c?lirtiuii* Xriitsdjf (Üonmtit
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
BRIEVEN UIT DE HOOFDSTAD
ABONNEMENT»
Per kwartaal US
(Bescliikkingskostcn 0.15).
Voor hel Huitcutanü bil Weke-
lijksehe zending n
By dage.ijksclie zending m
Al'ies bi) vooruilbetaling.
Losse nummers S cent.
möt Zondagsblad 7Va cent
No 2725
dureau: Hooiyracht 35 Telefoon 2778 Aangesloten op het streeknet Lisse. Postbox 20 Postgiro 58936.
DINSDAG 23 APRIL 1929
BVEÜTENTIBX
Van I tot 5 regels l-17\fc
Elke regel meer l22Vi
Ingcr Mededeelingcn
van 1—5 regels 2-39
Hike rege meer 0.45
Bij contract belangrijke korting.
10e Jaargang.
GEPAST GEBRUIK.
Dit nummer bestaat uil OKIE bladen.
politieke fout zou kunnen herstellen.
Zoo is, wat de anti-rev. party be
treft, de gang van zaken met de socia
le verzekering geweest. Zy heeft op dit
gebied van staatssocialisme nooit iets
willen weten. Reeds in eersten aanleg
is het bedoelen geweest om den staat
er buiten te houden.
Toen later een andere methode van
opzet onontkoombaar bleek, is steeds
volgehouden, dat de staat met zijn op
treden in deze aangelegenheid niet zijn
primaire taak vervulde, maar slechts
secundair had op te treden met de in
tentie om het werk eens over te geven
aan de maatschappij, die aanvankelijk
in gebreke was, maar zich op het
overnemen van de verzuimde taak had
vcor te bereiden.
Geleidelijk beginnen zich nu de lijnen
af te teekenen, die doen zien hoe juist
de oorspronkelijke idee van Dr. Kuy-
per was.
Er is een neiging om zich van den
staat als uitvoerder der sociale verze
kering af te keeren en in het maat
schappelijk leven die organen in het
leven te roepen en te benutten, welke
den staat op den duur zullen kunnen
ontlasten van zijn niet-rechtstreeksche
taak, maar die over te laten aan een
goed functioneerende bedrijfsorganisa
tie, die een eigen wet van den Arbeid
kent
Dit proces is in gang en zal van
overiieidswcge zooveel mogelijk dienen
te worden bevorderd.
Tegen het gepast en wettig gebruik
der „verzekering", gelijk we <ieu aard
er van poogden aan te geven, is hei niet
wel mogelijk steekhoudende schriftuur
lijke bezwaren van algemsenen aard
aan te voeren. Slechts oppervlakkig
Schriftgebruik kan het tegendeel
jneenen.
Wie „verzekering" juist beschouwt,
mag er in zien wat een der staatkun
dige partyen in ens vaderland we
bedoelen de S. G. P. aldus omschreef
helpen (der Overheid) tot het verwer
ven van een behoorlijk bestaan en be
schermen van die deelen en standen van
«ns volk, die dreigen in den maatschap-
pclijken stry'd te bezwijken.
Zeker, dan zal niet alle armoede en
gebrek radicaal zijn weggenomen. Doch
wel zal er meer sociale rechtvaardig
heid zijn, meer gelijkheid in verzadi
ging. minder gevaar voor verslapping
en afhankelijkheid van vaak met ailerlei
tnedels gemengde menschelyke welda
digheid.
De diaconale armenzorg, die in wezen
Biets vernederends heeft, kan dan
echter optreden voor zoover r.y daartoe
aanleiding vindt en op het groote ter
rein, dat door de kerk niet meer be
streken wordt, zullen in individueele
gevallen andere vormen van hulpbe
toon helpend en opheffend kunnen
•ptreden.
Ten slotte nog een enkel woord over
l:n vorm der „verzekering".
De maatschappij heeft logisch de
taak om er voor te zorgen. Maar zij
moet dan over de daartoe ncodige orga
nen beschikken, zal de staat er practisch
buiten kunnen blijven. „Verplichte ver-
lekering van staatswege" zou dan niet
aoodig zijn.
Dr. Kuyper, die naar Ds. Kersten
tens erkende, „steeds voor verzekering
sis zoodanig gepleit" heeft, dacht zich
terecht de verzekering als een
stuk van de loonregeling. Hy wenschte
ln het arbeidscontract de verplichte
verzekering opgenomen te zien.
Dat was dus regeling niet dcor den
staat, maar via maatschappelijke orga
nen. Kamers van Arbeid zouden dan de
uitvoering en naleving der bepalingen
tan het arbeidscontract hebben te con
trol eeren en te waarborgen.
