Jlirittirc jCriitócljf (firiumnt
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
BINNENLAND.
DE TAAK DER HERVORMD ANTIREVOLUTIONAIREN.
ABONNEMENT»
Per kwartaal 3.2S
(Beschikkingskosten 0.15).
Voor het Buitenland bij Weke-
lijksche zending 8.-»
Bij dage>!ijksche zending m
Allies bij vooruitbetaling.
Losse nummers 5 cent.
met Zondagsblad 7% cent.
Zondagsklad niet afzonderlijk verkrijg
baar.
No 56
Bureau: Hooigracht 35 Telefoon 2778 Aangesloten op het streeknet Lisse. Postbox 20 Postgiro 58936.
VRIJDAG 31 MEI 1929
*DVEBTENTieifi
Van 1 tot 5 regelsL17V£
Elke regel meer 0.22V»
Ingei Mededeelingcn
van 1—5 rcfela 240
Elke rage. meer 0.45
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan het bureau
wordt berekend f 0.10
1Qe Jaargang.
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen.
WAAR BLIJFT DE VLAG?
De verkiezingen, welke Zondag in Bel
gië plaats vonden, brachten de S. D. A. P.
een groot debacle.
Daar hadden ze, ook in hun meest pessi
mistische oogenblikken, niet op gerekena
Integendeel, tusschen lij dsche buitenland-
gche verkiezingen en met name de stembus
uitslag in Denemarken, deden de soc.-demo-
craten met groote spanning uitzien naar de
roodeoverwinning in België.
De huid van de beer was reeds lang ver
deeld: Van der Velde zou tot kabinets-for-
inatie worden geroepen; een regeeringspro
gram werd reeds opgemaakt; want, zoo
heette het Zaterdag nog in „Het Volk'
^morgen is het de groote dag in België
en men mocht zeggen, dat: „de stemming
In 't socialistische kamp optimistisch blijft
en menalgemeenver wacht, dat Zon
dagavond de roode vlag op alle volkshuizen
zal kunnen worden geheschen".
Nu, Zondagavond wist men er nog niei
veel van en Maandag was de werkelijki
uitslag ook nog niet bekend; maar eindelijk
bleek, dat de sociaal-democraten van 78 op
70 zetels waren teruggevallen, terwijl daar
entegen de liberalen van 23 tot 30 en de
Vlaamsch-nationalisten van 6 op 12 zetels
kwamen.
Zeker, ook de roomsch-kathólieken moes
ten een veer laten; d.w.z. dat de officieele
partij van 7S tot 76 terugliep; doch deze twee
zetels kwamen aan ontevreden ropmsclie
groepen.
De winst van liberalen en fronters werd
behaald op de revolutionaire partijen.
Beteeként dit, dat de soc.-dem. partij In
eenstort? Volstrekt niet. Hoewel een verlies
van 10 pet. der zetels bij evenredige verte
genwoordiging een geweldige verschuiving
van stemmen beteekent en aeker niet voor
de standvastigheid der roode overtuiging
L pleit,
Bespottelijk is de houding, welke „Het
«Volk" nè. den uitslag aanneemt. Het weet
fciiet, wat het tot de partijgenooter» moet
Keggen en schrijft daarom o zoo weinig over
de debacle in België.
De humbuggewoonte getrouw tracht meti
de nederlaag te. bemantelen en leest men
onzin als deze:
„Onze partijgenoten weten hun Bterken
Vooruitgang niet volledig te handhaven.
„De Belgische partij ongeschokt.
„De Katholieken vooral in Vlaanderen
Verslagen".
En dan volgt weer de opwekking:
Bij een volgende verkiezing halen-we dit
verlies weer in.
Best mogelijk: maar het bewijst, dat de
S. D .A. P. door haar zenith heen is: de niet-
geloovige kiezers constateeren, dat men met
het socialisme op den duur niets verder
komt dan met het liberalisme.
't Wordt dan ook zoo langzamerhand lood
©m oud ijzer.
EEN NIEUWE OPLOSSING VAN
HET RADIO-VRAAGSTUK.
Door de A.V.R.O., de Algemeene Veree-
niging Radio Omroep, is een nieuw denk
beeld aan dé de hand gedaan om voor Ne
derland te komen tot oplossing van het
radio-vraagstuk. Het bestuur van genoemde
vereeniging meent de mogelijkheid te heb
ben ontdekt voor Nederland een derde golf
lengte te gebruiken en acht nu dat alles in
orde is, wanneer die derde golflengte aan
haar organisatie wordt toegewezen.
