WOÉNSbA'fe" jÓ FEBRUARI 1929 FTT? ~~TF READ PAG. 9
BUITENLAND.
Uit Oost-Indië
LICHAMELIJKE OEFENING.
Schoolnieuws.
VATICAAN EN QUIRINAAL.
De „Messagero" meent nog de volgende
Mjzonrierhedeu uit de tussrhen liet Vaticaan
#n de Italiaanse! ie regeering gesloten over
eenkomsten te kunnen publiccereo:
Aanslagen op de v e i I i g li e I d of 't leven
inn «lei» Paus zullen door Italië worden be
jclionwd als aanslagen op de veiligheid van
den slaat.
De kardinalen zullen, evenals in de
•ude garanticwcttcn, worden beschouwd
als prinsen van den bloede, en zul
len als burgers van het Vaticaan elke vrij
heid en onschendbaarheid genieten van d®
aan de snuveroiniteit van den Heiligen Stoel
onderworpen personen.
Aangaande liet burgerschap in den
Vatiraunschen Staat is het beginsel van
•en dubhel burgerschap buitengesloten.
Met Intrekking tot het religieuzo liuwc-
1k is bepaald, dat het burgerlijk huwelijk
geenszins is afgeschaft, doch van kracht
blijft voor niet-kntholieken en ongcloovigen,
die zich natuurlijk tot de burgerlijke auto
riteiten moeten wenden voor een evcntueole
•nthinding hunner civiele huwelijkshanden.
Het concordaat bevat voor de kerk aan
sleivIijke voordcelen in fiscaal opzicht Het
ieheer der tot het paleis behoorende kerken
wordt door den koning aan den paii6 afge
staan, met uitzondering van hel Pantheon
waar het recht tot benoeming van het ka
pjttel den koning blijft voorbehouden.
Ten slotte is het gezag der bisschoppen
aanzienlijk versterkt; sommige bisschops
zetels, die overliodig worden geoordeeld,
zullen worden opgeheven naar gelang zii
vacant worden.
Verbroedering van „wit" en „zwart" In de
Romeinsche aristocratie.
Do ontvangst in het paleis Colonna ls de
JelangrijUste rnomlaino gebeurtenis gewces!
van den historischcn dag der overeenkomst
tusschen den Hejligen Stoel en «Ie Ilaliann-
sche referring. Voor «Ie eerste maal sedert
lfe.O had de llomeinsehe prins Colonna, die
een de' hoogste ambten bekleedt bij het hof
van «Ipii paus, zijn zalen geopend, die ge
sloten wurrn geweest sedert de bezetting
van Dome en had hij de kerkvorsten, c!en
Roiiioinschon adel en de vertegenwoordige rs
der regcering uitgenoodigd. Deze soirée was
in zeker opzicht liet zinnebeeld van de ver
dwijning te Homo van het antagonisme der
beide werelden, bekend onder de namen
von wit en zwurt, die gedurende 59 jaar in
dezelfde si6i leefden zonder dat zij offi
cieel contact met elkaar ba Iden, hoewel la'
van patricische families leden hadden on
der belde kleuren.
Alle te Home aanwezige kardinalen met
Gasparri aan bet hoofd, woonden de ont
vangst hij, evenals de gehecle Romeinsche
aristocrat !e. Te hunner eere werd de oude
traditie, die reeds voor goed verdwenen
scheen, hersteld. F.vcnals voorh®eon wacht
ten dienaren met fakkels In de hand de le
den van het Heilig College aan den voet
van ile groote trap van het paleis.'op om
hen ie begeleiden lot aan den ingang der
talen.
IETS UIT DE VOORGESCHIEDENIS.
Angstvallige voorxichtigheid btj de onder-
- handelingen.
De onderhandelaar en rechtsgeleerde
raadsman vnn den Ilei'igon Stoel. Mr. Pa
eel li, een broeder van den nuntius te Ber
lijn, beeft aan de „Popoio d'Italia" hel een
en ander verteld van wat aan liet sluiten
der overeenkomsten tusschen het Vaticaan
•n Quirinaal is voorafgegaan.
De eerste onimoeting met den onderhan-
dclnnr der Italiannsche regeering, staats
raad Baron®, vond op diens uitnoodigine op
fl Augustus 1921» plaats. Door dit onderhoud
wensehte Mussolini lo vernemen op welken
«rondslng een oplossing der Romeinsche
kwestie mogelijk zou zijn.
Mr. Pacelli verklaarde, dat de Heilige
St--"l pis vn^r'vftnrde stelde, «Int. er weder 'n
kleine kerkelijke staat zou worden ingesteld
met naar buiten blijkende souvereiniteit van
den oans en wat bet coneordnat betrof bur
gerlijke rechtsgeldigheid van bet kerkelijk
huwelijk. De Italiaansche onderhandelaar
liet doorschemeren, dat on dezen grondslag
onderhandelingen mogelijk waren, waarop
ruim honderd niet-bindende besprekingen
In de woningen of op de bureaux der beide
rec'itsge'eerden p'sets vonden.
