DINSDAG 19 MAART 1929
Kerknieuws.
GEREF. KERKEN.
Tweetal: Te Opperdoes, cand. H. Kakes
te Zaandam en cand. F. J. Scholten te Almelo.
Beroepen; Te Zwammerdam, W. J.
Smidt te Dwingeloo. Te Pern's, C. Stam te
Altereer. Te Mildam (Fr.), cand. F. A.
Hofman te Kampen. Te Hasselt, J. Hettinga
te Wyckel en Balk.
CEREF. KERKEN IN HERST. VERBAND.
Tweetal; Te Bussum, G. W. van Deth te
Zaandam en P. A. E. Sillevis Smitt te Haar
lem.
NED. HERV. KERK.
Beroepen: Te Wissekerke (toes.), F. G.
tan Bdnsbergen te Haamstede.
CHR GEREF. KF.RK.
Bedankt: Voor Den Helder, B. Holtrop
AFSCHEID, BEVESTIGING. INTREDE.
Men schrijft ons:
B a t e 1 a a n, overgekomen van
bediening waarneemt; 2. de eere, waarmee se
geschiedt; 8. e volkomenheid, die haar ken
merkt. Na de bediening des Woords hield Ds.
Kroeze een korte toespraak tot de Gemeente, I
tot zijn plaatselijke collega en bevestiger Ds.
Klaarhamer tot de afgevaordigde der Classis
en der Kerken uit de Classis en tot de verte-
genwoordigers der burgerlijke overheid. Hier-
na werd Ds. Kroeze toegesproken door Ds.
Klaarhamer namens de Gemeente en door Da.
Haartsen van Driesum namens de Classis. Bij
de bevest'ging werd 6taande door de Gemeente
gezongen Ps. 134 1 en 2 en bij de intrede
Ps. 132 6.
Cand. E. N. van Loo werd Zondag
j.l. bevestigd bij de Geref. Kerk van Worms,
nn bevestigd te zijn door zijn vader, Ds. J.
van Loo, van Zwagerveen, met een predikatie
over Joh. 3 29 en 30.
In den middagdienst deed de nieuwe 1 eer
aar zijn intrede met de woorden van 1 Cor.
1 2124, waarvan het thema was: het pre
diken van den Christus.
Na den dienst werden nog hartelijke woor-
den gesproken door ouderl. Dijkstra, namens
Kerkeraad en Gemeente, door Ds. Pel, van
Witmarsum, als consulent en afgevaardigde
van de Classis Bolsward en door den heer B-
Rcukema, hoofd der school.
Staande werd gezongen Ps. 20 1.
Ds. H. Marra, overgekomen van de
Herv. Evangelisatie te Emmen. werd Zondag
jl. bevestigd hij de Ned. Herv. Gemeente te
Huizinge (Gr.) door Ds. A. Offeiinga, van
Scheveningen, met een prediking over 1 Thess.
2:4 (de roeping, de taak en verantwoorde'yk-
heid van de Evangeliepi-ediker)Den nieuwen
%r.nt i r.eia van ue jjviuigtuemeuifvc» "cui
Utrecht, werd Zondagmorgen jl bg de Ned. lcwaar w„d toegfronja, Ps. 131 S.
Herv Gene. te Bamereld bevestigd door Ds. Nam ddage verbond de nieuwe predikant
W. RunstairEer, van Polsbroek, die aan de „£h de sprekende over 2 Cor.
hand van Filipp. 2 29 sprak over de „oede n, v z op.
ontvangst en de juiste waardeenng van den 3 de waa die opdracht
evangeliedienaar. Na de bevestigmg het hg vervuU^. 4. „„tvangst die de op-
de Gemeente ringen Ps. 119 S en sprak nog dracht verdient Toegerongen werd Gez. 214
ran hartelgk woor tot den bevestigde eraan vde c0„ uit den Ri en de omge.
hennnerend hoe hg m Ign veincbiilende ge- vin wlw„öl.„% plechtighed lig, terwijl de
m(wnt«i door znn trouwen nastoralen arbeid I tn_ uf_i_i:;i. u
a. a. i ving wuuiiubn ue u»c».iiuigiic-u '.y,
meenten door rgn trouwen pastoralen artxad „,„1,^ bnrteLük toesp.nk.
werd gewaardeerd en met veel zegen in den
wijngaard des Heeren had mogen arbe'den.
Ces avonds deed Ds. Batelaan zijn intrede,
sprekend over de woorden: „Hij moet wassen
en ik minder worden": 1. de levenskeus en
ievenspractijk van Johannes den Dooper; 2. de
ware roeping van eiken evangeliedienaar;
8. de grondwet van het waarachtige geeste
lijke leven. Aan het einde zijner predikatie
'ambtsbroeder te Barneveld Ds. Montfrans, zijn
bevestiger Ds. Rynsburger, ringcollega's,
waarvan tegenwoordig waren Ds. G. Graaf
van Nijkerk en Ds. Mulder van Voorthu'zen,
kerkeraad, kerkvoogden, burgemeester en oud-
burgemeester van Barneveld. Ds. v. Montfrana
riep hem een hartelijk welkom toe en liet
zingen Ps. 134 8.
Cand. H. W. Engelkes deed Zondag j.l.
sqn intrede bij de Geref. Kerk van Wilnis,
sa des morgens bevestigd te zyn door Ds. N.
Buffinga, van Rotterdom, met een predikatie
over Joh. 12 20-26. 's Avonds verbond Ds.