Zoo was zijn gcdachtengang reeds in
1878, toen hy een schema van een „Wet
boek op den Arbeid" aangaf en in ver
band daarmee ook aandacht schonk aan
ie .invaliden van den arbeid".
Hy begreep onder dien titelzieken,
ouden en invaliden. De overheid zou
ftatuurlyk dit wetboek hebben uit te
Vaardigen, maar de toepassing zou niet
Van staatswege geschieden. De inhoud
Zou langs maatschappelyken weg zijn
Vastgesteld.
Wie zoo denkt, kan het staatssocia
lisme bestrijden en toch een sociale
Verzekeringswet beoogen, die wel. om
er te komen, evenals alle andere wet
ten, door de overheid moet worden ge
mankt, maar verder door haar aan
maatschappelyke organen wordt over
gelaten.
Dr. Kuyper bedoelde juist de sociale
Verzekering van meet af uit handen
van den staat te houden en de zorg
voor ongevallen, ziekte, ouderdom, in
validiteit en werkloosheid te doen re
gelen in den kring van den arbeid zelf.
door patroons er. arbeiders saam.
Eerst daarna zouden al die bepalingen
door den staat gesanctioneerd worden.
Het is intusschen anders geloopen.
De Kamers van Arbeid, die minister
v. d. Kaag indertijd bracht, waren niet
geschild voor de taak, welke Dr. Kuy
per er aan had willen zien opgedragen.
Hy vergeleek ze niet ten onrechte by
,,een dood paard aan een boom gebon
den". Het zijn steeds sociale instru
menten van nul en geener waarde ge
bleven.
Deze gang der politieke geschiedenis
is voor een regeling der sociale verze
kering „van onderop", waai-voor Dr.
Kuyper van 1878—1895 heeft gepleit,
noodlottig geweest. Zijn methode was
rjp. de wet-v. d. Kaag op de Kamers
«7an Arbeid niet meer te volgen.
Men had het getij laten verinopen
En op die fout viel niet meer terug te
komen. De zaak moest daarna van bo
venaf" tot stand komen. „Tegen wil
en dank" Dr. Kuyper schreef het in
1908 moest toen in 1897
Ms. Hertog Hendrik en bij de Marine-kazen)e
£!^Lri^!!ü#n I Mar. ^os- J. Kommer den 24en April a.
geplaatst aan boord van H.M. wachtschip
te Willemsoord;
is met den 2en Mei a.s. luitenant ter zee
der le klasse H. Spits geplaatst aan boord
van H. M. Hertog Hendrik nis eerste officier
en z'jn de luitenants ter zee der le klasse
C. Meycr en de officier van den Marine
stoomvaartdienst der 2e klasse A. A. Looycn
geplaatst aan boord van Hr. Ms. wachtschip
te Willemsoord; den len Mei a.s. zijn de lui
tenants ter zee der 2e klasse M. Schoo en A.
J. E. Bik geplaatst aan lioord van Hr. Ms
Hertog Hendrik en de luitenant ter zee der
2e klasse J. J. Hogendoorn aan boord van
Hr. Ms. Wachtschip te Willemsoord;
met den 29en April a.s. de kapitein ter
J. Bosma eervol ontheven van het bevel
over de kazerne voor den onderzeedienst te
Willemsoord en is dit bevel opgedragen aan
den kapitein-luitenant ter zee D. Scalongne.
We hopen met onze artikelen er iets
toe te hebben megen by drager, om
sociale voorzorg weer te zien als moge
lijk geworden door de openbaring van
Gods ordinantiën en het verstaan er
van dcor de kinderen der menschen,
zoodat wat we „verzekering" plegen
te noemen niets onchristelijks inhoudt.
In de tweede plaats hebben we ge
meend nog met een enkel woord den
gang van zaken met de scciale verzeke
ring te moeten herinneren, om te kun
nen afwijzen de ongerechtvaardigde e:i
valsche aantijging van „staatssocialis
me", welke we moéten aannemen;
tegen beter kunnen weten in —- tegen
ons wordt ingebracht. Slechts wie den
uiterlijken schijn misbruikt, kan zoo
spreken.
Men kan evenwel dit gewichtige
probleem niet maar met enkele groote
woorden afdoen, ook niet door onjuist
Schriftgebruik en evenmin door beroep
op personen, £!e het moderne leven
nooit gekend hebben en die daar
staat hun kloekheid borg voor in on
zen tijd stellig ook als verzekerings-
exnerts zouden uitblinken.
Een geslacht, dat zoo menige techni
sche uitvinding in toepassing bracht,
den bliksemafleider zeker grbruikt zou
hebben, indien het dien gekend had, zou
in de twintigste eeuw cngetwyf~ld be-
hooren tot degenen, die in maatschap
pelijke zorgen op de hoogte van hun tijd
en roeping wenschen te staan.
