llicm»!? XVifcsdjr (Jouraat
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
Sociale gerechtigheid of dwang
BINNENLAND.
N.V. Leidsche Schelpkalkbranderij
E.N.C.I.-CEMENT
ABONNEMENT»
Per kwartaal 3.23
(Beschikkingskosten 0.15).
Voor het Buitenland bij Weke-
hjksche zending 8.—
Bij dageJijksche zending m 7«-
Alles bij vooruitbetaling.
Losse nummers 5 cent.
met Zondagsblad 7% cent
ZondagsLlad niet afzonderlijk verkrijg
baar.
No 2751
Bureau: Hooigracht 35 Telefoon 2778 Aangesloten op het streeknet Lisse. Postbox 20 Postgiro 58936.
ADVERTENTIE Ni
Van 1 tot 5 regels 1.17VJ
Elke regel meer 022Vs
Ingez Mededeel!ngcn
van 15 regels i30
Elke rege meer 0.45
Bij contract belangrijke korting.
Voor bet bevragen aan het bureau
wordt berekend
f 0.10
ZATERDAG 25 MEI 1929
10e Jaargang.
RIJKSINKOOPBUREAU. I 1
Bij beschikking van den Minister van Fi-
inciën is aan mej. J. Donath, tijdelijk se-
ken in de openlijke vijandschap tegen i "e.taris, der commissie van toezicht op het
- v 6 I Rijksmkoopbureau, op haar verzoek met in
gang van 1 Juli 1929 eervol ontslag ver
leend uit die betrekking.
De voornaamste tegenstelling tus-
:hen een Christelijke en libertijnsche
ihouwing van de maatschappij is,
Is kan gebleken zijn, daarin gele-
dat de eerste uitgaat van een wer-
lijkheid, die berust op sociale levens-
ingen, die er zijn en aan hun eigen
ik in het sociaal verband moeten ge-
mden worden.
De laatste poneert het principe, dat
lere individu zich in vrijheid behoort
it te leven, en streeft naar een zooda-
je maatschappelijke orde, waarbij dat
>gelijk is. Daarom verwerpt men den
lüidigen maatschappij vorm zonder mee-
igen en predikt men een nieuwen.
Weliswaar verneemt men zulk een
itgesproken veroordeeling van den te-
woordigen, zg. kapitalistischen maat-
ippijvorm niet bij de minder voor-
tstrever.de liberale elementen, die zich
rergenoegen met een ideaal van per-
inlijke vrijheid, dat veel minder radi-
.1 in het streven tot zijn verwezen
lijking, zich trachten te beveiligen tegen
Ie in hun oogen ongewenschte beperkin-
in van de voorgestelde vrijheid, welke
iet gevolg mochten zijn van de politiek
Ier rechterzijde.
De eisch van de Christelijke zede-
nde is voor dezulken in menig opzicht
streng. Een zeker respect voor den
idsdienst mag hun niet worden ont-
l, doch men zij niet al te precies.
Ieder beginsel heeft echter zijn con
venties. Het liberale vrijheidsideaal
in beginsel individualistisch. Het wor-
"t in een levensbeschouwing, welke
itrijdt met den aard en bestemming des
ivens, zooals de H. Schrift die doet
innen, en welke zich niet onderwerpt
de goddelijke zedewet.
Daarbij komt, dat zulk een vrijheids
ideaal zeer wel past bij de begeerten van
i«ides menschen verdorven hart, dat zich
gaarne zoekt te ontslaan van de banden
^ier wet en naar eigen ingeving begeert
wandelen.
Bij de verslapping van het geloofs-
aJeven wint zulk een vrijheidsideaal ge
makkelijk veld op de traditioneele pu-
>lieke opinie en berooft het nationale
even allengs van zijn religieus gelaat.
t)e openbare zedelijkheid in hoogeren
dn verliest haar puriteinsche trekken,
iIn )e Zondagsrust wordt minder ernstig
X «tracht, openbare vermakelijkheden
11 "geinen toe, de beoordeeling van het ge-
irloofde wordt minder kieskeurig, lit
eratuur en kunst stellen de grenzen der
ieschheid steeds ruimer, terwijl den
nvloed op het volksleven, welke dit al-
es uitoefent, steeds breeder terrein
Prordt geopend, wijl men in den naam
lener hooggeroemde volksverlichting,
llle organen in het werk stelt om het
folk van den vrijheidsgeest te door-
luren.
