UIEUWE LEIDSCHE CQÖRAHI
van
MAANDAG 3 SEPT. 1928
TWEEDE BLAD.
BINNENLAND.
EEN FORENSENKWESTIE.
In de gemeente Wadenoyen doet
zich een forensenkwestie voor.
De directeur van den Pomologischen
Tuin, een particuliere inrichting, on
der Wadenoyen gelegen, werd als fo
rens door laatstgenoemde gemeente
aangeslagen in de gemeentelijke in-
komstenbelastiing.
De directeur verzette zich, hoewel
erkennende, dat hij meer dan negen
tig dagen per jaar in den tuin werk
zaam was, bij Ged. Staten tegen dezen
aanslag op grond, dat die betrekking
niet bezoldigd werd en dat de waar
neming dezer functie hem als rijks-
tuinbouwleeraar vanwege den minis
ter van Landbouw niet was opgedra
gen, zoodat niet kon worden aangeno
men, dat zijn salaris als rijkstuinbouw
leeraar gedeeltelijk uit de betrekking
van directeur van den Pomologischen
Tuin voortvloeide.
Ged. Staten vereenigden zich met
deze bezwaren en vernietigden zijn
aanslag als forens.
Het gemeentebestuur is van deze be
slissing van Ged. Staten bij de Kroon
in beroep gegaan.
EEN AANBESTEDINGSKWESTIE.
Men meldt uit Schagen:
Onlangs besloot de Raad dezer ge
meente tot den bouw van een nieuwe
woning annex kantoor voor den di
recteur der lichtbedrijven.
Hiervoor had later de aanbesteding
plaats.
In de hierop volgende raadsverga
dering werd met meerderheid van
stemmen besloten een herbesteding te
houden, wijl een aannemer een bod
had gedaan aan het college van B. en
W. Voor 500 minder dan de laagste
inschrijver wilde hij het huis bouwen.
De laagste inschrijver was S. A.
Knuwer, alhier, voor 895<?.
Vrijdag zou de herbesteling plaats
hebben, maar er waren geen biljetten
ingekomen.
De aannemers" hadden zich hiertoe
solidair verklaard.
DE VADERLANDER.
Het weekblad De Vaderlander, or
gaan van het Verbond van Actualisten
heeft opgehouden te verschijnen.
EEN BOEK VAN SJEF VAN DONGEN
Sjef van Dongen is op het oogenblik
bezig aan de samenstelling van een
boek, waarin hij, behalve natuurlijk
zijn laatste avonturen op de expeditie
ter redding van generaal Nobile's ge
zellen, ook zijn ervaringen in het hoo-
ge Noorden, gedurende zijn 5-jarig
verblijf op Spitsbergen uitvoering zal
beschrijven.
Sjef van Dongen heeft talrijke foto's
gedurende dien tijd gemaakt, welke,
met vele andere, in het boek zullen
worden opgenomen, dat in den loop
van dit jaar zal verschijnen.
ONJUISTE AANGIFTE VOOR DE
BELASTINGEN.
Nog steeds schijnen er personen te
zijn, die, nadat zij in vroegere jaren
vermogens- of inkomstenbelasting heb
ben ontdoken, blijven voortgaan met
jaar in, jaar uit, onjuiste aangiften in
te leveren, hoewel zij gaarne hun ver
houding tot den fiscus zouden willen
zuiveren.
De vrees voor strafvervolging, ofwel
de onzekerheid, nopens de te betalen
ontdoken belasting, weerhoudt hen,
hunne belastingzaken in het reine te
brengen en voor het vervolg juiste aan
gifte te doen.
Naar wij van bevoegde zijde hebben
vernomen, wordt echter in gevallen,
waarin de belastingschuldige geheel
uit eigen beweging den inspecteur met
de ontduikingen in kennis stelt, vol
staan met verdering van de te weinig
FEUILLETON.
God is mijn heil.
19) —o—
Een ander vreeslijk voorval had
niet ver van daar plaats gegrepen.
Een barricade werd aangevallen
door het eskadron van den luitenant
Van Ramsleben. De opstandelingen,
die zich daarachter verschanst had
den, verdedigden zich met buitenge
wone omzichtigheid en moed.
