Sanapir""
TWEEDE BLAD.
HET DIJKLEGER STAAT KLAAR!
ZATERDAG 23 FEBRUARI 1929 TWFFDF Rl.AD PAG. F
(Van één onzer redacteuren..)
DE HOOGHEEMRADEN ZIJN OP ALLES VOORBEREID.
Nog geen reden tot bijzondere ongerustheid.
EEN TOCHT OVER DE BEDREIGDE DIJKEN.
TE GORKUM KANS OP EEN ONTPLOFFING.
oor de zoo-
n het water
f Gorkum,
oe wo daar
GorincJicin, 22 Februari.
Toen wc gister op hot Hollandsch Diep
•tonden en op dit zonderlinge conferentie
oord een leerzaam gesprek voerden met een
ouden visscherman, zeide deze ons met een
■tem die groote ongerustheid verried „Als
het boven los komt, nou, dan kan jc wat
b WasSnu hol weerbericht voor hot eerst e*
Hert weken .looi voorsp. hle, achtten wij het
cewenscht op den bovenloop van (te groote
slroomen eens poolshoogte te gaan nemen,
STÏter de toestand w.» on rvclko maalrc;
delen men heeft genomen om de dreigende
rampen bij den te verwachten ijsgang zoo
veel mogelijk tegen te gaan.
Alleen dc tocht reeds bew
veelste rnaal, hoezeer c~-
afhankelijk is. We w
maar de groote vraag
"EftST™ gisler had reeda veroor-
raakt, dat verschillende overvegen oTer h
«o onveilig waren verklaard en vaar we per
goto den ooi gestelden rondnt wdden ma-
ken stondpn we voor do vraag: Waar komen
wc over -'<? rivier, hoe belanden we m den
Alblasserwaard.
De meest gangbare weg vare. over Dor
«recht. doch niet alleen, dat we dan twee
rivieren, dc Oude Maas en de eT
touden moeten passceren. maar ook luidt, n
gister reeds de berichten, dat de „veem-
lij Papendrecht niet geheel veilig zou Rijn.
Daarom besloten we te trachtende Noo.d
W AlblasscrcBiin te pa»»coren. Vroegen
K&n nn"r Uordrcrlit leidt tot wei aan
drn Lagendijk war™ genaderd, don
naar d»? Noord.
Hier even uit de auto gewipt om te mfor-
fnecren: het antwoord luidde geruststellend
Ja hij Alblasserdam kan je wel ovei
We hobbelden over het bochtige dijkje dooi
Ridderkerk heen, dan linksal... o n_-
ligt de. witte vlakte van de Noord. Maar hoe
«u: de veerboot ligt ingevroren en van een
wee over het ijs is niets te bespeuren.
Uitstappen... mdordaad. we ,,jn toch_op
het goede pad, de weg is allien ie
dïl 'aangeleRde plank,or
doft
Als i-, to bord rijdt, wordt gewaarsohuw ,1
krijg je do golf voor je u,t 011 dan knapt
hot ijs aan 'Jon andoren kant al- Dan bon
Je weg en ons pad is ook bedorven.
Dat laatstü komt one zeer belangrijk voor,
doch de eerste waarschuwing was overigens
•1 genoeg geweest.
Per aato over de Noord.
1 voorzichtig krui t de auto over
E» ii wondere sensatie, die overigens hon
derden voor ons hebben gemaakt in deze
dagen, te tuffen over «i- gestolde wateren.
Na heel veel moeite het was laag wa^r
gelukte het eindelijk den hoogen dnk aan de
overzijde te „halen" en hier stond^cle
ieggen: het tol-
ningmeester van den g<
weg ons al op te wacht*
1s het eigenlijk laten
geld tc incasseeren.
Da informatie of wo «.V nop terug kun
nen luidt moer balt bevredigend: ..Als het
niet te hard gaat dooien zal het nog vei
8 Zonder verdere Stoornis gaat het nu naar
Papendrecht t „„i
Het blijkt hier bij aankomst, dat wo lieei
cocT hebben gedaan, door Dordrecht rustig
Jinks te laten liggen" want do overgang
naar Papendrecht is niet begaanbaar
Hier had zelfs de A.NW.B. gefaald, die
Ons andere inlichtingen had verstrekt
Er is bij het Papendrec.htschc veer een neet
genoeglijke ijsbaan aangelegd de kolen on
dc melk gaan er per „schietschouw een
roeiboot mot slede over, maar per_as^ii
de passage verlioden, daar aan den Doidt
fchen wal het ijs niet te vertrouwen is.