In dit alles heeft men de mensche-
ijke natuur naar haar verdorvenheid
lede met het gevolg, dat men de harts-
jlochten ontketent.
Eenmaal ontwend aan de zedelijke
tucht van het leven des geloofs, is het
den mensch gemakkelijker om het zijne
te zoeken en in zijn zelfzucht een
Vruchtbaren bodem te vinden voor al
lerlei materialistisch begeeren, zucht
naar genot en gemak bij afkeerigheid
van noesten arbeid.
De sociale gerechtigheid, een vrucht
Van de liefde des geloofs, verkommert.
De natuurlijke banden in de saamleving
-Worden geslaakt. Misbruik van macht,
- Weeldezucht en ongerechtigheid wekken
opstandige gevoelens en ontevredenheid
bjj degenen, die zich miskend en achter
gesteld gevoelen. Men wijt het aan men-
ichen, omstandigheden, standen, het
i'iac kapitaal en ten slotte aan de maatschap-
£"j pelijke orde, om te zinnen op machts-
-1'Imiddelen, welke kunnen dienen om die
orde om te keeren tot zulk eene, welke
aan den ontevredene geeft dat alles,
Waarvan hij heil en verzadiging ver-
Wacht
De innerlijke consequentie van het
gewonnen vrijheidsideaal brengt mede,
jdat men zich ook de vrijheid toeschrijft
°om aan de omkeering der orde te wer
ken, desnoods met geweld.
En het behoeft niemand te verwonde
ren, dat men onder de leiding van liet
t denkend vernuft de ontevredenen en
verachten ging organiseeren om naar
het voorbedacht bestek van den wq'sgee-
ijrigen geest een nieuwe orde in te lui
den en zijn krachten ging inspannen om
Ut nummer bestaat uit VIER bladen/fg?anineenf™egergfsla.cht,bedoel"
de de ontworsteling aan de strengen van
Gods Woord. In het eind moest dit blij
ken in de openlijke vijandschap teger
allen, die voor dat Woord buigen. Rechts
en links kwamen tegenover elkander te
staan in Staat en maatschappij, als twee
slagorden, wier beginselen verschillen
als de dag en de nacht.
Ter linkerzijde is het doel in verschil
lende sprake verkondigd en door ieder
op zijn wijze voorgesteld: de grootst
mogelijke welstand in het aardsche le
ven. Daar zoekt men een vorm van de
maatschappij, welke dat belooft aan al
len, die zulks begeeren.
Daarbij werken ook verschillende ge
voelens en motieven, waarvan men zich
soms voor een deel bewust is. Idealen
van een beteren mensch, van een hoo-
gere cultuur, van een zekere spontane
kracht, waarop men hoopt, zoodat een
levenssfeer zal geschapen worden, waar
in de vrije mensch als in zijn element
zal leven.
Vandaar dat men de uitgebannen re
ligie toch weer te hulp .'v.epl om zijn
idealisme vleugelen aan te scliiolen er.
draagkracht te verleenen.
Men gevoelt, dat een innerlijke draag
kracht noodig is voor een waarlijk so
ciaal leven. De behoefte aan een inner
lijke sociale gerechtigheid spreekt, of
schoon die slechts uit de liefde tot God
en zijn naaste kan worden geboren.
Men gevoelt die behoefte en veroor
deelt daarin zich zelf, ook als men zijn
maatschappij met het zwaard gaat in
richten en de menigte tyranniseert om
haar het geluk op te dringen, dat haar
bedriegt. Vijandschap tegen God kan
nooit anders dan verderf en vloek
zaaien.
Het streven van het socialisme en de
tyrannie, waarmede het zijn idealen
zoekt te verwezenlijken, zullen het recht
Gods openbaar maken en rechtvaardi
gen het antirevolutionair beginsel en
den antirevolutionairen strijd.