Op zichzelf is dit natuurlijk onjuist. Wij
houden dan den toestand, dat een bepaakie
volksgroep eiken dag zich tot het Neder
landsche volk kan wenden, terwijl alle an
dere organisaties slechts een gedeelte vbd
den zendtijd kunnen bezetten.
Voorwaarde voor betere toestanden In
Nederland op radio-gebied is volkomen
g e 1 ij k h e id tusschen de verschillende cul
tureels groepen, welke zich met de verzor
ging van den omroep hebben belast
De hoeveelheid van de zenders verandert
daarna principieel niets. Of wij in Neder
land één, twee of drie zenders hebben '.s
tenslotte van secundaire beteekenis. Hoofd
zaak Is, dat niet één volksgroep boven «ie
andere wordt voorgetrokken.
Wij zijn dan ook van oordeel, dat deze
vlieger niet zal opgaan. Eerst wanneer de
A.V.R.O. erkent, dat zij is een organisatie
welke alleen door vrijzinnigen wordt geleid
en gestuurd en is een omroepvereeniging,
welke slechts de vrijzinnige sfeer naar vo
ren brengt, eerst wanneer zij zich volkomen
gelijk acht mot de Christelijke, Katholieke
en Socialistische organisaties, kan van fede
ratieve samenwerking sprake zijn.
Wat nu is de beteekenis van het woord
vrijzinnig?
Ons inziens moet onder vrijzinnige wor
den verstaan, ieder die, hoezeer misschien
in de binnenkamer nog religieus aangelegd,
op maatschappelijk en staalkundig terrein
niet met de Godsopenbaring wenscht te zien
gerekend, ieder die, zooals het program van
de A.V.R.O. zegt, uitzendingen geeft los van
iedere godsdienstige en politieke richting
Juist het feit, dat vraagstukken van gods
dienstigen aard worden uitgeschakeld, is ons
inziens het scherp omlijnde vrijzinnige
standpunt
In de staatkunde staan de rechtsche par
tijen, welke hun Christelijk standpunt in
de politiek wenschen te laten gelden, scherp
tegenover hen, die alleen met de rede
len zien gerekend, die dus den godsdienst
in de politiek willen uitschakelen. Onze
„neutrale" pers bestaat juist uit die bladen,
welke in het. maatschappelijk leven1 het
Christelijk standpunt als contrabande be
schouwen. Niemand heeft het recht te oor-
deelen over het persoonlijk geloofsleven van
de leiders van den A.V.R.O. Wel echter mag
worden gezegd en kan worden bewezen, dat
de A.V.R.O. in zijn levensuiting, door iedere
godsdienstige uitzending uit te sluiten, uit
sluitend en alleen het vrijzinnig slandpur.t
naar voren brengt, dat zij is een vrijzinnige
omroep.
OFFICIEELE BERICHTEN.
ONDERSCHEIDINGEN.
Bij K. B. is aan den heer J. P. A. van Wee-
ren, gepens. gen.-maj. der inf. de medaille var
het Roode Kruis verl. en is toegek. de aan de
Orde van Oranje-Nassau verb, eere-med. ii
zilver aan mej. S. A. W. Peters, te Breda.
AUDIËNTIE.
De audiëntie van den minister
staat zal a.s.
plaats hebben.
GEVANGENISWEZEN.
By K. B. is aan W. R. H. van Leersum eery,
ontslag verleend uit zijn .betrekking van lid
van het coll. van regenten over de Rijkswerk
inrichting te Hoorn; zyn benoemd tot dir. van
de hijs- strafgev. te Den Haag, tevens be'ast
met de dir. van de strafgevangenis aldaar J.
Haaitsma, dir. der straf gev. te Rotterdam;
tot dir. van de bijz. strafgev. te Den Haag-; is
aan mr. A. Rombache eervol ontslag verleend
uit zijn betrekking van lid van het coll. van
regenten over de gevangenissen te Rotterdam.
DIRECTE BELASTINGEN.
By beschikking van den Minister van Finan
ciën is de ontvanger der directe bel., enz. D.
H. Brandenburg verpl. van het kantoor Delft,
buitengem., naar het kantoor der dir. bol. enz.,
te Middelburg; is de ontvanger der dir. bel.,
enz. P. van Kaimpema, verplaatst, van Mid
delburg naar Den Haag, en tijd. werkzaam
gest. aan de insp_. der bel., enz. 2de afdeeljng,
aldaar; is de insp. der dir. bel., enz. W. F.
