CHRISTELIJK DACBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen
EERSTE BLAD.
JHflHUflWm
DINSDAG 28 AUGUSTUS 1928
NUMMER 2525
NIEUWE LEIDSCHE MAN
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden f£$cfijÊ* Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse
ABONNEMENTSPRIJS
In L«iden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaali 230
Per weekI 0.19
Franco per post per kwartaal 1 2.90
Verschil in belastingdruk.
Hoe groot het verschil in belasting
druk is en hoe dringend noodzakelijk
c?at daarin verandering wordt ge
bracht kan blijken uit onderstaand
staatje, dat wij ontleenen aan de uit
gave van het Centraal Bureau voor
de Statistiek.
Wij namen daarin op. behalve na
tuurlijk onze eigen gemeente, die wel
ke in onze meer of min onmiddellijke
omgeving gelegen zijn.
Over het belastingjaar l926/'27
moest van een inkomen van f 2000
f 3000 door het hoofd van een gezin
met 2 kinderen in de volgende ge
meenten respectievelijk worden be
taald:
bij 2000 bij 3000
inkomen inkomen
Leiden
66,82
132,30
Leiderdorp
27,50
64.75
Oegstgeest
39,75
78,75
Alkemade
50,12 a
102,3714
Alphen
33,84
63,90
Boskoop
53,75
116,20
Hillegom
43,85
90,52
Lisse
30,59 X
62,5514
Sassenheim
27,54
61,38
Warmond
41,25
79,50
Rijnsburg
42,80
89,20
Katwijk
62,20
131,—
Valkenburg
70,—
120,—
Voorschoten
36,66
69,2214
Wassenaar
7,77
19,98
De verschillen zijn wel heel groot 1
En dat niet zoozeer door de meer of
mindere zuinigheid der gemeentebe
sturen.
Integendeel.
Juist de gemeenten met de hoog
ste cijfers zijn als regel het zui
nigst geweest.
Zelfs het noodzakelijke moest som9
worden nagelaten.
Het verschil it bijna alleen te wijten
aan onze wetgeving. Die huldigt als
regel: hoe minder de gemiddelde
draagkracht per inwoner, des te
zwaarder drukt
Hoe lang moet dit nog zoo voort
gaan?
STADSNIEUWS.
WETHOUDER T. S. GOSLINGA.
De Wethouder van Financiën, Je
heer T S. Goslinga zal doze week in
plaats van op Woensdag, op Donder
dagnamiddag spreekuur hcuden (234
uur n.m. ten Stadhuize).
CLUBGEBOUW VAN DE VER. VOOR
VROUWELIJKE STUDENTEN TE
LEIDEN (V.V.S.L.)
Het nieuwe clubgebouw der ver-
eeniging voor vrouwelijke studenten
alhier zal op Dinsdag 11 September
a.è. geopend worden. Bij deze gelegen
heid houdt het bestuur 's middags van
4 tot half s-es e« n xeceptie.
buurtvereen. eensgezindheid
Blijkens het aanvullend programma
voor het feest, dat de buurtvereeni-
ging „Eensgezindheid" op Zaterdag
a.s. zal geven ter gelegenheid van het
eerste lustrum, zal de Chr. MuzieA-
vereeniging „Polyhymnia" (directeur
de heer J. W. Snel Jr.), des avonds om
8 uur op den hoek Evertsenstraat—
iVIunnikenstraat een concert geven.
Na afloop volgt een rondgang door
de straten van het woningcomplex.
Door den Leidschen Postduivenbond
zullen des middags omstreeks half
vier circa duizend duiven worden los
gelaten op het open terrein, gelegen
tusschen Munniken- en Oosterstraat.
Tevens zal ter gelegenheid van het
Lustrumfeest een étalagewedstrijd ge
houden worden onder de vier in het
complex wonende winkeliers. Aan de
zen wedstrijd zal worden verbonden
het zoeken naar een gemaakte fout,
waarvan er één in elke wedstrijd eta
lage zal voorkomen.