Die levenssfeer, waarin de persoon
lijke vrijheid tot haar recht en ontplooi
ing komt, is zulk eene, waar de levens
orde wordt geëerd, welke God, de Heere,
heeft geboden. De gehoorzaamheid aan
die orde is een vrucht des geloofs, die
gehuwd is aan het beginsel eener in
nerlijke gerechtigheid, waardoor het le
ven der persoonlijkheid wordt gedreven
en gericht. Die innerlijke gerechtigheid
ziet ook de sociale levensverhoudingen
in het rechte licht en verplicht tot haar
handhaving en loutering.
Niet de uitwendige dwang, maar in
nerlijke drang voert heerschappij en
eischt haar recht, zoo de gerechtigheid
wordt gekrenkt.
De kracht, welke de wereld mist, om
haar schoonste idealen te verwezenlij
ken, wordt in het geloof geschonken,
dat de weldaden van den Gekruiste
deelachtig, den Christus omhelst, aan
Wien ook de wereld onwetend haar goe
deren dankt.
Daarom ziet ook de Christei.-pohticus
de vraagstukken des levens in het licht
van het Kruis en ziet alle dingen dienst
baar aan de komst het Koninkrijk
Gods. Daarom o..\ zal hij geroepQn zijn
om voor zoodanige orde van iet sociale
leven te waken als met de or llnanuen
Gods overeenkomt.
Over zijn sociale an politieke laak
gaat het licht der eeuwigheid op. Zijn
arbeid heeft een verheven doel, ver
schijnt als roeping des geloofs, in wel
ker vervulling ook de belofte van aard-
schen zegen gewi3 is.
DR. WIBAUT.
WORDT 23 JUNI 70 JAAR.
Het Eerste Kamerlid, oud-wethouder var.
Amsterdann en lid van den Gmeenteraad.
dr. F. M. Wibaut hoopt 23 Juni a.s. zeventig
jaar te worden.
OORZAKEN
VAN PRIJSVERSCHIL.
EEN ENQUETE.
In het Jaarverslag van de Ned. Vereeni-
ging voor Vrijhandel wordt medegedeeld,
dat een belangstellend lid van de verceni-
ging onlangs eon aanzienlijk bedrag ter be
schikking van de vereeniging heeft geslel-j,
teneinde daaruit de kosten te bestrijden van
een onderzoek naar een aantal oorzaken van
het verschil in prijzen, tusschen artikelen
van éénzelfde soort in Nederland en in het
bui.enland. Onder leidin* van de proföv.
1 G. M. Venijn Stuart en F. de Vries
zullen eenige studenten van de Rotterdam
sche Handelsboogcschool gegevens verzn
melen, waaruit mon zal moeten pogen op de
gestelde vraag een antwoord te geven.
OFFICIEELE BERICHTEN.
VREEMD EERETEEKEN.
Bij Kon. besluit is aan den reserve-kapi
tein voor speciale diensten C. L. Boisscvain
van het vrijwillig landstormkorps vaartui
gendienst, vergunning verleend tot het aan
nemen en dragen van de ordeteekenen van
ridder in de Orde voor Burgerlijke Verdien
sten, van Spanje.
RECHTERLIJKE MACHT.
Bij Kon. besluit is benoemd tot kanton
rechlcr-plaatsvervanger in het kanton Om
men H. J. Middendorp, ontvanger der regi
stratie en domeinen te Ommen;
idem in het kanton Heerlen Mr. F. G. A.
M. D. van der Kroon, advocaat en procu
reur te Heerlen;
is herbenoemd tot kantonrechter-plaatsv
vanger in het kanton Amsterdam Mr. Dr. S.
Zadoks.
HOOFDBESTUUR P. T. I.
Bij Kon. besluit is op zijn verzoek e-
ontslagcn met dank met ingang van 1 Aug.
1929 de referendaris hij het hoofdbestuur der
Posterijen, Telegrafie en Telefonie P. H. W.
Hoffman.
NOTARIAAT.
Bij Kon. besluit is benoemd tot notai
Arnhem H. J. L. D. van Doesburg' t
notaris te Haarlem; tot notaris te V.
Mr. J. Rombach, candidaat-notaris H
die te verwezenlijken.
Ook zal het niemand bevreemden, dat j stede,
men in dit streven een .hinderpaal opAUDIËNTIE,
den weg vond in het volk, dat getr mw
bleef aan het traditioneel geloof. Hel 0ndee^°I^i" Maandag"" Md tt.
