Gii nummer bestaat uit IWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
CHRISTELIJK D AC BLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
Belaoarijkste nieuws in dit Nummer.
9"9 JAARGANG
MAANDAG 24 SEPTEMBER 1928
NUMMER 2548
ABONNEMENTSPRIJS
in Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal. i 240
Per week i 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
Bureau; Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936
Aangesloten op het Streeknet Lisse
V antwoord van minister
Kan.
Vlugger dan Minister Kan o-p de
moties van den gemeenteraad van
Botterdam heeft geantwoord kan het
niet. De brief van B. en W. waarin zij
de moties ter kennis brachten van
den Minister, ontving deze Zaterdag
en nog denzelfden dag was het ant
woord in Rotterdam.
De Minister zegt in de gegeven om
standigheden zich ten plicht te reke
nen een antwoord te geven.
Precies onze meening. Inzake bur
gemeestersbenoemingen weven zich
spoedig allerlei dingen als een net-
werk om de eigenlijke zaak. die aller
minst bevorderlijk zijn voor een goede
samenwerking. Daarom drongen ook
wij op klaarheid aan.
Wat aangaat bet oveleg met c'en
Minister, zegt de bewindsman van
het Binnenlandsch Bestuur:
„Wat de eerste motie betreft,
moet ik al aanstonds vastleggen,
dat Grondwet noch Gemeentewet
eenödergelijk overleg vordert. In
tegendeel pogingen zijn meerma
len gedaan om medezeggenschap
van het gemeentebestuur te ver
werven, maar deze zijn afgewezen.
Is dit reeds een vingerwijzing, dat
onze wettelijke bepalingen het cen
traal gezag bij uitsluiting aanwij
zen om over de benoeming van
den burgemeester te beslissen, ge
durende de meer dan twintig jaren
dat ik bet voorrecht heb de burge
meestersbenoeming van nabij te
volgen, is mij geen enkel geval be
kend, dat de Minister zich tot een
gemeentebestuur heeft gewend om
overleg te plagen. Natuurlijk staat
het burgemeester en - wethouders
vrij, om, gebruik makende van het
recht, dat art. 148 der Grondwet ver
leent, of op andere wijze, zich tij
dig tot de regeering te wenden.
Hoewel de vacature te Rotterdam
ongeveer twee maanden heeft be
staan. is uwerzijds van dit recht
echter geen gebruik gemaakt. Eerst
op den dag dat de voordracht aan
H. M. de Koningin werd verzonden
is uwerzijds een onderhoud met den
commissaris der Koningin gevraagd.
De mededeeling, die volgens de
dagbladen in de raadsvergade
ring van 20 dezer werd gedaan, dat
in 1923 de Minister v. M overleg zou
hebben gepleegd, moet op een mis
verstand berusten. Mijn toenmalige
ambtsvoorganger heeft zich gehou
den aan den regel, dat dezerzijds
nimmer zoodanig overleg wotrdt ge
opend. Wèl heeft destijds een be
spreking plaats gehad van de wet
houders met den commissaris der
Koningin, doch het is niet gebleken,
of initiatief daartoe van den
toenmaligen commissaris dan wel
van het gemeentebestuur is uitge
gaan. Voor zoover overigens is na
gegaan kunnen worden, werden bij
dit onderhoud eenige personen ter
sprake gebracht van uiteenloopen-
de politieke richting en werd bo
vendien door de wethouders de
vraag gesteld, of het in de bedoeling
lag van den commissaris om den
raad te raadplegen, ook in verband
daarmede, dat de partij, die in den
raad de meeste leden telde, op de
conferentie niet vertegenwoordigd
was. Door den commissaris werd de
ze vraag zonder voorbehoud ontken
nend beantwoord. Het is duidelijk,
dat op deze bespreking als prece
dent bezwaarlijk een beroep kan
worden gedaan".
Nadat de Minister dan verder de
tweede motie omtrent het niet stroo-
ken van de benoeming met de politie
ke verhoudingen in den raad heeft
besproken, laat hij tot slot dezen zin
volgen
„Uit een en ander kan geen ande
re gevolgtrekking voortvloeien dan
dat de afkeuring van een regee-
ringsdaad, die met wet en practijk
volkomen strookt, slechts is een po
ging van den gemeenteraad om
zich een bevoegdheid aan te mati
gen in strijd met ons grondwettig
en wettelijk bestel".
