ALLEENSTAANDE FIGUUR.
DONDERDAG 31 JANUARI 1929 DERDE "BLAD PAG. 9
DERDE BLAD.
(Van omen Amerikaanschen medewerker.)
VERFLAUWING DER GRENZEN
PERIKAANSCHE TOESTANDEN OP GODSDIENSTIG GEBIED.
KOMKOMMERTIJD.
Een Calvinistisch gezangboek,
vrij van Remonstrantsohe smetten.
EET GEVAAR VAN 'T GESCHREVEN
WOORD.
Veroveringen van het Hegelianisme.
Er schijnt op het oogenblik niet veel voort
gang van zaken te zijn; noch in het kamp
der Fundamentalisten, noch in dat der Mo
dernisten. Er zijn althans weinig uitwendige
teekenen van groei. Er va'len geen uitstaan
de gebeurtenissen te boeken. Er heeft sinds
de wapenstilstand van Tulsa, waar de
Noordelijk Presbyteriaansche Kerken beslo
ten hebben de Princeton-zaak een jaar te
geven voor een mogelijke stille oplossing,
niets opzienbarends plaats gehad.
Het is Komkommertijd in Amerika, althans
_p godsdienstig gebied, want op het terrein
van school, staat en maatschap"'! hoort men
het gerommel van een verren donder,
'die wel eens revolutie kon spellen. Misschien
border» geesten te veel in beslag genomen
door de ernstig» teekenen vooral op econo
misch gebied, waarvan üe erger dan acht-
tiendo-eeuwsche speculatie woede er slechts
een is. Doch op godsdienstig gebied is er
thans een windstilte.
Voor den opmerkzamen beschouwer echte
begint de antithese zich hoe langer hoe meer
toe te spitsen. Men moge het gerommel van
den donder beneden den horizon niet ver-
temen, tcch zit de lucht vol electriciteit De
atmosfeer is zwoel.
In het December-nummer van de Christian
Fundamentalist heeft Dr. Riley, president
tan de Biibelschool in Minnesota en welbe
kend BaptisUsch spreker en debater ziin le-
ïers wat probeeren op te monteren door een
artikel te schrijven met den sprekenden titel
Eet verloop van het getij,
of: De achteruitgang van het Modernisme,
waarin hij allerlei treffende bewijzen aan
roert tot staving van zijn bewering, doch
waarvan er slechts twee van recenten datum
mjn: de loslating van het Baptistische Garie
ten College dooi de Synode van Minnesota
«n de verzuchting van den rationalistischen
i, tngelschen leider Joseph Mac Cabe, dat er
Mn enthousiasme meer is voor de „Vrije
Üachte", zooals twintig jaar geleden.
ƒ«»-! Doch er ziin nog andere en meer moedge-
ud«n*| ue teckenen, dat de geloov'gon niet stil
ttn. Vooreerst noemen we de vergadering
de alliantie van Evangelische studen
te Chicago. Zooals onze lezers zich zul-
n herinneren werd deze beweging op touw
ezet door rineeton Seminary en Cahim
Sollege en Seminarie, of liever, door studen-
dier inrichtingen. De leiding is nog steeds
in Gereformeerde handen
ut
to.*»
19.7»
IJ.Tl
19.71
22*
91*
99.—
22 *4
Meel,
1;
flslboV
betref'
begint veld te winnen. Er zijn een twin-
Igtarscholen in de AUiai.tie vertegenwoor
igd, wat hc wat beteekent in oen tijd,
raarin deze Bond beseh uwd wordt als een
utteloos mededinger van de Student Volun-
sers, de Chr. Studenten Vcreeniging, die
oe langer hoe meer begint te verwateren,
len heeft een blaadje van acht bladzijden,
at iedere drie maanden uitkomt, en een
rizend student-agent, die de verschillende
cholen bezoekt, om studenten-leden te win-
en. Van grootcr belang zouden wij achten
en bond van Gereformeerde Seminarie- en
bllege Professoren en een Bond van Calvi-
"aatt isten voor de publicatie van Calvinistisrhe
eschriften en periodieken. Voor den eersten
a**f ond konden Calvin College en Seminarie
et initiatief nemen. Voor den tweeden enke-
)n particulieren. De eerste kon zich bcpcr-
cn tot de uitgave van een wctenschappcl'ik
127H akblad en tot meetings, waar de hand des
tl( sloofs kon versterkt worden. De tweede kon
■effenh ,,er,e' boeken publiceeren en een Calvinis-
M Khe Revue, maand- of weekblad, om de
wagen van den dag populair-wetenschanpe-
jk te hespreken en een dam on te werpen
gen den vloed van nieuw-heidensche pe-
odieken.
