CHRISTELIJK DAC BLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
9<i> JAARGANG
DONDERDAG 20 DECEMBER 1928
NUMMER 2624
ABONNEMENTSPRIJS
1° L®ideo en buiten Leiden
we*r «genten gevestigd lijn
Per kwartaal. i 2J0
Per week0.19
Franco per post per kwartaal 2.90
Bureau: Hooigracht 35 Leiden Tdefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertenliën per regel 221/» cent
Ingezonden Mededeeüngen dobbel tarief
Bij contract belangrijke reductie
Kleine Advertentiên bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da*
gelijks geplaatst ad. 40 cents
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen
EERSTE BLAD.
V Verblijdend.
Onder liet kopje: „Verblijdende ver
schijnselen", wijst de A. R. „Maas- en
Scheldebode', op een drietal voorval
len van den laatsten tijd, die toonen,
dat er een actie gaande is, om samen
te binden wat dreigt uiteen te vallen.
Daar is in de eerste plaats het ver
schijnen van h/fet A. R. weekblad uit
Chr. Geref. Kring.
In de tweede plaats de conferentie
onder leiding van vooraanstaade pre
dikanten in de Ned. Herv. Kerk, die
gisteren in Utrecht plaats had en die
zich ten doel stelt, de eenheid te be
waren en te bevorderen.
In de derde plaats de hernieuwde
eenheid van denken tusschen Prof.
Visscher en de A. R. partij.
Waarschijnlijk tasten wij niet ver
mis, als wij onderstellen, dat twee en
drie met elkaar in nauw verband
staan.
Dat stemt tot temeer blijdschap^
De besprekingen tusschen het Cen
traal Comité en Prof. Visscher hadden
een gunstig resultaat, de moeilijkhe
den werden tot wederzijdsche voldoe
ning en ten genoege van het Centraal
Comité opgelost.
Wanneer nu de actie in Utrecht
daar het gevolg van is, dan zijn wij op
den goeden weg.
Dr. Severijn heeft gisteren de vol
gende doelstellingen verdedigd:
1 Bevordering van de kennis der
anti-revolutionaire beginselen, neer
gelegd in Ons Program.
2. Bevordering van de eenheid der
A. R. partij en de toepassing harer be
ginselen door een beginselvaste poli
tiek.
3. Bevordering van een gemeen
schappelijke overtuiging naar den
woorde Gods in de haneende geschil
len tusschen de Christelijke partijen.
Vooral dit laatste achten wij van
groot gewicht.
Te vaak wordt nog vernomen de
klank, als zou deze of gene Iverkfor-
matie beslissend zijn voor de politie
ke partij, waarbij men hoort.
In werkelijkheid staat daar tegen
over. dat geen enkele partij, uitgezon
derd dan misschien de Hervormd Ge
reformeerde, zijn leden telt onder
slechts één Kerk. Zelfs de Staatkundig
Gereformeerden zitten in verschillen
de Kerkformaties.
De vraag is gewettigd, of vooral zij,
die het Gereformeerde of het Protes-
tantsche karakter van ons volksbe
staan propageeren, niet verstandiger
deden te werken aan één gpoote pro-
testantsche partij.
Dan toch zouden de vier bestaan
de groepen een. groot bolwerk vormen.
Dan zouden de verschillende Ker
kelijke tendensen kunnen verdwijnen
en zou de bestrijding van het socia
lisme veel intensiever zijn.
Zelfs, wanneer men Rome als de
geweldige mededinger, of erger, be
schouwd, is eenheid van de protes-
tantsche groepen de machtigste tegen
stand.
Zou dat nog eens kunnen werkelijk
heid worden?
In elk geval is de poging tot sa
menbinding van onze eigen partij een
stan in de goede richting.
Onder ons behoort de derde stelling
van Dr. Severijn tot een der noodza
kelijkste punten, die onze aandacht
vragen.
Van onze partij en van de andere
protestantsche partijen.
STADSNIEUWS.
KERSTCONCERT L. E. D. A. G. O. H.
Gisteravond werd. in de Hoogland-
sche Kerk door de Christelijke Zang-
vereen iging L. E. D. A. G. O. H. een
kerstconcert gegeven..
