llieituir gni&cip (Êeurant
BINNENLAND.
Leger en Vloot.
ABONNEMENT:
Per kwartaal 3.25
(Beschikkingskosten 0.15).
Voor hel Buitenland bij Weke-
lijksr.he zending 6.—
Bij dagoüjksche zending n 7«—
Allies bij vooruitbetaling.
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7Yi cent.
ZondagsLlad niet afzonderlijk verkrijg
baar.
No 2637
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Bureau: Hooigracht 35 Telefoon 2778 Aangesloten op het streeknet Lisse. Postbox 20 Postgiro 58936.
DONDERDAG 7 MAART 1929
lBTEBTENTICRt
Van 1 tot 5 regels
Elke regel meer
Ingez Mededeellngen
van 1—5 regels 2.3t
Elke rege' meer 0.45
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan het bureau
wordt borekeud
0.10
9e Jaargang.
Dit nummer bestaat uit TWEE bladen.
EERSTE BLAD.
DE VERHOUDING NEDERLAND-BELGIE.
STAND DER ONDERHANDELINGEN. recht gesteld door haar roeping om
I recht!(Uilige Neüerlandsche belangen pas-
send te beschermen.
vaar rrw p|TT»TcirT»T iTK KARTNET Al(lus haar Se<lra6inPc» regelend naar 'n
VÓÓR EEN CHRIS1ELIJK KABiNEi. MEDEDEELINGEN VAN MINISTER zoowel nationaal als internationaal gespro-
haars inziens zuiveren maatstaf, kan
Morgen wordt Mr. van Wijnbergen CO jaar
en in April hoopt hij zijn zilveren jubileum
els Kamerlid te vieren.
Baron van Wijnbergen mag er zich over
verheugen, dat hij in de roodc pers bij den
voortduur gesmaad en kwalijk bejegend
wordt en dat de liberaal-vrijzinnige bladen
hem steeds als een drijver en fanaticus be
schouwen.
Want uit deze onwelwillende en vaak
partijdig-hatelijke beoordeeling blijkt glas
helder, dat deze roomsche. staatsman een
tti.-hi is van beginsel en overtuiging,, van
.vrome en Christelijke levensopvatting.
Indien de niet-geestverwante pers hem in
deze dagen niet al te onvriendelijk bejegenen
wil. dan zal ze zeggen, dat hij op zijn mins!
bekrompen is.
En ja, dat is waar, baron van Wijnbergen
Is bekrompen, zooals het Christendom het
Is, n.L strak belijnd en streng bepaald, wars
van vaagheid en vervlakking.
Zijn publiek politiek optreden heeft drie
markante zijvlakken.
Daar is in de eerste plaats zijn rechtvaar
digheidsgevoel, speciaal op het punt van de
©nderwijspacificatie. Wat dit grapte vraag
stuk betreft, wijkt liet standpunt van baron
.van W ijnbergen in niets af van hét onze.'
De Chir.-Historische partij denkt er iets
anders over; maar, zoo merkte Mr. van Wijn
bergen nog dezer dagen op: „die zaak komt
wel terechtl Op den duur zal de geheel door
gevoerde gelijkstelling er zeker komen; dat
ligt geheel in de lijn der bevredigings idee.
Wij moeten ons over dat programmapunt
der christelijk-histoiischen niet al te onge
rust maken."'
In de tweede plaats mag er op gewezen,
dat deze staatsman in de roomsche pers im
mer weer aandringt op. Ie vena verdieping en
vromen levenswandel. Hij verstaat net, dat
.velen in protestantseh-orthodoxen kring zich
stoeien aan liet misbruik van Gods Naam en
de.ontheiliging van den Zond»jf en schroomt
niet om zijn geloufsgenooten voor te houden,
dat -het „strenge calvinisme" wel wat
navolging verdient.
lu de derde en voornaamste plaats is ba
ron van Wijnbergen de altoos vurige strij
der vóór een Christelijk Kabinet. En daarbij
toont hij een ruimte van hart, welke vele
protestanten beschamen kan.
Gaarne spreekt hij over de schoone dagen
van .het ministerie-Kuyper, toen er een prin-
cipjocle politiek gevolgd werd als nooit te
voren; én, wanneer hij Dr. Schaepman
noemt, dan zegt hij in één adem Kuj per en
Lohman, „de drie groote mannen, die de
pioniers zijn geweest van onze Christelijke
politiek."
Daarop is al zijn streven gericht Vóór eet-
Christelijk Kabinet; dat is de leuze, welke hij
ook thans overal opheft
„Men vergete toch niet, zoo sprak hij de
ler dagen te Nijmegen, het groote apoluge
tisch belang van een christelijk kabinet
Wat zegt 't niet voor het volk, als daar zit
©en christelijk kabinet, een regeering
christelijke mannen, die het hoofd buigen
voor het Evangelie en openlijk belijden, dat
Christus als Koning heerschen moet."