♦njheidsbegi^sel, waarvan men was uit piaat3 hebben.
ONBEWAAKTE OVERWEGEN.
Adressanten krijten geen antwoord.
We vergeten gauw. Zelfs rampen. Maar dat
de onbewaakte, overwegen veel menschen-
ïs kooien, d. ziji we ons bij dn voort
duur btnvust.
En, al ligt het vreeselijk gebeuren bij Ril
land Bath ons vcrsch in 't geheugen; we zijn
het drama van 6 Sept. 1923 op den onhe-
.aaktcn overweg bij Heiligerlee ook nog
niet. vergeten. Want drie menschen vonden
daar den dood.
Een comité te Winschoten heeft de zaak
in studie genomen. Personen van gezag, zoo
als Mr. C. A. E. Maitland, die als rechter-
hisspris bet onderzoek leidde, waren er
lid van, terwijl Ds. M. J. Mooy als voorzit
ter optrad
Het Comité, gesteund door verschillende
burgemeesters en maatschappelijke organi
sa ties, drong met tal van argumenten op
herstel der bewaking aan en zond een af
schrift aan de Tweede Kamer.
De voorzitter, Ds. Moov had, met het des
kundige lid der commissie, de heer H. V
Welp, een onderhoud mef den Minister van
Waterstaat, en deze beloofde een herziening,
benevens antwoord op het adres van het
Comité.
De overweg is nog steeds onbewaakt ci»
het Comité heeft nooit eendg antwoord ont
vangen.
Nu het onbewaakte overwegen geld»,
schijnt het overwegen extra lang te moeten
duren. Hoewel men over de conclusie helaas
niet in twijfel behoeft te verkeeren.
Er werden immers het vorig jaar maar
achttien menschen gedood; en dan nog
meestal door eigen onvoorzichtigheid.
P. T. T.
TELEFOONDIENST TE VIANEN.
Met ingang van 27 dezer wordt de open-
stellir.gsduur van het kantoor te Vianen,
voor zooveel de telefoondienst betreft, uit
gebreid. Genoemd kantoor zal alsdan tele
fonisch bereikbaar zijn van 8—17 en vau
18—20 uur.
HET HOOGELAND.
CHRISTELIJKE VEREENIGING TOT
STICHTING EN INSTANDHOUDING VAN
ARBEIDS-KOLONIËN.
Jaarverslag 1928.
Deze ondernemende vereeniging stichtte
de Koloniehuizen „Het Hoogeland" te Beek
hergen, directeur G. Veenstra; „Filadefia" te
Vries, directeur J. A. v. d. Meiden; en de
„Wilhelmina-Hoeve" te Opende (Gr.), direc
teur G. H. Hoekstra; terwijl de Reclasscc-
ringsarbeid geleid wordt door den heer A.
de Pree.
Na het algemeen overzicht volgen de ver
slagen van de respectievelijke directeuren.
Hoewel allen er op wijzen, dat een zuinig
beheer noodzakelijk is, zijn alle verslagen in
Christelijk-blijmocdigcn geest gesteld; dank
baar, dat zoovel en, die wanke'en ten doode,
geholpen en gered kunnen worden.
Het bestuur gedenkt met dankbaarheid de
arbeid van het overleden lid, Dr. van Gheel
Gildemeester; prijst de penningmeester, de
heer J. G. Kruis te 's Gravenhage voor
veel-omvattenden arbeid, niet het n
buiten het eigenlijke penningmeesterschap
cn brengt een woord van bijzonderen dank
aan de bestuursleden Ds. Knoop, thans te
Rotterdam en Ds. Sybcsma te De lemsvaart
De directeuren der kolonies met hun mede
werkers hebben zich nauwgezet gekweten
van hun taak, niettegenstaande, zij hun ar
beid moeten verrichten met personen, wier
karakter niet altiid even gemakkeliik is.
De hoofdvertegenwoordigers der vereeni
ging met de onder hen werkende collectan
ten hebben niet zonder succes hui pogingen
aangewend tot vermeerdering der inkomsten
Het aantal afdeelingen van de drie-cents
fonds organisatie is gestegen vai 306 afdee
lingen op 31 Dcc. 1927 tot 436 op 3 Dec. 192S.
terwijl het aantal leden is gestegen tot 23611.
