Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
CHRISTELIJK DAC BLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
Heerensingel 34—35, Tel. 1523.
a'tlam, Hilversum, Bussuhi, Haarlem.
Belanarijksle nieuws io dit Hummer.
6de JAARGANG
WOENSDAG 28 NOVEMBER 1928
NUMMER 240
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal. i 2.50
Per week I 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
EERSTE BLAD.
V Kernspreuk van Groen.
De A.-R. partij in het goud!
Geen feest, maar stil herdenken.
Het teekenende woord van Groen
van Prinsterer: „Er staat geschreven
en Er is geschied in nog korter zin
samengetrokken in „Schrift en Histo
rie'' is de titel geworden van het ge
denkboek dat uitgegeven is ter gele
genheid van het 50-jarig bestaan van
onze A.-R. partij.
Het jaar 1878, een jaar in het droe
vig zwart, maar met een gouden
rand van hooger licht, is voor ons een
jaar waaraan zooveel en zoo rijke
herinneringen kleven.
Die rijke schat van gegevens te doen
spreken en na te gaan tot welke won
derlijke leidingen Gods zij aanleiding
waren, dat is de dankbare plicht van
het nageslacht.
Daarom verheugen wij er ons over
dat de heer Colijn, als voorzitter van
het Centraal Comité, het initiatief
nam tot het uitgeven van dit gedenk
boek dat studieboek tevens is.
De veelzijdigheid van dit boek
maakt het juist zoo aantrekkelijk. Er
is geen onderdeel van ons strijdtoo-
neel of het wordt er in beschreven. Op
dien inhoud komen wij nader terug.
Reeds nu willen wij uitspreken, dat
de grondtoon van het boek daarom
zoo weldadig aandoet omdat wij
oaarin de bede beluisteren, dat de
Keere ons verwaardige in getrouw
heid de banier der beginselen verder
te dragen opdat wij die ongeschonden
en onbevlekt mogen over geven aan
hen die na ons komen.
Wij sluiten ons gaarne aan bij het
geen de Standaard zegt:
„Het is te hopen, dat dit boek een
grooten kring van lezers vindt, want
het moet niet alleen bewonderd,
maar vooral gelezen en bestudeerd
worden.. Het is niet maar voor en
kele leiders bestemd, maar voor
allen, die liefde hebben voor onze
beginselen. Het is niet maar een
verzameling van interessante en
doorwrochte monographieën over
afgetrokken onderwerpen zooals
men die soms ip gedenkboeken ziet
samengebracht maar het is een
boek, dat midden in het leven staat,
dat zaken behandelt, die dagelijks
aan de orde zijn: het is een vertol
king van onze schoone beginselen,
een verhaal van onzen strijd in bet
Parlement en daarbuiten: een we
der schitteren van edelsteenen reeds
voor jaren gewonnen, maar niet alle
steeds in eere gehouden en uitge
dragen".
Mogen we ter opwekking onze lezers
rog even meedeelen, dat het boek niet
alleen een rijken inhoud heeft, waarin
üe voorhistorie van ons partijleven
wordt geschetst, waarin het karakter
der partij wordt uiteen gezet, vervol
gens in lange rij alle aanraking die de
Staat met de verschillende levenskrin
gen heeft aan ons oog voorbijgaan,
maar waarin ook verschillende por
tretten van personen en groepen voor
komen. Ook het door dr. Kuyper op
gestelde volkspetitionemént komt in
Kuyper's handschrift er in voor.
Het boek heeft een vorm en om
vang geheel met den inhoud en het
doel overeenstemmend, is gestoken in
een keurigen jubile .mband en is in
derdaad ook uiterlijk een feestgave.
Wie met St. Nicolaas en Kerstmis
een voorwerp voor een cadeau zoekt
behoeft niet meer te zoeken.
ngE*aa
STADSNIEUWS.
DE OUD-EGYPTISCHE BRONS-
FIGUREN.
Gisteravond hield in het Rijksmu
seum van Oudheden prof. dr. Günther
Roeder van Hildesheim de eerste van
een tweetal lezingen over „Die alt-
aegyptischen Bronzefiguren, ihre Mo-
dellierung in Wachs und Gips".