Over één ding zouden we ons daarbij
verheugen, n.l, dat wij niets meer zou
den willen weten van die geweldig mi-
nutieuse overheidsbemoeiing, van dat in
keuren en ordonnantiën fyn uitgespon
nen „gemeentesocialisme", waarvan
„onze vaderen", ondanks hun vrijheids
zin, zoo groote minnaars waren.
enkele poging uit kunst en nijverheid te bc- DEFENSIE,
vorderen. Bij beschikking van den Minister van De-
Als wij om den brand, om de verwoesting fensie is de jfficier van administratie der
leed dragen, dan is het allereerst om de 2e klasse J. Dekker den 30en April a.s. ge-
iterlijke gedaante van het gebouw, dat ook p]a. ^ij ^et Departement van Defensie
iu nog in zijn verwaarloozing getuigenis gaf Pn zjjn de officieren van administratie der
an de bijzondere begaafdheid van zijn 2e klasse J. W. B. Buykes en der 3e klasse
bouwmeester. |g d. Duyverman den 26cn April tv. ge-
Hct had iets eigens. Voor zijn tijd schreef,,|aatst respectievelijk aan boord van Hr.
Dr. Berlage was het een evenement En in Hertog Hendrik en
stadsbeeld had het een bijzondere plaats.{e Amsterdam.
Het vormde niet alleen een monumentale af gy beschikking van den minister van De-
sluit ng van de Utrechtschc straat, het be fensje ja de luitenant ter zee der 2e klasse
heerschte ook het mooie Frederiksplem en!.,
het maakte een mooien indruk vanaf
Iloogesluis. Wie nu het Frederiksplein zier.!
cn de enkele zuilen en stukken muur die nog
overeind staan, ziet niet slechts een ruïne
maar voelt ook een leegte.
Natuurlijk zal dit niet zoo blijven. Straks
worden ook schuttingen om het tcrrcih ge-
n na korten of langer tijd zal hier. weer
gebouwd worden, de leegte aangevuld en een
nieuwe schepping verrijzen. Zoo is nu een
maal 's wereld loop in menig opzicht kun
;n wij hiermee vrede hebben.
Maar, hoe zal hier worden gebouwd en
wat zullen wij na enkele jaren in een der
beste doelen van onze stad zi -n? Voor iemand
die zijn stad, ook in haar uiterlijke verschij
ning lief heeft, is dit geen onvcrsohilMge
zaak. Hier moeten geen woonhuizen verrij
maar hier kan alleen een monumentaal
gebouw vergoeding brengen, van wat wij in
het paleis moeten missen. En dan is de keuze
heel beperkt en ook ons niet geheel onver
schillig.
Voor jaren reeds meende men, dat hier als
bij uitstek de plaats was voor een men.v
Raadhuis. Ongetwijfeld is dit juist. Een Stad
huis op een groot plein, met goede en breed*
toegangswegen, in het hart \an de, zich naar
het Zuiden ontwikkelende stad, hehoonl tot
de wenschen van de vele Amsterdammers,
die het met de kantoorgebouwen aan de
burgwallen maar moeilijk kunnen vinden
Maar aan een nieuw Raadhuis kunnen wij
niet denken voor de kwestie van het Ko
ninklijk Paleis op den Dam is opgelost. Stich
ten wij 'een nieuw stadhuis dan moetm wij
loslaten de gedachte dat van Campens moes
terwerk nog eens weer zal worden den iele!
in ons stadsbestuur.
Bovendien hebben wij aan de verbouwin.'
in ons huidige raadhuis met bijgebouwen
de laatste jaren groote sommen ten kosV
gelegd en zijn wij practisch voor 'n menschen-
leeftijd, thans behoorlijk geoutilleerd. Het
wel van groote durf en geloof in de toe
komst getuigen, als wij nu besloten binnen
enkele jaren aan den bouw van een mauw
raadhuis te beginnen.
Een andere gedachte Is, dat hier zo» ko
men een chalet voor H. M. wanneer zij de
hoofdstad hezookt. Ook daarvoor pleit wel
iets, al mecenen wij dat juist de bestemming
een soortgelijk gebouw, de goede ofdos-
sing in stHobouwknndigen zin. niet zal vei
gemakkelijken. In elk geval is ook hieraan
niet te denken, tenzij de Dam-Raadlpbis
IrKf/Kiio htff* «nlrnximf w.vondfTl.
kwtetïe haTe oplossing hééft gevonden,
Van soe-dem. zijde komt nu weer stërk
naar voren de wensrh om hier een volks
(jebovw-te stichten. Het is ons nog niet go
heel duidelijk wat men daarmede precies bc
doeld. Wij hebben wel eens de veronderstel
ling geopperd dat dit een gebouw zou moeten
zijn voor dc moderne arbeidersbeweging en
de S.D.A.P.
