ZATERDAG 13 APRIL 1929 TWEEDE BLAD PAG. 7
Uit Oost-Indië
Meeaing van lnlt.-gan. b.d. H.N.A. Swart.
De heer H. N. A. Swart, luit. gen. b.d. oud-
\ice-president van den Raad van Ned. Iudië,
schnjft aan het slot van een reeks artikelen
g.'liteld „Wat ik iti Indic zag en hoorde
in het U. D. opgenomen, over de veranderde
mentaliteit van dy Javaan en dij oorza
ken daarvan.
Van de huiten onze macht liggende is dat
allereerst het z.g. ontwaken van het Oosten,
een gisting onder de Aziatische volken na
den wereldoorlog, met zeer krachtige mid
delen gevoed en aangewakkerd door het com
munisme. Verder is er de gewone reactie
van de psyche van overheerschte volken. Zoo
wortelt ih vele Javanen het onuitroeibare
geloof aan een voorspelling van Braividjaja
III, een der laatste vorsten van Modjopahit,
die voor een heilig ziener doorging, dat de
ovcrheexsching van den Westerling drie
eeuwen zou duren en de Javaan daarop weer
over Java zou heemchen.
Volgens velen zijn deze drie eeuwen nu
verstreken. En wie het Javaansche volk van
nabij kent, weet, hoe ontvankelijk de volks
ziel is voor dergelijke voorspellingen, die
mystiek-religieuze snaren beroeren.
En nu heeft de welgestelde Javaan in
zijn hart weliswaar niets tegen het Wes-
tersch gezag, dat voor de veiligheid van zijn
persoon en goed zorgt, maar hij steunt naar
aanleiding van die voorspelling het natio
nalisme, nu dit de bevrijding van dat ge
zag predikt. En de tani, de eenvoudige land-
houwer, ofschoon overtuigd, dat de Wester
ling hem altijd werkgelegenheid heeft ver
schaft en üog verschaft, is eveneens vat
baar voor de leuze, dat het nu de beurt is
van den Javaan orn over Java te heerschen
en bezitter te worden van de eigendommen
van dep Westerling.
Wal; meer is, de tegenwoordige regeering
versterkt den Javaan in de meening, dat
de „diaman ahir", het einde van het Wes
terse!) gezag, nabij is!
Hebt ge niet opgemerkt, zoo vragen zij
elkaar, dat het Hollandsch gezag bezig is
zich terug terug te trekken en plaats te ma
ken voor ons? Zijne handelingen wijzen
daar immers op. Dc regeering paait ons,
schijnt „naast" ons te willen staan. Zij paait
ons om e<jn gunst om hier te mogen blijven.
Naar aahlciding van de mentaliteit spreekt
de heer JSwart als zijn meeuing uit, dat ons
bcstuiy: dat in een vorige fase Nederlandsch
Indië. heeft gemaakt tot een model van ko
lonisatie, de laatste tien jaren op den ver
keerden weg is geraakt en onze bestuurs-
poKtlek in deze laatste periode niet anders
dan een fiasco moet worden genoemd.
De Voornaamste fout schuilt m.i. in de
verkeerde interpretatie, die men sinds 1913
aan den zoogenaamden geest des tijds heeft
gegeven en die er toe heeft gebracht om een
aantal volken, die tot dusver naar hun aard,
psyche en omstandigheden voortreffelijk
werden geregeerd, onder den indruk van in
het oude werelddeel voorgevallen gebeurte
nissen te bedenken met concessies, waarom
zi[ niet hadden gevraagd en met hervor
mingen» die zij niet begrepen hebben. En
zulks in een tempo, dat zelfs voor daartoe
veel rijperq volken ten eenenmale als ge
forceerd (Roet worden aangemerkt. Immers,
dalgone waarnaar in tien jaren in Indië
werd getracht, is voor het oude Europa een
proces van vele eeuwen geweest!
Onjc bestuurspelittek heeft bij de bevol
king den indruk gewekt, dat het Nederland
sche gezag bezig is zich te retiréeren.
De regecring zelf heeft tot die verkeerde
opvatting onder dc inheemschen immers de
ierste aanleiding gegeven. Bij het aanvaar
den der regeering Werd immers aan de be
volking gevraagd om „vertrouwen", dat zoo
genaamd te loor was gegaan.
Hoe kan, zegt de Javaan, een mensch, die
groot en sterk zich voelt, jets „vragen" aan
hem, die klein en zwak is?
En dan nog wel vertrouwen. Waarom
paait en smeekt de regeering?
Dc waarheid is, dat dc regeering zich door
haar vragen juist in Inlandsche oogen heeft
„vernederd".
Verder wijst Schr. erop, dat de kleine
gcoep van lieden, nationalisten, religieuze
fanatici en communisten, die samenwerken
ouder het devies „los van Nederland" veel
te veel door het bestuur in haar ongebrei
delde propaganda getolereerd is niet alleen
maar dat men zich in den oprechten wensch
naar samenwerking met de inheemschen
blind heeft gestaard op juist deze groep, die
zooals liet immer gaat, door hare bijzondere
luidruchtigheid en driestheid van optreden
de algemeene aandacht wist te trekken. En
de regeering heeft bij dit zoeken naar sa
menwerking de even rardinale fout gpmaakt
om over het hoofd te zien, dat bij deze groep
van z.g. mtellectueele Inlanders niet „sa
menwerking" doch „afscheiding" als het
groote doel voorop staak
En daar de tegenwoordige bestuurspolitiek
er nog steeds op gericht is dezen Inlanders
(en niet de Indische gemeenschap) zoo spoe
dig mogelijk een groot aandeel te geven in
het bestuur, zal het duidelijk zijn, dat, in
dien in de eerstvolgende jaren de bedoelde
inlandsche elementen meer dan nu het geval
is het heft in handen zullen krijgen, wij
■vns over „samenwerking dan ook geen illu
sies behoeven to makeu.
