CHRISTELIJK DACBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
Dit nummer bestaat oit IWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Heerensingel 34—35, Tel. 1523.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
9<* JAARGANG
WOENSDAG 7 NOVEMBER 1928
NUMMER 2585
NIEDWE LEIDSGHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal. i 2.50
Per week i 0.19
Franco per post per kwartaal 1 2.90
Bureau: Hooigracht 35 Leiden Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiën per regel 22*/» cent
Ingezonden Mededeelingen dobbel Uriel
Bij contract belangrijke reductie
Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling -
van ten hoogste 30 woorden, worden da
gelijks geplaatst ad. 40 cents
V Het ontwerp Landbouw-
Arbeidswet.
In ons program van actie voor de
stembus 1929 wordt onder het hoofd
Binnenlandsche Zaken en Landbouw
voorop gesteld, dat het bedrijfsleven
in den Land- en Tuinbouw niet op de
zelfde wijze mag worden aan banden
gelegd als b.v. ten aanzien van de in
dustrie noodzakelijk bleek.
Daarmede wordt aanvaard de stel
ling dat de Land- en Tuinbouwarbeid
op geen stukken na zoo demoralisee-
rcnde toestanden kent als de arbeid in
de industrie. Aan de eene zijde komt
dit, omdat deze arbeid zoo nauw met
het gezinsleven verband houdt en aan
de andere zijde omdat deze arbeid,
ook al is hij lang en zwaar, toch onder
veel gunstiger omstandigheden wordt
verricht, waartoe ook de wisselende
jaargetijden medewerken.
Maar al zijn wij naar Antirevolu
tionair beginsel dus niet voor ingrij
pen daar waar dit niet noodig is, toch
sluiten wij de oogen niet voor enkele
regelingen die in bet belang van som
mige personen noodig zijn. Daarom
zegt bet program van actie ook, dat de
bescherming van de gehuwde vrouw
en van jeugdige personen kan worden
aanvaard.
In dien zin is ook het nieuwe ont
werp Landbouwarbeidswet van Minis
ter Kan ontworpen.
Wij vinden in dit ontwerp dat deze
week om advies gezonden is naar den
Hoogen Raad van Arbeid, de volgende
trekken:
Kinderarbeid.
Voorgesteld wordt, te bepalen, dat
een leerplichtig kind geen landbouw-
arbeid mag verrichten.' Dit verbod is
niet van toepassing op lichte werk
zaamheden, welke worden verricht
door kinderen van tien jaar of ouder
in de onderneming der ouders, mits
deze arbeid: a. niet wordt verricht ge
durende den schooltijd dier kinderen,
behoudens vergunning ingevolge art.
73 der Leerplichtwet; b. niet aanvangt
vóór 8 uur des voormiddags en niet
later eindigt dan 7 uur des namiddags
Arbeid van jeugdige personen en
vrouwen-
Onder jeugdige personen worden
verstaan arbeiders beneden zestien
jaar, onder vrouwen, vrouwelijke ar
beiders van zestien jaar en ouder.
Bij algemeenen maatregel van be
stuur wordt zoo wordt voorgesteld
voorgeschreven, dat behaalde soor
ten van landbouwarbeid of landbouw-
arbeid onder bepaalde omstandighe
den door jeugdige personen of door
vrouwen op grond van gevaar voor do
gezondheid, de zedelijkheid of het le
ven niet mogen worden verricht of
slechts an worden verricht onder
de bij dien algemeenen maatregel
gestelde voorwaarden.
Een vrouwelijke arbeider mag geen
landbouwarbeid verrichten binnen
acht weken na haar bevalling. De tijd,
gedurende welken onmiddellijk vóór
do bevalling geen landbouwarbeid is
verricht, komt tot ten hoogste twee
weken in mindering van dezen ter-
mijn.
Een jeugdig persoon of vrouw mag
op Zondag geen landbouwarbeid ver
richten, behoudens in de gevallen bij
algemeenen maatregel van bestuur
bepaald.
Voor degenen wier godsdienstige
gezindte een anderen rustdag stelt
kan deze voor den Zondag in de
plaats treden.
