lliruuir ^riiisrljr Courant Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken EERSTE BLAD. OPROEP BINNENLAND. BRIEVEN UIT DE HOOFDSTAD ABONNEMENT: Per kwartaal 3.*5 (Beschikkingskosien 0.15). Voor het Buitenland bij YVeke- lijksche zending 8.— Bjj dageiijksche zending n AU es bij vooruitbetaling. Losse nummers 5 cent. met Zondagsblad 7V2 cent Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijg baar. No 2655 Bureau: Hooigracht 35 Telefoon 2778 Aangesloten op het streeknet Lisse. Postbox 20 Postgiro 58936. ADVERTENTIE!*! Van 1 tot 5 regel»L17Vg Elke regel meer m &22V» Ingez. Mededeelingen van 1—5 regel» 2.38 Elke rege.' meer 0.45 Bij contract belangrijke korting. i Voor het bevragen aan het bureau wordt berekend 0.10 DINSDAG 29 JANUARI 1929 9e Jaargang. i nummer bestaat uit TWEE bladen. lan onze Lezers voor de nabestaanden dor Helden van de Zee. WÜ mogen niet volstaan met afdracht oor ons blad beneden de kwart ton. lisschien nog wel wat er boven, maar och zeker niet er beneden. Dit kunnen wjj toch wel bereiken angs den weg van het particulier nitiatief. Zeker, er wordt van onze menschen feel gevraagd voor allerlei doeleinden, naar daarmede is niet gezegd, dat de 1 Igcmeene liefdadigheid buiten ons om noet gaan. Dan zou. de zijde, welke wij ie wereld toonen, ons toch niet tot eer rerstrekken. Lezers, die voor het goede doel wcr- ten willen met het herinneringsge- ichrift Heldendood, worden opmerk- raam gemaakt op de aankondiging in Üt nummer. En thans volgen in grooten dank de jiften. En overigens: giften af te dragen aan ons Bureau, onze agenten, ons per postwissel te zenden of te stor ten op ons gironummer 58936. Directie N. L. Courant DE RAMP AAN DEN HOEK. NEGENDE VERANTWOORDING. 3. H. Ie 's-Gravenhage f 1000.—; - Personeel en Leerlingen der M. Mackay- ichool, Acasiastr. te 's-Gravenhage f 102.50; Pers. en leerl. Chr. School te Naaldwijk, Hfd. heer A. Koekkoek f73.-; Rijksbclas- iingpers. Kerkrade-Station f7.Collecte J.V. op G.G. „Jonathan" A en B te Schie dam f 17.22; Leerl. Juiliana-school te Hil- legcrsberg f 100.30; Door leert, dr Chr. Schoot verzameld onder de ingezetenen van Moerca- pelle 1116.—; Coll. N. H. J. V. op G. G. „Gidcon" te Krallngscheveer f5.06; Colt. Zanguitvoering Kinderkoor te Maassluis f 47; Col!. Gezellige samenk. J. V. en M. V. te Bleskensgraaf f 10.16; Coll. Jaarfeest M. V. op G. G. „Ruth" te Zuidland f30.—; Pers en leerlingen van de Chr. School I te Ouder kerk a. d. IJ. f45.60; Leerlingen School den Bijbel, Mathenesserdijk 23, I!fd. de heer T. Giclstra te R'dam f 41.32; - Wed. v. R., B. v. R., A. v. R. en Verloofde te D. f 4.—; Ds. L. v. M. te H. f 3.—; Dr. J. v. d. Dr. te B. f 23.-; - H. E. S. te B. f 1,50; M. v. d. YV. te K. f 2,50; H. L te D. 1 1,—; Verzameld door den heer A. Veldcrs te D. van N. N. te O. f 10.-, en T. D. te D. f 3.75; Gebr. E. te W. f 15.—; G. H. te R. f5.—; Wed. C. G. te R. f2.50; - P. N. G. te R. f 1.—; H. L. te A. f 2,50; - w. s. te Tr. f. i,—; A- H- v- d- D Ham" burg f 5,—; H. N. te H. f 10,—; Ds. M. H. A. v. d. V. te H. f 5,—L. de G. te R. f 3,—; Leen, Henk, Gerrie en Corrie P. te B. f 5,—; Joh. v. T. te T. f 2,50; P. B. te B. f 1,—; A. M. V. te A f 2,50; Wed. L C te R. f 2,50; O. H. te E. f 2,—; - J. G. te M. f 2 50; - W. v. B. te H. f 1,—; - J. P. de J. te SI. f 3,-; - P. A. v. R. te R. f 25,—; Wed. J. Br.—'t H. te N. L. I 3,A. B. te D. f 1—Mcj.'G. de Vr. te L. f 10,-; - C. O. te W. f 250; - L. v. B. te A. a. d.. R. f 5,—; Gezin P. V. te W. 3.