Caron, toegevoegd aan het hoofd van de insp.
der dir. bel. te Arnhem, 1ste afd., verpl. naar
Den Haag, en toegev. aan het hoofd van de
insp. der 1ste afd. aldaar.
BELASTING VAN BINNENSCHIPPERS.
De Minister van Financiën, gezien het
Kon. besluit tot verrekening van de belas
tingen naar inkomen en vermogen van bin
nenschippers en van tot de bemanning van
een binnenvaartuig behoorende personen,
die binnen het Rijk hun bedrijf of beroep
uitoefenen zonder er een vast woonplaats
te hebben, heeft bepaald::
1. Als kantoren der directe belastingen,
alwaar de vereischte aanmelding kan ge
schieden, worden aangewezen:
in de provincie Noordbrabant: de kanto
ren Eindhoven, 's-Hertogenbosch en Zeven
bergen;
in de provincie Gelderland: de kantoren
Apeldoorn, Lobith, Nijmegen (dir. bel.) 1ste
kantoor, en Zutphen:
in de provincie Zuid-Holland: de kanto
ren Dordrecht, Gorinchem, 's-Gravenhage
(3e kantoor), Leiden (le kantoor) en Rot
terdam (le kantoor);
in de provincie Noord-Holland: de kanto
ren Alkmaar, Amsterdam (1ste kantoor) en
Zaandam;
in de provincie Zeeland: de kantoren
Hansweert en Terneuzen;
in de provincie Utrecht: de kantoren
Amersfoort en Vreeswijk;
in de provincie Friesland: de kantoren
Harlingen, Leeuwarden (dir. bel.), Lemmer
en Sneek;
in de provincie Overijssel: de kantoren
Almelo en Zwolle;
in de provincie Groningen: de kantoren
Delfzijl, Groningen (dir. bel.), Veendam en
Winschoten;
in de provincie Drente: de kantoren As
sen en Meppel;
in de provincie Limburg: :de kantoren
Eysden (station), Maastricht (dir. bel.) en
Roermond.
MILITAIRE MUTATIES.
Bjj Kon. besluit is met angang van 15 Juli
op zijn verzoek eervol ontslagen uit den mili
tairen dienst kolonel C. J. Groothoff, Com
mandant lilde Infanteriebrigade;
is benoemd bij het Wapen der Infanterie tot
kolonel, Commandant lilde Infanteriebrigade
luitenant-kolonel B. E. Stöver, van den Ge-
neralen Staf, Chef van den Staf der He Div.;
is verleend de Medaille van het Roode Kruis
aan J. P. A. van Weeren, gepens. gen.-maj.
der Infanterie.
AFLEVERING VAN ENTSTOF DOOR
DE KOEPOKINRICHTINGEN.
In de week van 19 tot en met 25 Mei is»
afgeleverd: door de entstofinrichting te Am-
nige gedachte naar voren brengt. Met klom sterdam koepokstof voor 3307 personen,
van redenen wordt dan beweerd, dat de door de entstofinrichting te Rotterdam
A.V R.O., wat geestesrichting betre neu ™or 226 Personen en door de entstofinrich-
ting te Groningen voor 8 personen, totaal
traal zou wezen. I voor 3W1 perSonen.
ENCEPHALITIS NA INENTING.
In dezelfde week zijn geen gevallen van
encephalitis na inenting ter kennis van het
staatstoezicht op de volksgezondheid geko
men.
BESMETTELIJKE ZIEKTEN.
In de week van 19 tot en met 25 Mei zijn
in ons land aangegeven 9 gevallen van
buiktyphus, 225 van roodvonk, 85 van diph-
therie, 1 geval van nekkrr
liomyelitis anterin acuta.
VRAGEN VAN KAMERLEDEN.
DE RIJKSWERF TE HELLEVOETSLUIS.
Het Tweede Kamerlid de heer Hiemstra
heeft tot den Minister van Delensie de vol
gende vragen gericht:
1. Is het juist, dat door of vanwege uw
Excellentie met particulieren wordt onder
handeld over den verkoop van de Rijks
werf te Helievoetsluis?
2. Zoo ja, moet hieruit dan worden afge
leid, dat uw Excellentie niet bereid is, uu-
•ing te geven aan de motie-iiieinstra in
/eigadenng van de Tweede Kanier, van
26 Februari jl. aangenomen, waarin de
wenschelijkheid wordt uitgesproken, dat
nog nader zal worden onderzocht, of opher-
fing van de werf le Helievoetsluis kan wor-
;n voorkomen?