Op 4 Oetoher 1920. den dep van den H
Frnneiscus van Assisi, ma'ht'urte Mussolini
lijn vertrouwensman schrlfteliik tet voort
zetting der besnrekingen, terwijl de kardl-
naal-staatsserretnris C.aspnrri twee dagen
later in een brief nog eenig voorbehoud
mankte, dat eerst op 24 Oetoher 1920 werd
ongebeven. Den 24sten November van hfet-
zelfde Jaar werden de beide onderhande
laars het eindellik een» over den eersten
tekst eener overeenkomst, die sleehts uit 10
arf'ke'en bestond en. om de geheimhouding
beter te verzekeren, door den zoon van Mr
Pacelli slechts in twee evpmnlnren werd
ongesteld Te"eliikerti|d begnnnpo de voor
bpreideode hp«nrekineen over bet concor
dnat. Eind 1920 begon Mgr. Rnrgnngini-
Duea aan de onderhandp'ingen deel te ne-
m»n. welk® fh«ns gedrieën in de eenzame
Villa vrn kardinaal C.rsnitn di Relbiont®
aan «ie Mont® Morin nP-ts vonden.
Tien van deze besnrrl ingen met zijn drie
en strekten z<cb over erseheidene dagen
lilt. Over den tekst van h«t roneordaaf werd
men het in Februari 1927 eens; bij word in
A'irü nnp-poteld, Pa«rmi werden de onder
vonrtne-et ter VPrVOlmakinp
v°n ♦c'-sten van het verdrag en van het
concordaat
[Top enn-fvptUg voor-'lrbflff beide n«rt"e«
fe wprk z'in gerann ht|t1:t vel hien'if. d®f
de mncht'eing van Gnen-rrl om nfficipptr
ondnrhnndetinr-ro een te kooonen perst on
3 September 1928 werd verstrekt en de
Overeenkomr»i«»e maebttrrinr» van Mussolini
perst nn 9 November. nn'dpf de voorberel-
jtr-uo rreds twep fnPr hadden
geduurd. He vn1m"cbf tot onfterteekonini*
van den Ttnllnanschen koning is gwdagtre
kend Novemhpr, die van den paus ,25
De riekt® en de dnnd ven den Tteltnnn
pn,„n on^erbandetarr. P»rnne on 4 Januari
jnor» een korte .-erfraolng dor onder
bandeünpen veroorzeekf. die on 8 Januari
door Mussolini zelf ter hand werden geno
urm.
De onderhandelingen tus°rben Paee'tl en
Moes-I <ni vonden in de nartict'iere wnnino i
vnn den loafofe ntents en duurden vaak
van 0 uur 's avonds tot 1 uur 's nnehts.
NOG GROnmn r»» """TTIGHEDEN
OP KOMST.
Nog wordt gemeld, dnt de onderteekenlnp
der \erdr"ren tussrhen bef Vafiman en Itn
II* door den onus en den koning met groote
offieiee'e nlerbfiglipid zal gPSchieden. Daar
nn znl de koning den paus en vervolgens
c*e paus den koning bezoeken (vprmoedelij'-
begin Juni).
DE FRANSCHE REGEERING
BIJNA IN DE MINDERHEID.
Dinsdag heeft bij de stemming in de
Fransche Kamer over de hervormingen, die
in 1926 voor de justitie zijn ingevoerd, het
k&hinel-Poincaré sleehts een meerderheid
van 6 stemmen verkregen.
Voor de motie van vertrduwen stemden
291 afgevaardigden tegen 285.
De zitting werd in parlementaire kringen
met groote spanning tegemoet gezien, daar
ine» een nederlaag van de regeering niet on
mogelijk achtte.
De radicale partij had 'n motie ingediend
om de rechtbanken, die in 1926 om bezuini
gingsoverwegingen opgeheven waren, weder
I j te stellen. Barthou, de minister van justi
tie, wilde deze motie niet aanvaarden en
stelde uit naam van de regeering de kwestie
van vertrouwen.
SPAANSCHE CRISISGERUCHTEN.
De correspondent te Madrid van de „Jour
nal" meldt, dat Primo de Rivera koning Al
fonso beeft uitgenoodigd, den kabinetsraad
te presidcercn, welke zich met het onderzoek
van den politicken toestand zal bezighouden.
Deze kabinetsraad heeft inderdaad plaats
gevonden.
De „Chicago Tribune" publiceert uit Hen
dayc aan de Spaansche grens over den poli
ticken toestand in Spanje een aantal berich
ten .waarin o.a. beweerd wordt, dat koning
Alfonso met verscheiden persoonlijkheden
onderhandelt over een nieuwe regeering.
Generaal Bcrenguer, J. Maura en de mar
kies de Magaz worden in dit verband ge
noemd. Laatstgenoemde, die Spanje bij liet
Vaticaan vertegenwoordigt, zou zich bereid
hebben verklaard een regeering te vormen
DE STRIJD IN AFGHANISTAN.
Habiboella en de godsdienstige lalden.
Uit Pcsjawar wordt gemeld, dat Habiboel-
loli, d® zoon van den waterdrager, die te
Kaboel den troon bezetttc, een proclamatie
heeft uitgevaardigd, waarhij de godsdiensti
ge leiders in den staat hersteld worden, in
liet genot der toelagen, waarvan zij door
Amanoellah werden beroofd.
De stammen, die Ali Aolimed Khan .den
troonpretendent, die te Jagdalak werd vor-
slagen, steunden, hebben thans hun steun
aan Habiboellab aangeboden. Deze tracht
nu ook zich den steun der Sjinwari's te ver
zekeren.
