VOOR DE VROUW ZATERDAG FFRRHARI 1929 HUISHOUDING EN KEUKEN v.;j Sr|/|V3.,. No 5. - JAARGANG 152» H'JISHOUCONDERWIJS. XrotqcT en nu. -t gr viel •T ER VIEL NE KEER Verloden week is mejuffrouw Mcijboom, pionierster van liet liuishoudomlorwijs antig jaar g- worden. Naar aanleii. g van dat feit heeft „An- n het v.ckeijksch bijvoegsel van het iandelshiad"' een iivterview gepubliceerd, ij moe it hebben met deze werkzame vol levensdurf, die op haar ouden neg zoo vol idealen is en den moed o.n zelfs nu neg met volle energie icuwe paden te gaan banen. Met recht ioclit de zeventig-,arige daarbij dan ook in; „I-Iel werk heeft ons, pioniersters, :g gehouden. V. e hadden in den aanvang jt zooveel moei ijkheden te kampen, wi] ienden zooveel bezwaren te weerleggen, dal moreele kracht tot in lengte van dagen erd gestaald". het vraaggesprek geven we gaarne -.Igcnde voor once le eressen weer. ..Juffrouw Mcijboom, hoe is u tot het uishoudondc'nvijs gekomen?" En juffrouw Mcijboom antwoordt: Door een zieke vriendin. Ja, waarlijk, gezin was groot, wij hadden thuis niet :cl te verzetten; dat deed in die dagen, personeel. Ik kwam bijvoorbeeld nooit de keuken, en wijl ik mij thuis niet ver- enslelijk behoefde te maken, logeerde ik el en graag bij vriendinnen of kennissen, mij nnodig hadden. „Ik zal jou alleen zien krijgen," zeiden ze mij wel eens chend, „als ik een arm of een been breek." aar goed, ik vond bet heerlijk, iets te 'steeren daar, waar ik wat kon doen. de praktijk leerde mij, hoe weinig ïog wist op huishoudelijk gebied. Want ging niet alleen oni de vaat of om het jfvrij maken van een kamer. In het huis n een zieke vriendin, waar ik mijn hulp id aangeboden, kwam het ook aan op het hubbcn van visschcn, het plukken van ge geile, het villen van hazen. Ik kon het et verdragen, dat mijn handen verkeerd [inden voor een aan.al huishoudelijke be [heden en, terug uit het gezin van de zieke nnnis, ben ik de lessen gaan volgen aan eonigc kookschool, die Nederland in die «en rijk was: de Ilaagsche, onder leiding n juffrouw Manden. Daar nu leerde ik, mr mijn verlangen naar uiig'ng en wat oor de opvoeding van ieder jong meisje dringend noodig vond. Ik werd er van •rlinge al spoedig assistente, want juf- juw Manden kwam leerkrachten te kort. [en deed zooicts niet" in die dagen; men nd geen huishoudschort voor om bezig den te gaan verrichten, totnogtoe door hooien gedaan. Maar ik deed het wel. spoedig bleek, dat méér meisjes bet gin doen. Ook in Amsterdam. Want daar •I, op initiatief van Jcltje de Bosch Kern en mevrouw Scholten—Commclin, een ishourlschool opgericht, die later grooie t zou nemen. Ik werd aangezocht als rice en 11a nog wat ervaring le hebben [cdaan in Schotland en België bond ik icuw en met verhoogd animo den huis dboczelaar voor en wachtte de eerste rlingen in ons schoolgebouw aan de Prin igi-acht. ,Lang behoefde ik niet te wachten. De keer een bladtjen op het water 't Er lag 'ne keer een bladtjen op het water En vloeien op het -bladtje del dat water En vloeien dei het bladtjen op het water En wentel-winkelwentelen in 't water Want 't bladtjen was geworden lijk het water Zoo plooibaar en zoo vloeibaar als i het water Zoo lijzig en zoo lustig als het water Zoo rap was 't en gezwindig als het water •Zoo rompelend en zoo rimpelend als water Zoo lag 't gevallen bladtjen op hot water En m' ha' gezeid het bladtjen ende 'et water jt' en was niet 't