3. Indien het bedoelde onderzoek wel is
gesteld, is uw Excellentie dan bereid het
resultaat daarvan ter kennis van de Kaïnei
te brengen?
DE HAVEN VAN ZOUTKAMP.
Het lid der Tweede Kamer de heer Dr.
Bierema heeft aan den Minister van Water
staat de volgende vragen gesteld:
Is het den Minister bekend, dat verschil
lende reeders te Zoutkamp gaarne aan hun
visscherij bed rijf uitbreiding zouden geven,
r daartoe niet kunnen overgaan dooi
den onvoldoenden toestand, waarin de ha-
;n van Zoutkamp verkeert?
Is de Minister bereid te bevorderen, dat
>o spoedig mogelijk maatregelen worden
getroffen, die zullen leiden tot verbetering
van de hoogst gebrekkige inrichting van de
haven van Zoutkamp?
Het lid der Tweede Kamer de heer J. ter
ïan heeft aan den Minister van Financiën
de volgende vragen gesteld:
1. Is het juist, dat een of meer ingezet©
;n van de gemeente Ouddorp in den jong-
sten tijd herhaaldelijk en met reden ge
klaagd hebben over de konijnenplaag, wel
ke dieren in dubbele mate beschermd wor
den door den heer S. Visser, jager en on
bezoldigd rijksveldwachter; en zoo ja, ol
de Minister dan wil bevorderen, dat de ge
bruikers van de landerijen in den polder
Oude Nieuwlarid geen schade van beteeke
nis meer aan de gewassen (cichorei e.a. pro
ductcn) zullen hebben?
2. Is het den Minister bekend, dat gedu
rende de wintermaanden een aantal arbei
ders, voorheen met het kappen en verkoopen
van duindoorn, die voor afrastering van
perceelen land wordt gebezigd, loonenden
arbeid vond en wil hij bevorderen, dat, in
dien noodig onder bepaalde voorwaarden, het
kappen van duindoorn, dat thans verboden
schijnt, wederom wordt toegestaan?
REDE VAN
PROF. DR. HUGO VISSCHER.
De dissentieerende broeders moeten
terugkomen.
Gistermorgen kwam in het gebouw voor
Kunsten en Wetenschappen te Utrecht bijeen
de Vergadering van Herv. Antirevolutionai
ren, onder presidium van.Dr. J. Severij n,
Hervormd predikant te Dordrecht, die de bij
eenkomst op gebruikelijke wijze opende en
een kort inleidend woord sprak, waarin hij
memoreerde, dat het streven van de Verga
dering instemming gevonden heeft in ruimen
kring, wat te meer verheugde, daar indivi
dualisme wel een kenmerk van den tijd mag
genoemd worden.
Wie eenheid zoekt in dezen tijd gaat tegen
den stroom in, en daarom kan het streven
alleen gelukken onder Gods zegen. Politiek
kunnen we mogelijk nog redden, wat ker
kelijk schier niet meer mogelijk is.
Niet zoo bemoedigend is, dat het Herv.
A.R. kiezerscorps ongeoefend is. Het vertrou-
in de voormannen kan veel goed maken;
doch het moet bevyust gegrond worden. Daar
om rust op ons de plicht het volk op te
oeden.
Prof. Visscher weet het hart van ons volk
te treffen. Hij heeft de realiteit bovendien
duidelijk voor oogen. Dat Z. H. G. hier is,
acht de vergadering een hooge eer en een
oorrecht.
Daarna kreeg Prof. D r. Hugo Vis-
cher het woord tot het houden van een
rede over
de taak der Herv. Antirevolutionairen.
VRIJZINNIG.
Door de A.V.R.O., de Algemeene Vereeni
ging Radio Omroep, wordt voortdurend be
zwaar gemaakt, wanneer men die organisa
tie als vrijzinnig betitelt, wanneer van haar
wordt gezegd dat ze uitsluitend de vrijzin-
DE TABAKSWET.
In het gebouw Patrimonium te Leiden is
vanwege de Eerste Nederlaridsclie Bond van
Kleinfabrikanten in de Sigaren-Industrie 'n
openbare vergadering gehouden om te pro
testeeren tegen de Tabakswet.
De belangstelling was niet bijster groot
Slechts een veertiental menschen waren
aanwezig.
