TWEEDE BLAD.
BINNENLAND.
DONDERDAG 20 FEBRUARI 1929 TWFFDF BLAD PAG. R
=1'.
TWEEDE [GASVIER
C sfoor voor het Kel!ogg-pac!.
Vcomdclingonwct. Zuioerzcoctom-
v/t. Motie Ouymxr van Twist
z. h. s. aangenomen.
STAATSPENSIOZIJ.
Oen straf 03 spaarzaamheid cn
tclooning van zorgeloosheid.
Vrruiming overgangsbepaling der
Ouderdomswet
en wijziging Invalitïieïtsv/ct.
OVERZICHT.
Vergadering
27 Februari 1920.
let as gister een dag nift zoo zeer van
«notion maar wel van moties. De Kamer
kreg cr met niet minder dan acht te maken.
Jcgornen werd met verwcipine van een
prtie vnn den communist De Visser, die
*a wijziging der Vreemdeingenwet-1849
wn sch te.
I )aarna volgde het debat ov:r de werking
dr Zuiderzeesteunwet,- waanij de heer
ftiymaer van Twist een stevge motie pro-
tJii cerde en de concurreercnrl: heer Duys er
the tegelijk op tafel wierp. Virvolgens nam
dr Kanier de mctie-Sannes inske kostelooze
©ulerdomspensionneerine in bhandeling, bij
wik debat nog twee nieuwe verstandiger
Indies het levenslicht aanschciwden.
}ver de Zuide^zeesteunwctnoties mogen
kort zijn. Heel de Kamer vil \erbetcring
tJ'Rcr wet op he.":...! le puntor, maar de Mi
nuter van Waterstaat wachter naar aller
intcning te lane- mee. Om hen een stevigen
tJiw in den rug te geven, held de heer
Pivmaer van Twist een inrinell.atie, waar
bij'hij het onvoldoende der Getaande wetle-
lijte bepalingen aantoonde ei betoogde, dat
jnrt handelen noodig is.
Ik zal zien wat ik dopn mof, zoodra ik de
dcor mij pevraagfle adviezci omtrent wij
ziging der wet zal hebben otvangen, ant
woordde Minister v. d. Veg e
Deze verklaring werd vi l algemeen on
voldoende geacht, zoodat de nnrna door den
beer D. v. Twist ingediende rotie, waarin de
wijzigingspunten waren aar 'geven, de kans
kreeg om z.h.s. te worde.i angenomen. Dit
beteckcnt. dat als de Minïste tegen Paschen
niet met 7:;n "lannen voor »n dag is geko
men uit de Krmer stellig ee initiatief-voor-
«t'-l z" 1 kómen.
De heer Duys wilde al aa hot nrccisece-
rcu gaan van allerlei wcnscen. Maar dat
•chtte de Kamer niet noodt en- niet ge-
wensri.t. Dc moties w-rJei dan ook afgc
W «♦amd. F.r was niets mee velorcn.
I Voor de Kamer uiteengaaidit staat wel
Tast zal in liet belang vn de Zuiderzee-
Ti?schers nog een cn andei recschicdcn.
Het ovcri' ven den idag werd be-
#teed aan bespreking van e rnotie-Sannes,
I welke weer een stuk steatpensioen beoog-
i de te breneen door kostelczo ouderdorns-
I renten toe tc kennen aan G^arigen en oude
ren.
Dat heette nu een noodiaatrcgel.
I Maar de strijd v-or staat9ensioen, de door
do soc. d.m. weer o- ^eraklde oude vèrkie-
tingslcus, hangt in haannodernen vorm
1 van noodmaatregelen aan Ikanr- een echte
lappendeken. Al die noodmatrcgelen bij el-
i kaar zijn precies geschikt oi de basis onder
de sociale verzekering zooonig te onder
graven dat Jeze voor de voTskracht zoo veel-
bólcekencnde instelli it inenstort en plaats
j maakt voor het verslappode stelsel
itaatspensionneering.
I P.êecls herhaaldelijk hebcn de staatspen-
I «ionneerders het in de latste jaren in de
1 Kamer verloren. Het laats nog in Mei 1928
en met flinke meerderheie 48 tegen 27.
Bij de begrooting vo:r 129 haddon de soc.
idem. toch nog weer behofte om staatspen-
sioen-muzick te maken. Dl deun is eigenlijk
gisteren pas gezongen.