Een goed gekleed heer voerde daar
met veel bekwaamheid het opperbe
vel,, zoodat het den soldaten geruimen
tijd niet gelukte hun doel te bereiken
en verscheidene hunner gewond en
buiten gevecht gesteld werden.
De vijanden meenden van de over
winning zeker te zijn en triomfeerend
zwaaide de aanvoerderd de vaan des
opstands van den top der barricade.
Nog eenmaal commandeert Van
Ramsleben: ,.vuur!" Een soldaat
schiet op den rebel, deze wankelt, wil
zich nog eenmaal opheffen, maar is
genoodzaakt de vlag los te laten en op
het oogenblik dat hij neerstort her
kent Van Ramsleben zijn vroegeren
vriend, den advokaat Van Borkstedt,
met wien hij zoo vele genoegelijke
uren had beleefd en die door zijn be
vel den dood had gevonden.
Menig dapper soldaat was gevallen
betaalde belasting over de jaren, waar
voor de termijn voor navordering
nog niet is verstreken, dus over fen
hoogste drie jaren, zonder eenige ver
hooging.
Strafvervolging zal tegen zulk een
belastingschuldige niet worden inge
steld.
bovendien kan aan hem, die te weinig
betaalde belasting niet dadelijk en in
eens kan voldoen, gelegenheid worden
gegeven het verschuldigde op eenigs-
zins langen termijn aan te zuiveren.
DE ZIEKTEGEVALLEN OP DE
„INSULINDE'.
Het „Bataviascli Nieuwsblad" had
een onderhoud met het hoofd van den
dienst van de Volksgezondheid, dr.
Van Lonkhuyzen, die near aanleiding
van het rapport der drie hoogleeraren
over de ziektegevallen aan boord van
de „Insulinde" van den Rott. Lloyd de
volgende mededeelingen deed:
Dr. Van Lonkhuyzen verklaarde,
dat prof. De Langen verschillende pa
tiënten, die aan boord van de „Insu
linde" op de uitreis van dat schip te
Batavia waren aangekomen, onder
zocht heeft, en positief de mogelijk
heid van roodvonk uitgesloten achtte.
Prof. De Langen had naderhand een
onderhoud met den arts van het zie-
l.tnhuis te Singapore, waar op de uit
reis een patiënt was achtergelaten,
omtrent welken patiënt uit Singapore
de diagnose „roodvonk "de „Insuiin-
de" nageseind werd, welke diagnose
volgens het rapport wederom door den
scheepsarts ter kennis was gebracht
van de autoriteiten te Batavia. In zijn
onderhoud met prof. De Langen ver
klaarde de arts uit Singapore, dat hij
zich vergist had in de diagnose betref
fende het sterfgeval van den te Singa
pore opgenomen passagier van de „In
sulinde". De verschijnselen, aldus
ceze arts, geleken oppervlakkig be
schouwd op roodvonk.
Voorts is, naar dr. Van Lonkhuyzen
mededeelde, nóch door den havenarts,
nóch door eenige andere gouverne-
ments- of medische autoriteit van den
scheepsarts een telegram ontvangen
over het roodvonk-geval te Singapore,
waaromtrent men eerst na het vertrek
van de „Insulinde" van ter zijde ver
nam. Verder is nóch door de- scheeps
arts nóch door den anderen arts van
den Rott. Lloyd aan officieele zijde
mededeeling gedaan van de gevallen
aan boord van de uitreizende „Insu
linde", zoodat bij de aankomst van
liet schip de havenarts niet aan boord
is geweest.
Dr. Van Lonkhuyzen verklaart
voorts zich niet te kunnen voorsteilen,
dat het voor in Nederland vertoevende
medici mogelijk zou zijn een juister
oordeel uit te spreken over hier ge
constateerde ziektegevallen dan de
medici hier ter stede, die de patiënten
behoorlijk onderzocht hebben.
KERK EN SCHOOL.
NED. HERV. KERK.
Beroepen: Te Stad Hardenberg (O.)
(toez.), P. Visser, te Lemelerveld O.).