De ammoniak fabriek met haar uitlaatw.»
ter heeft gezorgd, dat het ijs daar niet hé-
trouwbaar is voor zwaar vervoer.
Bij burgemeesters op bezoek.
Bij den als altijd welwiUenden burge
meester van Papendrecht, den heer I van
Hees heblx-u we nog even geïnformeerd hoe
deze denkt dat de toestand zich hier zal ont
wikkelen. Dc burgemeester kon metoeni ge
rust hart verklaren, dat hij\oUomen
gerust was. „Het is hier. zoo zeide hij, nvt
bepaald een gevaarlijk putU/ De dijken zijn
goed en de Alblasserwaard heeft een keu
rige organisatie, wanneer het gaat mjpep.
„En de levensmiddelen en brandstof-v ooi-
Siemng?" vroegen we.
F.r is hier van alles genoeg en we zitten
vlak bij Dordt. Neen, ook dat is m orde.
Veel „noodcopy" kunt u hier niet imi-c.i.
Zelfs de nood der werkloosheid, die P»P<>!
drecht geruimen tijd geteisterd heeft zijn
we ruim te boven. Er is hier geen enkele
werklooze meer cn dc bestellingen ZIJ"
dien aard, dat wo in dit opzicht ook \oor üe
toekomst gerust kunnen zijn.
Met de aangename wetenschap, dat in n-
pendrecht niets geen reden tot ongerustheid
bestond zijn we maar weer rauw verder go-
trokken.
In Sliedrecht was de burgemeester, de neer
Drijher in college-vergadering, zoodat wij
ofntrcnt den toestand daar ter plaatse an
het hoofd der gemeente geen inlichtingen
konden verkrijgen. Dc Inspecteur van Po
litic. dc h:or J. H. Tienstra was echter zoo
welwillend ons het oen cn ander tc ver
tellen.
Wat dc voc'-"1 en brandstof-voorziening
betreft kon hij ons direct gerust stellen. D«-
spoorweg van Gorinchcm 'aar Dordt goal
langs de gemeente, zoodat in dit opzicht nien
nie; geïsoleerd komt te liggen
ners aan den overkant v
ijsgang betreft: de spoorbrug is i
factor, maar de heer Tirnstra m
dat het hier wel los zou loopen.
Uitteraard zal men af inoefen wachten wat
het grillige ijs doet en in dit opzicht i i van
belang, dat de dijk rond de z.g. „Uitbreiding"
het nieuwe deel van de gemeente den aanval
van het ijs zal kunnen doorstaaD. De eigen
lijke waterkeering ligt in den ouden dijk,
die midden door het dorp loopt
„Wat spanning geeft is dit, aldus onzQ zegs
man. hoe de Uitbreiding den vuurproef zal
doorstaan.
Een haastig afscheid: we gingen al weer
verder! In het dorp was het bijzonder druk,
daar drie vierden van het werkvolk dat in
grooten getale bij de Zuiderzeewerken em
plooi heeft was thuis gekomen. Zoodoende
schoten we maar matig op.
In Giessendam hebben eenige oudgedien
den op het. Gemeentehui» Qns ingelicht, dat
ook hier geen bijzondere maatregelen door
het gemeentebestuur wared genomen.
Men. wist zich echter nog heel goed tc
herinneren, dat in den winter van 1891 het
ijs over de Giessen en de griendlanden over
den dijk heenkruide en tot de huizen op
schoof. Een schi" had er het leven bij moe
ten laten, maar dezen winter was alles bin
nen cn wat de diiken betrof: de gevaarlijke
punten lagen hooger op.
In Hardinxveld hebben wij een interessant
onderhoud gehad met burgemeester Van
Aken, maar niet over het'ijskruicn.
„Wat dat betreft, zoo zeide ons het hoofd
der Gemeente, de Minister heeft een zeer
wijze uiteenzetting gegeven van den toe
stand, die niet na zal laten de ongerustheid
bij velen tc temperen. Het oppermachtige
dijkbestuur zal dc noodige maatregelen heb
ben getroffen, maar als gemeente zullen wij
natuurlijk direct inspringen, wanneer het
mocht gaan spannen. Het leelijke is dat wc
hier zitten op het punt, waar Oude en Nieu
we Merwede samenvloeien. Daar wil het ijs
nog wel eens hoog kruien.
Hoe het overigens zal zijn, daar kunnen
wc ons geen voorstelling van geven. R:j mijn
heugenis herinner ik me niet, dat de. toe
stand ooit zoo'geweest is, we - zullen dus
maar af móéten wachten!"