Tiet bleek al dadelijk, dt heel de rechter
zijde van de geldstrooicy van den heer
Sannes in geen geval iet wil weten. Het
ware een onrecht begaat aan degenen, die
zich sedert 1913 wel vezeken! hebben en
trouw hun premies hcbfcn betaald, terwijl
juist velen van genen.dic de heer Sannes
zeidc te willen helpen, dit hebben nagelaten
I uit zorgeloosheid of gelei door de gedachte:
de heer Sannes cn de zij ren zullen dat zaakje,
q!s de nood komt. wel met een staatspen
1 siocntjé in orde makeriióp deze wijze zou
i loon gezet worden od jebrek aan verant-
I woordelijkheidsbesef en straf op het nako-
i men van zedelijke plichen.
Wilden we consckwert zijn. zeide de heer
j Kuiper niet ten on recite, dan zouden we
aan allen, die zich we verzekerden de be-
taalde promies moeten terugbetalen.
Wil dat nu zeggen, lat we voor hen. die
zich zelf dupeerden criancïcrcn die nog
uitkecring verstoken jou Ten zijn, niets wil
len'doen? Geenszins, -erklaarden de heeren
Kuiper. Snoeck Henkènans cn Smecnk. Wé
j willen hen helpen, matr op de basis der sociale
verzekering door gelcfcnheid te geven alsnog
I van de overgan"sbe,a!ing der Ouderdoms-
I wet gebruik te mnkff». De alstlan verschul
digde premie moet ichter- on de een of an-
I dore wijze worden vfldaan.
De heer Kui-cr bdichoamde deze gedach
tc in een motie cn de heer Snoeck Henke
I mans werkte baar io~ wat concreter uit en
voegde er voorts tv.ee wenseVn aan toe. nl.
I wijziging van art. 33 der Invalid..ritswet om
I mogelijk te maken, dat leren dan 35 jaar
nog in de wet kunnen worden opeenomen en
van art. L dier wet tot wijziging der loon-
klasscn cn "romichedrPTen.
V.'oi'den deze laatste twee maatregelen ge
nomen, dan zullen veel mi r "ersonen de
•rkrjgen cn op denj
hun aanval op de voor heel ons volk zegen
rijke sociale vci-zekering met groote meer
derheid wordt afgeslagen.
Natuurlijk weten ze dat wel.
Toch kwamen ze met hun „noodmaatregel"
voor den dag.
"n Doodgewoon vcrlilczingstnirje zien we
in, 'n lokmiddel voor het riet-nadenkend
volksdeel.
De sociale verzekering krijgt men er ech
ter niet meer mee weg. Zij zal het ook nu
weer winnen. En daar mag ons volk, spe
ciaal de arbeiders, zich ten zeerste over ver
heugen.
Vandaag wordt het debat nog wat voortge
zet.
VERSLAG.
Onmiddellijk na de opening der vergade
ring diende de heer v. Vu uren (R.K.) het
voorstel in om met het oog op de bekende
publicaties het wetsontwerp in zake toetre
ding tot het z.g.
Ecllogg-pacI
tot uitbanning van den oorlog, voorloopig
van de agenda af te voeren. Voor een rustige
behandeling ontbrak de sfeer, meende de
voorsteller en met hem de heeren Schokking
(C.H.), Nolens (R.K.), Kersten (S.G.P.)
Ook onder deze e: stige omstandigheden
innen we er rustig over praten, oordeelden
Mr. Heemskerk (A.R.) en de heeren A I-
d a (S.D.), die zich wel wat erg opwond.
Oud (V.D.) en Knottenbelt (V.B.) Ik
wil over deze vertooning ook wel graag uit
pakken, deelde de heer D e V i s s e r (Comm.;
mede.
Het voorstel-v. Vuuren werd daarna ver
worpen met 41 tegen 26 stemmen. Voor R.K.,
S.G.P., H.G.S. cn de Chr. Hist, behalve mej.
Katz en de heeren Langman en Snoeck
Henkemans.
Vervolgens werd gestemd over de
motie-De Visser
om de Vreemdelingenwet te wijzigen. Zij
werd met 44 tegen 23 stemmen afgewezen.
Rood cn rose voor.
Over
Ee werking der Zuiderzeesteunwet
kon daarna de heer Duymaer van
Twist (A.R.) zijn interpellatie houden.
Hij kreeg 40 minuten spreektijd; sprekers
na hem een kwartier.
De heer Duys (S.D.) vond dat te weinig
cn stelde voor een half uur. De Kamer be
sliste evenwel met 44 tegen 21 stemmen, dat
het een kwartier zou zijn.
