Jliruuir geitedtft(Hmraat
(li! nummer bestaat uit TWEE Diane*
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
EERSTE KAIV1ER.
De moord te Giessen-Nisuwkerk
BINNENLAND.
ABONNEMENT:
Per kwartaal 3.25
(Bcschikkingskosten 0.15).
Voor het Buitenland bii Weke-
lijksnhe zending
Bij dagoijksche zending r
AlUes bij vooruil betaling.
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7Yz cent.
ZondagsLlad niet afzonderlijk verkrijg
baar.
No 2716
Bureau: Hooigracht 35 Telefoon 2778 Aangesloten op het streeknet Lisse. Postbox 20 Postgiro 58936.
VRIJDAG 12 APRIL 1929
0.2?'
Inge/ Alti
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan het bureau
wordt berekend f 0.10
10e Jaargang.
GEEN BEPERKT RISICO.
Het ontwerp tot wijziging der Lagerondcr-
Sjjswet, dat op de artikelen 5G en 104 dier
wet betrekking heeft, bedoelt de regeling van
weeërlei materie te wijzigen.
Op den aftrek van schoolgelden voor bui
enleerlingen, die verplicht wordt gesteld,
ivezen we reeds.
Daarnaast beoogt het ontwerp in de bepa-
ingen ten aanzien van wachtgelders bij het
nbaar onderwijs verandering te brengen.
Nu het aantal dier wachtgelders door
laatsing sterk terugliep en de inyocring van
irverplichting voor het zevende leerjaar
•nevens de gewijzigde leerlingenschaal
onderscheidenen hunner de gelegenheid
weer openstelt, blijkt aan den dwang tot her-
ilaatsing zooals die tot heden bestond, geen
lehoefte meer te bestaan.
Daarbij kwam, dat almeer met het oog op
Ie bijzondere eischen eener bepaalde school
lispensatie moest worden verleend, zoodat
»llengs benoeming uitzondering, ontheffing
regel werd.
Om hieraan te ontkomen stelde de Minister
roor heht openbaar onderwijs gelijke rege
ling vast als tot dusverre voor de bijzondere
icholen bestond.
Teneinde de zelfstandigheid der besturen
e ontzien was voor het bijzonder onderwijs
lamelijk bepaald, dat verplichting tot her-
n plaatsing alleen aanwezig zou zijn voor liet
deBestuur der school, hetwelk het ontslag ver
leende dat tot wachtgeld leidde.
De uniforme regeling, die voor openbaar
en bijzonder onderwijs beide zal gelden,
houdt volgens het ontwerp in dat bij niet-
naleving der verplichting geen Rijksvergoc-
ding voor de nieuw aan te stellen leerkracht
wordt genoten.
Blijkens het Voorloopig Verslag achtten
enkele leden opneming gewcnscht van een
bepaling inhoudende dat, als een gemeente
of een schoolbestuur een aangewezen wacht
gelder passeert door óf een anderen wacht
gelder te benoemen öf een onderwijzer voor
éigen rekening te nemen, het ten aanzien van
éen eerstgenoemden wachtgelder van alle
verder» verplichtingen is ontheven.
J daarmee zou het risico zijn teruggebracht
tel de kosten van een leerkracht en bij ver
dere vacatures zou de baan vrij zijn.
Een dergelijke beperking heeft onze in
stemming niet
Waar men een leerkracht aanstelde, dient
men ook geheel de gevolgen dier benoeming
te dTagen.
Een schoolbestuur of gemeentebestuur, dat
een minder geschikte leerkracht benoemde,
tou zonder de wachtgeldmisère zoo iemand
ook nu nog in zijn dienst hebben.
x' En het gaat niet aan om het instituut van
het op wachtgeld stellen te gebruiken om
zich langs dien weg van minder gewenschte
personen te ontdoen.
Bovendien geldt het hier niet uitsluitend
een financieele kwestie.
Een regeling, die een welgestelde school-
vereeniging of gemeente de gelegenheid laat
het nauwkeurig begrensde risico te aanvaar
den en anderen geen keuze biedt, werkt
jj niet billijk.
Benoeming van leerkrachten is een kwestie
van verantwoordelijkheid en de gevolgen
daarvan dienen op allen gelijkelijk te
drukken.