-; H. v. KI. te S. f 150; G. T. te N. f 150; Vooroef. Inst Land storm te Gr. Ammers f 5,50; Fam. V—v. d. H. te G. f 7,—; G. d. O. te Kr. V. f 1,—; G. v. V. te Kr. V. f2,50; Fam. P. T. v. R. te R. f5,-; - H. V. Hzn., te B. (Z.-H.) f 4 a. d. g. te r. f 2,50; - H. w. te R. f 250; A. v. d. P. te r. f 1,J. H. K. te R. f 5,-; D. v. R. te L f 10.-; - D. K. te R. f 2,—; Fam. C. F. f 5,—; 0. A. G. te N. f 1—Fa. J. H. te R. f 10,-; J. M. K. en huisgez. te W. f 4,—; A. B. e P. f 2,50; Gezinscoll. fam. Sn. te D. f5,— - N. N. te Z. f 1,C. W. J. te O. f 3,—; Abonné te E. f 1,50; Fam. J. B. te N. f 10; - P. v. d. P. te B. f 2,—; W. B. te A. f 2 50; - A. G. K. te H. f 10,-; - W J. V. te Sch. f 250; - H. H. te N. f 250; Familie H. en d. Gr. te R. f 450; - Bijeenverzameld door onzen agent K. van Baarsel te Woerden f'36.GccolL op een vergadering van de Chr. Ziekcnverpl. te Aaltcn f 15.85; Pers. en leerl. dor Chr. School a. d. Brasserkade te Delft f 45.1 Chr. School te Rijsoord (hoofd de heer H. Crielaard) f48.—; Gccoll. op het 25-jarig huwelijksfeest van den heer P. te Vlaar- dingen door den heer W. P. Droog f 20.09^; - -f. d. te ii. f 1 - f 1.—; n. N. te Sch. f 1,50; n. n. te!heilige. Voora! wanneer men een „grappig Sch. f 250; v. d. G. te Sch. f 5,—; D. hoekje" in een krant moet vullen. J. van Z. te D. f 150; C. M. B. te D. f 0,50; Daarom is het verblijdend, dat ook in de - L. V. te D. f 1.—; N. N. te D. f 25.—zen kring telkens weer gewaarschuwd worit N. N. te SI. f 10.-; P. F. te H. f2,50; W. J. v. S. te R. f2,—; W. v. d. B. te R. f5,— J. V. te R. f 0,25; W. de W. te R. f 1.—; A. P. A. de J. te D. f 1,—; h. h. te h. f 1,—; Verjaar partij P. Dw. te A. P. f 8,—; Personeel N. V. v.h. Jonker Stans, Scheepsbouw cn Gashoudcrfabriek te h. I. Ambacht f 28,—; Verzameld door het schoolmeisje P. t. van Meel bij vriendinnen en Familie f 5.03y2; YV. F.. A. te P. f 3,—. Leerl. Wilhelminaschool te Loosd. f C8.G1; Leerlingen en Personeel Chr. B. School te Sch. f25.C. v. H. te 's-Gr. f 25. Pers. der Nieuwe Eerste Nederl. te 's-Gr. f 17.75; J. K. te L. (Haggai 2:9) f 30.-; A. B. te 's-Gr. f 2,50; A. V. te L. f 2.—; H. C YV. te L f 5; A. v. d. B. te s-Gr. f 5,—; J. S. te L. f 3.-; M. M. te V. f 5.—; Mej. F. h. L. te 's-Gr. f 1.—; Mevr. K. tt 's-Gr. f 10.—; D. R. te 's-Gr. f2,50; A. O. te R. f 5.—; R. en A. F. te 's-Gr. f2,50; Van een vriend te 's-Gr. f 10.— Mevr. G. h. te 's-Gr. f 2,50; Collecte ge houden- op bruiloft G. v. d. D. en G. h. te Sch. f 8.—: D. J. te Sch. f 5.—; Fam. V. en S. te 's-Gr. f5; Mej. Z. R. te 's-Gr. f 2,50; J. A. v. d. H. te 's-Gr. f 10.-; I. G. te 's-Gr. f 3.—; D. de M. te Sch. f 10. Dames H. S. S. en J. H. K. en H. G. te 's-Gr. f 10.—; Ds. J. G. F. te Sch. f 5.—; A. V. N. te 's-Gr. f350; YVcd. H. R.-D. te 's-Gr. f 5.— Q. tc 's-Gr. f 5.—; H. V. te 's-Gr. f 10.P. Z. te 's-Gr. f 10.— G. h. te 's-Gr. f5.—; Nagift leerlingen Chr Nat. School te V. f 0,80; Fam. K. te 's-Gr. f iu._; g. j. h. te' 's-Gr. f250; h. S. V. te 's-Gr. f2,50; J. S. te 's-Gr. f 1.-; - H. B. J. te L. f 6.—; h. v. A. te R. f2,50; Fam. L. R. te 's-Gr. f 5.—; C. de H. te VGr. f6.J. P. L. R. te 's-Gr. f5. A. B. te L. f 10.-; A. J. M. te 's-Gr. f 1.-; Van 9 lustige vagebonden te s'-Gr. f S50; Opbrengst van een voordrachtstukje (W.) f257; - C H. E. L. (Ps. 9 10) te s'-Gr. f 1.-; P. L. te 's-Gr. f 2.—V. B. te 's-Gr. f 2.— G. J. te 's-Gr. f 0.50; N. N. te 's-Gr. f2.—; Fam. O. L. te 's-Gr. f 2,50; J. F. te 's-Gr. f2,50; Mevr. de YY'ed. L. v. D. te V. f250; Mejuffrouw C. B. te 's-Gr. f 1.