Do voorzitter van het hoofdbestuur, de
heer W. Goubitz, zette het doel der verga
dering uiteen. Het is een protest tegen het
systeem van 1922, waar belangrijke poli
tieke gebeurtenissen op til zijn. Het protest
is al oud, want de vervolgingen in de Ta
bakswet zijn niet van de lucht en ze betref
fen meest den kleinen fabrikant en den
winkelier, maar de overtreders vallen door
eenvoudig niet na te komen verplichtingen.
Daartegenover staan ambtenaren, die voor
een controle op het lijf niet terugdeinzen,
hetgeen Spr. voor het vrije Nederland te
eencnmale onbehoorlijk vindt
De straffen zijn zwaar: minimum I 100
boete of tien dagen hechtenis.
Vervolgens spraken de heeren Van Kleef,
secretaris van het hoofdbestuur en K. R.
van Staal (s.d.), van Gouda. Hij wees er
op, dat zijn partij tegen alle indirecte be
lastingen is (aan de tarieven dacht hij blijk
baar niet) en verzekerde namens zijn par
tij, dat zij de tabaksbelasting zal bestrijden
tot dat deze bezweken is. Voor het sluitend
maken eener begrooting, haar oorsprong,
is zij niet meer noodig.
Na eenig debat werd een protesf-motie.
welke de misstanden van het banderolle
systeem veroordeelt, aangenomen.
K.L.M. EN ZONDAGSRUST.
EEN WENSCH VAN „DEN HANDEL".
De K. L. M. zal dit jaar voor het eerst
het luchtverkeer op Zondag in haar pro
gramma opnemen. Gedurende de maanden
Juni, Juli en Augustus worden de transito
diensten van Londen en van Parijs naar
Scandinavië en terug ook des Zondags ge
handhaafd. Dit komt ook ten goede aan het
totale verkeer van Nederland met Londen,
Parijs, Brussel, Hamburg, Kopenhagen en
Malmö. De landingen te Rotterdam en
Brussel zijn facultatief. De dienstregelingen
zijn dezelfde zooals die voor den transito-
dienst voor weekdagen zijn vastgesteld.
De K. L. M. geeft met bovenomschreven
maatregelen gehoor aan een door den han
del telkenmale geuiten wensch, en hoopt.
/orden besloten.
zijn.
Wij zijn Gereformeerden, die tot de Herv.
Kerk behooren en willen blijven hehooren.
Ons verband met het wezen der kerk onder
de organisatie willen we niet verbreken. Wij
streven er rïaar haar de Dlaats te hergeven,
welke haar historisch toekomt. Aan geen
enkele later opgekomen kerkgemeenschap
kennen wij het recht toe op de belijden'
putatie toe te passen.
kerkformaties vervreemden
holé langer hoe meer van Gereformeerden in
de Herv. Kerk uit beginseloogpunL
In de eerste Afscheiding was geen grein
politieke berekening. Bij die menschen trad
gereformeerd levenstype aan den dag.
Langzamrhand vormde zich dat om. Maat
schappelijk klommen zij van zeer kleine bur
kapitaalkrachtige groep, terwij
het stoere gereformeerde vaak slapper werd
Anders is de beweging van 1886, die vrucht
kerkelijke politiek: het begrip der
•rije kerk werd ingevoerd. Dit begrip Ts verre
onschuldig,- immers het geheele staats
begrip moet dan gewijzigd worden.
Calvijn zou vermoedelijk gegruwd hebben
dergelijke Libertinistische conceptie.
Het Neo-Calvinisme staat in zijn beschou
wing van de verhouding van Kerk en Staat
ver af van Calvijn, die niets wilde weten
zulk een vrije kerk-idee en den noodzakelijk
daarmede gepaard gaanden tolerantie-staat,
welke van liberalistischen oorsprong
De leus van niet alleen volstrekte vrijheid
religie, maar ook van onbelemmerde
openbaring naar buiten, welke luide wordt
geheven, speelt in Rome's kaart evenals
Thorbecke's liberalisme.
Onze politieke positie hangt ook nauw
samen met de opvatting van
Artikel 36.
Van oorsprong is de A.-R. partij oud-gere
formeerd, wat trouwens blijkt uit haar pro
gram van beginselen. De S. G. P. wil dit ont
kennen.
Spr. begrijpt niet, dat men vroeger nooit
kloof tusschen art. 36 en het program
beginselen heeft ontdekt en deze thans
het eerst door Ds. Zandt is ontdekt. Die
kloof is er dan ook niet Spr. zet de beteeke-
art 1, 2, 3 van het Program
uiteen.