Daarom wil hij den aanstaanden verkie-
aingsstrijd niet stellen in het tceken: vóór of
tegen de coalitie, maar in het teeken:
Vóór een Christelijk kabinet
We behoeven niet. te zeggen, dat wij met
dezen wensch geheel instemmen en den ju
bilaris van morgen van harte toebidden, dat
hij nog veel voor waarlijk Christelijke poli
tiek mag kunnen arbeiden.
BEELAERTS VAN BLOKLAND. zjj ler bereiking van de haar met allen
nagestreefde duurzame goede verstandhou
ding inet België de voortzetting van de on
derhandelingen, welke in den meest vriend
Memorie van Antwoord.schappelijken geest worden gevoel d, met
I vertrouwen tegemoet zien en daaraan, zoo-
In de Memorie van Antwoord aan de Eer- i veel als van haar afhangt, richting geven,
ste Kamer over de begrooting voor Buiten- Gaarne geeft zij daarbij in antwoord op
landsche Zaken voor 1929 deelt de Minister <je daaromtrent gestelde vraag de verzeke-
üüïu rin&' 'lat het nic' in l,aar voornemen Jigt
figfi ""'lr""v>OTwl" beslissing te nemen betreffende de verbin-
mede orptrent den stand der onderhande
lingen met België:
Gelijk destijds is hekend gemaakt, zijn in
October jl. voorloopige besprekingen ge
voerd tusschen door dé Nederlandsche aan
de Belgische regeering aangewezen deskun
digen' betreffende de verbinding te water
tusschen Antwerpen en den Rijn.*het punt
waaromtrent naar liet oordeel der regeerlnj; j niet „geheel") op den'voet van wederkeerig
te Brussel overeenstemming moest worden j,cid geschoeid zij.
erkregen alvorens tot eigenlijke onderhan
delingen kon worden overgegaan.
In denzelfden tijd heeft de Nederlandsche
regeering aan de Belgische regeering doen
weten, wélke oplossing zij meende te kun
nen geven aan een aantal van Belgische i rjcbt op het bereiken van die billijke weder
zijde geuite desiderata, indien van Belpri-1 kcuripheirl, die vele leden wenschten te
in acht genomen.
schen kant eenige Nederlandsche wenschen
werden ingewilligd.
De bedoeling zat daarbij voor, aan de re
geling, die de regeering tusschen de beide
landen tot stand wensclite te zien komen,
zoodanig wederkeerig karakter te ge-
als mogelijk is met het oog op de wer
kelijke heteekenis der prestaties, die over
weer gedaan kunnen worden.
De Kamer zal het billijken, zoo gaat de
Memorie voort, indien de Minister zich in
dit stadium onthoudt van een overzicht van
bijzonderheden, doch hij stelt er prijs op te
verklaren, dat datgene, wat aan de Be'gi-
regeering is medegedeeld, als een voor
Nederland aanvaardbare regeling, evenmin
de grenzen der resultaten van het in 1927
192S gehouden interdennrtementaal over
leg heeft overschreden, als de perken ge
steld door de zienswüze van de colleges,
diensten en personen, die door de regeering
buiten den kring der denartementen van
algemeen bestuur zijn geraadpleegd.
ding tusschen de Nederlandsche Schelde en
den Rijn zonder met bevoegde vertegen
woordigers der verschillende betrokken be
langen voeling te houden.
In 't Voorloopig Verslag wordt gevraagd,
waarom werd gezegd, dat het noodig is, dut
de te treffen regeling „zooveel mogelijk" (en
De verklaring moge worden gevonden in
de omstandigheid, dat de wederzijdsche de
siderata, wat hun heteekenis betrefDniet in
allen deele gemakkelijk vergelijkbaa:
Intusschen is het streven der regeering ge-
EERSTE KAMER.
RIJKSBEGR00TING 1929.
Het parlementaire stelsel. Parle
mentair Kabinet. Rechtsche
wensch dan wentelen zij bij voorbaat de ver
antwoordelijkheid voor een eventueele revo
lutie af op deRoomsche arbeiders. Dat
is heel gemakkelijk.
Het landsbelang vordert de eenheid der
R. K. Staatspartij, die juist daardoor een
volkspartij wordt, die tot een gematigde poli
tiek genoopt wordt
Politiek isolement is voor de R. K. geen'
samsnwerking. Ware en ValSChe^hrikbeeld. al is men in dien kring in het
3 I algemeen overtuigd, dat s menwerking met
democratie. Politiek huwelijk.'de andere Chr. partijen aanbeveling ver
dient.
Dc nieuwe besprekingen.