Aangenomen: Naar Anna Paulow-
na (toez.), M. A. G. Vorstman, te Beets (N.
H.). Naar I.obith, W. F. H. ter Braak,
cand. te Eibergen.
Bedankt: Voor Steen wij k (N.-B.), H.
v d. Loos Jr., cand. te Rotterdam. Voor
St. Maartensdijk, P. de Looze te Renkum.
GERBF. KERKEN.
Tweetal: Te Schoonrewoerd, A. P.
Lanting, te Wolphaartsdijk; en A. Ph. S.
Schaafsma, te Den Bommel.
Bedankt: Voor Den Haag-Oost, P. N.
Kruyswijk, te Vlissingen.
CHR. GEREF. KERK.
Bedankt: Voor Broek onder Akker-
woude (Fr.) J. Bokhorst, cand. te Elburg.
Ds. J. R. IMMINK.
Ds. J. R. Immink, predikant bij de Ned.
Herv. Kerk te Heerenveen, heeft voor een
uitnoodiging tot een bezoek aan de Hol-
landsche Gemeente te Londen, in verband
met de vervulling van de aldaar bestaan
de predikantsvacature, bedankt.
DE GEREF. KERK VAN LOOSDUINEN.
In de gehouden gemeentevergadering
van de Geref. Kerk van Loosduinen is het
voorstel van den kerkeraad om een twee-
dpn predikant te beroepen, met algemeene
instemming begroet.. De grens met den
kerkeraad van 's-Gravenhage-West is nu
definitief als volgt vastgesteld: Van het
stoomgemaal af, Soestdijksche kade, de
Ilaagweg, Laan van Meerdervoort, Pioen-
weg, recht door naar zee, steeds de as
v^n de straten.
EEN PROTEST.
De Kerkeraad der Chr. Geref. Gemeente
te Amsterdam-West sprak in zijn verga
dering van 28 Aug. 1928 zijn diep leedwe
zen uit over het feit, dat H.M. onze ge-
eerbiedigde Koningin niet alleen haar
sympathie voor de Olymp. Spelen zoo on
dubbelzinnig heeft doen blijken, maar bo
vendien op den Dag des Heeren in het
Stadion de prijzen aan de overwinnaars
heeft uitgereikt, en alzoo door haar Voor
beeld de ontheiliging van den Zondag
grootelijks in de hand heeft gewerkt, en
besluit:
a. ;n een persoonlijk schrijven aan H.
M. df*ze uitspraak bekend te maken;
b. door middel van de Classis Amster
dam de Deputaten voor de corresponden
tie met de Hooge Overheid te verzoeken,
namens de geheele Chr. Geref. Kerk H.M.
te berichten, hoe diep zij daardoor de
godsdienstige gevoelens van een zeer
groot deel van Haar volk heeft gekrenkt;
c. met het oog op het openbare van dit
feit dit besluit in onze Chr. bladen be
kend te maken.
NED. ZONDAGSSCHOOLVEREENIGING.
Naar De Standaard verneemt, zal de
Ned. Zondagsschoolvereeniging 26 Sept.
a.s. te Goes haar jaarvergadering houden.
LUIDKLOKKEN.
Het comité voor het aanbrengen van
luidklokken in de (Geref.) Oosterkerk te'
's-Gravenhage zal in een samenkomst met
de .gemeente a.s. Vrijdagavond in 'de Oos
terkerk de klokken aan den kerkeraad
overdragen. De klokken zullen dien avond
voor het eerst luiden. Ze wegen resp. 1000
en 800 K.G. en worden op 25 M. ingebracht
door het bouwbedrijf „Het Timmerhuis"
van A. de Roos. Dr. S. O. Los zal namens
den kerkeraad de klokken aanvaarden.
Mej. Constance Gispen (sopraan) zal en
kele liederen zingen, derwijl de heer M.
W. v. d. Laan. de organist der kerk, een
paar orgelvoordrachten zal geven.
SOCIETAS STUDIOSORUM
REFORMATORUM.