De interpellant begon met de beteekepis
van de Zuiderzeesteunwet te schetsen. Be
oogd werd in verband met de Zuiderzee-
droogmaking,
door schadeloosstel
ling in de waarde
vermeerdering van
eigendommen tego-
moet te komen en
voorts in de te ver
wachten bedrijfs
schade. Dat is na
drukkelijk in uit
zicht gesteld. De uit
voering laat echter
in dit opzicht thans
alles te wenschen
over. Er komt maar
steeds geen regeling
voor de schadeloos
stelling der waardevermindering. Als gevolg
wordt de toestand der belanghebbenden
steeds moeilijker en ingewikkelder. Deze vis-
sclicrs, die eigendommen hebben, verlaten
hun plaats niet. Met armenzorg tracht men
de menschen te helpen, maar dat leidt tot
verarming der visscherijbevolking. De Zui
derzeesteunwet moet een liquidatiewet wor
den.
Die uitvoering is in strijd met de toezeg
gingen aan de visschcrs gedaan bij en na
de totstandkoming der wet
Ook de credictverleening voor de bedrijfs-
vervorming zal nader onder de oogen moe
ten worden gezien.
Ten slotte stelde de interpellant de vol
gende vragen:
I. Is de Minister niet van oordeel, dat, blij
kens de opgedane ervaring van ruim één
iaar, de Zuiderzeesteunwet geen bevredigen
de uitvoering geeft aan het bepaalde van art
3 van de Wet tot afsluiting en droogmaking
van de Zuiderzee?
II. Acht de Minister niet, dat bij wijziging
van de Zuiderzeesteunwet in het bijzonder
art. 7 van de wet voor wat de rentevergoe
ding en artikel 13 voor \^at het verleenen
van geldelijke tegemoetkoming betreft, be
hoort te worden herzien, benevens dat rege
len moeten worden getroffen betreffende de
schade door waardevermindering van eigen
dommen der belanghebbenden?
III. Is de Minister bereid de indiening van
een wetsontwerp tot wijziging van de Zuider
zeesteunwet zoo tijdig te bevorderen, dat de
afdoening van dit ontwerp nog in dit zit
tingsjaar redelijkerwijze verwacht kart wor
den?
rv. Twist
bcmn met de mededeeling, dat nog steeds
ad'icreen worden gewacht. Daarna zal de
Mijister overwegen maatregelen voor te
stdlen, die nog in dit zittingjaar, naar hij
ho>pt, zullen kunnen tot stand komen. De
Mhister meent volkomen vrij te zijn advies
am de Generale Commissie en den Zuider-
zernad te vragen. Het eindadvies zal ver-
rroedelijk volgende week inkomen en dnar-
ru zal de zaak „nn de gebruikelijke wijze
ei met spoed worden hehandeld".
Deze laatste mededeeling lokte groot ge-,
Hch uit.
In dit stadium der zaak meende de Mt-
lister over concrete punten niet in discus
sie te moeten treden. Hij zou zich dan vast-
eggen, terwijl hij de ziek nog moet over
voer" D"*rnm echtte bij het niet geraden
sen debat te aanvaarden.
/.eer onbevredigd bleek de he"- Duy
maer van Twist over dit aTwijzende
antvoorcL Hij stelde daarom een
motie
volle ouderdomsrente
duur tot belangrijk hoogero bedragen. Op vn0', wnnrin de Kamer zou uitspreken, dat
deze wijze wordt dc verzckcringsgcdachte| f0t stand komen van een wijziging der
gehandhaafd cn zullen door gezamcnlijkei Zuiderzeesteunwet nog in dtt jaar dringend
regelmatige besparing con bepaald deel noftlig is on oa. moet omvatten herziening
van hot arbeidersinkomen, meerderen dee j der artikelen 7 en 13 en een annvulling met
lcr'.'gcn in de reserve, waarin allen een broi betalingen omtrent do vergoeding der he-
van voorziening vinden in dagen van invalt drijfsoehadr on <vegcns waardevermindering
teit of ouder-'"— val eigendommen
Lcii ii^c.^i s,auU>peusionneerders, die hd j tr was een wedstrijd om deze motie mee
veel gemakkelijker vinden klakkeloos aai temogen ondersteunen Bliikhmr had 'sMi
ieder wat geld le geven, maar voor een bi-1 r" *"-s ^'wrrl de Kamer slecht voldaan.
in volgende redevoeringen bewezen dat
Imorlijk staatspensioen onmogelijk de tiot-
1-llen mill'nenen kunnen vinden, scheen ó-
aan h-t licht tredende rechtschc overeci-
st""imf*"T weinig aangenaam.
Zij zu'lcn het er echter mee mootén den
pn straks moeten gedoogen, dat opnielw.
De heer v. d Rilt (R wenschte niet
3 '«ter overweging, mo"r daden.
De heer T.ovink (CM.) steunde kra-h-
lif de geoefende critiek en weos er op, dat
zeer onvoldoende rekening wordt gehouden
met waardevermindering dej* eigendommen.