Doch om van deze toekomstmuziek terug te
ren tot de feiten:
En tweede moedgevend verschijnsel is de
itgave van een
Nieuw Chr. Gezangboek
98*
101*
SS
<9*
107*
108—
107* fcor een onzer Geref. predikanten bij de
'S ruin* rtna Eerdmans te dezer stede. Er zijn heel
Chr- gezangenbundels, doch vele er van
'keW n doorspekt met Arminiaanschc dwalin-
Dit is het eerste boek, dat geheel
zal zijn van Remonstrantsche smetten. Het
is voornamelijk gepubliceerd met het oog op
de jongelui van de Nederl. en Chr. Geref. Ker
ken en de Christelijke Scholen. Doch we
hopen dat dit Calvinistische zangboek ook
een wijd debiet zal hebben in de Amerikaan-
sche wereld. Voor al wie in Nederland geïn
teresseerd is in wat men in Amerika zingt,
is dit boek van groot belang. Want het be
vat een prachtige keuze uit allerlei gezang
boeken, in gebruik in de Amerikaansche Ker
ken en vanzelf een groot aantal liederen van
anderen dan Engelschen of Amerikaanschcn
oorsprong en al deze liederen, voorzooveel
noodig, gezuiverd. Onze uitgever behoorde
dit bock in Nederland verkrijgbaar te stellen
Een derde verschijnsel is de uitgave van
„De Wijsbegeerte des Christendoms"
door den Lutherschen professor Leander
Keyser. Dit boek is geschreven om te dienen
als een handboek voor studenten, doch kan
in de handen gelegd worden van den ont
wikkelden leek. Het is het eerste van zijn
soort, daar boeken zooals Bavinck's Wijsbe
geerte der Openbaring, e.d. voor het alge
meen publiek te moeilijk zijn We juichen de
verschijning van dit werk zeer toe en we
hopen, dat nog eens een Gereformeerd pro
fessor den moed zal hebben, iets dergelijks
voor ons te publiceeren.
Een vierde verschijnsel ls de uitgave van
de vertaling van Barth's lezingen over „Het
Woord Gods en de Theologie" onder den
titel:
Deze titel duidt direct aan, dat de vertaling
ter hand genomen werd door iemand met li
beralistische neigingen en dat Barth meer
gelezen zal worden door modernen en eti-
schen dan Gereformeerden. We noemen deze
vertaling een gelukkig verschijnsel, omdat
ze ven groote zegen kan zijn voor hen, die
histor<i'h in het Geref. kamp hooren, doch
philosopisch op het verkeerde pad geraakt
zijn. Wie Kcyper en Bavinck kent, kan o.i.
weinig van Barth leeren. Ook getuigt het van
weinig historisch en internationaal besef in
Barth, dat hij totaal niet spreekt over de her
leving van het Calvinisme buiten Duitsch-
land. Doch al preekt hij het Calvinisme nog
onder een deksel en vaak in een taal, die
meer herinnert aan Schlciermacher en He-
gel, dan aan Calvijn, toch verwelkomen we
zijn werk en we hopen ,dat het groote invloed
moge hebben op hen, die Bavinck en Kuy-
per niet paradoxaal en Hegeliaansch genoeg
vinden.
Vervolgens wijzen we op een flink artikel
in The Harvard Theological Review van Juli
1928. Men begint in het Oosten
Al is professor Forster van Dortmouth Col
lege overleden, wiens artikelen in het ge
noemde tijdschrift en in The American His
torical Review ik reeds eerder genoemd heb,
toch schijnt de belangstelling nog niet ver
flauwd te zijn in de politieke, socia'c en eco
nomische beteekenis van het Calvinisme.
Sinds enkele jaren zijn er ook artikelen van
liberale hand verschenen in de meer popu
laire maandschriften ter verdediging van de
gesmade Puriteinen. Er komt meer waardec-
ring, doch nog druppelsgewijs. Er is nog geen
overvloedige regen in het dal der moerbeziën.
Ten slotte noem ik de oprichting van het
Evangelical Quarterly
in Engeland, ook in dit blad gereleveerd en
met veel belangstelling begroet door The
Presbyterian (een weekblad). Dit blad
bedoelt van internationaal belang te zijn en
kan dus veel goeds stichten. Het zou prach
tig zijn, indien dit het orgaan kon worden
van den internationalen Calvinistenbond.
Het is niet moeilijk tegenover deze opbeu
rende verschijnselen een reeks van andere
te plaatsen. De pers is vol giftige aanvallen
en bedekte ondermijningen van het histori
sche Christendom. Met het eenvoudig geloof
in de Schrift wordt den draak gestoken en
het bijgeloof van het cvolutionisme wordt
door duizenden monden en pennen gepropa
geerd. Het land wordt overstroomd met
nieuwe gezangboeken, die wemelen van
liberalistische ideecn en de blocdsthcologie
loochenen; nieuwe godsdienstige boeken,
die een modern heidendom kweeken:
nieuwe handboeken voor de scholen, die
brutaal het ongeloof prediken in naam
der natuurwetenschappen of in naam van
historisch bronnenonderzoekNieuwe ca-
thedralen worden gebouwd, die het oog
verrukken, doch synagogen des satans zijn.
Op twee dingen wil ik nog wijzen, die den
voortgang van een intelligent, doch oprecht
christendom geweldig bemoeilijken De
honderd christelijke colleges in Amerika
hangen al van liberale uitgevers
voor hun handboeken, tijdschriften, mono-
graphieën en biogruphieën. Er komen be
trekkelijk weinig orthodoxe boeken en
brochures aan de markt De studenten aan
deze Chr. Colleges moeten dus door een
vloed van liberalistische literatuur waden
en loopen het grootste gevaar door het ge
drukte woord beneveld te worden. Het
schijnt maar niet begrepen te worden in
orthodoxe kringen, dat het levende woord
niet voldoende is, zoolang het gedrukte
woord een tooverkracht uitoefent op de
onrijpe geesten der jonge studenten. De
waarde van de propaganda van een Chr.
wereld- en levensbeschouwing in schrift
en beeld wordt niet genoeg beseft.