In de Oostelijke provincies in de streek
van Telekebnd bcerscht een ordelooze toe
stand; daar hebben de autoriteiten alle gezag
verloren.
De beide Engelsche vliegers, die onlangs
in Afghanistan een noodlanding hebben moe
ten doen, zijn te Pesjawar per vliegtuig te
rug gebracht. Zij hadden onder bescherming
gestaan van Ali Achmed Jaw, een der troon
pretendenten.
KINDEREN ONTVOERD?
Nleuwa onlu tan la Eag.-IndiB?
Uit Bangalore (Eng.-Indië) gaan thans
geruchten over liet ontvoeren van kinderen.
Opgewonden Hindoes hebben reeds drie Mo
hammedanen en twee Kandahori's overval
len. Geruchten van denzoifdcn aard loopen
in Poona Men vreest, dat de onlusten tc
Bombay zicli In andere deolen van Engelscli
In'dië zullen herhalen^
ERNSTIGE OPSTAND IN MEXICO.
Valcnzuela, de leider, door 20 generaals
gaslcund.
Uit Londen wordt gemeld:
De opstand, welke onder leiding van don
vroegeren Mexicaanschen gezant te Londen,
Valenzuela, is georganiseerd, moet een veel
ernstiger karakter hebben dan aanvankelijk
werd aangenomen.
Valenzuela moet door 20 generaals worden
gesteund, van wie generaal Mr.izo, de mili
faire gouverneur van Sonora, htit opperbevel
voert
Generaal Manzo moet zijn hoofdkwartier
voorloopig in dc Verecnigdc Staten hebben
opgeslagen;
De regeeringstrocpen staan, zooals gemeld,
onder het persoonlijk hevel van den minister
van oorlog, generaal Amaro.
De beweging wordt order de leuze: „her
stel van de godsdienstvrijheid voor allen"
geleid.
Valenzuela wil waarschijnlijk door den
opstand zich een weg tot liet presidentschap
banen.
DE DESKUNDIGENCOMOr^IE.
Een subcommissie van vijf.
In de Dinsdagmorgen gehouden zitting van
de deskundigencommissie, die van 11 tot 1
uur duurde, hebben dr. Schacht president
der Duitsche rijksbank cn de Britsche dele
gatie-leider, sir Josiah Stamp, verslag uitge
bracht over hun pogingen tot het opstellen
van een arbeidsprogram voor de verdere be
sprekingen.
Bes'oten werd, aan de subcommissie een
drietal loden toe te voegen, nl. Parmcntier
(Krankrük), Gutt (België) cn Suvich (Italië).
De subcommissie zou trachten voor de nle
numzitting haar voorstellen te formulccren.
KINDERHUWELIJKE!. IN ENGELAND.
Door het Hoogerhuis nietig verklaard.
Het Engclseh Hoogerhuis heeft in tweede
lezing de wet aangenomen, welke huwelij
ken tusschen personen, jonger dan zestien
jaar, ongeldig verklaart
Lord Buckmaster wees op het voorbeeld
van Noorwegen, Zweden, Turkije, China,
waar de voor het liuwcl -k vcrcischte leef
tijd bnoger is dan in Lngeland.
Markies Salisbury verklaarde namens de
regcering. dat de laatste twadlf jaar in
Engeland 918 huwelijken werden aangegaan
op 15-jarigcn leeftijd, 28 op 14-jarigcn en 3
op 13-jarigen leeftijd.
DE SAFE INBRAAK TE BERLIJN.
Een Berlijnsrhe politic-bcrieliten-H.-nst
meldt, dnt de safe-inbraak tot nu toe op geen
enkele wijze Is opgehelderd.
Om prlnclpiecle redenen gewelge**.
Uit Berlijn wordt gemeld:
Het was aan het Duitsche ministerie van
buitenlandschp zaken bekend, dat verlof voor
het vliegen over Egypte te Cairo om prinei
pieele redenen wordt geweigerd. Desondanks
werd gepoogd, zulk een verlof te verkrijgen
.Helaas hebben deze pogingen, naar eerst de
zcr dagen definitief is gebleken, tot een ne
gatief resultaat gplcid.
TREINBOTSING IN BELGIË.
Twoe doodon, volo gewonden.
Uit Brussel wordt gemeld:
Een reizigerstrein van Aalst naar Gram
mnt is In een bocht teocn een stilstannden
goederentrein gehotst Er zijn twee dooden
en 20 4 25 gewonden.
DE KOUDE
IN HET BUITENLAND.
in zuid rusland.
In de Krim woedt een hevige sneeuwstorm.
Het spoorwegverkeer is gestremd. Dc sneeuw
ligt op sommige plaatsen 5 M. Loog.
in joego slavic.
Hevige sneeuwstormen lic'.iben in Zuid-
Slavië opnieuw een ontreddering ln het
spoorwegverkeer te weeg ^ebracht
in düitschhA::d.
In Duitschland blijft de hevige koude al
lerlei last en "cvaren veroorzaken.
In Brunshüttel en Brunsbüttelhafen is we
gens het springen van de hoofdwalcrleiding
de watervoorziening gestremd.
Tengevolge van de koude zijn lichtgas-
leidingen te Itzchö en Lagerdorf lek gevon
den. Die veroorzaakte een gasvergiftiging
hij twaalf personen. Allo vergiftigden liggen
nog ziek.