Kerknieuws.
STIJL VAN STICHTELIJKE LECTUUR.
Ja een bespreking van een nieuwe verta
ling van Bunyan s „Cliristonreize" herinnert
Ds. F. C. Meijster, van Rotterdam, in de
„Gerei. Kerkbode" aldaar, dat vroeger de
jeugd dat werk wel kende en las. Ais lees
grage jongen vond hij in liet oude kabinet
van zijn grootvader 1? deeltjes die te zamen
Bunynn's werken vormden. Over de „Chr.s-
tenreize" en dc „Christinnereize" had hij in
de klingen der vromen vaak met reverentie
hoor en spreken. „Daarom begon ik", schrijft
hij, „er eens in te snuffelen. In de ietwat
zonderlinge en wijdloopige voorrede op (le
Christenreis vond ik dezen zin: „Wij beleven
een dartele eeuwc en 't moet al lekker ge
saust zijn, dat nu bij velen een smakelijke
spijze zal wezen". Dit Lucullisch woord deed
het bij mij, cn minder nog om dc smake
lijke spijs dan wel om de lekkere saus
begon ik in Christcn's lotgevallen te lezen.
Hoe lang ik daar gezeten heb in die eenzame
achterkamer tusschen de wijd open deuren
van het oude kabinet weet ik niet meer;
maar wel, dat hetgeen ik las een ontzaglijk
diepen indruk op mij mankte. Stormender
hand weid mijn jonge hart door dit boek
veroverd. Iin toen eindelijk mijn oogen zich
haddon moe getuurd en de schemering viel,
legde ik met een zucht de Pelgrimsreis weg
in zijn hoekje, cn het was me alsof ik in
die geheimzinnige rommelkast de stem van
Bunyan, m in nieuwen vriend, hoorde zie
gen tegen al die achtbare bepruikte porka-
mentcn hoeren rondom: zó» hadden jullie
moeten schrijven, om ook door jongens
gelezen te kunnen worden!
Ik zal niets te na zeggen van de destijds
„courante" oude schrijvers, maar toen de
bejaarde dienstbode van mijn oom smalend
zei dat het Christenreisje maar een licht en
dicht verhaaltje was, en zij meer smulde
van het „overjarig koren", dat ze in den
vorm van een ouden perkamenten quatrijn
's avonds in de keuken op schoot had, toen
hadden wij jongens nog al van harte een
mondje tegen haar, en terwijl ze daarna al
dommelend over haar „koren" knikkebolde,
sloegen de neven boosachtig vijftig bladen
tegelijk in haar boek om. minder om haar
te plagen, dan wel om te bewijzen dat zc
haar koren niet fijn maalde, want na elke
sluimering las ze met een plechtig gezicht
verder, alsof ze de draad nog stevig vast
had. Zóó kon je Bunyan tenminste niet le
zen.
„Ik roep tot getuigen de ouderen onder
ons, en de menschen van middelbaren leef
tijd om te be-amen. dat we destijds allemaal
als kinderen van 12, 13 jaar de Christenreize
lazen en ons hart en geweten door den ke
tellapper uit Belford stevig werden aange
grepen. Het bleef een boek voor ons leven.
Het was voor ons een Getuigenis.
„Daarom hadden we er later leed over als
een jonger geslacht bekende nog nooit een
oog in Bunyan geslagen te hebben".
SYNCRETISME.
Eet syncretistische gevaar, dat den Zen-
dingsarbeiil onder Hindoes bedreigt, wor.it
geïllustreerd door een eigenaardige vergade-
dering te Rangoon (Enge'.sch-Indie) op
Kerstavond. Deze bijeenkomst was door de
streng hindoeïstische Rama Krischna-Zending
ter viering van Christus' geboorte belegd.
De vergadering werd geleid door den voor
zitter van de Rama Krischna-Zending te
Bongalora.
De eerste spreker was Prof. Hall, die lange
jaren lid was van een Chr. Jongemannen-
bend, en over het mensch-zyn en de le°r van
Jezus het woord voerde. Een zekere Mudge,
predikant bij de Schotsche Presbyterianen te
Rangoon, sprak eveneens, benevens een jonge
Boeddhist, Dr. Ba Maw, die van zijn groeien
de vereering voor Jezus, afgezien van élke
religieuse organisatie, sprak. Ten slotte sprak
dc voorzitter voor de ongeveer 300 aanwe
zigen, meest leden van de boogere Hindoe-
kasten.
STRIJD TEGEN DEN GODSDIENST.
Naar de „Izwestia" mededeelt, heeft in
Rusland de strijd tegen den godsdienst in
het afgeloopen jaar geleid tot gedwongen
sluiting van de volgende bedehuizen: 354
orthodoxe kerken, 3S kloosters, 59 synago
gen, 38 moskees en 43 andere bedehuizen.
