Jliruuir geitedtft(Hmraat (li! nummer bestaat uit TWEE Diane* Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken EERSTE BLAD. EERSTE KAIV1ER. De moord te Giessen-Nisuwkerk BINNENLAND. ABONNEMENT: Per kwartaal 3.25 (Bcschikkingskosten 0.15). Voor het Buitenland bii Weke- lijksnhe zending Bij dagoijksche zending r AlUes bij vooruil betaling. Losse nummers 5 cent met Zondagsblad 7Yz cent. ZondagsLlad niet afzonderlijk verkrijg baar. No 2716 Bureau: Hooigracht 35 Telefoon 2778 Aangesloten op het streeknet Lisse. Postbox 20 Postgiro 58936. VRIJDAG 12 APRIL 1929 0.2?' Inge/ Alti Bij contract belangrijke korting. Voor het bevragen aan het bureau wordt berekend f 0.10 10e Jaargang. GEEN BEPERKT RISICO. Het ontwerp tot wijziging der Lagerondcr- Sjjswet, dat op de artikelen 5G en 104 dier wet betrekking heeft, bedoelt de regeling van weeërlei materie te wijzigen. Op den aftrek van schoolgelden voor bui enleerlingen, die verplicht wordt gesteld, ivezen we reeds. Daarnaast beoogt het ontwerp in de bepa- ingen ten aanzien van wachtgelders bij het nbaar onderwijs verandering te brengen. Nu het aantal dier wachtgelders door laatsing sterk terugliep en de inyocring van irverplichting voor het zevende leerjaar •nevens de gewijzigde leerlingenschaal onderscheidenen hunner de gelegenheid weer openstelt, blijkt aan den dwang tot her- ilaatsing zooals die tot heden bestond, geen lehoefte meer te bestaan. Daarbij kwam, dat almeer met het oog op Ie bijzondere eischen eener bepaalde school lispensatie moest worden verleend, zoodat »llengs benoeming uitzondering, ontheffing regel werd. Om hieraan te ontkomen stelde de Minister roor heht openbaar onderwijs gelijke rege ling vast als tot dusverre voor de bijzondere icholen bestond. Teneinde de zelfstandigheid der besturen e ontzien was voor het bijzonder onderwijs lamelijk bepaald, dat verplichting tot her- n plaatsing alleen aanwezig zou zijn voor liet deBestuur der school, hetwelk het ontslag ver leende dat tot wachtgeld leidde. De uniforme regeling, die voor openbaar en bijzonder onderwijs beide zal gelden, houdt volgens het ontwerp in dat bij niet- naleving der verplichting geen Rijksvergoc- ding voor de nieuw aan te stellen leerkracht wordt genoten. Blijkens het Voorloopig Verslag achtten enkele leden opneming gewcnscht van een bepaling inhoudende dat, als een gemeente of een schoolbestuur een aangewezen wacht gelder passeert door óf een anderen wacht gelder te benoemen öf een onderwijzer voor éigen rekening te nemen, het ten aanzien van éen eerstgenoemden wachtgelder van alle verder» verplichtingen is ontheven. J daarmee zou het risico zijn teruggebracht tel de kosten van een leerkracht en bij ver dere vacatures zou de baan vrij zijn. Een dergelijke beperking heeft onze in stemming niet Waar men een leerkracht aanstelde, dient men ook geheel de gevolgen dier benoeming te dTagen. Een schoolbestuur of gemeentebestuur, dat een minder geschikte leerkracht benoemde, tou zonder de wachtgeldmisère zoo iemand ook nu nog in zijn dienst hebben. x' En het gaat niet aan om het instituut van het op wachtgeld stellen te gebruiken om zich langs dien weg van minder gewenschte personen te ontdoen. Bovendien geldt het hier niet uitsluitend een financieele kwestie. Een regeling, die een welgestelde school- vereeniging of gemeente de gelegenheid laat het nauwkeurig begrensde risico te aanvaar den en anderen geen keuze biedt, werkt jj niet billijk. Benoeming van