Negen'üg bochten per nazi
De burgemeester meende echter dat wo
waren cekomen om dc ellendige verkeers-
toestanuen. die hier hcerschen eens in oogen-
schouw te nemen. Inderdaad was het ons
reeds od onzen tocht ongevallen, dat overal
m den Alblasserwaard de smalle dijk niet
berekend is oo het verkeer met motorvoer
tuigen. Wanneer men maar een enkele
griendwagen tegenkomt en er passeeren er
tientallen, dan weet men al niet meer, waar
men het zoeken moet Daarbij maakt de dijk
zoo talloos vele bochten en is het uitzicht
zoo voortdurend belemmerd door de bebou
wing. dat de tocht inderdaad zeer gevaar
lijk ia
Het gemeentebestuur van Hardinxveld
heeft dan ook bij den Minister en de andere
autoriteiten er up aangedrongen den gepro-
jecteerden verkeersweg, die ovenwijdig van
den spoordijk door de Alblasserwaard zou
loopen, zoo spoedig mogelijk te doen aanleg
gen. De Kamer van Koophandel van Dor
drecht heeft aanstonds adhnesie betuigd aan
de adressen omdat de toestand inderdaad
met het oog alleen reeds om .'.et levensgevaar
waarin de inwoners eiken dag verkeeren,
geen jaar langer mag worden bestendigd.
Een smalle dijk met 90 bochten mag bij het
tegenwoordige verkeer niet langer voor het
doorgaande verkeer van dc Alblasserwaard
worden benut.
We konden het volmondig toestemmen!
Nog oven kwam het gesprek op den ijs
gang. De heer Van Aken vertelde dat er
van kolen- of voedselnood nog geen sprake
was. Wel was do kolenvoorraad schaarsch gc-
geworden, zoodnt aan dc Staatsmijn tele
grafisch om hulp gevraagd was. De. invvo-
ding eens ons licht, op te steken bij het
secretariaat van het hoogheemraadschap te
Gorinchom.
Langs de overal stijf bevroren rivier, een
troostelooze witte verlatenheid, en links van
tna het kanaal van Steenenhoek gingen we
door naar Gorkum en al spoedig stonden we
in de kamer van den lieer L A. O verwater,
den secretaris van het „Hoogheemraadschap
an den Alblasserwaard met Arkel beneden
de Zouwen".
Het dtjkleger etaat klaar.
De heer Overwat
met h**t hoofd, toon
den toestand.
,Wo zitten hier, zoo zeide hty tusschen
angst en beren. Eigenlijk weet niemand, hoe
diet wel zal zijn, wanneer het ijs eenmaal los
komt. In 1920 heeft de rivier even gezeten bij
Ameidc, rnaar dit was toch niet te vergelijken
met wat zc nu hebben.
Om daarover te kunnen ooideelen moeten
e eigenlijk terug gaan tot 1S61 c.n het ar
chief uit die dagen is helaas maar al te
sober.
Alles zit nu nog, zooals U gezien hebt
muurvast, maar h<-t kan spoedig veranderen
en hoe het dan wel zal loopen...? Grillig is
het ijs we weteu niet waar we moeten
vechten, maar dit is zeker: -het dijkleger
staat kl8ar.
lat een „staand" leger of wordt dat ge
mobiliseerd?"
..Ik zal onze heele organisatie uitleggen.
Het Hoogheemraadschap heeft zooals alle
dakorganisaties zijn lijst van ingelanden.
Hieruit nu wordt iéder jaar een andere lijst
samengesteld, van de ingelanden, die met
hoofdlieden „ter dijke" moeten komen, wan
neer er gevaar dreigt.
Voor hét zoover komt moet er echter heel
wat gebeuren. Als van Waterstaat bericht .s
ingekomen, dat de riviercorrespondentie is
ingesteld, dan worden.de „noodhec-mraden"
opgeroepen. Deze vormen met den dijkgraaf
e,n de. heemraden liet bestuur van den waard
in geval van nood. De dijkwachten worden
verdeeld over verschillende posten. Als het
nu gaat nijpen, dan wordt van deze posten
geseind.
Dat is den laatstesn tijd vrij gemakkelijk,
omdat dan ook dc genie reeds aan het werk
is en deze direct een veldtelefoon aanlegt. De
posten van de genie vallen dan samen mot
die van de dijkwacht, zoodat we prachtig op
de hoogte blijven.
Vroeger moesten wc de inlichtingen ver
krijgen van een bode, die tc paard den dijk
langs trok van de eene post naar de andere!