CHRISTELIJKE PERSCONFERENTIE.
De Internationale Christelijke Pcrscomm
sie deelt ons mede, dat zij te Bazel van
tot 24 Augustus een persconferentie der
Christelijke pers zal beleggen, waar de vol
gende landen vertegenwoordigd zullen zijn:
België, Duitschland, Frankrijk, Nederland
en Oostenrijk. Uit Nederland nemen aan
deze conferentie deel: Prof. Dr. A. van Veld
huizen, Groningen; Prof. Dr. F. W. Groshei
de, Vrije LTniversiteit, Amsterdam, en Ds.
S. H. N. Gorter, Rotterdam. Voorzitter is
Prof. Dr. A. Hinderer, Berlijn.
Schoolnieuws.
ZIELKUNDE EN OPVOEDINGSLEER.
In de eerste aflevering van jaargang 21
van het „Tijdschrift voor Zielkunde en Op
voedingsleer'' (uitg. Henri Bergmans Cie.,
Tilburg), gifeft Zr. Marie een artikel over
„De opvoedingsmogelijkheid van zwakzinni
gen". Zij wil daarin de lichamelijke, verstan
delijke en zedelijk-godsdienstige ontwikke
ling aantoonen. Vooraf wijdt zij uit over de
vraag wat zwakzinnigheid is. Ze citeert en
kele definities en wijst er op, dat de aange
legde maatstaf verschillend is. Als oorzaken
van zwakzinnigheid noemt zij: overerving,
'ondervoeding der hersenen en ziekten of
kwetsing der hersenen. Vervolgens wijst zij
op physischc en psychische gebreken in den
aanleg. Na deze karakteristiek handelt zij
over de opvoedingsmogelijkheid in bovenge-
melden drieërlei zin. Zij komt tot de volgen
de conclusion:
De lichamelijke krachteu kunnen door ver
zorging versterkt en door systematisch met
het logisch denken parallel loopende oefe
ningen zoover onder tucht gesteld woi'den,
dat de zwakzinnigen, ofschoon eènvoudigen,
dan toch nuttigen en voor een bepaald doel
bestemden 8rbeid kunnen verrichten.
De intellectueele aanleg laat zich tot de
beheersching van het elementair lezen,
schrijven en rekenen en tot het juist ver
staan van de concrete omgeving ontwikke
len.
Het ligt voor den zwakzinnige onder 't be
reik van zijn krachten, verantwoordelijk
voor zijn daden te zijn, want hij is voor een
zedelijk-godsdienstige vorming vatbaar; hij
kan bewust het goede doen, het verkeerde
laten. De werking zal wel beperkt zijn, en bij
de werkzaamheden moet voortdurend reke
ning worden gehouden met de engheid van
het denken. Vol-burger kan hij niet worden,
ook geen zelfstandig ondernemend ambachts
man, geen zelfstandig ambtenaar, h'.'t meisje
ook geen zelfstandige huisvrouw. Do presta
ties zijn van minderen aard, maar (och door
hulp bij den arbeid, waarvoor minder krach
ten gevraagd worden, kan de zwakzinnige
een nuttig lid der maatschappij zijn en voor
al door zijn opvoedbaarheid tot zedelijk-
godsdienstig mensch, kan hij naar 't boogere
streven, dat in elk menschenkind leeft, n.l.
werken tot eer van God, om hieidoor ook
voor dc eeuwigheid zijn zuligheid te bewer
ken.
Uit deze laatste conclusie-formuleering
zien we, dat we met een Roomsrhe paeda-
goge te doen hobhén. Desniettemin is haar
bijdrage van groote betcekonis. Nu aan de
zwakzinnigen zooveel meer aandacht cn zorg
besteed wordt dan voorheen, moge dit arti
kel door belanghebbenden niet ongelezen ge
laten worden.
Van I. van den Berg treffen wc vervolgens
een wijsgeerige bijdrage over „Het grondbe
grip van ons denken in de Aristotelisch-Tho
mistische Wijsbegeerte" aan.
P. Gervasius vangt aan te schrijven over:
„Opvoeding tot gebedsleven". Opvoeders vin
den hier practische aanwijzingen, al zullen
wij als Protestanten de systematiseering van
liet gebedsleven moeilijk kunnen indenken
cd accepteeren.
Tenslotte schrijft Gerh. Krekelberg ovei
„Volksdenkcn", waarin de valsche causaal
vcibinding en bet ontbreken der logica, het
voorbarig cn verkeerd gencralisee-cn bcspro
ken worden en voorts voorbeelden van bet
volkseigenuardige in spreken en denken
worden gegeven. Menig staaltje van wonder
lijke volkspsychologie in taal en zed»n wordt
hier meegedeeld en verklaard. We achten
•leze studie een zeer waardevolle bijdrag-
voor ile kennis van de volksziel.
Onder de Boekbesprekingen treffen we een
warme aanbeveling aan van Dr. S. T. Hei
demo's werkje over .Ontwikkeling der ex
porimentccle Psychologic".
Deze periodiek heeft den nieuwen jaar
gang weer kloek ingezet.
Wetenschap.
Herdenking van Christiaan Huygens
te Leiden.