En dan is er nog grooter moeilijkheid.
Er is een geweldige reactie tegen het
materialisme in filosofie en psvchologie.
Doch
„de overwinning der zier
openbaart zich tot nu in literatuur van
een beslist heidensch karakter. Nog pas
heeft Professor Shorey van Chicago een
artikel geschreven in een vooraanstaand
Maandschrift, waarin hij Bryan verdedig
de en de evolutionicten weldig te liif
ging, doch de conservatieve Grieksche I
professor leverde een doorgaand pleidooi
voor een „idealistische" filosofie, die geen
consekwent Christen aanvaarden kan. En I
hij is niet de eenige. Verleden jaar heeft I
bij de opening van het Amcr. Historisch
Congres de voorzitter H. O. Taylor, een
welbekend Bchrijvcr, de eenheid der ge
schiedenis ook hierin gezocht, dat alle
levensverschijnselen in den grond identiek
zijn. Religie is cultuur en cultuur is
religie I
„Verflauwing der grenzen.",
heeft Dr. A. Kuyper Sr. reeds geroepen.
Het Hegelianismé is bezig met vliegende
vaandels en slaande trom i'.e vestingen der
wetenschap te veroveren. Zullen de Chris
telijke Colleges vrij blijven van den geest
der Identiteits-filosofie? Zullen ze blijven
handhaven, dat niet de Rede, doch het ge
loof in de Openbaring de grondslag van
alle wijsheid is? Ach, bij alle winst, die te
boeken valt, ontsnapt er soms een kreet
van angst aan de beklemde borst Want
er zijn er te veel, die het geloof van hun
kinderjaren uitbannen, of naar de beneden
verdieping venvijzen, en in filosofische
waanwijsheid de rede tot koningin verhef
fen op het terrein der wetenschap en spe-
ciaal op dat der metaphysica.
H. J. VAN ANDEL.
Grand Rapids, Mich., Calvin College,
Jan. 1929.
(Van omen Parijschen correspondent.)
ALS DE STAAT AAN 'T BOUWEN GAAT
AMBTENAREN DOEN HUN WERK
NIET MET HART EN ZIEL.
WELKE DAARVAN DE TREURIGE
GEVOLGEN ZIJN.
Er zijn nog steeds menschen, die voor de
samenleving heil venvachten uit den toe-
nemenden invloed van den staat op het so
ciale leven. Ondanks alle teleurstellende
ervaringen, welke zij daarmede hebben kun
nen opdoen en wel speciaal tijdens het
oorlogsregiem, toen in dit land handel, fa
bricage en distributie feitelijk één groot
staatsbedrijf waren, blijven zij als met ge
sloten oogen, vasthouden aan hun diep in
geworteld sociaal geloof. Want anders dan
een geloof kan men de leer der „étatisten"
der staatssocialisten niet bestempelen. Ook
voorschotten in financiën, materiaal en ar
beidskrachten aanvaardde, met het uitge
sproken doel, voor genoemde categorieën van
burgers billijke woningen beschikbaar te
stellen.
Er werd een commissie in het leven ge
roepen, welke de gestes van dezen woning
bouw had te constateeren. Deze commissie
werd samengesteld uit vertegenwoordigers
der stad Parijs, uit ambtenaren van de di
verse takken van dienst, en uit personen,
welke de belangen der aanstaande bewoners
zouden behartigen.
De laatstgenoemden echter werden niet
aangesteld door deze bewoners zelve, doch
door den prefect der Seine, en waren de
voorzitters van drie groote organisaties,, van
oud-strijders en invaliden, van intellectuee-
len, en van een vereeniging van uitgebreid»
gezinnen.
Bij het particulier is het
persoonlijk belang
het te behalen voordeel, steeds de krachtig-
bij deze geestesrichting bepaalt ten slotte?te ^'«eer Men mag dit tot op zekere
het graag willen aanvaarden de omvrik-1 ?°0Ste betreuren, maar het feit ligt er Ech-
baarheid der waarheid. f«Md™"" eigenbaat worden door de om-
Het is altijd leerzaam, indien zich in de standtghctlen vanzelve g™*™ gesteld,
practijk gevallen opdoen van overlicids-Vooreerst hec:ft elke bona fide onderneming
initiatie! of inmenging, om eens na te gaan, verhezen, en zal dus, weder
hoe dit bestuur vanaf de tluwcclen kuisens u! welbegrepen eigenbelang, er steeds op
de zaken ter hand neemt, wat men zich van
de bemoeiingen voorstelde en hetgeen inder
daad er van terecht kwam.
Er zijn op het oogenblik in Frankrijk nog
immer drie categorieën van bevoorrechte
wezens, of juister gezegd van menschen,
welke men bij alle mogelijke gelegenheden
uit eigenbelang, dankbaarheid of andere
motieven op den voorgrond schuift.
De eerste groep is die der
ouü-strijders,
waaraan het vaderland bizondere verplich
tingen gevoelt; zoo dit gevoel bij tijd en
wijle eens mocht dreigen te verzwakken,
dan zijn de diverse organisaties dezer hec-
ren cr als de kippen bij, om het heel spoe
dig en energiek weder te doen verleven
digen.