En welke ervaringen er soms ook met
wachtgelders zijn opgedaan de algemecne
regeling moet zooveel mogelijk voorkomen,
dat de wachtgelder de dupe wordt
Niet enkel op een billijke financieele rege
ling komt het aan, maar op waarborging
van de kans op herplaatsing.
DE BEDREIGING AFGEWEND.
besluiten der gemeenteraden van Vleuten en
lJselstein.
En dit geschiedde ondanks het feit, dat de
Kroon reeds eerder een duidelijke uitspraak
had gegeven, die geen ruimte liet voor de
afwijkende houding van het Utrcchtsche
college.
Dat de Kroon thans bij haar eenmaal in
genomen standpunt volhardde, stemt tot
tevredenheid.
Daarmee is uitgeschakeld de mogelijkheid
dat een Schoolbestuur, na inwilliging dor
aanvrage door den Raad en na het verstrij
ken der door de wet gestelde termijnen zich
veilig wanend, zich alsnog de pas ziet afge
sneden.
De termijnen van beroep zijn in de Lager-
onderwijswet aan eventueele tegenstanders
zeer ruim. toegeme *m.
Het kon daarom zijn nut hebben, dat werd
uitgemaakt, dat ook aan deze onzekerheid
een einde komt.
Daarna oesprak de heer Hermans plaat-
sclijke keuze, die tot zijn spijt „verdronken'
wordt ia het wetsont.\erp tot herziening
van de Drankwet. Hij had dit punt liever
apart zien afgedaan; dan zou de s'.rijd er
over zuiverder zijn geweest.
I De waterverenreiniging en de Kamers
van Kcophanuel hadden ten slotte nog du
j aandacht var den heer West erd ijk
(VD.). Z. i. drukken de lasten voor hot
Handelsregister te zwaar; speciaal \oor de
landibouw-verecnigingen, die in de Kamers
van Koophandel „minder dan geen belang"
zien.
Toen was het 5 uur. 's Ministers hamer
viel en de heer Westerdijk moest zijn rede
afbreken.
WATERSTAATSBEGROOTING.
Pensioenregeling Tramweg;;;, ecneel.
Het Geldersclie Vallei-Kanaal.
Overwegen en Contact.
De Minister is bereid in te grijpen.
BEGROOTING VAN ARBEID.
Vergadering van 11 April 1929.
OVERZICHT.
Minister v. d. Vegte heeft gistermorgen
zijn rede voortgezet ter verdediging van
zijn beleid.
De replieken brachten opnieuw onvrien
delijkheclen van de heeren De Murall on
Moltmaker. Laatstgenoemde pijpt vooral
verschikkelijk tegen den minis er op in de
contactkwestie. Het komt ons voor, dat hier
bij den heer Mol'maker een soort onsjmpa-
thieke stijfhoofdigheid en niet prettig aan
doende geborneerdheid in het spel is.
Iiij heeft s'echts naar den gemoedelijken
raad van den minis"er te luisteren om de
erkenning van zijn Ned. Vereeniging dooi
de R. T. M. te verkrijgen. Het maakt den
indruk, dal de heer Moltmakter uit een soort
vak vereen igingshoogmoed tot nog toe dien
weg niet heeft willen opgaan.
De minister heeft nogmaals uitgesproken.
zeer duidelijk, evenals dc heer Colijn deed
dat hij wat het principe der zaak he reft:
het niet willen erkennen van een vakbond,
de houdl'g der R. T. M. veroordeelt.
De heer De Muralt hc-ft het met zijn
motie niet ver gebracht Zij verwierf slechts
luttel stemmen. En met zijn weinig fraaie
geste om, om redenen builen de begrooting
gelegen, tegen de Waterstaa'sbegrooting te
stemmen, sloeg bij heelcmaal een erbarme
lijk fiasco. Zijn eigen fractie viel hem hcelo-
maal af en slechts twee soc.-dem. waagden
hel als zijn paranymfen op te treden. Do
anderen stemden ne'ies voor ofkozen
vlak voor de stemming het hazenpad
Met de hegrooting van Arbeid werd een
flink eind opgeschoten. Veel beteekendc het
•debat niet. Men zie hot
VERSLAG.
De Minister is nog even teruggekomen
op de ponsioenrege'ing van het tramweg
personeel. Dat mag zich niet stcflen op het
sandpunt alsof aa.o de zijde van den Staa:
een rechtsolicht ten onzichte van dit kos!-
bare vraagstuk zou bestaan. Zoo is h"-t niet.