De opkomst was vrij goed.
In een inleidend woord wees Ds. A.
D. Meeter, die de bijeenkomst leidde,
er op, dat hij het plan om dit Kerst
concert te houden ten bate van wijk
III der Ned. Herv. kerk dankbaar toe
gejuicht heeft, en bij voorbaat dankt
spr. de verschillende medewerkers
voor dezen avond, voor wat ze zullen
presteeren.
Spr. wijst er verder op, dat over
dezen avond een zwarte schaduw ligt,
door het zoo plotseling overlijden van
den directeur van L. E. D. A. G. O. H.,
den heer J. W. Snel.
Toch meende spr., dat aeze avond
door moest gaan, omdat niet beter de
nagedachtenis van den overledene
kan worden geëerd, dan door de uit
voering van zijn werk.
Spr. wees op de groote muzikale ga
ven van den heer Snel en sprak nog
woorden van troost tot zijn familie en
vrienden, hen er op wijzende, dat hun
bloedverwant en vriend is heengegaan
naar de zalen, waar eeuwig Gods lof
zal worden gezongen.
Verder deelde spr. mede. dat Mej.
Tilly Leening zich bereid had ver
klaard het koor te dirigeeren, voor
welke bereidwilligheid spr. baar dank
zegde.
Hierna werd een aanvang gemaakt
met de afwerking van het programma
De verschillende kerstliederen, die
nooit hun eigenaardige bekoring zul
len verliezen, door het allesbeheer-
schende feit dat zij bezingen, werden
zeer mooi vertolkt.
L. E. D. A. G. O. H. had ze blijkbaar
goed ingestudeerd en vooral hier, tus
schen de hooge gewelven van het ge
wijde kerkgebouw, klonken de liede
ren van Jezus' geboorte al zeer mooi
Vooral de Kerstcantate van Ds. Y.
D. Muller-Massis, gecomponeerd door
F. Pijlman, werd fraai gezongen, zoo
wel door het koor als door de solisten
(bariton en sopraan) en bijzonderlijk
mogen we ook wel noemen „Kerst
nacht", muziek van Jac. Bonset, dat
gaaf en mooi werd vertolkt.
Het was zeer juist, wat Ds. Meeter
zeide, dat men de nagedachtenis van
den heer Snel niet beter kon eeren,
dan door zijn werk uit te voeren, want
inderdaad beluisterde ieder, die hem
kende er iets in, dat hem herinnerde
aan den persoon van den overledene
en velen zullen, terwijl ze neerzaten
onder de gewijde tonen, aan hem ge
dacht hebben met een stille hulde in
hun harten.
De avond werd verder opgeluisterJ
door orgelmuziek van den heer Koo
ien, organist van de Hooglandsche
Kerk, die met de door hem uitgevoer
de nummers geheel bij de stemming
van den avond aansloot.
Een woord van lof voor het fraaie
spel is hier ongetwijfeld op zijn plaats
Ds. Meeter hield een redevoering
over: „Kerstfeest en het lied".
Spr. begon met er op te wijzjn. dat
er geen heilsfeit op zoo velerlei wijzen
is bezongen als het heilsfeit van de
vleeschwording des Woor Is. Spr. moet
zi'ch dus zeer beperken, ais hij ov^r
Kerstliederen gaat spreken, en daar
om za! hij voornamelijk dié bespreken
die het stempel dragen van de Heilige
Schrift.
In het bijzonder bedoelt spr, hier
mede de lofzang van Zacharias, de
lofzang van Maria en da lofzang van
Simeon.
Het merkwaardige van deze drie
Kerstliederen is. dat ze gezongen zijn
in een huis. zooals ook nu nog Kerst
mis het feest is, dat bijzonder in don
huiselijken kring wordt gevierd.
D? lofzangen leeren ons, dal wij ook
in den huiselijken kring Gods lof zul
len verkondigen.
Echter is ook gezongen het Kerst
lied dooi ie Engeien en lat leert ons,
dat wij o^k in de wereld de-j Heeren
Neani moeten verbreiden door het
Ued
Simeon zong zijn lied in den tempel
en hij leert ons in het bijzonder ook
in de gemeente des Heeren den lof des
Heeren te bezingen.