De tweede groep Is die der
oorlogsverminkten
waarvan vrijwel hetzelfde kan worden ge
constateerd, terwijl de derde de groote ge
zinnen, de
„pèros dc familie"
omvat! Of deze laatste óók al een eigen lan
delijke organisatie en daardoor een stem
hebben, zou op het oogenblik door ons niet
durven worden beweerd, hoewel de waar
schijnlijkheid in dezen op verccnigingcn zoo
belusten tijd, wei zeer groot is!
Deze drie categorieën houdt men dus
liefst zooveel mogelijk te vriend en daar
valt ook wel iets voor te zeggen. Toen dus spronkehjk niet beatemd waren, zouden de
de Parijschc gemeenteraad destijds het be goedkoope drie-kamer appartementen betrok-
sluit opvutte, eens wat uit te richten om in ten hebben, terwijl dc huurscrmmen, eerst op
de woningtoestanden verbetering te bren-
ult zijn, het werk zoo perfect mogelijk op
te leveren. Terwijl aan den anderen kant de
concurrentie er toe noopt, geen tijd, geld of
energie te verspillen, doch zoo billijk, vlug
en degelijk als slechts doenlijk is, het werk
uit handen te geven.
Deze hoofddrijfveer, de persoonlijke, on
verzwakte interesse, moet uit den aard der
zaak bij" het overheidsbedrijf ontbreken. Wie
daar de zaken waarnemen z ;n personen,
velke niet, elk voor zich, er ononderbroken
met hart en ziel bij betrokken zijn. Het zijn,
de goeden niet te na gesproken, slechts loon
dienaars, die hoogstens de hun opgelegde
taak naar behooren verrichten, doch er ove
rigens geen boterham minder om eten.
Een andere factor dan het eigenbelang
treedt dan ook bij het overheidsbedrijf
naar voren, en deze is:
vertrouwen.
Het groote publick, waarvoor gewerkt wordt
moet zijn belangen overlaten aan wie daar
toe worden aangesteld, en zal vrijwel steeds
op de prestaties dezer personen iets aan te
merken hebben, want argwaan en wantrou
wen zetelen helaas maar al te diep in elk
menschcnharL
De gemeente woningbouw der stad Parijs
maakt hierop geen uitzondering. Vele zijn
de klachten,
die inkomen omtrent het toewijzen der ge
reedgekomen woningen.
Personen en gezinnen voor welke zij oor
gen, waren de oud-strijders, de oorlogsin
validen en de groote gezinnen de eersten,
die daar\an zouden profiteeren. Wat er dan
nog aan nicuw-geschapen woonruimte rest-
to zou voor de overige bevolking zijn, voor
zoover deze namelijk op Fransche nationa
liteit zou kunnen aanspraak maken.
De geiii" ente-raad ging een overeenkomst
aan met de Banguc de Paris et des Pays-
Bas, betreffende het stichten van nieuwe
woon-complexen. De stad zou aan heeren
ken. Gedurende een tijdperk van vijf- en
zeventig jaar zouden daarvan de huurpen
ningen in do zakken der ondernemers
vloeien, terwijl na het verstrijken dezer
periode de genoemde complexen in vollen
eigendom aan de stad zouden overgaan.
Dit bedrijf was dus feitelijk een
overheidsbedrijf
hetwelk een bank en bouwondernemingen
daarbij interesseerde, als het ware van hen
2500 A 3000 francs beraamd, thans in werke
lijkheid tot 7000 francs zouden gestegen
zijn!
Daarbij komen dan de op- en aanmerkin
gen, wat bouw- en inrichting zelf aanbe
langt. Men beweert, dat het bouwen dezer
huizen zóó overhaast en zorgeloos is ge
schied, dat men thans, bijvoorbeeld o
Boulevard Brune, reeds genoodzaakt
fundamenten te versterken. Het houtwerk
dezer huizen zou van zoo minderwaardige
hoedanigheid zijn, dat reeds gedurende den
angebracht, maakten liet al niet veel beter
In plaats van lood heeft men het veel goed-
kooper ijzer benut, dat thans door roest e.d.
onophoudelijk schoonmaak en reparaties
vereischt Het klachtcnlijstje zou nog verder
kunnen worden aang wuld. Maar dc les is
reeds duidelijk, en deze is: slechts waar de
persoonlijke interesse waakt over het wel
slagen van een werk is dit zooveel mogelijk
gewaarborgd. Alles, wat daar huiten is, is
uit den booze!
Land- en Tuinbouw.
CONTRACTTEELT IN GRONINGEN.
Tuinders in oostelijk Groningen contrac
teeren voor den verbouw van boonen met de
conservsnfabr.ek te Bunds in Oost-Fries
land. Voor pronk:oonen wordt 8% cent,
stamslaboonen met draad 10 cent, stampa-
en zonder draad 11 Vt cent per Kg. be
loofd. Ook uien zullen waarschijnlijk worden
verbouwd. In den Corel Coenraadpolder gaf
en halve H.A. een opbrengst van f 1000.
RUNDERHORZELSCHADE.
Blijkens een statistiek was in 1928 van
e 283.933 huiden 17.47 pCt. (49.603 stuks)
door de runderhorzel beschadigd, tegen in
1927 1942 pCt. <52.729 stuks). De schade,
berekend naar het prysverschT tm«hen
..gaaf" en „worm" bedroeg f 140.928 of
2.84 per huid. De grootste schade werd
toegebracht in Juni, Juli en Augustus.