—J - Fabriekspersoneel der Chocoladefabr. v. d. heer H. Ringrs te Rotterdam f50,11; H. S. te G. f5.—; G. M. Jr. te N. f2,50; - O. te R. f 250; - A. A. C. v. d. K. tc R. f250; Fam. GI. te R. f 2 50; - Z. te R. f 1.-; - J. J. D. Jr. te S. (uit den spaarpot van S11- zanna Cornelia) f 1.Leerl. van de 3e klas der Eloutschool a. d. 's-Gravendijkwal te Rotterdam f 10.—; YV. .K. te R. f 2. Fam. K. Z. K. te R. f 350; J. O. te R. f 1.-; A. G. te R. f 1.-; D. B. YV.zn té R. (Feijen.) f 2,50; .Coll. Ring J. V. op G. G. Rotterdam Noord f 10,10 J. V. op G. G. de „Zaaier' '(afd. B.) te R. f 7.—; F. Boer en Schoonvader f2.— P. T. te R. f3,50; J. v. d. H. te R. f 5.—; L. de B. te R. f 250; Coll. Jaarvcrg. J. V. op G. G. Philadelphia te Hazerswoude f 13.43; v. K. te L. f250; - H. B. te L. f250; - J. v. E. te L. f250; YV. P. G. H. K. te K. a. Z. f2,50; H. i. .d.'M. te K. f2,— H. P. te L. (105 halve centen) lO-bZ1/*-, P. M. te R. f5; J. v. V. te R. f 2 50; A. N. te R. f 1,50; J. V. op G. G. „Prof. Biesterveld" te Rotter dam f 7,50; - YV. J. v. D. te R. f 1.Gc coll. in het Tehuis van ou Jen van dagen der Geref. Kerk te Roteterdam (Haringvliet 50) f 14.51; Gecollecteerd in familiekring YVed. v. d. N. te R. f9.— N. N. te R. f0.50; Tine te R. f 1,50; Esbus te R. f 10.—; Nagift van de leeri. der Bijz. School Adams- hofstr. 15, Rotterdam f 10.35; YV. de Z. te R.. f 12 J. H. te R .f 1,—; Fam. G. te R. f 5,—; Fam. V. te R. f 3,—; J. v. L te R. 1 25,-; C G. te R, f 3,-; tegen het oneerbiedig bezigen van Gods Namen of 't ironisch spreken over Zijn eigenschappen. Thans wraakte „De Maasbode" een mis plaatste grap in het R.-K. dagblad „De Morgen". De schrijver van het spottemijtje werpt dat protest van zich af en veronderstel!, dat de redactie van „De Maasbode" „wat van "t „calvinisme" te pakken heeft, om vcrvo'gcns een betoogje op te zetten, hm middeleeuwsch en goed-roomsch het is met het heilige wat familiaar oiri te springen". Heel wel, antwoordt het blad: „Practisch is misschien deze raad: neem een kleine dosis van wat gij als „calvinisme' beschouwt, mengt dat onder uw geintje en zure uitvallen, allicht dat het er beter op wordt". Dat is noodig, want de schrijver in „De Morgen" zich verdedigend, geeft daarbij weer het duidelijke bewijs, dat hij op een verkeerden weg is. Hij eindigt zijn „dood-emst:g" stukje door weer in zijn narrenpakje te kruipen, aldus: „Maar, M. de V. ik zie, dat u zit te knik kebollen. Word wakker en spits de oorct.; want ik mag, Goddank (of mag ik dat óók niet' zeggen?) weer in mijn oude huid krui pen". „Op de lollige vraag, die nog al triomfan telijk k'inkt, zouden wij, zegt „De Maa«. bode", willen antwoorden: uw gebruik van den naam van God is hier ijdel. Dat is ook een van de dingen, die gij „calvinistisch" zoudt noemen, Gods naam niet zonder eer bied te gebruiken, maar wat u en velen onder ons, het zij calvinistisch of niet, beter zou staan". Wij hopen, dat het waar Is, en dat onze Roomsch katholieke landgenooten in dit op zicht iets van ons kunnen leeren; maar du» is niet de hoofdzaak en met liet oog daarop maken wij van deze aangelegenheid hiei geen melding. De aan'ciding daartoe is het verheugende feit, dat hier (opnieuw) van Roomsche zij de in 't publiek geprotesteerd wordt tcgei een kwaad in eigen kring ;een kwaad, dat mede-belijders 'in andere politieke groepei. vaak pijn doet, En laten wij allen ons benaarstigen Om te dezen aanzien niet alleen „calvinistisch" te. zijn in naam, maar bovenal met het woord; dat is hier de d a a d! de hoop sterft. In totaal mot de vorige acht lijsten 19630.70. Door ons is ook ontvangen: van Me juffrouw J. M. V. te R. f2,50 voo: de Mobi lisatie-slachtoffers, van Jac. de B. te R. f 1.