H -W. Engelkes zich aan de Gemeente met
een predikatie over Joh. 1 29. Toespraken
werden gehouden door br. A. Verka;k namens
Ds. H. A. Wiersin ga. hulpprediker
by de Geref. Kerk te Bussum, werd Zondag
jl. in zyn ambt bevestigd door zijn broeder,
Ds. W. A. Wiersinga, van Weesp, die tot tekst
zijner predikatie had gekozen Lucas 22 24
27, waarin gewezen werd op welke wijze de
predikant te verkeeren heeft te midden der
Gemeente, die aan zijn zorgen is toevertrouwd.
Naar aanleiding van Joh. 18 37 hield Ds.
Wiersinga zijn intrede en stond achtereenvol
gens stil bij het zeggen en den daad van Chris
tus der waarheid getuigenis te geven. Ds.
Wiersinga sprak na het einde dezer treffende
rede, de afgevaardigden der verschillende Wal-
chersche Geref. Kerken toe, den bevestiger, het
Dagelijksch Bestuur der gemeente, zijn gelief
de moeder, den afgevaardigde van de Kerk
van Medan, Kerkeraad, Gemeente en catechi
santen. Op verzoek van Ds. Wiersinga werden
geen toespraken gehouden. De beide diensten
hadden buitengewoon veel belangstelling. Des
avonds kon de Middelkerk de schare ternau
wernood bevatten.
Ds. J. R. Wolfe
sber
gekomen
den Kerkeraad; Ds. H. Boswijk, namens de - -
Classis en Ds. A. K. Krabbe namens de na- j v*n Zevenhoven, deed Zondag jl. zyn antrede
buiige Gemeente van Mijdrecht. bÜ de Ned. Herv. Gemeente te Cubaard, na
des morgens bevest'gd te zijn door zijn vader,
De heer G. v. d- Gronden, godsdienst- Da H K Wolfensberger, van Noorde'oos. met
ondencyser te Barger Compascuum, die;als de woonje„ Tim 6 u_16. Ds. r.
G?mrani te Bome. nramt op 7 April af-1 Wdfeuisberger deed zijn Intrede, sprekende
scheid en saj op 14 April door Ds. A. *artena °ver Fd. 8 12a. Hp werd toegesproken door
te Bome tot zijn dienstwerk worden ingeleid, ouderling Osmgn en den consiuent Ds A. W.
r eenstra, van Lollum, die hem toe deed zmgen
D 3- b; A.. H oe n, overgekomen van Gezang 91 8. Mede aanwezig waren nog den
Ee, werd Zondag j.l. by de Ned. Herv. Gem. Vorigen predikant van Cubaard, Ds. Vollen-
rm Krdaard, en verder Ds. Gnittart.
van Oosterend; Ds. Lazonder, van Stiannum;
Ds. Honders, van Sneek; en Ds. Spijkerboer,
Doorwerth, die op uitnemende wijze de
taak van herder en gemeente vertolkte naar
aanleiding van Hand. 20 28. Was het ruime
kerkgebouw reeds des morgens flink bezet,
ook des namiddags was een groote schare
aanwezig om het eerste woord van den nieu-
predikant te beluisteren. Deze verbond
Üd x
zong de gemeente haar leeraar Gezang 96
toe.
Na afloop van den dienst had een druk
bezochte receptie plaata.
Ds. P. Vermeulen, predikant by de
Ned. Herv. Gemeente te Moerdijk, hield naar
aanleiding van zyn zilveren ambtsjubileum
Zondagmiddag een gedachtenispredikatie over
Corr. 1 16. Het kleine kerkgebouw was ge
heel gevuld. De jubilaris werd aan het einde
toegesproken door het Classicaal Bestuur uit
Breda, door Ds. Baarslag, van Lage Zwaluwe
en door een ouderling.
Ds. C. L. QUÊRÊ. t
In den ouderdom van 91 jaar is te Nijbroek
overleden Ds. C. L. Quéré, em.-pred. der Ned.
Herv. Gemeente te Westmaas. De overledene
was predikant te Mechelen by de Synodale
Kerk in Be'gië en van 1893 tot 1914 predikant
by de Ned. Herv. Gemeente te Westmasa, waar
hy op 7 Juni van laatstgenoemd jaar zijn eer
vol emeritaat verkreeg.
EMERITAAT.
De heer R. Kuiper, voorganger by de
Geref. Kerk van Schiermonnikoog, denkt bin
nenkort zijn pensioen aan te vragen. Morgen
herdenkt hy den dag, waarop by vóór 40 jaar
zyn ambt aanvaardde. De jubileumsherdcnking
is op 16 April a.s.
Dr. SCHEURER'S NAGEDACHTENIS.
Op het graf van wijlen Dr. Scheurer te
Apeldoorn zal namens de Geref. Zendingsver-
eeniging in Ned.-Indië en Nederland, een
vcudig gedenkteeken worden opgericht. Het
gedenkteeken zal veivaard gd worden door
firma B. Tesink te Apeldoorn.
KERKGEBOUWEN.
Het kerkgebouw der Chr. Geref. Kerk te
Barendrecht is zoover voltooid, dat de
ingebruikneming zal plaats hebben op Woens
dag 27 Maart a.s. 's avonds om 7 uur. Het
kerkgebouw is in moderne stijl opgetrokken
en mag een sieraad van Barendrecht worden
genoemd.
HUISBEZOEK EN AVONDMAAL.
De Classis Sneek der Geref. Kerken sprak
uit, dat de Kerken zooveel mogelijk het huis
bezoek hebben te brengen in verband met het
H. Avondmaal.
SMYTEGELT.
Ds. G. II. Kersten van Rotterdam, geeft
in „de Saambinder" een aanibeveling van
«en' nieuwe uitgave van Bemardus Smyto-
gelts „Het Gekrookte Riet", dat over Matth.
