I
BINNENLAND.
Bakker en zijn volgelingen,
WOENSDAG 17 APRIL 1929 DERDE BLAD PAG. 9
DERDE BLAD.
de documentenkwestie.
N BEUKINGEN CONTRA Dr. RITTER.
e heer Van Beuningen antwoordt
de jongste mededeeling van Dr. Ritter,
hij zich nooit tegenover dezen voorge-
n heeft als agent der regeering en nooit
Iers gehandeld heeft dan als gewoon
dmeenend burger.
Jiermede valt 's hceren R.'s poging om
Begeering aan te vallen als hij tracht
ilkaar, en daarmede de perfide voorstel-
alsof de regeering eenige beimoeiïng zou
.hen gohad met het onderhoud van K>
ruari of daarvoor ook maar cenigszins
verantwoordelijkheid zou dragen."
Rct onderhoud, nota behe, waarin ik
heer R. juist trachtte te overtuigen toch
rr.l niet zonder voorkennis van do regee-
tót een publicatie over te gaan! De ro
ring is van dit onderhoud, Zooals de
r zeer goed weet, geheel onkundig ge
en en heeft er eerst van gehoord door
brief van 11 April van Dr. R. aan mi
er de Geer, waarin Dr. R. meende zich
de Regeering te mogen beklagen, wat
I alleen hierdoor mogelijk is geweest
rdien ik een asidere opvatting had en
een eenmaal gegeven woord dan
Ritter, in hoe moeilijk parket ik
irdoor ook komen zou".
ANTWOORD VAN Dr. RITTER.
)r. Ritter antwoordt hierop weer:
)e heer Van Beuningen had hem op Zon-
3 Maart bij zich verzocht en hem ge
il, dat de positie van het departement zeer
langenaam zou worden indien hun rela-
bekend werd, waarop Dr. R. had verze
il, dat het persgeheim bij hem veilig was.
)e heer Van Beuningen had van die af-
aak echter, tegen Dr. R. op perfide wijze
sbruik gemaakt door den volgenden dag
de N.R.C. te verklaren, dat. hij met de
blicatie direct noch indirect iets te makeii
d, wat onwaar was.
Toen de regeering deze leugen herhaalde
ik den premier d.d. 6 April meegedeeld,
beide mededeélingen „pertinente on-
larheden" waren. De opheffing van het
rsgeheim door de regeering geldt natuur
k ook het persgeheim, opgelegd door haar
ganen; anders zou het geen zin hebben-
F heer Van Beuningen verklaart daarom:
hij zich nooit heeft beschouwd als
gent van de regeering",
ïver dit punt heeft Dr. Ritter slechis het
lgcnde mee te deelen: Nog op 3 Maart
eft de heer Van Beuningen, mijn discretie
rzoekend, mij ipsissimis verbis verzekerd
deze te handelen als .orgaan der regee-
ïg".
Ik verklaar mij bereid de waarheid van dit
it onder eede en door getuige te bevestigen,
r. Ritter schrijft ten slotte: Ik mocht niet
,nnemen en heb niet aangenomen, dat de
er Van Beuningen heeft gehandeld buiten
lorkennis van het departement. Al het mij
edegcdcelde wijst trouwens op het tegen-
el Ik geloof dit nog niet. De heer Van
eaningen heeft immers zelf verklaard, dat
ij de regeering telefonisch heeft pogen te
jrwittigen.
De heer Van Beuningen verklaart nu
parlement niet te hebben ingelicht- Er is
mij geen reden aan deze verzekering
x «'aarde te hechten dan aan zijn a
onwaar gebleken verklaringen. Wat er
n uffkclijkheid tusschen den heer Van
•ku/a'ngen en den heer Snouek Hürgronje
behandeld, zal wel altoos een geheim blij-
en. Vast staat, dat noch de mcdedeelingen
an den heer Van Beuningen noch die van
regeering 'onvoorwaardelijk geloof verdie-
n. Was de regeering door den heer van
iuningen ingelicht, dan is het Utrechtsch
agblaa de dupe der regeering; indien niet,
au is het de dupe van den heer Van Beu-
ingen „den regeeringsagent".
nederl. spoorwegen.
Daar de directie der Ned. Spoorwegen nog
een vergunning heeft verleend voor het
jden van auto's over haar terrein te IJoek
an Holland, waar de booten aanleggen
et vervoer van Westlandsche groen-
in naar Engeland, bestaan plannen, om
laassluis als afvaarthaven te kiezen in-
ien geen vergunning voor het rijden van
uto's over genoemde terreinen mocht wor-
en verleend.
Uit Oost-lndie.
VAN FEESTEN EN VASTEN.
De Locomotief bevat een artikel van me
vrouw Ch. de Cock—Wheaty uit Klaten
.er feesten cn vasten bij de Javanen.
Wanneer in de dessa de eerste kreet van
een pasgeboren kind weerklinkt, dan
heerscht er, vertelt de schrijfster, in cn bui
ten den familie-kring vreugde.