Nu is er niets tegen dat deze bewegin,
zich in de hoofdstad des lands een machtig
monument en centraal geliouw sticht. Maar
wij hebben er wel bezwaar tegen, dat dc Ge
mcente dit voor haar doet en dat men een
zoodanig gebouw zonder meer een volksg-
bouw gaat noemen. Wij zijn er:echter vrij
zeker van, dat een sterken drang ih de
richting zal wordeTniitgeoefend.
F,n dan ton slotte zijn er nog steeds allerlei
plannen voor een 'grooton schouwburg. Dc
Wagnervereenlging kan het nu nog eens pro
bee ren en de heer Koopmans heeft een nieu
we kans om voor zijn plannen een geschikt
terrein te bekomen.
Ook in dit geval, zal naar ons oordeel een
behoorlijke bebouwing van dit plein moge
lijk blijken. Maar als van-zelf zouden wij toch
veel liever aanvaarden het in de eerste plaais
door ons genoemde denkbeeld. Amsterdam
hehhe don moed thans te grijpen en deze
plek te bestemmen voor den houw, van een
de Hoofdstad waardig Stadhuis.
AREND VAN AM-STEL.
HET PALEIS VOOR VOLKSVLIJT
De brand van het Leidsche Stadhuis, heeft
ln broeden kring deelneming gewekt. Men
gevoelde dat hier een stuk geschiedenis ver
loron ging.
Met de stichting van Dr. Sarphati staal
liet even anders. Men- kan hot gebouw wel
hijzonder en eigenaardig, doch moeilijk
..mooi" noemen, er zat wel een stuk historie
aan vast, maar ecne van slechts ruim een
halve eeuw. en dan nog vrijwel uitsluitend
van locale beteekenis.
Toch waren wij ontsteld, toen de ochtend
hladem, ons de alarmeeremle berichten hrach
ten, dat in enkele uren tijds 't groote gebouw
met den grond was gelijk gemaakt. En^ toen
wij een uurtje later stonden op het Fredo
riksplein cn de verwoesting zagen, kwam
toch een zeker leedgevoel bij ons hoven.
Niet dat het paleis in ons christelijk volks
leven ooit een plaats van "beteekenis heeft
ingenomen. Dat is ook nimmer de bedoeling
van-de stichters geweest. Men. bedoelde fei
lelijk niet veel meer dan een permanent ten
toonstellingsgebouw ter bevordering van
kunst en nijverheid te stichten. Op zichzelf
Is dat een loffelijk denkbeeld en in den -loop
der jaren, zijn vele tentoonstellingen in-- dil
gehqüvv gehouden.
Maar de, financieels positie is nimmer heel,
goed geweest,en men heeft allerlei dingen
geprobeerd om de exploitatie te doen slagen
Zoo hebben, wij het Paleis café gekregen en
de Paleis-schouwburg. Maar de beteekenN
van het Gebouw is daardoor een andere ge
worden en het is verder van ons af gekomen
worden g wel eens ron Rrnoto
Idering gehad, Pain
uien-in ui-min, ru'i-I.»».....!-.-heeft hier het
mecgcraan met een methode van rege- frensvunlsrlin Driemanschap ontvangen
ling, die op zichzelve ongewenscllt was Kin -er .heeft hier eenmaal jubileer', maar
te achten. De nood drong en op iets dat es ligt verre achter ons. Het Pa'ri"
anders was geen uitzicht Slechte kon was het Nieuwe Neder
BINNENLAND.
DE KAMERVERKIEZINGEN.
CANDIDATEN S.G.P,
Voor de Staatkundig Gcref. Partij zullen
>or dc Tweede Kamer de volgende candi-
daten worden gesteld.
1. Ds. G. H. Kersten, Rotterdam; 2. Ds. P
Zandt, Delft; 3. Ir. C N. van Dis, Rotterdam;
4. E. Kuyk, Amsterdam; 5. A. J. Kersten,
Rotterdam; 6. J. W. van Houdt, Herkingen;
7. D. Kodde, Zoutelande; 8. Ds. A. van der
Koov, Kampen; 9. D. van Leeuwen, Alphen
aan den Rijn; 10. C B. van Woerden, Ak-
krum; It. A. Hoogendijk, Zeist; 12. B. J.
Putten, Kampen; 13. W. van der Vate,
Rhencn.
ZUIDERZEEFONDS.