Het hoofdbestuur van bovengenoemde
studentenvereeniging heeft op één harer
vergaderingen besloten dit jaar 'n krach
tige actie te voeren in verband met het
steeds grooter aantal Gereformeerde jon
gelui, dat aan openbare Universiteiten en
Hoogescholen in Nederland gaat studee-
ren. Een actie, die beoogt, zooveel moge
lijk deze a.s. studenten te organiseeren
en in de gelederen van de societas onder
te brengen.
Daartoe is o.a. een circulaire versche
nen, waarin gewezen \vordt op de
moeilijke vraagstukken, waarvoor iedere
Christelijke student aan genoemde inrich
tingen van onderwijs wordt geplaatst en
waarvan het gewenschC is ze gemeen
schappelijk te overdenken en te bespre
ken.
Nu is het doel van de S. S. R. het Ge
reformeerd studentenleven in stand te
houden en dit te bereiken door het vor
men van afdeelingen ter .plaatse, waar
een openbare universiteit gevestigd is. Op
de vergaderingen van afdeelingen en dis
puten worden de leden dan voorgelicht
door reünisten of hebben gelegenheid zelf
een onderwerp in te leiden.
Naast dit alles wordt getracht een ge
paste gezelligheidsfeer te scheppen, waar
door de amicitia onderhouden en de on
derlinge band versterkt wordt.
Adressen van aanmelding zijn:
Amsterdam: W. L. Andriese, Alexan-
derkade 1; Utrecht: A. C. v. d. Brand,
Boomstraat 17bis, Mej. D. Bergema, Oude
Gracht 350; Leiden: J. Kale, de Genestet-
slraat 42; Delft: C. L. Binsbergen, Piet
Heinstraat 20; Groningen: H. v. d. Meu-
len, Coehoornsingel 4; Rotterdam: G. van
Goor, Schiebroeksche laan 146; Wagenin-
gen: Unie-abactiaat, v. Vredenburchweg
8, Rijswijk.
ZENDINGSWEEK 1928.
De Hoofdbesturen van de in het Zen
dingsbureau te Oegstgeest Samenwerken
de Zendingscorporaties hebben besloten
ditmaal de „Zendingsweek" te houden
RECLAME.
Transpireerende Voeten
en transpireerende handen en oksels moet men
behandelen met Purol-Strooipoeder, zijnde de
meest afdoende poeder daarvoor. In bussen
van 60 ct. en 1 gld. Bij Apoth. en Drogisten.
van Zondag 4 tot en met Zondag 11 No
vember a.s.
Bekend geacht mag worden dat het de
bedoeling van genoemde Besturen is, dat
.Christelijk Nederland zich in die week
opmake tot gebed, toewijding en offer.
Ongetwijfeld gaat 't er om dat gansch
Christelijk Nederland deelneemt aan deze
Zendingsweek.
De organisatie werd daartoe reeds nu
door het Zendingsbureau ter hand geno
men. Allerwege worderr H.H. Predikanten
Evangelisten en Godsdienstonderwijzers,
Hoofden van onderwijsinrichtingen etc.,
en allen die een kring achter zich hebben
opgeroepen om eendrachtiglijk samen
werkende te komen tot het gewenschte
resultaat.
In rondschrijvingen en circulaires drin
gen de Zendingsbesturen er op aan dat
men genoemde data noteere, dat iedere
Gemeente deelneme aan deze week, dat
reeds thans in de groote gemeenten com
missies gevormd worden voor het voorbe
reidende werk, dat men zich overal, reeds
nu ga instèllen op de Zendingsweek, wel-,
ke èn om de verlangde voorbede, èn om
de gevraagde toewijding èn om het noo-
dige offer voor het geheel van den Zen-
dingsarbeid van de grootste beteekenis
geacht moet worden. Het Zendingsbureau
te Oegstgeest is gaarne bereid alle ge-
we.nschte inlichtingen te verstrekken en
contact te zoeken met allerlei kringen en
groepen.
KERKELIJKE EXAMINA.
De classis Sneek der Geref. Kerken heeft
in haar Donderdag gehouden vergadering
de heer H. J. Jager, te Appingedam be
roepen predikant te Jutrijp-Hommerts,
prermptoir geëxamineerd en toegelaten
tot den dienst des Woords en der Sacra
menten. De classis Groningen der Geref.