Het voornemen bestaat om spoedig door
een commissie het tramvraagstuk in zijn
geheelen omvang dus ook het nensiocn-
vraagstuk Ie doen onderzoeken. Verwarht
wordt, dat de commissie snel zal werken
en door haar samenstelling er in slagen zal
om tot bevredigende resultaten te komen,
ook wat de ponsioenrege'ing berrtft.
Met den heer De Gijsolaar erkende de
Minister, dat de stationstoestand te Leiden
hoogst ongunstig is. Er zijn maatregelen ter
vonrloonige verbetering getroffen.
Den heer Smeenge werd dank gebracht
voor zijn vriendelijke woorden gewijd aan
het opruimen der tollen.
De aandacht van dien dienst zal worden
gevraagd voor ijsopruiming in de binnen
wateren.
Bij aanhcs'edingen kunnen er bijzondere
omstandigheden zijn, dat goede nannem-rs
moeten worden genasscerd om verantwoord
}e z'jn voor een tijdige oplevering van -en
behaald werk.
Tegenover de collectieve contracten ln
Rijkswerken staat de Minister niet afwij
zend. maar hij wil de zaak toch nog eens
rustig bekijken.
Het Ochlorsche Vallei-kanaal nine niet
worden opgebonden ter wille van een onder-
zoek van ho! plan-Mussert. Dt zaak dringt
en de Minister wil den grootst au>g« lijkon
spoed betrachten.
In'ussrhen is de Minis'er bereid, terwijl
de zaak van bet Valleikanaal w.rtpnng
beeft, het plan-Mussert te laten on Jerzoe-
kon»
Replieken.
Daarna werd gerepliceerd.
De heer De Muralt tLih.) handhaafde
zijn molie en zou uit protest legen den al
gemcenén gang van zaken stemming vra
gen over de hegrooting.
De heer Moltmaker (S.D.) ging zich
weer te bui en aan een aantal grofheden
van zeer persoonlijken aard. die de voorzit
ter in al te groote goedigheid maar al te
lang liet passeeren.
De heer Colijn (A.R.) maakte een enkr
Ie opmerking over de motie-De Murall eu
aan het adres van den heer Mo'tmaker.
De Motie-regeering ommoet in het a'g •-
meen bezwaar bii de anti rev. En deze m<>
tie houdt bovendien niet slech's een bepaal a
verlangen in, maar geeft een soort instructie
voor de Regeering. Daarom is zij volkomen
in strijd met do an'i-rev. politieke opvatting
Ook de inhoud der motie is van dien
aard, dat zij dingen vraagt, die niet onmid
dellijk te booordeelen zijn. Het is voor»9
beter het toegezegde rapporl af te warhien
Maar de Minister moet niel mceiien dat
de uit te brengen stem een goedkeuring is
van bet beleid ten aanzien van dit onde:
werp.
pr, Overheid zal al het mogelijke hebhe
te doen om het aantal ongelukken zoove
mogelijk Ie verminderen.
Kot belemmeren van de vrijheid van or
ganisatie achtte do heer Colijn een zooda
nig ernstig feit, dat de Regeerinig den plicht
heeft daartegen onmiddellijk e<n met kracht
op te komen.
Ü3 heer de Vos v. Steen wijk (C.H
motiveerde zijn stem tegen de motie-De Mu
ralt op overcenko.ms igc polilieke gronden
als de heer Colijn had gedaan.
De Minister repliceerde
na de pauze. Hij bleef het alleszins redelijk
achten om het toegezegde rapport af to
wachten. Om onbevangenheid aan de Ka
uier te laten, heeft hij uit dal rapport niet
willen citeeren
Duitschland was de basis voor de red:
van den heer De Muralt. Maar juist daar is
kort geleden Je toestand radicaal veranderd.
De heer Moltmaker is, meende de Minis
ter, niet billijk geweest. Met Kabinet is ge
hieven bij de par'ementairc taak, die he!
zich in de bestaande omstandigheden had
gesteld. Wie daar geen rekening mee houdt,
wordt onbillijk.
Het Pensioenfonds der spoorwegen moei
worden gesaneerd. Maar over het „hoe" be
staat nog verschil. Naar een oplossing wordi
gezocht.
