IMrttiar £rihsd)f Courant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
BINNENLAND.
ABONNEMENT:
Per kwartaal J 3.2S
(Beschikkingskosten 0.15).
Voor het Buitenland bïj Weke-
lijksche zending t—
Bij dage>!ijksche zending 7*—
Alües bij vooruitbetaling.
Losse nummers 5 cent.
met Zondagsblad 7% cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijg
baar.
No 2755
Bureau: Hooigracht 35 Telefoon 2778 Aangesloten op het streeknet Lisse. Postbox 20 Postgiro 58936.
DONDERDAG 30 MEI 1929
iDTIIITleWTIBiri
Van 1 tot 5 regels L17Yt
Elke regel meer
fngez. Mededcelingen
Elke rege: meer 0.45
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan het bureau
wordt berekend 0.10
10e Jaargang.
(ill nummer bestaat uit TWEE bladen-
THEOLOGIE EN POLITIEK.
Het is toch eigenlijk onbegrijpelijk, dat de
vrijzinnigen in ons land, ondanks prijzens
waardige leergierigheid, zoo weinig profijt
trekken van de openbare les, welke de
rechtsche dissidenten met een ijver, een veel
betere zaak waardig, dagelijks over boven
staand onderwerp geven.
Met name denken we hier aan de politieke
hoofdredactie van „Het Vaderland", die
zich bij de voortduur beijvert om van alles,
wat met de rechtsche coalitie in verband
staat, volkomen op de hoogte te blijven en
de fouten der rechtsche oppositie-partijtjes
duidelijk weet aan te geven.
De dwaling inzake theologie en politiek
houdt het blad echter angstvallig vast; wat
overigens niet te vetwónderen is, omdat een
gewijzigd inzicht onmiddellijk zou moeten
leiden tot waardeering der Christelijke
Staatkunde.
Zoolang tegenover het liberalisme één on
verdeelde anti-revolutionaire partij stond,
kon men ter linkerzijde (ten onrechte!) al
thans met eenige s c h ij n van recht spreken
van vermenging van godsdienst en politiek.
Het liberalisme was on-, indien niet anti
godsdienstig in de politiek en de anti-rev.
partij stelde daar het „dogma" der Godde
lijke souvereinitcit tegenover, zooals dat in
de orthodox-protestantsche kerken wordt ge
predikt.
Het was onjuist om van kerkelijke par
tijen en theologische debatten te spreken;
maar gezien de geringe Bijbelkennis der
vrijzinnigen was het te verstaan.
Doch het verbaast, dat men nog bij de
oude voorstelling van zaken volhardt, nu
met name partijen als de Herv. Geref. Staats
partij dagelijks toonen, hoe men tot schade
van beiden kerk en politiek vermengen
kan.
De politieke hoofdredacteur van „Het Va
derland" veroordeelt het terecht, dat men
in de H.G.S. twisten over den godsdienst
l aanblaast, zooals op de „Nationale" land
dag te Valkeveen:
.nationaal optreden noemt men het toch
in die kringen, als men op kerkelijke
kwesties het eene deel van de orthodoxe
Protestanten in onze natie tegen het an
dere in het harnas jaagt".
Zeer juist, maar het hoofdartikel, dat aan
deze zaak gewijd is, begint met de woorden:
„Er Is geen land, waarin als In het onze
de politieke strijd tegelijk de ontketening
is van het theologisch debat"
En een paar regels verder is de schrijver
alweer bij Dr. Kuyper aangeland en de
rechtsche coalitie. En ondanks de juiste op
merking, dat deze menschen de politiek „zoo
zwaar -'ertroebelen", moet het heele artikel
de indruk wekken, dat Dr. Kuyper en met
hem Je anti-rev. partij toch eigenlijk dezelfde
fout gemaakt hebben.
Ziet de schrijver dan waarlijk geen on
derscheid tusschen Christelijke Staatkunde
en het vermengen der politiek met kerke
lijke en theologische vragen?
Tot alle Christenen, hoe ze ook kerkelijk
gescheiden of politiek gegroepeerd mogen
zijn, komt dezelfde roeping: om te ijveren
voor Gods geopenbaard Woord in ons Staats
leven.
Maar wanneer die groepen nu noch in
één partijverband, noch federatief de wacht
bij het beginsel kunnen betrekken, dan
zal ieder voor zich weer in isolement zijn
kracht moeten zoeken.
En ook dan nog, de jongste politieke ge
schiedenis heeft het bewezen, kunnen zjj,
hoewel de positieve regeerkracht gebroken
is, een afwerende macht van niet geringe
betcekenis vormen tegen de aanslagen, wel
ke van vrijzinnige zijde gedaan worden op
rle Christelijke grondslagen van ons volksbe
staan.
