aando«n ia meerdere zui
nigheid geboden. Hel langere traject msakl
aanvulling van de watervoorraad in Perlni
noodzakelijk, waar voor de ton most words®
betaald f8. tsrwyi de prijs ln Priok kv.
slechts ongeveer f 1 is, een verscbU dal
meetsltl
CCt>»