één een bladtje en 't an der water jMaar water was het bladtje en 't blad tje water En 't viel ne keer een bladtjen op I het water Als 't water liep, het bladtje liep, als 't water Bleef staan, het bladtje stond daar op het water En rees het water 't bladtje rees en .'t water En daalde niet of 't bladtje daalde en 't water En dei niet of het bladtje del 't in 't water leerlinge, die zich kwam melden, 11e Wittop Koning; dra volgue.i 1 al spoedig kregen de onderwijs volop'werk. Want niet alleen ach i t g. el lik lint ioolcursussen vonden belangstelling. Tours. \ader van „Ons Huis" kwam mij vragen ik wel iets voor de volksvrouwen wilde 111. Natuurlijk wilde ik dat. En wat graag, ging dus ook in de Rozenstraat cursus- organisccrcn; ik moest mij, helaas, toen bij de theorie bepalen; ik vertelde van groot nut van den waschkctel en hue 1 zuigeling op hygiënische wijze verzorgd 1 worden; ik leerde den vrouwen een ver leggen." stonden die tegenover het onderwijs? De bezoeksters van de cursussen moesten einighcid betalen, ik meen een dub- jicr week. Den eersten keer komt een ...rsistcn naar mij toe: „Juffrouw, .k de lessen wel volgen, maar ik betaal er oor; ik moet er een uur voor r.en loopen." ,!)oe wat je wilt," zeg ik, „kom luisteren of het je bevalt." s gekomen, elke les; een uur gaans en uur terug; zij was een van de •st oplettende leerlingen. .itusschcn groeiden wij. Hoe reageerden de huismoeders uit den jf gegoeden stand er op? D'.:: haalden de schouders op en noem wat wij deden, een héél dwazen stap. verstandige lieden het in hun hoofd m halen om hun dochter een keuken- enopleidin te geven, ij lieten die braven rustig praten; kónden dat doen, omdat wij 011s weik en, van jaar tot jaar. II' -j wal vcoroordeclen hebben wij. die de pioniersters van het huishoudomler- mo ;cn noemen, in den loop der jaren den weg geruimd. Wie zal hij voorbeeld Mze dagen nog met klem beweren, dat ii'di'vlcesch vies is en minderwaardig en lygiënisch? Een paarJenbicfstuk vindt .'(•en een delicatesseWie zou zoo s zijn 0:11 nu nog de leer te verkond 1- dat de wasch alleen dan proper kan Jen behandeld, als handen den arbeid .ichtcn en niet de ketel? En dan liet kookonderwijs! Hoe zeer heeft r toe bijgedragen om aangaande voc iwaardc en ver.eerbaarheid der levens welen nieuwe, gezondere denkbeelden in- ig te doen vinden. Wij hebben reden o.n de resultaten van onzen arbeid tevre- te zijn. '.uuriijk is ook mejuffrouw Mcijboom t te spreken over bet moderne iongc 5jc, dat „volgepropt, vaak overpropt met mlsche wijsheid, volkomen vreemd staal novur de eenvoudigste dingen op huis ilclijk gebied." n dan vergelijkt zij, deze meirjes bij de i\ soldaten, die van hoogerhand irigccrd ook een t./llang haar onderwijs ;dcn en die zij „b 1 allen ongelooflijk dig" noemt, zoodat menig jong meisje van tijd. wat huishoud dijke liandigliei.l van de jantjes en soldaten nog lied uden kunnen leeren. ind dat hcolcmaal verkeerd", oordeeli Irouw Mcijboom, „dit is een volkomen on mde toestand, die, hoe eer hoe beter, dien le verdwijnen. Ook in dit opzicht kunnen, ilit mij, de huishoudscholen bun invloed n gelden. Ik zal het toejuichen, als vooi toelating niet alleen bepaalde dosis vei lelijke ontwikkeling wordt geëischt ïr daarnaast ook wol degelijk een zeker- handigheid. Ik heb mij alt jd dood fcerd als de nieuwe leerlingen stokstijf indtn en de vraag of zo thee kon of ze wel eens de vaat