Een vrouwelijke persoon, die ge
huwd is, of die, ongehuwd zijnde, een
huishouding te verzorgen heeft en
daarvan het hoofd of den bestuurder
der onderneming heeft kennis gege
ven. mag op Zaterdag na 1 uur des
namiddags geen landbouwarbeid ver
richten, behoudens in de gevallen bij
algemeenen maatregel van bestuur
bepaald.
Een jeugdig persoon of een vrouw
rr.ag seen landbouwarbeid verrichten
tusschen 7,uur des namiddags en G
uur des voormiddags, behoudens in de
gevallen bij algemeenen maatregel
van bestuur bepaald.
Hier is door den Minister gestreefd
naai- sefcerheid en eenvoudigheid, twee
eigenschappen die bij deze regeling
vooral op den voorgrond moeten
staan.
Dat de Minister aan den Zondags-
arbeid en aan den Zaterdagmiddag
vi or de gehuwde vrouw alle aan
dacht heeft geschonken verblijdt ons.
Dat eveneens de nauwe band tus-
s< hen het gezin en dezen arbeid is ge
zien, stemt mede tot dank.
Zoodra dit ontwerp rijp voor be
handeling is bij de Staten Generaal
zal er gelegenheid zijn op de onder-
deelen terug te komen.
STADSNIEUWS.
KUNSTKRING „VOOR ALLEN".
Raya Garbousova.
De jonge kunstenares, die gisteren
avond door haar cellospel de stamp
volle Stadsgehoorzaal tot geestdrift
stemde, gaat zonder twijfel een groote
toekomst tegemoet.
Haar stijlbegrip manifesteerde zich
reeds onmiddellijk in de Sonate in G
van Handel. Het Grave klonk nog iet
wat, alsof ze nog niet geheel gedispo
neerd was.
Het is zielkundig verklaarbaar: men
heeft de afwachtende houding van de
zaal te overwinnen, de gemoederen ge
lijk te richten; en een jong meisje van
19 jaar is geen podium-veteraan van
50.
Maar reeds in fret Allegro kon zij
zij zichzelf worden en in het Sarchan-
da, waarin Handel's religieuze ziel
zoo statig orgelt, gaf zij fijn verdiept
spel te genieten, dat de sfeer geheel
stil maakte.
Aan dit Sarchanda bloeide haar die
pe muzikaliteit op, welke als middel
kan beschikken over een schitterende
techniek.
Ook het Vivace vond een prachtige
verklanking, en bijzonder heeft ons
geboeid, hoe uit het vlugge passage-
spel de lange gedragen toon magi
straal voortkomt en triomphantelijk
door de zaal zingt.
Toen hoorden we een klassiek Ada
gio van Bach en ook hierin toonde ze,
dat ze den grooten stijl van Bach aan
voelt en verdienstelijk weet te benade
ren.
Na een kort Menuet van Valentin,
een aardige compositie i in populairen
toon, hoorden we de prachtige Sonate
in A van Bochorini, welke met gran-
diozen zwier werd voorgedragen.
In dit brillante Italiaansche werk
toonde zij. hoe meesterlijk zij in tech
nisch opzicht haar mooie instrument
beheerscht: haar prachtige dubbel-
grepen, haar flonkerend passagespel,
haar bruisende cadenzen, haar tot de
hoogste hoogte opgevoerde flageolets,
haar crescendo's en de in stilte ver
stervende decrescendo's, het was alles
even meesterlijk.
"Zij speelt met absolute overgave aan
haar taak met gesloten oogen; men ziet
aan haar gelaatsuitdrukking hoe ge
weldig zij zich concentreerteen fi
guur om alle concertzalen stormen
derhand voor zich in te nemen, niet
het minst door de gratie van haar per
soonlijkheid.
Na de Pauze speelde zij muziek,
die haar zij is Russin wel het
naast aan het hart moet liggen: Rus
sen en moderne Franschen.
De razend moeilijke „Variations sur
un thème rococo" van Tschaikowsky,
muziek, die op zichzelf nogal uiterlijk
is, maar niettemin geniaal geschreven,
vonden een schitterende reproductie.