Vanwege de Leidschc Universiteit, waar
aan hij tal van jaren is verbonden geweest,
de Koninklijke Academie van Wetenschap
pen te Amsierdam, de Hollandsche Maat
schappij der Wetenschappen te Haarlem en
het Instituut Nederlandsch Historisch Na-
tuurwetenschappe.ijk Museum te Leiden
heeft hedenmiddag in het groot audiloriuin
der Leidsche Universiteit een plechtige bij
eenkomst plaats gehad ter herdenking van
Christiaan Huygens op zijn 3ü0sten geboor
tedag.
Onder de talrijke aanwezigen waren o.m.
de Minister va: Onderwijs, Knus:en en We
tenschappen, Mr. Waszink, Prof. Emile Pi-
card als vertegenwoordiger van dc Acadé
mie des Sciences te Parijs, waarvan Huy
gens een der eerste leden is geweest; voorts
waren tegenwoordig curatoren der Leidschj
Universiteit, ta'. van leden \an do hierboven
genoemde wetenschappelijke instellingen,
alsmede vele hoog eeraren enz.
De waarnemende rector magnificus, Prof.
Dr. L. van I tal lie .heette namens den
Lcidschen academischcn senaat allen wel
kom.
Hierna heeft de algemeene voorzitter van
de Koninklijke Academie van Wetenschap
pen, Prof. Mr. C. van Vollenhoven, na
mens deze Academie Huygens in een korte
rede herdacht
Prof. Dr. P. Zeeman, van Amsterdam,
heeft de officieele herdenkingsrede gehou
den.
Vervolgens heeft Prof. Emile Picard
uit Parijs namens de Académie des Scien
ce» het woord gevoerd. Hij bracht dank voor
de uitnoodiging, de herdenking van Huy-
f:ens, den grooten Nederlander, wiens her-
nnering nog steeds in Frankrijk voorlleofi,
te mogen bijwonen. Na de veelzijdige talen
ten van Huygens te hebben geschetst, stond
hij stil bij zijn wetenschappelijken arbeid
tijdens zijn verblijf te Parijs.
Hierna heeft Prof. A. F. II o 11 e m n n, uil
Bloemendaal, namens de Hollandsche Maat
schappij der Wetenschappen Huygens her
dacht
Dr. C. A. Crommelin, adjunct-direc
teur van het Natuurkundig Laboratorium
te Leiden, gaf een inleiding tot de door hem
in de Sterrewacht georganiseerde tentoon
stelling van Huygeniana.
Met een kort woord sloot hierna Prof. van
Dallie de plechtigheid.
De aanwezigen begaven zich hierop naar
de Sterrevyacht ter bezichtiging van de ten
toonstelling.
Morgen wordt een bezoek gebracht aan
„Hofwyck" te Voorburg, waar Huygens in
zijn kinderjaren heeft gewoond.
Kunst en Letteren.
MAATSCHAPPIJ DER NEDERL.
LETTERKUNDE.
LEZING VAN MEVROUW ANNIE VAN
WAGENINGEN—SALOMONS.
Gisteravond hield in de maandelijksche
vergadering van de Maatschappij der Ned.
Letterkunde in het Nutsgebouw te Leiden
mevr. Annie van WageningenSa-
1 om ons uit Utrecht een voordracht over:
„Liederen van Isoude" van P. C. Boutens.
Spr. vraagt er aandacht voor dat Vondel
een der zeldzame dichters is die de huwe
lijksliefde heeft bezongen. „Geen liefde komt
Gods liefde nader, noch is zoo groot". De
meerderheid der letterkundige kunstenaars
ovenwei verheerlijkt een liefde, die buiten
het huwelijk om gaat en die zich niet be
kommert om de door moraal of maatschaj)-
pij getrokken grenzen. De voorbeelden lig
gen in alle schakeeringen voor het grijpen.
Naast Concourt's „Fille Eliza" en Duruas'
„Dame aux Camelias", staan Tolstoi's „An
na Karenine", Goethe's „Gretchen" en
„Klarenen" of „Irene" uit Galsworthy's
„Forsyte Saga". In onze eigen letterkunde
denkt men onmiddellijk aan „Geertjo" van
De Meester, maar heeft Robbers zijn „Ke-
lene Servaes" niet even onmaatschappelijk
geteekend? En is „Een vrouw als zij" van
Elis. Zemicke niet in dubbele beteekenis
„uit het leven?"
De letterkunde van de Middelèeuwen
geefl eenzelfde beeld t« zien. Duizenden
nonnen hebben hun vroom leven in blanke
zuiverheid zien voorbijgaan, niemand kent
nog hun namen. Doch de eene die de wereld
koos en uit het klooster naar een zondig
leven vluchttedat is dc veel bezongen
Beatrvs. En niemand schijnt zich de vraag
te stellen, tot welk een top van heiligheid
deze had kunnen stijgen, indien zij met al
haar gaven en al haar genade eens trouw
aan haar beloften was gebleven. Zoo ook
met de vrouwen der wereld: de namen der
vele middeleeuwsche vrouwen, die haar
man ten steun waren, noemt niemand meer,
maar de koningin, die den goeden koning
Marcus bedroog, is geworden tot de incar
natie der liefde: Isolde.
Is. dit merkwaardig verschijnsel to ver
klaren uit het blijkbaar reeds sinds Plato
vaststaand anti-sociaal, in ieder geval on
maatschappelijk karakter van de kunste
naars? Is het een uitbeelden van eigen
natuur of een verheerlijking van wat daar
mede overeenstemd? Is het wellicht ridder
lijkheid om haar te beschermen, die do
/ereld verguist? Of is het een artistiek
.•erken met contrasten om uit bet smade
lijk bedrog van olken dag, uit kleine min
denvaardigheid van een list ten slotte toch
een zuivere en groote liefde te doen op
stijgen?
