$Heuwe $Ceihsci)t (üourmt
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
m" re h p 54 -- °p wva»
ABONNEMENT:
Per kwartaal 3.25
(Beschikkingskosten 0.15).
Voor het Buitenland bij Weke*
lijksche zending 8.-
Bij dageüjksche zending m 7<
AlHes bij vooruitbetaling.
Losse nummers 5 cent.
met Zondagsblad 7Vi cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkr
baar.
No 275 4
Riireau: Hooigracht 35 Telefoon 2778 Aangesloten op het streeknet Lisse. Postbox 20 Postgiro 58936.
WOENSDAG 29 MEI 1929
ADVERTENTIE 11:
Van 1 lol 5 regelsL17Vi
Elke regel meer Mm> -
ngez iMededcelingcn
van 1—5 regel» 2.30
Ike rege meer a 0.45
Bij contract belangrijke korting.
Votjr tiet bevragen aun hei bureau
wordt berekend f 0.10
1Qe Jaargang.
Dii nummer bestaat uii DM bladen
i Den Haag weer
REGEERING EN BEZUINIGING
COMMISSIE.
Telkens weer geeft de lezing van het ver
slag der Bezuinigingscommissie een onbe
vredigende indruk; want het blijkt, dat de
samenwerking met de Regeering, indien al
niet alles, dan toch veel te wenschen over
laat.
Dit moest natuurlijk juist anders zijn. Do
Regeering zegt er van doordrongen te zijn,
dat er bezuinigd moet worden op de s'aats-
mtgaven; en de Bezuinigingscommissie wil
daarover de Regeering adviseeren; en nu
rijzen er telkens moeilijkheden.
De Commissie klaagt gedurig over te wei
tig samenwerking en gebrek aan medewer
king. Het schijnt vaak, dat men in Regee-
ringskringen geneigd is den invloed der
Commissie te verkleinen.
Dat maakt op de burgerij, dóe toch al vaak
de verzuchting slaakt, dat de ambtenaren
liet volk regeeren, een onaangenamen in
druk. Want een ambtenarenregeering 's
daarom zoo gevaarlijk, omdat de volksver
tegenwoordiging wèl de Minister, maar niet
de adviseerende cn vaak beslissende ambte
naren ter verantwoording kan roepen.
Bij de belastingen weten we daarvan
te praten. Bij de samenstellingen uitvoe
ring van het bezoldigingsbesluit is het even
zoo. Ook bij de naleving der Arbeidswet.
Nu zou de Bczuinigingscommissie als gr
heel onafhankelijk orgaan telkens na dege
lijk en grondig onderzoek advies uitbrengen
over mogelijke bezuiniging.
Doch zij beklaagt zich voortdurend ov
de weinige medewerking, wcike zij daarbij
Van de Regeering ondervindt.
I Tot haar werkzaamheden behoorde het in
1 it ellen van een onderzoek naar de organ:-
ga'ie der departementen van algemeen be
I stuur; een onderzoek hij het Departement
van oorlog anagevangen cn bij de departe-
Rjnenten van marine, onderwijs en van finan-
eiën voortgezet, 't Vorig jaar machtigde de
W regeering echter de Centrale reorganisatie-
commissie (eén Regcerirgscommissie) om
fndden en vooizoover haar di' bij de uitwer
king \an haar voorstellen noodig zou blij
ken, ook de departementen in haar onder
zoek te betrekken.
Dit verwonderde de Bezuinógingscommis-
sie niet weinig.
.Misschien nog niet zoo zeer, omdat deze
ambtenarencommissie al licht in schijn of
werkelijkheid partijdige voorstellen doei
maar omdat 'twee commissies mot hetzelfde
doel moeilijk tegelijkertijd op 't zelfde ter
rein werkzaam kunnen zijn en omdat hef
weinig blijk van vertrouwen in de Bezuini
gingscommissie geeft.
Voorts was de Commissie onaangenaam
getroffen door het feit, dat haar adviezen
nogmaals aan anderen ter beoordeeling wer
den gezonden; vóór de Regeering er kennis
van nam; doch zonder de Commissie daar
na in de gelegenheid te stellen .een tegen-
advies uit te brengen.
Daardoor wordt de Bezuinigingscommissie
slechts een der vele commissies, die zich
met bezuiniging inlaten, en is zij niet langer
In staat, om te onderzoeken en te weerleg
gen de belemmeringen, die aan de bezuirn
ging in den weg gelegd worden. Zij, van
wie deze belemmeringen uitgaan, kunnen
dan het laatste woord bij de regeering ver
krijgen, zonder dat de Bezuinigingscommis
sie hiervan iets afweet.