De uitvoering der steunregeling werd ook
door den heer Duys (S.D.) aan critiek on
derworpen. Hij diende niet minder dan
dria moties
in, bedoelende:
1. toekennii'g ann alle vlsschers en alle
daarvoor in aanmerking komende personen,
die door de afsluiting der Zuiderzee gedu
peerd worden, een bijslag op bedrijf en loon;
afbetaling van de verstrekte credieten
over een langer termijn dan 10 jaar en
een rente lager dan thans is bepaald;
3. opneming van een grooter aantal vis-
schers dan thans het geval is, in de gene
rale commissie.
Bij de geoefende critiek sloten zich ver
der aan de heeren Kersten (S.G.P.),
Ebels (V.D.), v. Zadel hof f (S.D.).
I a heer Snoeck Henkemans (CH.)
herinnerde- er aan, dat velen van meet af
een betere schadeloosstelling voor waarde
vermindering hebben gewenscht en de on
dersteuning naar vaste normen geregeld
wilden zien. Hij was van meening dat het
moeilijk was de moties-Duys op bet eerste
zien nauwkeurig te beoordeelen, daar zij de
zaak geen stap verder brengen en adviseer
de daarom: even afwachten: is er met Pa
schen geen wetsontwerp, dan kunnen we
gezamenlijk een initiatief-ontwerp indienen.
Met dit wegwerken der moties was de
;er De Visser (Comm.) het volstrekt on
eens. Hij z."g in het gebeurde ,*cn les in
Icn klassenstrijd".
Minister v. d. Vegtè antwoordde over
tuigd te zijn, dat overweging van wijziging
der Zuiderzeesteunwet op zijn weg ligt
Maar hij wenschte adviezen te vragen en
meende daartoe vrijheid te hebben.
Leidt de overweging tot de conclusie, dat
de wet moet gewijzigd worden, dan zal een
wetsontwerp worden ingediend. Meer kan
le Minister niet be'oven.
Aan de moties had hij geen behoefte.
Neemt de Kamer ze aan, dan zal de Minis
ter de moties ook overwegen. Maar hij
neemt er geen ve-antwoordelijkheid voor
op zich. dooh zal zich zijn eigen verantwoor-
lelijkbeid herinneren. Met cn zonder moties
handelt hij precies eender.
De heer Duymaer van Twist voerde
daarna nogmaals het woord. Hij herinnerde
er aan. dat indertijd op twee leden na de
heele soa-dem. fractie voor de verkeerde wet
stemde.
Wat in de moties-Duys staat staat ook
- zij het niet in details in de motie-
Duvmaer van Twist. Die rene motie vraagt
zelfs meer dan de heer Duys deed in zijn
drie moties.
De heer Dtiys (S.D.) vond, dat de Ka
mer over enkele details wel uitspraak kon
doen.
De motie-Duyraaer v. Twist werd
h. s. aangenomen.
De moties van den heer Duys werden
verworpen met -tO tegen 28 r'emmen. Voor
soc.-dem. en vrijz.-dem. en de heer De
Visser.
De Staatspensionneerlng.
Op 22 Nov. 1928 dier ie de soc.-dem. M r.
Sannes zijn zooveclste motie in betreffen
de staatspensionneering, de beduimelde
leuze, waarmee de S. D. A. P. de verkiezin
gen wil ingaan.
De heer Sannes was overtuigd, dat na
het dohat
1J28, toen de zaak
ook uitvoerig
besproken was cn
na de discussie op
22 November, breede
bespreking overbo
dig was.
Het staatspensioen
is wel afgewezen in
Mei, maar nu komt
hij toch nog probee-
ren om dezen „nood
maatregel" los te
krijgen, omdat z. i.
Mr. g. w. Sanne» de invaliditeitswet
en de Ouderdoms
wet nog niet voldoende doorwerken.
Velen kunnen de lage premie van 39 cent
nog niet betalen.
In 1913 en 1919 is de kostelooze ouder
domsrente wel toegekend om de wet op gang
te brengen. Waarom kan men er nu niet
moe doorgaan?
Het is niet de schuld der betrokkenen, dat
er voor hen niet genoeg zegels geplakt zijn.
Er zijn er hij* \oor wie de werkgevers Je
premie ontdoken en zoo hun arbeiders be
stalen.
Er is nood voor meer dan 30.000 menschen
meende de beer Sannes, en daarom moet
or wat gedaan wórden
Zoolang de tekortkomingen der wet niet
jn weggenomen, moeten maatregelen ge
nomen worden om te helpen degenen, die
"•5 wet beoogde te helpen.