Ten aanzien van de dienst- en rusttijden
kan men onmogelijk laten onderzoeken
door een speciale commissie of de bestaan
de regeling wel goed is. terwijl er nog een
paritaire commissie werkt, die de toepas
sing van het bes'aande reglement nagaat.
Tiaar arbeid moot werden afgemaakt.
De vrijheid van vereeniging en vergade
ring komt ook toe aan het trampersoneel.
's Ministers taak was het contact te her
stellen. Dat is in Januari j 1. geluk: pp der.
voet van toen het verbroken werd. Daarbij
moet de Ned. Verecniu'ïne bezinnen zteh aan
te sluiten. De heer Moltmaker maakt hel
door zijn op'reden niet gemakkelijk om be
staande bezwaren te overwinnen.
Als het contact is hersteld en dan zich
voordoet wat de heer Mol'maker zeide. dan
kan de Minister in de organisatickwestie
ontreden F.n bii zal het doen ook!
Do rno*ir-d e M u r a 11 werd verworpen
met 20 tegen 11 stemmen.
Voor 5 Lib.. 5 soc.-dem. on de R. K Fransen.
De begrooting werd aangenomen met
dc s'emmcn van 2 soe.-dem. (Moltmaker eri
Hermans) en van den heer de MuraV. togen.
Er werden 27 stemmen voor uitgebracht.
Verschillends onderwerpen.
Zonder beraadslaging of stemming wei
den daarna aangenomen de wetsontwerpen:
Wi'ziging IXe hoofdstuk der Staatshe-
grooting 1028 (uitgaven credie'verleening
Zuidorzeesteunwet en uitkcering Staatsmijn-
bedrijf;
begrooting Staatsvisschershavenbedrijl
1929;
onteigening noodïg voor verbetering en
aanleg van een weg Dicmerlmrg—Weesp—
's-Graveland—Hilversum onder de gemeen
ten Diemcn. Weesperkarspel, Weesp, 's-Gra
velund en Hilversum.
De begroo'Ing van Arbeid
was vervolgens aan de orde.
De heer D a n z (S D.) herhaalde het be
kende liistje van tekortkomingen des m:
nisters, dal reeds meermalen van soc.-dem.
zijde is gegeven.
Do minister doet niets, is weinig voortva
rend, laat de soeialp vraagstukken maa'
liggen, enz. Voor verruiming v-n werkgele
genheid geschiedt vrijwel nie s. Er moet
geen protectie komen, maar dc overheids
organen konden wel wat meer s'eun geven
aan onze nationale industrie. Aan werk-
Ioozenzorg wordt te weinig aandacht ge
schonken. Eon wet op do werkloosheidsver
zekering is noolig. F.n zoo volgden er nog
enkele .nieuwe" sociale wcnschen: uitvoe
ring Arbeidswet, vacan'iercgeling, inper
king overwerk vergunningen. bescherming
van den werktijd van volwassenen in den
land- en tuinbouw, ratificatie van dc S-
uren conventie van Washington samen
stelling Hooge Raad van Arbeid, wettelijke
regeling van mpdrzeggenschan, bindend ver
klaring dor collectieve arbeidsovereenkomst
De heer Heerken 3 Thijssen (RK.i
hetoogte, dat de Rijksverzekeringsbank
rlnor reducties klanten tracht te krijgen, die
hij andere risicodragende vereenigingen zijn
aangesloten. Dat leek hom geen fraai sys
teem. Beter ware ieder jaar de premielasten
om te slaan.
Onbevredigd was de heer Thijssen ook
over de berekening der administratiekosten
van de R.V.B.
De heer Wibaut (S.D.) verklaarde zien
nog steeds ontevreden over de woningnoii-
tiok. Met groote onghartighcid wordt daar
bij vaak te werk gegaan bij het departe
ment. Hot schoonbeidselemcnt wordt vrij
wel geheel genegeerd.
Hel verhand tussehen krotopruiming en
nieuwhouw, dat tegenwoordig gelegd wordt
wirvi voorts door den heer Wibaut afge
keurd.
De minister is in deze dingen een stuk ge
bleven benoden het gemiddelde peil van
zijn ambtsvoorgangers.
De waterverontreiniging werd besproken
door den heer Janssen (RK.). Hij vroeg
spoedig wettelijke mca'regelon er tegen.