— voor de nagelaten betrekkingen der ver moorde veldwachters in Grootegast en van Ds. v. d. P. te O. f 1,voor den Zen- dingsarbeid van Ds. Leyse in China. YVij hebben deze bedragen aan de daar voor bestemde adressen toegezonden. familiaar met het heilige. De Staten-vertaling, het is een algemeen erkend feit, heeft de woordenschat onzer Neder'.andsche taal ongemeen verrijkt. Trouwe Bijbellezers doen een rijkdom van algemecne ontwikkeling op, welke men elders tevergeefs zoekt. Er steekt dan ook op zichzelf niets kwaa Is in, onze gedachten te zeggen in woorden en uitdrukkingen aan den Bijbel ontleend. Alleen maar, het gevaar is niet denkheel dig, dat men goedbedoeld beelden ui: jde Schrift op ironische wijze gebruikt. Daartegen dient gor.vaakl. Evenzeer als tegen het- ijdel gebruik van j den Naam des Heeren, als valt het dan mil schien niet onder de beperkte beteekenis van het „vloekverbod". In Roomschen kring komt dit kwaad ook j voor. Wie in een godsdienstige sfeer leeft, "aat al spoedig te familiaar om met hei 't Verstand komt met de jaren, indien niet maanden, kan men wel van de S. D A. P. zeggen. In 1925 scheen de. ministerieele samen werking tusschen roode en roomsche groe pen slechts een kwestie van dagen. In de vo'gende jaren deden' de eerstgc- noemden telkens een beroep op de roomsch- katholieke „democraten" om die samenwer king toch te bevorderen. Het moest er im mers toch toe komen. Zelfs in het verkiezingsprogram voor dil jaar werd duidelijk op die begeerde coalitie gespeculeerd. Een andere coalitie is immers niet mo gelijk. 't Kan zijn. Maar zoo langzamerhand kn men de roode voormannen toch ook tot hei inzicht, dat de rood-roomsche coalitie voot afzienbaren tijd wel naar Utopia verwezen kan worden. Daarvan geeft de heer Sannes blijk in een artikel. En, overeenkomstig het gebruike lijke recept, wil hij.de voorstelling wekkc., dat de S. D. A. P. nooit mooi weer bij D.\ Nolens en de zijnen gespeeld heeft. Hoe kan men ons daarvan toch verdenken, vraagt hij. YVij hebben immers duidelijk it' 't licht gesteld, wat wij in de komende po riode willen nastreven. Het is niet mindii dan te bevorderen: „dat zoowel hier te lande als in Indiëhj' werk der hervormingen op het gebied van het sociale leven en op dat van het onder wijs met energie \vord>t ter hand genomen; dat de geestelijke vrijheid wordt geëerbie digd; dat een sterke vredes- en ontwape- ningspolitiek wordt gevoerd; dat de weg naar de socialisatie wordt geëffend'. Dat jaagt de S. D. A. P. in de naaste toe komst na. En de heer Sannes ziet op in oogenblik geen enkele partij, zelfs niet éé- die op de basis van dit program geneigd is met de S. D. A. P. een parlementair kabi net te vormen. Neen, dat zien wij ook niet. YVe zagen h« zelfs nimmer. En het mag verbazing wekken, dat man ncn met verzienden blik en diep po'iti-'k inzicht, zij het dan rood gekleurd, nu pas doze dingen zien. Maar het is waar: de hoop sterft lang Zoo ging het ook hij de juichende politic! van 11 Februari 1925. Doch ze Bterftt OFFICIEELE BERICHTEN. ONDERSCHEIDING. By Kon. besluit is bij bevordering de aan t._ Bantema, thans Rijksveldwachter-briga- dier-majoor te Groningen, toegekende eere medaille der Oranje-Nassau-orde in zilver, vervangen door de eeremedaiLe dier orde in Bij Kon. besluit is toegekend de zilveren eeremedaille Oranje-Nassau-Orde aan W. C. van