Kerken heeft gisteren praeparatoir ge
ëxamineerd en beroepbaar verklaard de
heer E. I. F. Nawijn, te Groningen. De
heer Nawijn stelt zich terstond beroep
baar. Zijn adres is Heereweg 13a, Gronin
gen.
LEESTAFEL.
Dr. J. A. C. van Leeuwen, „Het
Evangelie van Markus".
J. H. Kok, Kampen. 1928.
De „Korte verklaring der Heilige
Schrift met nieuwe vertaling", uitge
geven bij de fa. Kok te Kampen, is
weer met een nieuw deel verrijkt, n.l.
met het Evangelie van Markus, be
werkt door Prof. van Leeuwen van
Utrecht.
Wie nog niet met deze uitgave heeft
kennis gemaakt, kunnen we aanbe
velen eens te beginnen met Markus.
We gelooven dat dan de lust komen
zal, om zich ook de 14 andere reeds
verschenen deelen aan te schaffen.
Er verschijnen ieder jaar slechts 'n
paar deeltjes, dus dan kost 't slechts
weinig om „bij" te blijven, zoodat men
na verloop van tijd het geheele werk
compleet heeft: een onschatbaar be
zit.
De verklaringen zijn duidelijk en de
nieuwe vertaling werkt verhelderend.
We zullen als proeve eens overschrij
ven Markus 10 vs. 1316:
„En men bracht dé kinderen tot
Hem, dat Hij ze zou aanraken; doch
de leerlingen voeren tegen hen uit.
Doch Jezus, toen Hij het zag, werd
verontwaardigd en zeide tot hen:
Laat de kinderen tot Mij komen, ver
hindert ze niet; want voor zulken is
het koninkrijk Gods. Voorwaar Ik zeg
u, wie het koninkrijk Gods niet ont
vangt als een kind, komt er zeker niet
in. En Hij omhelsde hen en zegende
hen met oplegging van de handen".
De uitvoering doet den uitgever al
le eer aan.
De druk is aangenaam, het zwarte,
slappe bandje is een sieraad in de
boekenkast.
Het aantal drukfouten is gering.
De laatste bladzijde vermeldt vier
corrigenda en daarvan moet er een ge
schrapt worden, n.l. de verwijzing
naar blz. 89. Zoo blijven er drie over.
We vonden evenwel nog op blz. 31
regel 20 v.o. eenzaame voor eenzame;
op blz. 47, regel 13 v.o. Douma inplaats
van Bouma; op blz. 87, regel 6 v.o. dat
is alles, ^aar gelezen moet worden:
dat alles; en op blz. 205, regel 14 v.b.
Jozes inplaats van Jozef.
UIT ONZE INDIEN.
KONINGINNEDAG IN INDIë.
In den avond van 31 Augustus heeft
de gouverneur-generaal ten pa!e|ze
Rijswijk te Batavia het gebruikelijk
diner aangeboden ter gelegenheid van
den verjaardag van de Koningin. Jhr.
De Graeff hield een redevoering, waar
in Z. E. Hare Majesteit niet slechts
als staatshoofd maar ook als persoon
hulde bracht.
Na afloop van het diner gaf de ma
rine-kapel een taptoe op het voorerf
van het paleis.
DE GOUDEN WILHELMINA-
JUBILEUMMEDAILLE.
Het bestuur van de Koningin Wil
li elmina Jubileum-Stichting kende op
31 Augustus voor de eerste maal do
gouden Wilhelmina Jubileum-medail
le een onderscheiding voor onder
zoekers. wier wetenschappelijk werk
groote beteekenis heeft gehad voor de
bestrijding van in Ned.-Indië heer-
schende volksziekten, toe aan de
volgende geleerden: major S. R.
Christophers van Central Resaerch
Institute te Kasuli, Britsch-Indië;
prof. dr. G. Grijns, hoogleeraar te Wa
lingen; prof. dr. Wap en prof.
Schueffner van de Gemeentelijke Uni
versiteit te Amsterdam.
HET OPENEAAR GEHOOR IN
OOST-JAVA.