12 20 en 21 niet minder dan 145 predikatiën
bevat. Dat zijn werk, hoewel er meerma'en
uit exegetisch oogpunt aanmerking op deze
preeken gemaakt is, nog steeds gelezen
wordt, schrijft Ds. Kersten aan twee zaken
toe: allereerst aan den vasten oer-Gerefor
meenden grond waarop Smytegelt bouwt; en
voorts aan de zeer practische behandeling
die hij geeft.
Toch maakt Ds. Kersten nog de volgeoide
opmerking: „Ik heb wel eens bezwaar ge
had tegen het eenzijdig lezen van Smyte
gelt, alsof er geen ander oude schrijver wa
re. Dat kan schaden. Want men loopt ge
vaar met de eigenschappen des levens meer
op te hebben dan met Christus".
GIFTEN EN LEGATEN.
Te IJsseimonde ontving de Kerkvoog
dij der Ned. Herv. Kerk bericht van erfla
ting, groot resp. f 3000 en f 500, door wijlen
mej. A. Leentvaar, gehuwd met J. Huizer,
eerder weduwe van J. van IJperoi. Het
vruchtgebruik is echter, zoolang hij leeft,
voor genoemden heer J. Huizer.
JUBILEA.
W. W van Haatten, Ned. Herv.
zich aan de gemeente, handelende over Mare.
14 62a, waarmede op ernstige wijze gewe-
zen werd op het Hoofd der Gemeente Christus,Predikant te Noordwyk-Binnen, hoopt mor-
«He ten allen tijde de hoofd nhoud zyner ^-n den dag te herdenken dat hij 25 jaar
prediking zou zyn. Van den ring waren aan- geleden bevestigd werd als dienaar des
wezig Ds. Beerekamp, van Molkwerum, Ds. I ;X004rds ,n de Ncd- Herv- Kerk te Lemele
Hoekert, van Hindeloopen en Ds. Casimier, I (Ov.). Daarna stond hij te Borne van 1968
v&n Stavoren. De plaatse'ijke predikant Ds. tot 1910. Op l Juni 1910 verkroeg hij wegens
Schweitzer sprak na den d'enst den nieuwen langdurige ongesteldheid emeritaat. Vervol-
I eer aar, namens gemeente, ring en als collega gens deed hij -zijn intrede te Zundert 17
een hartelyk welkom toe, wat werd besloten Maart 1912. Te Noordwijk-Binnen staat Ds.
met het laten toezingen van Gez. 91 3. I v*n Haatten sinds 12 Augustus 1917.
j j n j »i Vandaag wordt de algemeen beminde her-
Ds. J. H. Kroeze deed Zondag j.l. (jcr jecraar joor de Gemeente gehuldigd
zyn uitrede bq de Geref. Kerk van UocKum, jn het ^oor der kerk, terwijl morgenavond
na des voormiddag.; bevestigd te zyn door Do. g uur jn door den jubilaris een ge-
J. P. Klaarhamer, met een predik over dachtenisrede zal worden uitgesproken en
Joh. 18 37, waarin als hoofdgedachte werd an<jere predikanten het woord hopen te vor-
naar voren gebracht: Waarheid kenmerkvan ,.Cin 0n(Icr de leifIing van Ds van Haatten
Jezus Kon nkryk. Dit werd als volgt mt£e* werd een Chr. school gesticht (Wilhelmina-
werkt: 1. Waai held het kenmerk van den schooj Herv
Koning; 2. waarheid het kenmerk xan de torius- znal-
onderdanen; 3. waarheid het kenmerk van de Voor,(„„„,
Kerk. Aan het eind der preek sprak de beves-
tiger Ds. Kroeze een hartelyk welkom toe. Ds. G. M a n s v e 11, predikant der Ned.
's Namiddags deed Ds. Kroeze zijn intree Herv. Gcm. te Amsterdam, sprak Zondag in
rnet een predikatie over Hebr. 8j: 1 en^. de Nieuwe Kerk een gedachtenisrede uil
I gesticht (Wilhelmina-
Geref.) en het lokaal „Sar-
or Chr. belangen aan de
Voorstraat, tegenover de kerk.
Schoolnieuws.
HOOGER ONDERWIJS.
ALMANAK „F. Q. V*
Het Kamper Studentencorps „Fides Quae-
rit Intellectual" heeft zijn Lustrum-Almanak
1929 uitgegeven. De uitgave is wel wat laat,
maar de redactie Is ervan overtuigd dat
zij practisch is en daarom toch welkom.
Welnu, de Ievenspractijk van School en
Corps wordt er ten volle in weergegeven en
we zien er een krachtigen bloei. Het .afgeslo
ten Corpsjaar is niet onbelangrijk geweest.
Vooral het lustrum heeft #e brouwerij in
beweging gebracht; in dicht en ondicht kan
men daarvan op geestige wijze den histori-
schen neerslag vinden: dat Kampen en stijf-
zijn twee betcekent wordt hier in woord en
beeld meer dan duidelijk gemaakt. We wij
zen erop, dat hier niet enkel van het corps
jaar '27—'28, maar ook van de verhouding
van F. Q. I. tot de Geref. Studenten-Bewe
ging verslag gedaan wordt, een zaak die in
onze dagen nogal van beteekenis is.
Met betrekking tot den overleden student
T. Bark erna vinden we een „in memoriam"
en van Ds. W. A. Wiersinga een dankbaar
woord in verband met het zilveren jubileum
van den lector Dr. J. J. Esser.