De heer Kuiper (R.K.) wees er op, dat
Je kostelooze.rente zou uitgekeerd wor
den aan menschen,
die voor een belang
rijk deel hebben na
gelaten voor zich
zelf te zorgen. En
nu willen de soc.
dem. den Staat de
gevolgen van die na
latigheid laten dra
gen! Maar behoort
dan adn hen, die
wel voor zich zelf
zorgden, de premie
niet terugbetaald te
worden?
Het beginsel der
motie-Snnnes is daar
om niet te aanvaarden. Want de kostelooze
rente brengt in beginsel staatspensioen.
Moet daarom voor de behoeftigen niets
worden gedaan?
De Staat heeft daartoe zonder meer geen
verplichting. De heer Kuiper wil dezulken
eehter gelegenheid geven hun verzuim te
herstellen via de Ouderdomswet-1919.
De heer Kuiper stelde een
motie,
narin ten behoeve der belanghebbenden
(niet-verzekerden van 65 jaar en ouder en
degenen, die in de e.k. jaren dien leeftijd
llen bereiken) gevraagd werd de gelegen
held te openen om het door hen gepleegde
vemiim te herstellen door een wijziging der
Ouderdomswet.
De heer Snoeck Henkemans (CH.)
betwistte het cijfer 38.000^ van den heer
Sannes.
Daaronder zijn ve
len, die niet behoef
tig zijn en voor wie
op andere wijze In
het levensonderhoud
ordt voorzien. Ook
zijn er velen, die op
zettelijk verzuimden
zich te «crzekeren.
De band tusschen
arbeid in gezonde
dagen en de verzor
ging van den ouden
dag moet bewaard, j. n. snoeck ïienVeroou»
Doen we dat niet.
dan velt de basis <mzer sociale verz kering en
kriigen we bedPebng u't de openbare kassen
op groote scha&L Ca hev yii de
zorgeloosheid bcloonen en de spaarzaam
heid straffen.
De door Mr. Sannes bedoelde menschen
2ijn, als men wil, gemakkelijk te helpen. In
art. 24 der Ouderdomswet is n.l. een wijzi
ging mogelijk, waardoor nog gedurende en
kele jaren gelegenheid gegeven zou kunnen
worden om zich te verzekeren. De termijn it«
gesloten, maar zou kunnen worden ver
lengd. De achterstallige premie zou dan ech
ter moeten worden betaald op de een of an
dere wijze. Anders schept men onbillijkhe
den. Met opoffering van weinig spaarpennin
gen zullen velen zich de Ouderdomsrente
kunnen verzekirm.
Wijziging van art 24 behoeft niet tot ver
hooging der Rijksbijdrage te leiden. Want
op deze menschen was eigenlijk van meet
af gerekend.
Zijn denkbeelden vatte de heer Snoeck
Henkemans ten slotte samen in een
motto.
Hij vroeg:
wijziging van art 58 Invaliditeitswet be
treffende verruiming der loonklassen;
wijziging van art 33 Inv. wet, waardoor
loontrekkenden ouder dan 35 jaar nog in de
wet zullen kunnen worden opgenomen;
wijziging van art 24 der Ouderdomswet
tot verlenging van den overgangstermijn,
waardoor opnieuw gedurende enkele jaren
de gelegenheid zal ontstaan om zich tegen
39 cent per week te verzekeren om op 65-
'arigen leeftiid een rente van f S per week
te ontvangen.
De heer Smeenk (A.D.) zette uiteen, dat
maatregelen als van den heer Sannes Je so
ciale verzekerine ondergraven.
Tegen de denkbeelden van de heeren Kui-
t en Snoeck Henkemans had hij geen be
zwaar.
Heden komen de staatspensionneerders
weer aan het woord.
C. J. Kuiper
MINISTER BEELAERTS.
UIT LONDEN TERUG.
De 3Iinister van Bu'tenlandsche Zaken !s
gisteren van zijn bezoek aan de tentoonstel
ling te Londen teruggekeerd en heeft zijn
ambtsbezigheden hervat.
ZILVEREN AMBTSJUBILEUM.
De heer G. van Andel, Burgemeester van
Zuidland, Oudenhoorn en Abbenbroek. hoopt
morgen sijn zilveren ambtsjubileum te vieren.
CENTRALE FILMKEURING.
DE ALGEMEENE VERGADERING.
1100 EON PAAE OPMEEKINGEII.
NOTARIAAT.
De te Assen benoemde notaris J. D. F.
Halsema, werkzaam ten kantore van no
taris Markesse te Leiden, is, naar men ons
meedeelt, van protest christelijke richting.
Door deze benoeming zullen thans in het
arrondissement Assen van de 23 notarissen
4 behooren tot de rechtsche groepen.
DE STADHUIS3RAND.
LEIDEN XONDER KIEZERSLIJST.
Wetsontwerp tot voorziening Ingediend.