Met betrekking tot het door sommige le
den geopperd bezwaar tegen de wijze, waar
op de nieuwe besprekingen met de Belgi
sclie regeering zijn aangeknoopt, zij er aan
herinnerd, dat de verwerping van het ver
drag van 1925 door de Staten-Generaal de
bereidverklaring van de Nederlandsche re
geering om mede te werken tot en herzie
ning der verdragen van IS39 niet ongedaan
heeft gemaakt
De regeering heeft na die verwerping te
kennen gegeven, dat zij eenigen tijd zou be
hoeven om zich op nieuwe onderhandelin
gen te kunnen voorbereiden.
Toen die voorbereiding was beëindigd
heeft zij zich met de Belgische regeering, die
inmiddels meermalen den wensch te ken
nen had gegeven, spoedig Tie besprekingen
te hervatten, in verbinding gesteld cn toen
haar duidelijk was gewórden welke desid©
rata van Belgische zijde naar voren werden
gebracht, heeft zij zich dienaangaande ge
uit en de Nederlandsche contraverlangcns
in groote lijnen kenbaar gemaakt
De wonscheiijkheid van spoed hij het tot
stand brengen van de vergemakkelijking
dér doorvaart langs Maastricht waardoor
zoowel Nederlandsche als Belgische belan-
gen worden gediend, is door den Minister
hij herhaling uitgesproken. Eh bestaat in
tusschen geen enkele grond om te betwijfe
len, dat de ter zake door de regeering ge
nomen besluiten niet voortvarendheid zul
len worden uitgevoerd en dat de aanleg der
erken in kwestie zoo spoedig als met het
Op 11 Januari 1929 heeft daarop de Belgi
sche regeering een memorandum aangebo
den. Dat die regeering in de gegpven om
standigheden haar positie niet wenschtprijs
tc gevori, zal gereeclclijk worden verstaan
en het liehoeft dan ook geen bijzondere te
leurstelling te'wekken, dat zij voor de Ne
derlandsche rechten cn zienswijze, met na-
m'e op het gebied van de waterverbinding
tusschen Antwerpen en den Rijn, niet die
aardeering toont die de Nederlandsche re
geering, gegeven de door haar getoonde,
goede wil, had gehoopt te zullen ontmoeten, joog op de noo-iigC onteigeningen doenlijk
Bij de overweging van de verschillende is. zal beginnen.
inten van het Belgische memorandum De vruchteiooze stap van den lioofdinge-
hlijft de regeering, rekening houdende met jnieur-direrteur van den Rijkswaterstaat,
den internationalen toestand, ten volle he-[den heer König. hij zijn ambtgenoot te Luik.
reid mede te werken tot herziening der ver- geschiedde op last van den Minister van
dragon van 1S39, niaar van haar is niet te Waterstaat in overleg met den Minister van
verwachten dat zij daarbij zonder meer zou I Buitenlandsche Zaken. Technische hespre-
vnldocn aan begeerten on verkeersgebied. I kingen over details tusschen wederzijdsche
welker vervulling voor Nederland schade j hoofden van dienst kunnen naar het oor-
wordt geacht Van zins haar verhint© doel der regeering in menig geval wensch©
nissen ook op het terrein naar de eischen llijk en nuttig zün voor de behartiging van
des tijds, in het belang mede van eigen han- tremeenschanneliike gewestelijke belangen.
i>n seheenvaart, ten vol'e na te komen. [Tot de Belgische regeering heeft genoemde
zal de regeering daarnaast blijven letten op j Nederlandsche hoofdambtenaar zich niet ge
de beperkingen, haar bij het scheppen
ONDERSCHEIDINGEN.
Bli K.B. is aan A. Grelinger. Dir. der Alg.
Vruchten Imp. Maatschappij te Rotterdam,
verlof verleend tot het aannemen van zijn
benoeming door den Minister van Landbouw
der Fransche Republiek tot ridder der Orde
„du Mérite Agricole".
INDISCHE VOLKSRAAD.
Bij K.B. is aan den heer Mr. A. Neytzell de
Wilde, voorzitter van den Volksraad van Ne-
derlandsch-Indie, eervol ontslag uit s' Lands
dienst verleend onder dankbetuiging voor de
diensten, door hem aan den Lande bewezen.
BURGEMEESTERS.
Bij K.B. is opnieuw benoemd tot burge
meester der gem. Lierop, J. P. van Dijk.
LANDMACHT.
Bij K.B. is benoemd bij het res.-pers. der
landmacht bij het wapen der inf. tot res.
eerste-luit. bij zijn tegenw. korps de res.-
tweede luit. A. van Maan en, van het 5e reg.
infanterie.
is aan den res-eerste luit. S. van Dantzig,
van het 20ste reg. inf. een cerv. ontslag ver
leend uit den mil. dienst;
zijn hij, het res.-p_ers. der landm. bij het
pei-s. van den 'g'énee'sk. dienst, tot res.-paar-
denarts le klas, benoemd de res. paarden
artsen der 2e kl. S. Santema, H. P. Piel
L. W. M. Lobel, allen van dat pers.
LANDBOUW.