hadden aan, of ze iets van koken, van strijken, poetsen afwisten, onvoorwaardelijk mei 11'' moesten beantwoorden. De fou uilt natuurlijk in liet gezin. Zij ligt mees »i do moeder, die zich vaak zelf ook vee oornaum acht voor huish .udclijke bezig óf, wat nóg vaker voorkomt, in d< ligc overtuiging verlc dat zij allc-i Zoo viel der eens een h'adtjen op het water En blauw was 't aan den hemel end' in 't water En blauw en blank en groene blonk het water En 't bladtje Iperh en lachen dei dat wa'er Maar 't bladtje en wa' geen bladtjen een en 't water En was nie' meer als 't bladtjen ook geen water Mijn ziele was dat bladtjen; en dat water Het klinken van twee harpen wa' dat water En blinkend in de hlauwte en' In dat water- Zoo lag ik in den Hemel van dat waker Den blauwen blijden hemel van dat water En 't viel 'no keer een bladtjen op het water En 't lag 'ne keer een bladtjen op het water ÓUIDO GEZELLE. 'iet werk kent en dus liever zelf de handen uit de m-tiw steekt den r'n onervaren doch ♦er wegwiis t- malen Welk een domme moe dors z' n .lat! Daarbij komt dnn nog. dat veel mann-n met z"'"»re minachting over huis houdeliikrn arbeid en wa denrmee verband houdt, nre*cn. De dwpz""' A'sof er voor het gezm rront-r z~gen dankbaar is dan eeti wélbesticrd huishouden." OUDE VILTHOEDJES. Van oude vilthoed^s. di- nmt goed schoon te maken zün. of eind-bik ga a (-e'en k"n m-n nog op verschillende 1 •C'l plezier hehhen. Ts een hoed;e heel verschoten en olt i rhoe' el om nto" 1 te 1 Voor d e h 11 i s h o u d i n e ken men heel -"■ie vilthoe''-n beel nm'.-tjsrh en gemnkke l'ik ong-^ni'ken door de hnpd -an ond'-r-n ^m een leugen vcs'eten stoffer te slaan fgoed vpsfnaai-n, b'v. m-t dun touw d mr >-u ro"d en dit om den stuk Ic winden). Ge hebt dan een goedkoonen z-il vn'iver, die weer wat bukwerk uitsparen kan. Is een oud hoedje alleen maar leelijk ot vervelend van kleur, maar nog goed .ai» model, dan kan een handig jong meisje er nog een hooi lig modern hoedje van 1.in kop, door het t fluweel te overtrekken Dit moet dan niet gebeuren op de ouderwet sche manier, waarbij liet fluweel er uvei heen genaaid werd en dikwijls leeiijko blazen vertoonde, maar men plakt liet ilu weel op het vilt. Ga daarbij te werk als volgt: Neem ongeveer een half el (schuin) flu weel. knip hcf ongeveer naar hot model »aii den rand en plak het daar dan op door het vilt goed gelijkmatig te besmeren met <111 1 m of 1 11 ander goed foto-plakmiddel. Even als bij foto's goed geregeld en dun uitsmc ren. Met een ander zacht lapje van fluweel (in elk geval geen pluizig goed worden alle luchtblaasies weggedrukt. Den' er voora' om, net als bij fotoplakkcn, dat ge langs den rand overal goed volgosnicerd hebt, maai toch geen klontjes laat zitten. De fluwee'rand hoeft nog niet dadelijk presies gcl"k te zijn niet de andoren. E-rst een paar uur laten drogen en daarna nas bet met den viltrnnd gelijk knippen. tiet fluweel moet dus niet over den rand geslagen worden. Wie heel handig is, kan voo nf in het flu weel figuren uitknippen, waar dan de vilt l 'cur later doorheen komt kijken. Dan zijn \.c nóg moderner. VIERKANT MET GEHAAKTE HOEKEN. Filethaakwerk. llfkheid verliezen. Geschikt li vuor spUzen .die gemakkellh aardappelen, erwten, boonen. a Bn als groentesoep, vern Een zeer eenvoudig f;ietbmk""Tk is b-ihet gebruik dan haakversiering, die over hel zetten van hoeken in kleedjes of ntaur midden