EEN HEETEMELK-KAN
EEN Wm-ÏÖFFIEMOLËN
ZATERDAG 8 JUNI 1929 DERDE BLAD PAG. 10
Kerknieuws.
Dr. W. J. DE WILDE.
Bijzijn promotie tot Doctor in de Godge
leerdheid had Dr. V»J. de Wilde, vrcd. der
Ned.^Hery» Gemeente te Reitsum (beroepei
te Ueh Haag), aan zijn proefschrift: „De Mes
siaansche opvattingen der Middelceuwsche
exegeten Rasji, Aben Ezra en Kimchi voor-
al \olgens hun commentaren op Jesaja" een
15-tal stellingen toegevoegd, waaraan we, via
de Pr. Gron. Ct.", do volgende ontlee-
1. De idee van den lijdenden Messias wordt
onmiskenbaar in de Joodsche litteratuur ge
vonden.
2. 'Het moderne Jodendom kan zich
zijn Messiaansche opvatting niet beroepen
op cfjï middeleêuwsche exegeten.
3. Jesaja 1 27 kan vertaald worden: Zion
zal cfeor recht verlost worden. Ook: Zion zal
om liaar gerechtigheid verlost worden. De
voorkeur verdient: zal in een gericht verlost
worden.
5. De aanhef van den dialoog, Ex. 20 1, in
verbanci met het eerste gebod beschouwd,
«moet aldus vertaald worden: Ik Jaweh béu
uw -God^die' enz.
S. -ïn feeze 4, met name vs. 813, wordt
ondersteld, dat Christus de ambten heeft ge-
geve#, om het algemeen priesterschap der
gelooVigen tot zijn recht te doen komen.
0. >De verhouding, van Kerk en Staat is
Vooryhet Gereformeerd Protestantisme een
Iheol'dgische kwestie.
10. ieervrijheid in de kerk is de groote be-
lémmfiring voor de ontplooiing harer krach
ten. I^eertucht is noodzakelijk.
11.\„Dc groote traditie van de Geref. Ker
ken $i de dagen der Republiek, waarvan die
der Amsterdamsche Classis zulk een belang-
rijk brokstuk .vormt, mag niet gemonopoli
seerd'. worden door 'n bepaalde Kerkgemeen
schap; ook niet in het algemeen der gere
formeerden, die leven onder de synodale or
gani^ntie, maar zij behoort even zoo goed
aan 'de Gereformeerden welke met haar ge
broken hebben". (Dr. A. Goslinga, Geref,
Thcol'. Tijdschrift, Nov. 1928). Deze woorden
behopreu -aldus te worden gewijzigd: „zij be
hoort aan de Ncd. Ijferv. Kerk en niet zoo-
geer aan de,groepen, die zich na 1816 van
haar hobben-losgemaakt".
12. In de kabbala wordt groote waarde toe
gekend aan „den Naam" als bezwering:
form'üle.
14. Ton opzichte van religie en moraal 5s
het Joodsche standpunt: niet wat men denkt,
maar.wat men doet is van belang; het Chris
telijke daarentegen: niet wat men denk
noch wat men doet, maar wat men is.
15. In wezen heeft het moderne spiritisme
idezelfcle denkbeelden over do ziel en haar
voortbestaan, als do Kabbala en het Neo-Pla-
tonisme.
HEILIGT UWEN ZONDAG!
Van „Pniël"-rcdacteur, Dr. J. H. Gunning
l.HzrL, is het-volgende pakkende stukje over
de noodzakelijkheidvan Zondagsrust en
Zondagsheiliging
yoor. het Sabbatisme heb ik nooit wat ge
voeld,'ook niet voor het Joodsche gedoe var
veie Christenen op Zondag. Wij zijn niet
ineer onder do wet en waar Christus
heerscht, daar is vrijheid.
Maar loch, de verwereldlijking, de onthei
liging van den rustdag, zooals die heden al
gemeen is, mag werkelijk een nationale
zonde heeten. Er zijn menschen die nooit
meer rusten. Die a i t ij d voor hun gezin,
Kun akker, hun studie, hun plezier leven,
ties Zondags en door de week.
Zo genjken, zooals Luther zegt, op een
schoenmaker, die niets dan leesten maakt,
maar nooit aan het vervaardigen van een
schoen toekomt, of op een bakker, die aldoor
brooden bakt, maar er nooit van eet
Stel u eens voor een kerel, die met een
stompe zaag aan een geweldigen boomtak
bezig is. Een voorbijganger roept hem toe:
„Kerel, het krast als con valsche viool! Je
vordert niks! Laat toch je zaag scherpen!"