En niet minder met intense toewij
ding en onberispelijkheid van voor
dracht kwamen van het podium „A-
près un Rêve", van G. Fauré, waarin
zij verdroomd spel te genieten gaf;
„Serenade Espagnol" van Glazounoff,
„Habanera", van M. Ravel en „Danse
capricieuse" van Arensky.
Bij al deze voordrachten werd zij
op den vleugel een Steinway van de
Firma Bender begeleid door een
iets ouder zusje. Lydia Garbousova,
die met begrip en gevoel accompag
neerde, waardoor een artistieke een
heid van hooge orde werd bereikt.
Uit den aard der zaak is Raya Gar
bousova nog te jong om de allerdiep
ste menschelijkheid in haar spel te
leggen. Niemand mag dit van haar
eischen.
Maar waar zóóveel muzikaliteit en
zoo'n brillante techniek aanwezig is,
zullen de jaren en het leven er weldra
die verdieping aan geven, welke zich
met woorden zoo moeilijk laat be
schrijven. Haar instrument is onder
de instrumenten dat van het men9che-
lijk gemoed bij uitnemendheid. Wij
volgen haar met belangstelling.
De beide kunstenaressen ontvingen
bloemen en heel veel applaus, waarna
twee toegiften volgden: een zeer mooi
gedragen „Melodie" van Tatok en een
gonzend en sidderend „Spinnelied"
van Popper.
De Kunstkring had met deze jonge
celliste een goede keuze gedaan.
BUURT- EN SPEELTUIN VEREEN.
WESTER-KW ARTIER.
In de aangekondigde Openbare ver-
vadering op 6 November 1928 in Hui*e
Veenstra, Rapenburg 13. heeft op uit-
noodiging van de voorlooniee commis
sie de Secretaris van het Zuiderkwar
tier (adres Kanaalstraat 2D. de aan
wezigen uiteengezet de beteekenls
van 'n Buurt- en Speeltninvereenifnng
en wat daardoor te verkrijgen is voor
onze Jeugd.
Spreker toonde aan, wat in Amster-
RECLAME
HMSIEHDBMSCHE Prima brandstof
HHTHHHCIET - MIJ.
fl'dam, Hilversum, Bussum, Haarlem.
dam op buurt- en speeltuingebied al
is bereikt.
Dit kan ook in Leiden door het op
richten van zoo'n vereeniging verkre
gen worden. Daarvoor is noodig sa
menwerking van het Noorder- en Zui
derkwartier.
Als gevolg van deze uiteenzetting is
dan ook tot oprichting van een Buurt
en Speeltuinvereeniging overgegaan
met den naam van „Westerkwartier".
Het dagelijksch bestuur is als volgt
samengesteld: J. v. d. Bos, Oltmans-
straat 2, voorzitter; P. A. Stierings,
Nicolaas Beetsstraat 18a, secretaris en
M. v. Vredendaal, De Génestetstraat
45a, penningmeester.
LEIDSCHE POLITIE-SCHIET-
VEREENIGING
„BURGEMEESTER DE GIJSELA AR".
Op den door de schietvereeniging
„Nederland en Oranje" te Rotterdam
gehouden schietwedstrijd behaalde
bovengenoemde vereeniging den 8sten
prijs.
NATIONAAL LORENTZCOMITé.
Het Handelsblad schrijft:
Naar wij vernemen, hebben de Ko
ningin, de Koningin-Moeder, Prinses
Juliana en Prins Hendrik ieder een
schenking gedaan aan het Nat. Lo-
rentz-Comité
Daaraan wordt toegevoegd een op
wekking om aan dat Comité giften
voor een Lorentz-gédenkteeken te doen
toekomen.
Het adres van den Penningmeester
is Mr. J. A. G. Baron de Vos van Steen-
wijk, Eusebiussingel 55, Arnhem.
PROP. P. J. BLOK.
De beterschap in den toestand van
Prof. Dr. P. J. Blok houdt aan, zoodat
de ziekte als nagenoeg geweken kan
worden beschouwd.
HET SPOORWEGONGELUK BIJ DE
VINK.