De heer Michiels van Kessenich
(R.K.) besprak, zeer gedocumenteerd, het
zelfde ondenvern. Hij achtte con uniforme
regeling voor het heele land niet wel moge
lijk. Pe gedachte werd aan de hand gedaan
van het slichten var. publiekrechtelijke
lichamen, die in een bepaald s'roomgebte-l
de zorg voor don afvoer \an afva'water op
zich zouden nemen en de kosten daarvan
zouden aanslaan over de betrokken bedrij
Na deze .vuilwaterpreek" kwam de hp--r
Hermans (S.D.) een geval van een koffie
huisbediende ,hij ons in Arnhem" hosnrr-
ken. die tp laat zijn Orgeva'tenu'tkecrteg
zou heb'en gekregen Dergelijke gevalle-
van ongereg ld uitbetalen komen mcPi von
De fout werd gezocht bij het geneeskundig
toezicht.
OFFICIEELE BERICHTEN.
AUDIËNTIE.
De gewone audiëntie van den minister van
Onderwijs zal op Maandag 15 April e.k.
plaats hebben.
DEPARTEMENT VAN ONDERWIJS
Bij Kon. besluit zijn bij het Departement
van Onderwijs benoemd:
tot referendaris: G. R. Lobatto, thans
hoofdcommies;
tot hoofdcommies; P. A. H. Hofman, C
Huygens, C. van Koekem en Dr. J. H. Wes-
selings, allen thans commies;
tot commies: H. W. Bauer en Mr. W. Wes-
seling, beiden thans adjunct-commies;
tot adiunct-commics: mej. G. C. Canncman,
W. A. Kaptcyn, T. L. W. Sinoo, W. S. Hoog
kamer en N. A. Wcdcmeijer Krol, allen
thans klerk, en
tot tijdelijk adjunct-commies: J. P. Nieu-
wenhuysen, thans tijdelijk klerk.
VREEMD EERETEEKEN.
Bij Kon. besluit is aan Dr. ir. D. F. Slot
houwer, hcoglccraar aan de Technische Hoo-
geschool, wonende te Amstcidam, vergun
ning verleend tr-t liet aannemen van de ver
sierselen van ridder der Orde van de Pool
ster van Zweden.
GEWEST. UITBREIDINGSPLANNEN.
Bij beschikking van de ministers van Ar
beid, van Binnenlandsche Zaken en van
Waterstaat, is benoemd tot lid der commissie
in zake Gcwestcliikc Uitbreidingsplannen ir.
L. W. H. van Dijk, directeur der Gemeente
werken te Rotterdam.
DE „SNELLIUS".
Blijkens bij het Département van Defen
sie ontvangen bericht,, heeft Hr. Ms. opne
mingsvaartuig Wi'.lebrord Sncllius, den lOen
i.'zcr ter voortzetting van de reis naar Ned-
Indië Alexandriö verlaten.
PALEIS TE AMSTERDAM.
OP GRONDIGE REPARATIE
AANGEDRONGEN.
Verschenen is het voorloopig verslag der
Forste Kamer over het ontwerp tot wijzi
ging van liet Ie hoofdstuk der Rijkshegrou
'ing voor $29 (hei-stellingen aan het Kon
Paleis te Amsterdam).
Blijkens dit verslag waren enkele leden
van oordeel, dat het hier een geval geldt van
groote zorgeloosheid. Zij wezen erop, dut
door een tweetal leden dozer Kamer op
22 Juni 1927 de aandacht reeds is gevestigd
op den slechten toes.and, waarin zich hel
paleis bevond.
Zulks heeft evenwel niet tot eenig resul
taat geleid. Deze leden achtten de herstel
lingen, thans voorgesteld, ten ecnen male
onvoldoende cn bepleitten onverwijlde voor
bereiding van een meer grondige rejiaratie
van Van C.anpen's meesterwerk.
Andere leden sloten zich hierbij aan. D.
ze leden hadden uit zeer goede bron vern.i
men, dat de natuurstecnbekleeding der bui
tenmuren losraakt van den baksteen, welk:
er achter zit en wel omdat cr tot bevestiging
van die natuursteen ijzeren stangen zijn ge
bruiki in plaats van bronzen. Zij drongen
er op aan. dat een deugdelijk onderzoek
daarnaar worde ingesteld om ongevallen te
voorkomen.