Bij K.B. zijn benoemd tot vertcgenw. der
Ned. Reg. op de in 1929 te Rome te houden
intern, conferentie hotr. de bescherming van
de aanduiding van kaassoorten in den in
tern. kaashandel, Dr. A. J. Swaving te Den
Haag. wnd.-dir-gen. van den Landbouw, Dr.
J.-J. L. van Rijn, te Rome. gedelegeerde vo
Nêderl. bij het Intern. Landb.-Inst. aldaar.
COMMISSIE RIJKSKLINIEKEN.
Bli Kon. Rest. is onthouden met dankzeg-
VRAGEN VAN KAMERLEDEN.
WORDEN TE ALMELO KINDEREN
GEVANGEN GEZET?
Het Tweede. Kamerlid, de heer L. L. H.
de Visser, heeft aan den Minister van Jus
titie de volgonde vragen gesteld:
1. Is het den Minister bekend, dat once-
:er een jaar geleden in het Huis van Be
aring te Almelo een tienjarig knaapje ge
durende zes dagen werd ongesloten, en dat
i dergelijk gevangen zetten van k'nderen
ir blijkbaar vaker voorkomt?
5. Is de Minister niet van oordeel, dat
rets onder geen enk°le omstandigheid ge-
3. Is de Minister oere'd. aan zulke erger-
h'ke toestanden oogenblk'ce'iik een einde te
maken, en is het hem bekend.
met verdragsonderhandellngën met andere
landen. Met betrekking tot het artikel ka-
hels heeft zij te kennen gegeven, de van Ne
derlandsche zijde naar voren gebrachte
langens niet te kunnen inwilligen.
De onderhandelingen worden echter voort
gezet.
Op een spoedige en definitieve afwikkeli
wordt bij de Duitsche regeering aangedron
gen.
TERUGBETALING VAN PENSIOEN.
In antwoord op de vragen van het Ka
merlid den heer Gerhard over de toepassing
het 2e lid van art.. 67 der Pensioenwet,
heeft de minister van Financiën medege
deeld, dat van 1 Juli 1922 tot en met 19
op het pensioen van (528 personen korting is
toegepast, tot een totaalbedrag van f 652.274 27
Van bijna al deze personen moesten achter
stallige bedragen worden teruggevorderd.
meermalen voorgekomen, dat door
de terugvordering van te veel uitbetaald pen
sioen moeilijkheden voor de genensionneer-
den zijn ontstaan. Deze moeilijkheden zijn
echter voornamelük te wijten aan i;le ge-
pensionneerden zelf. die niet of niet tijdig
opgave ver: trekken van inkomsten uit ar
beid of bedrijf, na hun ontslag ter hand ge
nomen, hoewel zij op hun verplichting danr-
toe zijn gewezen hij een kennisgeving, die
hun tegelijk met de pensioenakte is uitge
reikt
Is nu een gepensionneerde nalatig ge
weest in het verstrekken van de opgave der
inkomsten en dit blijkt meestal eerst door
OVERZICHT.
Vergadering van 6 Maart 1929.
Onze Senaat zal zich tot Paschen bezig
houden met de Rijksbegruoting voor 1929.
Gistermiddag zijn de Aigemeene Beschou
wingen er over begonnen. Voor de It. K.
fracue sprak de zwierige Mr. v. Lanschot en
voor de chr. bist de statige Baron de Vos
van Steenwijk. De heer Wibaut liet dit jaar
het politieke debat aan Mr. Mondeis, doch
wenschte zelf eenige detailpunten uit tiet
regeenngsbeieid te bespreken. Hij is daar
mee begonnen en zet lieden zijn rede voort
We kunnen wel zeggen, dat de beide
rcchtsclie sprekers uitsie&cnd harmonieer
den.
Béiden spotten wat met het gelamenteer
van links over de bedreiging van liet parle
mentaire stelsel. Immers de linkerzijde was
liet, die in 1925 de bedreiging tot een
maakte dóór een parlementair kabinet liet
bestaan onmogelijk te maken. Bovendien
staat ze het lieist iu den weg aan ee
rechtse li parlementair ministerie, dat toch
vrijwel de eenige parlementaire mogelijk
heid is. immers werd van meer dan eén
zijde verklaard, dat men boven een parle
mentair rcchtsch kabinet de voorkeur geeft
aan den zoo gevaarlijk geheetcn parlemen
tairen toestand. In den stijl van den heer
heer Wibaut zou men ook hier kunnen
Opreken van „huichelarij".
De arrogantie vau de S. D. A. P., die zich
veroorloolt aun andere politieke partijen
schrijven met welke groepeu zij al
«f niet belmoren samen te werken, werd
door den heer v. Lanschot op knappe wijze
aan de kaak gesteld. Zijn collega De Vos v.