Van de Mozaïek-rubriek vermelden we
,Eenige gedachten over tijd cn eeuwigheid"
'an G V.; „De goede koning", een charge op
Chr. romanschrijverij en Chr. critick, van
De Gr.; „Iets over Gösta Berling" van J. M.
en dichtwerk van Vox en K. Van eerstge
noemde is onder „Etceteradit:
Er preekten heel wat domineos al
in 't vrome Nederland:
de preekers zijn gestorven,
hun plaatsen raakten vacant.
En de gemeenten gaven vaak uit
't warm gemoed een kille zerk
en voor gegadigden zocht men
een keur uit dominée's werk.
In de Varia-rubriek nemen de - ..studs"
elkaar eens heerlijk en hartgrondig met een
extra-gewet ontleedmes onderhanden.
De uitgave bevat behalve van den corps
senaat en wijlen student Barkema keurige
en zeer scherpe portretten van lector Dr. Es
ter en van den rector Prof. Dr. A. G. Koning.
Voorts zijn er tal van geestige teekeningen,
vooral die bovenaan de kalenderpagina's mo
gen geloofd worden.
De door Drukkerij G. Bos te Kampen zoo
uitnemend verzorgde uitgave van den 37sten
Almanak-jaargang moge ook buiten de Stu
dentenwereld aftrek vinden: allerlei gege
vens omtrent de Kamper School zijn er ruim
in vermeld en komen vaak te pas.
N. C. S .V.
De Nederlandsche Christen-Studenten-Ver.
eeniging heeft georganiseerd:
58 April een Juridische Conferentie op
„Hardenbroek", waar optreden zullen Pror.
Mr P. Scholten, Prof Dr D. G. Rengers Ho
ra Siccama, Mr. H. de Bie, Mr. Ds. C. J. Bai
tels, Mr. M. Ch. de Jong en Mr. S. Rozemond.
15—18 April een Indonesische Conferentie
op „Hardenbroek", waar allen die op welke wy-
ze ook} Indië dienen willen (Indonesiërs, Chi-
neezen en Nederlanders) verwacht worden.
Optreden zullen Dr. Boeke, Dr. Gobée, Dr.
K. J. Brouwer, de heer Fabrani, Mr. Dr. W.
M G Schumann en Mr W. H. van Helsdingen.
813 Juli een Zomerconferentie te Nun-
speet, waar-'oor als algemeen onderwerp is
gesteld: „Het Christendom in den tegen woo r-
digen tijd". De sprekerslijst is nog niet com
pleet Voorzitter zal zyn Dr W. A. Visser
't Hooft
LAGER ONDERWIJS.
HOOFDBENOEMINGEN.
R i 11 a n d-B a t h: L. v. d. Dool, onderwij
zer aan de Chr. School, Schoolstraat te Lisse,
Aangenomen.
Wolvega (C. V. O.): Th. Runia, hoofd
te Munnekezljl.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
Hazerswoudc-Rijndijk (hoofd H. J.
Kerkhoven): mej. J. van Rijn te Leiderdorp,
als kweckelinge met akte en vakonderw. in
de handwerken.
Westmaas (hoofd C Vink): P. Klaas-
sen te Den Haag. Aangenomen.
Noordeloos (hoofd G. J. O. Vermeer);
J. Oppe te Zaamslag en mej. E. v. d. Hoff te
Kerkwijk.
Numansdorp: B. J. W. de Graaf al
daar.
Willig e-L a n g era k: mej. M. v. tf; Berg
te Nieuwpoort.
Delfzijl (Geref. Sch.): J. H. Groothof
te Uitwierda.
Muntendam fhoofd M. L. Llnd): mej.
R. Topma te Berlikum.
ude Pekela (Geref. Sch.): S. Bucke-
ma te Uithuizerweede.
Koudekerks (Z.): mej. M. Schol te
Naa'dwyk.
Kockengen (hoofd J. F. Bakker): mej.
A. van Zevenhoven te Wilnis Uit 103 soil.
T hol en (Z.): W. van Py'len te Hazers-
woude. Tijdelijk.
Drimmelen by Geertruidenberg (hoofd
J. J. Buyze): mej. M. Minderhoud te Wemel-
dinge.
Eindhoven (hoofd J. C- Kloosterman)B.
de Smit te 's-Heer-Arendskerke en C. Tazelaar
te Eindhoven.
N o tt e r (Ov.)H. E. K Scholen te Lutten
Bruchterveld (Ov.)W. Admiraal te
Genemuiden.
Zwyndrecht: mej. C. J. Leenhouts te
Nq verdal. Bedankt.
Heerenveen (hoofd D. Eylers)H.
Jellema te Kampen en Sj. Dijkstra, ass. te
Anjum.
Idsegahuizen by Makkum: mej. A. G.
Wagetnaar te Makkum.
Reitsum (Fr.): mej. A, E. de Jong te
Genum.
Wie rum (Fr.): L. Broekhuizen te Zande-
MEDISCHE KRONIEK.
De zuurstof is niet alleen noodzakelijk
voor het leven van mensch en dier, maar is
een vereischte voor alle verbrandings- en
verrottingsprocessen.