Het boek van Bédior brenct oen lezer on
willekeurig tot het pijnlijk besef hoe weinig
de groote liefde past bij de vindingrijk uit
gedachte sluipwegen der gelieven. Maar in
de liederen van Boutens toont zich het
groote voorrecht van 'den dichter: Boutens
heeft zich met geen der details van dc le
gende over Tristan en Isoude l»ezig gehou
den en hij heeft do geschiedenis van alle
tijdelijkheid ontdaan en haar teruggebracht
tot de eeuwige kern. Bij hem zijn geen
5 <?n geen verraders; hier is legende
hologisrii verdient en de ecnigc factor
die de liefde van Tristan en Isoude in den
weg staat, is do. innerlijke zekerheid bij
beiden, dat geluk niet iets is. dat genomen
of gestolen kan worden, doch integendeel
iets dat slechts geschonken wordt aan
livere harten.
Na deze uiteenzetting, waar met groote
indacht naar werd geluisterd, las Spr. een
aantal liederen van Boutens voor, bij een
enkel vera er op wijzende, hoe dicht de taal
Boutons' verzen aan Halewijn na Mi
komt en hoo natuurlijk dat ook is, omdat
inneer lyriek een zekere intensiteit be
kt, de sc heiding van de ecuwen wegvalt.
P»e voorzitter bracht a^n het slot der ver
gadering de Spr. hartelijk dank voor de
wijzo waarop zij haar onderwerp had be
handeld en de aanwezigen geboeid.
UIT HET SOCIALE LEVEN.
Agent van pclitie, veldwachter, enz.
Het Hoofdbestuur van den Bond van Chr.
Politie-ambtenaren in Nederland maakt be
kend. dat het Examen voor het Diploma
van ambtenaar van politie (agent van poli
tie, veldwachter, enz.) zal gehouden worden
te Ulrecht op Dinsdag 18, Woensdag 19 Juni
19211 en eventueel op volgende dagen.
Het programma is ontleend aan het „Sche
ma van exameneischen voor agent van po
litie en veldwachter", hetwelk door den
Algeineenen Bond van Politic-personeel in
Nederland, dc Rijks Politievereeniging en
den Bond van Chr. Politieambtenaren in
Nedeiland aan de Regeering is aangeboden
bij het verzoek tot instelling van een Staats
examen en -diploma.
Het bestaat uit twee gedeelten: Het „Eerste
gedeelte", omvattende de Wetenschappelijke,
het „Tweede gedeelte", omvattende de Po-
litioneele vakken.
Het examonge'd bedraagt I 6, bij vooruit
betaling (vóór 30 April 1929) te storten op
Postrekening „Bond van Chr. Pol.ambten. in
Ned." No. 57692.
Voor leden van den Bond is het bedrag
gesteld op f 3.
Om tot het examen te worden toegelaten,
moet men minstens 21 jaar oud eijn en van
goed zedelijk gedrag, ten bewijze waarvan
een getuigschrift van zedelijk gedrag bi|
aanmelding moet worden overgelegd; dit
laatste geldt niet voor personen, die reeds
i:i actieven politiedienst zijn.
Schriftelijke ongave tot deelname kan ge
schieden uiterlijk tot 30 April 1929 aan het
Bondssecretariaat van den Bond van Chr.
Politieambtenaren in Nederland, Noorder
Amstellaan 138, Amsterdam. Duiidelijk te
vermelden: naam en voornamen (voluit);
datum, jaar en plaats van geboorte, beroep
en woonplaats.
FABRIEKS- EN TRANSPORTARBEIDERS.
Het verslag van den Nederlandschen Bond
van Christelijke fabrteks- en transpoi*tarbei-
ders over 1927 en '28 meldt dat het aantal le
den op 81 December 1928 bedroeg 8575. Twee
jaar te voren was het 7359.
Het weerstandsvermogen van den bond steeg
van f 158000 tot f 205.000.
Onder het hoofd: Verhouding tot andere
organisaties wordt gezegd:
De verhouding tot andere organisaties wa=
over het algemeen van den „meest vriend-
schappelijken aard".
Ten aanzien van de moderne organisaties,
waarmede wij samenwerken, moet dit laatste
natuurlijk met een korreltje zout genomen
worden.
Wij blijven tegenstanders. Principieel
dientengevolge in doelstelling en soms in
tiek.
Maar dit in *t oog vattende is de sai
werking met de Nederlandsche Vereeniging
van fabrieksarbeiders deze twee jaar goed
verloopen.
Met den Centralen Bond van transportar
beiders staan de zaken evenzoo, al moet hier
bij aangeteekend worden, dat deze zich nog
wat moeilijker wennen kan aan de gedachte,
dat de christelijke vakorganisatie een begin
sel vertegenwoordigt en daarom niet met
botte negatie weg te krijgen is.
Udt de verschillende statistieken blijkt, dat
Rotterdam 395 leden telt, Amsterdam 584,
Den Haag 461 en Utrecht 294. Er zijn 133
vrouwelijke leden, voor het grootste deel ii
Eindhoven.