Steenwijk wijdde zonder namen te noe
men hartige woorden aan het benepen,
enghartige uitlokken van verschillen, waar
door dn verhoudingen tusschen de groepen
van réchts voortdurend stroever en stugger
worden. Deze „brief zonder adres" kon -in de
naaste omgeving van den spreker wei be-
jorgd worden.
Eenstemmig waren beide senatoren in
hun gevoelen, dat liet in liet belang van de
christelijke actie en activiteit in oiis volks
leven en van heel ons voik zou zijn, indien
de rechtsche parlementaire samenwerking
weder kon worden hersteld.
Niemand heeft ectiter liet recht zoo be
toogden beiden om een program voor sa
menwerking voor de verkiezingen te verlan
gen. De stembusuitslag dient eerst te wor
den afgewacht Trouwens de menschen van
de dubbele politieke moraal, die daarop
aandringen, doen zulks voor de groepen ter
linkerzijde ook niet Wat vermelen zij zich
dan anderen te kapittelen!
Niet nagelaten werd te wijzen op de
groote onderlinge verdeeldheid ter linker
zijde over schier alle punten van staatsbe
leid en op het verschil tusschen ware en
valsche democratie. De partijen van rechts
worden door den aard barer samenstelling,
die alle schakeeringen yfln ons volk omvat,
genoopt tot een gematigde gezond democra
tische politiek. Zij zuilen daarom positief
opbouwend werkzaam kunnen zijn, terwijl
zij anderzijds op geestelijk-zedelijk gebied
zooveel gemeen hebben, dal zij ook eensge
zind de groote geestelijke volksgoederen, de
christelijke grondslagen van ons volksleven,
tegenover beoogde aantasting ervan vanuit
de linksche partijen zullen kunnen verde
digen.
Komt het echter niet tot een kabinet on
der rechtsche signatuur, dan zullen we
aldus de chr. hist, senator moeten voort
werken met een extra-parlementair of wel
met een minderheidskabinet, dat rekenen
kan op den welwillendcn steun van rechts.
Uitgesloten werd het echter geacht, dat
dan nog langer de kwesties, die scheiding
maken tusschen rechts en links, blijv<
rusten.
Het denkbeeld van Dr. de Visser om s
■erking met de liberalen te zoeken,
werd door den lieer De Vos van Steenwijk
de hand gewezen. Hij zag er principieel
geenerlei nuttigheid in. Ongelijk had hij
daarin niet.
Links wil men wel een parlementair Ka
binet, maar als 't een rechtsch zou zijn, dan
hebben ze het is wonderlijk nog liever
een extra-parlementaire regeering.
De soc.-dem, zouden willen voorschrijven
met welke partijen mag worden samenge
werkt. Maar dergelijke ukases worden door
de R. K. zeer beslist afgewezen. Er is daar
in ook een meten met twee maten.
De weeklachten van hen, die jammeren
over het ontbreken van een parlementai
kabinet, zijn niets dan gelegenheidstrancn
op het altaar der eigen partijpolitiek, die
het Kabinet-Colijn ten val hielp brengen.
Het stellen van den eisch aan rechts
voor de verkiezingen met een gemeenschap
pelijk program voor' den dag te komen
zulk n.b. met een, beroep op de eerlijkheid!
is ook al buitengewoon onredelijk. Links
doet men dat ook niet met het oog op een
democratische samenwerking.
Daarna ging de heer v. Lanschot tot den
aanval over.
Wat is democratisch? Niemand kan 't zee
gen. Want wat de een democratisch noemt,
acht een ander „akelig bourgeois". Het is
1 de democratie: zooveel hoofden zooveel
i Komt het niet tot rechtsche samenwerking,
dan zal de R. K. Staatspartij rustig en zelf
bewust haar weg vervolgen.
Voor den arbeid van het Kabinet had de
heer v. Lanschot veel waardeering. Hij ge
looft echter niet in oen definitief afscheid
van den heer De Geer.
Komt er geen parlementair Kabinet, dan
zal een uiterst moeilijke politieke periode
aanbreken.
Over de financiën sprak de heer v. Lan
schot niet. De minister van Financiën heeft
an zijn tegenstanders het compliment ge
kregen, dat hij de politiek van Colijn voort
zet. En goede wijn behoeft geen kranst
Ten slotte stelde de heer v. Lanschot nog
het ongerechtvaardigde verschil van behan
deling in het licht van de neutrale Handels-
hoogeschoól te Rotterdam en de R. K. Han
delshoogeschool te Tilburg. Dat verschil
de wet ceen steun. Een behoorlijke
regeling is noodig om onbillijkheden te voor
komen.