In een onderhoud, dat de Commissie met
Minister de Geer had, voelde deze blijkbar
heel weinig voor de bezwaren.
Maar wij kunnen ons, na lezing van hei
verslag, niet aan den indruk onttrekken,
dat er aan de ernstige wil om te bezuinigen
op de departementen nog vvel iets ontbreekt.
Bezuinigen met behoud van stokpaardjes
kan nimmer tot het beoogde doel leiden.
LEIDEN ONTZET EN DEN HAAG
INGESLOTEN.
Het is uitermate leerzaam om een paar
vergelijkingen te maken tusschen de hou
ding van Den Haag en die van Leiden ten
opzichte van het Vuilverwijderingsvraag-
Btuk.
In Den Haag is men nog niet verder geko
men dan het negatieve besluit, dat vervoer
naar elders beter is dan nutteloos verbran
den.
Het wachten is nu op Minister Kan, die
een voorstel bij de Tweede Kamer aanhan
gig zal maken, om Den Haag een geregelde
afvoer te verzekeren als deze gemeente haar
vuil naar het verre Drente wil zenden.
O ja, de Haapsche Raad wil ook de pro
ductiviteit van den Nederlandschen bodem
verhoogen en daarvoor zelfs een offer bren
gen; doch de afvoer moet voldoende gega
rand-eerd zijn door d-e Regeering en Minis
ter Kan voelt daar alleen wat voor, als hei
vuil niet in de buurt blijft in de Nieuwkoop-
sche kraggen, maar ver naar de Drcntsche
hei gebracht worrlt
i En nu wacht de Haagsche Raad geduldig
op den Minister, dóegeen voorstel meer
aan de Kamer kan doen, omdat deze feitelijk
afgedaan heeft.
Intusschen komt men
geen stap verder.
Men zet hooge boomen op over de gcru
gelde verwijdering, doch stapelt intusschen
hooge bergen vuil op in dichtbevolkte buur
ten. waar men dan een ongeregelde vuilver
branding heeft, en men strooit de oogen der
omwonenden vol vuil stof, dat uit de schoor-
steencn stuift en over t' westelijk deel dei-
stad wolkt.
Zie nu naar Leiden.
Daar houdt men geen dierbare, maar goed-
konpe bespiegelingen over bevordering der
volkswelvaart; doch B. en W. stellen de
kwestie aldus: biedt de overeenkomst met
Nieuwkoop goede en voordeelige waarbof
gen over den afvoer, dan zijn wij er voo:
dal daarheen het Leidische vuil gaat
En, merkwaardig. Ondanks herhaalde
tegenspraak hadden anti-Nicuwkoopers, die
het niet de moeite waard achtten een
derzock ter plaatse in te stellen, het telkens'
weer over de mooie plassen, welke ge
dempt zouden worden.
Het Leidsche Gemeentebestuur echter
spreekt met nadruk van kraggen en
rietvelden, welke opgehoogd zullen wor
den. De plassen blijven
Waar vervoer naar Nieuwkoop in elk op
zicht voordeeliger en sckuurder is dan. b.v.
naar Drente of Brabant, doen B. en W. van
Leiden een voorstel om een contract met
Nieuwkoop 1e sluiten.
De actieve Nieuwkoopers, dóe met groote
energie en deskundigheid in deze zaak zijn
opgetreden, zien dus succes op hun ernstig
pogen, ondanks de onverschilligheid, welke
de Regeering voor dit lofwaardig streven
heeft getoond.
Het Leidsche voorstel is Af. Den Haag
mist blijkbaar den moed om ee.n forsch be
sluit te nemen en wacht geduldig op den
Minister, die onbegrijpelijke voorliefde toom
om het vuil zoo ver mogelijk te
en intusschen voorloopig nie's a
lossing van het brandende vraagstuk kan
doen.
SOLIDARISME
Italiaansche bladen melden, dat Zingent,
de directeur van de bekende modemagazij
ncn in Rome, uit de Fascistische partij werd
gezet, omdat hij op ongeoorloofde wijze per
soneel heeft ontslagen en blijk heeft gege
ven den geest van klassen-samenwerking
niet te begrijpen.
Klassen-samenwerking, solidariteit is een
van de schoonste idealen der Christenheid.
Het kiest positie tegen liberalisme eener-
zijds en socialisme anderzijds.
Het wil een harmonische en organische
eenheid van alle menschen, die immers ui
eenen bloede geschapen zijn en nu ook .i
de maatscbapelijke orde er op bedacht moe
ten zijn die eenheid te verwerkelijken.