Niettegenstaande het enorme verbruik van
zuurstof, blijft haar gehalte in de atmospheer
ongeveer steeds dezelfde. Er is namelijk een
Wil men gezond zijn en gezond blijven, voortdurende wisselwerking tussehen plant
dan is in de eerste plaats noodig, dat het en dier. Mensch en dier ademen zuurstof in
lichaam in stand blijft Alles wat gebruikt en koolzuur uit, de planten doen juist het
wordt slijt en heeft onderhoud noodig en zoo omgekeerd en producecren op verschillende
is noodig, dat de stofwisseling in ons wijzen zuurstof.
lichaam geregeld plaats grijpt Koolzuur komt tot stand bij alle verbran-
De mensch heeft om te ademen lucht noo- j dingsprocesscn en ook bij de ademhaling van
dig, tot drank en tot reiniging water en voormensch en dier. Een mensch ademt per uur
groei en slijtage in de jeugd en wegens slij- meer dan 20 L. van dit gas uit
tage op later leeftijd voedsel noodig. Koolzuur is voor mensch en dier een ver-
De drie onontbeerlijke zaken, waar een pift. Wel worden de kleine hoeveelheden,
mensch beslist niet buiten kan zijn dusidjg in de lucht zitten, zonder eenig bezwaar
lucht, water en voedsel. j ingeademd, maar zoodra deze hoeveelheden
Verder kan men daar nog aan toevoegen: i belangrijk toenemen, b.v. bij bronnen, die
kleeding woning, kunstlicht, verwarming,1 njk aan koolzur zijn en in gistingkelders van
geestelijke arbeid, genotmiddelen en ont-bierbrouwerijen geeft het leven gevaar. In
spanning. [ademen van lucht, die van 1 tot 5 deelen
Deze laatsten zou men nog kunen missen, koolzuür bevat geeft al gevoel van onwel
maar zijn, hoofdpijn, braken enz., terwijl lucht die
I voor 1/3 uit koolzuur bestaat de mensch doet
lucht, water en voedsel .sterven. Het is dus wel van het meeste bo-
J lang, dat waar veel menschen samen komen,
Bijn onontbeerlijk. j iterjien> concertzalen, doch ook onze scholen
--ijj.! 'en huizen steeds goed geventileerd worden,
De lucht zou men wel f1®* f dus het koolzuurgehalte, niet van zoodanigen
bij uitnemendheid kunnen n e 1 aard wordt, dat het nadeelig voor de ge
nemen daar niet minder van dan 9000 Liter zoncjheid is.
P0! d?R', i Van Rroote beteekenis voor de gezondheid
Da lucht Is hoewel volkomen <!<»™chtie, van den mensch ie
toch een lichaam, dat men voelen kan zoodra
zij in beweging is. I het watergehalte van de lucht,
De stonn, die hoornen omverwnait en l
schepen op zoo in nood brengt, toont ter dege I dat in den vorm van onzichtbaren damp,
haar lichamelijk bestaan. De lucht onigeelt met de lucht is gemengd. Een te sterke af-
den aardbol in een laag van 7590 K.M. Zijwijking van het normale, te droge of te
bestaat uit ©en mengsel van verschillendenatte lucht is den mensch onaangenaam,
gassoorten 78 stikstof en 21 zuurstof, soms zelfs schadelijk. Een te droge lucht ont-
voorts koolzuur en waterdamp. De gezamen-1 trekt water en warmte aan het lichaam; in
lijke luchtlaag drukt met een gewicht gelijk I te vochtige lucht daarentegen kan het
aan 10 M. wnier of 720 m M. kwik, d.vv z. dat lichaam geen zweet afgeven, het heet dan
zij op iedere c.M2., dus ook op ons lichaam dat het weer drukkend is.
met een gewicht van 1 KG. drukt. De stia Het watergcbalte van de lucht kan nog
stof, die hot hoofdbestanddeel van de lucht al uiteenloopen. Op plaatsen, waar veel ver
vormt, dankt haar naam daaraan, dat k"
de wezens gebracht In een ruimte uitslui
tend gevuld met stikstof/daarin verstikken.
Op onze levensverrichtingen ie zij van geen
invloed.
damping is, b.v. aan het zeestrand, in bosch-
rijke streken is de lucht vochtiger, dan bo
ven zandstreken en heidevlakten.
Hoewel hier en daar in de natuur, Jn de
lucht giftige gassen, ongeschikt voor de-
ademhaling voorkomen, is dit toch m de
vrije natuur van weinig of geen beteekenis.
De stroom der atmosfeer en die om en over
ons heengaat is zoo groot, dat alle bijmeng
sels er in verdwijnen, omdat zij dadelijk tot
groote verdunning overgaan. In gesloten
ruimten, kan zulk een verontreiniging der
lucht, natuurlijk de meest ernstige ge
volgen hebben. Stof in de straten, stof in de
werkplaatsen of fabrieken en niet het min
ste ziektekiemen in dc lucht kunnen de
grootste nadeelige gevolgen hebben. Geregeld
schoonhouden van straten, door sproeien en
vegen, zorgvuldige luchtverversching in
ruimten, waarin stoffig werk wordt ver
richt, voorts droog leggen van koortsaan-
brengende moerassen in de buurt, zijn
eischen, die men zoo goed mogelijk moet in
willigen.
In den houw van ons lichaam zijn dan ook
reeds Inrichtingen, die den mensch bescher
men tegen het indringen van schadelijke
stofdeeltjes. Op de vochtige oppervlakten der
ademhalingsorganen, voornamelijk in de
neusgaten, blijken veel stofdeeltjes reeds aan
de wanden te kleven. Het is om die reden,
dan ook raadzaam 6teeds zooveel mogelijk
door den neus adem te halen. Toch wordt op
die wijze niet alle gevaar afgewend. Men ziet
dan ook bepaalde ziekten der ademhalings
organen optreden bij steenhouwers, arbeiders
in borstel fabrieken cn spinnerijen, daar dus,
waar de lucht aan veel stofvormige veront
reiniging is blootgesteld.
Jn de steden
is dus de lucht het meest verontreinigd, we
gens het drukke verkeer, vooral dooi de
stofopjagende auto's en door de meerdere
fabrieken. In boschstreken en aan het zet
strand is de lucht het zuiverst.