De heer v. Lanschot eindigde met een
oord van instemming met de afgelegde Re-
geeringsverklaring. Ook hij sprak zijn beste
wenschen uit voor de goede verhoudingen
met onze zuidelijke naburen.
rechter, die hiervoor verantwoordelijk is, Mr. controle die de belastingdienst 'toefen!
- I.eendertz. te Almelo, ingevolge art. - h~" J" ""—i"—H—l™
14 van de Wet op de Rechterlijke Organisat'
en het Beleid der Justitie niet ter verant
woording is geroepen?
ANTWOORDEN VAN MINISTERS
DUITSCHE INVOERRECHTEN.
Op vragen van den heer Kbrtcnhorst in
heeft de Pensioenraad dus in dwaling
te veel pensioen uitbetaald, dan kan het ge
beuren. dat tot verhaal van het te veel uit
gekeerde ziin pensioen moet worden stop
gezet. of dat daarop een extra korting moet
worden toegepast.
Dp Pensioenraad komt aan de bedoelde
moeilijkheden zooveel mogelijk te gemoet
door de terugbetaling over een langen ter
mijn te verdoelen. Overigens kunnen de
moeilijkheden worden voorkomen, wanneer
de gepensionneerden voldoende medewerken.
Een ander afdoend» middel zal bezwaarlijk
zijn te vinden.
zake Duitsche invoerrechten, speciaal
treffende kabels en hol glaswerk, heeft do
minister van buitenlandsche zaken, mede
ïmens den minister van arbeid geantwoord:
Met de Duitsche regeering wordt reeds on I
derhandeld over de aanvulling van het ver KOLONIALE TENTOONSTELLING.
dragstarief door verlaging der Duitsche
voorrechten nn de in 8 2 van het protocol,
hchooro-ndo hij het tusschen Nederland
Duitschland nn 26 November 1925 gesloten
ledpn. d© op U Mvrt 1 Douane- en Cred'etverdrag, genoemde arti- ^ngsbe
ie hetroffende het in-.kelen. Deze onderhandeMngen hebben nni"|Ccr
ook naar de hi i de-re- niet tol resultaat geleid. Ivan Nrde»1rmd-"h Ind-'ë Suriname cn Cura- danrvc
kloëVden fnzeke dp lél-j- Ten aanzien van het artikel holglas hoefi j cao aan de in 1931" te Parijs te houden Inter 'yerspl
Commissie geïnstalleerd.
n'n:ster van Kolon'ën. de he-er K'
r°-er. heeft de dezer da"en ingestelde
VERSLAG.
ROME EN DORDT.
BARON VAN WIJNBERGEN JUBILEERT.
Jaren geleden spraken op een groote bij
eenkomst te Kampen zoowel Dr. Schaepman
als Dr. H. Bavinck.
Bij die gelegenheid, zoo vertelde mij een
oorgetuige, sprak wijlen Dr. Bavinck, de man
met het fijne gevoel en het teedere hart, d©
volgende merkwaardige woorden: „Slecht»
de Kerk is 't, die ons scheidt; Hierboven
wij elkander weer".
Dr. Schaepman zei daar ja en amen
op. Wat niemand verwonderen zal. die d«
schitterende reeks „Chronica" gelezen heeft,
welke deze groote staatsman in zijn laatst©
levensjaren geschreven heeft
Wat heb ik in later jaren vaak aan dez©
•oorden gedacht
Daar stonden, om zoo te zeggen, twe©
ork vaders. Geen meeloopers, maar
krachtens kwaliteit en capaciteit, twee voor
aanstaande, leiding gevende personen in hüa
kerkelijken kring. Strijders, ieder op eigen
en zeer onderscheiden terrein, voor zuiver
heid van leer en kerkelijke organisatie.
Doch, zonder ook maar in 't minst eigen
standpunt te verlaten of verflauwing van
grenzen te laten vermoeden, trekken ze elk
anders persoonlijk geloof in den Christus
geen oogenblik in-twijfel.
De -geschilpunten blijven: de kerkmuren
worden niet gesloopt, doch zoo noodig zelfs
gerestaureerdmaar, ondanks dat alles rei
ken. over de kerkmuur heen, Bavinck en
Schaepman elkaar de hand.
Waarschijnlijk heeft het woord van Dr.
Bavinck indertijd heel wat beroering ge»
ekt Want er waren en zijn altijd nog heel
at menschen. die de leuze aanheffen: lie
er Turksch dan Paapsch. Niet weinigen
an hen zijn Inderdaad wat hun geloof be
treft, niets heter dan de Turken.
Dezer dagen ondervond ik dat nog. Ik
sprak met een hoogstaand burger over een
notarisvacature in zijn gemeente. Hoewel d©
bevolking voor geen vierde deel vrijzinnig
i, zijn alle drie notarissen liberaal.
De roomsch-kotholieken zullen een derde
der bevolking uitmaken en schenen voor d©
acature een roomsehen candidaat aan te
bevelen.