ONHOUDBARE LEUZE?
In een natie als de onze, met theologische
aanleg, aldus „Het Vaderland", „kan men
zich niet genoeg wachten den godsdienst in
de politieke strijdvragen te mengen".
Volgens Dr. Kuyper heette de coalitie in
1905 „op te trekken voor de erkenning van
Gods geopenbaard Woord in het staats
leven", maar, zegt het blad, „het is een bron
geworden van heel, heel veel ellende, want
nu 28 jaar na dato, terwijl Dr. Kuyper reeds
in 1913 die onhoudbare leuze heeft terugge
nomen, staan wij, nu de verkiezingsstrijd
begint midden in het theologische debat."
De schrijver beseft wel, dat zijn, of althans
anti-rev. lezers vreemd zullen opkijken van
de stoute bewering, dat Dr. Kuyper „reeds in
1913 de onhoudbare leuze heeft teruggeno
men", en voegt er daarom in een noot
toe:
Hij deed zulks in de Deputatonrede
dat jaar, toen hij de vele anti-revolutio
nairen die niet meer van de Coalitie ge
diend waren, troostte met de verzekering
dat de Anti-revolutionaire partij weer op
zich zelve zou kunnen staan en zich m
haar isolement terugtrekken als Heems
kerk door een overwinning bij de stembus
van 1913 in staat zou worden gesteld de
de Schoolkwestie in Kuypcriaanschcn zin
op te lossen.
Wat natuurlijk onmogelijk zou g veest
zijn als Dr. Kuyper door de Coalitie wilde
waken voor de erkenning van Gods geopen
baard Woord in. ons Staatsleven: die be
waking kan tocli nooit tijdelijke lijfwacht
zijn, maar moet paraat zijn tot liet clndc
der dagen".
Ondanks deze toelichting zouden we ook
in dit geval willen vragen: wijs ons de plaats
tvaar Dr. Kuyper aldus sprak of schreef.
Want hier wordt wel een juiste mededee-
ling uit een Deputatcnrede gedaan (ook
thans heeft de heer Colijn in dezelfde geest
gesproken) maar de conclusie, welke de
schrijver uit de woorden trekt, zou Dr. Kuy-
per afgewezen hebben en Colijn zal het
evenzeer doen.
De verwarring is voor ieder, die t
lijke Staaatkunde najaagt, duidelijk.
ONDERDRUKTE MINDERHEDEN.
Het Handelsblad heeft een nieuwe .me
thode ontdekt om de radio-kwesties in ons
aderland tot een oplossing te brengen.
Het blad Wil, dat de Minister de omroep-
ereenigingen mededeelt:
Wanneer gij het binnen vier weken niet
eens wordt over een gemeenschappelijk pro
gramma dan vervalt Uw aller zendvergun
ning.
De schrijver meent, dat „de heeren van
de verschillende omroepen dan wel eieren
voor hun geld zullen kiezen".
Het is jammer, dat de Minister in den
Radioraad voor dezen practicus geen plaatsje
heeft overgelaten. Zijn ligging blijkt duide
lijk uit het feit, dat hij de katholieke en
orthodox-protestantsche radio-organisatie
vriendelijk uitmaakt voor „politieke en gods
dienstige aether-schotjes-zetters", terwijl hun
omroepstation voor hem alleen dient" om
den bekeeringsdrang der splijtzuchtigen bot
te vieren".
Intusschen blijkt ook uit dit stuk alweer,
hoe moeilijk de vrijzinnigen kunnen begrij
pen wat de omroep voor de christelijke par
tijen beteekent. Bij de behandeling van de
Schoolwet in 1878 riep Minister Kappeyne
het ook hooneijd uit, dat dan de minder
heden maar moesten worden onderdrukt".
Nu willen hun geestelijke nazaten bij de
radio hetzelfde weer gaan toepassen. Blijk
baar hebben zij nog niet ingezien, hoe on
derdrukking van eengeestelijke strooming
altijd falikant uitkomt, hoe een beginsel
niet door ministericele besluiten ten onder
kan worden gebracht
De radio-expert van het Handelsblad re
kent blijkbaar ook niet met de Wet Im
mers déze bepaalt, dat de zendtijd naar bil
lijkheid tusschen de omroepvereenigingen
moet worden verdeeld.