Een heele verbetering dus.
Onze posten zijn aan de Lek gevestigd te
Ameide, Langerak. Schoonhovensche Veer,
Groot-Ammers en Streefkerk en aan de Mer-'
wede to Gorkum en Hardinxveld.
Bij eerste oproep nu komt een dijkleger op
van ongeveer 1500 rnan sterk, n.l. 1457 inge
landen, 82 hoofdlieden, 12 noodheemraden en
12 noodheemraden-plaatsvervangers, 6 hoog
heemraden cn de dijkgraaf.
Do eritleke toestand.
Op Tiet óogeiiblOc h dit leger nog niet op
geroepen, maar dat het rr van 't jnar van
komt, staat vóór mij vast. En dit reeds zou
een groote uitzondering zijn, went werkelijk
bedreigd zijn do dijken de laatste jaren niet.
Deze mannen nu staan na de eerste waar
schuwing klaar om te hulp te snellen, wan
neer op ren bepaald punt gevaar dreigt. Bo
vendien houdt het Hoogheemraadschap er
groote voorraden materialen op na. honder
den schoppen, planken, rieken, schelven rijs
hout, duizenden zakken en zelfs nog de oude
pekkransen zijn in de magazijnen voorhan
den, zoodat men In geval van nood'het le#er
ook kan bewapenen.
Het hangt er nu maar van af, wat de ri
vier wil doen. Komt het Ijs overhaast vlot
en raakt het op drift, dan staan ons ernstige
ramp?n te wachten. Het Ijs stapelt zich op
en heeft een geweldige kracht. Bovendien
is de gang van de massa's zoo grillig, dat
men nooit van tc voren kan zeggen, waar
nu eigenlijk het gevaar dreigt.
Men zal in de veronderstelling zijn, dat j
het in een bepaalde gevaarlijke bocht mis
zal gaan loopen en dan komt het juist op een
plaats, waar het water breed is..
Bij Woudrichem zitten op het oogenblik
een paar ijsdammen, dus misschien moeten
we daar een aanval verwachten.
Gorkum met een ontploffing
bedreigd.
Wat hier Gorkum betreft twee Rijnaken
en een sleepboot, die in het midden van de
rivier vastgevroren zijn, hoeft men door ge
bruik te maken van springstoffen getracht
te bergen. Een ervan zit al met zijn kop in
de vluchthaven, maar de ander is er nog
niet uit.
Gevaarlijker dunkt rnij den toestan-d bij de
Oude haven. Daar liggen nog heel wat sche
pen, die het mijns inziens niet zullen hou-
van Arbeiders in Duitschland, van den heer
J Jaarsma, van Anjum.
Aan do orde zijn dan verschillende voor-
stollen van allerlei nard.
Breede discussie leverden o.a. op de vra
in van do afd. Assen: Is het ook mogelijk
aan don landarbeid der vrouw een einde tc
maken? en Is het ook mogelijk vlugger ge
plaatst te worden in de werkverschaffing?
Hierna werd de begrooting 1929 vastge
steld. Het eindbedrag bedroeg o.a. f 6SJ80.
NED. CHR. LANDARBEIDERSBOND.
DE POSITIE VAN DEN ARBEIDER
TEN PLATTELANDE.
Referaat van den heer Tj. Pannekoek.
Vrijdagmorgen negen uur werd de v erga
dering door den voorzitter nc.ropcnd op ge
bruikelijke wijze.
Binnengekomen was nog een telegram
an gelukwenscli van den heer J. F. Beh-
i belangrijke toename seerd.
voor ons land een goede tijd aan. Maar door
de buitenlandschr concurrentie brak daar
na een slechte tijd aan. De arbeider* wer-
den tot den bedelstaf gebracht Maar tc*n
is men ook gaan begrijpen, dat men door
eigen inspanning er weer boven op moeat
komen.