Ingediend is een wetsontwérp, houdende
wettelijke voorziening in verband met het
door den stadhuisbrand te Leiden op 12
Febr. j.l. verloren gaan van de op dien da
tum aanwezige gpgevens, noodig voor hei
opmaken van de kiezerslijst dier gemeente.
Door den brand is het onmogelijk gewo*-
den om de kiezerslijst op 22 Febr.. zooa's
artikel 10 der Kieswet voorschrijft, vast te
stellen. Deze vaststelling zal eerst op 2AprM
a.s. kunnen plaats hebhen. Het gevolg daar
van is, dat de verschillende data in artikel
10 e. v. van genoemde wet zuilen moeten
worden verschoven.
Het onderhavige wetjontwerp strekt om
dezen noodtoestand wettelijk te regelen. De
nieuwe kiezerslijst zal dan van 13 Mei a.s.
van kracht zijn tot 1 April 1930. De gelden
de kiezerslijst der gemeente Leiden, van
kracht geworden 15 Mei 1928, blijft echter
slechts tot 1 April 1929 van kracht Gedu
rende het tijdvak van 1 April tot 15 Mei
1929 zou aldus in de gemeeotc Leiden geen
kiezerslijst bestaan.
Het komt wenschelijk voor deze onregel
matigheid te voorkomen, hetgeen kan ge
schieden door de kiezers'ijst 1928/29 van
kracht te verklaren tot 15 Mei 1929.
Daar een aantal' verzoekschriften om te
mogen stemmen bij volmacht eveneens ver
loren is gegaan, wordt voorgesteld de gele
genheid tot het indienen van verzoekschrif
ten hieromtrent opnieuw open te stellen.
DR. ALETTA JACOBS.
Dr. Aletta Henriette Jacobs te 's-Graven-
hage zal 8 Maart a.s. den dag herdenken,
waarop zij vóór 50
jaar promoveerde tot
doctor in de genees
kunst.
Vooral is zij bekend
als kampvechtster
der moderne vrou
wenbeweging; o.m.
was zij Jarenlang
presidente van de
Vereen i ging voor
Vrouwenkiesrecht en
oprichtster van de
Internat. Vrouwen
beweging voor den
schreef verschillende werken.
Zooals we gister beloofden, zouden wij
nog een paar opmerkingen maken over d-
Dinsdag in den Haag gehouch/n vergade
ring van de Centrale Commissie voor de
Fi'mkeuring.
Er zijn namelijk eenige dingen gezegd,
die verdienen aan de vergetelheid ontrukt
te worden.
Allereerst trof ons In de rede van der»
Voorzitter, den heer van Staveren,
dat er een zeer goede verhouding bestaat
tusschen de leden van den Bioscoopbond
de Centrale Commissie. Op zichzelf i:
ir niets vreemds in cn het is te prijzen
er geep conflicten zijn tusschen deci*
....i, die van het filmbedrijf bestaan en de
Centrale keuring. Dat is een ideaal toe
stand. Haast zouden we zeggen, het hedrijt
is dan competent en moreel hoogstaand ge
no"g om vrij zijn gang te gaan.
Maar uit de rede van oud-notaris Plan
ten ga bleek, dat bioscopen, die films la
♦en draaien over datgene, wat aan de zo'f-
kant der samenleving voorvalt, steeds volle
zalen trekken, en de bioscopen, die z.g be
tere films vertoonen. kwijnen. Om financi
eele redenen, on daar gaat het toch om, z.d
dus juist de tendenz er zijn die films te
vertoonen.
Hier ri'st de vraag, of al te groote inti
miteit tusschen den Rond en de Centrale
keuring niet nadeelig zal werken. (De heer
Hamburger, voofzitter van den Bond, is
zelf lid van de Centrale Keuringscommis
sie). De overheid mag niet in al te vriend
schappelijke relatie treden met diegen-n
op wie ze moet toezien, dat ze in de uit
oefening van hun bedrijf niet al te ver
gaan.
Eigenaardig, om niet te zeggen naief. was
de opmerking van den heer van Staveren,
dat hij als voorzitter der Commissie ambte
naar is en geen socianl-democraat. Het wil
ons voorkomen, dat iemand, die verklaart
In hart en nieren sociaal-democraat te zijn,
toch moeilijk zijn breinselcn kan eliminee-
ren, zoodra hij een film te keuren krijet'
Hiermede zeggen we natuur'ijk niets ton
nadeelo van de eerlijkheid van den heer
van Staveren, welke boven allen twijfel
verheven is, maar we accentuceren, dat
zijn beginsel zijns ondanks toch moet door
werken hij alles wat hij doet.