Het intrekken van de zendvergunning aan
die gehate godsdienstige aether-schotjes-
zetters zou dus een daad van den Minister
zijn, welke in strijd was met die Wet, welke
door hem zelf moet worden gehandhaafd. Wij
geloovcn niet, dat de Minister het Handels
blad voor een dergelijk advies dankbaar zal
zijn en geven onzen collega in overweging,
eerst beter de wetten na te gaan voor hij
dergelijke adviezen schrijft.
CENTR. BUREAU VOOR DE STATISTIEK.
Bij Kon. besluit is eervol ontslag verleend
aan T. van den Brink als adj.-comm. bij bet
Centraal Bureau voor de Statistiek en is als
zoodanig benoemd A. J. J. Heintjes met ge
lijktijdig eervol ontslag als adj.-commU
het Departement van Binnenlandsche 2
CMR. EOEREN- EN TUINDERSBOND.
Zaken.
BEGROOTING WEGENFONDS.
Blijkens het voorloopig verslag over het
ontwerp van wet tot vaststelling van de De-
grooting van inkomsten en uitgaven van
liet Wegenfonds voor het dienstjaar 1929
gaven eenige leden als hun meening te
kennen, dat de Minister veel te. langzaam
cn zonder lijn werkt Gedurende, zijn be
wind is vrijwel niets van betcekenis tot
stand gebracht, nóch op het gebied van den
bruggenbouw, nóch wat de afschaffing van
de tollen betreft
Enkele leden betoogden dc wenschelijk-
heid om de vaste rivierovergangen zoo spoe
die mogelijk tot stand te brengen
Eenige leden vroegen 's Ministers aan
dacht voor de onbillijk geachte uitkeering
de provincie Limburg uit het Wegen
fonds. waarop ook reeds het vorige jaar bij
de begrooting van dit fonds is gewezen.
DE LEERPLICHTWET.
WIJZIGING VAN ARTIKEL 3.
Uit het voorloopig verslag over het wets
ontwerp tot wijziging van artikel 3 der Leer
plichtwet blijkt dat vele. leden bun instem
ming met het doel van dit ontwerp be
tuigden
Volgens sommige leden zal echter een
verschillende verplichting ontstaan voor
kinderen, die juist vóór en voor kinderen,
die juist na het begin van den nieuwen
cursus, waarbij voor hen het achtste leei
laar aanvangt, den leeftijd van dertien jaa.
hereiken. Begint b.v. de nieuwe cursus op
1 Sept, dan zal een kind, dat reeds zeven
klassen van de lagere 6chool .ioorloopen
heeft en op 31 Augustus dertien jaar wordt,
niet meer leerplichtig zijn, doch wordt het
op 1 September 13 jaar, dan is het nog een
•ol jaar leerplichtig.
Deze ongelijkheid zal vooral op het plat
teland als zeer onbillijk worden gevoeld.
Het wetsontwerp kon. wegens dit. bezwaar,
niet de goedkeuring van deze leden
dragen
Andere leden achtten de bestreden clau
sule volkomen duidelijk en slechts voor één
uitleg vatbaar: „Het kind mag ;le. school
niet verlaten, vóór de klasse, v aiirin het
op zijn dertienden verjaardag zit», te hebben
fgeloopen".
JAARVERGADERING TE KAMPEN.
N NEERLANDS MEEST AGRARISCHE
STAD.
,,De grootste grondbezitster van
Nederland".
Landbouwaanvragen in de Zuiderzee.
In Kampen, de keurige stad aan den IJs-
sel, met haar prachtige bolwerkbosschages,
haar mooie gazons en boomenrijen en haar
fraaie antieke poorten en gebouwen, verga
derde Woensdag te Chr. Boeren- en Tuin
dersbond in Nederland. In Neerlands meest
agrarische stad kon de Bond geen betere
keuze doen.
Iri1 een der groote bovenzalen van de So
cieteit ,,'t Collegie" werd de 11e jaarverga
dering van den Chr. Boeren- en Tuinders-
bond geopend door den voorzitter, Prof
Mr. P. A. Diepenhorst
In deze bijeenkomst welke zeer druk be
zocht w as, o m. door vele Zeeuwen, waren
aanwezig de heeren M. Fcrnhout, bur
gemeester van Kampen, W. M e ij e r, burge
meester van IJssclmuiden en wethouder
van Kampen, wethouder B. Kruithof, het
Tweede-Kamerlid Mr. Dr. E. J. Beumer
afgevaardigde van 't vroegere district Kam
pen, de Rijkslandbouvvconsulent Otten en
de vertegenwoordigers van den Bond van
Chr. andarheiders en van den R.K. Bocren-
en Tuindérfebond.
Na het zingen van I's. G8 10 leest Je
voorzitter een gedeelte van Jesaja 10, om
vervolgens in gebed voor te gaan.