In Schwarzenbek heeft men op het kerk
hof in cenige gevallen graven moeten del
ven met hcliulp van springpatronen.
Er worden maatregelen genomen om dc
gevaren van het invallen van de dooi het
hoofd te bieden, inzonderheid waar rivier
dijken door ijsgang bedreigd zullen worden
cn overstroom ingen zullen kunnen voortko
men doordat zich ijsdammen vormen.
De twee Duitsche linieschepen, die hulp
moesten brengen aan ingevroren vaartuigen,
zullen volgens een mcdedeeling van de ma
rine-leiding voorloopig niet meer uitvaren,
tenzij er een omkeer in het weer intreedt Zij
worden echter in gereedheid gehouden, zoo
dat zij niet op de werf zullen gaan om ge
repareerd te worden. Hoewel de beschadi
ging der schepen niet zoo ernstig is, zou
toch een ingrijpende renaratie geruimen tijd
duren, zoodat zij dan niet terstond gereed
zouden kunnen zijn om uit te varen.
de rijn VERBr.tekt zijn ijsdek.
Te Ludwigshafen is geseind: Dinsdagmid
dag is het ijs op den R;in over een afstand
van drie K.M. gesprongen. Hetzelfde heeft
zich in Oppau voorgedaan; verscheidene per
sonen, die zich op het I's bovonden, konden
zich sleehts op het laatste oogenblik in vei
ligheid brengen.
men laat het ijs springen.
Uit Koblenz wordt geseind: Het ijs in den
Rijn groeit steeds aan. Mot het oog op den
ijsgang na het invallen van den dooi is men
Dinsdag begonnen me' het doen springen
van het ijs op Rijn en Moeizcl. Overal in de
dorpen is men bezig voi rberoidende maat
regelen te treffen om de schade te beperken.
nieuwe daling der temperatuur.
Wees Maandag de thermometer in Berlijn
slechts 4 graden vorst aan. Dinsdag bleef
hij ondanks de zonneschijn op 8 onder nul
staan. In dc avonduren trad echter weer een
daling in, zoodat reeds 10 graden vorst ge
registreerd werd. Trouwens in geheel
Duitschland is de vorst weergekeerd.
boven ..JL aan de I. idrdtaap.
In sterk contrast met de vorst in midden-
•iuropa staat het feit, dat aan de Noordkaap
l graad boven nul garcis'.reerè wordt
temperatuurstijging in midden
italië.
In Midden-ltalië stijgt de thermometer. In
Rome cn omgeving is het zonnig weer. In
Noord-ltnlië vriest liet echter nog enkele
gi-adcn. Dinsdag is in Triest weer sneeuw
gevallen.
in engeland.
In Engeland is dc temperatuur over het
IN egypte.
IJs in de woestijn.
Uit KaTro wordt gemeld:
De koudegolf hecit thans de woestijn be
reikt tusschen Marsamatruh cn de oase van
Siwa. Na een regen "werd dc woestijn met
een laag ijs bedekt. Te Kalro zelf heerscht
prachtig weer met veel zon.
Hedenmiddag te kwart voor tien is de
P.H.-A.D M. via Waalhaven naar Kopenha
gen vertrokken.
De K.L.M. zendt dit vliegtuig naar de
Dcensche hoofdstad, on verzoek van de auto
riteiten aldaar, om hulp te vorleenen.
Kopenhagen, dat on een eiland ligt, is door
het ijs geheel geisoleerd en de P.H.-A.D.M.
zal thans postvluchten onderhouden, tus
schen Kopephagen en Oedensee. Voorloopig
zal het vliegtuig ongeveer 10 dagen in De
nemarken blijven.
EEN ONVOORZICHTIG SCHOT.
BANDOENG. 18 Februari. (Aneta). Het
Legerbestuur heeft een telegram it Atjeh ont
vangen dat in een morschbivak te ltantau
Pandjang tengevolge van onvoorzichtighe d
door ee schot uit een karabijn een Javaansch
fusilier gedood is. Een Ambonees werd licht
gewond.
DE KOUDE EN HAAR GEVOLGEN VOOR
INDIE.
SEMARANG, 18 Februari (Aneta). De ver
keersstremming die de koude in Europa te
weeg heeft gebracht, doet naar de „Locomo
tief" me'dt, ook danig haar invloed in Indië
gelden. Dagelijks ontvangen Ipdische firma's
berichten over vertraging van den aanvoer
van noodzakelijke artikelen. Duurt de koude
nog voort, dan zal de suikercampagne ver
moedelijk de last hiervan ondervinden.
VERDUISTERING.
SOERABAYA, 18 Februari. (Aneta). Naar
het „Soerabayasch Handelsblad" uit Ambocna
verneemt, is gebleken dat de zaak van den ad
junct controleur van financiën, die verdacht
wordt van ve'rdu'stering van belastinggelden
een geldzaak is van de assistent-resident en
het gouvernement. Van fraude is geen sprake.
Het is een adminLstratiekwestie die aan het
oortjecl van de regeering zal worden onder
worpen.
De Officier van Justitie van Makassar ia
naar Amboina vertrokken.
PEN DROOM DIE ANDERS UITKWAM.