van het kussen loopt clan van zeer fijn linnen 01 uu^.ien g1 Na de uiteenzetting van het driehoekha gehaakt (hetzelfde als men voor kunstbrei j ken, die we hier reeds afzonderlek gaven werk gebruikt) zakdoekjes. zal men geen bijzondere aanwijzingen meer Ook in lakens cn sloonen worden wel fijn- noodig hebben voor het hier afgebeelde pa gehaakte hoeken gebruikt, 't is prettiger in troon. in denken, dat voor alle spU- gekookt moeten oeten als splna- n een stoompan it ze aan smake- ecn stoompan stukkoken. als peltjes. Boulllon- celllsoep worden lakelük. ook kan brt). hm- den. Dai emaakt worden, toompannen te gebruiken e spoedig aanbranden, als appen. b.v. erwtensoep. r(j! iap. HIerbU beeft men echte ze gerechten minder goed ordt wel bezwaï ineen. 1 Is het ooi. wal :u.u'.:h"Hl afdoet, maar wel aan uitzien. Dit verkleuren 1 gebruik i niet geheel ondei ander nadeel Is 1 mkool. wat wel r teren" hief teging v tot de hoeveelheid water, n lepel sout per liter wal reheel pl.m. U uur goed k i de koi onder In de pan blUft voi Vergiet moet er dan ruim laat men de rUst verder gaar worden, pl.m. V, uur warm blijven. Voor het opc den zooals aardappelen er overdoen. Vooral niet Inme .Iolland dikwijls de gewu( ■t: dit pLm. 1 u nterwortelen sc sschende aarc Boerenkool met aardappelen C.G. aardappelen. 2 K G. hocrenl :e worst. 40 griu.i \ct of bo.'.r. zo reldlng: Het bla .moes u.i o s.c, n; de kool afgieten en xUn ba.:!:ea. len oneer in de pan l i een soldo ield water leggen, hierop d. bt De slnaasappelcr Sinaasappelensch'lletjes. zoonoodig lan jes In de sch tn, zooals hier toeren van open blokjes langs den zoom. Men kan deze a zanderlijk opzetten (of bijv. naast ue laatste toeren van den driehoek haken cn tian later langs den zoom naaien als het niet lukt, om gelijk in den rand van do stof te haken. Dit laatste is anders een karweit'e dat men zeer gemakkelijk maken kan, door vooraf met een dikke naald gaatjes in de stof te prikken op dezelfde afstanden als men de haakstckcn wil hebben. Nog handiger is bij fijn werk die gaatjes er in te stikken n'nct de naaimachine, zonder draad. Zijn do stikstcken te fijn, dan kan men immers om den anderen een gaatje nemen. Het gaai „reusachtig heerlijk" op die VOOR BABY. Wollen vestje. gen. Daar kan ik niets anders op zeggen dan: Probeer het maar eens. zoo'n dingetje te ma ken en aan te geven, en dan zult ge zelf wel zien, hoe situezig het kleedt. En het is gcliik lekker warm ook. Waar de gewone witte truitjes (waarover dit vestje komt) van ach teren „s'uiten" d"t is vaak: oiicnwijken, daar is dit vestje juist aan het ru r'e d'ciit. Het wordt in zachte kleur, bijv. lichtblauw of rose met een roomkleur of in blauw met rose, uitgevoerd. Men heeft noodig een knot mooie, niet te dunne wel cn een strengetje van de lichtere kleur, verder een lange haakpen (Inox 3*). Ilct vestje wordt gewerkt in drie stukken, twee voorjiandjcs cn de rug. Op bi'gaande afbeelding staan de maten in centimeters aangegeven, wie dus voor een al wat grooter k'ndjc andere maten noodig heeft denke ei aan, dat voor haar -Ie hicrvolgende steken en toerentallen niet o|>- gaan. Voor de hier gegeven maten geldt het vol gendc: Opzetten voor een voorpandje 25 ste ken cn daarop met den Tunisehen haaksteek CO rechte toeren haken. Daarna wordt aan weerskanten geminderd; twee toeren minderen aan het eind, cn dan een toer zon der mindering overhrken. D't