In de Memorie van Antwoord aan de
Tweede Kamer over het wetsontwerp tot
wijziging van de begrooting van het Zu'der-
zcefonds voor 1928, a'smede tot verhoog'ng
de Waterstaatsbegroot'ng voor 1928,
zegt de .min!ster van Waterstaat, dat ook hij
betreuit, dat de aanvankelijke ramingen
kosten van de afsluiting van de Zuiderzee
sn van de indijking van den Wier'ngermeer
n belangrijke mate zijn over:chreden. Dat
deze overschrijding veroorzaakt zcu
door aanschaffing op te groote schaal
mateiiaal en van m'nder juist inz'cht
de zijde der aannemers, moet echter worden
Ontkend.
Het is niet doenlijk thans een volledige ra
ming van de kosten van het geheele droog-
legg'ngsplan te geven waaruit zou zyn op
te maken, met weik bedrag de in 1924
maakte raming waarschijnlijk zal worden
overschreden.
Rekent men voor a'le droogmakingen
dergelijke overschrijding, a's waarvan spra
ke is by den Nccrdv.-es cl ijken polder, dan
komt men op een bedrag van 49"> millioen
gulden als totale kosten van alle droogma
kingen (hetwelk nog 15 m'Hioen gulden
blijft beneden dc gcrarmde waarde ad 510
millioen gulden van de drooggemaakte
gronden).
Intus chen schijnt de hier gemaakte on
derstelling te ongunst'g; om verschillende
reden mag verondersteld worden dat bij de
overige droogmakingen niet zulk een over
schrijd ng zal plaats hebben als bjj de N.W
polder het geval ds geweest
Al is dus gebleken, dat de uitvoering van
de weiken kostbaarder zal zijn dan verwacht
werd, zoo meent de minister toch, dat geen
vrees behoeft te bestaan, dat de indijking
en droogmaking van de Zuiderzee in Cnan-
cieelen zin op een débacle zal ultloopen.
BEGRAFENISWIJN.
A. V. O.
STAATSCOMMISSIE INZAKE ONVOL-
WAARDIGE ARBEIDSKRACHTEN.
De minister van arbeid, prof. dr. J. R. T/v,
Slote.nak.T de Bruine, heeft gistenmddcg tie al^ ^at in ÏÏrent*. althan,
J W.™* Kas malen -ver.
antwoord door den voorzitter der commissie,
dr N. M. Josephus Jitta.
„SONNEVANCK".
den),
werd.
danig gedronkon
Heeft de Minister oaaraan niet gedacht,
toen hij Za.erdag ok' andere autorr citeu
dronk en het chaaipagncg.aa
ophief bij de vijfhonderdste overweg paal,
welke geplaats. werd voor den spoorweg
overgang b.j Kethel?
Eigoiiiijk heb ik me gisteren geërgerd, toen
ik ons biad inkeek en daar op een foto za<;
Minister van oer Vege, burgemeesterDroug-
leever Fortuyn. burgemeester Verveen, d.®
overigens nooit berust heeft in de afschaf
fing, en den heer Ten Hope, voorzitter
van den bond van bedrijfsautohouders,
welke organisatie deze waarschuwingsbor
den plaatst.
Dat kon de krant niet helpen en dan
kon de foto niets aan doen (sommige 3
mogen dit wel eens bedeaken!), maar i.ut
is de schuld van deze lieeren, of ten mins o
van de omstandigheden
De eerewijn drinken en met dc glaz-n
klinken bij den or.iboaaakten overweg ai
Kethelhot is toch eigenlijk eon lugu
bere \enooning.
Bij Kethelweet u wel, dat dit één
der moorddadigste onbewaak e overwegen
is? Weet u wel, uat daar zeven of acht rr.eu-
schen •vermorzeld zijn*
Al die spoorweguverwegen bewaken, dat
kos: te veel god; die seinwachtera verdio-
nen inimers zoo*» reuze-salaris!
F.n dus werd voor honderae overgangen
de bewaking afgeschaft; cn dus wcri-.-n
honderden menschen (zij h€t niet zelden
tengevolge van eigon onvoorzichtigheid) in
s.ukken gereden.
Tervville van dc bezuiniging, ziet u.
Maar omdat deze op die manier toch wei
wat al te duur gekocht was, worden ei over
al wnnrschuwi'Rgspalen gvplaa sEn hij
Kethel kwam No. 100.
Heeft de Bond wellicht met opzet h er
deze paal geplaatst, waarbij de Minister be
loofd had tegenwoordig te zullen zijn?
Als 't niet anders kan. as persoonlijke he-
waking te duur is, dan valt 'l plaatsen vat
een waarschuwende paal te loven; hoev. el
burgemeester Verveen terecht opmerkte,
al genoeg gewaarschuwd wordt, doi
Vier en twintigste jaarverslag.