Deze zin valt te betreuren.
In de eerste plaats is bet onjuist,
dat de Raad van Rotterdam zich een
recht wilde aanmatigen. Niet voor
zichzelf, doch voor het College van
B. en W. vroeg hij overleg.
Waar de Minister erkent het goed
recht van B. en W. om zich tot den
Minister te wenden ware naai* onze
meening het verstandiger geweest
oin dat overleg als gewenscht uit te
spreken. Dit doet de Minister niet. In
tegendeel uit alles blijkt, dat hij den
aandrang van uit Rotterdam als een
soort inmenging in zijn zaken be
schouwt.
In de liberale N. R. Crt. werd reeds
gesproken van de revolutionaire anti
revolutionairen Aran Rotterdam. Is de
Minister het daarmede eens?
Uit een en ander valt inmiddels te
leeren dat men in Rotterdam niet erg
actief was Dat is voor andere gemeen
ten een les.
Wanneer men het door den Minis
ter als mogelijk erkende overleg
geregeld toepast komt Zijn Excellentie
cr misschien ook nog eens toe om dat
overleg gewenscht te achten.
STADSNIEUWS.
VERSLAG BURGERLIJK
ARMBESTUUR.
Aan het Verslag van het Burgerlijk
Armbestuur te Leiden over het jaar
1927, ontleenen wij het volgende:
De voorzitter, wethouder Sanders,
werd in September opgevolgd door
den nieuw benoemden wethouder van
financiën, den heer T. S. Goslinga.
Op 30 Aug. 1927 nam de heer San
ders afscheid, waarna in de vergade
ring van 13 September de heer Goslin
ga als voorzitter optrad.
Ook Mej. Korsse zag zich door hui
selijke omstandigheden genoodzaakt
ontslag te nemen; Mej. Riphaagen
werd als haar opvolgster benoemd.
Van de ondersteunden.
Meervoudige bedeeling kwam in '27
240 maal voor, d.w.z., dat aan hiet Bur
gerlijk Armbestuur bekend was, dat
240 bedeelden nog in ge>ld of in natura
gesteund werden door andere instel
lingen van weldadighed.
Ook werd in 1927 door het Burger
lijk Armbestuur in bijzondere geval
len hulp verleend door het bijplakken
van zegels of aanzuiveren van ont
brekende premiën, teneinde de betrok
kenen op een vastgestelden tijd in het
bezit van ouderdomsrente of eventu-
eele invaliditeitsrente te doen geraken.
Bovendien werd, evenals de laatste
jaren, thans iets vroeger dan de vo
rige jaren, van 22 October 1927 tot 20
Maart 1928, geklopte cokes verstrekt.
De brandstoffenvoorziening was dit
jaar als volgt geregeld: de eerste vijf
weken V* H.L., daarna 13 weken 1 H.L.
en de laatste 4 weken weer V* H.L. ge
klopte cokes.
Wekelijks werd een bon gegeven, die
feitelijk gelijk stond met een reductie
van 50 pet. op den prijs, tegen welken
door de lichtfabrieken cokes aan par
ticulieren werd geleverd.
Hulp werd voorts verleend door be-
hoeftigen of zieken te plaatsen in de
daarvoor bestemde inrichtingen.
Geheel in overeenstemming met art.
29 der Armenwet werd in alle moge
lijke vormen ondersteuning gegeven.
Zoo waren b.v. in de oorlogsjaren
houten noodwoningen verrezen. Door
de bemoeiingen van het Gemeentebe
stuur waren nieuwe woningen ge
bouwd, waardoor de noodwoningen
konden verdwijnen. Evenwel was het
gemeentebestuur gebleken, dat alle be
woners en ook die uit de onbewoon
baar verklaarde woningen niet in
staat zouden zijn do huur van de nie-
we woningen te betalen, zoodat in Fe
bruari 1927 in principe besloten werd,
dat, mochten bij ontruiming der hier
boven genoemde woningen en het be
trekken der nieuwe, financieele moei
lijkheden ontstaan, het Burgerlijk
Armbestuur zooveel mogelijk zijn me
dewerking zou verleenen, om aan de
eventueel voorkomende bezwaren te
gemoet te komen.