MOND- EN KLAUWZEER.
Naar de voorz tter der vereenigde mesters
ir. het spoelingdistr'ct te Overschie me
dedeelt hebben in Nov. IJ., ru m 30 veehou
ders van Overschie hun bedrijf beschikte ar
gesteld voor de bestrijding van het mond
en klauwzeer, berustend op ontsmetting en
semmmapu'ting, uitgaande van de Rijksse-
iminrichtinsr te Rotterdam. Op één stal van
25 versche koe'en (3—4 jaar) kwaon de
ziekte vöor; de proef verliep daar gunstig
en de ziekte bleef tot het eerst aangetaste
ier beperkt.
DE ZUIDERZEE AFSLUITWERKEN.
De afsluitwerken van de Zuiderzee hebben
thans het nadeel, dat het Zuiderzeewater,
door de Westerstormen opgezweept, niet zoo
gauw weer w»g kan. Tot 1933 dreigen daar
door hoogere standen van het Zuiderzee
water gedurende langeren tijd bestendigd te
blijven. De dijken zullen het dus een vijftal
jaren zwaar te verantwoorden kriigen, waar
op zeker aller aandacht gevestigd moet blij
ven. Bovendien zal voor het irtmalen van
polderwater in polders, welke óf op de Zui
derzee uitslaan, óf op wateren, welke door de
hooge Zuidcrzeestanden opgestuwd worden,
een hooger capaciteit van de hemalineswerk-
tuigen gevraagd worden, zullen ze in staat
zijn het polderwater voldoende en spoedig
uit te werpen.
Het steeds zoo laag mogelijk uitmalen der
slooten kan een voorbehoedmiddel zijn, om
dat daardoor de waterberging voor tijden
van grooten regenval wat grootcr wordt
De uitvoer van landbouwproducten door
Denemarken had in 1928 een waarde van
1250 mill, kronen.
In 1927 hadden de uitgevoerde landbouw
producten een waarde van 1190 millioen
kronen.
Aan boter en bewerkt vleesch zijn in 1928
resp. 147 millioen kg. en 270 millioen kg. uit
gevoerd, hetgeen in vergelijking met 1927
beteekent een vermeerdering van 3 pet voo
hotT en 5 pet voor vleesch.
Denemarken leverde ongeveer een derdi
deel van Engelands hrternvoer, ruim d
helft van het ingevoerde bewerkt vleesch ei
ongeveer een vijfde deel van de ingevoerde
eieren.
DE SUIKERBIETENTEELT.
Het Kon. Ned. Landbouwcomité doet In
een motie den Minister van Financiën
ten, dat het onvoldaan is over diens ant
woord aan den heer Van don Heuvel be
treffende den toestand in de suikerindu
strie en de gevolgen daarvan voor de sui
kerbietenteelt in Nederland. Het comité
verzoekt den Minister een nader onderzoek
in te stellen en te overwegen welke maat
regelen te dezen opzichte kunnen worden
genomen.
Aan de roöp. Suikerfabriek te Dinteloord
werd in 1927 slechts 22? 06!) 510 Kg. bieten
geleverd, tegen 205 504.870 Kg. in 1020. Men
hetaa'de gemiddeld per 1003 Kg. bieten
f 21 10. De gemiddelde vraéht te Iroeg ƒ1.23
zoodat netto werd betaald 20 23.
De prnduetie bedraagt 31 019.022 Kg.
suiker, 55.021 215 Kk. nette pulp, 10.305500
Kg. droge nulp en 7.016.088 Kg. melasse. Uit
de ruwsuilcer der deelnemers werd verkre
gen 43.878 610 Kg. witsuiker, terwijl voor
eigen rekening nog 13.8"523 Kg. witsui
ker werd geproduceerd uit aangekochte
De camnagne begon 2 October 1927 en
eindigde 11 December 1927 na een regelma
tig verloop.
Bij leverantie bedroee het gehalte 17.21
en aan den sniimolen 10 76. er etmaal
gemiddeld verwerkt 3.247.1S8 Kg. terwijl de
hoogste verwerking per etmaal 3.583.000 Kg
bedroeg.
INGEZONDEN MEDEDEELING.
KING
pepermunt
s bereid uit echte
.wp sr muntolie,'vandaar
d« kracnil je;lekkere w
Radio Nieuws.
Donderdes 31 JaauaL
HIT ZEN' 1336.3 11. na uur 1469 M. (Clt-
lultend NCRV.-uIu. 11—11.30 Korte Zlelceo-
lenst o 1 van J L de Vries—v Buuren. 12.3'>—
46 Concert Mevr. K A v d Horst—Bleekrode,
iano; R v d Horrt Jr.. Cello. H H-rr
—2.30 School uitzend lng. Zendlngsle
'ijk. 6,30—7 Litei
Bleekrode,
7—7.30 Boekhout
.308 Spr. E E
VFVSUM <1071 M.) 10—10.15 Mor^nwfl.