Het Openbaar Gehoor, verleend door
den Gouverneur, van Oost-Java te Soe-
rabaja, ter gelegenheid van den ver
jaardag van H. M. de Koningin was
zeer druk bezocht. De Militaire Marine
er. burgerlijke autoriteiten waren
aanwezig en een groot aantal verte
genwoordigers van handel, cultuur,
scheepvaart en bankwezen, alsmede
vele particulieren.
De Gouverneur sprak de aanwezi
gen, die ter gelegenheid van den ver
jaardag van II. M. de Koningin een
koninklijke onderscheiding hadden
ontvangen, toe.
RECLASSEERING IN SURINAME.
Gewag makende van de oprichting
van een reclasseeringsvereeniging op
Java, vraagt „De West":
„Wanneer zal Suriname volgen?
Het particulier initiatief heeft zich
tot dusverre op dit gebied in Suriname
vrijwel onbetuigd gelaten. In den laat-
sten tijd zien wij het Leger des Heils,
met weldadig enthousiasme dit ter
rein betreden. Maar zou het niet wen-
schelijk zijn orr de handen samen te
spannen en niet alles aan deze instel
ling over te laten?
Indien het in Suriname tot zulk een
samenwerking zoude kunnen komen,
zou dat een te waardeeren uiting van
gemeenschapszin genoemd mogen
worden.
De zaak blijft echter in een kolonie
als Suriname, waar de gelegenheid
om werk te vinden zoo sehaarsch is,
moeilijker dan overal elders, te meer
waar van noodzakelijke medewerking
van de zijde van werkgevers tot dus
verre maar weinig gebleken is. In een
eventueele op te richten vereeniging
zou dan ook inzonderheid gelet moe
ten worden op een vertegenwoordi
ging 'van werkgeverszijde.
Die ervaringen op dit gebied in Su
riname opgedaan, zijn tot dusverre
over de geheele linie teleurstellend ge
weest. Men herinnert zich, dat ook
meermalen pogingen zijn aangewend
om jeugdige veroordeelden in opvoe
dingsgestichten onder te brengen,
waarvoor de medewerking werd ge
vraagd van de beide groote missies in
de kolonie. Die medewerking werd
verleend, maar de opgedane ervaring
was zoo bedroevend, dat als wij het
wel hebben, een der missies zelfs ver
zocht heeft voortaan van de toewijzing
van zulke lieve jongens verschoond te
blijven.
den zich als overwinnaars. Een alge
meene illuminatie werd aan de bur
gers afgekondigd, terwijl men dreigde
de glazen in te gooien bij hen, die
weigerden dit bevel op te volgen.
Een groote steen verbrijzelde .een
ruit van mevrouw Van Steendorps
kamer en viel naast haar schrijftafel
neder, gelukkig zonder iemand te
kwetsen; zij werden dus wel gedwon
gen eenige lichten op te steken.
Den geheelen nacht door werden er
vreugdeschoten gelost ter eere der
verkregen vrijheid en de gewonde op
roermakers werden met bloemen over
dekt rond gedragen.
Den volgenden dag zag het er nog
treuriger uit; de overmoed van het
volk nam hand over hand toe en de
troepen kregen bevel af te trekken,
niemand wist waarheen. Het moest
des nachts geschieden om alle op
schudding te vermijden.
Toen de Van Steendorps na het
middagmaal stil in de salon bijeen za
ten en alleen de heer Van Steendorp
in heftige gemoedsbeweging op en
neer liep, nu en dan zijn ongenoegen
in toornige woorden lucht gevende,
trad Willem binnen, hij droeg geen
uniform maar burgerkleeding en zag
er zeer bleek uit. Allen waren zeer
verheugd hem te zien en drongen zich
om hem heen, om te vragen hoe hij
daar gekomen was, en wanneer de
soldaten vertrekken moesten?
(Wordt vervolgd).
en ook menig officier, en nog veel
meer waren verwond en op verschrik
kelijke wijze met vitriool of andere
bijtende vloeistoffen gebrand; maar
allen waren vol moed, want men ver
wachtte heden nog warmer dag dan
den vorigen.