leerkrachten is een kwestie van verantwoordelijkheid en de gevolgen daarvan dienen op allen gelijkelijk te drukken. En welke ervaringen er soms ook met wachtgelders zijn opgedaan de algemecne regeling moet zooveel mogelijk voorkomen, dat de wachtgelder de dupe wordt Niet enkel op een billijke financieele rege ling komt het aan, maar op waarborging van de kans op herplaatsing. DE BEDREIGING AFGEWEND. besluiten der gemeenteraden van Vleuten en lJselstein. En dit geschiedde ondanks het feit, dat de Kroon reeds eerder een duidelijke uitspraak had gegeven, die geen ruimte liet voor de afwijkende houding van het Utrcchtsche college. Dat de Kroon thans bij haar eenmaal in genomen standpunt volhardde, stemt tot tevredenheid. Daarmee is uitgeschakeld de mogelijkheid dat een Schoolbestuur, na inwilliging dor aanvrage door den Raad en na het verstrij ken der door de wet gestelde termijnen zich veilig wanend, zich alsnog de pas ziet afge sneden. De termijnen van beroep zijn in de Lager- onderwijswet aan eventueele tegenstanders zeer ruim. toegeme *m. Het kon daarom zijn nut hebben, dat werd uitgemaakt, dat ook aan deze onzekerheid een einde komt. Daarna oesprak de heer Hermans plaat- sclijke keuze, die tot zijn spijt „verdronken' wordt ia het wetsont.\erp tot herziening van de Drankwet. Hij had dit punt liever apart zien afgedaan; dan zou de s'.rijd er over zuiverder zijn geweest. I De waterverenreiniging en de Kamers van Kcophanuel hadden ten slotte nog du j aandacht var den heer West erd ijk (VD.). Z. i. drukken de lasten voor hot Handelsregister te zwaar; speciaal \oor de landibouw-verecnigingen, die in de Kamers van Koophandel „minder dan geen belang" zien. Toen was het 5 uur. 's Ministers hamer viel en de heer Westerdijk moest zijn rede afbreken. WATERSTAATSBEGROOTING. Pensioenregeling Tramweg;;;, ecneel. Het Geldersclie Vallei-Kanaal. Overwegen en Contact. De Minister is bereid in te grijpen. BEGROOTING VAN ARBEID. Vergadering van 11 April 1929. OVERZICHT. Minister v. d. Vegte heeft gistermorgen zijn rede voortgezet ter verdediging van zijn beleid. De replieken brachten opnieuw onvrien delijkheclen van de heeren De Murall on Moltmaker. Laatstgenoemde pijpt vooral verschikkelijk tegen den minis er op in de contactkwestie. Het komt ons voor, dat hier bij den heer Mol'maker een soort onsjmpa- thieke stijfhoofdigheid en niet prettig aan doende geborneerdheid in het spel is. Iiij heeft s'echts naar den gemoedelijken raad van den minis"er te luisteren om de erkenning van zijn Ned. Vereeniging dooi de R. T. M. te verkrijgen. Het maakt den indruk, dal de heer Moltmakter uit een soort vak vereen igingshoogmoed tot nog toe dien weg niet heeft willen opgaan. De minister heeft nogmaals uitgesproken. zeer duidelijk, evenals dc heer Colijn deed dat hij wat het principe der zaak he reft: het niet willen erkennen van een vakbond, de houdl'g der R. T. M. veroordeelt. De heer De Muralt hc-ft het met zijn motie niet ver gebracht Zij verwierf slechts luttel stemmen. En met zijn weinig fraaie geste om, om redenen builen de begrooting gelegen, tegen de Waterstaa'sbegrooting te stemmen, sloeg bij heelcmaal een erbarme lijk fiasco. Zijn eigen fractie viel hem hcelo- maal af en slechts twee soc.-dem. waagden hel als zijn paranymfen op te treden. Do anderen stemden ne'ies voor ofkozen vlak voor de stemming het hazenpad Met de hegrooting van Arbeid werd een flink eind opgeschoten. Veel beteekendc het •debat niet. Men zie hot VERSLAG. De Minister is nog even teruggekomen op de ponsioenrege'ing van het tramweg personeel. Dat mag zich niet stcflen op het sandpunt alsof aa.o de zijde van den Staa: een rechtsolicht ten onzichte van dit kos!