Met begrijpelijke vreugde citeer, de reclas-
seerings-ambtenaa; uit onderscheiden goede
getuigschriften, welke hij over voo. aarde
lijk veroordec" 'en ontving. Er werden 155
gevallen behan»'dd.
Over 19-3 bedroeg het aantal verpleegda
gen 35273; Totaal aantal verpleegden 278;
Nieuw opgenomenen 167; Door de Vereeui
g in de mnntsrhapn' teruggeplaatst 81
Van de erplce«r(Ln behoorden tot de Ned
Herv. Kerk 197; Roomsch KathoMeke Kerk
39; Geref. Kerken 28;Div se Protestanten 8,
Israëlieten 2; Zonder kerkgenootschap L
„TRIO"
HEERENWEG 25 - LEIDEN - TEL. 1861
Allean varkoop voor Leiden en omstreken van de
Afkomstig van de Eerste Nederlandsche
Cement-Industrie te Maastricht.
Hoogste Garantie Donker van Kleur
Steeds varende ladingen.
Wagon leveringen binnen 2 dagen.
INGEZONDEN MEDEDEELING.
VEREEN. VOCR CHR. VOLKSONDERWIJS
38ste Algemeene Vergadering.
In het teeken van het Chr. Onderwijs.
DE EERSTE LEVENSBEHOEFTEN.
HET WINSTPERCENTAGE IN DEN
DETAILHANDEL.
De kruidenier en zijn economische
positie.
In Nederland 1 kruidenier
260 inwoners.
Gelijk bekend, is vanwege de sub-commis
e uit de Commissie voor de Economische
Politiek waarvan de Minister van Arbeid
voorzitter is, ech onderzoek gaande naar de
prijsvorming in het distributieproces.
Het werd wenschelijk geacht, het onder
zoek,, mede om des tijds wille, tót de eerste
levensbehoeften te beperken. In dezen ge
dachtecgang richtte zich het onderzoek in
de eerste plaats op het kiuideniersbedrijf.
Het verslag van dit onderzoek is thans ver
schenen en verkrijgbaar bij de afdeeling
Handel en Nijverheid van het Departement
van Arbeid.
Aan dit verslag is het volgende ontleend.
Ten einde te voorkomen, dat buitenstaan
ders uit. de winstmarges voor de afzonder-
'ïjke artikelen, verkeerde conclusies zouden
trekken omtrent de winsten in het kruide-
niershedrijf in het algemeen, stelde men
zich op het standpunt, dat het onderzoek
naar de prijsvorming der gekozen artikelen,
diende te geschieden in het kader van een
onderzoek naar den toestand van den de
tailhandel in kruidenierswaren in zijn ge
heel.
Bij wijze van proef werd gedurende No
vember" cn December 192? 's-Gravenhage be
werkt, waartoe tevoren de medewerking
van de vakvereenigingen van kruideniers
en die van coöperaties was verkregen. Aan
de door de besturen opgegeven adressen
van georganiseerden werden vragenlijsten
gezonden. Bovendien werd een wijk afgeba-
kend,gelegcn tusschen Koningstraat. Hnnfts
kade, Hobbemastraat. Vaillantlaan en Hnef-
kade, waarin zooveel mogelijk alle kruide
niers in het onderzoek werden betrokken.
Een zeer belangrijk deel dezer lantsten dre
ven dwergzaakjes, die weinig of geen winst
of zelfs verlies bleken op te leveren.
Vervolgens werd het onderzoek voortgezet
in Arqsterdam, van waaruit verschillende
mondelinge klachten waren vernomen: te
Putten o. d. Veluwe, als type van een ge-
isoleerde plattelandsgemeente; te Oude
Pekela. als ver van de gronte centra gele
gen fahrieksdorp met talrijke arbeidersbe
volking; te Tilburg, waar naast een talrijke
arbeidersbevolking ook de middenstand be
hoorlijk vertegenwoordigd is, en te Bruns-
sum als eroot mijnwerkersdorp.
In het verslag opgenomen tabellen geven
een beeld van de bruto- en de netto-winsten
(voor vele dwergzaakjes neerkomend op
netto-verlies) van den kruidenier, zoomede
van de bruto-winst.