Maar dftt zou verschrikkelijk zijn. vond da
.Achtenswaardige en zeer verdraagzame bur
ger, met wien ik sprak. Hij geloofde zelf
totaal niéts, zei hij. maar op Rome had hij
't toch niet begrepen.
Liever Turksch. dan Paapsch. dacht ik.
Zoo is het nog maar al te vaak, ook in on
zen kring. De kerkelijke verschillen met
Rome worden breed uitgemeten; de eenheid
van belijden, het geloof aan don Almachti
ger God on Jezus, den Zaligmaker, wordt
over 't hoofd gezien.
Doch ik bltif dan maar liever een volge
ling van Dr. Bavinck, en dus druk ik 10
gedachten morgen baron van Wijnbergen,
den roomeeh-kathoüeken staatsman, de
hand
ding vao de heelkundigen- en vrouweriklinie-!de Duitsche regeering medegedeeld, haar be nnt'onale Koloniale Tentoonstelling gein- jhun doeleinden op de Roe
ken te Utrecht isüssing nog te willen opschorten, in verband I stalleerd. i Onderwerpen die zich niet
Rede Mr. v. Lanschot
De heer v. Lanschot (R. K.) bracht ons
in de ziekenkamer van het parlementaire
6tclsel. Hooggeleerde politieke professoren
stonden met ernstige gezichten om de zie-
kesponde en kwamen tot een bedenkelijke
diagnose.
De eenige remedie er tegen is echter aen
parlementaire regeering in den vorm van een
rechtsch Kabinet. En der linkerzijde zij dan
eenige zuinigheid aangeraden op zulk een
Kabinet. De daad van 1925 is ook daar slecht
bekomen en hun critiek thans 'bestaat uit
even zoovele slagen in de ijle intermezzo-
lucht.
Echter de politieke toestand is nog vol
maakt onzeker. Ook ter rechterzijde is er
een markecren van de pas. En daar is bijge
komen allerlei, dat de samenwerking belem
mert. Pas nog weer de verwerping van het
subsidie voor de Tilburgsche universiteit
Het is de vraag of indien in de Tweede
Kamer ware toegpast het wijs beleid, dat
in de Eerste Kamer de C H. fractie pleegt
te kenmerkm, de uitslng meteen meer be
vredigend ware geweest
Van samenwerking met de z.g. democra
tie Is niet veel te venvachten. Dat bewees de
eisch van den heer Albania: productiemid
delen en grond aan de gemeenschan. Maar
ook de critiek op de R. K. staatsjiartij levert
bewijs. De soc.-dem. wenschen haar
ring en speruleeron- daarbij voor
Roomsche arbeiders..
aan der soc.-dem.,
Rede-de Vos van Steenwijk.
Tweede spreker was de heer D e V
teen wijk (C. H.).
Het Kabinet wenscht als zoodanig de in
termezzo-periode niet te overleven. Er zijn
er velen, die ook met genoegen het inter-
mezzo-kaoinet niet meer zullen terugkcerun.
Waardeering had ook de heer De Vos
voor het werk van het Kabinet, vooral voor
zoover het in de lijn bleef van zijn voor
ganger.
Intusschen had de defensie- en koloniale
politiek van het Kabniet niet der Chr.-hisL
instemming.
Een komend Kabinet zal moeilijk nog
langer de kwesties, die rechts en links
ic< ion, uit den weg kunnen gaan.
i>c Chr.-hist. w^onlvoerder zou het liefst
Hen, da. de dr.e rechtsche fracties alle
derl' ig getwist staakten. Dat getwist
paar tot schad- van onze beginselen en van
's hands- he ang De Chr.-hist. moeten bereid
ïiin le j'ütie'u- samenwerking te herstellen
ir. h-i hela g «ui aliirlei vraagstukken
sli.ffolijl er geetUe.liih clang Rechts is men
zoozeer op eikuar „.ingewezen da« 11
kiaar daar op ,ien ©uur toch in her.iii
samenwerking moe; vinden.
int er een rechtsche meerderheid, dan
zal een vruchtbare, principieele politiek kun
nen worden gevoerd. De geschiedenis staat
daar borg voor.
Alle anti-papisme zal in onzen, naar een
woord van Groen, niet-protestantschen en
niet-katholieken staat, dienen te worden oj>-
geborgen. En we zullen een andere onder
wijs- en defensie-politiek noodig heblicn.
Betreurd werd, dat de R. K. zich hebben
onttrokken aan de herdenking van de Unie
van Utrecht, waarhij indertijd Protestanten
en Katholieken zich vereenjgden in één ver
bond tegen den gemeenschappelijken vij
and. Scherpe critiek ondervond het daarbij
wegblijven van de beide R. K. ministers.