- bare vraagstuk zou bestaan. Zoo is h"-t niet. Het voornemen bestaat om spoedig door een commissie het tramvraagstuk in zijn geheelen omvang dus ook het nensiocn- vraagstuk Ie doen onderzoeken. Verwarht wordt, dat de commissie snel zal werken en door haar samenstelling er in slagen zal om tot bevredigende resultaten te komen, ook wat de ponsioenrege'ing berrtft. Met den heer De Gijsolaar erkende de Minister, dat de stationstoestand te Leiden hoogst ongunstig is. Er zijn maatregelen ter vonrloonige verbetering getroffen. Den heer Smeenge werd dank gebracht voor zijn vriendelijke woorden gewijd aan het opruimen der tollen. De aandacht van dien dienst zal worden gevraagd voor ijsopruiming in de binnen wateren. Bij aanhcs'edingen kunnen er bijzondere omstandigheden zijn, dat goede nannem-rs moeten worden genasscerd om verantwoord }e z'jn voor een tijdige oplevering van -en behaald werk. Tegenover de collectieve contracten ln Rijkswerken staat de Minister niet afwij zend. maar hij wil de zaak toch nog eens rustig bekijken. Het Ochlorsche Vallei-kanaal nine niet worden opgebonden ter wille van een onder- zoek van ho! plan-Mussert. Dt zaak dringt en de Minister wil den grootst au>g« lijkon spoed betrachten. In'ussrhen is de Minis'er bereid, terwijl de zaak van bet Valleikanaal w.rtpnng beeft, het plan-Mussert te laten on Jerzoe- kon» Replieken. Daarna werd gerepliceerd. De heer De Muralt tLih.) handhaafde zijn molie en zou uit protest legen den al gemcenén gang van zaken stemming vra gen over de hegrooting. De heer Moltmaker (S.D.) ging zich weer te bui en aan een aantal grofheden van zeer persoonlijken aard. die de voorzit ter in al te groote goedigheid maar al te lang liet passeeren. De heer Colijn (A.R.) maakte een enkr Ie opmerking over de motie-De Murall eu aan het adres van den heer Mo'tmaker. De Motie-regeering ommoet in het a'g •- meen bezwaar bii de anti rev. En deze m<> tie houdt bovendien niet slech's een bepaal a verlangen in, maar geeft een soort instructie voor de Regeering. Daarom is zij volkomen in strijd met do an'i-rev. politieke opvatting Ook de inhoud der motie is van dien aard, dat zij dingen vraagt, die niet onmid dellijk te booordeelen zijn. Het is voor»9 beter het toegezegde rapporl af te warhien Maar de Minister moet niel mceiien dat de uit te brengen stem een goedkeuring is van bet beleid ten aanzien van dit onde: werp. pr, Overheid zal al het mogelijke hebhe te doen om het aantal ongelukken zoove mogelijk Ie verminderen. Kot belemmeren van de vrijheid van or ganisatie achtte do heer Colijn een zooda nig ernstig feit, dat de Regeerinig den plicht heeft daartegen onmiddellijk e<n met kracht op te komen. Ü3 heer de Vos v. Steen wijk (C.H motiveerde zijn stem tegen de motie-De Mu ralt op overcenko.ms igc polilieke gronden als de heer Colijn had gedaan. De Minister repliceerde na de pauze. Hij bleef het alleszins redelijk achten om het toegezegde rapport af to wachten. Om onbevangenheid aan de Ka uier te laten, heeft hij uit dal rapport niet willen citeeren Duitschland was de basis voor de red: van den heer De Muralt. Maar juist daar is kort geleden Je toestand radicaal veranderd. De heer Moltmaker is, meende de Minis ter, niet billijk geweest. Met