Aan bet opsporen van de fouten kun
nen alleen de buurtbewoners deelne
men.
Voor dezen wedstrijd worden ver
schillende prijzen beschikbaar gesteld,
welke geétalleerd zullen worden bij
den winkelier H. J. van Haarlem, Ruy-
terstraat No. 31.
De buurtbewoners worden vriende
lijk verzocht op den feestdag zooveel
mogelijk de vlag uit te steken.
POSTDIENST op 31 AUGUSTUS.
De Directeur van het postkantoor
alhier deelt mede, dat bij gelegenheid
van den jaardag van H. M. Koningin
het postkantoor en het wijkkantoor
a. d. Heerengracbt te 14 uur voor bet
publiek gesloten zal worden.
Op dien dag zal het kantoor geslo
ten zijn voor de diensten der postwis
sels, postbewijzen en kwitanties, voor
den postchèque- en girodienst en
voor de distributie van pasmunt, met
uitzondering van telegrafische post
wissels en spoedbehandelingen.
Briefpostbestellingen hebben plaats
te 7.15 en 18 uur, één postpakketbestel
ling te 9.30 uur.
De bijbussen zullen worden gelicht
te: 7.50,11.30, 16.35 en 22 uur.
De busrechthouder9 zullen in de ge
legenheid worden gesteld hun corres
pondentie af te halen op de gewone
uren van openstelling van het kan
toor, dus tot 19.30, ingang aan de
Boommarkt.
Gistermiddag had op de Mare ter
hoogte van de 3e Binnenvestgracht
een aanrijding plaats tusschen een
met een paard bespannen vrachtwa
gen, bestuurd door O., en een hand-
vagen, bestuurd door een onbekend
gebleven jongen, welke aanrijding tot
ucvolg had, dat de handwagen in het
water van de Mare terecht kwam.
Door de politie is in beslag geno
men een rijwiel, dat onbeheerd is
aangetroffen in de Donkersteeg.
Uit Rotterdam is naar hier over
gebracht de 8-jarige J. K., die uit het
ouderlijk huis was weggeloopen.
In den afgeloopen nacht zijn door
de politie aangehouden en naar het
politiebureau overgebracht A. v. d. R.,
zwerver, en J. N., los werkman, die op
een verdachte manier aangetroffen
werden bij een schuit, liggende in de
Mare. Op het politiebureau bleek, dat
de aangehoudenen onder den invloed
van sterken drank verkeerden.
BINNENLAND.
HET KONINKLIJK BEZOEK AAN
DRENTE.
Het programma voor het bezoek der
Koninklijke Familie aan Drente, zoo
als dat onder voorbehoud van nadere
wijziging is gepubliceerd, heeft eenige
veranderingen ondergaan.
Prinses Julana wenschte namelijk
het veenbedrijf zoo grondig mogelijk
te bestudeeren, waarom hieraan meer
tijd is gewijd dan aanvankelijk in de
bedoeling lag. Het officieel program
ma komt er dan als volgt uit te zien.
Dinsdagochtend 10.45 aankomst aan
het station te Coevorden per specialen
koninklijken trein. Hier zal de bur
gemeester van Coevorden de Konink
lijke familie officieel verwelkomen,
waarna in auto's door de stad zal
worden gereden naar het Meindert
v. d. Thynen-monument, dat in 1924
door H. M. de Koningin is onthuld
Vervolgens zal de stroocartonfa-
briek Hollandia worden bezocht.
11.45 vertrekt het gezelschap per
auto via Dalen naar Nieuw-Amster
dam, waar te 11.45 de bezichtiging
aanvangt van bet voorbeeld bedrijf
voor den tuinbouw in het Ermerveld.
12.45 vertrekt men van hier langs
de tuinbouwschool naar het station
der Noord-Ooster-Locaalspoorweg,
waar de koninklijke familie in den
trein zal lunchen.
2.30 vangt de tocht opnieuw aan.