In 1927 is uit de werkloozenkas f 179.961
uitgekeerd, in 1928: f 164.820.
KANTOOR- EN HANDELSBEDIENDEN.
In een kloek geschrift van honderd blad
zijden druks, geeft do Ned. Vereeniging van
Christelijke Kantoor- en Handelsbedienden,
haar jaarverslag over 1928 uit.
Opgewekt is de inleiding onder het motto
Voorspoed, vaardigheid, vriendentrouw. Na
gewezen te hebben op symptomen in het
economisch leven, die wijzen op een gelukkig
herstel van de conjunctuur, doet de schrij
ver de heer P. F. Fuykschot uitkomen,
dat dit herstel ook weerspiegeling vond in
het afgesloten vereenigingsjaar.
De werkloosheidcijfers werden beter, de
ledenaanwas stemde tot blijdschap. Hier
was voorspoed, maar hier mag ook worden
gewezen op de trouw van vele werkers, die
vaardig in hun roeping, ook met nauwge
zetheid hun plicht deden.
In het Hoofdbestuur der Vereeniging
kwam geen wijziging. Het aantal afdeeliu-
gen bleef stationair. Met het ledental liep
het echter anders en beter. Van 3194 per
1 Januari 1928 klom men tot 3590 op 31 Dec.
van dat jaar. Een vooruitgang alzoo van
396 leden of 12'A pet
Onder de afdeelingen die met een groot
aantal loden vooruitgingen moet allereerst
Rotterdam worden genoemd. Hier klom men
met 102 leden omhoog.
Toch gingen er nog li van de 53 afdcelin
gen in leden lal achteruit. Dat beteekent dus.
als wij goed zien, dat bij ernstig aanpakken
over heel het front, nog grootor aanwas on
gelijk is. Br enge 1929 maar wat den wer
kers toekom L
Het is een verblijdend verschijnsel, dat
men den laatsten tijd ook weer groo er aan
tallen jonge menschen inschrijft. De gemid
delde leeftijd dor leden is 29.3 jaar. Ro'.ter-
dam daalt beneden dit gemiddelde met 27.2
iaar. In Rotterdam is trouwens het aan'al
adspirant-ledej, het grootst, nl. 71. Heel van
verre volgt dan Amstei-dam met 27 adspj
rantleden
Men meent echter dat dit aantal jeugdi
gen vn de organisatie veel te gerir-g is en
stelt zich voor door krachtige propaganda
en specia'c» arbeid onder de jeugd dit aan
tal op te voeren
Het geinidel'l bedrag der betaalde contri
butie in de grocte plaatsen loopt \an f 16.'F
m Groningen lot f 19,62 in Amsterdam.
Van velerlei actie snreekt dit verslag ver
der. Niet overal was oopenhlikk«lijk succes
te boeken. Maar het aartal ondernemingen
dat tegenover samenspreking mol den Vak
bond niet afwiislhaar st-n\ "roeit toch. En
in verschillende geval'en is door overleg
zeer helangrijkc verbetering tot stand ge
komen.
Aan de Tweede Kamer werd geadresseerd
over liet wetsontwerp tot regeling der win
kelsluiting. De verslagen der afdee'irgen
spreken over het a'gemeen van een oi>g,-
wekt leven. Ook de Nat Vakgroen van Han
delsreizigers mocht haar ledental zien toe
De werkloozen-uitkeering. die iin 1927 nog
f 16.01953 hedroeg. ui'gckeerd aan 123 leder.,
was in 1928 in totaal f 10.828 73 ten behoeve
van 87 leden. Dat is dus c"n 7,eer helan*
rijke verbetering. Uit bet Ondersteunings
fonds werd uitgekeerd f 3505.
De Wrkloozenkas heeft een kapitaal van
f 45.018,32.
Het Ondersteuningsfonds beeft 'n reverse
van nl.m. f .3600, terwijl de Weerstandskas
f 9197.12 aan bezit heeft P" inkomsten irl
contribution Isvlroogm in 1928 hijna f 41.000
Dez° ni r.anisa'ie is haar kwaden tijd weer
door. Moge ze zich steeds krach'ger nntw:k
ke'on. Ze is de ouds'e der Christelijke vnk
organisa'ies. Dat nog velnn, die terre ble
ven. tot haar komen, Ze doet uitnemend
werk en mag zich verheugen in oen bekwa
me en krachtige leiding.
Vraag en Antwoord.
98. D. P. te R. Op de eerste internationale
Arbeidsconferentie in Washington, 1919,
was Lnej. H. S. S. Kuyper met mej. Suze
Groeneweg niet stemgerechtigd. Het is dus
alvast niet waar, dat mej. K. door haar
stem er zich voor zou hebben verklaard
dat de gehuwde en ongehuwde moeder bij
bevalling gelijkelijk moesten worden ge
steund. De beide dames waren als „raad
geefsters" toegevoegd aan de Nederland
sche gedelegeerden ter conferentie, van
welke de Katholieke heer Nolens de leider
was. De dames hadden alleen adviseeren-
de stem en mochten zelfs in de zittingen
der Arbeidsconferentie het woord niet voe
ren zonder de nadrukkelijke vooraf gege
ven toestemming van den voorzitter der
delegatie. Geen der twee dames heeft dan
ook het woord gevoerd. En ten overvloede
kunnen we u nog meedeelen, dat, toen de
stemming plaats had over de gelijke verze
kering van gehuwde en ongehuwde ar
beidsters tegen de kosten, verbonden aan
zwangerschap en bevalling, dat toen mej.