Kabinet is ge hieven bij de par'ementairc taak, die he! zich in de bestaande omstandigheden had gesteld. Wie daar geen rekening mee houdt, wordt onbillijk. Het Pensioenfonds der spoorwegen moei worden gesaneerd. Maar over het „hoe" be staat nog verschil. Naar een oplossing wordi gezocht. Ten aanzien van de dienst- en rusttijden kan men onmogelijk laten onderzoeken door een speciale commissie of de bestaan de regeling wel goed is. terwijl er nog een paritaire commissie werkt, die de toepas sing van het bes'aande reglement nagaat. Tiaar arbeid moot werden afgemaakt. De vrijheid van vereeniging en vergade ring komt ook toe aan het trampersoneel. 's Ministers taak was het contact te her stellen. Dat is in Januari j 1. geluk: pp der. voet van toen het verbroken werd. Daarbij moet de Ned. Verecniu'ïne bezinnen zteh aan te sluiten. De heer Moltmaker maakt hel door zijn op'reden niet gemakkelijk om be staande bezwaren te overwinnen. Als het contact is hersteld en dan zich voordoet wat de heer Mol'maker zeide. dan kan de Minister in de organisatickwestie ontreden F.n bii zal het doen ook! Do rno*ir-d e M u r a 11 werd verworpen met 20 tegen 11 stemmen. Voor 5 Lib.. 5 soc.-dem. on de R. K Fransen. De begrooting werd aangenomen met dc s'emmcn van 2 soe.-dem. (Moltmaker eri Hermans) en van den heer de MuraV. togen. Er werden 27 stemmen voor uitgebracht. Verschillends onderwerpen. Zonder beraadslaging of stemming wei den daarna aangenomen de wetsontwerpen: Wi'ziging IXe hoofdstuk der Staatshe- grooting 1028 (uitgaven credie'verleening Zuidorzeesteunwet en uitkcering Staatsmijn- bedrijf; begrooting Staatsvisschershavenbedrijl 1929; onteigening noodïg voor verbetering en aanleg van een weg Dicmerlmrg—Weesp— 's-Graveland—Hilversum onder de gemeen ten Diemcn. Weesperkarspel, Weesp, 's-Gra velund en Hilversum. De begroo'Ing van Arbeid was vervolgens aan de orde. De heer D a n z (S D.) herhaalde het be kende liistje van tekortkomingen des m: nisters, dal reeds meermalen van soc.-dem. zijde is gegeven. Do minister doet niets, is weinig voortva rend, laat de soeialp vraagstukken maa' liggen, enz. Voor verruiming v-n werkgele genheid geschiedt vrijwel nie s. Er moet geen protectie komen, maar dc overheids organen konden wel wat meer s'eun geven aan onze nationale industrie. Aan werk- Ioozenzorg wordt te weinig aandacht ge schonken. Eon wet op do werkloosheidsver zekering is noolig. F.n zoo volgden er nog enkele .nieuwe" sociale wcnschen: uitvoe ring Arbeidswet, vacan'iercgeling, inper king overwerk vergunningen. bescherming van den werktijd van volwassenen in den land- en tuinbouw, ratificatie van dc S- uren conventie van Washington samen stelling Hooge Raad van Arbeid, wettelijke regeling van mpdrzeggenschan, bindend ver klaring dor collectieve arbeidsovereenkomst De heer Heerken 3 Thijssen (RK.i hetoogte, dat de Rijksverzekeringsbank rlnor reducties klanten tracht te krijgen, die hij andere risicodragende vereenigingen zijn aangesloten. Dat leek hom geen fraai sys teem. Beter ware ieder jaar de premielasten om te slaan. Onbevredigd was de heer Thijssen ook over de berekening der administratiekosten van de R.V.B. De heer Wibaut (S.D.) verklaarde zien nog steeds ontevreden over de woningnoii- tiok. Met groote onghartighcid wordt daar bij vaak te werk gegaan bij het departe ment. Hot schoonbeidselemcnt wordt vrij wel geheel genegeerd. Hel verhand tussehen krotopruiming en nieuwhouw, dat tegenwoordig