Vliet, filiaal-chef by de firma J. P. VI et te 's Gravenhage en W. H. A. Ontrop, meesterknecht bij de firma Allan en Co. te -Gravenhage; Je bronzen idem aan J. Ker sten, aibeider by de N. V. Cacao- en Chocola defabrieken J. A. van der Dungen, te Nijmegen VREEMD EERETEEKEN. Bij Kon. Besluit is aan J. M. Ingen Housz Bootz te BTeda verlof verleend tot het aanne men van het vreemd eereteeken Ridder in de orde van den Hei'igen Gregorius den Groote, in den Heiligen Stoel. RADlORAAD. By Kon. Bes'uit voor het tijdvak van heden tot "en met 31 December 1933 benoemd tot lid van den Rad o-raad dr. F. E. Posthuma te 's-Gravenhage, oud-minister van Landbouw. KAMER TAN TOEZICHT EN NOTARISSEN Bij beschikking van den Minister van Justi tie 16 herbenoemd tot lid der Kamer van Toe zicht over de notarissen en candiidaat-notaris sen te Groningen T. H. Oldenhuis Gratama, oud-bewaarder der hypotheken enz. te Assen. AUDIËNTIE. De gewone aud ëntie van den minister van Koloniën zal op Vrydag 1 Februari niet plaats hebben. GEMEENTEDIENSTEN. vereen. van ambtenaren der ge- lieentefinanciên, gemeentebe drijven en gemeentediensten. Installatie van drie commissies. Ter uitvoering van het' besluit van het congres, vanwege de Vereeniging van amb tenaren der gemeentefinanciën, gemeente bedrijven en gemeentediensten ten vorigen jare te Rotterdam gehouden, heeft 't hoofd bestuur der Y'erepniging drie afzonderlijke commissies ingesteld, welke tot taak heb ben. een einde te maken: le. van de vrarvg of toepassing van de volledige begrootings- boekhouding bij gemeenten en gemeentebe drijven op den duur al dan niet aanbeve ling verdient; 2e. van het vraagstuk der opleiding en examens van financieele en comptabele gemeente-ambtenaren, en 3e. van de wenschelijkheid van de uitbreiding c.n. invoering van het gemeentegiro. Deze commissies, waarin zitting hebben burgemeesters, wethouders, raadsleden, le den van Kamers van Koophandel, verschil lende ambtenaren e.d. pn waarvan tot voor zitters zijn aangewezen de hoogleeraron G. J. Ch. Voltner, Th. Limperg Jr. en Mr. H. Frijda, zijn in drie daarvoor speciaal uit geschreven vergaderingen, gehouden te 's-Gravonhage. geïnstalleerd door den voor zitter der vereeniging. den heer P. C. van Have, gemeente-ontvanger van Rotter dam. De resultaten van den arbeid der commis- es zullen in afzonderlijke rapnortcn en neertre'egd en aan het hoofdbestuur der erponig'ng worden aangehoden. Na afloop van de installatie-vergaderin gen hebhen de commissies elk afzonderlijk dadelijk een aanvang gemaakt met haar werkzaamheden. NEDERL. SPOORWEGEN. buurtverkeer dordt—gorcum. Van 1 Februari af worden op het traject Dordrecht Giesscn-Nieuukerk Gorin- chem—Baanhock plaatskaarten buurtver keer afgegeven, geldig in alle treinen, die op die baanvakken loopen. MOTOR- EN RIJWIELREGLEMENT bevat een-Kor.: besluit ran 21.December tot wijziging van het Mo;or- en Rijwielreglement. Daarbij is o. m. bepaald, dat het verbod van rijden onder toezicht in de hehouwde kom eener gemeente wordt opgeheven. Tot nu toe was het besturen van een mo torrijtuig onder onmiddellijk toezicht alleen toegestaan, indien buiten de bebouwde kom eener gemeente werd gereden. GASSTICHTING. De Vereeniging van Gasfabrikanten in Nederland heeft in haar algemeene verga dering van 14 December besloten tot het het léven roepen van een stichting, ten doel hebbende: het behandelen van wetenschap pelijke en praktische vraagstukken, de gas industrie in Nederland betreffende. De sticli ting zal den naam dragen