In November reeds richtte de stich
ting tot Exploitatie van Gemeentewo
ningen het verzoek tot ons de behulp
zame hand te bieden aan die huurders
der nieuwe woniiigen, die na onder
zoek niet in staat bleken te zijn de
vastgestelde huur te betalen.
Ofschoon reeds vroeger door de op
gedane ervaringen gebleken was, voor
al geen huur of huurtoeslagen te ver
leenen, had men hier toch wel met bij
zondere omstandigheden te doen.
De bewoners va.n afgekeurde wonin
gen waren verplicht hun huis te ver
laten; en om de Gemeente in staat te
stellen deze gezinnen een huis te kun
nen aanwijzen, waren er woningen ge
bouwd, met Rijkssteun, terwijl het
Rijk bovendien voor elke woning 25
per jaar toeslag zou geven. Ook de ge
meente verplichtte zich tot een gelij
ken toeslag. Evenwel zouden deze hui
zen betrokken worden door personen,
die uit niet-afgekeurde woningen
kwamen, dan zon men den Rijkstoe
slag verbeuren en bovendien de toe
stemming van Gedeputeerde Staten
tot nog langere bewoning der afgekeur
de woningen (want voorloopig zouden
er nog niet voldoende huizen klaar
zijn) niet meer kunnen verkrijgen.
Aangezien B. en W. bijzonder prijs
stelden op de medewerking van het
Burgerlijk Armbestuur werd besloten
huurtoeslag te verleenen aan die ge
zinnen, die na onderzoek niet in staat
geacht werden de vollehuur der nieu
we woningen te kunnen betalen.
De altijd terugkomende moeilijkhe
den, de bedriegelijke handelingen, blij
ven een voortdurende zorg voor bet
Burgerlijk Armbestuur. Strenge re
cherche is steeds noodig.
Algemeen overzicht.
De rekening en verantwoording over
het dienstjaar 1926 werd in de verga
dering van het Burgerlijk Armbestuur
van 31 Mei 1927 ten bedrage van
184677,60 goedgekeurd, terwijl de
begrooting voor het dienstjaar '28 in
de vergadering van 14 Juni 1927 werd
vastgesteld tot een bedrag van
190351,36, waarbij -190000 als subsi
die van de gemeente werd aange
vraagd.
In de vergadering van 28 Juni 1927
werd het verslag over het dienstjaar
1926, den Gemeenteraad ter goedkeu
ring aan te bieden, vastgesteld.
Het Burgerlijk Armbestuur advi
seerde voorts aan den Gemeentelijken
Geneeskundigen Dienst aan 505 gezin
nen of personen een kaart, recht ge
vende op kostelooze geneeskundige
hulp uit tie reiken.
Aan 108 gezinnen of personen werd
deze hulp afgewezen. Onder deze laat-
sten zijn- er evenwel, aan wie, in den
loop van het jaar, voor korteren of lan-
geren tijd door werkloosheid nog een
kaart verstrekt werd.
De tusschenkomst van den kanton
rechter, teneinde gebruik te kunnen
maken van het recht van verhaal, be
hoefde in 1927 slechts éénmaal inge
roepen te worden.
In 1926 werden ondersteund:
1064 personen, waarvan 7C9 mannen
en 355 vrouwen.
In 1927 werden ondersteund:
1076 personen, waarvan 740 mannen
en 336 vrouwen.
In 1926 bedroeg de uitgave der on
dersteuning 143169,98, en in 1927
159204,27, zijnde als volgt besteed:
Aan huur. kost, inwoning en zoo
voorts 113.597,97; aan huur, kost, in
woning enz. aan werkloozen (inclusief
brandstoffen 33694,06; aan ondersteu
ning met losse giften 337,60; aan
kleeren en beddegoed 322,57 Haan
brandstoffen 10695,95/4, aan begrafe
niskosten 183,—; aan uitbesteding
van verlaten kinderen 373,31.