gelegd wordt wirvi voorts door den heer Wibaut afge keurd. De minister is in deze dingen een stuk ge bleven benoden het gemiddelde peil van zijn ambtsvoorgangers. De waterverontreiniging werd besproken door den heer Janssen (RK.). Hij vroeg spoedig wettelijke mca'regelon er tegen. De heer Michiels van Kessenich (R.K.) besprak, zeer gedocumenteerd, het zelfde ondenvern. Hij achtte con uniforme regeling voor het heele land niet wel moge lijk. Pe gedachte werd aan de hand gedaan van het slichten var. publiekrechtelijke lichamen, die in een bepaald s'roomgebte-l de zorg voor don afvoer \an afva'water op zich zouden nemen en de kosten daarvan zouden aanslaan over de betrokken bedrij Na deze .vuilwaterpreek" kwam de hp--r Hermans (S.D.) een geval van een koffie huisbediende ,hij ons in Arnhem" hosnrr- ken. die tp laat zijn Orgeva'tenu'tkecrteg zou heb'en gekregen Dergelijke gevalle- van ongereg ld uitbetalen komen mcPi von De fout werd gezocht bij het geneeskundig toezicht. OFFICIEELE BERICHTEN. AUDIËNTIE. De gewone audiëntie van den minister van Onderwijs zal op Maandag 15 April e.k. plaats hebben. DEPARTEMENT VAN ONDERWIJS Bij Kon. besluit zijn bij het Departement van Onderwijs benoemd: tot referendaris: G. R. Lobatto, thans hoofdcommies; tot hoofdcommies; P. A. H. Hofman, C Huygens, C. van Koekem en Dr. J. H. Wes- selings, allen thans commies; tot commies: H. W. Bauer en Mr. W. Wes- seling, beiden thans adjunct-commies; tot adiunct-commics: mej. G. C. Canncman, W. A. Kaptcyn, T. L. W. Sinoo, W. S. Hoog kamer en N. A. Wcdcmeijer Krol, allen thans klerk, en tot tijdelijk adjunct-commies: J. P. Nieu- wenhuysen, thans tijdelijk klerk. VREEMD EERETEEKEN. Bij Kon. besluit is aan Dr. ir. D. F. Slot houwer, hcoglccraar aan de Technische Hoo- geschool, wonende te Amstcidam, vergun ning verleend tr-t liet aannemen van de ver sierselen van ridder der Orde van de Pool ster van Zweden. GEWEST. UITBREIDINGSPLANNEN. Bij beschikking van de ministers van Ar beid, van Binnenlandsche Zaken en van Waterstaat, is benoemd tot lid der commissie in zake Gcwestcliikc Uitbreidingsplannen ir. L. W. H. van Dijk, directeur der Gemeente werken te Rotterdam. DE „SNELLIUS". Blijkens bij het Département van Defen sie ontvangen bericht,, heeft Hr. Ms. opne mingsvaartuig Wi'.lebrord Sncllius, den lOen i.'zcr ter voortzetting van de reis naar Ned- Indië Alexandriö verlaten. PALEIS TE AMSTERDAM. OP GRONDIGE REPARATIE AANGEDRONGEN. Verschenen is het voorloopig verslag der Forste Kamer over het ontwerp tot wijzi ging van liet Ie hoofdstuk der Rijkshegrou 'ing voor $29 (hei-stellingen aan het Kon Paleis te Amsterdam). Blijkens dit verslag waren enkele leden van oordeel, dat het hier een geval geldt van groote zorgeloosheid. Zij wezen erop, dut door een tweetal leden dozer Kamer op 22 Juni 1927 de aandacht reeds is gevestigd op den slechten toes.and, waarin zich hel paleis bevond. Zulks heeft evenwel niet tot eenig resul taat geleid. Deze leden achtten de herstel lingen, thans voorgesteld, ten ecnen male onvoldoende cn bepleitten onverwijlde voor bereiding van een meer grondige rejiaratie van Van C.anpen's meesterwerk. Andere leden sloten zich hierbij aan. D. ze leden hadden uit zeer goede bron vern.i men, dat de natuurstecnbekleeding der bui tenmuren losraakt van den baksteen, welk: er achter zit en wel omdat cr tot bevestiging van die natuursteen ijzeren stangen zijn ge bruiki in plaats van bronzen. Zij drongen er op