Maar hij antwoorddo: „Daar heb ik geen tijd
voor! Zie je niet, hoe dik-de tak is, dien ik
af zagen moet?" Zou niet iedereen zoo'n
man een dwaas noemen?
Maar als iemand nu, als die onlangs ver
dwenen multimillionair, maar twee, drie
uren 's nachts slaapt, en altijd, dag en nacht,
Zondag en werkdag aan, het plannen-
maken, speculeeren en schrapen is, dan
noemt de wereld zoo'n misdadigen gek: „een
gewiekste kerel, een financieel genie". Ach,
niemand merkt het dat zijn hart heviger en
weemoecliger dan die stompe zaag krijscht
eu zucht: „red me toch! red me toch! want
ik verga van honger!"
Menschen, houdt uw Zondag in eere! Men
schen, laat het stadion en die voetbalvelden
rustenl Menschen, wijdt u aan uw gezin mi
neemt rust! Menschen, zoekt den Heere, zoo
dat die Gunning oud en suf wordt!"....
Maftr zoo waarachtig daar'een God in den
ïïemel Woont, gij die zoo spreekt, gij liegt
en gij dwaalt.
Red aw Zondag en gij zult uw ziel red
den.
KERK EN WERELD.
Op een Classis van Geref. Kerken in het
Noorden des lands is de vraag ter sprake
gekomen, welke houding moet worden aan
genomen door de Gereformeerden, tegen de
ijswedstrijden, en is uitgesproken, dat door
onze menschen deze vermakelijkheden die
nen vermeden te worden, daar zij strijden
met het zesde gebod.
Wij willen hierop niets afdingen. Elk op
treden tegen het gevaar van de wereldgc-
lijkvdrmigheid, verdient steun, en waar vol
op de wereld den toon aangeeft, moet ons
volk zich in het gezelschap niet mengen.
Toch zijn er dingen die ons ervan terug
houden moeten, ook al zouden wij des win
ters de bovengenoemde vermakelijkheden
mijden, om al te zelf voldaan op de wereld
neer te zien
Wanneer men dc geesten wat proeft, be
speurt men dat men in hot Noordon op vele
plaatsen zeer fijn voelt, als het de wereld
gelijkvormigheid in hét ijsvermaak betreft.
Maarwat grootelijks bevreemding wekt
dat is, :dat zoo weinig de consciëntie rea
geert bp dingen en toestanden, die toen
waarlijk niets minder erg zijn dan het bij
wonen van een hardrijderij op schaatsen.
Wat Ziet men op vele plaatsen in het Nooi
den bijv. des Zondags? Nauwelijks is de mid
dagkerk uit, of het geros begint. De fioU
wordt genomen en menigeen gaat een reisje
doen. Een familiebezoek naar dorp A of B.
Soms in'riot de kerkdienst eraan gelooven. En
dan de jnnge menschen die hun beminde be
zoeken.. E mi andere dng is niet te kiezen
het moét op Zondag. Allemnnl on de fiets.
SnniF:'cen uur of langer op wee. F.en stuk
ven bcr hp hl word! ennri vast-cknóont
En firm hebben we de gelijkenis van "den
Zaaier, on van het zand dat door dc vogeJen
des hemels werd weggenomen!
ALLES VERSCHUIFT.
Alles is letterlijk tot probleem geworden,
tot den predikant in de groote stad toe.
„Ik voel mij soms ontzettend in de klem"
schrijft Ds. J. W. P. Ie Roy, Nee}. Ilerv. pre
dikant te Sloterdijk (Amsterdam-West) in
„Ons Lampje", „ik voel mij meermalen
zeer sterk een antiquiteitje.
„Als je In de tram eon van je Gemeente
leden tegenkomt, tien tegen een, dat de
man, die in zijn eigen huis mét een „Dag
Domineel" je begroet, nu fluistert: Dag..!"-
Men wil niet gaarne ook tot antiquiteit her
leid worden en men heeft gelijk. Het is mij
overkomen, dat iemand een heele tram van
de wijs gebracht heeft, enkel en alleen,
doordat zij mij luidruchtig begroette met:
„Dag Dominee!"
„Doordat alles ongemerkt verschoven is,
zijn wij zelf zoo langzamerhand tot „pro
bleem" geworden.
„In vroeger tijd was alles anders. Ik her
inner mij van wijlen Dominee Creutzberg,
uit Arnhem, gehoord te hebben, dat hij
circa 1400 leerlingen had, verdeeld over acht
tien uur. En daarij kende hij honderden en
honderden gezinnen uit zijn wijk en leefde
met hen mee.