In 1926 waren de totale kosten der
verpleeggelden in de gestichten
25613.89.
In 1927 waren de totale kosten der
verpleeggelden in de gestichten
24050,68.
DE A.S. WINKELWEEK EN
NEDERLANDSCH FABRIKAAT.
Men schrijft ons:
De afdeeling Leiden van de Veree-
niging Nederlandsch Fabrikaat heeft
een naar wij meenen zeer doeltreffend
plan ontworpen om de aandacht van
het publiek te vestigen op het groote
algemeene belang, om zooveel moge
lijk Nederlandsch fabrikaat te gebrui
ken, terwijl daarbij tevens bij het be
zichtigen der étalages veler interesse
nog intenser dan anders het geval zou
zijn geweest, op het beschouwen van
het tentoongestelde zal worden ge
richt.
De Afdeeling Leiden van Neder
landsch Fabrikaat heeft n.l. den deel
nemers aan de Winkelweek een be
paald aantal cartons ter beschikking
gesteld. Op elk dier cartons staat,
naast dé gewone emblemen der Veree-
niging, een spreuk, waarin gewezen
wordt op het belang voor de volkswel
vaart bij het gebruik van Neder
landsch fabrikaat. Er zijn vijf verschil
lende spreuken. Het Winkelweek-Co
mité heeft onmiddellijk zijn welwil
lende en actieve medewerking toege
zegd.
De afd. Leiden stelt 50 beschik
baar ter verdeeling onder degenen die
het juiste aantal kaarten en het juis
te aantal van de verschillende spreu
ken weten op te geven.
De afdeeling stelt zich voor, eventu
eel degenen, die het juiste aantal het
dichtst hebben benaderd, 'n prijs van
respectievelijk 25, 15 en 10 te
doen toekomen.
De opgaven moeten worden inge
diend Stationsweg 43.
Elke spreuk moet in haar geheel
duidelijk worden uitgeschreven met
vermelding van het aantal van elk.
Het bestuur der afd. Leiden der Ver-
eeniging Nederlandsch Fabrikaat zal
de prijzen toekennen.
CONSULTATIEBUREAU ZIELS- EN
ZENUWZIEKEN.
Naar wij vernemen, is hier ter ste
de in werking getreden een Consulta
tiebureau ter behartiging der maat
schappelijke belangen van zenuw- en
zielszieken,
lederen Woensdag des avonds te
half acht, wordt er een kosteloos
spreekuur gehouden door één der go-
neesheeren van Endegeest in het go-
bouw van den Gemeentelijken Genees
kundigen Dienst, Breesitraat 119, waar
iedere zenuwzieke advies kan krijgen,
speciaal in maatschappelijk opzicht.
Bovengenoemd consultatiebureau is
opgericht in overleg en met medewer
king van den directeur van den Ge
meentelijken Geneeskundigen Dienst.
Een gedeelte der werkzaamheid van
het consultatiebureau zal gelegen zijn
in het behartigen van de belangen van
de ontslagen of met proefverlof zijnde
patiënten van Endegeest, de z.g. „na
zorg". Niet alleen, dat deze patiënten
op het spreekuur kunnen komen, waar
de geneesheer dan met hen of met hun
familieleden eventueele moeilijkheden
zal bespreken; ook zal er zoo noodig
en indien het gewenscht wordt, huis
bezoek worden gedaan, door den go-
neesheer of een der verpleegsters van
den Gemeentelijken Geneeskundigen
Dienst, die hunne medewerking hier
voor verleenen.
Ook zal er zooveel mogelijk bemid
deling worden verleend, om de patiën
ten aan een betaalde betrekking te
helpen.
Hoewel het initiatief van het con
sultatiebureau is uitgegaan van het
gesticht Endegeest, is het in het go-
heel niet uitsluitend bedoeld voor d©
ontslagen patiënten daarvan. Iedere
zenuwzieke uit Leiden kan er zich ver
voegen en er raad en hulp krijgen.