Als wij ons in de Adventsweek
voorbereiden om Kerstfeest te vieren,
laten we dan ook de les, die deze
kerstliederen ons willen leeren, ver
staan.
Aan het eind van den avond werd
gezongen de Avondzang: 'k Wil U, o
God, mijn dank betalen, terwijl Ds.
Meeter sloot met dankgebed, nadat hij
de aanwezigen had bedankt voor hun
belangstelling en de medewerkers
voor dezen avond voor de fraaie zang
en muziek.
Aan den uitgang werd een schaal-
collecte gehouden.
OPENBARE LES DER MUZIEKSCHOOL.
Zooals gewoonlijk trok ook gisteren de
Openbare les van de Muziekschool der
Maatschappij voor Toonkunst groote be
langstelling.
Het aantal leerlingen, dat dit jaar in
aanmerking kwam om zich op de open
bare les te doen hooren, is zoo groot, dat
een tweede dag zal noodig zijn.
Niettegenstaande reeds om 1 uur werd
aangevangen, was het toch reeds ver in
den namiddag, toen het 30 nummers tel
lende programma voor de middaguitvoe
ring was afgewerkt. Het was een rijke ver
scheidenheid, die ten gehoore werd ge
bracht. Stukjes voor een en twee piano's,
voor piano en viool, voor 2 violen en kla
vier, voor violoncel en voor meer violen
wisselden elkaar af.
Er werden keurige bewijzen van ge
slaagde oefening gegeven, terwijl meer
malen uitkwam in spel en zang, dat onder
de jonge Leidenaars toekomstige toon
kunstenaars schuilen.
De meer geoefend? leerlingen lieten zich
in den avond hooren. Ook hier was het
aanvangsuur vroeg gesteld n.i. om 7 uur,,
wat noodig was om voof 11 uur door het
17 nommers tellende programma te kun
nen komen.
Geeft de middag meer een blijk van de
schoolvorming en techniek van spel en
zang, in den avond kan men beluisteren,
hoe sommige leerlingen de gave bezitten
om niet alleen technisch juist te kunnen
muciseeren, maar ook leeren hun ziel in
spel en zang te leggen.
Wij kunnen thans evenmin als vorig
jaar op bepaalde no.'s van het program
de aandacht vestigen. Mogelijk zouden wij
onbillijk worden. Om dit alles behoorlijk te
verslaan, daarvoor is het programma te
rijk en zijn de indrukken te overweldi
gend en te veel.
Laat ons daarom volstaan met de mu
ziekschool geluk te wenschen met dezen
geslaagden dag en de hoop uitspreken,
dat op den ingeslagen weg met hetzelfde
succes zal worden voortgegaan.
Vermelden wij nog, dat door den Com
missaris van de Maatschappij Jhr. Mr. A.
C. von Weiier een viool was beschikbaar
gesteld, die werd gewonnen door den jon
genheer F. van Zwieten. Een drietal an
deren ontvingen ieder een muziekboek en
aan twee werden getuigschriften uitge
reikt. De muziekboeken waren beschik
baar gesteld door den heer Jac. van den
Burg.
Bij voldoende inschrijving wordt met
ingang van 1 Januari a.s. de gelegenheid
geopend tot deelneming: a. aan een weke-
lijkschen piano muziekavond onder lei
ding van den heer Tl. Franco Mendes voor
leerlingen en niet-leerlingen der Muziek
school; b. aan een samenspel-klasse in
quartetspel enz. onder leiding van den
heer Jac. van den Burg.
RADIO-UITZEND-AVOND.
De welbekende Chr. Zangvereeniging
„Zang zij onze leus" directeur de heer A.
Teljeur, zal in samenwerking met het
Marekerk-Comité, een Radio-avond hou
den op Maandag 24 December a s. des
avonds te 8 uur in dejlooglandsche Kerk;
de opbrengst van dezen avond komt ten
bate van de restauratie der Marekerk. Als
leiders van dezen avond zullen optreden
de heeren Prof. Dr. D. Plooy en Ds. M. J.