NEDERL. SPOORWEGEN.
WEEKKAARTEN OP DE SPOORWEGEN.
Naar wij vernemen zullen de Ncd. Spoor
wegen binnenkort tot een belangrijke tarief:
wijziging overgaan.
Met ingang van 1 Mei 1929 zullen n.l de
Maandkaarten cn Ilalvemaandkumtcii afge
schrift worden, terwijl met ingang van C Mei
1929 ingevoerd worden Weekkaarten derde
klasse, geldig op werkdagen in do lot dusver
voor houders van Maandkaarten toeganke
lijk gestelde treinen cn kostende l 0.12 per
K.M.. met opwanrtsche afronding op veel
vouden van f 0.05 en mol een minimum van
f 1 per Weekkaart. De Weekkaarten worden
niet op naam gesteld en zullen run de sta
lions o n m i d d e II ij k vcrkrijghaai zijn.
Al9 overgangsmaatregel zulten worden
verkrijgbaar gesteld kaarten, geldig in vo
rengenoemde treinen op 1,2, .8 en 4 Mei en
kostende f 0.08 per K.M. met opwanrtsche
afronding op veelvouden van f 0 05 en met
een minimum van f 0.65 per kaart.
JUBILEUM-TENTOONSTELLING.
TE DELFT.
Van 21 Juni tot en met 20 Juli zal een
groote nationale tentoonstelling worden ge
houden in de Stads Doelen, het gehouwen
complex, dat weldra 275 jaar zal hebben
bestaan.
Ter herdenking van dit 275-jarig bestaan
Tal deze tentoonstelling zijn gewijd aan
huishoudelijk leven, meuhilcering, mode en
sport in den ouden tijd. benevens aan de
moderne vorderingen op dat gebied.
Wat de historische afdeeling betreft zal
deze een wetenschappelijk karakter dragen,
terwijl dc techniek haar nieuwste vindingen
zal tonnen.
De bedoeling is verder het historisch ka
rakter der tentoonstelling mede te doen uit
'•omen door rte aanwezigheid van een oud
HnMandsch marktoleïn, het maken van een
geïllustreerde catalogus in oud-Kollandschen
trant en ook door ecniga attracties.
ONZE REDACTEUR HEEFT
EEN ONDERHOUD MET
JUFFROUW KROON.
„Ik zou het vreeselijk vinden om gestraft
te worden, omdat ik voel dat ik het
niet verdiend heb."
Het echtpaar K., de twee hoofdgetuigen in
het geruchtmakende proces van den moord
te Giessen-Nicuwkerk, zijn gistermorgen te
Rotterdam gearresteerd, om gehoord te wor
den voor den Rechter-Commissaris te Dor
drecht.
Dit was voor ons mee aanleiding om te
pogen, iets naders te weten tc komen van
deze zaak, die door mr. Kronenberg, rechter
te Dordrecht, verwezen wordt naar het rijk
dor sensaticneele berichten, in een interview
met het Dordtsch Nieuwsblad.
De advocaten, mrs. Roobol en den Hollan
der hadden zich in verband met dit verhoor
eveneens naar Dordt begeven. Zooals wij
reeds in een deel onzer vorige editie konden
mceueelen, werd mr. den Hollander, die de
raadsman is van het echtpaar K. niet toege
laten tot de instructie. De Rechter-Commis
saris kan bevelen dat de raadsman geen toe
gang zal hebben, wanneer hij dit in strijd
acht met het belang van het onderzoek.
Mr. den Hollander verklaarde ons, dat de om
slandigheid dat hij ook is geweest de raads
man van mej. Haverman (welbekend uit de
Culemborgsche moordzaak) niet vreemd
schijnt te zijn aan deze beslissing van den
R.-C
Dit frappeert te meer, als men weet dat
mr. van Drooge, die vroeger aan mej. K. was
toegevoegd, wèl was verwittigd van de in
structie. Wat dus impliceert, dat deze wel
zou zijn toegelaten bij het verhoor, ware hel
niet, dat deze advocaat zich heeft terugge
irukken, toen hij vernam dat er bereids een
raadsman van het echtpaar K. aanwezig was.
Hoe dit zij, mej. K. is van half drie tol
negen uur verhoord, met een pauze van een
uur. Nadien kwam de beurt aan haar man.