Mussolini tracht dè eenheidsgedachte var
boven af, door één greep van zijn machti
gen wil aan de Italianen op te leggen. Hij
stelde een code van den arbeid samen, een
geheel van leer- en leefregels, welke dour
patroon en arbeider moeten worden opge
volgd.
Zóó wil hij de solidariteit bevorderen.
En wanneer men zich daaraan met houdt,
zooals Zingene, de mode-man, dan wordt
men eenvoudig weg buiten het partijverband
gezet. Dat lijkt misschien erg onschuldig,
maar in werkelijkheid is dat ongeveer gelijk
aan het verlies van burger-eer.
Wie intusschen met zulke middelen men
schen wil dwingen in solidaristischen gpest,
geeft blijk de diepste grondslagen van hef
beginsel der organische eenheid van de
menschelijke samenleving niet verstaan té
hebben.
Solidarisme wordt geleerd, wanneer de
overtuiging is omgezet, wanneer de menseh
zich „bekeerd" heeft.
Van omeeiling, „bekeering" is alleen heil
te wachten, niet van dictatoriale maat
regelen.
DE BEZUINIGINGSCOMMISSIE.
Het jaarverslag der Commissie over 1923.
De samenwerking met de Regeering
laat nog vesl te wenschen.
Verschenen is het verslag over
de Bezuinigingscomrhissie.
Na een uitvoerig overzicht van de-verschil
lende gewisselde stukken inzake een
ningsverschil tusschen de commissie'en dr
regeering over het-al dan niet opnieuw hoo-
rén der commissie, wanneer de -rögeering
een van de commissie ontvangen advies;
nogmaals aan andere lichamen ter beoor
deeling zendt, welk meeningsverschil nog
niet tot oplossing kon worejen gebracht deelt
het verslag verder mee,,dat nog een'andere
zaak aan de orde was gekomen, waardoor
de commsisie onaangenaam was getroffen.
Breedvoerig wórdt daarop besproken, wat
wij op een andere plaats in 't kort hebben
gereleveerd.
Het optreden der Regeering had tengevol
ge, dat de goede verstandhouding érnstig be
dreigd wordt cn de Coihmissfe voelt weinig
lust om het onderzoek aan dè departementen
voort te zetten.
Om allerlei redenen behoeft de Bézuinï-
gingscoinmissie den morcelen steun der re
geering, welke haar slechts dan onthoud n
kan worden, indien of de regeering een Bè-
zuinigingscommissie niet méér noodig aclu
of wel aan deze Bezuinigingscomrriissie 'haar
volle vertrouwen niet kan geven. In deze
beide gevallen is de Bezuii'igingscommissie
gaarne bereid haar taak neer te leggen.
De minister-president verklaarde de bezwn
ren der commissie, althans ten deele, niet
gegrond to achten. Hij gaf echter als ziji.
mooning te kennen, dat voor de Bezninigi'ngs
commissie nog steeds nuttige arbeid zou zijn
te verrich'en. Evcntueele voorstellen betreJ
fende de reorganisatie van de werkwijze dei
commissie cn haar verhouding tof de' cen
trale reorganisatie-commissie zag de minis
ter-president met belangstelling tegemoet.
De commissie vond daarom nog geen vrij
moedigheid oin haar ontslagaanvrage in 'e
henen. Nog een laatste maal wilde zij trach
ten om voor aiit partijen bevredigende op
lossing te vinden.
Daarom zond zij op 12 November 1928 aai
den minister-president een nota, met een
voorstel waarin is uitgegaan van het principe
dat het eigenlijke onderzoek naar bezuini
gingsmogelijkhedèn en de efficiëntie van het
ambtelijk apparaat wordt opgedragen aan
een regeeringsorgaan, i.e. de Centrale Reor
ganisatie-Commissie, terwijl de Bezuini
gingscommissie de controleerende en anvi-
scorende, niet ambtelijke instantie vormt
Bij het einde van hot- verslagjaar waren
de ImtprPkfngcn' de." IVzniti'eiiia.vonimissIe
met de regeering nog niet beëindigd.
Voor derden gepresteerde diensten.
Het komt de commissie noodzakelijk Vooi-
dat algemecne regels gesteld worden, welke
voor alle departementen gelden, opdat allé
diensten, door rijksorganen bewezen, volgens
dezelfde grondslagen, beoordeeld cn dienover
eenkomstig vergolden worden.