Punselie.
Welwillende medewerking wordt ver
leend door de heeren: L. Kooien, organist
der Hoogl. Kerk en H. P. Veldhuyzen Jr.,
cello.
Daar de entrée gesteld is op 10 cent, is
dat voor niemand een beletsel dezen
avond bij te wonen, ook voor de Radiobe-
zitters kan h'et geen beletsel zijn om toch
een programma te koopen, daar zij hier
mede het schoone doel mede helpen tot
stand komen.
EEN SPAARSYSTEEM.
Te Hilversum is gevestigd de N. V.
Handelmaatschappij „Het Stuivertje"
die spaarboekjes in omloop brengt,
waarop wekelijks een zegeltje van een
stuiver geplakt moet worden.
De onderneming stelt in bet uitzicht
dat de spaarder voor een volgeplakt
boekje meubelen, huishoudelijke arti
kelen e.d. van haar zal ontvangen.
Aan personen, die er over mochten
denken, met deze onderneming in re
latie te treden, wordt aangeraden in
lichtingen in te winnen op het bureau
van den Armenraad, Lammermarkt
67, geopend 912 en IK5, 's Zater
dags 9—12K en 7—8.
DE POSTDIENST OP KERSTFEEST.
De directeur van het Postkantoor
maakt bekend, dat op Dinsdag 25
December (len Kerstdag) de dienst ge
heel wordt uitgevoerd als op Zonda
gen.
Op Woensdag 26 December (2den
Kerstdag) wordt een bestelling uitge
voerd, zoowel van briefpost als van
pakketpost.
Alleen voor busrechthouders be
staat dien dag gelegenheid tot het af
halen hunner correspondentie tijdens
de openstelling van het kantoor, n.l.
van 8.30—9.30 uur.
Alsdan bestaat tevens de gelegen
heid tot het afhalen en ter post bezor
gen van aangeteekende stukken.
WERKLOOSHEID.
Bij de Arbeidsbeurs stonden op 19
December 1928 ingeschreven 926 werk
zoekenden.
Op denzelfden datum van het jaar
1927 bedroeg het aantal ingeschreve
nen 1054.
EMIGRATIE.
Gisteravond was in het gebouw van
de Casino-Bioskoop aan de Hooge-
woerd een vergadering belegd, alwaar
genoodigd waren landbouwers, tuin
ders, veehouders, enz. uit Leiden en
een 22-tal gemeenten uit de omgeving,
om te zien enkele films over Canada
als het land der toekomst voor een
hier niet slagende boerenstand.
Tevens waren genoodigden aanwezig
van de gemeentebesturen uit tie om
geving en vooraanstaande personen
op het gebied van landbouw en vee
teelt.
Namens de Canadeesche spoorwegen
en de Hol land-Amerika Lijn, waarvan
de actie uitging, werd deze avond door
den heer Wijkmans, directeur van den
Dienst voor Sociale Zaken, geopend
met een woord van welkom aan den
wethouder van Sociale Zaken voor
Leiden en andere genoodigden.
Daarna hield de heer Stentel, verte
genwoordiger van de Canadeesche
Spoorwegen, een korte ialeiding,
waarin hij mededeelde, dat'de Cana
deesche Spoorwegen een lengte spoor
baan hebben van plm. 35.000 K.M., on
geveer 10 maal zoo lang als de geza
menlijke Nederlandsche Spoorweglij-
nen. Deze lijnen liggen echter voor een
groot deel door onontgonnen terrei
nen. Canada heeft slechts een bevol
king van plm. 9 millioen zielen bij
een oppervlakte vele malen grooter
dan Duitscbland.
Deze Canadeesche Spoorwegen heb
ben een actie aangevat om de onont
gonnen terreinen, waardoor zij haar
lijnen legde, met landbouwers te vul
len, om zoodoende deze lijnen renda
bel te maken, maar ook om indirect
daardoor mede te werken aan 't vor
men van een gelukkige maatschappij
uit degenen, die elders door overbe
volking niet zouden slagen.