Kuyper niet meer in Washington aanwezig
was, wijl zij door een ernstige ziekte van
haar vader telegrafisch was teruggeroepen.
Het standpunt van mej. Kuyper in zake
deze kwestie kunt ge vinden in 'n brochu-
retje van haar hand, getiteld: „Moeder-
schapszorg". U kunt die aanvragen bij het
Kuyperhuis, Dr. Kuyperstraat, Den Haag.
En daaruit zult u zien, dat er geen sprake
van is als zou mej. K. in zake deze mate
rie ook maar in eenigerlei opzicht afwijken
van de zuivere opvatting naar het Woord
Gods.
In zake Talma's oordeel over dit onder
werp hopen we u nader in te lichten, als
we daarvoor d« noodige lectuur hebben
geraadpleegd.
99. P. v. i M. Ie H. Ja, u moogt stem
men. Volgens de Kieswet worden de leden
der Tweede Kamer gekozen uit ingezetenen
des Rijks, tevens Nederlanders of door de
wet als Nederlandsche onderdanen erkend,
die den leeftijd van 25 jaar bereikt heb
ben. Onder do laatste worden volgens art
2 der Kieswet, verstaan degenen, die dien
leeftijd bereikten vóór of op den löen Mei.
100. P. C. v. d. B. te R. Voor zoover wij
uit uw schrijven kunnen opmaken staat
uw geval thans zoo: Indien u op 1 Mei 1928
inderdaad f 1200 hadt, hadt u daarvan aan
gifte moeten doen. Dit is blijkbaar niet ge
beurd, waardoor uw aangifte onvolledig
werd. De inspecteur moest toen, wetende
dat u een erfenis hadt gehad, de inkomsten
uit dat vermogen schatten. Hij schatte deze
blijkbaar op 5 Indien u daartegen be
zwaren hebt kunt u slechts reclameeren.
Als u het vermogen niet meer hebt op 1 M«i
as. behoeft u het voor het belastingjaar
1929/30 niet meer aan te geven. U wordt
uit de inkomsten daarvan dan ook niet
meer belast Doet men het evenwel toch.
dan kunt u daartegen reclameeren en
een gunstige beslissing niet uitblijven.
Laatste Nieuws.
PRINSES JULIANA.
De Prinses zal Dinsdag voor het eerst na
de Paaschvacantie weer de colleges aan de
Leidsche Universiteit bezoeken en tevens
haar villa's te Katwijk aan Zee betrekken.
MINISTER LAMBOOY IN DORDRECHT.
De Minister van Defensie, de heer Lam-
booy, bracht heden een bezoek aan de pa-
tronenfabriek te Dordrecht
Hij werd daarbij vergezeld door kolonel
K. E. Oudendijk, hoofd der afd aling B. Ar
tillerie der Landmacht aan het Departe
ment en door kapitein van den generalen
staf G. J. M. van Weel, landmacht-adjudant
van den Minister.
KERKNIEUWS.
GERF.F. KERKEN.
Beroepen: Te Voorschoten, J. C. Hout
zagers te Reeuwijk (by Gouda).
Mevr. W. DOUMA—VISSER, t
Men meldt ons uit Den Haag:
In breeden kring zal met groot leedwezen
de tijding worden vernomen, dat mevr. W.
üoumaVisser, de echtgenoote van Ds. J.
Douma, na een smartelijk lijden gistermid
dag is overledén. Zij bereikte den leeftijd
van 56 jaar.
Men herinnert zich. dat Ds. Douma Paasch
Maandagavond afscheid preekte. Toen be
stond de indruk, dat de toestand \an mevr.
Douma eenigszins vooruitgaande was.
Ds. Douma en gezin waren dan ook in
den loop der vorige week naar Arnhem ver
trokken in de hoop, dat mevrouw binnen
niet al te langen tijd zou kunnen volgen.
Zondagavond zou de bevestiging bij de
Geref. Kerk van Arnhem plaats hebben.
Echter verergerde de toestand van mevr.
Douma dermate, dat Ds.'Douma met de
zijnen Zaterdag jl. weer naar Den Haag
werden geroepen.
Gistcimiddag tc ongeveer half 5 kwam
het einde.
Mevr. Douma heeft haar taak aan de bin
nenzijde des levens gevonden en vervuld,
al was haar belangstelling voor wat in den
kring daaromheen voorviel levendig en
sterk. Slechts een enkele maal kon ze zich
beschikbaar stellen voor commissie-arbeid.
In den arbeid van den Solo-kring nam zij
een actief aandeel.
De belangstelling, welke de familie Dou
ma in de voorbije dagen van spanning
uit de Haagsche Gemeente heeft ontvangen,
was ruim en hartelijk.
De teraardebestelling van het stoffelijk
overschot zal niet in Den Haag, maar te
Arnhem geschieden en wel a.s. Dinsdag
middag te 2 uur op de begraafjiloats Mos-
Handelsberich ten
bil ren afknehtend' hou-
prt^dnllng Wat lnlond*cr>
relmolens minder vnsthou-
ilt den voluend-n nn<r*t fr. 126.
t.ONM'EN. 12 APniT.
THEE. *D offlcloeel *v*raReprll* der veil lu
ien van deze week waa voor Indische Nd.