Hieruit volgt dus, dat als eerste der te
stellen regels zou moet;en gelden, dat can
derden door hel rijk, bewezen diensten be
taald moeten worden, zij het ook, dat in
sommige bepaaldelijk tn omschrijven geval
len het belang der zaak zal vebeischen van
dit beginsel afstand to dpen.
Domèlnbeheez.
Verkoop van alle domeingoederen, 'welke
niet voor den puhlieken dienst noodig "zijn,
dus ook van de landhouwdomeinen in West
Noord-Brabant, verdient naar de meëning
van de commissie aanbeveling. Deze zou zeer
geleidelijk kunnen plaats hebben, zoo vaak
een gelegenheidzich daartoe aanbiedt. Do
onbrenpst zmi alleen ter bestrijding van bui
tengewone uitgaven gebezigd moeten worden
ANTWOORDEN VAN MINISTERS.
DE MARINE EN DE FINANCIEN VAN
DEN HELDER.
Op vragen vaa het lid der Tweede Kamer
den heer IJzerman, betreffende de nadeelige
^gevallen voor de financiën der gemeente
Den Helder van het in dienst stellen van
marinevaartiiigon aldaar en de overplaatsing
van marinepersoneel nu 1 Mei, heeft de Mi
nister van Defensie geantwoord:
Het is ind'*rdaad in de laatste jaren enkele
malen voorgekomen, dat indienststelling van
icen marinevaartuig en vervanging van vóór
'l Mei uit Den Helder overgeplaatste militai
ren der zeemacht eeist na dien datum plaats
hadden. In deze gevallen werd door het
dienstbelang niet geëischt, dat de indienst
stelling of plaatsing op of voor 1 Mei ge
schiedde en konden bezwaarlijk de finan-
fieele belangen der gemeente Den Helder als
grond gelden om een en ander nochtans op
dien datum te stellen, te meer, omdat het be
lang van het personeel, dat in die gemeente
aan een zwaren belastingdruk is onderwor
pen. daarmede geenszins eediend zou zijn.
Aangezien de minister zich moet voor
behouden die maatregelen te nemen, die
hij noodig acht in het belang van den diens-
en van het personeel, kan hij geen vrijheu
vinden, thans wijziging te brengen in ue
hierboven uiteengezette wijze van werken.
(We hebben indertijd gewezen op de zo
derlinge houding van dil GemccntebesTuu
Het schijnt nl. gebruikelijk, dat wannei
iemand zich in do loop van het jaar te Do.,
Helder vestigt, dit Gemeentebestuur van de
vorige gemeente een belastingbedrag vordei
als geïnd zou kunnen worden, wanneer c
belastingbetaler volgens Heldersch tarief wi
aangeslagen. Red.).
Op vragen van het lid der Eerste Kamer
van den heer Polak, heeft de Minister vai
Financiën geantwoord, dat hem geen aan
üod van Graaf Bentinck is gedaan, waarii
dezp r.irh bereid verklaart, indien 's Minis
tere departement mocht besluiten tot In
leggen van den Rijkswg door de Edensche
bosschen, de daarvoor benoodigde gronden
niet af te staan.
BOSCH- EN HEIDEBANDEN.
In Gelderland is heel veel bosch
afgebrand.
BRAND BIJ EINDHOVEN.
Veel luister van bosch en heide
is weer verdwenen.
H. H. H. A.
Welke vakorganisatie verkiezen zij?
Een onzer correspondenten zond ons gis»
teren het volgende bericht:
„Naar wij vernemen, is de ex-keizer we
derom aangevangen met het zagen van boo
men in de Amerongsche bosschen, toebchoo
rende aan den Graaf Aldenburgh Bentinck".
Ieder lezer voelt direct: dat bericht is niet
Af: daarom hielden wij het even achter.
De vragen vermenigvuldigen zich.
Werkt de Ex-keizer in uur- of stuk-loon?
Hoe is het tarief? Werd er overwerkvergun-
ning gevraagd en hoe lang duurt de dag
taak?
Hoe zijn de vacanties geregeld, en hoe is
vcrigens de rechtspos' ie: assuranties, op
zegtermijn, onwerkbare en regendagen, tak-
kebossen en talbon' aken, en:, enz.
Nietwaar, de N indsche Fiscus, de
De droge winter en het. droge en buiten
gewoon warme voorjaar hebben saamgewerkt
om weer heelwat van Nederlands steeds
schaarscher wordenden luister van bosch en
heide te vernietigen door brand.