„Hoe is dit alles anders geworden! Er
zijn predikanten in groote steden, die vier
uur catechisatie heben, waronder urén van:
zeven en acht leerlingen. En welke man.
zou er met zijn oogon dicht, een zes
venhonderd gezinnen uit zijn wijk kunnen
opnoemen, met welke gezinnen hij lief
leed deelt?
„Hoe is alles anders geworden! In vroe
ger dagen was een prediker een man uit
een andere wereld. In ouden tijd was 't be
zoek van een geestelijke een gebeurtenis.
Als de dominee kwam, moest iedereen zich
rond de tafel scharen en had er een kleine
huisgodsdienstoefening plaats. Van dat al
les is niets meer gebleven.
„Het oude is totaal voorbijgegaan". Het is
alles veel dichterbij gekomen. Van heel véél
is de heilige glans, en' terecht, af. Het
schuift él maar, en wee die zich niet \ve_el
aan te passen! Het verschuift en wee hem
die niet mee-verschuift! Het is gemakkelijk
bij een paar vrome zielen, die tesamen hon
derd drie en veertig jaren tellen, over de
preek te praten, die ze natuurlijk heel mooi
vonden, maar 't is heel en heel moeilijk
met "het Evangelie van Gods genade in
Christus, in dezen tijd, iii.het midden van
Amsterdam-West of -Noord of -Oost of
-Zuid te staan".
Schoolnieuws.
MIDDELBAAR ONDERWIJS.
NIJVERHEIDSONDERWIJS.
De Ned. Bond van Leeraren en Leerares-
sen bij het Nijverheidsonderwijs heeft
motie aangenomen, waarin verklaard
wordt, dat d_e opneming van het avorid-
nijverheidsonderwijs in het voorgestelde
Wetsontwerp tot regeling van het aanvul-
lehd onderwijs „zou beteekenen do totale
vernieling van dat onderwijs en de vernieti
ging van elke rechtszekerheid van het daar
bij verbonden onderwijzend versoheel", en
de Regeering verzocht wordt aan Art. p een
nieuw lid toe te voegen: „e. die vallen onder
de Nijverheidswet".
Voorts heeft de Bond in een motie naar
aanleiding van het verzoek van den Minister
te overwegen den 3-jarigen cursusduur der
Ambachtsscholen tc veranderen in een vier-
halfjaarlijksclien, uitgesproken, dat tl; cur
susduur van 3 jaar eer te kort dan te lang
is, dat zulk een kortere cursus alleen mo
gelijk is voor vakken van een gespeciali
seerd karakter, en dat de vraag of aan half-
jaarlijksche cursussen de voorkeur gegeven
moét worden boven jaarlijksche cursussen,
dient te worden overwogen, afgescheiden
van de vraag betreffende den duur van twee
of drie jaren. Besloten werd aan de Regee
ring, de Kamer cn de pere mee te deelcn,
dat de duur van den cursus aan de bestaan
de Nijverheidsscholen en aan de nieuw op
te richten, dié hetzelfde karakter dragen als
de bestaande, in geen geval van driö op
twee jaren mag- worden teruggebracht;
Ten slotte heeft de Bond in een m o tl c
uitgesproken, dat bii een hel-zlening van xk
salarisregeling voor het Nijverheidsonderwijs
allereerst de grievende achterstelling diént te
worden weggenomen van de leeraren in de
practische vakken ten Opzichte van die in
cle_ theoretische en teekenvakken; van deze
beide groepen van leeraren ten opzichte van
dc salarieering van die in de vakken voor
Voortgezet Lager Onderwijs en vanv'de leei'a-
ressen ten opzichte van de leeraren, en-wordt
misnoegen uitgesproken over de wijze,-waar
op de Regeering eemeend heeft deze materie
te moeten - regelen, zooclat de salarieering
de Ambtenaren gebruikt wordt als sluit
post van dé Begrooting.
ANTI SMOKINGSBEWEGING.
Dr. J. F. Reitsma, directeur der Chr. H. B.
School te Rotterdam, schrijft in het orgaan
Chr. Middelbaar Onderwijs" het volgende
artikel, waarvan de strekking ons volkomen
sympathiek is:
Denk niet, dat ik een actie wil beginnen
tegen het rooken der leerlingen van de mid
delbare scholen, 't Zou op zichzelf niet zoo
ondenkbaar zijn, want eerlijk gezegd vind ik
het een gruwel dat voortdurend verslinden
sigaretten door ons jonge volkje, 't Is
mij altijd een raadsel, waar de lui het geld
vandaan halen om de offervuren voor den
rookgod brandende te houden. Ik kan het me1
alleen verklaren, als ik aanneem, dat niet üb
kinderen maar de ouderen hier de hoofd
schuldigen zijn, die het euvel bevorderen
door de noodige fondsen er voor te verschaf
fen. Maar zooals ik zoi, daarover wil ik het
niet hebbcii. Ik las in de Critische Revue van
het Paed. Tijdschr. voor het Chr. Onderw.
een aanhaling uit de „Medcdeelingen" van
het Ivenncmer Lyceum, die me bovenstaand
opschrift in de pen gaf. Dr. de Vletter bindt
den strijd aan tegen het dragen van een smo
king door de leerlingen op hun feestdagen.