Thans is dit bedrijf uitstekend gcorganl-
waarneembaar door verbeterde grondbewer-i Vroeger was landarbeider en arm svno-
kiug, meerdere kennis van hulpmeststoffen, niesn. DaariD is een totale omkeer geko»
en oordeelkundige aanwending daarvan, ver men, dank zij de goede vakorganisatie,
betering van zaaigranen enz. I Thans wordt aan den arbeider een gelijk-
Mag 'of kan worden verwacht, dat dit!waardige plaats meer en meer ingeruimd,
productievermogen nog belangrijk zal toe- Een nieuw vraagstuk is er evenwel bijge
nomen? Naar spr.'s meening doen we voor- komen, dat der werkloosheid. Het jaar»
zichtig de verwachtingen in dezen niet al inkomen der arbeiders is daarom gedaald,
te hoog te spannen. j En nu is het zoo moeilijk m de hui-
Po landbouw heeft vooral na de oorlogs- 'dige bedrijfsorganisatie te behouden, wat
jaren een groote stabiliteit vertoond wat den men heeft, ja nog meer te verkrijgen. Zelf»
erboirx dor gewassen betreft. Vele varia- wordt dikwijls bij verhooging van het uur»
-------
t.v.u.v- ,\erTOU« u-u gewiuswJi vcut.i. i ~0—p
rens, voorzitter van het Centraal verband tie.s hieromtrent zijn niet te venvachten. loon een verlaging van het jaarloon gecon-
Wel is er een belangrijke verschuiving te stateerd. Het bedrijf is eigen belang, maaf
constateeren naar de cultuur van tuin- i ook tevens gemeenschapsbelang. Het majr
bouwproducten en het kweeken van bloem-'niet ten eigen verrijking worden aangewend
bollen; terwijl op veenkolonialen grond dc En wanneer wij medezeggenschap «ischen«
bi eten bouw toeneemt Omzetting van gras- dan moet ook onze houding tegenover het
land in bouwbedrijven of omgekeerd, is niet bedrijf veranderen.
op groote schaal waar te nemen. I Ons ideaal, zegt spr., moet niet buiten.
De prijzen onzer landbouwproducten gaan maar i n ons bedrijf liggen. Ons ideaal moet
hoegenaamd niet in stijgende lijn, maar too- zijn mede te werken tol verheffing van dea
non wei eenige stabiliteiL I arbeidenden stand.
Voor de tuinbouwproducten is in 1928 een :i gaan moedig voorwaarts in de kracht
goede besomming gemaakt, doch al te opti- van Hem, die ons geschapen heeft (Ajv
mistische verwachtingen kunnen ook hier plaus.)
--den gekoesterd. Ook onze agrarische op dit referaat volgde een zeer geanimeel*
Spr. behandelt de positie van de landar
beiders in het bedrijfsleven.
Spr. vestigt er do aandacht op. dat wij
in con tijd "van snelle ontwikkeling leven
ten opzichte van hot bedrijfsleven. De inten
siviteit wordt steeds hooger opgevoerd. Ou
den arbeider ten bedrijven worden beïnvloed door den
reldhandel.
Do tolmuren worden, ondanks ecoo
sclio conferenties in Genève, al hooger en k
hooger. En het vraagt van onze Nederland-
scha verbouwers en handelaren steeds groo- j r:
ter inspanning daarover te klimmen. o
In hot jaar 1851. begon het vrijhandelsstel v
sel overal te zegevieren. Toen brak er ook
de discu._
Daarna sprak de voorzitter een woord van
lank tot de afgevaardigden voor hun op
komst en medewerking.
heer L. v. Vliet van Westmaas, 2e voor
ttor, sprak daarna het slotwoord. Spr. wekl
tut trouw aan het beginsel, waarna d«
■rgadering na bet zingen van het bondslie4
i cewono wijze werd besloten.
Üe vastgevroren Rijnaak „Amorfax", in de rivier bij GorkumDeze nak zit door het
breken van de schroef van de sleepboot Warganddie het zou bevrijden, nog steeds
in het ijs vast. Wanneer dc dooi invalt moet het schip als verloren worden beschouwd
ners konden echter nog allen het noodige
bekomen. Alleen was er eenige zorg, dat de
scholen geen voorraad genoeg zouden krij
gen, anders moest men «leze sluiten.
De bocht in de Merwede was wel
gevaarlijk voor den ijsgang, maar ten slotte
wist men toch nooit van te voren, wat het
ijs zou doen, duö bleef het maar afwachten.
Zooals men ziet blijkt uit de gegevens, die
wij hierboven we.-rraven, dat man in de go-
meenten langs de M.-rwede over het alge
meen wel met bezorgdheid maar toch mot
met angst de toekomst tegemoet te zien.
Telkens weer hoorden we: „Het dijkbestuur
hoeft alle
•egelen getroffen, de dijk- te worden, ziet u.
den. wanneer het ijs eenmaal loakomt.
Het meest kritiek': ft, dat er een schuit
met Benzol tusschen ligt. Wanneer die in
het gedrang mocht komen dan vliegt heel
Gorkum de lucht in.