•Zoodra zijn oogeu het daglicht aanschou
wen. ontvangt de Javaansche babv, die aan
de zorg van den „dokoen", wiens methoden
niet altijd even zachtzinnig en hygiënisch
zijn, ontkomen is, een dronk sterke koffie
en wordt daarna overgegeven in handen
van den vader, of bij diens afwezigheid, in
die van den naasten mannelijken verwant,
die in het rechteroor van den nieuw gebo
rene de „Adan" zegt (God is groot, ik ge
tuig. dat er geen ander God is dan Allah;
ik getuig dat Mohammed de gezant is van
God; het gebed is beter clan de slaap). In het
linkeroor wordt gefluisterd de „Karnat." (in
naam van den Barmhartigen en gopdertie-
renden God) en de „Sahadat". (Er is geen
andere God dan Allah en Mohammed is
zijn profeet).
In deze gebeden en uitspraken is het Mo-
hammedaansche geloof samengevat en de
nieuwgeborene Is-door de ceremonie van het
reciteeren opgenomen in de Mohamme-
daansche geloofsgemeenschap. Wordt het
kind geboren tegen zonsondergang, dan is
het „djoeloeg tj&plog" hetwelk beteekpnt,
dat het voorbestemd is om door een wild
dier gedood te worden en de ouders moeten
in dit geval er voor zorgen dat het kind
niet in de buurt van een oerbosch of van
een rivier waarin veel krokodillen voorko
men, gaat wonen.
Geschiedt de geboorte tegen het aanbre
ken van den dag, dan is het kind „djoeloeg
wangi" en voorbeschikt om wel in aanra
king te komen met wilde dieren, doch deze
zullen hem alleen beruiken, doch geen
kwaad doen. Hun die in de uren van den
nacht of overdag geboren worden is een
minder avontuurlijk lot beschoren.
De Javanen gelooven met vele Euro
peanen dat uur en datum van geboorte
van grooten invloed zijn op iemands karak
ter en op het lot zijner ouders. Offerandes
van rijst en groenten worden gebracht op
den vijfden en vijf-en-dertigsten dag na de
geboorte. Het feest echter, dat van het
grootste gewicht is. is dat, hetwelk gevierd
wordt in de zevende maand, wanneer het
kind voor het eerst met de voeten den
grond mag beroeren. Kleurrijke zoetigheden
en koekjes alsmede een subsantieele maal
tijd worden bereid voor de talrijke gasten
en wanneer de familie het zich finantieel
maar eenigszins kan veroorloven, dan wordt
de avond opgevroolijkt door een wajang
voorstelling. den onvermijdelijken gamelan
en dansmeiden.
Het kind wordt gedurende een korten tijd
geplaatst onder een „koeroengan" een kip
penmand en wordt vervolgens door den va
der geplaatst op de sporten van een korte
ladder, gemaakt van suikerriet, welke lad
der hii op moet klimmen. In deze primitie
ve ceremonie ligt een diepe heteekenis op
gesloten: de kipnenmand, welke beschutte-
gen de gevaren der wereld en de ladder, ge
maakt van sappig suikerriet, die de sociale
ladder voorstelt, die leidt tot roem en suc
ces. Deze dag is de dag der dagen in de fa
milie-analen en 2elf de dorpspriester drnagi
tot verbooging van bet feèstvertoon bij, door
in officieel gewaad op het feest te verschij
Een ander offerfeest wordt gehouden op
den eersten geboortedag van het kind
onk in de daaropvolgende jaren worden tè
zijner eere verschillende feesten gegeven,
totdat hij den leeftijd tusschen twaalf
vijftien iaar bereikt, wanneer de kroon der
mannelijkheid wordt bereikt en lint feest
der besniidehis plaats heeft Op zijn
schoonst uitgedost en getooid met kemhang
tandjong, zijn gezicht bedekt met geel poe
der, bevindt de jongeling zich in het cen
trum van zijn kring en wordt hij door
iedereen geluk "-owensrht met het bereiken
van den leeftijd van bezonnenheid (die
echter veelal onbezonnen is). Bij zoo'n be
langrijke gelegenheid wordt een karbouw
of een geit geslacht en alle offers zijn na
venant
Aan het brengen van offers komt geen
eind en het léven van den Javaan van de
wieg tot aan het graf wordt uitge
stippeld door een lijn van slamatans, die
alle door de verschillende doeleinden van
elkaar afwijken
De offers worden eveneens gebracht op
de geboortedagen van heiligen en profeten
van wie men eenige gunst verlangt De een
hrengt hulde aan Joesoep (een Jozef met
zijn veelkleurigen rok) teneinde gezond
heid en mooie kinderen te erlangen, aar
Sjoeleman (konjng Salomo met dp duizend
vrouwen) van wien men eer en aanzien en
kinderen verlangt en aan Moengska (Mo-
zes) die moed cn aanzien in de wereld
schenkt Aan Ngisa (Jezus) worden offers
gebracht voor het verkrijgen van geschikt
heid voor het beroep. Dc vader brengt of
fers voor zijn kind, dat aan den drempel
des levens staat en opnieuw wanneer dit
kind met den gekozen levensgezel of gezel
lin de onzekere toekomst tegemoet gaat
Schrijfster staat tenslotte uitvoerig «til bij
do viering van de l'oeasa en de Garebeg
Foeasa, het einde van de vasten.