aan. dat een deugdelijk onderzoek daarnaar worde ingesteld om ongevallen te voorkomen. NEDERL. SPOORWEGEN. WEEKKAARTEN OP DE SPOORWEGEN. Naar wij vernemen zullen de Ncd. Spoor wegen binnenkort tot een belangrijke tarief: wijziging overgaan. Met ingang van 1 Mei 1929 zullen n.l de Maandkaarten cn Ilalvemaandkumtcii afge schrift worden, terwijl met ingang van C Mei 1929 ingevoerd worden Weekkaarten derde klasse, geldig op werkdagen in do lot dusver voor houders van Maandkaarten toeganke lijk gestelde treinen cn kostende l 0.12 per K.M.. met opwanrtsche afronding op veel vouden van f 0.05 en mol een minimum van f 1 per Weekkaart. De Weekkaarten worden niet op naam gesteld en zullen run de sta lions o n m i d d e II ij k vcrkrijghaai zijn. Al9 overgangsmaatregel zulten worden verkrijgbaar gesteld kaarten, geldig in vo rengenoemde treinen op 1,2, .8 en 4 Mei en kostende f 0.08 per K.M. met opwanrtsche afronding op veelvouden van f 0 05 en met een minimum van f 0.65 per kaart. JUBILEUM-TENTOONSTELLING. TE DELFT. Van 21 Juni tot en met 20 Juli zal een groote nationale tentoonstelling worden ge houden in de Stads Doelen, het gehouwen complex, dat weldra 275 jaar zal hebben bestaan. Ter herdenking van dit 275-jarig bestaan Tal deze tentoonstelling zijn gewijd aan huishoudelijk leven, meuhilcering, mode en sport in den ouden tijd. benevens aan de moderne vorderingen op dat gebied. Wat de historische afdeeling betreft zal deze een wetenschappelijk karakter dragen, terwijl dc techniek haar nieuwste vindingen zal tonnen. De bedoeling is verder het historisch ka rakter der tentoonstelling mede te doen uit '•omen door rte aanwezigheid van een oud HnMandsch marktoleïn, het maken van een geïllustreerde catalogus in oud-Kollandschen trant en ook door ecniga attracties. ONZE REDACTEUR HEEFT EEN ONDERHOUD MET JUFFROUW KROON. „Ik zou het vreeselijk vinden om gestraft te worden, omdat ik voel dat ik het niet verdiend heb." Het echtpaar K., de twee hoofdgetuigen in het geruchtmakende proces van den moord te Giessen-Nicuwkerk, zijn gistermorgen te Rotterdam gearresteerd, om gehoord te wor den voor den Rechter-Commissaris te Dor drecht. Dit was voor ons mee aanleiding om te pogen, iets naders te weten tc komen van deze zaak, die door mr. Kronenberg, rechter te Dordrecht, verwezen wordt naar het rijk dor sensaticneele berichten, in een interview met het Dordtsch Nieuwsblad. De advocaten, mrs. Roobol en den Hollan der hadden zich in verband met dit verhoor eveneens naar Dordt begeven. Zooals wij reeds in een deel onzer vorige editie konden mceueelen, werd mr. den Hollander, die de raadsman is van het echtpaar K. niet toege laten tot de instructie. De Rechter-Commis saris kan bevelen dat de raadsman geen toe gang zal hebben, wanneer hij dit in strijd acht met het belang van het onderzoek. Mr. den Hollander verklaarde ons, dat de om slandigheid dat hij ook is geweest de raads man van mej. Haverman (welbekend uit de Culemborgsche moordzaak) niet vreemd schijnt te zijn aan deze beslissing van den R.-C Dit frappeert te meer, als men weet dat mr. van Drooge, die vroeger aan mej. K. was toegevoegd, wèl was verwittigd van de in structie. Wat dus impliceert, dat deze wel zou zijn toegelaten bij het verhoor, ware hel niet, dat deze advocaat zich heeft terugge irukken, toen hij vernam dat er bereids een raadsman van het echtpaar K. aanwezig was. Hoe dit zij, mej. K. is van half drie tol negen uur verhoord, met een pauze van een uur. Nadien kwam de beurt aan haar man. Wij troffen mej. K. aan toen ze van de in structie kwam. Hot viel ons op dat verdachte zoo kalm cn zeker van haar zaak was. (Wij schrijven hier: verdachte. Want heropend is de instructie in een oude meineedzaak van mr. v. Mcerten, in welke zaak mej. Kroon verdachte was.) Ze verklaarde ons, dat ze voor don R.