Het bureau draagt absoluut niet het
karakter van bet gesticht en staat er
eigenlijk geheel los van.
Dit ter geruststelling van degenen,
die meenen mochten, dat het bureau
uitsluitend is voor oud-verpleegden
van Endegeest.
RAAD VAN ARBEID, LEIDEN.
Bij beschikking van den minister
van Arbeid, Handel en Nijverheid, d.d.
19 September j.l„ zijn met ingang van
2 October a»s. voor den tijd van zes
jaren aangewezen tot leden en plaats
vervangende leden van den Raad van
Arbeid alhier, de navolgende heeren:
Werkgevers: Leden: 1. P. Boot Sr.,
commissaris der N. V. Scheepsbouw-
en reparatiewerf De Hoop, v.h. Gebr.
Boot te Leiden, Leiderdorp, Burg. v.
d. Valk Boumanweg 2. Plaatsvervan
gend lid: S. J. le Poole, fa, J. en A. le
Poole, fabriek van wollen stoffen, te
Leiden.
2. R. Ouwehand, Katwijk aan Zee.
Plv. lid: H. Buurman, Leiden.
3. Ir. F. H. E. Guljé, Holl. Construc-
tiewerkpl., Leiden. Plv. lid: H. W.
Tieleman Jr., beheerend vennoot der
Comm. vennootschap Tieleman en
Dros, Leiden.
4. M. A. van Hooff, Leiden. Plv. lid:
W. Brouwer, horlogemaker, Leiden,
Haarlemmerstraat 23.
Arbeiders: Leden: 1. F. Eikerbout,
Leiden, Zijlsingel 57. Plv. lid: J. B. H.
Grotenbuis, Leiden, Trompstraat 9.
2. J. Alt, Leiden, Rijnsburgersingel
17. Plv. lid: H. J. Baart, Leiden, Lom
bokstraat 12.
3. B. N. Loerakker, Hillegom. Plv.
lid: J. H. Nijhuis, Leiden, Lange Mare
18.
4. J. Vredeveldt, Leiden, Javastraat
78a. Plv. lid: J. Poelioe, Leiden, Bor-
neostraat 8.
3-OCTOBER-VEREENIGING.
Ter inleiding der jaarlijksche 3 Oc-
toberfeestvierimg zal aan den voor
avond van 3 October een taptoe wor
den gehouden, beoogend hulde te
brengen aan burgemeester Van der
Werff.
Het bestuur der 3 Ocobervereen.
rekent op een groote deelname van
vereenigingen. Waar zulks kosteloos
kan geschieden en velen zullen willen
medewerken, om de feeststemming
erin te brengen, kan het niet anders,
of zeer velen zullen aan den oproep
gehoor geven.
Men zie voor verdere bijzonderhe
den de advertentie van hedenavond.
90 JAREN.
Heden viert de heer Zandvliet, wo
nende aan den Heerenweg bij de hout
zagerij, vroeger Mannekens, thans
firma Timmennann, zijn 90sten ver
jaardag.
Zandvliet mag zich nog in een goe
de gezondheid verheugen. Vijf en zes
tig jaren is de jubilaris aan de hout
zagerij werkzaam geweest en geniet
thans van een welverdiende rust.
Wij wenschen den krassen grijsaard
nog eenige jaartjes toe, die hij in
goede gezondheid moge doorbrengen.
BLOEMPJESDAG.
Namens de Sanatoriumcommissie
der onderofficiers-vereeniging „Ons
Belang" wordt ons medegedeeld, dat
op den Zaterdag j.l. gehouden bloem-
pjesdag is ingezameld een bedrag van
f 451.22.
ADVERTENTIE -PRIJS
Gewone Advertentiën per regel 22'/» cent
Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief
Bij contract belangrijke redactie
Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da
gelijks geplaatst ad. 40 cents
Binnenland.
Het Koninklijk bezoek aan de hoofd
stad.
Luitenant Koppen in Indië aange
komen.
Ernstig auto-ongelnk in de hoofd
stad.
Het stoomschip Prinses Juliana
met zieken aan boord in Amsterdam
aangekomen.