SOERABAYA, 19 Februari. (Aneta). De
kassier van den Staatsspoor van het station
Kotta verdobbelde f 1200 kan kasgeld. Hij
werd gearresteerd en verklaarde, de verduis
tering te hebben gepleegd, omdat hij ge
droomd had dat hij met dit geld f 76.000 had
kunnen winnen.
(Van onzen Duitachen correspondent.)
DE EVANGELISCHE BOND IN DUITSCHLAND.
De organisatie
en het werk van den Bond.
DRIE MIDDELEN:
WOORD, GESCHRIFT EN DAAD.
II.-)
De organisatie.
In een inleidend artikel vestigde ik uw
aandaehi op den Evangelisohen Bond in
Duitschland, vertelde ik een en ander over
zijn ontstaan en toenemenden groei, over de
moeilijkheden, welke ook hier de oorlog met
zich medebracht en behandelde ik het eigen
lijke, tweeledige doel der organisatie: een
tegenwicht tot de macht van Rome, speciaal
op politiek gebied en een openlijke strijd te
gen alle ongeloof. Thans wil ik uw aandacht
vragen voor d- organisatie als zoodanig en
vnor het werk, dit (.oor den bond in de Duit
sche landen wvrdt gedaan.
Dp leden van den hond hebben in de ver
schillende steden van Duitschland hunne
groepen, op zijn Duitsch: Ortsgruppen eri er
beslaan niet minder dan 2800 vereenlgingen.
die tesamen don bond uitmaken. Deze onder
afdelingen zijn naar de verschillende lan
den en Pruisische provincies gegroepeerd,
waaruit dan weer 31 leidemte vereenigingen
dver gansch Duitschland zijn voortgekomen.
De leiding van het geheel ligt in handen
van het presidium, dat vroeger uit 4, tegen
woordig uit R leden bestaat
Het hoofdbestuur wordt gekozen door het
centrale verhand. Pp 25 leden van 't centrale
verhand komen depts uit 't hoofdbestuur,
deels uit de verschillende besturen der tien
groote vcreenigingen voort.
Sedert 1906 is er een zakelijk leider aange
steld, die den titel ..Bundesdire-ktor" heeft.
De zetel van den bond werd van Halle a.
d. S. 1912 naar Bprlijn verlegd en verhuisde
daar In 1926 van Karlsbad 5 naar Friedrich
Wilhelmstraat 2. vlak in de nabijheid van
't Nederlandsche gezantschap in de Ranch-
strasse. Op den gevel van 't keurige huis
staat met gouden letters aangegeven: Reichs
geschilftsstelle des Evangelisohen Bundes.
Academisch geschoolde mannen zitten in
dit gebouw hard te werken en het was mij
eer. hijzonder genoegen, met hpp n persoon
lijke relatie te treden. Ik stelde al dadelijk
twee verschillende afdeelingen vast: de we
tenschappelijke. welke zich hezig houdt met
wetenschappelijke vragen, b.v. met 't concor
daat. op 'fongenWik dus, met de vele vraag
stukken, welke de verzoening tuschen vati-
caan'pn quirinaal met zich medehrengt .niet
slechts voor Italië, maar stellig niet minder
voor de landen, waar de katholieken in d»
minderheid zijn voorts de persofdceling.
van waaruit verschillende tijdschriften, pro-
naganda-geschriften en hrieven ats antwoord
op ingewonnen informatie de wereld ingaan,
Na8St de «cdert 1899 hier werkzame serre-
tarissen-peneraal werden „Wanderredner",
wij zouden zeggen reizende nropagen'"sten.
hanoeryid. die van Rerl'in uit de vorsriMllcnrie.
Duitsche landen bereizen en bewerken, om
propaganda te maken en leden te winnen
voor dep hond. Qn 't oogenblik doen vier zul
ke Wanderredner dienst in den hond, maar
ook wetenschappelijke medewerkers en he
stunrsleden doen op dit moeilijk terrein vaak
mede.
In dit hoofdgebouw van den Evangeli-
seben Bond bevindt zich teven9 het alce-
mccne secretariaat van het „Intern. Verhand
zur Vertcidigting des Protesfantlsmus". Tot
deze groote organisatie behoort de Evange
lische Bond met 24 andere DuRsrhe. daar
naast ook buitenlandsche vcreenigingen.
Hol werk van don Band.
Drie middelen worden door den Evnngeli-
schen Rond aangewend, om 't gestelde doel
te bereiken: woord; geschrift en daad.
Voor 't woord zijn uiteraard dé reeds ge
noemde „Wanderredner" de aangewezenen,
dio op hunne reizen de verschillende landen
en provincies bewerken. Zij reizen van plaats
tot plaats, houden propaganda-voordrachten
cn werken voor den groei van den- hond.
Naast hen treden begaafde mannen uit den
hond op zoodra "t er op aankomt de reforma
torische belangen te behartigen, speciaal op
gedenkdagen als den dag der horvorming,
den geboorte- en sterfdag van Mnarten
Luther.
F,en groot arbeidsveld omvat het schrifte
lijke werk. Voor hun Jaarlijksche bijdrage,
die twee, drie of meer mark bedraagt, ont
vangen de honds eden een blaadje, Mil-
gliederblatt" dat vroeger elke maand en
tegenwoordig alle twee maanden liet licht
ziet in een oplage van 300.000 exemplaren.
Daarnaast verschijnen tier organen van ver
schillende onderafdeclingen van den hond.