Is hc-t eigenlijk niet om te gieren van het
lachen, als men ziet, dat Dr. de Vletter zijn
paedagogische wijsheid moet gebruiken om
de ouders er op te wijzen, dat ze moeten
meewerken om dat smoking-gedoe weg te
krijgen. Dat enkele oudere jongens ook wul:
len meewerken. Dat aan het Amsterdamsch
lyceum ook een anti-smokingbond bestaat,
,Als wij smoking kunnen wegbannen, de
meisjeskleeding niet te luxueus doen zijn,
bevorderen wij den eenvoud in onzen kring,
bestrijden onnnodige geldvermorserij, en vet
mijden akelige jaloezieën tusschen de leer
lingen onderling en conflicten tusschen
ouders en kinderen, huiselijke scènes, enz."
Wij hebben in Rotterdam ook onze gala
avonden, maar in dit opzicht komen we
blijkbaar toch achteraan. Tot i.iertoe heb ik
nog geen smoking ontdekt Toch hoor ik van
een collega, dat het verschijnsel zich niet
beperkt tot de schooljeugd op Kennemer en
Amsterdamschlyceum, 't Is een symptoom
van een kwaal, die een veel grnoter ver
uu:r d nT=-'"h?ed heeft en z'ch onl{- in andere
vormen openbaart. Zoo kwam In de N. Rott
Ct. deze week een verslag voor van een ver
gadering belegd door de afd. R'dam van de
Union internationale des amies de Ia jeune
fille, waarin een boekje yverd open gijdaap
over de eigengereidheid der tegenwoordige
jonge meisjes". Ze gaan naar feestjes, van
waar de meisjes van 17 jaar te 's nachts half
vier ongcchaperooeerd huiswaarts keeren,
den huissleutel in den zak. Ze vieren het
eerste lustrum van hun H. B. S.-bond met een
gecostumeerd bal. Ze lezen, als ze nog .niet
eens haar thema's zonder fouten kunnen ma
ken, de Zondaar van Alie Smeding. Ze ko
men, als moeder eindelijk de maat boorde
vol vindt, in verzet en vinden haar ouder-
wetsch". Dé aanwezige moeders hadden het
natuurlijk niet zoozeer over tekortkomingen
van eigen spruiten, maar 't bleek toch wel,
dat men zich ernstig ongerust m&akte over
den geest der meisjes onzer gymnasia en
burgerscholen.
Zouden we de oorzaak niet in de eerste
plaats hij de ouders zelf moeten zoeken?
Waarom geeft ihet geadn zoo gemakkelijk
zijn Invloed prijs om op zij te gaan voor de
sfeer, die er heerscht ini een schoolclub of
jeugdvereeniging of wat ook.
Ik hoop, dat het in de kringen, waaruit
wij ónze leerlingen ontvangen, nog -niet zoo
treurig gesteld is, maar men moet-in onzen
tijd blind zijn, als men niet ziet, dat de be
schermende kracht van een goed gezins
leven meer en meer .gaaJt ontbreken, dat de
oudiers edch hun verantwoordelijkheid
te weinig bewust zijn. De ouders zijn
plicht, zich op de hoogte te houden, van
welke chilbs hun kinderen lid zijn en wie
daarvan, de verantwoordelijke leiders zijn.
Dam zou. het ook minder voorkomen, d'at ge
wetenloze leiders van hun positie misbruik,
maakten om onzedelijke handelingen uit *e
voeren melt- jonge menschen, waarmee ze
uitgaan, 't Schijnt, dat vele ouders niet meer
de kracht hebben om hun veto uit te spre
ken, als de kinderen dwingen om allerlei
dingen waartegen de ouders bezwaar heb
ben. De kinderen beslissen zelf'over de leng-,
te van hun haren en rokken, maar eveneens
oyer het al of niet meegaan op fietstochten
en uitstapjes zonder verantwoordelijke lei
ding. Liefst zouden ze maar zien, dat de
school voor alles zorgde, ja soms wil men
den directeur der school nog standjes laten
uitdeelen voor tekortkomingen der kinderen
in den huiselijken kring.