Voor landbouwers met durf en door
zettingsvermogen biedt Canada een
goede toekomst.
Daarna zagen wij een aantal films,
waarop vertoond werd de geschiede
nis van een dappere Engelsche jonge
boer, die in Canada een tweede vader
land vond en toen in staat was te kun
nen trouwen met het meisje zijner
keuze.
Voorts zagen wij het geheele land
bouwbedrijf in werking, waaruit bleek
dat goede oogsten na moeitevollen
arbeid verworven waren.
De films werden door den heer
Stentel toegelicht.
Daarna deelde de heer Van Dongen,
de vertegenwoordiger der Holland
Amerika Lijn mede, dat in verband
met het gebrek aan werkkrachten, dat
vooral in het voorjaar in Canada be
staat, door de H.A.-Lijn op 27 Mrt en 8
Mei begeleide gezelschapsreizen naar
Canada worden georganiseerd. De ge
leiders helpen dan de emigranten van
af Rotterdam, tot op de plaats van be
stemming.
Hij geeft vele inlichtingen over prijzen
en voorwaarden en over de reis.
Daarna wordt pauze gehouden en
wordt gelegenheid gegeven vragen in
te dienen, waarvan, een druk gebruik
gemaakt werd.
Zoo werd gevraagd naar het gods
dienstig leven in Canada, waarop ge
antwoord werd, dat een derde R. K.
is en twee derde protestant.
Over het algemeen is Canada meer
godsdienstig dan Europa; de Zondag
wordt allerwege gevierd.
Scholen worden steeds in ieder
boerderijenblok van 6 mijl lengte ge
sticht. Het onderwijs, zoowel het Mid
delbaar en Hooger onderwijs als het
lager onderwijs is gratis. Inkomsten
belasting betaalt alleen iemand, die
meer dan 7500 per jaar verdient.
De politie is er uitnemend geregeld
Ook voor vaklui is er werk, mits men
de Engelsche taal goed machtig is.
Voor boeren is het Engelsch spreken
geen vereischte; van de plm. 150.000
emigranten die jaarlijks naar Canada
komen, kent 90 pet. geen Engelsch.
Voor jonge boeren zonder kapitaal
is ook emigreeren mogelijk met hulp
vanuit Holland. Men wende zich tot
den Dienst van Sociale Zaken.
De jaargetijden zijn in Canada een
droge zomer en een koude winter, met
korte lente en herfst. De koude is er
grooter dan in Nederland, maar beter
te dragen.
Werkloosheid kent Canada niet.
De afvoer van graan en andere pro
ducten geschiedt door door de boeren
zelf gevormde trusts. Er worden goede
prijzen bedongen.
Voor een flinke jonge boer is het
mogelijk om in twee jaar eigen baas
te zijn. Daarvoor is dan om te begin
nen een kapitaal van 500 dollar noo
dig.
Ten slotte kregen wij nog een mooie
film van het berglandschap van Cana
da.
De heer Wijkmans sloot met een
woord van dank en verklaarde zich
tot verdere informatie bereid.
BURGERLIJKE STAND.
Gehuwd:
C. N. Trap, jm. en C. J. Zitman, jd,
W. C. Verhoeven, wedr. en W. ter Hei
de, gesch. J. H Segaar, jm. en C. Leu-
gering, jd. S. Meygaarden, jm. en J.
Spierenburg, jd. J. C. de Swijger, jm.
en G. Wetselaar, jd. H. Faas, jm. en
G. Faas. jd. G. de Vink, jm. en W. Me-
let. jd. W. F. Chaudron, jm. en A. Par
don, jd. S. P. Ouwerkerk en C. Ver-
Binnenland.
Jhr. Ruys de Beerenbrouck Is herstel
lende.
De schoolkwestie te Aalst.
De herdenking van het 50-jarlge Neder-
landerschap van de Koningin-Moeder.
De wethouders aan het woord bij de be
handeling der begrooting in den Leidschen
Raad.
Buitenland.
De overeenkomst over de nlenwe com*
missie van deskundigen.
Mr. Baelde tot lid der Belgische Kamer
gekozen verklaard.
Een geringe verbetering in den toestand
van Koning George.