In een deel oneer editie hebben we tartvöcMlï. .oner vnn ons vnch-
S;f„Hrah- nirfZ?" gS° b»ch-|tir landje, kreeg indertijd de tranen in d.
t™ in ™C j. oogen, toen hij vnn de benarde finaneieel.
et atweer eeit reer he^ne braid in di'1 lt,f>Stan'1 'leS S kelters kennis nam (than,
rl irferwfrL w?Sd™i Irf» «lil h»»'"™ de Holienrollern neer ettelijke mil-
1SUL1 t iV»\,dn mLS JÏr lio|,n'-n) scliold Wilhelm de rijksbei»
Het vuur bereikte te 5 uur al den straatweg
HET VUILVERWIJDERINGS-
VRAAGSTUK.
HET BIOSCOOPCONFLICT IN
HET ZUIDEN.
In de Maandag te Amsterdam gehouacii
buitengewone spoed ledenvergadering van
den Nederlandschen Bioscoopbond, die ,druk
bezocht was, werden alle voorstellen van
het Hoofdbestuur met betrekking tot het
bioscoopconflict in het Zuiden,, met -alge-
meene stemmen aangenomen. Als uitvloeisel
van de genomen besluilen zullen, nadat in
"enige gemeente in Limburg of Brabant dooi
het Gemeentebestuur aldaar een bioscoop ge
sloten wordt, alle andere bioscoopexploita-
ties in die gemeente vanwege den Bioscoop
hond stop gezet worden.
Zooals men weet, gaat deze actie tegen de
akëuring, die door de burgemeesters -van.
Brabantsche en Limburgsche gemeenten
ordt verlangd.
Daar het seizoen niet zeer bevorderlijk fs
mr bioscoopbezoek, zal het publiek er zich
we] weinig van aantrekken en zal het besluit
n den Bioscoopbond alleen nare gevolgen
hebben voor het aan de bioscopen verbonden
personeel.
PRINS HENDRIK EN DE MARINE.
EEN BEZOEK AAN DEN HELDER EN
DE KORTENAER.
Prins Hendrik brengt een bezoek aan Den
Helder om een oefening mee te maken van
de torpedojager Kortcnaer.
Gisteravond is de Prins aan het station
ïtvangen door vice-admiraal L. J. Quant,
commandant van de marine in Den Helder,
benevens diens adjudant, Iui:enan1 ter zee
le kl. Hetterschij; door den burgemeester
Den Hel Ier, den heer W. K. G. L. Dries
en den garnizoenscommandant, majoor
Ridder van Rappard me zijn «.djudant, ka
pitein Kalff.
In het dir9ctiegeoouw der marine bood
admiraal Quant den Prins en Irre genou-
digden. ongeveer veertig personen, een
maaltijd aan. Het stafmiiziëkonrps gaf een
concert in de voortuin en verschillende toe
spraken werden gehouden.
De Prins bracht de nacht door ten huize
van generaal Quant en ging \anochtend
aan boord van den torpedojager Korlenaer,
•wélke na afloop van de lancerroefeningen
opstoomt naur Amsterdam. I Het Agenlsohrp dor N.V. S'oomva»*irt-Mij.
Aldaar zal men ongeveer half vijf aanko- Nederland" de firma Kuypor. van Dnm en
men. Met gezelschap gaat dan naai het ge Smeer te Rotterdam, meldt, flat dc boottrein,
bouw der Groote ('.lub, waar Prins Hendrik aansluiting gevend op het ss. „Koningin dor
een maaltijd aanbied! Na af loop. van''dezen Nederlanden", hetwelk a.s. Vrijdag van
maaltijd gaat do Prins weer naar Het ï.oo. Genua zal afvaren. Donderdagmorgen, .'10
De bollenkweekers van Broezand hadden dezer zal vertrekken van Rot'ërdam (Mmd
tulpen gezonden ter versiering van de taf uite 8 u. 20 en van 's-Gravenhege (S.S.) re
jn Den Helder. jjg n. 57.'
NAAR AUSTRALIË.
De Emigratie Centrale Holland vestigt er
le aandacht op, dat, voor wat betreft emi
gratie naar Australië, uitsluitend voor jonge
landbouwers met ecnige kennis van de En-
gelsche taal goede bestaansmogelijkheden
zijn, speciaal in Wosl-Australië. Bezitten zij
geen kapitaal, dari zullen zij enkele jaren
als loonarbeider dienst moeten doen. Kun
dige en energieke jonge boeren kunnen in
de tarwecultuur spogdig deelbouwer worden,
in welk geval -zij na een ige goéde seizoenen
tot eigen vestiging kunnen overgaan.