In dit jaarverslag komen eenige markante
opmerkingen voor, welke ons Christelijk
publiek behoort te weten.
In de eerste plaats waren de financicele
resultaten van „Sonnevanck" in 't eerste
halfjaar van 1928 bijzonder slecht. Van de
145 plaatsen waren er soms slechts 89 bezet
Het nadeelig saldo bedroeg derhalve
geveer f 10.000.
Restuur en directie beijverden zich dan
ook om verbetering in den toestand te bren
gen. En de pogingen werden dermate geze
gend, dat het nadeelig saldo over het geheele
jaar geslonken was tot f 3700.
Dit betrekkelijk nog gunstige resultaat
werd mede bereikt door het kiezen
nieuwe wegen,
Bizondere vermelding verdient de ovcr l|jat
Mnkoms' w,"oten met de vereeniKins E d k
„Draagt Elkanders Lasten de bekende af- het toch aan p
deeling van het Chr. Nat. Vakverbond. Maa, dat daarl;ij de eerewijn rond moest
Gezamenliik met deze vcroeniging werd eaan. dat er geklonken werd op het ge hoop.
OFFICIEELE BERICHTEN.
ONDERSCHEIDINGEN.
Bij Kon. besluit is toegekend de eereme
daille der Oranje-Nnssau-orde in goud (hij
bevordering) aan mej. B. G. M. Weykamp, ge
zelschapsjuffrouvv en verpleegster bij de fa
milie Schacpman te Zwolld; in zilver aan J.
C. vaii de Laak, meesterknecht- selfachting-
steller bij de N.V. Spinnerij Swagemakers-
Bogaerts te Tilburg; in brons aan P. Je
Tong Sr.., machinist bij de firma G. van der
Lee te Oudewatcr.
AUDIËNTIE.
Dc gewone audiëntie van den Minister
van Koloniën zal op Vrijdag 26 dezer niet
plaats hebben.
PENSIOENFONDSEN.
Bij Kon. besluit is benoemd tot ambtenaar
tweede klasse bij dc Directie van do Pen
sioenfondscn voor de koloniale landsdlena
ren cn locale ambtenaren, gerekend met in
gang van 1 Januari 1929, de ambtenaar derde
klasse mej. J. W; Fi Starke.
NOTARIAAT.
Bij Kon. besluit is met ingang van 15 Juli
of zooveel later als zijn opvolger als nn
taris zal zijn boëedigd, op verzoek eervol
ontslagen \V. J. Kijlstra als nötaris te Wijk
hij Duurstede.
VOOGDIJRADEN.
Bij'Kon. besluit is benoemd tot lid van den
Voogdijraad te Zutphen J. P. A. Wilhelm,
burgemeester te Ei hergen, wonende aldaar.
is op verzoek eervol ontslagen met dank
J. F. Westermnnn als lid van den Voogdij
raad te Rotterdam L
MONUMENT REDDINGSWEZEN.
Gistermiddag had te 's-Gravcnhage onder
leiding van den voorzitter van het uitvoe
rend comité tot oprichting van een monu
ment voor het Nederlnndsche Reddingwezen,
den heer W. F. G. L. Driessen, burgemeester
der gemeente Den Helder, op het Departe
ment van Onderwijs een vergadering plaats
met de besturen van de Noord- en Zuid-Hol-
landsche Reddingmaatschappij te Amster
dam en de Maatschappij tot Redding van
Schipbreukelingen te Rotterdam, ten einde
overeenstemming te bereiken over den vorm
van het monument, dat in Den Helder zal
verrijzen. Grondslag voor de bespreking was
een ontwerp van den architecct Piet Kramer
te Amsterdam, dat nader onder oogen gezien
zal worden.
ACTIEVE HANDELSPOLITIEK.
LET OP ENGELAND.
Onder het waarschuwend opschrift „Lot
op Engeland", wijst het laatste nummer vdn
het orgaan der Vcreeniging voor actieve
handelspolitiek op de beschermingsmaatre
gelen welke de Engelsche regecring neemt,
Thans komt ook onze wolindustrie in 't ge
drang.
Daarom Is Nederland van nabij betrokken
hij den strijd over de koers, welke de Brit
sche handelspoltiek zal volgen.
een nieuw instituut ingesteld, dat beoogt,
patiënten die genezen zijn, doch wier toe
stand nog niet gedoogt dat zij dadelijk weer
in het volle, drukke leven worden geplaatst,
voorloopig nog onder medisch toezicht te
laten, en hen te doen gewennen aan arbeid
i lichaamsbeweging.