De naam Garebeg wordt gegeven aan de
drie groote Mohammedaansche feesten: dp
Garebeg Moeloed, de Garebeg Poesaja en de
Garebeg Besar. De Garebeg Pocasa is de
meest algemeen gevierde van de drie en is
de eerste dag der maand Sawal.
Kunst en Letteren.
HOMERUS—AESCHYLUS.
Dr. S- Eringa heeft bij W. D. Melnema te
Delft doen verschijnen een studie over Ho
merus-Aeschylus: „Dichters van Oud-Hellas".
EEN DICHTER OVER DICHTERS.
De Aprilaflevering van „Stemmen des
Tijds'" bevat eenige sonnetten van Willem
de Mórode over Revius, Dull&ert, Lodensteyn,
Lurken en Bildcrdijk. Dat over Lodensteyn
luidt aldus:
Lodensteyn.
Hij was zoo teeder van geweten, dat.
Hij 'sHeeren avondmaal niet uit wou
reiken
Toen, zwaar getabberd, met hooghartig
kijken.
En, kwijnend ln haar kant, de zonde aanzat.
Hij laakte den gewilde» vrijen wil
Als mommerij voor wilkeur van regenten,
Zij Heten tegen hem pamfletten venten,
Hij lachte kalm als om een kindergril.
Zelf vastend, liet hij wijn en eedle spijs
Genieten in de kaarge godsgestichten,
Hij troostte met leerstellige gedichten.
Maar soms begon een zoete en simpler wijs.
Dan kwam hij uit de klare godsgezichten
Als kind terug; maar fcij was moe en grijs.
In Venetië zal van 15 tot 26 Juni '29 een
wereldcongres georganiseerd worden voor
bibliotheekwezen en bibliographie. De bedoe
ling is tweeerlel'
1. Aan de deelnemers een schematisch
overzicht te geven var. de ontwikkeling der
verschillende bibliotheken en haar aanpa
sing bij dc locale en andere behoeften voor
wat betreft de gebouwen, het conserveeren
en circuleeren van hoeken.
2. Het publick op de hoogte te brengen met
het werk van den bibliothecaris.
EDGAR WALLACE.
Wat „men" leest!
In „Opw. Wegen" lezen wé over een nieu
we producent van detectiveverhalen, welke
in Engeland enorme opgang maakt: Edgar
Wallace. Alleen in het jaar 1928 publiceerde
deze meneer 81 boeken!
De „London Mercury" van Maart 1929 ver
telt er een en ander over:
„Heel Engeland dweept met Wallace. Drie
jaar geleden was hij nog zo goed als on
bekend; thans spreekt iedereen over hem-
Elk boek dat hij in Amerika uitgaf, bleek
onmiddellik een succes. Waarom? Omdat
alleen Wallace het lugubere vermogen be
zit om u kippenvel te doen krijgen, om
uw bloed te doen verstijven, om uw haar
overeind te doen staan, bij de griezelige
en huiveringwekkende toestanden die zijn
toTenaarspcn beschrijft. Voor geheimzinnig
heid gruwelikheid actie verhaal;
voor elke minuut een nieuwe sensatie, en
elke bladzij een nieuwe verrassing, moet u
bij Edgar Wallace zijn.
Iedere andere schrijver van geheimzinnige
sensatie-verhalen verdwijnt in het niet bij
deze man dié zijn eigen films niet kan
omdat ze zo griezelig zijn.
Middernaclitelike kreten in met spinne-
webben bedekte ruimten. I-Ict gerammel van
ketenen in geheimzinnige verborgen gangen.
Plotselinge schoten van wie -weet waar. Het
mes van de in stilte werkende mordenaar.
die zijn huivering wekkende taak verricht
onder de ogen van de beste detectives van
Scotland Yard. Ziedaar Edgard Wallace".
Wetenschap.
KANKER GENEZEN' DOOR
„AUTO-SERUM
Dr. F. E n d 1 e r, voormalig hoofd van het
kanker-instituut te Berlijn, heeft te Weenen
bijzonderheden meegedeeld over zijn methode
van kankerbehandeling met een „auto-serum",
geprepareerd uit het geïnfecteerde bloed van
den patiënt zelf.
De Weensche medische pers beschouwt de
bereikte resultaten als de meest waardevolle
in het kankeronderzoek van dc laatste tien
jaar. Dr. Endier hield evenwel zekere bijzon
derheden over de serumbereiding geheim. VfJi
den besmetten patiënt wordt 60 kub. c.M.
bloed afgetapt en door een geheim proces,
door Dr E. aangeduid als „thermiscli-cheniisch-
physicale methode", van z\jn vergiftige be-
standdeelen ontdaan en twintig uren later
weer in de aderen gespoten. De behandeling
duurt minstens drie of vier weken en is vry
van gevaar of risico. Dr. E. sprak ook van
dc mogelijkheid van preventieveinentihg van
personen, die gepredisponeerd zijn voor kan
ker, met zijn serum.
Onder de successen, die hij aanvi-erde, was,
dat vdn een man, die by operatie voor mtag-
Icanker, zulke ernstige kankercomplicaties ln
naburige organen vertoonde, dat de dokters
het gevaar ala hopeloos afschreven en geen
poging deden om de kanker te verwijderen.