van Gasstichting. Door het verlijden van de stichtingsactie is aan liet beslait van de algemecne verga dering thans uitvoering gegeven. De stichting is gevestigd te 's-Gravenhage. Van het uit negen leden bestaande be stuur worden er vijf aangewezen door de Y'erecniging van Gasfabrikanten. De overige vier plaatsen zullen worden aangeboden aan personen, buiten de gaswereld staande, waardoor samenwerking met andere licha men mogelijk wordt Het ligt in de bedoeling zoo spoedig mo gelijk over te gaan tot het inrichten van gebouw met laboratorium en het benoemen van een ingenieur. Tevens zal getracht den, voor verschillende onderdeden, 't gas- vak betreffende, vaste medewerkers te krij gen. WERKVERSCHAFFING. hoe de steun geregeld is. Sinds einde December of begin Januari liggen vrijwel alle werkverschaffingen in de Noordelijke provincies stil wegens de vorst. Van do ongeveer 3500 werkloos geworden tewerkgestelden ontvangen de verzekerde arbeiders uitkeeringen uit de werkloozeu- kasscn hunner organisaties en wel wat de landarbeiders betreft gedurende 7 weken f 1.20 per dag. In sommige gemeenten wordt op die uitkeering bovendien een kinderbij slng verstrekt. Dat aantal verzekerden is in Drente vnj groot, kleiner in de provincie Groningen, maar heel gering fn Friesland, in het Ooste lijk deel van welke provincie de landarbei ders tot dusver nagelaten hebben zich tegen de gevolgen van werkloosheid te verzeke Het gevolg daarvan is. dat ve'e gemeente besturen zich thans groote gel'Vdijke offers moeten getroosten voor steun aan de gezin der niet tegen werkloosheid verzekerde arbeiders, hetzij rerhtstreeks, hetzij door tnssehenkomst van de burgerlijke armbe sturen. In verband hiermee is don Minister van innenlandsrhe Zaken thans verzocht over te gaan tot de invoering van een steunrege ling voor uit de werkverschaffingen z g. „uitgevrnren" arbeiders, imhen de winter nog aanhoudt en daardoor heropening van de werkverschaffing wordt verhinderd. Bij de Regcering bestaat het plan dit laar ongeveer 2000 arbeiders uit de groote steden erk te stellen in de werk verschaf fine in de provincies Overijsel, Drente en Fries- AANBESTELING. Namens het Bestuur der Vereeniging tot Christelijke verzorging van krankzinnigen is te Loosduinen aanbesteed de bouw van een kliniek „Ockenburg" aan den Monster- schen weg. Laagste inschrijver B. H. Keppel te Bus- sum voor f392.000. TWEE DOODEN. In <fe weck die achter ons ligt zyn twee mannen gestorven be-den in het leven van Amsterdam een groote plaats hebben ingeno men. Dat is dan ook de cenige overeenkomst tusschen die beiden, voor het overige liepen zij zeer verre uiteen. Wy bedoelen den kunstenaar Dr. Willem Rovaards en den priester Mgr. P. Stroomer. Beiden zyn ze geltomen door kracht en talent, door offer en toewijding op een plaats die hen in staat stelde invloed te oefenen en leidir.g te geven. Dr. Willem Royaards stond wel in menig opzicht zeer ver van ons af. Ons standpunt ten opzichte van het tooneel bracht mee. dat wij maar ze'den met hem in aanraking kwa men, alleen op zyn voordrachtavonden, had den ook wij gelegenheid kennis te maicen mc-t dezen waarlijk superieuren geest. Hij is er niet gemakkelrk gekomen, men heeft het hem niet gemakkelijk gemaakt, bij heeft moeten vechten voor zijn 'deeèn. heef» moeten vechten voor zijn plaats, maar by was 'n de tooneeiwereld een der gTootsten Dat wy onzen brief mee aan hem wijden, ligt er niet enkel aan, dat hij een geDoren Amster dammer is, cn onze s'.ad op haar zonen die roem oogsten, nog altijd trct.