Dc vraag is echter, wat het water doen
wil. Op het oogenblik staat er 54 duim, op
15 Februari, eenige dagen geleden, was er in
Keulen bijna geen water, 10 duim, dat is de
laagste stand, die ik mij ooit herinner.
„Zijn er reeds ineer dijkbreuken geweest?"
vroegen we.
„U kijkt naar de platen hier aan den wand
zie ik. Ja, maar die zijn van hooger op. Dat
waarschuwing cim niét zorgeloos
de Merwede hel) graaf en de hoogheemraden zijn op de gebeur j Laat rens kijken. Ja, dijkbreuken zijn er
t voorbereid" en dit gaf ons aanlel-Irneer dan eens geweest» maar toch meer in
ZV Ned, Chr. Landarbeidersboml hield gister en eergister te Utrecht zijn tweejaarlijksche algemecne vergadering. Tevcru werd
h'-t 15-jarig bestaan herdacht. Op dfoto van links naar rechts de he ere n Pannekoek, Wanden. A. Bakhuis, 11. Oudekerk. R.
Simons, Fee rut ra, L. v. Vliet, KalverdaViceri, v. d. Meer. Staande.- G. Simons, Visser, G. Dievil, K. Koning, Linkenaar, Bol, v. <L
Hoek, Kardol, Voogd, Walters, v. d. Rhec.
vroeger tijden. Daar heb je 1655 bij Gorkum,
1658 bij ijsgang de Mcrwedijk doorgebroken,
in 1663 weer, beneden Gorkum de Nieuwe
Wolphaartsdijk, eveneens bij ijsgang, in lTO-.i
deJjMerwedijk pij Hardinxveld door een ijs
vlntopping. Van dc laatste remv kan ik u
h-daas geen volledige opsomming geven, om
dat het" archief, zeer onvolledig is, maar de
geschiedenis leert telkens weer, dat het groo
te gevaar hiervan dreigt, dnt dc rivier cr
gens verstopt raakt.
'Vaar dat zal zijn, dat weten we helaas
t. Er hangt veel van af. hoe het boven
toe gaat! Als bij Lobith alles schielijk
loskomt, dan is het al zeer ernstig, maar
het kan net zoo goed meevallen. Hoe eerder
het beneden loskomt en hoe later bovenop,
des te beter is het voor ons."
Wij hebben afscheid genomen van don
dijkdeskundige met het uitspreken van den
wensch, dat wij hemmaar niet spoedig
zouden ontmoeten, wel te verstaan:
niet bij een catastrophe.
Maar dat de toestand ten spijt van de rust
.•an hetoogenblik ernstig genoeg is, daar-
.-an hebben wij wel een indruk gekregen.
De toestand te Gorkum.
Wij hebben na ons onderhoud ons nog
•ons op dc hoogte gesteld van den toestand
•n bevonden, dat de schepen In dc oudo ha
/en inderdaad zeer gevaarlijk zitten. Zij zou
den misschien nog weg kunnen komen, wan
neer een sleepboot beschikbaar ware. De
„Wangard" heeft, zooals men weet, den
schroef gebroken en moet eerst gerepareerd
worden. Een tweede sleepboot, die hier ligt,
dc „Fiat Voluntas" heeft twee schroeven en
daarom, hoewel sterk genoeg, niet ge
schikt voor het ijsbreken.
Men vreest, dat het iviet zal gelukken den
tweeden Rijnaak, die nog midden in de ri
vier vast zit, vrij tc maken, terwijl de hoop
op het nog tijdig bergen van do schepen
i de oude haven moet worden opgegeven
Het ijs voor dc stad is namelijk thans van
iy0 tot 2 Meter dik. IV? torpodistcn hebben
hwlen geen verdere pogingen gedaan om
door middel van springstoffen een vaargeul
te maken voor do tweede Rijnaak, de .„Vnior
las", die midden ia do rivier vast z'.L
Gelukt dat niet, voor de rivier loskomt,
dan zal deze groote kast verloren zijn.
Do voorspelde dooi Is heden echter nog
niet ingevallen, zoodat men alle hoop nog
niet opgoeft.
In het midden van do oude haven ligt hel
Duitsche tankschip met Benzol. Dit schip is
geheel afgeladen en ligt mot het dek onge
veer even hoog als h«*t ijs.
Weliswaar zullen andere :- hcp n, di-- cr
voor liggen hei eerst den stout van het ijs
kunnen opvangen, doch niettemin blijft -ie
toestand ernstig.
Do toekomst zal echter moeten leeren of
lwt schip het kon bolwerken.