Te 's-Gravenhage hebben van 72 aange
sloten kruideniers er 44 volledige inlichtin
gen verstrekt, 2 weigerden inlichtingen, 20
gavan geen of minder bruikbare inlichtin-
tingen. Van de 80 in bovenbedoelde Hang-
sche wijk bezochte ongeorganiseerde winke
liers verstrekten er 39 volledige. 33 onvolle
dige of minder bruikbare en weigerden 8
alle inlichtingen. De meesV der 39 waren
dwergbedrijven, die er slecht aan toe waren.
Na ons breede verslag, dat wy gister reeds
tn deze vergadering gaven, is weinig meer
melden.
Ds. C. Mansvelt, die namens de Ara-
sterdamsche afdeeling een welkomstwoord
sprak, wees er op, dot de Pinkstérweek dit
jaar wel staat in het teeken van het Chr.
nderwys.
De eeremiddag van 't diamanten feest der
Vereen, van Chr. onderwijzers heeft by Spr.
vete herinneringen wakker geroepen. De eer
st# kwarteeuw, dien tijd van stryd en on
recht, heeft hy meegemaakt en door de rede
voeringen op Dinsdagmiddag is weer menigs
gestalte hem voor den geest komen te staan.
Spr. woonde toen te Wassenaar en meer
malen zag hij Groen van Prinsterer met zijn
gade in de kleine dorpskerk. Wie had toen
kunnen en durven denken, dat deze eenvou
dige man zulk een machtigen invloed op ons
Christenvolk zou uitoefenen? Toen is in Spr.'s
hart geboren de liefde voor het Chr. onder
wijs.
Vooral ook heeft *t spr. getroffen, dat d«
onderwijzers en onderwijzeressen in hun ver»
eeniging als broeders en zusters zijn saam-
gebleven op den grondslag van Gods onbe-
dr egelijk Woord, terwijl in de Vereen, voof
Chr. Onderwys de splitsing kwa.n.
Het is verre van spr. om Gods doen ta
willen bedillen; het uiteengaan van Barna
bas en Paulus is achteraf gezien ook ten
zegen geweest aan de verbreiding van het
Evangelie. Maar als alliantie-man ryst in
spr.'s hart meermalen de bede: och, mochten
we weer als uén man optrekken tegen den
steeds driester wordenden vijand; mochten
de beide stroomingen, die dragen het kostelyk
heilbezit van ons volk, nog eens in één bed
ding samenvloeien.
In dezen tijd van voorspoed en bloei van
liet Chr. Onderwijs is 't gevaar van gee.rte-
lyke inzinking niet gering. Daartegen be
staat maar één m ddel: het geioovige inroe
pen en afwachten van de werking des Heili
gen Geestes. Ook voor ons Chr. onderwys
geidt 't woord van den He.land; U geschiede
naar uw geloof.
De Voorzitter deelde verder mede, dat
bericht van verhindering was ingekomen van
de heereti Dr. de Visser, Stemerding eo
'lilanus.
Veivoigens riep hij welkom de inspecteurs,
hociuen \an schu.eu, de onderwijzers en inzon
derheid de vertegenwoordigers van he»
bc\.aurschool-onderwys.
'telegrammen weiden verzonden aan H. M.
ie Koningin en den heer J. H. Blum, die zich
wegens hoogen leeftijd niet meer voor de
n j V tuursfunctie beschikbaar kon stellen,
het bedrag Op 't jaarverslag volgde een korte bespre
king, waaraan deelnamen de heeren J. Ligt-
an de 35 winkels in deze arbeidersbuurt
werkten er 14 met verlies, 1 verdiende niets,
1 f 6 en 1 f 7 per week; van 3 andere
weekomzet achteruitgeloopen
f 200 tot f 60, van f 350 tot f 75
van f 50 tot f 5.
Van 48 zaken bleek voor 41 de gemiddel
de bruto-winst minder dan 20 (laagste
percentage 'J); de nettowinsten varieerden
van 0.5 tot 12.3 terwijl één zaak
kort opleverde van 2.5 van den
Brengt men op de exploitatierekening 'n
bedrag aan loon voor vrouw en kinderen,
die in de zaak werken, 5 rente
eigen kapitaal en een bedrag voor huur
van den winkel, dan leveren van 48 zaken
er 23 een tekort op, dat varieert van f 108
tot f 5451 en 25 een winst van f 66 tot f 1460.