Er zal dan allereerst het bedrijf van
de N.V. Drentsche Kleedingindustrie
te Nieuw-Amsterdam worden bezich
tigd. Van daar gaat men over Erica
naar Amsterdamsche veld. teneinde,
zooals gemeld, op het terrein van v.
d Griend's Veenbedrijf het turfmaken
in oogenschouw te nemen. Hier ver
toeft het gezelschap een uur; om 4.15
vertrekt men dan naar Klazienaveen.
Daar wordt dan de Groen van Prin-
stererstichting bezichtigd.
Om 5.30 vertrekt men tenslotte van
Klazienaveen over Oranjedorp en
Erica naar Nieuw-Amsterdam. De
koninklijke familie zal hier in den
trein overnachten.
Voor Woensdag luidt het program
ma als volgt: Des morgens om negen
uur vertrekt men van het station via
Willemsoord, Zuid Barge, Oranjedorp
naar het buurthuis te Nieuw-Dor-
drecht.
Na bezichtiging der inrichting om
10.30 vertrekt men naar Emmen. waar
men te 10.45 aankomt. Bij de Ned.
Herv. Kerk zal door het dochtertje
van den burgemeester, Geja Bourna,
aan Prinses Juliana namens de
schoolkinderen uit de gemeente Em
men een bouquet worden aangebo
den.
Om elf uur vertrekt het gezelschap
uit Emmen via Odoorn, langs de ter
reinen van het Staatsboschbedrijf over
Orvelterbrug en Orvelte naar Witte-
veen, het nieuwe ontginningsdorp,
aangelegd door de N.V. Het Land
schap Drente. O.m. zal men hier be
zoeken de openbare lagere school; van
Witteveen rijdt men vervolgens via
Wyster naar Beilen. waar in den
koninkl. trein geluncht wordt. 2.30
vertrekt men uit Beilen over Bei'er-
vaart, Smilde. Laaghalerveen over aen
Linthorst Homanweg naar Assen, waar
men 3.30 aankomt. Hier zullen bezocht
worden de consultatiebureaux voor
zuigelingen. Om 4 uur wordt in het
Gouvernementshotel de thee gebruikt,
waarna men om 4.40 naar het station
vertrekt, dat de koninkl. trein om 4.54
zal verlaten.
Men meldt ons heden ojptrent dit
koninklijk bezoek nog het volgende:
De Koninklijke familie brengt he
den en morgen een bezoek aan de
provincie Drente, welk bezoek er ge
heel op gericht is een indruk te krij
gen van den arbeid, die verricht wordt
voor den opbouw van Drente en voor
de cultureele en economische verhef
fing der bevolking.
In verband met dit speciale doel
van deze reis is. zulks volgens den
wensch van H. M. de Koningin, alle
uiterlijk feestvertoon achterwege ge
laten en zullen ook geen huldigingen
ol feestelijkheden plaats hebben.
Te Coevorden.
Hedenmorgen te 11 uur kwam de
Koninklijke familie in haar eigen
trein aan het station Coevorden aan,
waar de hooge bezoekers ontvangen
werden door den commissaris der
Koningin in de provincie Drente, mr.
J. T. Linthorst Homan en den burge
meester van Coevorden, den heer A.
Gautier. Voor het station, waar de
koninklijke auto's gereed stonden,
was veel publiek samengestroomd,
dat de koninklijk© familie, toen deze
in de auto plaats nam, hartelijk be
groette.
Van het station reden de hooge be
zoekers door de Frieschestraat en ver
volgens over de Markt en het Kasteel
naar het Meindert van der Tienen
monument, dat bij het vorig bezoek
der koninklijke familie aan Coevorden
was onthuld.
In de omgeving van het monument,
tusschen het postkantoor en de Vak
school voor meisjes stonden ter weers
zijden van den weg 1200 kinderen der
openbare en bijzondere scholen opge
steld, die terwijl zij bloemen op den
weg strooiden de koninklijke familie
met hartelijk en luid hoerageroep ont
ving.
De koninklijke auto reed tot het
kleine pad, dat hét monument met
den openbaren weg verbindt. Hier
stapte de koninklijke familie uit, een
dochtertje van den burgemeester, An
toinette Gautier, bood II. M. de Ko
ningin en een zoontje van het oudste
raadslid, Pieter Meyer, bood H. K. H.