Paraguay mobiliseert niet verder.
Nieuwe sterke achteruitgang der Brit-
sche vakbeweging.
mond, jd. E. Griffioen, jm. en N. Hoo-
gervorst, jd.
Overleden:
H. C. de Jong, wedr. 83 jaar. J. W.
Snel, man 30 jaar. A. Leupe, wed. Wet
selaar, 65 jaar. A. K. Horst, man 44
jaar. H. M. v. d. Bos, man 62 j. J.
W. v. Hees, man 70 jaar. L. H. v. d.
Vos, man 62 jaar. A. v. Nierop, zn. 18
jaar. H. Pbillippo, gesch. 64 jaar. W.
Th. G. Klaverwijden, wedr. 59 jaar. G.
v. Winkel, dr. 8 jaar. N. Zeilstra Derk-
sen, vr. 36 jaar. H. A. B. Kamerling,
zn. 23 jaar. C. Luksenburg-v. d. Klas
horst, wed. 74 jaar. J. C. Rodenburg-
v. Iterson, vr. 53 jaar. Th. C. v. Goozen-
v. Leeuwen, vr. 27 jaar. E. H. Planjer-
Neuteboom. vr. 65 jaar. W. Schouten-
Zwets, vr. 70 jaar. K. Reyneveld, man
64 jaar.
DAMWEDSTRIJD.
De uitslag van den Beker-competitie
wedstrijd dammen tusschen Voorschoten,
en de Chr. Leidsche Damvereeniging id
als volgt:
v. Bemmelenv. d. Bosch 20
OudshoornOptendrees 20
de Graafv. Zwieten Sr. 0—2
J u—Moolenaar 0—2
Binsde Graaf 0—2
Anker—van Zwieten Jr. 0—2
WeverMeinema 02
ZwaanKlinkenberg 0—2
SchooneveldKwaadgras 0—2
van Gent—van den Wijngaard 0—2
4-16
Deze wedstrijd is dus met 164 door
Leiden gewonnen.
Toen gistermiddag te 6.40 uur do
39-jarige Mej. M. C. v. U., wonende
aan den Rijnsburgerweg, op de Steen
straat ter hoogte van het politiepost
huis den weg wilde oversteken, werd
zij aangereden door een auto, bestuurd
door D. v. E. Met verwondingen aan
beide beenen werd ze binnengedragen
in het politieposthuis, waar ze door
den dokter van de E. H. D. werd be-
hadeld en vervolgens overgebracht
naar het Academisch Ziekenhuis.
Gistermiddag te 5 uur is op de
Hoogewoerd de 83-jarige G. L., wonen
de in de Nieuwe Brugsteeg, van het
trottoir afgegleden en daarbij in aan
raking gekomen met de stadstram.
Hij bekwam een bloedende wonde
aan het hoofd, terwijl zijn pols eenigs-
zins werd ontwricht.
Na door den E. H. D. te zijn verbon
den, is hij per auto-brancard naar het
Academisch Ziekenhuis gebracht.
BINNENLAND^
HERDENKINGSDAG KONINGIN-MOEDER
Het comité te Apeldoorn, samengesteld
uit besturen van verschillende vereenigin-
gen, om het 50-jarig Nederlanderschap
van H.M. de Koningin-Moeder op waar
dige wijze te herdenken, heeft van prof.
dr. J. R. Slotemaker de Bruine, minister
van Arbeid enz., bericht ontvangen, dat
hij genegen is op den Wijdingsavond van
7 Januari a.s. in de Groote Kerk aan de
Loolaan aldaar een gedachtenisrede uit
te spreken.
Mr, D. FOCK WIL EEN CANDIDATUUR
AANVAARDEN.
Naar het „Hbld." verneemt, heeft Mr.
D Fock, voorzitter van den Vrijheidsbond
zich thans in beginsel bereid verklaard,
een candidatuur te aanvaarden voor de
Tweede Kamer in den Rijkskieskring 's-
Gravenhage en de daarmede verbonden
Rijkskieskringen.
Men deelt nader uit goede bron mede,
dat dit bericht niet juist ia.