Onze grondwet is met art. 36 in strijd
Wie thans tot regeeren geroepen wordt, is
aan de grondwet gebonden, kan haar niet
ncgeeren. Nu staan we voor een dilemma.
Of we moeten ons (döopersch) terugtrekken
elke regeertaak, of we moeten bij het
licht van Gods Woord een oplossing zoeken.
Voor dit laatste kiest het Program. Ook de
heeren Kersten en Zandt doen precies zoo
de practijk hunner politiek.
Uit politiek winstbejag is de kwestie van
art. 36 opgeblazen in de laatste jaren.
Twee gevaren.
Voor de A.R. partij is er het gevaar van
dissentieerende broederen eenerzijds, en van
het Neo-Calvinistisch stelsel anderzijds.
Dat er
dissentieerende broeders
zijn, laat zich verstaan als men de geschiede
nis der laatste tien jaren nagaat Het huidige
kiesrecht is een hulp voor de scheidings-
drang. Er was baantjesjacht en lintjcsiacht,
die met succes bekroond werden. Spr. be
treurt het, dat onder ons mannen gevonden
worden, die zich zonder met iemand voeling
te houden aansloten bij de dissentieerende
broederen.
Met nadruk ontkent prof. V. de onmogelijk
heid om art. 36 te belijden en tevens A.-R. te
zijn. Om art. 36 mogen de Herv. gereformeer
den dus niet uit elkaar gaan. Evenmin om
het praatje, dat de S. G. P. meer voor de
Hervormde Kerk zou voelen als de A. R.
partij.
De dissentieerende hroederen hehooren bij
met ons te zijn. Wij moeten hen terug
hebben. AANBESTEDING.
Het Neo-Calvinisme RADIO GEBOUWEN TE KOOTWIJK.
ndorzijds is bezig dogmatisch te verwateren,
Vanwege den Rijksgebouwendienst
aanbesteed de uitbreiding van het ambtena-
dat de vrij-korken-idoe rengebouw met aanverwante werken
een staatsbeschouwing in zich hoeft, waarbij den radiodienst op 't Kootwijksch-/and, ge
aan den Staat het rt wordt ontzegd, om.nieente Garden u (Barneveld).
zich te men,gen in geestelijke zaken. Dit nu Laagste inschrijver was J. Baron te Drach
is in flagranten strijd met heel art 36. Hetit«n voor I 61.990.
consequente gevolg daarvan ware: het arti
kei ganschelijk te schrappen. Zoo zou de
overheid vervallen in het tegendeel van wat
art. 36 belijdt. Het zet de deur open voor vol
maakte losbandigheid en de revolutie.
Aan Christus' 60uvereine majesteit is ook
de Staat onderworpen. Onder het masker
eener valsche vrijheidsleuze mag de Staat
niet meewerken het volk. naar den afgrond
te voeren. Thans reeds wint zedeloosheid en
tuchteloosheid veld. Tegen een dergelijke val
sche vrijheidsgedachte, die slechts losbandig
heid is moeten wij, binden het kader ?.ei
A. R. partij 6trijden, niet in kleine groepje;
want die brengen het volk ook in de ellende,
omdat ze niets vermogen.
Wij moeten streven, aldus Spr., naar de
eenheid
van allen, die waarachtig belijden. Blijkt la
ter, dat het absoluut niet kan, dan is het nog
tijds genoeg naar andere wegen te zoeken.
Ziehier de taak der Herv. A.-R.: Streven
naar eenheid. Verder moet er hard gewerkt
worden om het volk voor te lichten beter dan
tot nu toe geschiedt. De belangen der H
Kerk zijn ermee gebaat, als de Alt. partij
zeoveel mogelijk stemmen behaalt bij de ko
mende verkiezingen. Aan onze ;:men zijn
op de lijst plaatsen ingeruimd, zoodat er ge
toond is, dat men saamwerking bij de ande-
L'union fait la force. Sluit u aaneen
want de grootste belangen van kerk en volk
staan op het spel! aldus eindigt Spr. otido
luid applaus van de vergadering.
Prof. Visscher zal deze rede persklaar ms
ken, omdat de vergadering meende, dal hei
van groote importantie is, wanneer de Ho
Antirevolutionairen kennis nemen vah deze
hoogst-belangrijke woorden.
In de
middagvergadering
kwamen enkele huishoudelijke zaken aan
de orde. De handelingen der vorige vergade
ring welke waren rondgezonden, zijn geuri
restcerd.