Prinses Juliana bloemen aan en voor
afgegaan door vier jeugdige bloemen-
strooistertjes wandelden de hooge
bezoekers tusschen de bloemperken
door naar het monument om dit van
nabij te bezichtigen.
In de Stroocartonfabriek.
Het oponthoud bij het monument
duurde slechts kort en daarna werd
langs Kasteel, Bentheimerstraat en
Gramsbergerweg gereden naar de
Stroocartonfabriek „Holland", daar
H. M. de Koningin den uitdrukkelij-
ken wensch te kennen had gegeven
om deze fabriek te bezichtigen. De
vestiging van deze fabriek der firma
Driessen en de Muynck Keyzer -te Coe
vorden is n.l. ook een der ondêrdeelen
van liet opbouwplan. Zij was vroeger
gevestigd te Emlichheim, even over
de Duitsche grens.
Nu twee jaar geleden hebben on
derhandelingen tusschen de Regee-
ring en het gemeentebestuur van
Cofevorden eenerzijds en de Directie
der fabriek anderzijds ertoe geleid,
dat de fabriek naar Coevorden ver
plaatst werd en dan gevestigd werd in
het fabrieksgebouw waarin een ijzer
fabriek gevestigd is geweest en dat
teen ledig stond. Voor de overplaat
sing heeft de regeering toen een be
paalde subsidie verleend, doch daar
tegenover werd van de zijde der Di
rectie de toezegging verkregen, dat
ongeveer een 70-tal werkloozen te
Coevorden in het bedrijf te werk zou
den worden gesteld. Dit is geschied en
daardoor is de werkloosheid te Coe-
verden practisch opgelost, terwijl cleze
werklooze arbeiders, die meerendeels
ongeschoolde arbeiders waren, tot ge
schoolde vakarbeiders zijn omge
vormd.
De koninklijke familie werd aan
liet fabrieksgebouw door de Directie
ontvangen en rondgeleid door het fa
brieksgebouw, waarbij de hooge be
zoekers met belangstelling de werking
van het bedrij." gadesloegen en met
voldoening vernamen, dat de resulta
ten van het bedrijf alleszins gunstig
mogen worden genoemd.
Autotocht door Coevorden.
Na het bezoek aan de Stroocarton
fabriek werd een korte autotocht door
Coevorden gemaakt. Gereden werd
langs de Goeman Borgesiusstraat, den
Grensstraatweg en de Eendracht-
straat, waar de hooge bezoekers een
indruk konden krijgen van de 200 ar
beiderswoningen, die daar in gesloten
bebouwing zijn gesticht en vervolgens
langs de Bentheimerstraat, Friesche
straat en Dalerweg naar het Tuindorp
met zijn 100 arbeiderswoningen. Na
een korte rit door bet Tuindorp reden
de auto's den Dalerweg weder op
en bij de grens der gemeente, nam
burgemeester Gautier afscheid van de
koninklijke familie, haar dankend
voor het aan do gemeente gebracht
bezoek.
Te Emmen.
Toen reed de koninklijke familie
den Dalerweg af, door Dalen Daar
Nieuw-Amsterdam. Bij de grens der
gemeente Emmen, waartoe Nieuw-
Amsterdam behoort, was ter begroe
ting aanwezig de burgemeester van
Emmen, mr. J. L. Bouma, die zich
hier bij den stoet voegde.
Daarna werd dadelijk doorgereden
naar den proeftuin, die door de N.V.
Het landschap Drente op het Emmer-
veld is gesticht.
Zooals bekend is een niet onbelang
rijk gedeelte van den opbouwarbeid,
in 't bijzonder wat den Zuid-Oosthoek
der provincie betreft, de bevordering
van den tuinbouw, die, naar gebleken
is, op de afgeveende gronden met zoo
goede resultaten kan plaats hebben.
Het proeveld, dat op Let Emmerveld
is aangelegd en nu bezocht werd, is
verleden jaar in cultuur gebracht.