Nu gaalt dit alles ook niet buiteni 't school
leven om en ik geloof, dat wij als leeraren
óns-wél moeten bezinnen over de vraag, wat
wij vcór dc schooljeugd kunnen doen oêk;
buiten de schoolmuren, 't Mag voor oïis' offfc'
nioedigend zijn, als we opmerken, dat de
jetigd,-.ondanks onze moeite om hen warm
té tmalcen voor de idiëele dingen, sterk haakt
naar allerlei ontspanning en genoegens van.
zeer twijfelachtige waarde, we moeten toch
trachten leiding te geven, in een natuurlijke
behoefte aan ontspanning, zonder dat we
aan de verantwoordelijkheid der oudersto
kort doen. Waar er zoo veel factoren zijn, die:
Ontbindend werken op het gezinsleven, moét.
alles vermeden worden, dat deze ontbinding'
bevordert 'ook in het clubleveh der leerlin-:
gen. 't Is niet góe-di, dat clubleven geheel te-;
onderdrukken, maar het moet niet voeren
Hot allerlei excessen. En daan-oor is noodig,;
dat ouders en leeraars de leiding in handen-
houden zonder dat de vormende waarde der
schoolclubs verloren gaat Kinderen op" dien.'
leeftijd, zooals wij ze op school hebben, hou
den er vaak vreemde begrippen: op na. Zef
Schamen zich toms, als ze door hun mede
scholieren gezien worden, terwijl-vader <métr
hen> en een jonger broertje wandelt en ze
hebben soms liever, dat vader en moedert
thuis blijven dan dat-, ze meegaan als "de
schooljeugd een feestavond heeft. En bet-
is juist de tegenwoordigheid, dér ouders, die.'
naast dé aanwezigheid der docenten, deze"
avonden werkelijk goed kan maken. De
ouders kunnen dan uit eigen oogen zien
hoeven zich niet alles wijs te laten maken
over een smoking, dat Jan heeft of dito
heerlijkheden die een ander bezit.
Misschien word ik ook wat ouderwetsch
maar me dunkt niet de kinderen moeten!
den toon aangeven, als er overwogen wordt
op welke wijze gepaste ontspanning moet
gezocht worden. Als het voor ouderen vmk
een probleém is om dit vraagstuk goed op
te lossen, mag men het zeker niet overlaten
aan de willekeur dor jeugd.
Kunst cn Letteren.
OPWAARTSCHE WEGEN.
Martin Leojiold, H. van Erlo, Johan Goos-
sen en A. J. D. van Oosten dragen verzen bij
het Mei-nurnmer, Wilma een schets en
W. Kramer een bespreking van Ina Boudier
Bakkers „Twee Voeten". TL A. Mulder be
sluit zijn studie over „Vondels dichter
schap". „We- zagen Vondels werk als 'n ster
renstelsel dat zelf'wentelde om die „onbe-
weegbre spil", die Zon der Zonnen,. God. We
zagen hoe daarin elk drama opnieuw wen-
telde.om zijn éigen spil; hoe daarna elk ka
rakter wederom 'n idee uitdrukte. -Wé zagen
deze groote raderen opnieuw in kleiner
deren grijpen, die op hun beurt draaiden
om 'n denkbeeld dat Vondels verbeelding
Kad warm gemaakt. Ik herinner ook aan
Vondels natuurbeschrijving waarin één mo
tief het alles beheerscht. Dit conccntreercn
■an gedacht© en beeld om een middelpunt
gaat door tot in de enkele regels waar de
woorden geschikt staan op de maat eener
idee.
Ik herinner aan 't Stoksken. van Oldem-
barneveldt:
„Mijn wensch behoede u onverrot,
,."0 stock en stut, die geen verrader*
Maer 's vrijdoms stut een Hollants Vader.
Gestut liebt, op dat wreet schavot;
Gevoelt ge hoe deze „stock en stut" alléén
van belang is, omdat Vondels- geest speelt
met 't begrip? Nu eens is 't echte stok,
dan weer is 't Olde'nbarnevclt zelf. En zoo,
door 't nu eens in eigenlijken, dan weer
in symbolisch en zin gebruiken van
een enkel woord, wint ook de klank van zijn
vers aan gloed. Ja, de stok en stut van Oi-
denbarnevelt wordt de stut van zijn eigen
vers. Ik heriner nog aan 'n regel uit Do
lijckklacht aan 't vrouwenkoor over 't ver
lies van zijn vrouw die zégt hij „met den
lijck-sc h roef 't harte schroef t",
'n Schakeeren, 'n schoon schakeeren is èl
Vondels werk. 't Gaat door tot in zijn tech
niek'.'