12.15—2 Co
latje. 2.30—3 Gi
2—2.30 Ele'
ofoon. 3t Kniplee 4
Sportpraatje 6.30—6 Gr»-
ncert 7.15—7.45 Entrelsche le»
9.159.45 Lezing
10.15 Persber 10.30—11.30 Muziek.
"Y (1562 M.) 10 35 Kertelen-t 11 "5
- "2 20 Concert 1,20^2 20
3.10 Muziek,
rert 5.35 Kln-
uurtjê 6.20 Muziek 6.35 Nleuwnber 6.50 Vooi
Lezing 11.20 Gra
4.05 Lezlner 4.20 Cc
.20 Muziek 6,35 Nl.
wers 6.45 Muziek
in. 7.20 Lei
'.05
.*lng 8.20
10,0012.20 Muzit
PAKIJS ..Itedlo-
7.45 Lezing
ert 9.20 Nleurvnber.
9.55 Bokswedstrlld
(1750 M) 12 5O_?'0
,05—5.05 Muziek en zan? 7.057 50
8,2011,10 „Koning Leer" van Sha-
-8,05 Grnmofnnn 8 05 ..Nathan dei
Daarna tot 11.20 Muziek.
ZEESEN (1649 UI 8.203.60 Lezingen 3.50—
1.50 Orkest 4 50—7.05 Lezingen 7.20 Concert. 8.50
—10.05 Moderne muziek
HAMBURG <395 M) 10 20—11 20 C.-*mn'ooi*
5.20 Orkest 7.35 Concert 10.0511.10 Muzlelc
BRUSSEL 4813 M.) 5.20 Muziek 6 50 Concert
.20 Gramofoon 8.35 Muziek 1035 Sluiten
VrU<loK 1 Februari.
HTTTZEN (336.3 M-t (na 6 uur 1853 M) 12.30
-1.30 Concert door het KRO-Trlo 8—4 Vrou-
'enuurtje door Mevr. Killer—Wlsrtnan 46 G-
Dr. J v Dael,
-7.30 Cunsus paedai
'RO-ultz. Ds
rof Pr M C v
VrtJa. Protest
inden: Claude
pi&no
HILVERSUM (1071 Ml 10—10 16 Mor-e->n-n»
nir. 12152 Concert 3.0S—2.46 8choolu!tzen«
nr. 2.45—4 Gramofnon 41.30 Halfuurtje veop
Hulsvrouw 4,30—5 Viool. 6—5.30 Declamatlei.
306 Radiopraatje 6—7.15 Concert 7.15—7 48
-hlpperslo». 88 30 Kamermuziek. 8.309 Le-
n«r 9 vervolg Concert 9 30—10 Pianoconcert.
05 Persber 10.15 AanM Concertgebouw „d*
sreenlelng" Nümegen, Concert.
HALLO BANDOENG, HIER DEN HAAG.
Herinneringen.
Onder dezen titel is ter Landsdrukkerij ge
drukt en door de P. T. T. uitgegeven een
toeksket, bevattende herinneringen aan de
eerste racho-telefoongesprekken tuss"h:n
Nederland en Ned.-Ind'ë. Teneinde de her
inneringen die de auteurs in nieuwslenen
en tijdschriften publ'eeerden, als een blij
vend getuigenis uit de ook voor het Staats
bedrijf der P. T. T. gedenkwaardige perio
de der proefgesprekken met Indië. in één
boek tezamen te houden, werd door het
Hoofdbestuur der P. T. T. tot deze uitgave
besVen.
Het is de reflex vnn nieuwe, ongekende
senseries en de artike'en zijn dienten re vol ge
gevoelig geschreven. Het is een gelukk'ge
gedichte geweest een en ander saam te
ttrgaren en te bundelen.
Aan het slot een vers van Boutens „Oud
Moedertje", dnt voor dit byzondere doel
we-d ges-hreven.
Fokko Mes bezorgde de houtsneden voor
den t tel en het sluitstuk van het boek.
Het is in den boekhandel en aan de Post
kantoren te koop a f 1.50 en zal zeker da
vohe beJangitt' ng hebben omdat het han
delt over één der zaken, „waarin een k'ein
'r.nd groot kan zyr" en die de bewondering
öeT gansche wereld heeft afgedwongen.
Uit een der artikelen schrijven we het
vol rende over:
Langzaam woelt het zich los uit de w"nd-
Relen van het groote raadsel; langzaam
rperren zich de oogen a's van een. die ont
waakt uit een verren droomlangz.-rm
grtip ik naar die werkelijkheid toedat
wezenlijk tastbare: de koptelefoon en die
rtem u:t het Oosten: Hallo, Hallo, Den
Haag drar?
„En de ontroering trilt door je zenuwen
heen als je een moeder zet die daar zacht-
jesJvenepen: Willem! roept en meer niet
zorgen kan dan dat écne woord: Willem!
Haar Willem. O, wereld van weemoed,
hermvv<?e en zaligheidde tranen ver
stikken moeders stem. En daar, in Indië, ;n
het its''klernachte!\jk uur, de jongen, di«
vraagtMaak je het goed, moeder? Is er
waar'(jk ooit kleiner vierkante ruimte ge
weest dan in deze Studio aan het Haazsche
Hoofdbureau der Posterijen waar zooveel
hartsbcvlrjgen en z-'dsamotie's zijn vermof-
feld achter het zakdoekje voor moedors
oogen? 11c hoor een droef bericht: Zeg het
vc-orz'cht g, Frts, dat ze is heengegaan...