Radiumbehandeling faalde evgneens. De man
leed zoo hevig, dat hij nagenoeg ophield riet
voedsel tot zien te nemen en zijn gewicht van
102 tot 62 kilogram afnam.
Onder de behandeling met Dr Endlt-r's
serum hielden de pijnen op, de eetlust nam
toe en de kanker verdween. Na een paar
weken werd de man ontslagen als genezen en
kon zijn werk als steenhouwer hervatten.
Gemengd Nieuws.
Land- en Tuinbouw.
DE INVOER VAN NARCISSEN IN
AMERIKA.
De Federal Horticultural Board in Noord-
Amerika zal voor het seizoen 1929 géén bij
zondere invoervergunningen (special per-
mits) verleenen voor dc navolgende varië
teiten van narcissen: Glory of SassenheLni,
Laurens Koster. King Alfred. Paperwhite,
Sir Watkin, Soleil d'Ur en Spring Glory.
Na 1929 2ullen vermoedelijk geen Invoer
vergunningen meer worden verleend voor
de variëteiten: Gloriosa, Minister Talma. Poe-
licus Recurvus en Treserve.
De invoer \an narcissentbollen voor het
seizoen 1929 is beperkt tot een totaal van 25
duizeud stuks, legen vroeger honderd dui
zend.
DE SUIKERBIETENTEELT IN FRANKRIJK
De bietentelers in Frankrijk vragen ver
hooging van het invoorreclit op suiker (thans
één franc per kilo) en instelling van een
overeenkomstig invoerrecht op suikerbieten,
die vooral uit België en Nederland ge
ïmporteerd worden. Uit ons land werd in
1928 ruim 109 milliocn kg ingevoerd. Oc
Franschc bietentelcrs verklaarden zich te
gen de wederinstelling van een internatio
nale conventie en eveneens tegen een hepcr
king der productie.
DE EERSTE BLOEMKOOL.
De tuinder M. Koster te Poeldijk voerde
ter veiling de eerste bloemkool aan, welke
49 cent per stuk opbrachten.
DE EERSTE PIOENEN.
Ter Centr. Westl. Snijbloemenveiling te
Honselersdijk worden de eerste pioenrozen
aangevoerd door den kweeker M. Koster van
Poeldijk.
CICHOREIWORTELEN.
Men meldt ons uit Goedereede:
Vanuit de haven is de laatste partij droge
cichoreiwortelen, 200.C00 kilo, verscheept. De
stemming is en blijft onveranderd.
BLOEMENCULTUUR IN HET KOEORAS.
In den 4000 H.A. grooten polder het Koe
gras bij den Helder is door eenige kweekers
140 H.A. grond aangekocht voor de bloem
bollencultuur.
In de jaarvergadering van de Coöp. Boe
renleenbank te Kwintsheul, bleek uit het
jaarverslag dat het aantal leden thans 73 be
draagt. Kr is een winstsaldo van f 1115.35,
met een totaalomzet van f 2.341.002.94.
De rentestandaard bleef ongewijzigd.
De aftredende best nu rsleden werden her
kozen cn tot lid van den Raad van Toezicht
word de heer A. P. van Dijk gekozen.
Radio Nieuws.
DEN SCHEDEL INGEDRUKT.
Te Tilburg stond op het emplacement der
Staatsspoorwegen de pakhuisknecht van
den Noord-Brabantschen Chr. Boerenbond
A. H. Stam. \ader van twee kinderen, in
een goederenwagen, toen plotseling de deur
door een aanrijdende vrachtauto werd toe
geschoven. Den ongelukkige werd de sche
del ingedrukt; het slachtoffer overleed bin
nen eenige minuten.
REVOLVER CONTRA SPIJKERSTOK.
Te Leeuwarden is een staking en uitslui
ting in het schildersvak. Bij een vechtpartij
tusschen een staker en een agent van poli
tie, schoot de laatste den man met een re
volver in den buik. De agent was met een
stok met spijkers aangevallen.
DOOR DEN TREIN GEDOOD.
Bii Wierden (Ov.) is het 3-jarig dochtertje
an Beclier door den sneltrein, die onge-
eer halfdrie te Almelo aankomt, ovcrredeD
n gedood.
B. bewoont aldaar de wachtpost bij een
onbewaaktcn overweg.
In December 1926 v. .rd in een bosch bij
Ginneken een 20-jarig Weensch meisje ge
vonden, dat daar twee dagen en twee nach
ten gelegen had met de beenen in het ijs.
Bij het snijden van takken voor kamerversie
ring van de familie bij wie ze Inwoonde,
was zij in een greppel gevallen, had haar
beide beenen gebroken en door de pijn haar
bewustzijn verloren. In zeer bedenkelijken
toestand werd zij naar het Sint.Lourentius-
gesticht te Ginneken opgenomen. Een zeer
zorgvuldige verpleging en geneeskundige
behandeling redden het leven van de onge
lukkige, die heden h.et Sint Lourentiusge-
sticht te Ginneken verlaten heeft met twee
kunstbeenen.
HET VERGAAN VAN DE R. O. 42
Thans wordt aangenomen, dat de R. O. 42
met man en muis \ergaan is. Zooals bekend
had dit schip vier opvarenden aan boord.