Het gehalte aan waterdamp, de vochtig
heid der lucht «s zeer verschillend; zij is ook
van groote invloed op onze gezondheid. In
vochtige lucht zal de waterverdamping van
de huid belemmerd zijn en wanneer het
dan bo nrlien warm is, zal een onaango
naam d kkend gevoel het gevolg zijn.
Droge warme lucht zal weer veel voch'
lYin h'l'ehnam onttrekken cn daardoor dor* t
opwekken en droge slijmvliezen geven van
mond en luchtwegen. Dit kan soms zelfs prik
kelend werken op het zenuwstelsel waar
door een gevoel van onrust en zenuwachtig
heid kaji ontstaan. Men ziet daar waar
droogte heerscht b.v. in Afrika een heel
ander ras, dan in ons land, waar veel
vocht is.
De lucht wordt verwarmd door de zon, ge
deeltelijk direct, ook wel indirect, door
terugkaatsing van de aardoppervlakte. De
temperatuur der lucht heeft grooten invloed
op haar vochtigheid en daardoor weer op
ons leven. Warme lucht is niet zoo zwaar
als koude; de luchtlagen hebben ongelijke
temperatuur. Hierdoor tracht de lucht zich
steeds te verplaatsen, omdat de warme lucht
stijgt, en de koude daalt. Ook heeft er steeds
wisseling plaats tussehen de verschillende
deelen onzer aarde. Door een en ander ont
staat de wind, die kan wisselen van
zacht koeltje tot een storm en orkaan.
Wind heeft altijd zekere snelheid,
zwakke wind reeds 6—10 M. per seconac.
Storm 2540 M.
Fen samenstel van verschijnselen van eeu
of andere plaats waaronder behooren ge
middelde temperatuur, vochtigheid, wind be
wegingen, neerslagen, al of niet bewolkte
lucht, weinig of geen of veel zonneschijn,
geografische ligging vormen samen het kli
maat van een plaats.
Zoo onderscheidt men tropisch-, gematigd
en poolklimaat- Verder berg- en dalklimaat,
zee- en vastelands klimaat.
v. d. H.
Correspondentie. De heer v. V. meldt;
In uw artikel over Hygiëne lees ik het
volgende:
„Gezondheidsleer wordt meer met con
vreemd woord Hygiëne genoemd. In tegen
stelling met de zedeleer, dat een zuivere we
tenschap is, alleen verstaanbaar voor ingc
wijden, die een jarenlange studie daarvojr
noodig hebben, met evenzooveel voorbe
reidende jaren".
Hierbij wordt gezondheidsleer geplaatst
tegenover zodeleer. En dat begrijp ik niet.
Wordt hier soms ziekteleer bedoeld?
De heer v. V. heeft gelijk. Inderdaad is
gezondheidsleer een van de weinige weten
schoppen, die zich het best laten populari-
seeren, terwijl de ziektekunde een zuivere
vakwetenschap is, waarover men niet mede-
kan praten als men deze wetenschap niet
eronuig heft bestudeerd.
I Till H.
JACOBUS".
Te Amsterdam is dezer dagem opge
richt een Vereeniging „Jacobus", die zich
ten doe! stelt weduwen van Christelijke on
derwijzers met advies en financieel te steu
nen in de moeilijke tijden, wanneer de kin
deren groot beginnen te worden en nog niet
vendiemen.
Het weduwen pensioen is duur (5% pet.),
maar komt niet boven f 1200 uit Met het
eezeoipensioen kan het dubbel eoo hoog
worden, maar dan moet de overleden echt
genoot ook f 3000 salaris heibben gehad en
hoe weinigen hebben dat!
Daarom is „Jacobus" opgericht (Jac. 1
vs. 27), waarvan allc-n, die bij het Chr. L. O.
verkzaam zijn, lid kunnen worden, om tc
iteunen de weduwe® van hen, die tot hun
dood toe lid zijn geweest. Het lidmaatschap
bedraagt f 3 per jaar.
Hot Bestuursmoderamen wordt gevormd
door de heeren: C. van Dijl, voorz.; G. Muijs,
lste Hugo de Grootstraat 8, secretaris; e:i
H. Heukels, Joh. Verhulststraat 86, penning
meester; a'jlen te Amsterdam.
EXAMENS.
PROMOTIE.
3. J. Pool geb. te Wlerlngei
ACADEMISCHE EXAMENS.
Sproeten komen vroeg ia
het voorjaar, koop tijdig een pot
Spruiol. Bij alle Drogisten.
RH ka
aagd ct
r. A. V. Wagn;
RUkiun IvernlteU i
i de heer J. H. Dros
leid de li
pacdeutl
Lart Lulottv
rechten
wls-
ld. (K) J. Wolf .doet
wiskunde)
lej. H. C. Kor
Jtrecht r,e-
k. P. V. C. D.
islnk .ld. (pli
EXAMENS-NIJVERHEIDSONDERWUS.
Do commissie belast met het afnemen van d
examens nijverheidsonderwijs, gemerkt NI. Nil
(met aanteeken..ig). N IV (met aant-). NV (m«
nant.l. NIXa.NIXb. NX. N XI. N XIII. Nb. N<\
Ne, Nf. Nh tot en met Np, alsmede M.O. h(
en rechtlUnlng teekenen (Ma), zal voor
zitting houden te 'e-Garvenhage.
gehouden naar de bekw
tedeurwaarder.
EXAMENS-STUURMAN.
s Tzum (Fr.) en N. Boech' Reltz t
Gemengd Nieuws.
VERBINDING SCHIERMONNIKOOG—
OOSTMAHORN HERSTELD.