-ch is Maai ook omdat hij wuarlyk een invloed ten goede op het tooneel heeft geoefend en aan de opv ding van ons volk naar zijn wyze van z meegewerkt. Dat hy het tooneel voor ons niet bruikbaar heeft kunnen maxen. !igt met aun hem, mnar aan de zaak. d e naar ons ordoe! n;ec te red den is. Ware dit mogel^'k. Dr. Koyaavds had behoord tot degenen die het gered hadden. Hij heeft niet alleen Shakespeare maar ook Y'ondel gebracht tot een groot deel van volk dat dan heel ander toonee'werk werd ge noemd. Hy heeft Vondel weer doen 1 e voor ons geslacht. En dat is zeker een niet ger'n^e verdienste. Indien deze kunstenaar eens had kunnen geven aan een andere zaak zijn schitterende talenten hoe zouden wii anders tegenover hem hebben kunnen staan. Maar God is vrijmachtig in het uitdeelen van Zyn gaven en het deel as aan Hem, niet aan ons. HoevV dichter voelen wy ons stean by dien anderen doode ondanks de geestelijke afstand ook hier nog wylen Mgr. Stroomer, dien wy in ziin vroegere Amsterdamsche periode al.jjd de Rector noemden, en dien wy, óm de plaats d'e hy in het sociale leven innam, meermalen ontmeetten. De Deken was geen Amsterdammer van ge- booite. maar kwam reeds iong in Amsterdam en heeft onder den bekenden Mgr. Konings, ja ren lang onder de Amsterdammers gewerkt. In zyn parochie woonden vele arbc'ders. Met hun zorgen en bezwaren kwam hy, die gaarne onder eenvoudigen vei keerde, die ver trouwen ontving, wyl hy vertrouwen gaf, da gelijks in aanrak:ng. Hier is hy voo:bereid voor de taak hem tijdens zyn tweede verblijf in Amsterdam aangewezen, het adviseurschap van den Ned R K, Volksbond en andere soc'ale vereen'gingen. In deze funct'e ontmoetten ook onze menschen meermalen den sympathieken priester. In dagen van beroering, in de oorlogsjaren, en in 1918 vergaderden onze R.TL en Prot. christ. arbeiders, meer dan eenmaal te samen. De Rector was er dan ook herhaaldelijk by. Het heeft mij altijd getroffen, hoe hij zich ze'f dan steeds op den "nch'ergrond p'aat te. Ziin arbe'ders spraken. De mannen d'e in zyn kring de leiding gaven aan de sociale ac- t e. Hy was niet als sommige anderen die zich zelf uitnoodigen om tc sDrcken, die het eerste en het laatste woord hebben willen, hy was adviseur, geen orateur. Hij kon instcmnvng betu'gen met een woord door een van onze mannen gesproken, met een haitelykhe'd, d e echt en warm aandeed. En hy kon ook zoo by een ontmoeting in for- DE HAAGSCHE SCHOUWBURG. Dan maar liever voor afbraak verkoopen. Een stem uit het grijze verleden weeis klinkt in mijn ooren: „De Haagsche Schouws burg wordt bezocht door een uitgezocht en dus klein, maar gedistingeerd publiek". YVaarom hamerde men die stelling in dt hoofden van de lezers der vrijzinnige b'a- den? Dat zal ik u zeggen. Het keurige Schouw» burgpubliek betaalde een zoo laag entree, dat de tooneelspelers armoe leden, het ge bouw onbewoonbaar, de toestand achter da schermen penibel werd en de tooneelkun-st el opgedoekt kon worden. Nou, en wat is in dergelijke gevallen d» aangewezen weg? Men werpt een loenscneo blik op de gemeentelijke schatkist, waarin de burgerij zij het met bittere ernst, hoog stens op tragi-comische wijae telkens weer den cijns stortin 't algemeen belang. Menschen van het tooneel zijn vinding, rijk en dus hielden ze de belasting-betaler» gauw het blijspel voor, dat een Schouwburg, welke wel is waar bezocht wordt door een klein, maar dan tóch gedistingeerd publiek, eengemeentebelang van den eersten rang is. Kosten? Kunstenaars kiezen Bartjens niet als schutspatroon! Maar de Gemeenteraad? Die kijkt som» wel naar cijfers. Een nieuwe Schouwburg bouwen; dat was te erg. Maar, 't was in 1913 en let dus op de ge- ta'len, wel ging de Gemeente Kunst ex- ploiteeren; natuurlijk met de noodige tekor- ten op dezen dienst Om te beginnen was men te zuinig om een nieuw gebouw te stichten, maar voor de verbouwing werd f 350.000 gevoteerd. Nu, daar bouwde men in 1913 een aardig zaaltje voor. 