Terecht heeft de heer Plantenga erop ge
wezen, dat bij het keuren wel degelijk nor
men zich iaten ge'«den en hij meende le
moeten betwijfelen of hij alleen wel dezelf
de norm als toetssteen werd aangelegd
Ook meerföe hii dat er geen eenstemmig
heid bestond over de vraag in hoeverre er
sprake kan zijn van het in gevaar brengen
der goede zerfen. Men kan ook hier een
meer of minder strenge opvatting zijn toe
gedaan. Een soort-doorsnee-moraal is niel
aanlokkelijk. Er wordt gekeurd op toelaat
baarheid Is men het over dat begrip een».'
vroeg de heer Plantenga. Door de „rand"-
fi'ms wordt het zedelijk bewustzijn des
volks ondermijnd. Ze zijn moreel infec
teerend.
Mr. J. W. No te hoorn heeft gewezen oii
de te slappe keuring. Hij motiveerde db
door te wijzen op het geringe aantal, dal
v*rd afgekeurd. Van de 2090 nieuwe films
«[echts 5 en van de oude productie van de
3521 slechts 9. De Bioscoopwet is gemaakt
om de keuring juister cn scherper te doen
zija. Wel is dt keuring scherper in vergelij
king met de vroegere plaatselijke commis
sie van Don Haag, maar de bevoegdheid
der burgemeesters is door art. 16 der Bios
coopwet \ermlnderd. Met art 188 Gem.wct
konden de burgemeesters verschillende
fiijns verbieden, wat dan ook herhaaldelijk
geschied is (b.v. de film .„Moeder", die door
de burgemeesters van de drie groote steden
verboden werJ en thans door de Centrale
Commissie is toegelaten. Z. L is dit «net Ia
den geest der Bioscoopwet.
Naar aanleiding van Je mot:e in verband
met tiet oprichten van de Zuidelijke nakeu
ring en Jie sprak over wantrouw*» In
de Centrale Commissie heeft het s.J. Kv
merlid dommee Van der Heide nog eenlg*
„principieel»" opmerkingen ten beste gcg»«
ven.
Hij vond dat keuring voor volwassenen
op geen enkel terrein nioest bestaak Ten
volle aanvaard Je hij art. 18? Gom. a ei cn
de taak van den strafrechter, om hij Je ver^
onderstelling, dat iets verkeerd zou gaan of
bij gepleegde evertreoing der wet. in te grij
pen. Over het feit der leefiijt'sgrcn* kou
gesproken worden. 18 jaar was te laag. Be
zwaarlijk kon men ncrsonei» tan 18 j:tar
volwassen noemen. Maar wa trom deze
grens niet op 21. 22 of 23 gestekl*
Voor dominee Van der Heide w as hel ook
nog de vrac? of personen die vi.andig te-
srenover de film stonden, wel >n een keuring-
commissie mochten zitting neinen. (Gestebi,
dat dit het geval is. Red.i Als in den llaag-
schen Gemeenteraad gesproken wordt over
het tooneel. zou het z. juist zijn dat Antl-
revo'utionairen daarover met het woerd
voerden, daar zij toch tegen scliou vburg-
bezoek zijn?
Deze redeneering is wat men noemt ,er
naast". Immers, wanneer men zoo zou la
werk gaan, mechten alleen belanghebben
den over hun belangen een oordeel uitspro
ken. Ook wanneer die beta *rn dm ver
keerden kant uitgaan In algwneea morce-
len zin.
Uit een en ander mogen we wel de con
clusie trekken. \an hrv^eel gewicht het is,
dat in deze Commissie noir menschen fit
ten. die op hun beurt een pruirip-eel woord
kunnen Iaten hnoren. liet gsa' bij de fl m-
keuring om «deéele en «(vkilijke belangen
van ons volk. Te veak vergeet mun. d-t door
de film veel bedorven kan worden. Danrom
is het de taak der orzen te rtramen co to
zuiveren waar mogelijk.
De Centrele Commissie moet rek en «n met
wat het volk wil. Dat volk voe't prooto:i-
deels nog Christelijk. En „ran.lfilmswaar
de heer Plantenga op doel ie. moren J-arom
Hoor de Centrale Commissie niet worden
doorgelaten.
Dr. R0YAARD3.
Uit een art. van J. F. M. Handelner over
Dr. Willem Rovaards in lloogcr Leven knip-
:n we dezen zin*
„Royaards grootvader, een Amsterdimsch
zakenman, las in zijn vrije uren Vondel.
Royaards vader dweepte met Bildcrdijk. Ook
in Willem zat literatuur, maar toch moest
hij op studie naar het Instituut voor Marine.
De kidet (de „adelborst" zeggen ze in Hol
land) dee'amecrd* echter liever den mono
loog uit Hamlet. Na twee en een half jaar
liep hij over naarde tooneelschool!