Wij troffen mej. K. aan toen ze van de in
structie kwam. Hot viel ons op dat verdachte
zoo kalm cn zeker van haar zaak was. (Wij
schrijven hier: verdachte. Want heropend is
de instructie in een oude meineedzaak van
mr. v. Mcerten, in welke zaak mej. Kroon
verdachte was.)
Ze verklaarde ons, dat ze voor don R.-C
absoluut gehandhaafd had wat te lezen is
in het schrift, waarvan de inhoud in andere
bladen is afgedrukt Deze verklaring komt
hierop neer, zooals onze lezers weten, dat ze
herroept, wat ze onder eede op de terecht
zitting heeft verklaard, oen verklaring, die
scheel onder pressie van den rijksveldvvach-
ter de Jong en van den Officier van Justitie
e. a. zou zijn afgelegd.
Overigens deelde juffrouw K. mede, dal
de behandeling door den R.-C thans hemels
breed verschilde van de behandeling welke
ze hij vorige gelegenheden had moeien on-
dervnden. „Fk werd nu tenminste niet voor
leugenaar uitgemaakt", zei ze.
Het had op den R.-C. een onaangenamen
indruk gemaakt, dat ze met haar bekentenis
het eerst voor den dag gekomen was tegen
over een journalist, en dat de hecle zaak nu
in de krant gestaan had. „Waarom heht u
niet gewacht tot wij zouden ingrijpen?" had
de R.-C gevraagd cn haar antwoord luidde;
„Omdat u me toch niet geloofd had".
„Bent u niet bang nu voor meineed ver
volgd tc worden?" vroegen we haar. „O,
meneer, antwoordde ze, ik zou het vreeselijk
vinden om gestraft te worden, omdat ik voor
mijn geweten voel, dat ik het niet verdiend
heb. Ik hch nu de waarheid gezegd. Denk je
soms, dat ik nou nog eens zou komen liegen?
Ik was veel tc Mij, dat ik nu eindelijk eens
de waarheid kon zeggen."
Als frappant staaltje, hoezeer men ge
poogd heeft op allerlei manier „klaar
beid" te brengen in de moordzaak van Gics-
sen Nieuwkcrk, vertelde ze ons nog, dat op
een goeden dag, toon zij niet thuis
iemand van de politie hij haar, destijds tien
jarig dochtertje was gekomen, om de hamer
terug te brengen. Het kind zei toen, dat het
hun hamer niet was. Zoo één hebben we er
niet, had het meisje gezegd. „Kijk meneer,
zoo probeerden ze 't op allerlei manier om
maar iets te weten te komen. De politie en
de justitie zochten ons. U weet toch, dat ze
mijn man ook gepakt hebben voor de Cu
lemborgsche zaak? Maar commissaris Blok
heeft hem gauw losgelaten."
Destijds heeft verdachte K. ook gevraagd
of ze haar verklaring mocht herroepen. Dal
heeft de R.-C 'oen geweigerd. Ze was wat
zenuwachtig, dacht men.
Ook gistermiddag hooft ze volgehouden
dat de R.-C haar indertijd bedreigd heeft
met een vervolging wegens meineed, als zc
haar verklaring herroepen zou.
In zake het berucht geworden briefje van
den rijksveldwachter do Jong. dat hij ge
schreven heeft om haar dit te Inten verkin
ren voor het Hof, opperde de R C. do mor.'
lijkheid dat zij zelf toch wel erom gevraagd
kon hebben. Hierover had Juffrouw K. zich
opgewonden cn uitgeroepen: „Daar heb j«
"t alweor!" Ze dacht dat alle rechters ge
neigd waren haar verklaring voor gelogen te
verslijten.
Ook is haar gister nog gevraagd, of het
herroepen van haar eerste verklaring niet
gebeurd was onder pressie van den redacteur
an „Het Volk". Ze ontkende dit ten stel
ligste. Twee jaar geleden had ze reeds een
aanvang gemaakt met het opschrijven van
deze verklaring. „Veertien dagen geleden
heb ik het afgemaakt, want het was alsof er
een stem in me zei: Schrijf het maar op. Jé
kunt nooit weten, waar het goed voor is",
voegde ze er verklarend aan toe.