BOOTTREIN N.V. STOOMV.MIJ
..NEDERLAND".
Jn verband met het hoogst belangrijki
Leidsche voorstel om met de gemeenti
Nieuyvkoop een contract af te sluiten betref
fende koop en afvoer van het Leidsche straai
vuil, is. het van belang te wijzen op de
clusies, waartoe de heer Ir. C Th Moev-
lands, rijkslandbouwconsulent en directeur
Ier Rijkstuinbouwschool te Boskoop komt.
Het .is verheugend, dat men allerwege he
seft, dat het beter is het stadsvuil voor ont
ginningsdneleinden aan te wenden, dan hei
met groote kósten te verbranden. Doch i
blijft de vraag, of het stadsvuil uit stcdi
als Den Haag voor ontginningsdoeleindi
aangewend moet worden, dan of men h
naar de heidegronden van Drente moet
brengen of er. rietkraggen mee moet ophoo-
gen in Het Hollandsche laagveer.gebied.
Ir. C Th. Moerlandste Boskoop besluit
op grond van de ervaringen, hier te lande
met stadsvuil opgedaan, dat de meest
nomische aanwending wordt verkregen,
het stadsvuil der Hollandsche steden wordt
gebruikt om de lage riet- en graslanden n
Holland er mee op te hoogen.
Wordt dit stadsvuil dan verder afgedek
met een laag bagger, dan wordt een grond
verkregen welke direct geschikt is voor een
loonende teelt van groenten-, heester,- bloem
cn bolgewassen, zoonis in de omgeving van
Nieuwkoop is gebleken.
Het Gemeentebestuur van Nieuwkoop^be
rekent, dat één, H.A. tuinland na aftrek vaiJ
de uitgaven voor zaaizaad, mest enz. ten
minste J3000 per jaar opbrengt, wat recht
streeks aan de bevolking ten goede kom-
terwijl de totale onbrengst vei'ig te schat
ten is op f5000 per H.A. en per jaar.
Wanne?r nu met het Haagsche vuil 1?
H.A. per jaar kan worden gewonnen zo
nmdi'et'eve onbrenest daarvan f 90 000
terwitl het natinnal" v^rmo^en op deze wijze
lanrliiks met f70 000 zou stijgen.
Tn Drente kan met het stadsvuil niet
ders worden aangemaakt dan bouwland (of
grasland) dat ner i«ar voor hoogstens f OOo
aan producten kan leveren. Aangenomen i
hier iaarliiks 75 H A. land wordt gewoon
zou de waardevermeerdering f45000 bed
gen. dat is plecbts half zooveel als het
Nieuwkoop bereikte effect.
DE KOLENINDUSTRIE.
Belangrijke cijfers over 1928.
AI bespreken we natuurlijk op deze plaats
niet het verslag der Staatsmijnen over 1928,
toch meenen we op enkele belangrijke cij
fers de aandacht te moeten vestigen.
Allereerst wat de productie betreft.
De kolenproductie bedroeg volgens het
jaarverslag in 1928 niet minder dan 6 901.797
ton, tegenover 5.831.110 ton een vorig jaar.
Een stijging dus van ruim 18 pCt
Daartegenover daalde het aantal arbeiders
van 20.091 in 1927 tot 19 950 in 1928. Een ver-
indering van lil of ruim V2 pCt.
Dat beteekent dus. dat per arbeider de
productie belangrijk werd opgevoerd.
De gemiddelde loonen stegen van f5.22 in
1927 tot f5.29 in 1928.
Voor wat de kolenprijzen betreft, stippen
we de mededeeling aan, dat de sterke daling
in 1927, In verband met nog loopende con
tracten in 1928 eerst in belangrijke mate
erd gevoeld.
De opbrengst genomen over het heelo jaar.
bedroeg slechts f8 8i ppr ton in 1928 teen
f 10 45 in 1927 en f8.24 in 1914. Vergeleken
met 1927 een daling dus met ruim 15 pCt
Als nettowinst bleef voor lu-t seheele
stantsmijnbednif na aftrek dus
kosten enz. f0 28 per ton over
tusschen Stroe en Otterloo.
Enkele boerderijen, in de nabijheid gelegen,
liepen gevaar, dcch men kon ze behouden;
slechts een schuur brandde af. In de bosschen
smeulde het vuur nog voort in alle richtingen
en men kreeg den indruk, dat de militairen
de hoop opgaven, vee! van die bosschen te
redden, daar het steeds weer op andere plaat
sen oplaaide. De soldaten klaagden, geen ge
reedschap te hebben, b.v. gebrek aan bijlen.