Daarna zijn er aardappelen op ver
bouwd en nn is de gesteldheid van
den bodem zoo, dat met succes ver
schillende tuinbouwgewassen kunnen
worden verbouwd. Dit voorbeeld-be
drijf en de te Nieuw-Amsterdam ge
stichte Tuinbouwschool zijn nu de
krachtige middelen tot bevordering
van het Tuinbouwbedrijf in deze
streek, terwijl de Veilingsvereeniging
„Spes Nostra" door de stichting van
een veilingsgebouw de mogelijkheid
heeft geopend om dit bedrijf tot bloei
te brengen.
Op het Proefveld.
Op het proefveld in het Emmerveen
waren aanwezig verschillende leden
van den Raad van Commissarissen
van de N.V. Het Landschap Drente,
(waarvan mr. J. T. Linthorst Homan,
voorzitter is), o.a. de heeren J. Gorter,
wethouder van Emmen, en J. C. Le-
groo, burgemeester van Oosterhesse-
tc.n en A. Jongbloed, burgemeester van
Vries en de burgemeester van Sleen,
mr. G. A. Bontekoe. in wiens gemeen-
tu het proefveld gelegen is.
Rondgeleid door deze heeren, maak
te de koninklijke familie 'n wandeling
over het proefveld en deed zich tot in
kleine bijzonderheden voorlichten
over de beteekenis van dit gedeelte
van den opbouwarbeid, evenals om
trent de tuinbouwschool en de vei
lingsvereeniging.
Van het Proefveld in het Emmer
veen werd naar het Station Nieuw-
Amsterdam gereden, waarheen de ko
ninklijke trein uit Coevorden was op-
gestoomd. In haar eigen salonrijtuig
gebruikte de koninklijke familie het
noenmaal en te kwart over tweeën re
den de auto's weer voor, waarna de
tocht werd vervolgd.
Rijdende langs de Tuinbouwschool,
het Veilingsgebouw en het gebouw der
Drentsche Kleedingindustrie, welke
fabrieken door H. M. werden bezich
tigd, verliet de koninklijke familie
Nieuw-Amsterdam in de richting van
Erica.
Aanvankelijk was het voornemen
om te Erica te bezichtigen een com
plex der R.-K. Vereeniging „Drente
Vooruit", welke vereeniging zich be
zig houdt met de ontginnng van gron
den, daarop woningen bo-uwt en die
eik met een strook grond uitgeeft in
buurkoop aan arbeidersgezinnen. Dit
plan heeft men echter moeten laten
varen, omdat deze gronden per auto
moeilijk bereikbaar zijn.
In de veenderij.
In Erica aangekomen reed de ko
ninklijke stoet langs de Pannekoeken-
aijk naar het Amsterdamsche veld tot
nabij do Griendtsveen-fabrieken. H. K.
K. Prinses Juliana heeft namelijk den
wensch te kennen gegeven om het
veenbedrijf in werking te zien en daar
het werken in het veen, nu dit sei
zoen reeds geëindigd is, heeft de Di
rectie der Griendtsveenfabrieken daar
in het Amsterdamscheveld voor deze
gelegenheid het werk weer doen aan
vangen. Toen de booge bezoekers
daar aankwamen, waren een aantal
veenarbeiders daar ook druk oezig
een nieuwe „splitting" te maken,
i'.w.z. in het stuk veen, dat men zal
gaan vervenen, de strook grond, waar
het kanaal en de weg zal worden aan
gelegd, af te venen.
Ter plaatse waar de weg en het ka
naal thans eindigen, was een kleine
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertenliën per regel 22V» cent
Ingezonden Mededeelingen dobbel tarief
Bij contract belangrijke reductie
Kleine Advertenliën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da*
gelijks geplaatst ad. 40 cents
Belangrijkste nieuws in dit Hummer.
Binnenland.
Koninklijk bezoek aan Drente.
Nog meer inbraken te Wassenaar.