Deze „nazorg" heeft plaats op de terreinen
an liet Sanatorium, cn wordt technisch en
ffnancieef beheerd door een commissie, be
staande uit leden van het Bestuur van „Son
nevanck" en van „Draagt Elkanders Lasten".
Zeer toepasselijk is dp naam dezer nieuwe
'reeniging: „Nieuwe Wegen".
De lof, liet initiatief tot de oprichting te
hebben genomen, komt toe aan het Bestuur
van „Draagt Elkanders Lasten"; zegt het
Verslag.
Naast dit verblijdende verschijnsel staat
het zeer te betreuren feit. dat het Suppletie
fonds thans totaal uitgeput is.
Komt er niet héél spoedig hulp, dan zal
financicele steun aan on- en minvermogende
patiënten wellicht geheel moeten wor-
'en stopgezet
De Kerkeraden werden reeds verleden jaar
per circulaire met aandrang uitgcivoodigd.
iaarlijksche collecte voor dit, zoo hoog
noodige, fonds te willen doen houden. liet
Itant van dezen noodkreet was bescha
mend slecht! Geldt het voor de tegenwoor
dige Christenen niet meer, dat voor de
rmen der gemeente behoort gezorgd
orden? zoo klaagt het Verslag.
Het ligt in het voornemen, een allerlaatste
poging nog te wagen .door een ernstig be
roep op de Diaconieën te doen.
Zouden er geen personen zijn, in staat
bereid, om zich voor liet suppletiefonds e
daadwerkelijk te interesseeren, door bet aan
werven van vaste contribuanten, speciaal
voor dit fonds, dat toch werkelijk aa
sprank mag maken op ieders sympathie?
Uit het Verslag van de Alg. Vergadering
nippen we deze mededeeling;
Naar aanleiding cenpr minder welwillende
beoordeeling in een Christelijk persorgaan,
van het besluit tot het bijhouwen van een
nieuw paviljoen, terwijl de bouw van een
tweede Prot. Christelijk Sanatore
zicht zou zijn geweest, doet de Voorzitter,
Ds. T. Fcrwerda duidelijk uitkomen, dat dit
besluit reeds lang te voren was genomen.
dat nog wel op langdurig en herhaald
aandringen van verschillende Raden
Arbeid, in verband met voortdurend plaats
gebrek waarmede de Directie van „Sonne
vanck" had te worstelen. Hot verwijt van
luchthartig optimisme acht hij dus niet ver
diend.
In 't jaar 1928 werden behandeld 121 man
neliike en 149 vrouwelijke patiënten mot
39109 verpleegdagen. Hieronder zijn bes
pen 14467 verpleegdagen van patiëntendoor
de Raden van Arbeid uitgezonden.
Op I Jan. 1929 -varen aanwezig 52
en 70 vrouwen.
Bestuur en directie hieven ongewijzigd,
OPBOUW DRENTE.
't ia mij een beetje te machtig,
't li k' rre nog al onkiesch tegenover de na
bestaanden van hen. die als slachtoffer van
aiinicheid vielen.
Spijt me voor de heeren, maar ik kan
hel niet anders zien.
feerd; omdat een liepaade bouwstijl voor.*»*-
schreven on een bepaalde architect vrij dui
delijk werd aangewezen.
Dp Frieseho adviescommissie keurt, na h*-
oordeeling, niet alleen het om'.werp af, maar
geef! tevens aan op welke, vaak eenvoudig»
nlet-kosthare wijze, een heter aanzien ver
kregen kan worden.
F.n zelfs, wanneer men zich niet geheel
aan het advies houdt, dan valt bij vergelij
king van de foto's der go hoi» \e>n noe vaak
op hoe groot de verbetering is.
Het verslag geeft tallooze foto's hoe het
liet en hop het wél moet zijn; hoe het
lechte en hoe het verbeterde plan er uitziet
•n deze Illustraties maken het boekje zeer
inntrckkeliik.
Naar aanleiding van bet door den heer
Kal ff medegedeelde over de hemneiï"gen
het Rijksbureau voor Monumentenzorg
inzake het verzamelen van gegevens voor
Friesland, werd besloten, over eenigrn t d
de hand van deze gegevens hij de be
trokken gemeentebesturen op het in het !e-
roepen van een monumentenverordening
aan te dringen.
Aanvankcliik ondervond de commissie nog
al tegenwerking van de züde der timmer
lieden. maar in het vakblad van de Federa
te van de Timmerliedennatmons-vereeniging
in Friesland is sedertdien van veel waar-
deerine voor haar werk hti'k gegeven.