„DE HERDERSKNAAP."
Als No. 2 van de „Sint jozefs Klashiblio-
theek" publiceerde Marie Koenen een lees
boek over Davids geschiedenis tot aan zijn
troonsbestijging.'De Christelijke school voor
voortgezet onderwijs geeft boven deze en
soortgelijke gestylcerde Bijbelverhalen do
voorkeur aan liet lezen van den. Bijbel zelf,
al weet leder dat hot klassikaal lezen der
Schrift eenige, ja veel bedachtzaamheid
eischt van den onderwijzer. Waar meenen
we op Roomsche scholen de Schrift niet
de kinderen in handen gegeven mag worden
kunnen verhalen als „De herders
knaap" die zoo buitenpewoon goed van
zeg-ring cn stijl zijn en zóó nauw nansluiten
bij de Bijbeltekst als uitstekende nrnvullinc
wordeïi gebruik! op bet mondeling"Bljbelscli
Icrwijp. Het zou ons ook ni"t verwonderen
indren menig onderwijzer of onderwijzeres
aan protest©ntsche scholon zijn vertellend
vermogen door een .boekje als dit voeden
kon. Want ai gaat er hij 't vertellen voor
kinderen vooral om, dé zaken l«ieudig,-ftc-
tief: voor. te stellen, het.moet pakken, het
moét Xbingen de grenzen- natuurlijk) dra
matisch zijn. Het verhaal gaat van een
niet onvermaarde „soldatendominee", die een
Paaschpreek voor een halfduizend gemobili-
seerden aldus aanving:
,,Ze staken dc kóppen bij mekaar.
„Ze hebben Ilem gèstolen! Ze hebben Hem
gesiolgni"
Met zoo'n paar zinnen pakt men de men
schen dadelijk; vooral voor kinderen stelle
de verteller tot motto: Grijp ze levend!
Marie Koenen's „Herdersknaap" nu is
éen goede proeve van vertelkunst, vrij van
effectbejag, rustig, toch niet onbewogen, ar
tistiek. Mij dunkt, zooi.ets lezen oudere kin
demi gaanie, ze ondergaan al lezende even
de' invloed van de grootheid en vroomheid
van 't jeugd.levcn van Isrels o grootste ko-
fiing. .Een'fragment, David vluchtende voor
Saul den tyran:
„En na iedcren dag als het avondduister
gevallen was, ging David naar den heuvel
rand, waar de woestijn aan zijn voeten lag
én. de sterrenhemel zich wijd welfde boven
zijn hoofd.
- En zooals in den tijd toen hij in Bethle
hem. een herdersknaap was, boog hij zich
overt zijn schamele oude harp, en bij .het
light der sterren zong hij ieder van die
avonden een nieuw lied terwijl zijn hand do
snaren tokkelde.
Hij zong over alles wat er in zijn hart
geleèM had en leefde in deze droeve tijden
van Sauls vervolging. Van angst en smart
zong' hij, maar ook van zijn onwankelbaar
vertrouwen in God en van zijn dankbaar
heid voor Gods bescherming.
Waanneer ze weer Davids harp hoorden
opklinken, kwamen zijn mannen uit het
bosch; van uit de grotten waar ze hun
slaapplaats hadden, van tusschen de stam
men waar ze neerzaten bij de kleine tak
kenvuren waarboven ze het gevangen wild
roosterden. Als schaduwen doken ze op aan
den woudzoom en daar stonden ze roerloos
té luisteren, terwijl David zong:
,,De Heer is mijn licht en miin heil;
„Wien zal ik vreezen?"
„De Heer is de beschermer mijns levens;
„Voor wien zal ik sidderen?"
;=Een paar opmerkingen mogen bier nog 'n
plaats vinden:
^Psychologisch onjuist, lijkt me, dat David,
nadat Saul de eerste maal met de spies op
hem- gesohoten heeft, bij Saul bleef en Saul
hem met éen toespraak van zes regels weg
moest jagen. Ik slel me dat toc-neel vooi
afgespeeld zo nd er woorden. Alles ging
té hartstochtelijk, te snel toe. 't Plotseling
grijpen van de spies, 't slingeren, 't oniwij-
kên, Davids overhaaste vlucht, cn hij Saul
de onmiddellijke reactiezakt neer op
zijn. rustbankB ij n a een moor de-
ma a r!
Dat het zwaard van Goliath als zegétee-
ken. „op het altaar achter het voorhangsel"
gelegen zou hebben, lijkt me onwaarschijn
lijk. .Achter den cfod" staat in 1 Sam. 21 9,
,d. w. z. achter dc kleerkast der priesters.