De openingsrede.
DE KAMERVERKIEZINGEN.
Door den heer De Vries, vroeger afdec-
lingssecretaris van de R. K. Volkspartij,
doch die thans een lijst heeft ingediend
de Volkspartij (candidaten P. J. Arts
en J. F. Lune). is bij Ged. Staten van Zuid-
Holland beroep ingesteld tegen de beslis-
ng van het hoofdstembureau in den kies
kring 's-Gravenhage, waarbij geldig is
klaard de lijst van de R. K. Volkspartij
(eerste candidaat Mr. P. M. Arts).
De heer De Vries grondt zijn bezwi
hierop, dat de onderteekenaars van de lijst
hun namen daarop zouden hebben ge
plaatst, zonder dat op die lijst de namen
der candidaten voorkwamen.
Het beroep zal worden behandeld In een
openbare zitting van Ged. Staten morgen
te 0y2 uur.
NEDERLAND--FINLAND.
In overleg met de Nederlandsch-Finsoho
Vereeniging organiseert de Nederlandsche
Houtbond op Maandag 3 Juni a.s., des mid
dags half 5, in de „Industrieele Club" U
Amsterdam een bijeenkomst, waarin de hoe
ren M. Pekkala, oud-minister van land
bouw, en Westerynen, opperhoutvester, bel
den uit Finland, zullen spreken over de
economische bcteekenis van landbouw en
houtindustrie in Finland. Het gesprokene
zal met een film worden toegelicht.
Finsche cultuur.
Naar aanleiding van het bezoek der Fin
sche Volkonbondsvriendcn biedt de Finsch-
Nederlandsche Vereeniging op Zaterdag
avond S Juni a.s. een thee aan in restau
rant „De Twee Steden" te 's-Gravenhage.
Prof. Dr. IJ. Hirn, hoogleeraar aan de uni
versiteit te Helslngfors, zal bij deze gelegen
heid een kort woord spreken over de Fin
sche cultuur, terwijl mej. B. Smelik ter af
wisseling Finsche en Nederlandsche liede
ren zal zingen.
Januari 1929, 3369, een totale vooruitgang
dus van 420 leden, ontstaan door de toetre
ding van 631 cn het bedanken van 211 1"-
den.
Dank zij een uiterst sobere huishouding
in den bond, kon het budget sluitende ge
houden worden. Vermeerdering der inkom
sten blijft noodzakelijk.
Dc kwestie van het orgaan is nog niet op
gelost.
De bestaande twee Landbouwwinterscho-
len te Hoofddorp en te Heemsc, hadden een
regelmatige ontwikkeling.
Lagere Landbouwscholen waren reeds ge
estigd te Axel, Alphen a.d. Rijn, Ande!.
Kampen en Mestlawier. In 1928 kwamen
daarbij die te Ede, Hoogeveen, Oldekerk en
Grootegast
Het aantal Landbouwcursussen bleef sta
tionnair.
Te Aalten werd de eerste school voor
Landbouw hiiishoudondenvijs geopend. Een
ereenkomst is aangegaan met de Chris
tine-Hermineschool te Zetten om aan deze
school een opleidingscursus voor leerares
sen te vestigen.
Voor 1928 kon de vereeniging Het Studie
fonds van den Chr. Boeren- en Tuinders
bond in Nederland, twee beurzen tor be
schikking stellen.
In Gelderland, Overijsel en Drente, vorm
de zich een afdeeling van de Vereen. van
Chr. Landbouvvonderwijzers.
In verband met de komende verkiezingen,
stelde het bestuur in zijn October-vergadc-
ring een program van actie vast
OFFICIEELE BERICHTEN.
ONDERSCHEIDINGEN.
By Kon. besluit is benoemd tot ridder in de
Orde van Oranje Nassau mevr. A. C. J.
der Biesen-Schaepman, pres. van de ve:
„Moederlijke Weldadigheid", te Zwolle.
BURGEMEESTERS.
By Kon. besluit is benoemd tot burgemees
ter der gemeente Grubbenvorst A. P. H.
Gielen en zyn opnieuw benoemd tot burge
meester der gemeente Hoogeloo, Hapert en
Gasteren P. G. A. G. Panken; Woensdrecht J.
J. M. Rubert, secr. dier gemeente; Berlicum
C. J. M Godschalx; Beuningen M L. C Esch-
weiler; Rheden H. P. J. Bloemers; Groenlo
Th. J. A. Kraakman; Woerden H. G. van Kem
pen; Nigtevegt en Vreeland L. Schiethart,
secr. dier gemeente; Nieuwe Pekela H. K.