Tiel, 22 Februari.
In den Tlelerwaard geen ongerustheid.
Een kostelijke rit langs de oever van de
Linge, het kleine riviertje, dat echter bij
hoogen waterstand zulke groote onheilen
kan aanrichten, bracht ons naar Tiel, waar
wij nadere informatie» wenschten in tc
winnen omtrent don toestand in den Tie-
lerwaard.
Zooals bekend ressorteert hot onderhoud
van den Waaldijk van Tiel naar Gorkum
onder hot H«x)gheemraadschap „De Tieler
waard", gezeteld te Tiel.
Wij hebben hedenavond een onderhond
gehad uk' den secretaris-penningmeester
\an dit Hoogheemraadschap. Mr. J. Ver-
- t o e g h. die aanstonds verklaarde, dat er
voor «Ion Tlelerwaard niet do minste reden
tct ongerustheid bestond.
Ik begrijp niet, aldus Mr. Verstregh
wanrom nn-n do monschen c.igerust gaat
maken. Er is ijs""«n«* te venvachten, zoo
als er wel méér iisgang is geweest, maar
dat is toch heel gewoon.
Bovendien zijn de omstandigheden thans
gunstig. De alerstand is bijzonder laag
en dit is een groot voordcel. W anneer zo<>
al9 in 1917 h>-t ijs zich 1 astgozet l<:j
hoogen waterstand, zoodut de schotsen van
lijk tot dijk kwamen, dan zou or mrer g--
vaar ziin, maar 2c"° al komt or nu hooger
water dan zal het 'is zich des tc geniakke
lijker over dit groote opoervlak versprei
den.
Natuurlijk blijft «le mogelijkheid open,
dat zich, vooral bij «Ie bruggen ijsdammen
gaan vormen, waardoor opstoppingen zou
den volgen, maar dan heb je tegenwoordig
zooveel hulpmiddelen, zooals dynamiet en
andore springstoffen, die een opruiming
kunnen houden, dat ik ook hierin geen ge
vaar zie.
Do gebeurtenissen van 1920 en 1926 schij
non dc menschen ongerust tc hebben ge
maakt, maar voorzoover de Tielerwaard be
treft kan ik nog geen gevaar zien.
,Js hier de dijk in dc laatste jaren
nimmer doorgebroken?"
„Neen, laat eens zien, het laatst geloof
ik in 1809 bovenstrooms. Maar na dien tijd
zijn de dijken zoo versterkt!
Daarbij komt nog, dat de normalisatie
van de rivier een gunstige lactor ls. Vroc
ger ging het grondijs spoedig op een on
diepte vastzitten en dan kreeg je de dam
men, die nog altijd gevaarliik blijven, maai
bij den gelijkmatigen bodem, die we thans
hebben is daar ook al heel wat minder go
vaar voor. Maar ia, het ijs blijft ten slotte
een onberek/mbare fuctor.
„U bobt dus geen extra maatregelen
getroffen? Het dijkleger is niet opgeroepen?"
„Dc hoogheemraden zijn natuurlijk op
hun hoede, maar \erder liggen al die din-
een vast In Rijksbes) ui ten. Je bent tegen
woordig lang niet meer zoo de baas als vroe
ger en ook het oproepen van d-- dijkwachten
ligt vast in de besluiten van Waterstaat. Ik
heb hooren verluiden, dat de Minister al
spoedig dc riviercorrespondentie wil gaan
instellen en dun worden natuurlijk ook de
posten betrokken.
Volgens al die lang verouderde bepalingen
moot dan nog zoon man op eon paard langs
de dijken rijden, maar wij doen den waar
schuwingsdienst natuurlijk loopen over <k-
telefoon. Het gaat alles zoo zeker mogelijk.
Wanneer werkelijk de dijkwu.-ht moet WOr
den betrokken, dan is «lat in een paar uur
in orde. In 1928 b.v. hebben wc de men
schen om 9 uur gewaarschuwd en om 1 uur
was de heele dijk volledig bezet Verder
hebben we hier een rnassa.materiaal, schop
pen. zakken en zand, maar zooals gezegd;
ik zie nog niet In, dat we dat zouden moeten
gebruiken.
..Zijn hier de laaide jaren nog gevaar
lijkc situaties geweest?"
„Gevaarlijk, gevaarlijkIn 1917 is
er ecu zware dam gekomen bij de steenfa
briek waar het ijs nogal hoog gekruid Is
Maar de dijken zijn sterk.