De Voorzitter van het N. V. V.
Buitenland.
Morgenavond zal de Volkenbonds
vergadering gesloten worden.
De conferentie tot codificatie van het
internationaal recht zal te 's Graven-
hage gehonden worden.
De Zweedsche socialisten hebben 15
zetels verloren.
Aardverschuivingen op het Engel-
sche eiland Wight.
Het koninkrijk Albanië door Enge
land erkend.
VOLKSHUISVESTING.
Het Bestuur van den R.-K. Volks
hond afd. Leiden heeft tot den Ge
meenteraad het volgende verzoek ge
richt:
„Geeft eerbiedig te kennen het Be
stuur van den Ned. R.-K. Volksbond,
afdeeling Leiden;
dat het Bes turn* voornoemd heeft
vernomen, dat Burgemeester en
Wethouders uwen Raad willen voor
stellen, de gemeentegrond gelogen bij
„Zuiderzicht" aan de Zoeterwoud-
sche Singel te verkoopen aan de
Leddsche Maatschappij tot Exploitatie
van Onroerende Goederen;
dat het Bestuur zulks niet acht te
zijn in het algemeen belang, wijl het
van meening is, dat de gemeente in
tegendeel zoo veel mogelijk grond in
haar bezit moet trachten te verkrij
gen, die geschikt is voor bouwterrein,
zulks in verband met do Volkshuis
vesting, opdat niet speculanten straks
de grondprijs naar willekeur opdrij
ven;
dat het Bestuur daarom ten zeerste
op prijs stelt, dat bedoelde grond blijft
eigendom van do Gemeente en niet
overgaat in handen van een Maat
schappij, die zich niet ten doel stelt
verbetering van de Volkshuisvesting;
Reden waarom het Bestuur voor
noemd U ten dringendste verzoekt
niet tot verkoop van dien grond te
trillen besluiten".
OUDERAVOND N.O.BLA.T.E.G.
Deze j.-gdvereeniginig. uitgaande
van Wijk 4 der Ned. Herv. Gemeente,
houdt Dinsdagavond om 8 uur een
Ouderavond in Prediker. Muziek,
zang, referaten en declamatie staan op
bet programma. Alle belanghebbende
ouders worden met de gezinsleden,
die lid der jeugd ver eeniginu kunnen
warden of dit zijn verwacht.
DAMMEN.
Christelijke Damvereeniging.
Dinsdag hoopt de heer Van Geest
uit Lisse, bekend om zijn problemen-
publicaties voor de Cbr. L. Damver-
erniging een slmultaan-seance te ge
ven. des avonds te half acht in Oud-
Hortuszicht.
Ook niet-leden hebben hiertoe vrije
toegang.
BURGERLIJKE STAND.
Ondertrouwd:
J. J. M. A. Snijers, j.m. 27 jaar en M.
C. Colla, jm. 26 jaar. C. F. Comelisse,
jm. 25 jaar en Th. J. C. Kleinhans, jd.
24 jaar. D. J. N. Verboog, gesch. 45 jaar
en J. Teske, gesch. 30 j. J. v. 't Hoofd,
jm. 38 jaar en E. W. A. Kögler. jd. 23
jaar. C. Roosen, jm. 21 jaar en A. M.
v. d. Waals, jd. 21 jaar. A. Siere, jm.
en E. Kramp, wed. J. Verlind, jm. 25
jaar en J. A. T. U. Kastermans, jd. 26
jaar. J. J. van Oosten, jm. 30 jaar en
M. H. Keldermans, wed. 31 jaar.
De Burgemeester van Voorecho-
ten raadt ieder, die in relatie wil
treden met of bestellingen wil doen
aan Jillis Limburg, geboren te Voor
schoten 10 April 1901, zich uitgeven
de voor bloembollenhandelaar, wo
nende Schoolstraat No. 57 te Voor
schoten, geen geld aan genoemden
persoon te zenden alvorens bij hem
(burgemeester) inlichtingen te hebben
ingewonnen, daar reeds verschillende
malen gebleken is. dat Limburg zijn
verplichtingen omtrent zending van
planton of bloembollen niet nakomt.