Bovendien was het reukaltaar hief achter,
maar vóór het voorhangsel.
".David brengt zijn ouders „in hét land Van
eén anderen koning". Juist naar Moab, het
geboorteland ven Ruth, wier Kleinzoon Isaï
was. Dat Davids ouders later naar Zildag
overgekomen zijn, is; misschien een dichter
lijke vrijheid?
Buitengewoonvertossend echter deed
aan. de beschrijving' van Jonathans laatste
bezoek aan David. David -zingt in den avond
Psalm 104. Mijmerend zit. hij daarna neder.
Plots geritsel -in 't gras, alsof een der woud-
dieren daar naclersloop. En tegelijk, een
stem, fluisterzacht:
„David, de pijlen zijn dichterbij 1"
iioa de hemel, gelijk, wij gelooven. e
ls. kan die moeilijk als enkel „ruimt
sÜn. de een zal e
hr. af uit Lult. 17 34—3G.
leidt, dat de aarde rond is.
zullen er twee op één bed
>rden. Dat is dus ln den
als HU kometen gorlcl
ischrlttuurlUk
t alleen mogelijk ls
3e r aarde.
ndlen zonder eenig
rlsch lichaam toegeschreven
Schr. te bewözen .dat Pha
a elschte het bakken van s
wat dan door opgravingen
Doch de Schrift meldt ons,
eiken Heidei
dut. dozé ide
m ft. «0
i voor den ander sterft on
brengen, is volgens Schr
oorsprong, omdat ge dez.
ige heerlijkheid.
do Sclirifk beschrijvende de gtouden ki
Schrift t
Er is veel goeds tn dit boek,
onder3chelds gelezen te worde
oei oordeel dee
Boeken en Geschriften.
AVij mochten
:oope uitgave van' dit Stai
Ng. hetgeen wU geechrev.en hebben bU de uit-
■ave van bet gedenkboek ln al z'n glorie
.i.wU volstar-
Er is gevraagd om
gave. Men heeft haa
ikon-
mde vollisult-
koopers genoeg vind.
DOOR KRACHT VAN BOVEN, door Reglna.
Uitgave van N. Y. Uitgevers MaatschappU J. H.
3en teëderP goschrevcn boek.
i kijk ln een echt C);r. go:
islcven. Ge 1
srbeelt ,dle. hoi
dat .Kees door een
i komt
inderwözercs is ar
•ager hoofd is. Hoe
ïstlge beprc
>r d(
ïlUk
icn" huwelijk kal
ge geioofs-
3 het Herman zélf, die na 1
Ing ffioed vat om Riek loi
3cht fUn gevoeld ls het, dat de - schrijfster
.n Kees Igeheel vrij
heer Haeger laat
r Riek ongetrouwd laat blijven. Her-
i toch heeft het, offer gebracht. Riek haar
De hoofdgedachte „Kracht ra
eind volgehoi
lang
ivordt het
hU ontvt
.waardig''
arne.- bevel
ur a#.n. Reglna belooft
den. Een Chrl
at ki
U dit boek als ontspannings-
goede schrUf-
KAN CHRISTUS» KRUIS LOGISCH DOOR
NS VERKLAARD EN AANVAARD
oor K. Rozendal. Uitgave van C.
van dit work deed mU denker
l niet gaan,
i a:
ut do lezlhg van dit werk van don heer
Rozendal wil Ik gaarne bekennen, dat lk nog
-",JJ 'e van Bepts kies.
hoogst interessant boek. En de
.at op beslist geloovig standpunt:
e ganscho Heilige Schrift als het
Ook erkent hU ten volle dat het
:he Woord Gods Chrlsto-centrisch ls .d.w.z.
middelpunt ls der ganschi
altijd
't si
icbrUvei
iU erke
Voord Godi
ransché Wo
lat Chrlstui
Godsopenbai
t mini
In i
- tegen* dit
wU nle
altüd
28. die tegelijk openbaring is
i goddelijke wlisheld.
(ntoressante medcdeelingen doet
n verschillende resultaten van w
c ondorüoek, die geheel ongezoc
.arheld der Schrift bevestigen.
ir dankbaar nota van nomen.
41et minder deed ons weldadig ac
llendo vraagstukke!
ls en blUft. dat ln dit boek.
ppelü'-. aandient.
T oppervlakkig
■od zegt. dat hu ze In deri be
ginne schiep niet een chaos was. mai
den is. Op tpe wil:;n wordt dus het
worden, die dit
goen zonde was.
Kanht.r SCen SpraIi0 ZÜU. vaa verwoestende
Pppprylakkls achten jyö fcet» om tg gprfken
De heer v. d. Duin Is pon aangenaam vertel
ler. H(j beschikt over een vlottsn stUl en weet
zijn lezers van het begin tót het, eind te boeien.