„Zijn ook de dijken van uw hoogheem
raadschap nog versterkt den loatston tijd?"
„Neen, de onze niet, maar hoogerop wvl.
Wij hebben langs al onze dijken basaltblok
ken men twft er van hoogerhand wel op
aangedrongen, dat we oen andere dakbedek
king zouden nemen, dat was dan weer beter
maar we zijn daar niet op ingegaanNa
tuurlijk zullen we, wanneer dat gevraagd
wordt, straks !«?t dijkleger oproepen, maar
verderneen, Ik zie voor de Tielerwaard
werkelijk geen gevaar."
Tot zoover de geruststellende verklaringen
van Mr. Versteegh.
Bh Wagenlng&n en Arnhem.
Konden wij gister omtrent den toestand te
Tiel geruststellende verklaringen ontvan-
vangen, een tocht over den breeder Waal
k deed ons zien, hoe laag het water hh-r
wel stond. Voordat de uiterwaarden owr
stroomd zijn en het ijs tegen c. dijken ls
opgestuwd, kan cr nog heel wat gebeuren,,
INGEZONDEN MEDEDEELING
rf^MUNHARDT'S
tabletten
bij Griep en Influenza
r het ijs is verraderlijk cn de geweldig*
dam te Druten noopt tot voorzichtigheid.
Waar echter overigens de Waal ook In het
Boven-Betuwsche gebied op dit oogenblik
nog volmaakt rustig en vlok lag, zijn wij
vanmorgen maar spoedig naar den Rijn ge
trokken, om «laar den toestand in .vgen-
schouw te nemen. In «vn der kleine dorpjes
aan il«-n Rijn waarschuwde men ons reéds,
dat t«- Arnhem «1e overtocht over dc ri-
ier zeer bezwaarlijk zou zijn. Men kon wel
>vcr, maar het was uren wachten. Op hoop
an zegen zijn wij daarom afgeslagen naaf
het Lexkcsveer, bij Wageningen. Juist gister
had men daar het vis opengehakt, waarin
de pierpont zich kon voortbewegen. Een
motorboot trok de pont over. Moeilijk ginf
het, een voortdurende strijd moest worden
gevoerd tegen de ijsschollen en 5 6 man
moest de pont van het ijs afhomlen, waar-
t«:gen h«-t snel stroomendo water hem tel
kens weer opduwde. Er was juist vrij veel
was in de rivier gekomen en do veerman
vreesde, dat het ijs dan ook wel spoedig zon
breken.
en dan?
Nou meneer, was het antwoord, dan kan
je voorloopig hier wel bij het veer wegplij-
Zou de overtocht lang gestremd worden?
Zeker een dag of drie. Maar dat hangt
van de omstandigheden afOf het ge-
\nar kail? Ib-t water staat hier nq al van
dijk tot dijk cn de ijssehotsen zijn een hal va
nieter dik. Als dat gaat werken! Het hangt
er een hoop van af of we plotseling boog
water krijgen. Maar gevaarlijk blijft bat
altijd.
In Arnhem, waar wij Juist zijn aanga-
komen, hoorden wc hetzelfde. Voor den Rijn
is men meer bevreesd, dan voor dc M aal,
omdat de uiterwaarden lang zoo uitgestrekt
niet zijn en het water hooger stnaL
Rij de veerpont heerscht een geweldig*
drukte. Lange files auto's staan te wachten,
om met het brugdecl van do schipbrug,
waarmee oen overzetdienst is georganiseerd
naar dé ami ere oever te komen, l'ren gaan
er met wachten verloren, maar men kan er
nog over. Met een paar dagen za! dat wel
licht niet meer het goval zijn.
Uit het Sociale Leven.
UIT DE KLEEDENGINDUSTRIE
Met do firma Vroom eu Dreesmann te
Alkmaar zijn reeds gemimen tijd onderhan
delingen gaande over de loont?n en arbeids
voorwaarden van de naaisters, werkzaam
op de verschillende ateliers.
Op het laatste verzoek van de bonden, in
zake een noodzakelijke ioonsverhooging
voor verachilletule groepen, heeft dc firma
niet geantwoord.
Dit laatste was aanleiding, dat het perso
neel met algcnieene stemmen besloot van af
Manndng 25 Februari a.a het werk te ou-
derbreken.
Deze mt-ilcdes-llng is aan de firma gedaan
op Donderdag 14 Februari jl. Het personeel,
groot fifl naaisters, is georganiseerd In den
R. K. Naaisters- cn Kleermakershond en
den Ned. Chr. Bond in de Kleedinfindustri*