Men verwonderde zich er over, dat in de
kazernes in de buurt van dergelijke vuur
haarden geen groote voorraad bijlen aanwezig
was. De brandspuiten uit Apeldoorn en Barne-
veld waren aanwezig, doch konden weinig
uitrichten, wegens gebrek aan water, behou
dens dan dat het personeel, dat wel van ge-
ïeedschap was voorzien, hulp verleende.
Tegen den avond werden in alle richtingen
brandwachten uitgezet, hoofdzakelijk
staande uit militairen, en men hoopte, dat het
vuur zich niét verder zou uitbreiden. Vele
kyklustigen waren per auto ter plaatst
gekomen. Het verkeer werd door veldwach
ters en marechaussees geregeld, zoodanig, dat
de auto's geen gevaar I epen, plotseling door
het vuur te worden ingesloten.
Een klein brandje laaide tegen den
avond nog in de nabijheid van Hoog-Soeren
op; het werd echter spoedig gebluscht.
Gistermorgen ontstond aan den Arnhem-
schenweg te Ede een boschbrand. Door kracht
dadig optreden kon de brand spoedig worden
gebluscht.
Gister heeft een brand gewoed in de
bosschen by de Gemulle Hoeken te Oisterwijk.
De brandweer is er na veel moeite in geslaagd
't vuur te bedwipgen. De schade is belangrijk.
Ook onder de gemeente Waalré, bij Eind
hoven, heeft gistermiddag langs den Waal-
reeschenweg een brand gewoed in de bosschen
de heeren Schoonderberg en Koster. Het
nabijgelegen landgoed en het daar middenin
gelegen woonhuis van Dr. Holst liepen gerui-
tijd groot gevaar. Ook de woningen langt
den Waalreeschenweg dreigden een prooi var
vlammen te zullen worden. De bewoners
stonden by gebrek aan een brandspuit mach
teloos tegenover het vuur De hulp werd inge
roepen van de Philips brandweer te Eind
hoven.
Deze slaagde er in, na enkele uren het vuur
te beperken tot de eigendommen van genoemde
heeren. Zes hectare prachtige bosschen zijn
verbrand.
Gisteravond heeft onder de gemeente Eind-
iven naby het zoogenaamde Witte Huis
langs den Oorschotschendijk eveneens een
boschbrand gewoed. Door het spoedig in
grijpen van de gemeentelijke brandweer
slaagde men er in, den brand tot twee hec
tare te beperken.
Omtrent den oorzaak van den brand staat
niets vast. Men vermoedt, dat hier aan vuur-
tjestoken van kinderen moet worden gedacht.
FABRIEKSBRAND
TABAKSKERVERIJ EN
STOFFEERDERIJ VERBRAND.
3en heele straat door de rook
in het duister.
De Amsterdamsche hrandweer heeft gister
een heel karwei gehad met een brand, uit
gebroken in de groote tabakskerverij „De
Ronkende Moor" van Krftemeyer Co.. aan
de Willcbrordusstraat, in welk gebouw tevens
de stoffeerdcrij van I. Mondeis gelegen is.
De tweede verdieping, in de stoffeerderij
stond ongeveer kwart voor ijf plotseling in
brand. De 35 werklieden konden nog net hun
huid bergen maar moesten hun klecren
achterlaten. De heer Mendels zelf moest zich
langs een touw door een geopend luik laten
zakken omdat hij niet meer langs de trap
kon.
We
De vlammen sloegen weldra uit alle ramen
der verdieping en lieten spoedig den glazen
kap bezwijken. Inmiddels as de onderlig
gende tabakskerverij ook al aan het bran
den gegaan, niet het gevolg, dat een ondoor
dringbare rook de heele straat in duister
hulde en do hrandweer zeer werd belemmerd
n haar werk Van het dak van een helen
dend huis van een neerhangende ladder en
zelfs van reclladrlers af m st -zij liet vuur
trachten aan te tasten. Een der pijpleiders
werd door den verstikkenden rook builen
gevecht gesteld.
>g een "mechanische ladder was op
gesteld en men tenslotte mei twee motor
<m 9 slangen en een slang op de
ling water gaT, verminderde eimle
fschrij-lijk hit vuur langzamerhand. De beneden
lipping bleef
er en Zaalberg om te zorgen, dat
deze houtbewerker onder gunstige arbeids
voorwaarden zijn taak verricht.