Men is er voorts op uit, om de toonaange
vende dagbladpers ten gunste van de bonds-
heweging te heïnvloeden en juist hier doet
zich het gemis aan een eigen uitgsproken
christelijke pers gevoelen.
Aanvankelijk diende tot deze propaganda
de „Kirchiohe Korrespondcnz", maar tegen
woordig wordt dit werk verricht door de
„Deutsch-Evangclische Korrcspondenz", wel
ke alle week in een oplage van 4800 num
mers verschijnt. De „Naöhrichten für evan
gelische Genieinde- und Sonntagsbliitter"
werden 1906 voor 't eerst uitgegeven, moes
ten 1922 worden stopgezet om financiccle
redenen, maar verschijnen weer sedert April
'26. Zij vonnen als 't ware een gewenschto
aanvulling van het gemeente-orgaan.
Door het hoofdbestuur wordt een „Vor-
standsblatt" uitgegeven, dat eerst maande
lijks, thans om de andere mand verschijnt en
een meer vertrouwelijk karakter draagt, ter
behandeling van interne r.angelegenhcden.
Men houdt er voorts een eigen Verlag op
na en hier zien allerlei geschriften 't licht,
welke aanhangige strijdvragen op confessio
neel gebied behandelen, vlugschriften, welke
het leven cn werker, der reformators weer
geven of aanvallen van katholieke zijde be
antwoorden. Religieuse onverschilligheid,
materialistische propaganda, het door velen
onbelangrijk geachte werk der vele Duitscht
sexten wordt eveneens langs dezen weg sys
tematisch bevochten. Alleen van de zooge
naamde „Wortburghefte" zagen er 83 num
mers het licht.
Men toonde mij stapels vlugschriften over
't gemengde huwelijk enz. enz.
In den barren oorlogstijd gaf men de
„Volksschriften zum grossen Kriège" uit,
waarvan 147 nummers verschenen, om 't na
tionale bewustzijn sterk te houden en toen
alles zoo gansoh anders liep dan men oor
spronkelijk dacht, werd deze serie voortge
zet onder den titel „Volksschriften zum Auf-
bau", nog later „Volksschriften des Evange
lichen Bundes Sedert '26 zagen hiervan 22
nummers 't licht, welke hislorische, religieu
se of kerkelijke vraagstukken liehandelen.
Onder leiding van prof. D. dr. Ulmer uit
Erlangen kwainen illustraties uit onder de
samenvattende titels: Waarom Evangelisch?
en Trouw aan het Evangeliel
In zeer groote oplaag 'erschijnt jaarlijks
een kalenderboek, dat juist dit jaar zijn 40e
jaargang kon notecren.
Als derde middel noemde ik u naast woord
en geschrift nog ae daad. De Los-van-Romc-
bowoging, welke uit 't einde van de 19de
eeuw dateert, werd in Oostenrijk doorloo
pend ondersteund. Do dwang, die van katho
lieke zijde in Oostenrijk op het protestantis
me werd uitgeoefend gaf hiertoe den aan
stoot, ook vvel liet ontwaken van 't Duitsche
bewustzijn tegenover de Slavische eischen
der overige bevolking.
De Guustaaf-Aoolf-vereeniging hielp hen,
die tot de Evangelische kerk overgingen,
door den aanbouw van kerken cn de Evan
gelische Bond.zorgde voor geestelijke verzor
ging. Tijdens den inflatietijd moest men 't
werk stopzetten, maar nr gaat men weer
verder en ondanks den tegenstand van Ro
me traden alleen reeds tusschen 1898 en
1921 130,000 zielen over tot de Evangelische
kerk.
Waar we van daden spreken, mag ik het
werk der liefdadigheid niet verzwijgen, la
1890 werd reeds het Diaconessenhuis in Frei
burg in Breisgau overgenomen door den
lioncl en op dit voorbeeld werden ook elders
«liaconessenhuizen aangekocht of opgericht.
Zoo ontstond 1913 de „Schwestersohaft des
Evangelischen Bundes" in Dessau gezeteld,
welke de ziekenhuizen met zusters voorziet,
vooral echter particulieren aan diaconessen
helnt Vooral in de oorlogsjaren werd hier
veer goed gedaan, want alle lazaretten had
den geoefende zusters noodig. Ren 2 Augus
tus 1926 werd naast 't bestaande nog een
tweede evangelisch ziekenhuis in Dessau ge
bouwd en 19 Dpc. 1927 verrees 'n inrichting
voor zuigelingen.
Men kan hieruit eenigszins afleiden, hoe
omvangrijk cn zegenr.ik het werk van den
Evangelischen Bond in Duitschland is.
GYMNASTIEK.
WAT IN 1929 NOG MOGELIJK IS.
Wij deden reeds mededeel img van een
eenigszins vreemdsoortig bericht in het week
blad „De Revue der Sporten", waarin onder
bovenstaanden titel eenige schimpsoheuten
werden gericht aan het adres van den ge
meenteraad van Baarn, die aan de Christe
lijke Gymnastiekvereeniging „Boaz" een sub
sidie zou hebben verleend en een verzoek om
dit bedrag met de neutrale vereeniging te
deelen had afgewezen, waarbij dan de zure
opmerking gevoegd werd, dat deze laatste
vereeniging zeker niet Christel, jenocg was
om subsidie te ontvangen uit de gemeente
kas, waaraan ook neutrale menschon belas
ting betalen.