Op verzoek van de rcedera is thans door de
predikanten aan de families der nabestaan
den aangezegd, dat niet langer aan het lot
van de opvarenden getwijfeld mag worden.
EEN MODERNE STORMRAM.
Te Roosendaal (N.Br.) reed een groote auto
bus. geladen met voetballers, on de Markt
in snelle vaart en een groote draai langs
het raadhuis op het woonhuis toe en botste
met hevig geweld door de hekken voor de
woning tegen den geve! op. IJzer en ardui
nen palen braken af. De auto werd zeer be
schadigd.
ONREGELMATIGHEDEN TE EMMEN.
In verband met onregelmatigheden in de
administratie is de directeur van den ge
meentelijken dienst der werkloosheidsverze
kering en arbeidsbemiddeling te Emmen
(Dr.) geschorst.
W»;n iai 17 April.
HUIZEN 6.3 M.. r.a 6 uur 1852 M.) 11— 11.M
Korte ZleltMidlenst. 121.10 Sriwteneoncert. S—
i Klnueruurtje. «—«.30 GramoroonmuïUk. 4.S0
—7 Franeche les. 7—7.30 U- iiciff over OuMo «1e
Ura/. 7.Jij— S Csu«r»e over plulmveeie. lt. 8 KRO
Liti. uit de Aula te itoldac. Concert. Orkest,
koor en solisten.
HILVERSUM (1071 M.) 10—10.1» Morg-tn ti
ding. 12.10—1-45 oncert. 1-45—K.nder-mat.Dét
3—4 Maak h-t it: cursus. 5—5.15 Gramofoon.
5.43 -5.15 Tuinbouwhslluurlje. 6.157.15 Con
cert. 7.15—7.45 GesondneUshalfuurtje. 0.01— 9 3»
Concert. 9.30—H Uwreden van bet gcselecfaep
„Fislus^e". 11 Gramofoon.
DAVENTRY (1562 M.) 10.35 Kerkdienst 11.05
Voor de vrouw. 11.20 Gramofoon. 12.20 Concert.
12.50 Gramofoon- 1.20—2.2U Orkest 3.20 Concert
■1.05 Licht klassiek concert 5.05 Concertorgel-
bespeling. 5.35 Kinderuurtje. 6.20 Muziek. 6.36
Nieuwsber. 6.50 Tuinpraatje. 7 Muilek. 7.05 W er-
H&ndel voor ciavecimoel. 7.30 Lezing,
lek. 7.15 Lezing. S.Oj Concert. 8.35
jert. 9.2U Nieuwsber. 9.35 Causerie. 9,5#
Nieuwsber. 3.55 Comedie. 11.20—12.20
TARUS ..Radio-I'arls" (1714 M.) 12.50—2.16
.'oncort 4.05—5,05 Orkest 6.56—7.23 Gramofoon.
:.2i—11.10 Histor. voorlezing. Daarna kamer-
nuztek en rang.
LANOENBERO (462 M.) 9.35 Gramofoon. 11.16
7.35 Muzlel
gendwo ln West
jchland 7,50 Klucht Dsn
Muziek.
ZEESËN (1649 M.) 9.354.20 Lezingen. 4.20—
5.20 Orkest 5,20—7.20 Lezingen. 7.50 Concert
8.50 Tooneelultrending. Daarna: Persberichte»
en tot 11.50 Muziek.
HAMBURG (395 M.) 1.28 Concert door het
ecluepskapel van het a.s. Hamburg. 3.3.> Ka
mermuziek. 4.20 Dultsche kerkmuziek. S.-'O Or
kest 7.20 Concert 10-20—11.10 Cabaret
BRU8SEL. (512 M.) 6/20 Concert 7.6U Gramo
foon. 8.35 Fragmenten mt de opera „W rther
van Massenet
Donderdag IS April.
HUIZEN. (336.3 M. na 6 uur 185» M.» tLUSi
NCRV.-uitzending) 11—1L30 Korte Zlekendietwt
12.301.45 Concert 66430 Gramofoon 7
Muzlekpraatje. 7—8 Orgelconcert »—».30 Dienst
ln de Chr. Geref. -erk te Gron.ngea. $.30—10.30
Kerkcon-ert Koor, mondharmonica orkest
DAVENTRY (1562 M.) 10.35 Kcr!cl:eMo 11."e
Lezing. 1! 20 Gramofoon. 12.20 Concert 1.20 ;.ra-
mofoon. 3 20 Vesper. 1.05 Voorlezing. 4.30 o.r-
cert 6.35 Kindcruurtje. 6.20 Muz.ek. 6.35 Mtu w*-
ber. 6.50 Landbouwber. 6.55 Muziek. Mu
ziek. 7.20 Novellenbespreklng. 7.35 Mnzlek. 7 4»
Lezing. 8.05 Plano. 8.2U
-1.J6 Vergj
BIJ HET OVERSTEKEN GEDOOD.
den weg onder een vrachtauto uit Munten
dam geraakt en na enkele uren overledeiv.
BOSCHBRAND.
Onder Oudemirduni (in de Frie5'"' ge
meente Gaasterland) is een <?emeentet>osch
met driejarig hout verbrand.
Oorzaak: het spelen met lucifers door
kinderen-
DE WONDERLIJKE REIZEN EN AVONTUREN
VAN TOONTJE EZELSVEL.