Spr. begon met op te merken, dat de
geschiedenis en de aanwending van
het metaal in de Oudheid een zeer in
teressant onderwerp is. Welk 'n groo-
te rol het metaal speelt in de cultuur
ontwikkeling, blijkt wel daaruit, dat
men de perioden der cultuur daarnaar
genoemd heeft; men spreekt van den
steen-, den brons- en den ijzertijd. Van
dit belangwekkende onderwerp zal
spr. dezen avond een klein onderdeel
tje behandelen, en wel de Egyptische
bronsfiguren, waarbij hij zal spreken
over den tijd van hun ontstaan, den
inhoud en den kunststijl dezer figu
ren. De technische zijde van het on
derwerp hoopt spr. dan Donderdag
avond in een tweede lezing uiteen te
zetten.
Spr. liet vervolgens een serie licht-
,bi-eld'eh z:en van Egyptische brons
figuren uit het Museum van Oudhe
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse
den te Hildesheim en wees op de veel
zijdigheid van deze figuren, die Egyp
tische goden voorstellen, een verschei
denheid die samenhangt met den geo-
graphischen toestand. Elke stad of
landstreek had haar eigen goden
De oudste voorstelling is de mum-
mievorm; hier worden de afzonderlij
ke ledematen niet onderscheiden. Zoo
wordt en dit spreekt vanzelf
Osiris, de doodengod van Memphis
voorgesteld. Osiris' gade Isis wordt
gewoonlijk afgebeeld met het Horus-
kind op den schoot. Deze Horus wordt
•steeds als kind of knaap voorgesteld,
betgeen blijkt uit de volgende ken
merken: naakt, met den vinger in den
mond en een lok aan den rechter
slaap. Isis wordt ook afgebeeld met
op haar hoofd horens, waartusschen
de zonneschijf. Ook dit was een gewo
ne Egyptische voorstelling: een god of
goden met dierenkop, hetgeen ver
band houdt met het aan den god ge
wijde dier, b.v. Anubis met een hon
denkop.
Behalve de groote goden werden
ook de mindere godheden in bronsfi
guren voorgesteld, b.v. de Nijl en de
demonen; voorts ook dieren, zooals de
apis, de heilige stier van Memphis.
Zeer natuurgetrouw is de voorstelling
van een kat met haar jongen; toch
gaat het ook hier om de religieuze be-
teekenis van het gewijde dier.
Op den bronstijd volgde in Egypte
de ijzeren tijd; de bewerking van het
ijzer werd door de Europeanen den
Egyptenaren geleerd.
Spr wees ten slotte den Griekschen
invloed aan in de bronsfiguren, die
uit 300 v. Chr. en omstreeks dien tijd
dateeren. Deze invloed blijkt hoofd
zakelijk uit het gewaad, terwijl de
voorstelling Egyptisch blijft.
Het is alzoo slechts een uiterlijk
verband tusschen de beide culturen.
Merkwaardig is voorts, dat de wij
ze van voorstelling en ook de techniek
in den langen ontwikkelingsgang van
Egypte vrijwel onveranderd is geble
ven. Dat maakt het zoo moeilijk de
bronsfiguren te dateeren-
ST-NICOLAAS PAKKETPOST.
Op Zaterdag 1 December zullen de
Postkantoren voor het aannemen van
postpakketten geopend zijn als op ge
wone Zaterdagen, derhalve niet na 6
uur des avonds.
Het verdient alle aanbeveling de
pakketten, tijdens de St. Nicolaasdruk-
te, zoo stevig mogelijk te verpakken;
dit is speciaal noodig voor breekbare
pakketten, zooals b.v. die welke glas
bevatten, voor welke laatste pakket
ten verpakking in stevige houten kist
jes is voorgeschreven.
Het adres worde, indien mogelijk,
op den omslag gesteld en niet uitslui
tend op aangehechte labellen.
Tenslotte wordt aanbevolen steeds
een tweede adres in het pakket te slui
ten.