Konden wij reeds opmerken ,dat de naam
„Boaz" niet geheel zonder opzet wa9 geko
zen, wat de feiten betreft moesten wij eerst
informaties inwinnen te Baarn.
En wat blijkt nu uit de ingewonnen in
lichtingen?
De Chr. gymnastiekvereeniging „Excelsior"
genoot reeds jarenlang een subsidie van
f 50 Voor het instandhouden van een volks
klasse, welk bedrag later wegens uitbreiding
der vereeniging ward verhoogd tot f 100.
De (neutrale) Baarnsche Gymnastiekver
eeniging genoot oveneens een suhsid'le voor
haar volksklasse, maar wegens gebrek aan
leden moest deze worden opgeheven, en is
ook de subsidie ingetrokken.
Voor eenige jaren nu heeft de gemeente
raad zich uitgesproken, dat de reeds be
staande subsidies gehandhaafd zonden blij
ven maar dat in geen geval nieuwe subsi
dies gegeven zouden worden.
Om deze reden is aan de neutrale vereeni
ging, die er om kwam aankloppen de sub
sidie geweigerd."
Aldus onze inlichtingen.
Men ziet dus, dat de voorlichting, die de
Revue der. Sporten aan haar lezers gaf niet
alleen tendentieus, maar ook onjuist was.
Niet omdat de neutrale vereeniging „niet
Christelijk genoeg wa3" maar op grond van
een nuchter raadsbesluit, dat evenzeer de
Christelijke vereeniging had kunnen treffen,
werd de suhsidie geweigerd.
Wat Ln 1929 nog mogelijk is.
Kan san liberaal vinland daar nUt bij?
SCHAATSENRIJDEN.
BAANBERICHTEN.
Bericht van den Znld-Hollandschen IJsbond.
Geveegde banen In de omgeving van Rot
terdam zijn behalve de Plassen, de Groene
Wetering, naar het Kral. Veer cn het Ka
naal naar Gouda, waar het ijs goed is. Voor
verdere tochten Is Gouda—Bodegraven zeer
aan te bevelen benevens Bodegravcn-Alphcn
goed.
Beide wegen zijn geveegd. Does. Wijde A,
Brascmcrmcer, van Wijde A over Rijpwete-
ring naar Itagcrplassen, ICagerplassen, Lee
de alles gevoegd en hohou.'°ns scheuren op
de hanen goed ijs. Door leden werd navol
gendc tocht aanbevolen, hoewel niet geheel
geveegd van Gorkum langs Kant en Stee
nen hoek bij Groote brug over land rechtsaf
en langs slootje naar de Giessen. Hierlangs
naar Goudriaan. langs Achterwaterschap
(niet de Graafstroom) langs den Donk, van
daar na Derdebrug onderdoor te zijn ge
gaan, links af, om langs Graafstroom naar
Oud Alhlas te komen en verder naar Papen
dreclit (Dorc.recht) of Krimpen te gaan.
waar men na Lek en IJscl ovcrgewandcld
te zijn, geheel per schaa' in Rotterdam l;a
komen.
Donderdag 21 Februari zal de derde
Schaatsentocht gemaakt worden naar Gouda
alleen voor leden der afderiingen van den
Z. II. IJ.
Vertrek van 's Gravenhage per trein
Z.H.E.S.M. 9 uur station H.S M. of Laan v.
N.O.Indië.
In Rodenrijs uitstappen .26 Aanbinden hij
het statten aldaar en vandaar over dc Berg
sche plassen naar de Rotte cn via Zevenhui
zen en Nieuwcrkerk naar do niinenstad.
Het ligt in het voorn' -au <"cn terugweg
geheel por schaats af te lc-"en tot Voorburg
of Rotterdam,
Leden uit Rotterdam en omstreken worden
verzocht zich -»nn te sluiten bij de verhin
dl"'- vaart van de Plas naa- de Rotte.
Aanorift® voor het Ltdmaatsehnp aan dc
tent Z.II.IJ. op den Bosrhviiver of Mnlcnsloot
te 's Gravenhage; te Vr 'nirg. Parkweg 23
hij de Afdeelines«s"(,retnrissen.
Dondprdag 2 uur hnrddraveril mot arre
sleden en arret.kkers op de Poel te War
mond,
INGEZONDEN MEDEDEELING.
Schrale Lippen l p 11 D OI
Schrale Leun |rU"UI-
LAGER ONDERWIJS.
LANDBOUWONDERWIJS.
Het Utrechtsch Landbouw-Genootschaj
heet't aan het Kon. Nederlandsch Landbouw-
Comité verzocht, by de Regeering aan te drin
gen op gelijkstelling van het Lager Landbouw
onderwijs met het Nyverhe d3- en Handel»»
onderwijs, opdat het mogelijk worde, dat leer
lingen, die de Lagere School hebben doorloo-
pen, doch den leeftijd van 14 jaren nog niet
hebben bereikt, onmiddellijk het onderwijs aaa
een Lagere Landbouwschool kunnen voigen.
PAEDAGOGISCH TIJDSCHRIFT.
De jongste aflevering van het Paed. Tijd
schrift voor Chr. Onderwys ls nog van Decem
ber 192S.
Prof. Dr. J. Waterink staat in „Opvoeding
en schoonheidszin'* IV even stil bij G. Th.