Maandagmorgen vertrokken via Schier
monnikoog de schippers Dubbclinga en
Boersma met hun resp. vaartuigen „Lou-
werszee" en „Antje Tomine" naar Oostma-
horn, waar zij Maandagmiddag om 4 üur
zijn aangekomen.
DE VERBINDING MET URK HERSTELD.
Maandagmorgen negen uur Is beurtschip
per Romkes met zijn ijzeren motorbotter
van Urk vertrokken met zestig Urkers aan
boord. Hoewel zij zeer veel ijs ontmoetten
en het zoeken van open water den tocht
zeer belemmerde, wist mcntoch om half
vier de haven van Enkhuizen te bereiken,
zoodat de verbinding met Urk dus weer op
de gewone wijze kan plaats hebben.
DE LIEVE LENTE.
Men meldt ons uit Lage Zwaluwe:
Op het weiland van Walraven i
Nieuwiandpolder streken Maandag twee ooie
vaars neer.
FELLE BRANDEN.
Te St Maartensdijk (Z.) is 's nachts door
onbekende oorzaak de landbouwschuur
W. M. Langejan geheel afgebrand. Zeven
melkkoeien benevens acht stuks jong vee
kwamen in de vlammen om. De inventaris
ging mede vérloren. Verzekering dekt de
schilde.
Te Sappemeer (Gr.) is totaal afgebrand de
slagerij van A. de Beer. Vrijwel niets werd
gered. Verzekering dekt de schade.
Te Medemblik ontstond brand in een pak
huis van de hoedenfirma Tulp en Zoon. In
ongeveer een uur tfjA was alles in de vlam
men opgegaan. M groote moeite wist men
de belendende perceelcn te behouden.
EEN VOORSPELLING.
Een z.g.n. weervoorsjieller te Pekela (Gr.)
ging Nov. 1928 een weddenschap aan. dat op
15 Maart 1929 het ijs de scheepvaart nog zou
belemmeren.
De man heeft het gewonnen. In Oostelijk-
Groningen ligt trouwens de scheepvaart we
gens het ijs totaal stil.
WONDERLIJK BEWAARD.
Te. Roosendaal botste, door den mist mis
leid, B., hoofd der autogarage aldaar, tegen
de slagboomen, die toe waren, van don over
weg op. De auto werd met den trein een
eind meegesleurd. B. wist nog tijdig te ont
komen en kwam er goed af. De trein uit
Rotterdam kreeg door een en ander 25 min
vertraging.
DOOR EEN AUTO GEDOOD.
Te Spierdijk (N.-H.) is hot 6-jarig kind
DOLLE KOE.
In een slagerij te Roosendaal werd
koe plotseling wild. Het dier rukte zich los
en nam dén slagersknecht tot driemaal toe
op de horens. De slager kon zijn knecht ge
lukkig in veiligheid stellen. De koe
daarna door een maréchaussee doodgescho
ten.
WONDERBAAR GERED.
Te Amsterdam reed een auto op den Haar
lemmerweg nabij de Van Halstraat in de vaart
In den wagen zuten een heer en een dame,
Beiden gingen met den wagen het water in
Onmiddellijk begaven zich een paar omstan
ders in de vaart, die de kap van den auto open
sneden en zoodoende het in levensgevaar ver-
keerende echtpaar redden. Het ongeval schijnt
te wyten te zijn aan het feit, dat dc stuurin
richting onklaar is geworden.
BRAND AAN BOORD.
In den nrcht van Zondag op Maandag ont
dekte men. da' een motorschu't. liggende n de
Gouwe, by Borkoop, ge'rden met 200 balen
houtwo', in brand stond. De mo'erbr,"d-pu't
was spoedig ter plaatse en het gelukti de
schuit te behouden. Ten gevolge van dc enorme
hitte is de motor van de schuit echter totaal
c tzet. De oorzaak van den brand is onbekend.
Men vermoedt kwaadwilligheid.
Verzekering dekt de schade.
INGEZONDEN MEDEDEELING.
Radio Nieuws.
RO-ultz.) 11,30—12 Godsdienstig halfuurtje
ewjjdo muzl"!:. 12'5—1.15 Concert door n.-
V.O-Trlo. 1.15—3 Gramofoonmuziek. 5.3C—6.3
ramofoonmu-,o,.. t.u-1 UUitsoue les. 7—T.2
i 7.85—8 Cursus Kerklatijn. 8—9.30 LUdtus
verweging. Gewijde muziek. Meditatie doo
lapelaan J. Hooyman, Koorzang. 9,30 Concert
rkest met medew. van eoll-sten. 9.30 Nlouwsbei
HILVERSUM. (1071 M) 10—10.15 MorgenwU-
12.15-
s Gramo
butanten
ncert). 7.15-
'.1-5 Cot
king 8 30—9,20 Vloolc
atje. 2.45
Ilcrofoon-
(6.15—6.45 Piano-
11—11.30 Muziek.
DAVENTRY (1CC2 M.) 10.35 Kerkdienst. 11,|
'foon. 12,20 Openni
tCookprnatji
van het
12.40 Co
3 50 Mui
3.55 Franr.che les.
7.20 Lezing. 7 36 Muziek. 7,-15 Lezing. 8,05 Con-
1 Nieuwsber. 9,35
Concert 11—12,20
PARIJS ..Rndlo-Parls" (1750 M.) 12.50—2,10
055 0!
8.5011.10 Operette.
LANG EN'BBRG (462 M.) 9.35
7.05—7,50 Gra
11.30 Gramo-,
7.20 Oper
ZEESEN (1649 M.) 1
50 Orkest 4,50—7
ustav Mahler-avond. 8.20 Plaloi
tur. Persberichten en tot 10.35 BeeldulU
lading
HAMBURG (395 M.) 10.20—11.20 Gramofoon,
5.35 Muziek. 6 45 Muzlek-ultzendlng. 9.50 Heruit,
ending ran bulten!, station*.