Waar het werk in de open lucht geschiedt,
is er geen wcrkplaatsprobleem; maar andere
zijn er genoeg en dus vroegen wij: hoe staat
het daarmep'
Onze correspondent heeft, naast de Ex-
keizer op een beschaduwde boomstam geze
ten, toen de volgende aanteckeningen voor
een nader uit te werken interview gemaakt,
welke we, om de groote belangstelling der
lezers eènigszins te bevredigen, direct publi-
:>r Exkeizer verkb.arde dan:
Op die regeeringshulp heb ik niet veel
fiducie. Daarom ga ik een oud plan opnieuw
overwegen.
'k Heb vroeger nl. getracht een vakvereeni-
gmg \an afgetreden kroondragers, met een
i'eu'gc werkloozenkas, te stichten. Maar de
hooge contributie en vooral de werkloozen-
premie, schrikte bijna allen af.
Doch deze winter las ik bij het knetterend
houtvuur, dat Czaar Peter indertijd te Zaan
dam lid was van het Houtbewerkersgilde; al
hij ook germ eerd omdat hij besmet- en
onderkruiperswerk deed.
In die richting wil ik het ook zoeken.
Nu dacht ik eerst om mij te laten inschrij
ven als lid van de organisatie der Chr. Hout-
bewerkers, maar als de contributie vastge
steld wordt overeenkomstig mijn totaal in
komen en niet naar verhouding van de wei*
kelijke verdienste in deze branche, dan i«
mij dat wel wat te machtig.
Bovendien, ik ben van huis uif toch ook
eigenlijk geen houtbewerker ennou ja,
u begrijpt het weleen beetje beschaving
is ook wel gowcnscht.
Ik betwijfeld echter sterk of ik onder mijn
stand vii'ciueiiiii- houtbewerkers zal vinden
om een vakvereeniging te vormen, welke te
genover de Graaf-ucrkgcver iets beteekent
daarom heb ik het initiatief genomen, in
ste aanleg een algemeene organisatie te
stichten.
Reeds heeft de Engelsche Minister Chur-
chil zich laten inschrijven als lid in zijn
kwaliteit van metselaar; oud-presidept Coo*
lidge treedt toe als landbouwer, de Belgische
Paul Hymans als bagger- en vletterman; de
adspirant-oud-minister Van der Vegte als
grondwerker; terwijl zijn collega Kan nog
ei ff It tusschen zalmvisscher en veeboer.
Verschillende vakken zijn dus reeds vei*
tegenwoordigd, en bij evcntueele stijging van
het ledental (er zit tegenwoordig immers
groei in en in diverse landen zullen wel
inisters aftreden) gaan we vakgroe
pen vormen.
Doch allen blijven lid van de Internatio
nale Vereeniging voor Gekroonde en Gerid
derde Handarbeiders.
INGEZONDEN MEDEDEELING.
Zomersproeten
dwynen spoedig door een pot
wprutGÜa Bij alle Drogisten,
UIT DE ANTI-REV. PARTIJ.
LANDDAG TE 's GRAVENZANDE.
D.V. zul op 5 Juni a.s. door de gezamen
lijke Westlandsche kiesvereunigingen een
A.-lt. Landdag worden gehouden te 's-Gra-
yenzandè op liet Speelterrein achter de Chr.
School aan de Sandt Ambachtslraat.
Iii de middagvergadering welke om 3 uur
lunvangt. hopen de heeren J. Schouten en
-lir. van den Hemel te spreken, terwijl in
Ie avondvergadering hoopt op le treden
nummer één van de Dnrdtsehe lijst: Dr. J.
•Jeverijn; en het slotwoord door Mr. G. van
Baren. Burgemeester van Delft
De leiding der vergaderingen is opgedra
gen aan Ds. VV. S Pnntier. van Maasdijk
Op 5 Juni dus alle Westlandsche Antire
volutionaire mannen en vrouwen naar
UIT HET SOCIALE LEVEN.
DE VISSCHERSSTAKING TE
SCHEVENINGEN.
Nua
««•melden nog dat voor zi.-ken- en 1 maar de daar nuwezige tabak
pensioen verzeker!g aan hef beambten en loren door waterschade
-Alg. Mijn werkerefonds gezamenlijk werd be-1 De beide getroffen urma's waren
ld»"!"'
ij vernemen heeft de llurgcmeestei
gistermiddag 6 uur te zijnen .-i'ii/.o een ron
i.e: werknemers, betrokken jij li, conflict
!'"t s '\e' vi-schu-lwliyf ,ve
hebban thfms bemiddiling aan-
\anrd Binnenkort is een vergulding van
verze-ide besturen der betrokken organisaties met
I*"- r fa wachten.
toch ver
Burger