Er is al een telegram naar hen toe maar be-
rtid ze voorontzettend. Ik hoor da
jonge na tem van een lachende boy: dag vo
der; En terug: dog jongen! Wat moet ja
vcx>r je verjaanlag hebben? Een stcorn-
m.vhine vader Ik hoor den schater van eea
heele familie, d e niet meer praten kan van
de pret om Plet's stem te hooren
FEUILLETON.
beid van den centurion nog meer de algc-
mcene sympathie op dan de stormachtige
woorden en liefkoozingen van de Atheen-
sche Jonkvrouw.
Maar deze toestand kon niet aanhouden.
Met een luiden snik hief Euphrosyne
het hoofd hoofd op van de borst van haar
bood verder geen weerstand,
Onder dc diepste stilte las Aurelius het een vragonden en smeekenlen blik aan. De
berioht, dat voor hem een zwaarder slag soldaten stonden zwijgend om haar heen
was, dan een ter dood veroordeeling zou geschaard en zij zag wel in, dat alle hoop
geweest zijn, want het document, dat van buitengesloten was. Zij heft de armen ten
het zegel van Caesar Imperator voorzien hemel en uitte een hitteren, klugenden
was, bevutte liet bericht, dat Augustus zijn kreet van wanhoop. Duarop boog zij het
veto uitsprak over eiken echtgenoot, dien hoofd, als om haar zielsangst te verbergen.
Lysander voor zijn dochter kiezen kon,! De aanvoerder gaf een teeken aan zijn sol-j
want dat hij zelf over haar hand beschikt daten om haar weg te voeren en zij traden toen de soldaten op een tweede teeken v;fn
had. Do keizerlijke bende had in last haar dichter op haar toe. Met kracht duwde zij j hun aanvoerder haar uit dc ai-men van
terstond naar een anderen aanstaanden ze echter op zijde, liep op Aurelius toe, sloeg Aurelius wegrukten en meevoerden,
echtgenoot te geleiden, wanneer dit proto- de armen om zijn huls en trok zijn gelaat j Toen de menigte naar alle kanten ver
col zou ingeleverd zijn. naar zicli toe, terwijl zij hem herhaaldelijk spreid was en de gasten die bij het huwe-
Aurelius was bleek als de dood en niet in 'op zijn lippen, zijn voorhoofd en wangen j lijk hadden moeten zijn om zich heen
staat om een woord uit te brengen. Met tril- kuste. j keken, zagen zij Lysander bewusteloos op
lende hand reikte hij Lysander het noodlot- „Aurelius, mijn welbeminde en eenige I den grond liggen. Zij hieven hem op en
tige perkament over. echtgenoot," riep zij, „zij kunnen mij nu van droegen hem zijn huis binnen.
dreigend onheil vrees-u afsleuren, maar niemand zal ooit mijn I Bij onderzoek werd bevonden dat hij
door
MARK ASIITON.
(16
De opstand in Thessalië was gedempt
irelius keerde mot zijn cohorte weder naar
hene terug en de gestoorde voorbereidso- I tige perkament over.
tot zijn huw olijk met de Athcensclio j Euphrosyne, die ee, w
iikvruuw v.erü.i hervat De dag van het de, trad naar voren en legde haar hand op liefde bezitten dan gij. Ik zal voortdurend geheel verlamd was, zijn spraak was ook
welijk was aangebroken en geheel Atlie- den arm van Aurelius, terwijl zij hem vroeg: uw beeld in mijn oogen houden en in mijn I belemmerd en het was nog niet uit te
was in rep en roer om de vereeniging lo I „Wat beteekent dit alles?" j hart, uw stem zal mij overal in de ooren maken in hoeverre zijn verstand hieronder
«schouwen van den dochter van den on-1 Aurelius keek haar met een hopeioozen blijven klinken en uw ziel zal in de mijne go'eden had.
troonden koning van Athene met den I blik aan. Hij nam hot document weer terug 'wonen, tot in den dood en tot over het graf, Men zond hiervan bericht aan zijn
j uit do hand van den onstelden vader en als er tenminste een leven hiernamaals be-1 broeder te Tyrus.
reikte het aan de Jonkvrouw toe. Zij keek staat! Omhels mij, mijn echtgenoot en zweer j Nadat deze de noodige zaken voor Lysan-
i„e v.»» mjj dezelfde eeuwige liefde en trouw, die ik j der te Athene had afgedaan, nam hij hem
slen Romeinsehen centurion.
)e stoet stond reeds in orde geschaard
1de zich in beweging, de offers aan de j het in en las het door.
„lotfden waren gebracht, do invocaties uitge „Het bevel komt te laat," zeide zij tot den ju nu toewijd." I mee naar Tyrus.