Fechner en schetst dan uitvoeriger de aesthe-
t'sche opvattingen van Johannes VoJkclt, wiens
werken hij „een ware bron w>or de kennis van
de psyaho'ogie van het kunstbeleven" noemt.
De heer T. van der Kooy bespreekt Prof.
Schweitzer's „Cultuurphi'osophie'* critisch
principieel en wyst er op, dat de schrijver voor
wederopbouw onzer vervallen cultuur zoo wei
nig aan de Schrift ontleent, terwijl toch d'«
Schrift het Licht is, dat in alle duistere plaat
sen, ook in die van ons verworden cultuur even»
zyn schijnsel werpt.
De heer H. Dam vervolgt zyn verslag van
het door hem aan de Chr. School t« Wilder-
vank ingestelde onderzoek naar den voorstel
lingskring van de leerl'ngen in de hoogst»
k'assen der Lagere School. Het gaat hder over
de vierde greep woorden: neg-cn namen van
werktuigen. O.a. bleek „dat de kinderen veel
meer, duidelijker en juister voorstellingen
hebben van de dingen, die ze in handen nemen,
die ze gebru ken, dan van dingen, die aan het
handgebru'k onttrokken zyn".
In het artikel „De school en de ouders in
Xoord-Amerika", deelt Dr. Philip J. Idenburg
aan de hand van het vorig jaar te New-York
verschenen werkje van Julian E Butterwoith,
waarin de resultaten vervat zijn van een stu
die, die de schi ijver maakte van de werkzaam
heden, doe'einden en organ'satie van 797 plaat
selijke parent-teacher-associations, ouderbon
den, verspreid over een negental staten, eeit
en ander over deze organisaties mede.
De heer D Wouters schrijft in zyn Critische
revue over radio en school, over de vereenvou
diging der spelling en over eenvoud van de
school.
Uit de buitenlandsriie opvoedkundige per»
zijn verschillende art-Tcelen saamgevnt, waar
onder een uit het Zeitschrift für padagoais'-he
Psychologie over de jeugd in onzen tijd. De
schrijver daarvan verdee't de oorzaken der
storing van het geestelijk evenwicht onzer
jeugd in physiologische, psych'sche en econo
mische. Tot de eerste rekent hij het overmatög
gebruik van vleesch en specerijen, in plaats
van den vroegeren boerenkost: meel, aardap
pels, melk, vru-hten; gebrek aan licht, lucht
cn bewoging; gebruik van alcohol en nicotine.
Tot de psychische: de entre behuiz'ngen en
overbevo'kte woningen; sch'iaeryon; prenten,
filmen en tijdschriften met eroti&ohen inhoud;
mode enz.; en de geestelijke overlading. In de
deixie groep noemt fcü de meerdere slapheid
in de opvoeding; de ontwikkeling van het
groote-stadsleven.
EXAMENS.
EXAMENS-STUURMAN.
Ned. Handelihoogeichoot te Rot-
tterdam. Gesl. Handel3wetenechap: doet.
ex., de heer P. H. Wuyster.
EXAMENS STUURMAN.
Den Haag. 19 Febr. Geal. voor 2de stuur
man gr. etoomv. de heeren W. G. Mlnderaa, P.
3. Jongama. T G J Meinen en B Goedhart.
mort lede.
19 Febr. Geel.: voorl. dlnloma. de heeren'
C. D. Smits te Amsterdam. K. Hoffland te Am»
mertrlol en P. la Mnrle te Hllveereum.
EXAMENS-M.U.L.O.
Aan de hoofden der U.L.O.-Scholen te ver
zocht voorloopig te willen opgeven, hoeveel
candldaten dit Jaar waarechtlnlUk aan het exa
men MU.L..O. rullen deelnemen en wel voor do
Openbare en Neutrale BUzon-We Scholen aan
den heer A. Lobeteln. Frana Hal.-laan 32. HI1-
ver f :m en voor de Chr_ Scholen aan den heer
J. Th. Ft. Schreuder, Jan Luykenstraat 19, Am-
Ingezonden Stukken.
Met belangstelling las Ik In uw nr. van
Maandag het Ingezonden stukje met het op
schrift „Heeft de Directie lak aan het publlekr*
Door geachte Inzender wordt er o.a. ep gewe-
Izlgera(sters) i
-eln binnenkomt.
40 A 60 mini
voor de aangewezen t
MU Is vanr.elf niet 1
bedoeld wordt, toch 1|jki nei oira«rB,i. eenma-
v.lna vreemd dat het reizend publiek zóó lang
In de onbeschutte koude moet rondloopen. Wan
neer' Immers.een trein met móér dan een kwar
tier vertraging zal aankomen, wordt dit toch
op Uu'delUke en zicli (hare wil zé In de wachtka-
de di "fi batsm
50 ml
deling door het dlenstperi
onderschrijven.
and welke zich thans
reizigers te waarschuwen.
Verder laat Ik de vraag In het mldder
de Directie met het publiek meeleeft.
nderget. niet bevoegd, doch
dat nog
publiek
istaande blUkt l
elüke gevallen
roef te stellen dooi
Hopende dat het schrUven mag bllc
et reizend publiek niet meer te du
rerekelUk noodig Is. teekent htJ bel
»M1é. JuU Se^L 10A