17.57. Zk, 1S.70. Ceylon 22.22. Java 13-S*. Su
matra 16.82. A.s. week komen tn veiling: In
dische «7.684, Ceylon 26.116. Java en andere
16.(57.
GRANEN*. Tarwe 6 d.. Haver 3 d. lager.
BOTER. Friese he 164/- 166/-.
METALEN (SlutnotvenrmenKoper ceotan
82.17/6. op 3 maandy 79.10/-. electrolytisch
£88 £91 Tin contant 208.7/6, 0P 3 maan
den 209.2/6 Zink prompt 26.15/-. op leve
ring 26.10/- Lood prompt 2L10/-, op
levering 24.2/6
AMERIKAANSCHE MARKTEN.
NEW-TOBK. 12 APIUL.
TARWE. Heien Vor «lot
No. 2 North Manitoba 139 64 138%
No. 2 Harde Winter 135% 1S3»»
No. 2 Roode Winter 118% l(fi%
do prijshoudender
Rio No. 7 loco 17% 17%
Santos No. 4 loco 24% 24%
1 iemengd contrsrt
Mei 16.06 16.—
Juli 15.36 15.25
September 14.79 14.65
-1 nio» Na 4 contract
Mei 22.70 22 68
Juli 21.74 21.68
September 20.94 50.83
KAT"EN. De te-mHnmmkt opende priLnou-
dead en 8 p. lager, daalde daarna op kleur
looss telegrammen, gunstig weder en efentge
liquidaties per Mei. herstelde xlch op aanko
pen door den handel, vraag van commissiehul
zen en dekkingen cn sloo tprüshoudend. Lo<-o
RUBBER sloot prtJehoudend.
•lanL lste late 22%
•moked xSheeto 21%
'ara loco £r. kwaL 22%
September 22.60 23-
l.oco-aterorolngras Petroleum. Reuzel, Meel.
Suiker. IJzer, Koper en Talk prtJehoudend:
CHICAGO. 12 APRIL.
TARWE. De termiJnmarkt opende prijshou
dend en c. hoogcr. daalde daarna op ver
wachting van helder en warmer weder in het
voo-jaarstarwegebied en op het rapport uit Tn-
diann. d it het gedeelte van de bebouwde op
pervlakte dat r.eabmnocneerd zal worden n.
uvmidt'tlde n-'t xal overtreffen, herstelde rich
on v. -v. achting van vorst in Illinois en Indiana
•i> mede op dekkingen in verband met do on-
i verleen In g aan fn. -
vast.
!2%
September 128% 127—
MAIS. De termtJnmarkt opende prthhoudend
en c. lager, steeg daarna op ongunstig we
der voor den uitzaai en op berichten uit Omeh
betreffende goede vraag naar locomals voor de
Paclflc-kustplaateen. reageerde ten deele op
verwachting van helder en warmer woder cn
Juli
September
HAVER eloot vast
Mei
Juli
September
ROGGE sloot vaal
94% 92%
96% 95%
97% 96%
49% 48%
47% 46%
45% 44%
houdend, daalde daarna
pen per Mei en per Juli door packers er te
leurstellende blnnenlandsche locovr-uig, lo.h
herstelde zich weder op de prUsboudenoe
Me| 13.—
13.40
i Short Rib* 13.12%
WINNIPEG. 12 APRIL
TARWE. Do térmünmarkt daalde o
en verkoopen
steil.
zen van do kust. herstelde
dat bil heropening van de
mUltocn bushel uitgevoerd
hausse-gunstig weersverwa
dekkingen en sloot vast.
GERST per Mei
ilitlng,
H-den
126%
do tarwe-, haver en lijnzaaddlstrltcen brh-
i den grond In goede conditie gebracht v.- r
ploegen. l»e tnrwemarkt sluit prijshoudend
Nederland 61.000 55.O00 r.ooft
Enr»'"nd 409.000 193.000 28.000 16 100
I5-lgl« 78.000 69.000 42.000 2.400
'••ronkrUlc 14 000 9.000 l.OOO
"c- ncinavl» 10 ooo 10 oon x'ci.r»
Ov. Europa 41 oon n.oco 5 son
N.-Europa 41.000 8.000
3.000 395.000
RGSARIO. 12 APRIL
TARWE per Met
Juni 3.60
",TS per Met 7.90
Juni 7.9J
"NZAAD per Met u.SO
J "nl 16.60
rwe Mals SO l.Bnragn orP-c-utena
BEUNOS-ATRES. 12 APRIL
Slot n~tet>
TAP WE per Mei 9.60
Juni 9.68
MAIS per Mei 9.08
Juni 8 10
HAVER per Mel 7K6
LIJNZAAD per Mei 1560
Marktberichten.
LKIDE1V, 12 ApriL (Velling De Eendracht.)
.ooi 1 10—12, redtJ» 7 Pr* l 6—^/"lOO:
P^ulten^/ 20- 36. postelein t»spinazie II
ard'appclen «0. fr 1Hg. 1
LRinBN. 13 April B- DrtU'c Prima fa-
rleksboter (controle) f 1.98. p lm» -rentsoler
175i.5,v croe-1- hoerenkotA 7" fr
488 dei 'goed.*0 3 1 hende
Turf. (Turfmatkt van 8—11 April) Aange.
voord 260.000 lange turven. PrUten 11 per lOOQk