Venema; Itteren L. F. Smeets: Eysden R J
M. M. A graaf de Gelves; Bunschoten P.
Besselaar.
RECHTERLIJKE MACHT.
Door de arr. rechtbank te Amsterdam is, ter
vervulling eener vacature van rechter in haar
college de volgende alphab. lyst van aanbeve
ling opgemaakt::
Mr. F. L. Neppérus, rechter-plaatsvervan-
ger in de arr.-rechthank te Amsterdam;
Mr J. Oudewater, secretaris van den Voogdij-
ïaad Amsterdam H, tevens secr. der afd.
Amsterdam van het Ned. Genootschap tot
zedelijke verbetering der gevangenen, te
Amsterdam;
Mr P. H Smits, adv. en proc. te Arnhem.'
Door de arr. rechtbank te Groningen is,
ter vervulling eener vacature van rechter
haar college de volgende alphab. lyst van
aanbeveling opgemaakt:
H. J. E. Engelkens, rechter in de arr. recht
bank te Winschoten;
Mr H. Seret Opzoomer, subst.-griffier by de
arr. rechtbank te 's-Gravenhage;
Mr H. L. Wilkens, subst.-griffier
arr. rechtbank te Utrecht.
HOOFDSTEMBUREAU.
By Kon. besluit zyn benoemd by het
Hoofdstembureau voor de verkiezing van de
leden van Tweede Kamer der Staten-Gen^raal
in den kieskring II, tot lid Mr. H. A. Schei-
dclaar, adv. en proc. te Tilburg, thans
plaatsverv lid en tot plaataverv. lid G. V. B. ontvangsten van dit verkeer zander ah
Kevenaar, hoofdcomm. ter gemeente-secr., te né's stegen met 11 pet., en totaal met
Tilburg. I pet. In hetzelfde tijdsverloop bleven omvang
Ien opbrengst der abonnementen nagenoeg
ongew ijzigd.
Ook in de Ie klasse is het vorvr sterk
I eeivol ontstag verleend als secret i:!.-' van "den toegenomen: in twee Jaren steeg (zonder
I Armenraad te '6 Gravenhage, labonnó'*) de omvang met 19 pet
REIZIGERSVERKEER.
Het orgaan „Spoor- en Tramwegen'
schrijft:
Ten einde' een beeld te krijgen van den
omvang van het reizigersverkeer, moeten
ook de abonné's worden in-aanmerking ge
nomen, omdat hun reizen meer dan de
helft van hot overige verkeer uitmaken. En
bovendien kan niet volstaan worden met
het aantal reizigers, omdat de lengte der
reizen daarbij zou worden verwaarloosd
Daarom wordt als mant genomen do reis
van één reiziger over één KM. In Juli 1920
daalde de enkele reis prijs met meer dan
15 - t. Van 1926 tot 1928 steeg de omvang
vat "het reizigersverkeer zonder abon-
né's met 22 pet en totaal met 11 pet Di
ihied kundig
kunstzinnig
zicht van do stad
Kampen, om daarna
fle. agrarische roem
van Kampen u
schetsen. Kampen i:
Ie grootste grondbe-
ritster van Neder
•.ml. wat Spr. met
•«•nige voorbeelden
nantaont.
Hierna geeft Spr.
con verhandeling
over het bolsjew
tisch Rusland
vérband met den landbouw. Rusland omv
een derde deel van allo bouwland der we
reld.
Allereerst toont Spr. In een historische
schets den invloed aan van de agrariërs in
Rusland, om daarna de ongerepte toepas
sing van het communisme in de eerste jaren
na 1917 in het licht te stellen.
Aan het economisch front leed het Bolsi
wisme een nederlaag als wel nimmer ter
wereld is geleden, zooals Lenin moest erken
nen. Spr. staat stil bij dc confiscatie van tie
landgoederen ..voor eeuwig", welke een mis
lukking bleek. Tégen den wil der boeren
was niet te rengceen. Het bolsjewisme ein
digde met een knieval voor het particulier
bezit als nooit te voren in Rusland werd
gezien.
In 1921 werd de korenopvordering vervar.
gen door belasting, wat een geheel nicuwi
koers was. Nog sterker kwam dit uit bij een
nieuwe regeling, welke in naam bolsjcwh
tisch heette, maar neerkomt op herstel van
het particulier bezit
Bevrijd van het communistisch dwang
apparaat kon de landbouw vrijer ademen;
echter werkt nog storend, dat de landbouw
niet alleen staat en de radicale elementen
in de industrie zich verzetten tegen het mod
deren met de beginselen, zooals zij het noe
men.