-C absoluut gehandhaafd had wat te lezen is in het schrift, waarvan de inhoud in andere bladen is afgedrukt Deze verklaring komt hierop neer, zooals onze lezers weten, dat ze herroept, wat ze onder eede op de terecht zitting heeft verklaard, oen verklaring, die scheel onder pressie van den rijksveldvvach- ter de Jong en van den Officier van Justitie e. a. zou zijn afgelegd. Overigens deelde juffrouw K. mede, dal de behandeling door den R.-C thans hemels breed verschilde van de behandeling welke ze hij vorige gelegenheden had moeien on- dervnden. „Fk werd nu tenminste niet voor leugenaar uitgemaakt", zei ze. Het had op den R.-C. een onaangenamen indruk gemaakt, dat ze met haar bekentenis het eerst voor den dag gekomen was tegen over een journalist, en dat de hecle zaak nu in de krant gestaan had. „Waarom heht u niet gewacht tot wij zouden ingrijpen?" had de R.-C gevraagd cn haar antwoord luidde; „Omdat u me toch niet geloofd had". „Bent u niet bang nu voor meineed ver volgd tc worden?" vroegen we haar. „O, meneer, antwoordde ze, ik zou het vreeselijk vinden om gestraft te worden, omdat ik voor mijn geweten voel, dat ik het niet verdiend heb. Ik hch nu de waarheid gezegd. Denk je soms, dat ik nou nog eens zou komen liegen? Ik was veel tc Mij, dat ik nu eindelijk eens de waarheid kon zeggen." Als frappant staaltje, hoezeer men ge poogd heeft op allerlei manier „klaar beid" te brengen in de moordzaak van Gics- sen Nieuwkcrk, vertelde ze ons nog, dat op een goeden dag, toon zij niet thuis iemand van de politie hij haar, destijds tien jarig dochtertje was gekomen, om de hamer terug te brengen. Het kind zei toen, dat het hun hamer niet was. Zoo één hebben we er niet, had het meisje gezegd. „Kijk meneer, zoo probeerden ze 't op allerlei manier om maar iets te weten te komen. De politie en de justitie zochten ons. U weet toch, dat ze mijn man ook gepakt hebben voor de Cu lemborgsche zaak? Maar commissaris Blok heeft hem gauw losgelaten." Destijds heeft verdachte K. ook gevraagd of ze haar verklaring mocht herroepen. Dal heeft de R.-C 'oen geweigerd. Ze was wat zenuwachtig, dacht men. Ook gistermiddag hooft ze volgehouden dat de R.-C haar indertijd bedreigd heeft met een vervolging wegens meineed, als zc haar verklaring herroepen zou. In zake het berucht geworden briefje van den rijksveldwachter do Jong. dat hij ge schreven heeft om haar dit te Inten verkin ren voor het Hof, opperde de R C. do mor.' lijkheid dat zij zelf toch wel erom gevraagd kon hebben. Hierover had Juffrouw K. zich opgewonden cn uitgeroepen: „Daar heb j« "t alweor!" Ze dacht dat alle rechters ge neigd waren haar verklaring voor gelogen te verslijten. Ook is haar gister nog gevraagd, of het herroepen van haar eerste verklaring niet gebeurd was onder pressie van den redacteur an „Het Volk". Ze ontkende dit ten stel ligste. Twee jaar geleden had ze reeds een aanvang gemaakt met het opschrijven van deze verklaring. „Veertien dagen geleden heb ik het afgemaakt, want het was alsof er een stem in me zei: Schrijf het maar op. Jé kunt nooit weten, waar het goed voor is", voegde