BRUSSEL (511.9 M.) 5.20 Orkest 6,60 Kamer*
HUIZEN. 336.3 M.
NCRV.-uitz.)
Ds D T<
lorte Zlekendlet
L 12,30—1.45
tje.
Muzlekpraatje d<
6.30—7 Fi - - -
ilsche handel;
G
les. 7—7,30 En-
7 30—8 Lez
P. J. Rlsseeuw: Hlden en heerlhkheid. S
sneert. Orkeetconcert. Spr. A Post: Fragmen-
- van ..Jezus van Nazereth". Daarna persbtr.
HILVERSUM. (1071 M.) 10—10.15 Morgenwijd
ng. 12.152 Concert 2—3 Kindermatinee. 3
Maak het zelf. curs
iofoon. 5,45—6.15
5 Lezing. 5—5.15
aouwhalfuurtje. 6.15
7.16 Concert 7.15—7.45 Gezondheldshalfuurtjc.
9—11 Concert 10,20 Per
PETITIONNEMENT DOOR DE A. V. R. O.
De A. V. R. O. zal deze week de luisteraars
oproepen om een petitionnement te onder
leekenen aan de Regeering, waan® zij op
grond van de sympathie die zij by de luiste
raars heeft gekweekt het recht opvordert te
verlangen dat haar verder gelegenheid
wordt gegeven om zich te ontplooien, waar-
noodig is een zendtijd van een volte
v od een eigen zender op de beste om-
roengnjf.
DOOR EEN AUTO GEDOOD.
Zondag is aan den spoorwegoverweg aan
Mo'enhei te Uden het 6-jarig zoontje van J,
Rutten door .een auto overreden en gedood.
VLIEGTUIGROER AANGESPOELD.
In de haven van Terschelling is ';omen aan
drijven de rechterhelft van het uorizontalr
ier van een vliegtuig.
DOOR EEN TRAM GEDOOD.
Te Amsterdam werd in de Lekstraat een 6-
jarig knaapje door een bijwagen van de trani
overreden. De jongen was vermoedelijk terwyl
de wagens aan het eindpunt stonden, tussehen
motorwagen en bijwagen geklommen. Toen do
tram in beweging kwam is hy onder den bij
wagen gekomen en gedood.
BOSCH- EN HEIDEBRANDEN.
Te Beegden (Lzyn 100 H A. heide ©n 4
H.A. jonge dennenbosschen, toebehoorend aan
de gemeente, afgebrand.
Zondag is in de Dennen te Emmen (Dr.) lVa
H.A. bosch een prooi der vlammen geworden.
De oorzaak is onbekend.
Te Zandvoort brak door onachtzaamheid
brand uit dn de duinen Een-dennenbosch kon
men nog redden, doch 100 H.A. beplanting gir.g
verloren.
VEE IN VLAMMEN.
Tussehen Doetinchem ep Wehl (Gld.) is
de boerderij van den landbouwer B. totaal
afgebrand. Een paard en dertig varkens
zijn in de vlammen omgekomen.
EEN RAZENDE DRIEWIELER.
Men me'dt ons uit Zwyndrecht:
J. B., die s'echt ter been is heeft zich een
dezer dagen eer driewielige auto aangeschaft.
Nadat hij het chauffeeren eenigszdns had ge
leerd, trok hy er op uit. Al spoedig bleek, dat
hy te snel wi'de rijden. Met een reusachtig®
vaart ging hy er van door. Met groote behen
digheid nam hij verschi'lende hoeken zonder
ongelukken te maken tot verwondering van
eenige toeschouwers.
Op dat moment wist hy niet de ju:ste be
handeling van zijn machine, teneinde deze in
vaart te doen verminderen, zoodat hy noodge
dwongen rond moest blijven toeren tot groot
vermaak van de toeschouwers. Men trachtte
hem te achterha'en, doch men slaagde hierin
niet. Bij het nemen van een n'euwe bccht
kwam de heele zaak te kante'en doordat deze
door hem te scherp werd genomen. Toegescho
ten jaersonen hielpen hem overeind. Gelukkig
bad hij zich niet ernstig bezeerd; ook de auto
kwam er best af.
Boeken en Geschriften»
EEN NIEUW BOEK VAN MEVR. VAN
HOOGSTRATEN.
Evenals in den jaargang 1927 zal ook dit
jaar als eerste boek van de „Vereeniging ter
bevordering van Christelijke Lectuur'' (de be
kende V. C. L.), uitgave van J H Kok te
Kampen, een werk van Mevr. A. van Hoog-
straten-Schoch het licht zien. En dit nieuwe
boek kan worden beschouwd als een pendant
van het vorige, omdat elk der twee boeker,
tot thema heeft een der meest sprekend*
uitingen der hedendaag.-che moraal. Wam
vu.s „Gouden Teugels" di- „moderne-jeugd
roman'", het binnen enkele lagen gereed ko
mende boek: „De Lang" Weg", waarmedp
Mevr. van Hoogstraten r onds na de vol-
too'ing van haer Goude ougeis'' een aan
vang heeft gemaakt, heef; t moei'yke onder
werp Huwelijk en Echtscheiding tot thema
Deze stof is r niet minder belangrijk dar
wat de schrijf in haar zoo populair gewcr
den .Gouden rjeJrtels" gaf.
„De Lange Weg'" is een boek, dat ongetwij
feld sterk de aandacht trekken zal, en een
gezegenden invloed in vele kringen zal kunne
uitoefenen.