De bruto-winst van winkels, die geen kor
ting geven, bleek gemiddeld 17.1 voor
winkels, waar wel korting gegeven werd.
j 17.2 pet.
De bruto winst op suiker bleek gemiddeld
9.3 waarbij eouige govallen van 6 cn een
van 3.4 Zoo worden de winstpercentages
middelde winstpercentages van een 30
i den kruidenierswinkel voorradige ar
tikelen vermeld, onderverdeeld in: winkels
met korting, winkels zonder korting, bij
zaken met en zonder korting cn grootwin
kelbedrijf.
Van de bezochte coöperatieve en groot-
inkclbedrijven te Amsterdam werkten er
3 met een tekort vin 1.89 andere haa-
den zaken-met een tekort van 0.01 en 2.3
erschottcn der overige varieerden van
0.01 tot 5 De gemiddelde bruto winst was
voor ongeorganiseerden 16.4, voor georgani
seerden 15.3, coöp. en grootwinkelbedrijven
18.1 Uit tabellarische gegevens blijkt, dat 1 v.cgens hoogen leeftijd niet
van 47 winkeliers te 's-Gravenhage 2"
netto-winst maakten, v
leef beneden het loon
hét particuliere-bedrijf. v.,et (Den Haag), Ds Idenburg (Amsterdam),
Het gpringste gemiddelde bruto-winst \,s p. j. Steinz (Goes), Van Feinum (Velsën),
gevonden te Oude Pekela (12.6), dan volK.
Brunssum (12.9) en Tilburg (16.2).
In een afzonderlijk hoofdstuk zijn de
kruideniers zelf aan het woord gelaten en
worden de verschillende mondeling en
schriftelijk dooi hen kenbaar gemaakte
klachten en ojimerkingen weergegeven, zoo
mede de door hen aan de hand gedane mid
delen tot verbetering van de economische
positie van den kruidenier.
Het verslag besluit met een hoofdstuk:
..De beteekenis van het kruidcniersberlrijf
in Nederland", waarin gepoogd is, een over
zicht te geven van het aantal hier te lande
gevestigde kruideniers. Uit de desbetreffen
de tabel blijkt, dat in het gebied der Kamer
van Koophandel en Fabrieken voor Oost*r
lijk Noord-Brabant (Einlhoven) 1 kruide
nier gevonden wordt op 118 inwoners of op
pl.m. 26 gezinnen en in het gebied der K.
v. K. en F. voor de Beneden-Maas (Vlaar
dingen) 1 op pl m. 116 gezinnen, terwijl in
het geheele land wordt gevonden 1 kruide
nier op 260 inwoners; in totaal zijn er in
Nederland volgens raming ca. 29000 kruide
niers. De jaaromzet aan kruidenierswaren
wordt berekend op f 416 millioen, waarvan
voor rekening komt van de verbruikscoöpe
raties 5 87 het grootwinkelbedrijf 8 75
agentessen, venters, personeolroöperaties
3.50 hetere kruideniers 57.50 kleinere
kruideniers 24.38
Het ligt in de bedoeling in een t.z.t. te
nuhlire«reu vervolg mededeeling te doen
van de resultaten van het onderzoek, voor
zoover zich dit tot grossiers en fabrikanten
uitstrekt
HILVERSUM B' IJFT OP 1070 M
ZENDEN.
Naar „Het Volk" meldt, zal Hilversum
voorloopig niet van golflengte veranderen.
De radioconferentie te Praag heeft, naar
men weet, aan Nederland twee exclusieve
golflengten toegewezen, een van 1875 en een
van 29S meter.
De tegenwoordige golflengte van Hilver
sum, die van 1070 meter, is toegewezen aan
Noorwegen. Dat land heeft, aldus „Het Volk"
aan deze golflengte voorloopig geen behoef
te, zoodat Hilversum de oude golflengte kan
blijven bezetten, totdat zij door Noorwegen
wordt opgevraagd.
ZEEUWSCH VL. WATERLEIDING.
De gemeenteraad van Axel heeft met 8
tegen 2 stemmen besloten te trachten zirli
los te maken van de N.V. Waterleiding
maatschappij door uan te sturen op ontbin
ding.