Spr. vestigt de aandacht er op, hoe het
Rusland met een sterke actieve handels
balans van vóór den oorlog, door het com
munisme een'land werd met een sterke pas
sieve handelsbalans. Het staatskapitalisiue
veroorzaakte dit. Daarbij koint nog de wan
gunst van de beginselvaste communisten,
die ageeren tegen de koelaki. de welgestel
de boeren. Zonder invloed bleef dit niet en
de boeren kwamen opnieuw onder het bols
jewistisch dwangapparaat. De productie
kromp tot een-vierde in en opnieuw moes*
de vrijheid van den boer bevestigd worden
Een volslagen fiasco is het bolsjewisme in
Rusland geworden, wat Spr. nader toelicht.
De terugtocht naar het kapitalisme moest
aanvaard worden, al was het ook met all
lei reserves. Zoo bleef in Rusland weerga-
looze ontbinding, en dat zonder eenige
reserve.
Spr. trekt eenige conclusies uit het 11-ja
rig bolsjewistisch bewind. Allereerst blijk:,
dat der boeren macht groot is en zij niet
straffeloos benadeeld kunnen worden. Het
blijkt, dat de boerenstand "de rugge.zraat
van het economisch leven. Ten tweede komt
naar voren, dat de landbouw niet te scheiden
is van andere takken van hestaan en t.
derde trad wel zeidon dc figuur van d
staatshoer en den staatstuinder in dc Rus
sische tragedie zóó jammerlijk in 't licht
De gewichtigste les van het bolsiewism
is wel, dat heel het arbeidsleven in Rusland
ontwricht is roworden.
Ten slotte wijst Spr. erop, dat door geen
nieuwe maatscliap|)elijko orde, wet of d<*-
creet het verlossende woord kan worden
gesproken dan door Hem, Die uitnoodieend
sprak: Komt allen tot Mij. die vermoeid en
beladen zijt en Die een nieuwe maatschappij
zal inleiden, wier Bouwmeester God is.
Toespraken.
De heer M. F ernhout, burgemeester van
Kampen, wijst hierna op de bcteekenis van
Kampen, de agrarische stad bij uitnemen 1
beid. voor het landlvomvhedrijf.
De heer Otten, Riiks!andbouwcnn«ulen\
wijdt een enkel woord nnn een middel ta'
verbetering in de slechte uitkomsten van 't
landbouwbedrijf, -n.l. verlaagde productie
kosten.
Jrarverslag.
Bespreking.
Bij de bespreking van de jaarverslagen
raagt de heer Van Hem ess en inlich
tingen over het orgaan.
Het bestuur deelt mee. dat het volgend
jaar er een blad komt, dal er zijn mag.
De heer Spriensma, Anjum, wenscht
ten opzichte van de jonge landbouwers stuur
en richting van den Bond.
Het bestuur i§ ten deze diligent
De heer Dwarshuis, Loosdreeht, acht
een actie van den Bond, om afschaffing van
accijns op landbouwproducten te verkrijgen,
noodzakelijk.
Het bestuur zal een en ander overwegen.
De heer Bel graver, Alphen a.d. Rijn,
acht een algemeen reglement voor vereeni-
gingen van oud-leerlingen gewenscht Ook
ten deze is het bestuur diligent
Ten slotte vraagt de heer Biesheuvel,
Haarlemmermeer, in welken geest de uitvoe
ring van de ziektewet zal gezocht worden.
Het bestuur zal trachten een bedrijfsver-
eeniging in het leven te roepen als die van
de Vereen. „Het Platteland'.
De jaarverslagen van den 9ecr.-pennlng-
meester worden hierna goedgekeurd.
Voorzitter en secr.-pennlngmeestor worden
bij acclamatie herbenoemd.
Dc heer V a n V e e n doet vervolgens eenige
mededcelingen inzake de Chr. landbouw
school te Kampen, welke 49 leerlingen telt.
De morgenvergadering wordt besloten met
het zingen van Ps. 75 1.
DE KOUDE WOLK.
HOE WARM HET WAS ENHOE KORT.
De sombere wolk, smoezelig grauw en grijs
als de stofplaag van de Haagsche Electri-
sche centrale en koud als een November-
nevel, welke Dinsdagmiddag de forensen,
die puffend uit Rotterdam vertrokken, zoo
om en nabij Wassenaar tegemoet kwam;
deze wielende wolk heeft mij voor een dwaze
vertooning bewaard.
De vrouwelijke familiedeelen hadden di
rect de steven gewend van het ijsberenbont
naar de kunstzijderups, cn sjjolten in een
luchtig kleedje met de zomerwarmte van de
halfwas-lente.