Met onze reizigers aan boord
Hobbelt de ossenwagen voort,
Terwijl liet Mexicanen-paar
Steeds ioopt te fluisteren met elkaar;
Hun oogen kijken valsch en wild.
Zij voeren vast iets in hun schild!
Maar. zonder dat Iets ergers blijkt.
Wordt toch liet huis van Neef bereikt.
90. Neef huppelt met bekwamen spoed
Hen met zijn eega tegemoet;
Hij noodigt hen terstond naar binnen
Om met de zaken te beginnen;
„Ik heb een kooper opgezocht.
De mijn voor een miljoen verkocht
Zegt hij, „ik zal het ge'.d nu halen.
En jullie daad lijk uitbetalen!"
(Wordt Vrijdag vervolgd.);
Onder de personen, die op het kerkelijk
rf in ons Vaderland, in de laatste eeuw, een
eidende rol hebben gespeeld, cn wier rïch-
ingen zich heden ten dage, nog krachtig
loon gelden, behoorde ook Ds. Daan Bakker
:an 's-Gravenpolder, wiens volgelingen den
mam dragen van de ,,Bakkerianen", i:i on-
erscheidirxg van andere .groepen, die aange
had worden als de „Van Dijkiatien, „Bud-
ingmenschen" en volgers van Lourens
ÏOone.
Al deze verschillende kerkelijke groepen,
•schikken over talrijke gemeenten in ons
Vaderland.
Teneinde nu een goed inricht te verkrij-
'n in deze groepen, die allen den naam Gc-
'eformeerd willen dragen de Buddingmen
ichen uitgezonderd is het noodig, de ver-
ichillende strootningeii van uit de bron te
'olgen, waaruit zij voortkwamen.
Dan alleen kan men een inzicht bekomen
n de verschillende botsingen, zooals nu te
lerkingen en twee jaar geleden te 's-Gra-
'enpolder, terwijl als de voorteekenen niet
ledriegijn, straks in tni vrti plaatsen, op
touw étrijd zal ontbranden.
Daarom ligt het in mi'n bedoeling, in eeni
ge artikelen deze stroomingen na te gaan.
Eerst beschouwen wij den persoon van
Daan Bakker en zijn hem volgende gemeen
ten. Vervolgens Pieter van Dijkc en zijn
ichare, ten derde Budding en zijn aanhang,
1) Wij kunnen onze lezers méedeelen, dal
a deze verhandeling over Ds. Bakker zul-
n volgen artikelen over Ds. Pieter van
Dijke en zijn Gemeenten; Ds. L. Boone en
zijn Kerkengroep en over Ds. Budding. Bij
de beschouwing over Budding zal materiaal
kunnen worden aangevoerd, hetwelk nog
niet verwerkt is in het geschrift van Dr.
Gunning. Ook zullen worden opgenomen
eenige helangrnke artikelen van Smvtegeld,
verkregen uit Zeeuwsche archieven. Wij twij
felen niet. of al deze stukken zullen zeer
velen onzer lezers belang inboezemen.
Red.
om dan ook iets over Ds. Ruben en Ds. Lou
rens Boone te zeggen.
Men zal dan zieri, dat persoonlijkhe
den, zulk een bekoring konden uitoefenen,
dat men hen als 't ware trouw tot den
dood zwoer, en anderen, die een andere be
schouwing er op nahielden, gewoonweg uit
schakelde.
"Het ware te wenschen .woest, dat nim-
mfcr die persoonlijke d jrdrijvhigeii onder
de Gereformeerde Belijders war 11 waörge-
komên.
Welk een groote kracht zouden zij dan
kunnen ontwikkelen, in den strijd tegen de
wereld, die br nu mede spot, wijzende op de
innerlijke verdeeldheid, die er is.
Alleen ln z,eeland, heeft men op het Gere
formeerde erf, minstens 8 erschiilende rich
tingen. Wij hopen dat nog eenmaal de tijd
aanbreke, dat zij allen één zijn.
Daan Bakker werd 3' Februari van liet
jaar 1851 te Hoek bij Neuzen geboren. Zijn
vader Jan Bakker, was. een eerzame land
bouwer, die hoewel niet rijk, het toch ta
melijk goed had, zoodat moedor Bakker en
zijn talriike kinderen geen gebrek behoef
den te lijden.
Op jeugdigen leeftijd werd hij op de Open
bare School geplaatst, doch van leeren kwam
niet veel, want toen hij deze op 12-jarigen
leeftijd verliet, kon lhj ternauwernood een
Hoofdstuk uit den Bijbel lezen.
Op 13-jarigen leeftijd verloor Daan zijn
vader, zoodat zijn moeder Cornelia van der
Wege, niet eenige kinderen achterbleef.
De jonge Daan moest dus reeds op jeug
digen leeftijd de handen uit de mouwen ste
ken, 0111 voor zijti moeder tot steun te zijn.
Wel was men niet bi-nodeloos, doch Jan
Bakker liet een groot gezin achter, dus moest
er hard gewerkt worden, om het bedrijf op
gang te houden.
Doch Daan was niet sterk en was genood
zaakt herhaaldelijk het bed te houden. Op
17-jarigen leeftijd was hij zelfs zoo ziek.
dat men voor zijn leven vreesde. Hij wist
echter de crisis te boven te komen en her
stelde.