Door deze goede stemming bemoe
digd keerden de heer Van Steendorp
en Robbert naar huis terug, om daar
alles te verhalen wat zij vernomen
hadden. Allen waren zeer dankbaar,
dat de militaire macht betrekkelijk
weinig had geleden, dat de goede zaak
de overwinning behaald had en dat
geen hunner vrienden gesneuveld of
gewond was.
De oude mevrouw was zeer geluk
kig, toen zij met zooveel lof over
Willem hoorde speken, zij zag Hedwig
aan en zeide: „De engel des Heeren
legert zich om degenen die Hem vree
zen". Het akelig uiteinde van Van
Borkstedt greep hen allen aan; daar
hij familie was van den overste Van
Rohrfeld, hadden zij hem meermalen
ontmóet. Men zeide, dat ook zijn broe
der, de luitenant, gewond was. Welk
een slag voor hun ouden vader, die
wel zelf de liberale richting in politiek
en godsdienst was toegedaan, maar
op veel gematigder wijze en meer in
theorie dan in praktijk. Nu moest hij
beleven, dat zijn beide zonen als
vijanden tegenover elkander gestaan
hadden. De een had den dood gevon
den als verrader van zijn vaderland, de
andere was wel is waai* in een eerlijk
gevecht verwond, strijdende voor de
rechten van land en koning, maar hij
vtrkeerde toch in levensgevaar. Mocht
cie vreeselijke beproeving zijn hart
rr.aar bekeeren tot God.
Men bereidde zich voor op den vol
genden strijd. Het liefst had de heer
Van Steendorp de zijnen onverwijld
naar Schönheide gezonde .i, maar dat
was op het oogenblik onmogelijk. Zij
betrokken dus de achterkamers, en
stapelden matrassen tegen de deuren,
opdat de kogels niet zouden doordrin
gen en zoo verwachtten zij in groote
spanning wat er volgen zou.
Eensklaps verbreidde zich des na
middags de mare, dat de koning ge
hoor had gegeven aan de dringende
bede der burgers en de troepen wegge
zonden had. De militairen hadden hun
posten verlaten en waren, om vijan
delijkheden te voorkomen, in de ka
zernes geconsigneerd, terwijl de ge
vangenen losgelaten waren.
Het gevoel van een zedelijke neder
laag, zooveel vernederender dan dat
van een verloren veldslag, drukte
loodzwaar op aller gemoed. Groote
neerslachtigheid maakte zich van al
len meester, en de kinderen konden
maar niet begrijpen wat het te bedui
den had. Zij meenden, dat men niét
rusten moest vóór dat men zijn vijand
tot onderwerping had gebracht, maar
als overwinnaars het zwaard in d©
scheede te steken, en den triomf aan
Ge vijandelijke partij over te laten, dat
vonden zij iets ongehoords.
De uren, die volgden op dat droevig
bericht, waren veel moeilijker te dra
gen, dan al het gevaar van den vori
gen dag.
Zelfs de oude mevrouw, die anders
door hare blijmoedigheid de overigen
vertroostte en versterkte, zat hsden
stil en treurig in haar hoekje bij het
venster. Zij zocht kracht en troost
waar zij die altijd gevonden had; in
het woord haars Heeren, zij klaagde
en morde ook niet, maar allen zagen
haar aan dat zij moeite had om te be
rusten, want van jongs af aan had
haar hart warm geslagen voor de eer
van haar koning en van zijn dapper
leger, waartoe haar dierbare echtge
noot ook behoord had, en 't kostte haar
veel strijd dat leger een vernedering
to zien ondergaan.
Alleen de heer Rothe, die zich des
morgens vroeg bij het bezoek van het
bivak zeer stil en onverschillig be
toond had, begon er vergenoegd uit te
zien en noemde deze maatregel het
begin van een nieuw gelukkig tijd
perk. Indien de heer Van Steendorp
niet zoo diep getroffen ware geweest,
zou er misschien een heftige woorden
strijd gevolgd zijn. Hij vergenoegde
zich nu met den gouverneur het zwij
gen op te leggen en deze begaf zich
ten hoogste verstoord naar zijn kamer.
Op straat deden zich triomfkreten
hooren, de overwonnenen beschouw-