Opgewekt werd tot vrijwillige bijdragen in
de kosten, aan het houden van de vergade
ring en voor propagandamateriaal noodig.
De Voorzitter gaf daarop een uiteen
zetting over de noodzakelijkheid en de won
schelijkheid van het oprichten van
studieclubs,
eooals er in Dordrecht onder zijn leiding
een bestaat. Daarvan worden groote
wachtingen gekoesterd, met name omdat het
Hervormde A.-R. volk politiek te slecht ge
schoold is en daardoor zich gemakkelijk laat
verlokken door de redcnceringen van an
deren.
Het is de bedoeling, dat predikanten en
notabelen in hun gemeenten tot de vorming
van deze studieclubs het initiatief nemen.
Over dit punt ontstond een breede discus
sie. In het algemeen vond het denkbeeld
geen bestrijding en, waar er bedenkingen
waren (meest van localen aard), kon Dr.
Sevèrijn deze weerleggen.
Verder werden de predikanten opgewekt
zich ter beschikking te willen stellen voor
het houden van
spreekbeurten,
om op deze wijze veel Hervormden, voor de
A. R. partij mogelijk, te behouden.
Besloten werd tot het uitgeven van enkele
kleine vlugschriften, die mogelijk voor de
istaande verkiezingen hun nut kunnen
doen.
De Voorzitter hoopte, dat men mettertijd
zal kunnen komen tot een eigen periodiek,
dat als leiddraad voor de studieclubs kan
dienen.
Tegen vier uur werd deze geanimeerde
goed bezochte vergadering door Ds. Bartlema
met dankzegging geslottn.
OUD-BURGEMEESTER
TH. S' JACOB.
AANVANKELIJK HERSTELD.
De oud-burgemeester van Rotterdam, de
heer F. s' Jacob, thans wonende te Rispeet
d. Veluwe, is weer zoo ver hersteld, dat
hij het bed verlaten mocht. Hij bereikte vo
rige week den leeftijd van 79 jaar.
EERSTE KAMER.
GEEN WOORDEN. MAAR DADEN
EEN KORTE, ZAKELIJKE VERGADERING*
Gisit-rcn kwam de Eerste Kamer in korte,
openbare vergadering bijoen om verschillen
de wetsontwerpen af te doen.
En zij dééd ze af. Met een klop (van
des voorzitters hamer) en een lach (van den
heer Van Laiischot).
Dus hebben wij er ook maar weinig van
te zoggen. De veelheid der woorden schaadt
vaak.
Een aantal kleine wetsontwerpen werd
zonder stemming aangenomen.
Bij het ontwerp-waarborgen to.z. van
voortbrengselen van landbouw, tuinbouw,
veeteelt en zuivelbedrijf, vroeg de heer De
Gijselaar vertegenwoordiging van den han
del in de commissie van advies.
Minister Kan antwoordde, dat dit waar
schijnlijk het geval zal zijn.
Bij het ontwerp tot wijziging van hoofd-
s'uk 9 rijksbegrooting 1929 tot verbetering
van de Maas gaf de heer Van Lanscbot
uiting aan zijn vreugde over de ophooging
van den Beerschen overlaat, die thans tot
stand kan komen.
Hij bracht Minister Van der Vegte hulde,
die een regeling heeft weten te treffen,
waarop reeds «mds tientallen iaren is aan
gedrongen. Zijn vreugde werd verdubbeld
door de omstandigheid, dat een zoon \au
wijlen ir. Lely met de leiding van de wer
ken belast is.
Zonder hoofdelijke stemming heeft de Ka
mer zich vereen igd met het we'sont.wcrp,
houdende bepalingen betreffende den in- ea
doorvoer van kippen- en eendeneieren.
Hetzelfde geschiedde met de volgende
wetsontwerpen:
wijziging van de wet tot regeling van het
staats'oo.zicht van de kranzinnigen- en tot
aanvulling der Armenwet;
bevordering van het onderhouden van een
luchtdienst tusschen Nederland en N-d.-
Indië door de Koninklijke Luchtvaart-Mij.
voor Nederland en Koloniën;
onteigening van perceelen. erfdiensthaai*
heden en andere zakelijke rechten, noodig
voor den aanleg van een luchtvaart terrein
nabij Enschedé, gelegen in de gemeente
Lnnneker;
het voorbehoud der bevoegdheid tot toe-
treding tot het arbeidsverdrag betreffen 1e
den leeftijd, waarop kinderen mogen wor-
den toegelaten tot den arbeid in den land
bouw.