Toeti hij 22 jaar oud vas, trad hij den
16 Anril *843 in het huwelijk n t Adria-
n a V e r c o u t e r e n. Tien kinderen werden
hem in den loon der jaren geboren, waar
van 'lij er zeven door den dood moest mis
sen. De eerste twee jaren van zijn huwelijk
woonde hij bij zijn moeder in. doch in het
derde jaar :at hij op een eigen kleine hoeve.
Het ging hem c i.ter niet voorspoedig.
Tegenslag in het bedrijf tref hem meer
malen en teneinde zich tegen deze gedachte,
die hem ondragelijk was. te verzetten, be
gon hij de hprberg te bezoeken n diende
volop de were'.d.
Toch leefde hij niet gerufet en zijn hart
veroordeelde hein, dat het op zulk een wij
ze niet goed ging.
Op zekeren avond was Lij weer uit de
herberg thuisgekomen, met berouw in zijn
binnenste, overtuigd dat h'l dezen avond niet
God gezocht, maar de wereld had gediend,
Hij zocht ziin binnenkamer op en zocht
uitkomst, die kwam. doordat er een inwen
dige stom hem zeidc:
„Bakker, als je blijft in dit goddelooze dorp
Hoek, dan je de zonde nimmer te boven
komen".
N hij eenmaal dc overt- 'ging bad, dat het
in Hoek te zondi,T was cn hij Jders beter
den Hcerc zou kunnen dienen cn aldaar
geen zonde meer zou vinden, begon hij er
ernstig werk van te maken om uit Hoek.
weg to komen.
Daar vernam lüj dat onder de gemeente
's-Gravenpolder, in het land van Goes, een
boerenhofstede tc koop kwam, genaamd
,,'t Hof de Palmhoor
De jonge boer trok de Sclioldo over om
eens to gaan zien.
De Hofstede viel bizonder in zijn smaak
en werkelijk, na veel loven en bieden, ge
lukte het hem eigenaar te worden en de
koop werd gesloten.
Maar jawel, nauwelijks was hij op Hoek
terug nf hij had er ontzaglijk veel spijl
van, dat hij „de Palmboom" gekocht had,
want de Duiv 1 kwam op hem af en fluis
terde hem in „Op de Palmboom zal het niet
gaan, Bakkerl Gij vindt er beslist geen be
staan en wordt doodarm! Roken maar eens
goed uit!"
Weg was zijn vreugde en zuchtingen tra
den er voor in de plaat*. Hij begon tc reke
nen, maar hoe hii ook cijferde, liet eind van
alles was „te kort, te kort en nog eens te
kort!"
Bakker werd wanhopig, want de tijd der
levering naderde. Gekocht was ^ekocht, dus
hij moest naar 's Gravenpolder toe.
In zijn slaapstede kon hij het op een
nacht niet meer uithouden. Hij verliet het
bed en greep de Bijbel, om dcarin uitkomst
te zoeken.
En ziet! Ruwweg sloeg h deze open en
daar was hij uist hii Philippenzc.. 4 en viel
het eerst zijn oog o eeuwig wonder op
het zesde vers. „Weest in geen ding be-
bezorgd
Weg was ineens alle twijfel en blijde be
trok de jonge landbouwer op 2 Mrt 1846 de
Zuid Bevelandsche I' fstcde, hopende aldaar
er geheel financieel boven op te komen.
Bakker nam zich nu o-nstig voor, vanaf
den eersten dag. dat hij dr. r was, den
Heere ernstig te dienen, want zoo meende
hij, in deze nieuwe woonplaats, zou hij wel
van alle verleiding en wade gezelschappen
die te Hoek wel waren, verlosl zijn.
Doch in zijn goede voornemens kwam
Bakker bedrogen uit Ilij kwam van den
regen in den .op.
Al spoedig was hij ook c'r.ar een trouwe
herbergbezoeker en vond bij den „Vrienden
kring" een gunstig onthaal.
Een borrel dronk hij graag mede cp (zoo
Zegt Bakker zelf in een brief) al kwam hij
niet zat tlmls, toch govoelde hij meermalen,
dat hot wel een „sLkja" minder had ge
kund.
Een ingrijpend dnrpsvoorval vond In Nov.
1849 plaats, door de oprichting van een
Boogschuttersgilde, welke gilden, bijna in
alle plaatsen van Zeeland waren.
Al spoedig koos men den jongen boer van
de „Palmboom" als Overste en hoogmoedig
droeg Bakker, de gihleplaat op de borst.
Men ziet dus, met de wereldlijke eer ging
het uitstekend, maar met de stoffelijke za
ken op „do Palmboom" ging liet minder
goed.
Het boeren viel Bakker a.claar niet mee.
Het eerste jaar was moolltjk en zonder
winst, het twectlo iets beter, doch het derde
bracht zulk een misgewas, dat hij een groo
te verliespost moest dragen.
Zorgvol ging hii het vierde Jaar In, doch
afgezien van zijn boeren, zou hij dit jaar
nimmer vergeten. Het was voleens zijn ge
tuigenis het ianr van Gods welbehagen, orn
hem te wederbaren en te vernieuwen en
liet „stondjo van Gods minne" was aange
broken.