En met vrouwelijke wreedheid spotten zij
nok met ons. in stijve boord en gevoerde jas
ge-dwangbuis-de mannen. De heeren der
schepping zijn slaven der mode, smaal
den zij.
Nu had ik wel kunnen doen zooals sommi
gen, die na een verhuizing naar een ander®
gemeente, geweldig opsnijden over hun
krachtige actie in hun vorige woonplaats.
Want toen ik nog met mijn eigen haar
voor de dag kon komen, trotseerde ik alle
conventie en ging ik zonder pet de straat op
en zonder slaapmuts naar bed.
Het is nooit tot mij doorgedrongen, dat ik"
daarin de evenknie, liever gezegd, dc \oor-
looper van den Prins van Wales geweest ben
en misschien is er altijd een hoede-loos hoe
denproletariaat geweest en liep men vroeger
niet meer barrevoets en niet minder bloots
hoofds dan thansik weet het niet
Maar mannen opleeftijd (hier be
hoeft geen bijvoeglijk naamwoord voor t®
staan) ziet men toch zeldzaam op straat met
a jour kousen, linnen pantalon (aan de bui
tenkant), een sporthemd met chilikraag en
zonder jas.
Over een golf- of sportbroek spreek ik niet;
u niet alleen de dominéés, maar zelfs de
kajiclaans en pastoors ze afgeschaft hebben»
waag ik er mij niet meer aan; maar zoo'n
chilikraag zou me wel lijken.
En. der plagerijen zat, nam ik het krasse
besluit om mij, aldusuitgedoscht, (zal
ik maar zeggen), de volgende dag op 's hoe
ren straten en te midden mijner erentfeste
en mode-vaste collega's te begeven.
Des morgens sloeg ik de krant op; la*
daarin: „Opening der buitenbaden; komt in
badmantel ik eek naar buiten en zag de
koude damp tegen de ramen hangen; en...
ik deed getroost" mijn boord om en mijn jas
aan; cn stuurde sporthemd en chilikraag
terug.
De manufaeturier schimpte dat ik net zoo
verantwoordelijk ben als het weer
De man heeft gelijk!
MIDDAGVERGADERING.
De middagvergadering wordt-geopend met
het ziygen van Ps. 89 7.
Hierna wordt het woord gevoerd door het
Kamt rlid Chr. van den Heuvel ov<
Spr. geeft zijn persoonlijke meening, die
wellicht op verschillende punten zal afwijken
die der staatscommissie. Spr. besprak al
lereerst de misvat
ting, die men hier en
daar aantreft, als zou
bij het gereed
der nieuwo polders
het gebrek aan cul
tuurgrond in Neder
land verdwenen zijn.
Spr. becijferde dat
de toename der land
bouwbcvolking in
Nederland geduren
de dc 30 jaren, welke
vrker nog verloopen
i-er de laatste polder
cultuurrijp is, wel
g rooter zal wezen
dan het nieuwe gebied plaatsing belooft te
geven. In totaal zal voor hoogstens 300.000
zielen in het nieuwe gebied plaats zijn. Dit
zal zeker niet voor 19*0 bereikt
Voorts stond Spr. stil bij het vraagstuk van
onderhoud der wegen, de verkaveling, het
onderhoud der dijken enz.
Komende tot zijn hoofdpunt: do uitgifte
der grond, besprak do heer v. d. H. achter
eenvolgens de vier hoofdvormen welke voor
het nieuwe gebied mogelijk zijn, namelijk:
Verkoop van den grond; exploitatie van
Staatswege; "verpachting van-Staatswege, de
zoogenaamde termijnpacht; erfpacht, in zijn
verschillende nuanceeringen.
Met beslistheid wees Spr. exploitatie van
Staatswege af. Hij deed de volstrekte i
schiktheld van het landbouwbedrijf om als
Overheidsbedrijf te worden uitgeoefend uit
komen.
Ook tegen verkoop der gronden, behalve
voor den tuinbouw en woningbouw on aan
behoorlijk kapitaalkrachtige zelfexploiteeren-
de hoeren ontwikkelde Spr. velerlei bezwaren
Evenmin kon hij pacht aanbevelen. Zij
het op kleiner schaal dan bij Staatsexploi
tatie was er toch naar Spr.'s oordeel een
gevaar in gelegen dat een groot gebied al
leen Staatspaehters zou hebben.
Spr. bepleitte een vorm van uitgifte welke
het goede bij verkoon (een vast gebruiks
recht van den grond'1 combineert met het
goede van de pacht (gen overmatig honoo
digd bedrijfskapitaal). De verschillende va
riaties in het erfpachtstelscl zette Spr. ver
der uiteen.