De derde Kamer der Haagsche Recht
bank heeft gisteren de beide verdach
ten inzake het spoorwegongeluk bij de
Vink in September 1926, den ingenieur
van den weg, Ir. v. Panthaleon Baron
van Eek, en den opzichter van den
weg Berghuys, die bij de rechtbank 'n
bezwaarschrift hadden ingediend te
gen de kennisgeving van den officier
van Justitie, dat tot verdere vervol
ging zou worden overgegaan op grond
van art. 165 Wetboek van Strafrecht
buiten vervolging gesteld.
Van deze beschikking gaat de offi
cier van Justitie, Mr. Polman, in hoo-
ger beroep bij het Haagsche Gerechts
hof.
RADIO ONTVANGINSTALLATIE.
Het nieuwe radio ontvangstation, in
de nabijheid van Noordwijk, dat is op
gericht, omdat M^ijendell te klein
werd, zal op Vrijdag 9 November, des
morgens te 11 uur, officieel worden
geopend.
LEIDSCHE BURGERWACHT.
Ook de Leidsche Burgerwacht zal 't
10-jarig bestaan feestelijk herdenken.
Op Vrijdag 16 November beeft in de
Gehoorzaal een feestviering plaats.
Wij twijfelen niet, of ook de Sleutel
stad zal op waardige wijze van zichzelf
getuigen.
DE AMERIKAANSCHE PRESIDENTS
VERKIEZING.
Dat ons blad warme vrienden heeft
die het ook in de Nieuwe Wereld niet
vergeten, bleek ons vanmorgen weer
opnieuw.
Te omstreeks 9 uur ontvingen wij
van onzen abonné, den heer W. van
Zonneveld, van Sassenfreim, die than3
in Los Angeles (Californië) vertoeft,
het volgende telegram:
„Hoover Republican candidate elec
ted President by great majority".
Dank zij dit bericht, konden wij in
den morgen reeds per bulletin den
uitslag dezer zoo belangrijke verkie
zingen bekend maken.
EXAMEN M. O. K 5.
Voorhet examen M. O. akte K 5
(hoogere wiskunde) is te 's Gravenha-
ge geslaagd de heer J. M. Volders al
hier.
EXAMENS MACHINIST.
Voor het voorloopig diploma ma
chinisten-examen is te 's Gravenhage
geslaagd de heer F. R. Brouwer alhier
BURGERLIJKE STAND.
Geboren:
Hendrik, zv. A. Stoffers en Z. ter
Steeg. Gerard Jan, zv. J. J. de Jong en
A. G. Broers. Gerard Lieuwe, zv. D. A.
Smit eü A. Smit. Jannetje Helena, dv.
J. J. de Jong en J. Huter. Wilhelmina,
dv. J. van Houten en S. M. Pardon. Eli
sabeth Joha. Amelia, dv. H. P. Mooye-
kind en A. Spreeuw. Geertruida Petra,
dv. F. de Haas en E. G. Arts. Martinus
Johs., zv. J. v. d. Hut en A A. M. v. d.
Ende. Willem Cornelis, zv. J. v. der
Mark en P. Kromhout. Maria, dv. J.
Develing en A. E. Dudock. Gerrit, zv.
A. W. H. Klinkenberg en B. Groenen
dijk. Hubert Jan, zv. H. J. de Heiden
en P. W. Cornelissen. Goverdina Maria
dv. I. C. v. Peet en H. Willemse. Johan
nes Jacs., zv. J. W. Reintjes en A C.
Steenvoorden. Johanna Elisth., dv. W.
F. Steenvoorden en A. Mourits. Maar-
tje, dv. L. Plug en J. de Vreugd. Anne,
zv. J. de Wagt en C. de Graaf. Geesje
Jacoba, dv. A. Aantjes en S. Zwaan.
Johanna, dv. H. de Bolster en M. J.
Zitman. Gerrit Jan, zv. H. Meijer en
A. Hoefmer. Johannes Gerardus, zv. J.
A. M. Wisse en W. T. van Niekerk.
Aart, zv. A. Nievaart en J. Kromwijk.
Agatha GeertrXiida, dv. A. J. Nagte-
geller en J. Aandewiel. Maria Wilhel
mina, dv. A. Klein en J. E. Slingerland
Hendrik, zv. W. de Koning en T. Kroe
ze. Alida Johanna, dv. A. E. Haazer en
J. Chaudron. Pieter, zv. J. Noppen en
J. Kemp. Wilhelmina, dv. E. M. Gul-
demond en H. Dubbeldeman.