Ook hebben we nog even over den getuig©
Mijnster gesproken. Deze heeft *t is wel
licht gncd dit nog in herinnering te brengen
in 1923 zeer bezwarende verklaringen af
gelegd ten opzichte van Theunisscn cn
Klunclcr, die nu al vier jaren in Leeuwarden
gevangen zitten. Mijnster beweerde, dat dé
ijzeren hamer, die op het lijk van den sein-
liniswacliter gevonden is, toebehoorde aan
het echtpaar K., dat toen in Sliedrecht woon
de en hij wie IC. en T. den avond en den
nacht van het drama hadden doorgebracht.
Ook de arbeider Vermeer, /iic evenals K.
cn T. werkzaamheden verrichtte langs d«
spoorlijn Dordrecht—Hnrdinxveld, was dien
avond ten huize van de ICroons geweest. Deze
Vermeer heeft steeds volhard hij zijn aan
vankelijke verklaring, niets met de zaak té
maken te hebben.
Zooals gezegd, we vroegen juffrouw K. of
er over Mijnster niet gepraat was.
Het was haar opgevallen, dat de R.-C over
Mijnster zoo weinig bad gepraat. „liet leek
wel of de R.-C daar niet van wou hooren. Ik
zegen den dag als hij gestraft wordt, en dan
zal ik hem nog eens hcrir.rcrcn aan wat ik
zes jaar geleden tegen hein zei: Jaap Jaap,
pas toch op. Wie een kuil graaft vuor een
ander, valt er zelf nog in".
HET VERHOOR VAN K.
Nader vernemen wij nog, dat Kroon, gis
teravond na het verhoor van zijn vrouw,
•loor den Rechter Commissaris aan een Jan^
durig onderzoek is onderworpen.
PROF. WATERINK
OVER GETUIGE VERMEER.
Op verzoek van Mr. Roobol heeft, naar
„Dt> Voorwaarts" thans meedeelt. Prof. Dr.
J. Wat er ink, hoogteeraar aan de Vrije
Universiteit, den getuige Vermeer aan eea
psychologisch onderzoek onderworpen.
Alvorens hiermede aan te \angcn heeft
de professor in een kort „college" aan de
aanwezigen. Mr. H. H. Roobol, Mr. D. den
Hollander. Mr. Rooyaards (verslaggever van
het „A gemeen Handelsblad") en C II. G -u-
deker (verslaggever van „Het Volk' en
„Voorwaarts"), alsmede eenige belangstel
lenden, uiteengezet, wat de bedoeling van
een psychologisch onderzoek is.
Hij stelde ten slo te vast, dat hij den hul
digen stand der wetenschap zulk een onder
zoek een drieledig resu laat kan hebben.
Men kan daaruit namelijk vaststellen of de
onderzochic is:
1e bijna absoluut onhe'rouw'<aar:
2e ncn-liquet (d.w.z. dat men 't niet weet):
3e. met aan zekerheid grenzende mate
van waarschijnlijkheid betrouwbaar.
Dat er een dergelijk verschil tussehen sub.
1 en 3 bcs'aat, komt daardoor, dat ren on-
hel.ro uw laar nvenseh altijd typische afwii
kingen vertoont on een betrouwbaar mensch
wèl liegon kan.
V^nogens beeft, na.'at de aanwezigen
zich hadden verwijderd, bet onderzoek van
Vermeer plaats gehad. No afloop biervar.
stelde Prof. Wa'.orink dc volgende conclusie
vast:
Vermeer sehijnt op grond van mijn on
derzoekingen gehrudnn te mogen worden
voor iemand van een ruwe eerlijk beid.
meer oonlcelend op grond van zijn onml I-
dellijken indruk <--i zijn voorstellingen dan
op grond van Inte ligent en logisch na
denken, hoewel gexoelsargiimenten bij
ho*n meer den doorslag geven dan hovust
beleefde normen mee 'r s-nwaarschijn
lijk nan zijn wrr.rhH I V in he- a'gc-
mecn niet worden r bi; bij maakt
den indruk omtren: h -n bij zegt ann-
ga.-nde z;ïn beleving-- te IVoHrecht) sub
jecticf volkomen eerlijk te zijn.
w.g J WATI-RINK.
Na nf'oon vroegen v ij Prof Waterink nog.
al 'ns het blad. in wc'ke mi-riek van de drie
-r'.n- n genn— Ie hij .1 t geva' zo., onder