Door vroegtijdige terpostbezorging
wordt bestelling Vóór of op 5 Decem
ber in de hand gewerkt.
Op 2, 4 en F December wordt de ze
gelverkoop verplaatst naar de wacht
kamer.
TERAARDEBESTELLING
VAN DEN HEER J. SCHIPPERS.
Onder groote belangstelling werd
hedenmiddag om 12 uur op Rhijnhof
ter aarde besteld het stoffelijk over
schot van den heer J. Schippers, in
leven oud-custos aan de Universiteit
alhier.
Nadat de kist in de groeve was neer
gelaten, trad naar voren Ds. Meeter,
die als voorzitter ven den Kerkeraad
hérdacht, hoe de overledene vele ja
ren als ouderling een plaats heeft in
genomen in de Ned. Herv. Gemeente.
Zich richtende tot de diep bedroefde
weduwe, sprak hij haar woorden van
troost toe.
De volgende spreker was Ds. Hart-
wigsen, Ned. Herv. predikant, die in
herinnering bracht, dat hij met den
ontslapene meer dan 16 jaren heeft
mogen samenwerken op de alleraan
genaamste wijze.
Nadat alle aanwezigen levende bloe
men in het graf hadden gestrooid,
dankte de heer P. Mazurel namens de
familie voor de belangstelling, be
toond en in het bijzonder aan de spre
kers.
Hiermede was de droeve plechtig
heid ten einde.
Onder de aanwezigen merkten wij
op de Gemeente-commissie der Ned.
Herv. Kerk, Ds. Locher, Ds. Boisse-
vain en Ds. Groot Enzerink, vele
ouderlingen, diakenen en collectan
ten.
De kist was bedekt met een palm
tak van het Bureau van pedellen.
Ook was het bestuur aanwezig van
den Geref. Bond, waarvan de overle
dene lid was.
GEREF. JEUGDRAAD.
Op Vrijdag a.s. zal de Geref Jeugd
raad weder een vergadering houden
RECLAME.
AMSTERDaMSCHE Prima brandstof
AMTHitflCIEr - Mil. Vtakk9eend°
in bet catechisatielokaal van ds.
Bouwman, Hooigracht. De hoofd
schotel voor dezen avond is een refe
raat van den voorzitter, den heer A.
van Weeren Hz. over: „Het nut van
den Jèugdraad". Het is ongetwijfeld
noodig dat men hierover eens goed
wordt ingelicht en dat deze zaak eens
grondig wordt besproken, want meer
malen is gebleken, dat hierover zeer
verwarde begrippen bestaan. Bij een
onderwerp dat de leden van aange
sloten vereenigingen zoozeer ter har
te gaat, wordt dan ook een groote, zoo
volledig mogelijke opkomst ver
wacht. Alle belangstellenden zullen
van harte vvekom zijn. De vergaderin
gen van den Geref. Jeugdraad ken
merken zich steeds door een bijzon
dere gezelligheid, een warme sfeer
en daarom zal niemand van zijn be
zoek spijt hebben. Integendeel.
DE EENZAAMHEID VAN SUMATRA
Wie de verslagen ova* de bezoeken
aan de verstrooid wonende Gerefor
meerden in de binnenlanden van Su
matra, die ds. Wiersiga schreef in De
Heraut, gelezen heeft, zal hunkeren
naar de gelegenheid om hem daarvan
te hooren vertellen.
Wij hebben er hier in ons land met
onze kleine afstanden met, ons gere
gelde verkeer geen notie van wat het
beteekent honderden kilometers ver
weg te wonen van den naasten geest
verwant. Wij beseffen niet wat het
zegt in jaren de gelegenheid te missen
om ter kerk te gaan.
Daarom is 't goed, als een man als
ds. Wiersiiiga, die niet alleen aan
doenlijk schrijft, maar die ook aangrij
pend weet te spreken over zijn erva
ringen, ons wat wil meedeelen.
Wij twijfelen niet of hedenavond zal
de Hooigrachtkerk flink bezet zijn,
zoodat het voor de Evangelisatie-com
missie een voldoening zal zijn ds.