Overleden;
C. Adriaans-Verlint, Wed. 77 jaar.
J. L. v. Waning, vr. 35 jaar. M. C. Ou-
werkerk, dr. 7 mnd. M. Zonderop, dr.
24 jaar. A. Serdijn, z. 79 jaar. J. Zemel-
Booy, wed. 51 jaar. J. Bruins Slot, man
65 jaar. M. E. Endtz-Brouwers, vr. 60
jaar. H. T. F. Berkhout, man 56 jaar.
W. J. v. Steijn, z. 50 jaar. F. y. As, man
68 jaar. W. Buijtenweg, man 49 jaar.
C. A. Hartwijk-Veldhuizen, vr. 64 jaar.
J. J. Cinjee, wedr. 90 jaar.- W. J. v. Va-
rik, man 62 jaar. S. Slappendel-Zan-
dijk, vr 34 jaar.
Ingekomen bij de Vereen. School
kindervoeding en -kleeding:
van een lezer van het „Leidsch Dag
blad" 7,50.
Op den Zuider-IJsseldijk te Haas
trecht is op 22 October 1928 gevonden
een nieuwe autoband met velg.
Nadere inlichtingen bij de gemeente
politie te Haastrecht.
In den voormiddag van 23 Sept.
1928 is op den Rijksstraatweg te Lisse
gevonden een reservewiel met band,
ijzeren wiel, Coodrich Corde buiten
band.
Inlichtingen zijn bij den Burgemees
ter van Lisse te verkrijgen.
BINNENLAND.
MINISTER WASZINK'S BELEID.
Aan het voorloopig verslag der
Tweede Kamer over hoofdstuk VI der
Staatsbegrooting (Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen) is het volgende
ontleend:
Het beleid van den Minister vond bij
vele leden scherpe afkeuring. Ge
klaagd werd over 's Ministers geringe
voortvarendheid cn over zijn gebrek
aan initiatief. Verder dan het maken
van plannen komt het bij dezen be
windsman meestal niet. Een aantal
leden verklaarde dan ook niet te ver
wachten, dat er, zoolang deze Mi
nister hoofd van het Departement is,
iets van heteekenis op onderwijsge
bied zou gebeuren.
Verscheidene leden moesten met
leedwezen vaststellen, dat de beschou
wingen, ten vorige jare in het Voor
loopig Verslag opgenomen, welke ern
stige klachten bevatten over de gerin
ge bemoeiingen van den Staat met de
zaken van kunst, in het algemeen ge
acht kunnen worden ook op deze be-
giooting van toepassing te zijn.
De aankoopen voor musea worden
zelfs niet teruggebracht tot de bedra
gen van vóór den oorlog, los van de
opbrengst der entrée-gelden. Een ge
ringe verhooging van de bijdrage voor
de letterkundigen wordt toegelicht in
bewoordingen, welke de schamelheid
dtr voorziening pijnlijk doen uitko
men. Iets meer voor d© toonkunste
naars kon er niet af en voor de beel
dend© kunstenaars geschiedt niets
meer, hoewel voor hen met een 25 a 50
mille zeker iets te doen zou zijn. De
dramatische kunst wordt met den
zonderlingen term „Memorie" uit de
herinnering gebannen.
Waarom, zoo werd verder gevraagd,
heeft het Rijk geen stappen gedaan, in
vereeniging met het gemeentebestuur
van Amsterdam en eenige kunstvrien
den, om d© beste stukken uit de col-
lectie-Six voor ons land te behouden?
Het werd ten zeerste betreurd, dat dit
niét is geschied.
Binnenland.
De Gemeenteontvanger van Alblas-
serdam gearresteerd.
Gedeelte zonsverduistering op 12
November a.s.
De Colleges nit de Ned. Herv. Gem.
te 's-Gravenhage bieden H. M. de
Koningin-Moeder een geschenk aan.
Het bindend prijstarief in he' druk-
kersbedrijf is met een flinke meer
derheid gehandhaafd.