Door de tegenslag in het boerenbedrijf,
zocht hij de schuld bij zich zelve, en zag in
de achteruitgang Gods straffende hand. Hij
begon hulp te zoeken bij de vromen.
Opeen Zaterdagavond ging hij in het dorp
naar de herberg, om zich aldaar tc laten
scheren wat in die tijden daar geschiedde.
Hij moest wachten, daar er vele anderen
voor waren, en hij kwam bij eenige oude
lieden te zitten, die zeer godsdienstig waren
en die zich onledig hielden niet elkander te
onderzoeken, hoe het met hen stond voor
de reis naar de eeuwigheid.
Bakker luisterde toe en hoorde een der ze
ventig-jarigen zeggen: „Het ziet er voor mij
maar slecht uit. men ziet niet veel dat een
mensch op zulk een leeftijd bekeerd wordt,
dat gebeurt tusschen de twintig en dertig
jaar, maar daarboven zelden meer
De jonge boer van „do Palmboom" was
echter al 29 jaar oud en do schrik sloeg
hem om 't hart
Dus nog 1 jaar tijd! En t^o niet dan was
hij voo:r eeuwig verloren.
Met leven was hem zeer bange. HIJ zocht
met tranen van berouw God en riep 0111 be-
keering. Maar het' hielp niets. De zaken
gingen achteruit en hij zag gee- uitkomst
meer. Hij begaf zich, achter de hofstede
naar een diepe sloot en besloot er dan nu
maar een einde aan to maken.
De duivel fluisterde Bakker 1 „steekt je
spade nu vlak bij do slootkant, dnn denkt
liet volk van 's Gravenpolder, dat ie er over
heen gevallen cn verdronken bent.
Maar juist op hot moment dat Bakker
deze daad zou doen, gaf de Heere hem, zulk
een vreeze en benauwdheid, dat hij de
snadè (Mug uit den grond trok en naar huis
lie.
In overspannen toestand zette hij zich bij
den haard ne?r. Wat moest hij beginnen?
Naar de hel gaan wilde hij in geen geval
en naar den hemel to gaan, daar was geen
denken aan.
In dezen toestand bracht hij verscheidene
weken door. De boer van de „Palmboom"
zat maar in huis. Verklei-den deed hij zich
niet meer des Zondags, cn in zijn oude plun
je zat hij bij (ion haard te steunen en te
klagen.
Daar komt er een buurman binnenstap
pen. die zeide: „Bakker. a.s. Zondag preekt
r in de Chr. Geref. Kerk te Baarland, een
dominee. Die moet je eens gaan honrvn".
ÏP; weigerr'i beslist, zeggende: „'t Helpt
mij niets, ik ben toch niet uitverkoren!
Maar toen de Zondagmorgen aanbrak,
greep hij zij Zondagsche kleeren en ging
naar Baarland op stap. De prediker bedien
de het Woord en sprak over Pa. 103 3 en 4
„Die al uwe ongerechtighe:d geneest, die al
uwe krankheden geneest."
Hij werd 200 door de prediking aangegre
pen, dat hij meer dan ooit zich geheel ver
loren achtte. Al zijn zonden rezen thans voor
zijn geest en doodsangst green hem aan.
Bakker besloot God aan te loopen ala
een stroom, teneinde zondevergeving te ere
langen. Hoe dat gaan moest, daarvan had
de jonge boer niet liet mir.Me begrip.
Hij meende, dat de Heere met een hoor
bare stem uit den Hemel hem zou toeroe
pen: Bakker, uwe zonden zijn u vergeven!"
Als hij dan weer ernstig om schuldverga-
ving had gebeden, lag hij stil te luisteren, of
hij nog niets vernam, doch hoe Bakker zijn
ooren ook inspande, hij vernam niets.
Derhalve meende hij, dat hij te ver van
Jezus verwijderd was.
Hij nam een stoel, zette d--r nog een
stoof op en zette dit voor het raam, klom
daar toen boven op, opende het bovenraam
on riep God weer aan, om een antwoord
op zijn smeeken.
Maar weer kwam geen antwoord
Steeds woedde de strijd in zijn binnenste.
19 Februari zou er in do Chr. Geref. Kerk
te Goes gepreekt worden.
Bakkers dorstende ziel, besloot daar heen
te gaan. Hij dacht er zullen er wel meer
uit het dorp zijn.
In de kerk aangekomen, keek hij aan
stonds rond, maar zag een enkele dorpe
ling. Wat nu te doen? Wat nu te doen?
Moest hij nu alleen, dat uui lang* dien
langen donkeren weg alleen loopen? Hier
over peinzend ving den dienst aan.
De tekst werd afgegeven: Bom 8 23 Dat
was alles wat hij vernam. Achter ln de kerk
zag hij gelukkig een boer en boerin uit zijn
dorp, die in een sjees van 2 personen geko
men waren.
Ilij besloot bij de kerk acliter de -.|oes te
gaan deze "oed vast te houden, en dan
maar loopen. want voor geen geld durfde
Bakker alleen den weg af te lege. n
Zwaar bezweet ven het harde loopen
kwam hij thuis.
A M. WESSELS