Daarna een kort comité-generaal voor de
huishoudelijke raming.
ROTTERDAM.
GEMEENTERAAD.
EEN VACANTIE-WETHOUDER.
De raad van Rotterdam heeft gisteren tok
tijdelijk,'d.w.z. tot vacantie-wethouder be
noemd Mr. J.. A. de Visser (Chr. Hist.) die
de benoeming in beraad heeft gehouden.
Er zou over deze benoeming, cLw.z. over de
houding der soc.-dem.-fractie, wel een en
ander te zeggen zijn, doch er is aan deze
zaak een zeer persoonlijke kant, waarom
men het liever niet doet.
Zooals men weet is de soc.-dem. wethou
der Ileijkoop al maanden, bijna jaren door
een ernstige ziekte niet in staat, zijn functia
als lid van het dagclijksch bestuur der ge
meente waar te nemen.
Thans schijnt op eenig herstel gehoopt t«
mogen worden en met het oog daarop is da
heer Heykoop voor onbepaalden tijd naar
het buitenland vertrokken. Want, het is ia
elk geval een kwestie van maanden.
Wie nu beweert, dat het bestuur der ge
meente, de afdoening van urgente zaken,
hieronder niet lijdt, die zegt daarmee tevens,
dat men evengoed met vier als met vijf
wethouders kan volstaan; om maar niet ta
zeggen, dat een burgemeester met eenige di
recteuren ook wel voor de dagelij kscha
leiding zou kunnen zorgen.
Dat de raadsmeerderheid hiervan dooi*
drongen is, kan men moeilijk gelooven.
Want wel werd onlangs, hals over kop, met
het oog op de feitelijke toestand, een pensi
oenregeling van wethouders en hun nabe
staanden er door gedreven; maar maatre
gelen om de gemeente te vrijwaren tegen
liet nadeel, dat een wethouder ongewoon
langen tijd zijn arbeid niet kan vervullen,
worden niet genomen. Dat schijnt van
minder belang te zijn.
Gisteren leek het of er iets aan gedaan
zou worden. B. en W. deden het voorstel om
een t ij d e 1 ij k wethouder te benoemen.
Eigenlijk gezegd: een hondebaantje. Wan
neer zoon wethouder werkelijk wethouder
is en een departement beheert, dan heeft hij
tenminste salaris, maar hij zit op een schop
stoel.
Doch aan zoo'n maatregel, ln Rotterdam
noodig als brood (dis er tenminste werk is
voor vijf wethouders) dacht men hier niet.
Het moest een vacantie-wethouder zijn.
Een raadsJid, dat niets te beheeren krijgt en
slechts als figurant in de vergaderingen van
het college verschijnt om deze wettelijk mo
gelijk te maken, wanneer twee wethouder»
met vacantie en dus feitelijk drie wethou
ders afwezig zijn.
En de benoeming zou dan ook maar
gelden tot 1 September.
Ondanks dit alles bleek de S.D.A.P. zóó
verpolitiekt, dat de heer J. ter Laan. de
tijdelijke functie niet alleen zoo onbeduidend
mogelijk wilde maken, doch bovendien ta
melijk duidelijk te kennen gaf, dat de tij
delijke functionaris een lid van zijn fractia
>u moeten zijn.
Bij de stemming bleek dit dan ook duide
lijk, want hoewel Mr. de Visser direct bij
eerste stemming de meerderheid haalde,
waren er 12 stemmen op de heer Lührs en
2 op de heer Brautigam uitgebracht, beiden
iciaal-democ raten.
De heer van Burink had de candidaat der
S.D.A.P., doch die blijkbaar niet eens alle
roode stemmen op zich vereenigen kon, reeda
minder vleiend besproken en enfin
wethouder Lührs; het klinkt niet slecht,
aar het zou toch een zeer gewaagde ondei*
sming zijn.
Het is de vraag of Mr. De Visser zitting
zal kunnen nemen als tijdelijk wethouder.
Hij behoort immers tot het openbaar minis
terie bij de Rechtbank, en de artikelen S9 en
62 van de gemeentewet verklaren die betrek
kin onvereenigbuar inet liet wethouderschap
Evenwel rijst anderzijds de vraag of een
acantlc-wothoudcr, die eigenlijk geen wet
houder zal zijn. wel wethouder is in de zin
der Gemeentewet.
We zijn het n dezen met do geleerden,
die het weten kunnen en n e e n zeggen, een*