Buitenland.
Hoover is tot president der Ver.
Staten gekozen.
Het kabinet-Poincaré is afgetreden.
De Poolsch-Litansche onderhande
lingen zijn zonder resultaat geëindigd.
De kroning van den Japanschen
keizer.
ANTIREVOLUTIONAIRE
STAATKUNDE.
Het driemaandelijksch© (weten
schappelijk) orgaan van de dr. Kuyper-
stichting „Antirevolutionaire Staat
kunde", waarvan het nummer derde
kwartaal 1928 verscheer, bevat feen
eerst© artikel van prof. dr. Dooye-
weerd over Beroepsmisdaad en Straf-
vcrgelding in het licht der Wetsidee.
Dit onderwerp zoo hij uitstek weder
in het centrum van de belangstelling
wordt door den geleerden Prof. op de
hem eigene kernachtige wijze uit
Antirevolutionair standpunt bezien.
Voorts bevat deze aflevering een
oorspronkelijk artikel (Engelscli) van
prof. Don. Maclèan over den invloed
van het Calvinisme op de staatkunde
van Schotland. Dit artikel komt ver
taald voor in het maandelijksch num
mer van het tijdschrift.
Tenslotte bevat deze aflevering nog
de vierde voorlezing van dr. J. A. Ne
et erbragt over Handelsverdragen en
Handelsverdragspolitiek.
Het maandelijksch orgaan van de dr.
Ruyperstichting bevat het vertaalde
artikel bovengenoemd van prof. Mac
lean. Voorts een artikel over Land
bouwonderwijs van het Kamerlid Chr.
van den Heuvel.
Natuurlijk ontbreekt niet de Advie-
7f.nrubriek van mr. Noteboom, die
daarin handelt over lijkverbranding,
een onderwerp van ongemeene actua
liteit.
CHRISTELIJK VROUWENLEVEN.
Dit mooi© tijdschrift komt met num
mer 11 voor d© maand November weer
mooi uit. Wij vinden als illustraties
een foto van „De gedekt© tafel" een
interessant© tentoonstelling in Den
Haag, een Deensche boerderij, ©en
straat in Kopenhagen, een Zweedsch
landschap, een riviergezicht uit
Stockholm, d© stallen van Salomo te
Jeruzalem, een kiekje van d© woestijn
van Judea e.a. -
Onder den inhoud treffen we de ge
wone meditatie van Joh. Breevoort,
Fransche vrouwen van mej.' H. S. S.
Kuyper, Naar Zweden van mej. J. van
der Ban, Jeruzalemsche zonderlingen
van mej. A. Th. Knuttel en andere
waardevolle bijdragen. Eveneens ko
men er in voor de rubrieken „Hoe
gaan wij goed gekleed" en „Voor de
keuken".
)De verzorging is zooals steeds tip
top.
DE HAARLEMSCHE WETHOUDERS
VACATURE.
Inzake de wethoudersverkiezing te
Haarlem heeft de heer G. Wolzak Hzn.
(A.-R.) besloten zich ter wille van de
rechtsche eenheid terug te trekken als
candidaat in de vacature-Bruch.
De R.-K. en A.-R. fracties zullen nu
den candidaat der Christelijk Histo
risch© fractie, den heer L. V. Rooden-
burg, steunen.
Naar wij vernemen zal ook de Vrijz.
Democratische fractie aan deze can-
didatuur medewerking verleenen,
zoodat d© verkiezing van den heer
Uoodenburg verzekerd is.
EEN GEMEENTE ONT VAL 7 ER MET
VEEL GELD OP REIS.
Maandagavond laat v-rvoegde zich
aan de autogarage van Twist te Dor
drecht een heer, die verzocht hem per
auto naar de Belgische grens te bren
gen, waar de auto .zou moeten wach
ten. om hem na een paar dagen weer
terug te brengen. Te Willemsdorp bleek
echter de overtocht wegens den mist
niet mogelijk, en het hotel Waterloo
was gesloten, zoodat de reiziger niet
wist, waarheen hij gaan zou. Hij ge
droeg zich vreemd, vond d© chauffeur,
hij speelde ook met een revolver, zoo-