De Gemeenteraad geeft de gronden
voor den Leidschen Hout voor 75 jaar
in erfpacht.
Buitenland.
De onderteekening van het Kellcgg-
pact te Parijs.
Kellogg zal morgen weer uit Parijs
vertrekken.
Stresemann had gisteren een onder
hond van anderhalf uur met Poin-
caré.
Dreigende internationale verwikke
lingen te Tientsin.
verhooging gemaakt, vanwaar H. K. H.
Prinses Juliana, voorgelicht door de
heeren Hosch en van der Sluis van de
leiding der Griendtsveenfabrieken, het
bedrijf kon gadeslaan.
Naar Klazinaveen.
Hierna werd de tocht voortgezet
naai* Klazinaveen, waarbij gereden
werd langs den nieuwen weg, die een
paar jaren geleden is aangelegd.
Bij de Dordtsche brug werd Klazina
veen bereikt,
Vandaar werd doorgereden naar de
Molenwijk naar de daar gelegen gron
den der Groen van Prinsterer-stickting
Deze stichting beoogt hetzelfde doel
als de R. K. Vereeniging „Drente
Vooruit" en de Groen van Prinsterer-
vereeniging, waarvan deze stichting
uitgaat, heeft op het oogenblik reeds
18 H.A. grond in exploitatie, terwijl
reeds 8 huizen daarop zijn gebouwd en
over den aankoop van nog een kleine
50 H.A. woesten grond onderhandeld
wordt.
Op het huis „Barnevelti".
Het bezoek der Koninklijke familie
gold speciaal het complex gronden
aan den Molenwijk en het huis „Bar-
neveld", een der beide woningen, die
daar zijn gesticht.
Ter ontvangst van de hooge bezoe
kers waren o.a. aanwezig de voorzit
ter van den Raad van Toezicht, de
heer B. Schuurman, lid van Ged. Sta
ten van Drente, de voorzitter van het
bestuur, de heer O. Nurbruis, burge
meester van Nieuw Schoonebeek, de
secretaris, Ds. J. A. Verhoog, Geref.
predikant te Klazienaveen en de heer
J. Gorter, wethouder van Emmen..
De Koninklijke familie, die zich door
deze heeren over den arbeid en het
reeds bereikte resultaat der Groen van
Prinsterer-stichting had laten voor
lichten, bezichtigde de woning ,jBar-
neveld".
Een dochtertje der familie, die de
andere woning, het huis „Maasland"
bewoont, bood H. M. de Koningin bloe
men aan.
Nadat de Koningin, de Prins en de
Prinses geruimen tijd met de genoem
de heeren en met de bewoners der wo
ning gesproken hadden, werd weer in
de auto's plaats genomen en werd de
tocht vervolgd.
Het was het voornemen der Konink
lijke familie om na Nieuw Dordrecht
naar Nieuw Amsterdam terug te kee-
ren, waai* dan in den Koninklijken
trein zou worden gedineerd en zal
worden overnacht.
Voor den tweeden dag van den
tocht staat op het programma een be
zoek aan het Buurthuis te Nieuw Dor-
dracht, aan de ontginningen op het
Witteveen en aan de kliniek voor
zuigelingenzorg te Assen.
EEN PLUIM VOOR ONZE P. EN T.
Het hoofdbestuur der Posterijen en
Telegrafie eontving een zeer waar dee
rt nd schrijven van Reuter's Persbu
reau te Londen over de organisatie
van den telegraaf- en telefoondienst
tijdens de Olympische Spelen.
Het bureau getuigt o.a. ook in ver-
gelijkng met hetgeen bij gelegenheid
van vroegere Olympische Spelen in
andere landen werd verricht dat aan
de Nederlandsche administratie de
grootst mogelijke lof toekomt voor de
getroffen regeling, welke aan de
hoogst denkbare eischen op dit gebied
heeft voldaan.
Het verzoekt aan zijn grooten dank
en voldoening uitingi te geven tegen
over het geheele* personeel, van hoog
tot laag, dat aan dezen voortreffelijk
ingerichten dienst heeft medegewerkt.