Wiersinga te hebben doen optreden.
Dat de vergadering nog aantrekkelij
ker zal worden door enkele zangnum
mers van het Evangelisatie-zangkoor
spreekt immers vanzelf.
LIEFHEBBERS GENOEG.
De woningbouwvereniging „Tuin-
stadwijk" heeft sollicitanten opgeroe
pen voor het uitvoeren in vasten
dienst der vereeniging van de dage
lijks voorkomende reparaties. Een ad
vertentie werd geplaatst in een drie
tal vakbladen. Het loon zal 35 gulden
per week bedragen, met uitzicht op
verhoogingen. Binnen één week had
de secretaris ongeveer 800 sollicitatie
brieven in zijn bus.
ROMAANSCHE TAAL- EN
LETTERKUNDE.
Als opvolger van wijlen mej. J. W.
P. Rijke is als assistent bij bet onder
wijs in de Romaansche taal- en letter
kunde aan de Universiteit alhier om
aan volledig in dit vak ingeschreven
studenten onderwijs te geven in de
practische kennis van de Fransche
taal- en letterkunde, benoemd de heer
Lucien, Jeeraar in de Fransche taai
en letterkunde te 's-Gravenhage.
DE HEROPENING VAN
ZOMERZORG.
Reeds gedurende verschillende ja
ren neemt het café-restaurant Zomer-
zorg vanwege zijn gunstige ligging hij
trein en tram en door verschillende
andere oorzaken een eenige plaats in
tusschen de gelijksoortige inrichtin
gen in onze stad.
De volijverige gerant, de heer A. B.
Batenburg, is er steeds op uit, kosten
noch moeiten ontziende, om van zijn
zaak te doen spreken. Door het en-
gageeren van internationale attracties,
door tuinfeesten des zemers en door
zoo vele andere dingen weet hij het
publiek te trekken en aan Zomerzorg
te binden.
Thans heeft het café-restaurant een
grondige inwendige verandering on
dergaan, waardoor het meer nog dan
voor dien tijd het stempel van een eer
ste klas zaak heeft ontvangen. Gedu
rende oen drietal weken heeft de zaak
overhoop gelegen, was het dikwijls
een rommel, maar als een Phoenix is
het hieruit verrezen en voor de trou
we en ontrouwe bezoekers is het bijna
onherkenbaar geworden.
Het oude tooneel in de biljartzaal
is weggebroken waardoor een be
langrijke ruimte is verkregen. Als af
scheiding tusschen de biljartzaal en
het gedeelte van deze vleugel waar
men zitten kan is een monumentale
fontein geplaatst waarin de goudvis-
schen spartelen.
En verder is het zalencomplex op
nieuw geheel beschilderd en gestof
feerd in moderne frissche en levendige
kleuren. Het heeft een zeer mooie
electrische installatie gekregen, voor
al in het restaurant, waar bovendien
ook het fraaie gespijkerde tapijt een
verhoogd cachet heeft gegeven. Aan
den ingang is een draaideur gekomen,
de vloeren zijn geheel vernieuwd, enz.
enz. Alles hij eJkaar genomen kunnen
we zonder overdrijving zeggen dat de
heer Batenburg een zaak heeft gekre
gen die met de beste uit groótere ste
den wedijveren kan.
Gistermiddag toen Zomerzorg her
opend werd waren de zalen versierd
met een zeer groot aantal bloemstuk
ken. Tal van autoriteiten gaven van
hun belangstelling blijk. We merkten
o a. op dr. Jonckers Nieboer, chef van
de rentegevende eigendommen van de
Ned. Spoorwegen, de eigenares van
Zomerzorg; de heer Bockmeulen,
bouwkundige der rentegevende eigen
dommen; de beer Ch. van Spall, direc
teur der Leidsche Duinwatermaat
schappij; de heer H. Zelle, voorzitter
van de aMeeling Leiden en omstreken
van H.O.R.E.C.A.F., en de heer Gey-
tenbeek, namens de afd. van de Ned.