't Heeft niet gebaat. De jaarlijksche tekor ten zullen thans nog eens extra verhoogd worden met f 373 000 om het interieur een beetje op te knappen. Wel wat veel, vonden B. en YV. Als het nu nog eens twee ton was. YVaarom nu twee ton en geen vier? Twee ton? Niet de moeite waard. Anders, a'dus de deskundigen, is het beter d» Schouwburg af te breken. Dat zou ik ook liever doen, zei óën der wethouders (wie dat is, behoeft men niet te raden!) en zegt ook straks een kleir.a minderheid in den Raad: het ligt niet <>p den weg van de Overheid om een Schouw burg te exploiteeren. YVat de houding der der S.D.A.P. zal zijn die bij het jubileum der Koningin-Moeder verklaarde, dat de zorg voor de werkloozcn haar belette om aan zulke feestjes mee te doen, is na 't bovenstaande geen vraag meer. Nu zegt ze niet: Geen cent voor een lief hebberij van een kleine groep bevoorrechten! Ware het maar zoo! Maar dat kleine, keurige, gedistingeerd» publiek dan, dat trouw de Schouwburg op stadskosten bezoekt? Nu, zou ik zoo zeggen, maar 't klinkt eenlgszins oneerbiedig: ook maar voor af braak verkoopen. Geloof maar vrij, dat de dure auto's, de gepelskraagde heeren en de gebontmantelde, met goud, diamant en juweelen behangen dames een lieve cent zcuden opbrengen. Men zou hun dan wel een nieuwe Schouw burg cadeau kunnen doen. Dat is beier dan een suppletiefonds voor kunstliefhebbers. meeren hoe het met den arbrid ging e» God» zegen op d'en arbeid wenFchen, dat het hart door lauwhe'd in e'gen kring soms geschokt, er van openging. En als hy eens sprak, naar en woord of nnar een historie uit de HeTge Schrift, dan was het eenvoudig principieel. Nog eenmaal verüet hij Amsterdam om in Gouda Deken te worden maar na twee Jaren reeds kwam hy terug nu als Deken van Ara sterdam. Als vanze'f kwam toen He aanraking tus schen hem en onze christelijke beweging niet meer zoo voor. Andere adv'seurs hadden zijn plaats en taak overgenomen, en zyn taak en plaats was een andere geworden. Maar wy verstaan wel, dat het Kathol'eke Amsterdam, dit heengaan voelt als een groot gemis. In vele kerkelijke functies heeft hij hier gediend, en overal toonde hij zich een getrouw, een oprecht, een verstandig en be leidvol voorganger. En wy meenen dat ook een breederen kring nog dan onze R.-K. medeburgers een verlies-te boeken hebben. Zooa's wy m -t een enkei woord aangaven, had heel de Christelijk-soc.alc ac tie zijn belangstell'ng. En gegevon de real teit der dingen kon hy zich ook in ilie ontwikkeling verheugen. Zoo breed was hjj wel. Eer. goed burger en vaderlander is heengegaai'. l*.i.'and die ook on« volk en vorstenhuis droeg op zyn priesterlijk hart. Zijn weg whs de >nze niet. Daar wa.s in d» opvatt'ngen een hreede kloof. Zijn kerk in haar uiterlijke verschijnse'en was dt onze niet, kan de onze niet zyn. Maar, en daar ligt toch de grond der liefde, zyn God, was ook onze God. En toen wy lazen van zyn dood, dachten wij aan de regels uit da Costa-s rouwzang: AJtEND VAN AMSTtL.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1929 | | pagina 1