In 1927 is op instigatie der commissie een
provinciale verordening tot het weren van
ontsierende reclame tot stand gekomen. D®
hij Gedeputeerde Staten Imreknmen verzoe
ken betreffende het plaatsen van reclame
borden worden treregeld in handen van d®
commissie gesteld om advies.
PAULUS-VEREENIGING.
LANTAARNPLATEN VOOR
EVANGELISATIEVEREENIGINGEN ENZ.
De Paulusvereeniging te Amsterdam, wei*
ke vooral beoogt do Bijbelkennis te bevorde
ren door materiaal voor Lichtbeelden."von
den beschikbaar te stellen (gratis voor Evnn-
gelisntievercenigingen en leen geringe ver
goeding vcor anderen) zond ons een uit
gebreide catalogus.
De platen hebben betrekking op Verhalen
voor Oud en Jong. Kunst en Geschieden's.
Godsdienst, Natuurlijke Historie, Sterrekin-
de en Geneeskunde, Hvgiènc en Techniek-
Bedrijven.
SCHOONHEID IN STAD EN LAND.
Om leden te winnen voor bovengenoemde
Centrale Verceniging gaf het bestuur eer
keurig geïllustreerd en smaakvol propagan
da-hoekje in 't licht, waarin uiteengezet
wordt, wat reeds werd bereikt en wat moge
lijk is.
Het naaste doel, dat de Centrale Vereeni
ging voor den Opbouw van Drente zich stelt
is: de economische, sociale en hygiënisch'
opbouw van de door de crisis zoo zwaar ge
troffen veenstrcek.
Zij tracht hiertoe de bronnen van het volks
inkomen te vermeerderen,
te openen, het verkrijgen v
wikkeling, zoowel voor de jongeren als 11
de ouderen te bevorderen, do volksgezond- j bouwstijl. g'énïè:ën~ zuÏÏen W
heid op hooger peil te brengen of samenge oen h|ik s|aat op de vee foto's, welke in du
vat: de bevolking te brengen op eon peil, dat verslag zijn ogenomen, die zal onmiddellijk
haar in staat zal stellen behoorlijk toegerust erkennen, dat door de deskundige aduezci
den strijd om het bestaan te voeren en in j Van de commissie heel wat waiM.illig<?
vollen omvang gebruik te maken van de J woningen, we ,e aardige dorpsgezicht»» b»
meerdere wel derven, niet jitgevoerd, maar door beter-
vervangen zijn.
Verslag over 1929—1929.
Voor de eerste maal is in druk verschenen
het verseg van de provinciale Friesclie
adviescommissie tot wering van inbreuk op
de schoonheid van sad en land.
Het loopt over de jaron 1926, 1927 en 19?$
en maakt melding van verscheiden werk
zaanilieden der commissie en haar ijveren,
uit een oogpunt van welstand, tegen het ge
bruik van cementen pannen en van kalk-
rkgelwnh.1.1 v„Tuï^mu.™
meerdere ont-1 |s een verslag, waarvan bouwkundi
gen en allen, die oog hebben voor goede
NEDERLAND EN ORANJE.
Orgaan der Anti-rcv. propagandaclnbs.
Het Maartnummer van dit onderrichtend®
RECHTERLIJKE MACHT. voile» omvang gebruik te maken van de ^ningen. vvc ,e aar li go dorpsgi'ricïiieli' b»'i Art kei .lO^n^.vcr Antirevn'liihnnnir °*en
Bij Kon. besluit is met ingang var 1 Mei kansen tot het verkrijgen van meerdere wel derven, niet jitgevoerd, maar door beter Christelijk Historisch
op zijn vei zoek eervol ontslagen met dank .vaart en ontwikkeling. vervangen zijn. Voorts een schema voor een Inleiding «u
Mr. J. J. H. Klynen als kantonrechter plaats-1 De adj.-secr. Mr. J. Cramer te Aeeen sail In d® groote «teden it tegen de dwdnge een paar treffende uitspraken over de Mr
vet/ttrger te Maastricht. -I"-"rne nieuwe 1" l"n Ins"'"* •jtanutj ywn Rehoonhetdseoromtsstes nog al I r"»t tt»»"
.KATHOLIEK NEDERLAND".
ORGAAN VAN DE KATH. SOCIALE ACTIE.
Hef Fehrunrl Maartnummer geeft In exten-
so do eerste Vastenbrief van Mgr. Aengenent,
waarin deze zoowel het egoïsme van het
liberalisme als liet groepsegoïsme van het
socialisme verwerpt, maar betoogt, dal al
leen de naastenliefde van het Christendom
de geschokte maatschappij kan redden.
Voorts wordt een hreede plaats ingeruimd
aan de Verkiezingsfilm: He! heldendicht
van de roomsche daad, door pater Hermans.
Uit dc Antirev. Partij.