Reisvereeniging. De directie van de
Ned. Spoorwegen had een schriftelijke
gelukwensch gezonden.
Des avonds werd door den heer
Batenburg een diner aangeboden waar
aan aanzaten de vertegenwoordigers
van de pers en enkele autoriteiten.
Van zeei vele zijden mocht de heer
Batenburg in den loop van den dag
gelukwenschen ontvangen, wat hij
dan ongetwijfeld ook verdiend heeft.
Want wat Zomerzorg is, is bet door
Batenburg
Hedenmorgen is op de Spoorha-
venbrug aan den Haagweg de 45-jari-
ge Mej. J. A. L. uit de Da Costastraat
door 'n auto, bestuurd door J. G. H.
M. O. uit Roterdam, aangereden.
De bestuurder heeft de dame in zijn
auto naar het Acad. Ziekenhuis gere
den, waar bleek, dat zij eenige schram
men aan armen en beenen had heko
men.
Nadat geneeskundige hulp verleend
was, werd zij door O. naar haar wo
ning gebracht.
Door de politie alhier is aange
houden de gesignaleerde J. de B„ wo
nende te ter Heide en gedomicilieerd
te Den Haag, die nog f 15 boete of een
week hechtenis te goed had.
Onze stadgenoote mej. Janny
Boekkooi slaagde voor het diploma
Piano-onderwijskunst aan het Ko
ninklijk Conservatirium te Den Haag.
BINNENLAND.
PROVINCIALE STATEN VAN
ZUID-HOLLAND.
De Provinciale Staten van Zuid-
Holland kwamen Dinsdagmorgen on
der voorzitterschap van den Commis
saris der Koningin, Jhr. Mr. Dr. H.
A. van Karnebeek, in tweede gewone
zitting in het gebouw der Eerste Ka
mer bijeen.
Aan de orde is o.m. de behandeling
van het adres van den Ned. Aanne-
mersbond en den Ned. R. K. Bond van
Bouwpatroons, waarin erop wordt
aangedrongen, dat ook wii werken,
die vanwege de provincie Zuid Hol
land worden aanbesteed, de borgstel
ling worde afgeschaft, arbitrage in al
le geschillen verzekerd en de opleve
ringstermijn ingeval van werkstaking
of uitsluiting verlengd.
De heer Mandersloot (B. IO maakt
uit naam van den heer Van Eesteren
die verhinderd is. eenige opmerkin
gen over dit onderwerp.
Hij heeft met genoegen gezien, dat
Ged. Staten bereid zijn tot indiening
van een voorstel om het tegenwoordig
aanbesteding-reglement van de Prov.
Zuid Holland aldus te wijzigen, dat de
aannemers bij hun inschrijvingen
geen borgen meer zullen behoeven te
stellen, zij het ook, dat Ged. Staten
in sommige gevallen alsnog achteraf
het stellen van borgen zouden willen
eischen.
Spr. hoopte, dat de Provinciale Sta
ten daarmede accoord zullen gaan,
daar anders de provincie na 1 Janu
ari wel eens leege bussen bij aanbe
stedingen zou kunnen vinden.
Spr.^ dient een motie in, waarbij
wordt voorgesteld, op het eerste deel
van het adres de afschaffing der
borgstelling gunstig te beschikken
en de beide andere punten ter afdoe
ning in handen van Ged. Staten te
stellen.
De heer WERKER (V. D.) acht deze
motie praematuur.
In elk geval dient het praeadvies
van Ged. Staten, door hen toegezegd,
te worden afgewacht.
De heer TER LAAN (S. D.) sluit
7irh aan bij het betoo1? van den heer
Werker en bestrijdt de motie.
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiën per regel 22V» cent
Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief
Bij contract belangrijke redactie
Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da
gelijks geplaatst ad. 40 cents
Binnenland.
Het wetje tot opschorting van den indi-
recten vaccinedwang is verlengd.
Het slachtoffer van den roofoverval te
Ulvenhoat overleden.
Overal nog hoog water en overstroomin
gen.
Buitenland.
De Belgische premier heeft ïe Parijs een
onderhoud met Poincaré gehad.