Voor ingangsexamen zette hij de jury spra
keloos met een vertolking van Bernard ter
Haar's „Ahd-el-Kader". Maar na een halt
jaar had Willem ook vnn de tooneelschod
genoeg en hij liep over naar detooncel-
praktijkl"
«DIE PATRIOT".
De heer J. Albert Coetzee, voorheen re
dacteur van de afdeeling landbouw van
,.Die Volksblad", te Bloemfontein heeft t-'
Port-Elizabeth een nieuw weekblad &B6ticht
onder den naam „Die Patriot".
NEDERLAND E? DEN VREEMDE.
Alberto Snrtoros zal te M-laan een boek
doen verschijnen over den Invloed der Ne-
Icrlandsche stijlhewcging op de moderne
F.uropeesche bouwkunst ca kunstverniv»:-
wing.
IN RUSLAND.
Eenige Russische opera-artlsten hadden bij
't begin %an 't nieuwe seizoen bij het Sovjct-
'u stuur van den schouwburg aangedrongen
p beter salnriöcring en billijker vocantie-
egeling en zich weigerachtig getoond h t
oorguicgd collectief contract direct te onder
tekenen Zij werden daarop verwijderd uit
de groep wegens „inbreuk op de arbeid
n.s'ip'iüf De Tooneelgids plaatst boven
dit bericht de titel „Vrijheid in Rusland".
BIJBELSCHE GESCHIEDENISSEN.
Van de „groote Kinderbijbel" door W. G.
d. Hulst zal in den loop van dezen zomer
een nieuwe druk verschijnen.
DE LEIDSCHE BESCHRIJVING.
brand, die h'tLeidsche Stadhuis verwoestte, wat tn de oude Sleutelstad een
volkstelling noodzakelijk. Op de drie laatste dagen van deze maand had d-z» telling
Plaats. Ook het Zigeunerkamp moest alsoo beschreven worden. Van deze zeldzame ge-
beurtenü maak.e onze fotograaf bovenstaande aardige kiek Men ziet op deze foto de
Jionlngin van t Zigeunerdorp terwijl de ambtenaar de verlangde gegerens noteert
ZooaU nun vet acfatc men polUiegcleide btf Use pUdUWheid modsakelyk.
Kunst cn Letteren.
Uit Oost-Indië
VERDRONKEN.
BATAVIA, 26 Febr. (Aneta). Een 19-Jari.r
stoker op het Engelse he s^. „Ease-Heae
een Hollander, genaamd van der Meulen,
terwyl het schip door Straat SoenJa v«
over boord gesprongen. De reden is onbeker
Het iyk van den ongelukkige is tot dusver
niet gevonden.
DE TOESTAND IN IIET INTERNEE-
RINGSKAMP.
SOERABAJA, 26 Febr. (Aneta). De V r
Monsjou, controleur van het binnenlandse^ b
stuur aan den Boven-Segoel. de met ziek.
verlof te Soerabaja vertoeft, verklaarde 1
een persgesprek, dat de toestand in het int
neeringskamp bevredigend' is, hoewei de n.» -
zaak tot isolatie der raddraaiers in een bcr
strooms gelegen kamp blyft bestaan.
BURGEM EESTERSBENO EM 1NG.
BATAVIA, 27 Febr. (Aneta). Tot bun-
meester van Soerabaja is benoemd de heer
I. Bussemaker, thans burgemeester v u.
Malang.
Gemengd Nieuws.
OVERREDEN.
Een CO-jarige man is Woensdagmorgen op
de Weesperzijde te Amsterdam door een lux
auto overreden, toen hij uit een autob:
stappende, den weg overstak. De man is in v
ernstigen toestand nanr het O. L. Vrouv
Gasthuis overgebracht. Den chauffeur tr.-f.
geen schuld.
DE RING VAN f lï 5Ö0 TERECHT.
Uit Amstetdam wordt gemeld:
De juwelier uit de Kalvcrstraat, uit wlcn«
winkel de vor ge week een Italiaan kanshr.
gezien een ring van f 12 5C0 te ontvreemd'-,
is naar Brussel gegaan ter confrontatie x...
den Italiaan, die daar is aangehouden.
Uit Brussel is thans bericht ontvangen, J.
de ring terecht ia, Hjj werd op de aazjgeb -
dene gevonden.
IN DEN SLAAP VERMORZELD.
•s Avonds elf uur U even over de Ned. -
landsche grens de Nederlander Jansen uit
gemeente Voerenriaal, door een I uitsc\e tr.
overreden en gedood. De man schijnt od u-
trawfnlU fe «toap gevaüca te