De hoofdpersoon in dit vérhail ls Sjoerd- Al-
Sjoerd ls een_ echte Frïps, etüfhoofdig
2 halen. Helaas!
an een ronselaa
ènevelen en dat
ïaaktom Sjoen
reemdellngei
nmensc
1 in Ma
2schrUvim
lgen kwaad, dat
eluk. blijft zijn "v
Franscho v
dit legio
En de r
de ergste
dit vloekw
goeden ve:
Huug een uitstapje rpaakt naar
iar ln zb'n oude zonde valt, gaat
cm naar zijn kosthuis
rd in Alcert in handen
lellngenlegloen te latpn
wijl de fransche regeering
sanctioneert.
I dit verhaal èn om den
Wie zich abonneert op de V. C. L„ krUgt dit
oek gratis, benevens nog drie andere boeken,
n mag boven.dien nog voor f 5.boeken kle-
én uit een toegezonden catalogus. Men vrage
rospectus. Het abonnement kost f 6 por Jaar.
Van de Uitgevers M«. J. B. Wolters, Gro-
che Meetkunde, met 78 figuren.
Cor Bruijn en N. van Hlebtum, Uit het Sagen-
ind. Leesboek voor de hoogere klassen der
igere school. Derde deeltje. De Werelddeelen.
eïllustreerd door J. H. Islngs Jr.
G. A. van der Ree, Plantkunde voor Ulo-
cholen, mot 07 figuren.
A. Schotten* en J. S. W'Udivcld, Rekenboek
oor U. L. O. Eerste deeltje, met antwoorden.
G. W. - - -•
Wolters uitgegeven 16e vermeer*
van M. J. Koenen,*» verklarend
iboek der Ned. Taal ftevens vreem-
■oordenboek), vooral ten diengte van het on-
'üs. uitgegeven door Dr. J. Endepols.
3 bUlagen:
_f'tltu?ai
geslacht
Deze uitgave v<
vorige druk. dat o
alphab eti6che lUst van
3chilt in zooverre vai
i. weer een aantal woc
et Zuid-Nederland8ch
ilgemeon Nederlandschen woordenschat
WU twUfelen niet of ook deze nieuwe ultgavé
van het bekende Handwoordenboek zal x'n weg
DE VATEN VAN TYRU.S, door Roy Bridges,
RoldanUs Jr. N. V. Da'a^
•uzalemls
or elk teeken het\
:onlng onder hen
dochter Nai
dlftger ziet wrec
tomd. Waar
'naar hart
wlkkelin-
aen a.s. „Koning", die later
merman uit Nazareth te zUu,
Wonderdoener, zHn mede*
zich op den vader van Narah,
ïgennemlng van Jezus te ba«
ezus staat In dit boek myste*
worden gegeven.
uls", die allebei ln
i of opzetten. Gaarne bevelen
Zeggelén. Met plai
1 Celebi
te oogsten. In den- nacht
i klnderon geroofd dor Alfoerén.
'cezlm Lotl, vor
schen .die hU
zUn het bosch
denude
de Sultah
zendeling
sru heeft plaatpge-
schledt ér in do buurt eer
jeft Als ht( dan verneemt dat de zen.
ng naar den Sultan zal gaan, wordt hU be.
isd. HL1 heeft een aanslag op het leven, van
r Bo bemerkt het en
Chr. Scholen dienstig kan zUn.
Bovendien vindt men een overdruk -
leoordeelingen der uitgaven door do pers
.Igemeen en de Chr. Onderwijsbladen ln het
De vierde premie dus Deze bestaat ditmaal in
een Heetemelk-kan voor 1 abonné en een Wand-
Koffiemolen voor 2 abonné's.
Prachtige belooningen voor onze ijverige werkers.
Succes
Voor 1 abonné
Winkelprijs ca. 2.25
Voor 2 abonné's
Winkelprijs ca. 4.50
We vestigen er de aandaent op,, dat de premie
alleen bestemd is voor hen die zeil abonné op ons blad
zyn. Ze vormen onze belooiiing voor de actie, die onz-t
abonné's in het belang van ons blad ontwikkelen
De premies worden zoo spoedig mogelijk toegezonden
Ingevulde bonnen opzendeD aan De Administratie
Zie adres aan den kop van het blad.
PROPAGANDAWEEi* IV
Ondergetekende geeft op al3 abonné op dit blad VOOR MINSTENS
EEN JAAR de(n) volgende(n) persoononen
AANBRENGER:
en adressor: volledig
QnUorteokoning