"oken, de bruid en haar maagden waren boodschnpper, „ik ben reeds de echtgenoot De centurion beantwoordde de omhelzing Door den tijd en een goede verzorging
zicht van liet huis van den hruide- van den centurion Aureüos. Zeg hun," ging 1 en de liefkoozingen met een aandoening en i trad een groote verandering bij Lysander
Het betreden van zijn drempel zou het zij tot Aurelius voort, „dat gij mij beschouwt 'een hartstocht, die vreeselijk waren om aan in. Hij herkreeg zijn spraak en ook het ge
ide van de huwelijksplechtigheid z:jn. als uw echtgenooto en mij als zoodanig op-jte zien. Hij kon echter geen woord uitbren-j bruik zijner ledematen, maar zijn verstand
Jpeens galoppeerde een bende van hon- eischt" |gcn. De omstanders zagen vol medegevoel was beneveld en zijn geheugen weg. Hii
fd ruiters te midden van de vroolijko Er kwam echter geen antwoord. Een be- ziin eprakelooze wanhoop aan, zelfs de j verkeerde steeds onder den indruk, dat hij
'nipte en de hoofdman er van riep: vel van Caesar was als een bevel van God strakke soldaten keken medelijdond. Aure- iets verloren had, dat hij niet terug vinden
f|"dt stand! In naam van Caesar!" [voorden Romeinsehen soldaat en bovendien lius en Euphrosyne sloegen daar echter kon, ook kon hij zich niet herinneren, wat
iet bevel werd gehoorzaamd en een bood- wist Aurelius zeer goed, dat de wettelijke geen acht op. Het kon hun niet schelen, of t het was en bleef maar rondzwerven om er
Vor nel '8ppcr verscheen met een rol perkament ceremonlo van het huwelijk nog geen plaats zij bespot en veroordeeld werden, zij hadden mn,,r te zoeken.
'lo hand. Hij werd begeleid door twee had gehad. Hij durfde het bevel niet weer- genoeg aan elkander en dachten aan niets! Eens op een dag werd hij uit het huis
tors, die de keizerlijke adelaars droegen, staan en kon geen eisch doen. die op geen anders Hartstocht is altijd welsprekend en vermist en was ook nergens in de stad te
boodschapper vroeg wie de bruidegom enkelen grond berustte. Euphrosyne keek trekt strek de aandacht van het mensch- vinden. Overal werd er naar hem gezocht
en reikte hem het perkament over. ^hem, aar vader en de geheel* menigte met^dom en toch wekte de zwijgende radeloos-1en eindelijk vond men hem zittend onder
de groote cederboomen op een der lagere
hellingen van den Libanon.
„Ik kan liet niet krijgen", zelde hij op
treurigen toon, „als ik aan den eenen kant
van de boomen ben, daji ontsnapt het mij
aan den anderen kunt".
Hij werd in een draagstoel naar Tvrus
j terug gedragen en op een bed gelegd, w'oar-
van hij nooit meer oprees.
Nog eenige weken bleef hij in het le»en
en juist voor zijn dood keerde zijn ge
heugen terug.
I Hij drukte de hand van zijn broeder en
zei: „Ik herinner mij nu alles duidelijk.
Euphrosyne heb ik steeds gezocht, sedert
zij van mij weggenomen is. Nu ga ik op
I een lange reis en misschien vind ikiliaar
moeder onderweg terug. Draag zorg voor
mijn dochter, broeder, totdat ook zij de
groote reis onderneemt en zich bij mij cn
bij haar moeder voegt".
Daarop keerde hij zijn gelaat naar den
muur en blies den laatslen edeni uit
Lysander was een heiden, maar hij liet
zich leiden door den stem van zijn geweten
en leefde volgens het licht, dat God hein
geschonken had.
Hij was oprecht, wijs en verstandig,
rechtvaardig tegenover zijn medemenscheo
Wie zou er een oogenblik aan twijfelen,
of hij genade zou hebben gevonden voor
den rechterstoel van den oppersten Rechter?
ELFDE HOOFDSTUK.
Het palols te Caesarea.
De Atheensche Maagd werd naar de
hoven van den Piraeus gevoerd, waar een
schip gereed lag, waarop zij ingescheept
werd. Zij werd met den grootsten eerbied
behandeld ook werd het toegestaan, dat
Sappho haar vergezelde.
Eenige dagen lang kende de woede en
wanhoop van Euphrosyne geen grenzen.
Tweemaal trachtte zij zichzelf van het
leven te berooven, wunt bij de Grieken
werd de zelfmoord onder de lieldhaltige
[daden gerekend en zij beschouwde dia
ramp, die haar golrolfcn had als erger dan
[den dood. Deze pogingen weiden echter
verijdeld door de zorg van de waakzame
Sappho en toen Euphrosyne eindelijk door
uitputting kalmer werd, trachtte Sappho
I haar dour redeneering en door te w ijzen
op liet waardige gedrag der Stoïcyneu tot
j rust te brengen.
I „Het dient nergens toe om u op «tic wijze
tegen uw noodlot te verzetten, jonkvrouw"
zeide zij, „en door uzelf liet leven te be-
i nemen komt gij in een onbekend oord. Het
leven kent gij, maar gij weet niet, wat u
na den dood wacht De goden hebben ge-
I wild, dat gij deze ramp zoudt dragen cn
jgij moe» dit op waardige wijze doen".
„Spreek mij niet van de goden, Sappho",
zei Euphrosyne op bitteren toon, want ala
j ik in hun bestaan geloofde, dan zou ik ze
van ganscher harte haten".
J Brengt ongeloof en haat u dan troost?"
vroeg Sappho, „en als dit niet zoo is, be
rust dan in uw lot tot gij hetere got'en
vindt .Ze te verachten maakt hen niet
beter. Als uw geleerdheid u zoo lijden lnat,
dan ben ik liever dom en onwetend. Houd
moed en drang uw smart gelaten, dan zal
de storm overwaaien de zon weer door
breken. Zoolang er leven is, blijft er hoop."
(Wordt vervolgd.)