De berichten over den Engelschen ko
ning luiden iets gunstiger.
De Prins van Wales zal zijn reis door
Afrika afbreken.
Nadere berichten over overstroomingeu
in België.
Dreigende kabinetscrisis in België in
verband met het amnestievraagstuk.
De heer DE KANTER (Lib.) is voor
het advies van Ged. Staten, doch te
gen de motie, de heer MOOYMAN be
strijdt eveneens de motie.
De heer SCHAPER antwoordt na
mens Ged. Staten.
Spr. heeft met de betrokkenen hun
wenschen behandeld en hij wijst er
op, dat zij ten aanzien van het 3de
punt reeds teruggetrokken zijn.
De motie Mandersloot dient z.i. te
worden ingetrokken en anders ver
worpen, nu Ged. Staten nader prae
advies hebben toegezegd.
Dhr. MANDERSLOOT licht nader
toe. dat de motie ten doel had, de zaak
te bespoedigen. Nu hem echter blijkt
dat er tegen de motie zooveel bezwa
ren worden gemaakt, trekt spr. deze
motie in, waarna z. h. st. overeenkom
stig het advies van Ged. Staten wordt
beschikt.
Bij de behandeling van het voorstel
van Ged. Staten om voor den tijd van
een jaar de verpachting van de veren
verbinding Maassluis-Brielle voort te
zetten op den tegenwoordigen voet,
dringt de heer TROUW (Lib.) op be
spoediging aan van de plannen voor
een bediening van de veren met boo
ten van ruimere afmetingen.
De heer BRAAT (Plattel.) sluit zich
daarbij aan en wenscht dat de booten
voor alle autoverkeer geschikt zijn.
Na verdediging door den heer VAN
BOEYEN (Ged. Staten) worden de
voorgestelde tarieven z. h. st. goed
gekeurd.
Bij de behandeling van het voorstel
om het tarief van het veerrecht Gorin-
chem-De Werken, dient de heer GAR-
.DENIER (S. D. A. P.) een voorstel in
om het tarief voor personen boven 12
jaar van 10 cent te brengen op TVs
ct. ter tegemoetkoming in de kosten
voor de in de omgeving wonenden.
De winst op dit veer laat z.i deze
verlaging wel toe.
Hierna wordt een uur gepauzeerd.
DE ZONDEVAL VAN HET
CHRISTENDOM.
In „De Remonstrant" bespreekt de
emeritus hoogleeraar Mr. J. de Louter
het boek van Prof. Heering „De zonde*
val van het Christendom".
Prof. De L. heeft in menig opzicht
sympathie voor dit werk; hij noemt
het „een eerlijk en achtenswaardig ge
tuigenis van den christelijken geest,
die gelukkig in alle lagen en standen
van ons volk wordt gevonden".
Anderzijds acht hij „de greep te
ruim, de diepte te gering, de logica te
zwak" om de studie van Prof. H. tot
een werkelijk diepgaande behandeling
van het probleem van den Staat te ma
ken.
Wij ontleenen aan het slot van de
bespreking:
„Het aanzienlijk ambt van eenig
hoogleeraar aan het seminarium der
Remonstrantsche Broederschap, welke
meermalen zich onderscheidde door
haar hoog intellectueel en moreel peil
verzekert den schrijver eenigen in
vloed, waarvan ik omvang en graad
niet vermag te meten noch te schatten
Versterkt door den gloed zijner over
tuiging en de hartstochtelijkheid zij
ner taalis deze invloed waar
schijnlijk niet gering bij jongelieden,
die door den thans zoo snelvlietenden
stroom des tijds worden meegesleept
en geen vrede hebben met verleden
en heden, maar hunkerend uitzien
naar toekomst-idealen en gretig oor
en oog leenen aan nieuwe leuzen en
schitterende luchtkasteelen.
Kan het dan verwondering wekken'
of afkeuring, dat een oudere broeder,
die evenzeer prijs stelt op den Chris-
tennaam, en die even lang met woord
en daad op verwant ethisch gebied in
dienst van staat en maatschappij