ze er verklarend aan toe. Ook hebben we nog even over den getuig© Mijnster gesproken. Deze heeft *t is wel licht gncd dit nog in herinnering te brengen in 1923 zeer bezwarende verklaringen af gelegd ten opzichte van Theunisscn cn Klunclcr, die nu al vier jaren in Leeuwarden gevangen zitten. Mijnster beweerde, dat dé ijzeren hamer, die op het lijk van den sein- liniswacliter gevonden is, toebehoorde aan het echtpaar K., dat toen in Sliedrecht woon de en hij wie IC. en T. den avond en den nacht van het drama hadden doorgebracht. Ook de arbeider Vermeer, /iic evenals K. cn T. werkzaamheden verrichtte langs d« spoorlijn Dordrecht—Hnrdinxveld, was dien avond ten huize van de ICroons geweest. Deze Vermeer heeft steeds volhard hij zijn aan vankelijke verklaring, niets met de zaak té maken te hebben. Zooals gezegd, we vroegen juffrouw K. of er over Mijnster niet gepraat was. Het was haar opgevallen, dat de R.-C over Mijnster zoo weinig bad gepraat. „liet leek wel of de R.-C daar niet van wou hooren. Ik zegen den dag als hij gestraft wordt, en dan zal ik hem nog eens hcrir.rcrcn aan wat ik zes jaar geleden tegen hein zei: Jaap Jaap, pas toch op. Wie een kuil graaft vuor een ander, valt er zelf nog in". HET VERHOOR VAN K. Nader vernemen wij nog, dat Kroon, gis teravond na het verhoor van zijn vrouw, •loor den Rechter Commissaris aan een Jan^ durig onderzoek is onderworpen. PROF. WATERINK OVER GETUIGE VERMEER. Op verzoek van Mr. Roobol heeft, naar „Dt> Voorwaarts" thans meedeelt. Prof. Dr. J. Wat er ink, hoogteeraar aan de Vrije Universiteit, den getuige Vermeer aan eea psychologisch onderzoek onderworpen. Alvorens hiermede aan te \angcn heeft de professor in een kort „college" aan de aanwezigen. Mr. H. H. Roobol, Mr. D. den Hollander. Mr. Rooyaards (verslaggever van het „A gemeen Handelsblad") en C II. G -u- deker (verslaggever van „Het Volk' en „Voorwaarts"), alsmede eenige belangstel lenden, uiteengezet, wat de bedoeling van een psychologisch onderzoek is. Hij stelde ten slo te vast, dat hij den hul digen stand der wetenschap zulk een onder zoek een drieledig resu laat kan hebben. Men kan daaruit namelijk vaststellen of de onderzochic is: 1e bijna absoluut onhe'rouw'<aar: 2e ncn-liquet (d.w.z. dat men 't niet weet): 3e. met aan zekerheid grenzende mate van waarschijnlijkheid betrouwbaar. Dat er een dergelijk verschil tussehen sub. 1 en 3 bcs'aat, komt daardoor, dat ren on- hel.ro uw laar nvenseh altijd typische afwii kingen vertoont on een betrouwbaar mensch wèl liegon kan. V^nogens beeft, na.'at de aanwezigen zich hadden verwijderd, bet onderzoek van Vermeer plaats gehad. No afloop biervar. stelde Prof. Wa'.orink dc volgende conclusie vast: Vermeer sehijnt op grond van mijn on derzoekingen gehrudnn te mogen worden voor iemand van een ruwe eerlijk beid. meer oonlcelend op grond van zijn onml I- dellijken indruk <--i zijn voorstellingen dan op grond van Inte ligent en logisch na denken, hoewel gexoelsargiimenten bij ho*n meer den doorslag geven dan hovust beleefde normen mee 'r s-nwaarschijn lijk nan zijn wrr.rhH I V in he- a'gc- mecn niet worden r bi; bij maakt den indruk omtren: h -n bij zegt ann- ga.-nde z;ïn beleving-- te IVoHrecht) sub jecticf volkomen eerlijk te zijn. w.g J WATI-RINK. Na nf'oon vroegen v ij Prof Waterink nog. al 'ns het blad. in wc'ke mi-riek van de drie -r'.n- n genn— Ie hij .1 t geva' zo., onder

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1929 | | pagina 1