Ten slotte stond Spr. stil bij de periode
tusschen hot oogenhlik van de drooglegging
en het cultuurrijp zijn der grond.
Hij waarschuwde daarbij voor te vroeg uit
geven van den grond.
Spr. bepleitte een van Staatswege bouw
rijp maken der grond al wilde hij aan ka
pitaalkrachtige lichamen ook een kans ge
ven. te komen wat zij op dit gebied kun
nen presterren.
Ten slotte beval hij aan, in de tusschcn-
oeriode gebruik ta mnkcij vaa kiaehtan wel
ke min of meer al® toekomstige erfpachters
zouden zijn aan te merken.
Discussie.
Bij de discussie ontwikkelt do heer V <v
r o 1 a a r* Krabbendijke, bezwaren tegen hei
;rl pachtstelsel.
IX- heer Harius, Smilde, zou bij de
v'crdccling der Zuidorzeegronden de metho
de van de landarbeiderswet zien toegepast»
Do heer Dwarshuis, Loosdreeht,
vraagt zich af of do droogmaking der Zui
derzee geen strop zal worden. Het meer
rendabel maken van de landbouwbedrijven
zou heel wat beter zijn.
Met dit laatste gaat de heer Biesheu
vel, Haarlemmermeer, accoord, doch zijn
mecning over de droogmaking der Zuider
zee verschilt geheel van dien van den heer
Dwarshuis. Met den heer Vogelaar is spr.
van meening, dat verkoop van gronden de
voorkeur verdient, echter op nader te be
palen voorwaarden.
De heer Zijlstra ziet in toepassing van
de landarbeiderswet de beste oplossing.
De heer v. d. Heuvel merkt in zijn be
antwoording op, dot toepassing van d®
landarbeiderswet geen aanbeveling ver
dient. Spr. betreurt het, dat de Geldersche
afdeeling zich ten deze zoo definitief heeft
uitgedrukt. Ook verkoop op lange termijn
zou ongewenscht zijn.
Tegenover den beer Dwarshuis zet Spr.
het tiolang van de droogmaking der Zuider
zee uiteen. Spr. merkte ten deze op. dat d®
droogmaking versneld dient te worden.
Spr. toont verder de voordeden van liet
erfpachtstelscl aan, om vervolgen® zijn mee
ning over de bezwaren geuit tegen den wis
selenden canon, toe te lichten.
Slotwoord.
Dr. J. Lammert® van Bueren, van
Zetten, merkt in zijn slotwoord op, dat er
twee redenen zijn,
welke Spr.'s optre
den rechtvaardigen.
Van de economie
geldt als van elk*
wetenschap, dat zij
allereerst haar plant*
moot bepalen tégen
over God.
Spr. vraagt ver
volgens of men de
practisch-economi-
sche betcekenis van
tiet landbouwhui®-
houdkundig onder
wijs wel voldoende
inziet
Spr. vestigt er venier de aandacht op, dat
meermalen het landbouwbedrijf wordt on
derschat. Do Schrift doet een geheel andere
waardeering zien.
Spr. acht het van het grootste gewicht in
welken geest het landhouwhuishoudkundlg
onderwijs voor de dochteren der landbou
wers tal gegeven worden. Gevaren v.K>r de
jeued, vooral op sexueel gebied, dreigen.
Spr. besluit met de verzekering, dat de
Pinkstergeest noodig is bij de roeping ten
opzichte v an de opvoeding, kinderlijk cn ge-
loovig vertrouwend op God.
Spr. ging in dankzegging voor, waarme®
de jaarvergadering beëindigd was.
Een deel van dc bezoekers bracht een be
zoek aan de Theol. School, aan de Chr. 'and*
bouwschoo! en aan het stadhuis.
Ter core van de bezoekers wapperden van
do torens van de Usselbrug de vlaggen in
do nationale en de stedelijke kleuren.
's Avonds tc half 8 werd van gemeente-
upgo door het stedelijk muziekcorps op ce
Nieuwe Markt een concert gegeven.
Heden (Donderdag) werd order leiding
van den heer Haverkamp een bezoek ge
bracht aan een deel van het Kampereiland.
Daarbij bond het gemeentebestuur een boot
tocht nnn op den IJssel ter bezichtiging van
('e gemeentelijke bezittingen op linker cn
rechteroever dor rivier, T< is zou het zui
delijk deel dor Zuiderzee, <J, drooggemaakt
wordt (Schokland en Urk), bezocht worde*