De splitsingszucht onder de Protestant
sche partijen werd bedroevend genoemd. Ge
kibbel en bedillen moet uit zijn. Ook de
vliegenafvangerij, waarin minderwaardige
elementen behagen scheppen, behoort to
worden gestaakt
In onderlingen strijd verteren we onze
kracht en maken onze tegenstanders sterk
Van een gemeenschappelijk rechtsch pro
gram voor de stembus kan geen sprake zijn.
omdat de vraag van samenwerking open
open blijft tot na de verkiezingen. Het ligt
ook niet op den weg van partijen om eon
regeeringsprogram op te maken.
Een toekomstig kabinetsformateur moet
zich vrij houden van kerkelijke voorkeur bij
politieke kwesties, zich geen niet ministra
hele personen laten opdringen en zich „Stre
bers" van het lijf houden.
Van samenwerking met de liberalou ver
wachtte de heer De Vos weinig heil. Er is
nu eenmaal een antithese, die hij princi
pieele kwesties zich niet laat wegredene©
Een Roomsch-Rood Kabinet zou zich al
leen met materieele kwesties kunnen bezig
houden.
De greep naar de macht van Mr. Merchant
op 11 Nov. 1925 is terecht mislukt. Een an
der resultaat kon moeilijk verwacht worden.
Dc praatjes van den heer Merchant over
het waken voor het parlementair stelsel, zijn
artikelen, waarop de politieke lommerd géén
geld geeft
Komt cr geen rechtsch parlementair Ka
binet. dan moet een extra-parlementair Ka
binet, dan wel een minderheidskabinet
(Heemskerk-190S) optreden.
Ten slotte hield de chr.-hist. senator een
pleidooi voor herziening van ons kiesstelsel.
De practijk der Evenredige Vertegenwoordi
ging stemt hem zeer ontevreden. Het war©
wellicht gewenscht voor de 18 kieskringen
zelfstandige candjdatenlijsten te verlangen,
om aldus bet verband met de kiezers nog
eenigerntatc te behouden.
De heer W ibaut (S.D.) wilde niet over
eenigen vorm van een politiek huwelijk spin
ken de heer Mcndels zou de politiek be
handelen maar over financiën.
Wel was de heer Wibaut van meening.
dat een Roomsch-Roode samenwerking niet
op de kwestie der huwelijkswetgeving zou
behoeven af te stuiten. Dat is maar 'n
onderdeel!
Hij bestreed daarna de opvatting, dat w©
met onze belastingen rekening hebben ta
houden mot bet belastingpeil van andere
landen. We moeten ons aanpassen aan de
behoeften voortspruitende uit de maatschap
pelijke ontwikkeling in eigen land.
Voor de reorganisatie van den staatsdienst
heeft het Kabinet weinig gedaan. Gevraagd
werd of de uitbreiding van de gelegenheid
om op dn postkantoren belasting te betalen,
afstuit op verzet van belanghebbenden.
Heden zet de heer Wibaut zijn rede voort.
In „Onze Banier" orgaan van genoemde
Vereeniging, wordt verslag gegeven van den
arbeid van en voor de N.CO.O.V. en hare
afdeelingen. benevens verslag ven de com
missie voor het ondersteuningsfonds, even
eens over 1928.
De rekening en verantwoording over 1928
sluit met e«*.) bedrag van f5561.30 in ont
vangst en uitgaaf, die van het ondersteu
ningsfonds met een bedrag van f7612.17.
HET KEO. LEOERMUSEUM.
Het jaarverslag van het Ned. Legermu-
Met name wat de huwelijkswetgeving be
treft stemt het rustiger een Heemskerk of
Donner aan Justitie tc zierr zitten, dan een
liberaal man. Want aantasting van het hu
welljk leidt tot ontwrichting van staat en
maatschappij. Wat goed Is moeten we be
waren. al wat verkeerd is moet zoo snel mo
gelijk opgeruimd. Men moet conservatief
durven zijn op zijn tijd en vooruitstrevend
steeds wanneer het noodig is. I
Onverantwoordelijk was het in 1925 het 'peld 1 ik -n D* hrer C. Ringeling Tj,an
Kabinet Colijn te doen vallen. En grof was Van Mrerdervoort «81. Den Haag. m de heer
het daarna de R.-K. uit te not.digou tot deeJ-A. Hoefcr te Hattam nemen dankbaar gif
ten in ontvangst.
seum over 1988 vermeldt de aanwinsten, ge
schenken, bryikleeoen en aankoopen van
antieke en nieuwere wapenen, van aquarel
len. teekeningen en schilderstukken en van
tal van voorwerpen, betrekking hehh< nde op
het leger- en vlootwezen, die aan de vele
verzamelingen van het museum, dat een
tastbaar stuk Nederlandsche geschiedenis
rtegenvoordigt, ziin toegevoegd.
irhting heeft dringende behoeft-» aan
name aan een ministerie-Marchant.