Op grond van hetgeen bekeaid Is omtrent
de gezindheid der gemeenteraden van de
nangesloten gemeenten is het echter niet te
voorzien, dat een voorstel om de mnn'srhni-
pij te ontbinden, het daarvoor noodige tw« e
derden der stemmen zal behalen. Het kan
zelfs van de houding van commissariaten
afhangen of wel een eenvoudige meerder
heid voor een eventueel voorstel tot out
binding zal worden bereikt.
NEDERL. JAARBEURS.
Rrants (Haarlem), G. J. vsïn Zanten
i Amsterdam) en Ds ten Hove '(Mussdkanaal).
'n hoofdzaak betrof deze bespreking het vra
gen en geven van inlichtingen omtrent der.
rteid van kweekscholen, inspecteurs, ent.
De penningmeester, de heer C. W. T. Baron
Mackay, van Nunspeet, gaf een toelichting op
V? begrooting voor 1929.
Daar Ds H. W. te Winkel van Den Haag
(een der aanbevelingspersonen) zich voor do
lestuursfunctie niet beschikbaar kon stellen
rerd besloten in de vacature-Blum op on
'olgende jaarvergadering te voorzien.
Van de gehouden redevoeringen van Pro*
\alders, Dr Idenburg en den heer Batuhl
■javen wy gisteren reeds verslag.
In de paute had een gemeenschappelijk*
unch plaats, aantreboden door de afd. AmstOC
(am, die een zeer aangenaam verloop had
MEQEDEELIKte.
Doorzit't n
Sfuklonprn
Zo'rneb' and J
PUROL
Land-en
Tuinbouw.
STAND VAN DE LANDBOUWGEWASSEN
OP DE VELUWE.
Ondanks de felle koude" van het voorfnftT
en de groote d'nwg'e mug de stand van-
ruggegewassen goed worden genoemd. Aftie-
uiren verlangt men naar regen, vooral ook
voor de grasge,.assen.
VORSTSCH 4 DE
De kweekers te Zundert hebben thana ee»
•verzicht gekregen van de schade door J-
•orst aan hun gewassen vercorzaakt. Ne-"
-vaHge schatting bedraagt deze circa e«*n 8-1-
m.
HIM)WE BOSSCHE VF.FM \RKT.
De Gemecrtcraad van Den Bosch besloal
met 17 tegen 7 stemmen tot opricht ntr eena
overdekte alleszins moderne veemarkt
spoor- en waterweg bij het nieuwe stad g»
drolte de Muntcl. De kosten zullen ongeveef
f700.000 bedragen De terreinen beslaan ecf
oppervlakte van 49 460 M2.
EEN AFZONDERt.t.twi2 GROEP VOOR
AARDEWERK, GLAS ENZ.
De Raad van Beheer der Nederlandsche
Jaarbeurs te Utrecht heeft een afzonderlijke
groep „Aardewerk, norcelein. glas. kristal
luxe- en huishoudelijke artikelen. Japanschc
en Chineesche artikelen" gevormd.
De Commissie van Advies voor deze
nieuwe g-oep bestaat uit de heeren: J 11 J
Defesrhe (Société CéranvoifD te Maastricht
P. J. Ehhers te Utrecht. W. Hovng (Plateel
bakkerij „Zuid Holland") te Gouda. A. H "'anti-i
Kauwenberg (N. V. Kristal-Unie) te -"St. meer toe
Maastricht, H. T. van r> '«tcin (van Perl 'Vh-ms doet z 'i de vraag voor, aldu» het
st( Sr Roener Rosclri te Amsterdam. G W<' blad voor Pi' end o!li«- lUlliir, h». iet
Scholten (Hnorn«rhe M-t- M vnrenfabrick) te muit gaan met den invoer van j»<
Hoorn. W. 'mil (W. A. Robertson Co.) te 1 vaste plnutcn en dergelijke, vvnatv. i r
Rotterdam en H. Simonis (Gerofabriek) tel Ned. tuinbouwtentoonstelling te Madntf
j eenige weken geleden reclame U gemaakt»
PLANTENINVOER IN SPANJE.
ortaan laat Spanje geen invoer van
men. vergezeld van aard.- of
Zeist.