wordt nog zoo herhaald en dan verder niet meer langs het armsgat, maaralleen langs den halskmt met die mindering doorgaan, zoolang, tot er maar 12 steken op de hoakjien blijven. Dan haakt men nog wat rechte toeren tot er een totaal van 40 toeren is. Dan afbreken en net zoo'n voorprndje (links-rechts) voor den an doren kant haken. Daarna wordt het ruggetje opgezet: 52 t ken. Haak weer eerst 20 toeren gewoon recht en begin dan met de mindering voor de arnispaten: twee toeren minderen, één ovcrliökcn weer twee minderen en clan door haken zonder mindering trt er 35 toer-n zijn. Nu wordt er in liet midden gesr l'tst en haakt men op de helft door, nu telkens twee steken tegelijk wegmindroend aan den hals kant. Vijf toeren zoo. en dan afhechten. Aan den anderen knat ook zoo'n schoud-rtje wer ken en dan weer draad afbreken. Nu worden alle drie de doelen omgehaakt met een toer vasten in de andere kleur als ge bijvoor beeld cle drie pandjes in rose hebt gewerkt kunt ge nu omliaken met lichtblauw of met cremc De schoudernaadies worden daar na verhoeden en ook de zijnandjes (de on dorste 20 toeren, want de rest is voor het armsgat. Tón slotte wordt het hecle vestje nog eens met een toer vasten omgehaakt.. Voor slu: ting worden eenvoudig twee eindjes k-tting steken gehaakt, die leuke kogelronde bal letjes uan het eind krijgen (Niemand lieetf er toch moeite mee, deze te maken? anders maar eens schrijven). Als versiering werkt men ten laatste met d? tweede kleur nog een paar doodeenvou dige bloemmoticfjes in de hoeken der voor pandon. (Dit vestje is bedoeld voor ccn wicckindjc). HET GEBRUIK VAN DE STOOMPAN. Voor- en nadeelen i lezeres, die In het huwelUUsbootJe i stoompan in gaarder :en. Wut de gnarwo onmogelijk. Ook I tehtultvlndlng vond. dadelijk al te d >edonde bestnnddeele n in water, dnt Inte 'cn ander» (»erll1k-gr he huisvrouw) wil 'e idiit ze hom toch nle len dan de bover wordt afget ik^dllke'aa"rd; r te worden en kapot te kokei 4 Uncerde b(1 huur en vond de «nrdup 1 goeo vun smaak, hoewel minder var U. di.n de gewoon gekookte, muur d; tl niet onoverkomolüU en ook wel w beteren als men er eenmunl hundlghol ft Een groot voordeel noemdo mevro dur zII nu niet het zware en lustige i aardappelen-afgieten hoefde te doen, ls natuurlijk ook waar, dat men niet srdcdlglng rouwen dit twee dinger ie goed die EENVOUDIGE WINTERRECEPTEN Op verzoek van een paar lezeressen heb ben we hier wat eenvoudige, voedzame re cepten uitgezocht, die ook met bescheiden bcurzjn zijn te bereiden. Het spreekt van zelf, dat men volstrekt niet gebonden is aan de hoeveelheid vlccscli of worst, die er bij opgegeven wordt, in gezinnen met kleine kinderen kan men altijd naar verhouding .cat minder vlccsch cn meer aardappelen en groenten nemen. Mcii kan een recept best wat „verschralen" on dan tocli nog een smakelijke spijs hebben, ïaar uiteraard geven recepten, als norm, de liocvcclhden op welke in die bepaalde verhoudingen het smakelijkst zijn. Men mo.t zich in die dingen cok niet cl te zoer door vooroordeólen laten behccrschcn. Daar is bijv. de visclisoep een massa Hollandschu huisvrouwen roept op het eer ste gezicht van zoo'n recept uit: Hè nee daar moit ik niets van hebben! Maar maak liet eens klaar met net zooveel zorg als ge aan uw lievelingskostje geeft, en dien het op zonder vooraf precies te vertellen wat ge nu hebt klaargemaakt (hoogstens zogt ge dat er iets heel fijns komen zal) en de meeste men- scnen zullen hot verrassend lekker vinden. Dat is tenminste de ervaring die ik in dc praktijk heb opgedaan bij mcnschen die we lieten proeven en anderen die het recept zelf ook klaarmaakten. Misschien kunnen een paar algemeene aan wijzingen in deze nog van dienst zijn. Ik Voor mij maak vischsoep niet 'van „afval" van visch doch neem eenvoudig het water waarin schelvisch (of wijting) is gekookt, gebruik nooit maizena of unrdappelmecl er voor, wat ook wel gedaan wordt maar min der sniukclijk is, en vergeet nooit de pe terselie. Verder kan er als men daarvan houdt in visclisoej) heel goed een theelepel tje vlceschcxtract of een bouillonblokje (bij groeitere hoeveelheden naarverhouding inecr) niaur do boter mag er niet aan ontbre ken. Zuik een soepje vooraf óp of na dagen dut er sclielviscli of wijting wordt gegeten is een tractatie die men cis ze in een hotel wordt opgediend dikwijwls heerlijk vindt, zonder precies te weten wat men eet, maar waarvan dezelfde Hollandsche huisvrouw, als zij hot recept onder <ie oogen kr.jgt al heel gauw zegt: „soep van visch? hoe kan dat uu ooit lekker wezen? Viscliwater is geen bouillon beweren velen zelfs halstarrig maar laat liet vischwater maar eens een dagje staan, en als ge dan de d'kke lijmachtige massa ziet, clan zult ge in elk geval moeten loslaten het idee, dat er niets in kan zitten, omdat het zoo blank is. Dat geeft juist zoo'n mooie heldere soep. Enfin, over smaak valt natuurlijk noo.t te praten, maar wel kan liet zijn nut hebben, ja af en toe zelfs noocPg blijken, over en te en vooroordeelen (en de Hollandsche huis vrouw heeft die bij massa's) te redenccrcii: En nu de recepten: Visrhsoep. ich gekookt Is of: koppen. eefd. dubbele bloi ielheid eiKnur en giet daar heel langzaam t roe.ei.de, den bouillon bi). Laat het en minuut ot tien koken toog er fUn peterselie bu. en «le men wil tenslote :le.ne stukjes visch (zonder graten, of i blokjes In boter gebakken brood. Rijst met appelen. t, 750 gram zure appelei zout. Bereiding: De rüst was engen. Intusachc i snijden, dc kloli 1 K.a ng voch Stamppot van snijboonen. müboonen uit het zoMt. tt K.O. nurd DO gram rookworst. De snUbooi t do aanhangende pekel. Is ven'redlge hoeveelheid hard •n In een [oplossing srde da. "■dlge ;elheld koud Snijboonen met witte bonnen oonen uit het zout. 1% (J.L. sulkcrccltcpje dor Twee of drie slnn( :hcpt Ue schllle. Sinaasappel-crime. Del-, worden uitgep. r* n Bu. r en 2 elwittcfl lfc L. water, U L Siuk.e lOtie. 1 .a„i eper. 1 uitje. 1 worK aardappelen ten koken er selderüknol of Oudbai:ken broodjes es In een of nm'or broo-Jschot' It Je <p te m-ik-.n, naar komt ctt nl.t uit. dan kunt u- de hrui l- PRAKTISCHE WENKEN. Een lekke theepot of melkkan. >ot, melkkan, bloem- e krll-en on do voir Doo het ding vol i Gekookte aardappelen bewaren. (schoonm) doek oed, doordat de dur »1 doorsnlMt. v. m'l'dlng geeft. rijn krügt he inan'c. Denk hlc md» horden bllv. kn' ■wezel» schuurmiddel Uze bohnndeld. dimrne ïsporld en goed g' dr. Is echter zank .voo net ruim ltoud wat ■clheld in-htergeblei t re verd-r dom nl - Uehl .rol aan bU hot t wüderen wat lijm V.lgoed droog K,,o en met een voldoends hoeveel- genoemd papje er de nootmuskaat en het worst- 'keer weer \»-«eh kooknat afgeschept ls. of de het beider bluft t v f I. de° i' hand de

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1929 | | pagina 3