CHRISTELIJK DACBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN 9<fa JAARGANG DONDERDAG 23 AUGUSTUS 1928 NUMMER 2521 NIEUWE LEIDSCHE COURANT Bureau: Hooigracht 35 Leiden Postbox 20 Postgiro 58936 Telefoonnummer 2778 Aangesloten op het Streeknet Lisse ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaali 230 Per weeki 0.19 Franco per post per kwartaal I 2.90 Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. Politieke tinnegieter!). De Synode van de Chr. Geref. Kerk had onlangs ook te behandelen aan de eene zijde een gravamen tegen art. 36 der Nederl. Geloofsbelijdenis, onge veer van de strekking als in 1905 in de Synode der Geref. Kerken leidde tot schrapping van de bekende woorden. Aan den anderen kant een verzoek, om dit artikel in nadere bijzondere studie te nemen. Anders dan in 1905 de Synode der Geref. Kerken deed, nam de Synode der Chr. Geref. Kerk een rapport aan, waarvan de eindconclusie met betrek king tot art. 36 luidde: a. er is hier geen sprake van uitroei en met het zwaard; b. de gewraakte zinsnede is niet los te denken van den overigen inhoud van het artikel; c. door schrapping van die woorden zou een gewichtig gedeelte worden weggenomen; d. de bestreden uitdrukking be doelt niet anders dan aan te geven, welke roeping de Overheid heeft in betrekking tot het publieke leven. Hier werd gekozen voor de stelling van hen die meenen, dat de strekking van art. 36 niet zoo ver gaat als de woorden doen vermoeden. Men weet, dat in Gereformeerden kring, en hier bedoelen wij den kring, niet door een kerkengroep afgeschei den, verschillend gedacht wordt over dit artikel. De een meent, dat onze vaderen in derdaad ook in de practijk strenge toe passing van de belijdenis door de Overheid wilden en daarin dan ver keerd handelden. Anderen zien er in een consciëntie- kreet tot den vorst. Een derde meent, dat onze vaderen wel beleden, dat de Geref. godsdienst de eenig toelaatbare moest zijn, maar practisch niet zoover wilden gaan, om ook inderdaad als ketterjagers op te treden. Men kan elk dezer meeningen recht laten wedervaren en toch van meening zijn, dat de woorden van art. 36 tot on juiste gevolgtrekking leiden en dus gewijzigd dienen te worden, omdat zij practisch thans niet zijn uit te voe ren. Dat doet aan den eerbied voor het werk en het belijden onzer vaderen niet te kort. Zoo vat dan ook ons Antirevolutio nair program het op. Niet de belijdenis der Kerk in het al of niet gewijzigde art. 36, maar de consciëntie der Overheidspersonen ge bonden aan Gods ordinantiën in Zijn Woord is richtsnoer. Zoo staat deze kerkelijke belijdenis Volmaakt naast de politieke grond stelling al is er ook een nauw princi pieel verband. Men kan inzake de ge schiedkundige beteekenis van art. 36 al de bovengenoemde meeningen koes teren en toch goed Antirevolutionair zijn. Wat doet echter nu de S. G. heer v. D(is) te Z(eist) in De Banier? Hij stelt het voor, alsof met deze Synode-uitspraak ineens het tafella ken tusschen Chr. Geref. en Antirevo- lutionair de tegenstelling is reeds absurd zoo zijn doorgesneden. „Neen zoo zegt hij er zal nu niets anders op zitten, dan op te hou den met de A. R. beginselen te ver dedigen en dus te roepen en te schrij ven „Chr. Geref. dus A. R.". Die leuze is nu voorgoed ontzenuwd. Evenals Ds. Biesma den moed heeft gehad om zich bij de uitspraak der Synode neer te leggen en de radiopreek niet heeft laten doorgaan, zoo zal nu in het ver volg elk Chr. Geref. predikant moeten ophouden voor de A. R. partij in het krijt te treden. Doet hij het toch, dan verzwijgt hij óf de A. R. beginselen en is dan niet betrouwbaar en eerlijk in zijn voorlichting, wat wij natuurlijk van harte hopen, dat niet zal geschie den, óf hij doet dit wel, maar komt dan in conflict met de uitspraak der Synode. En dan moet het gaan als met Dr. Geelkerken I" Hier i9 politieke tinnegieterij van de slechtste soort. Zooals we helaas van dezen paladijn der S. G. P. gewoon zijn. V Ook zelf in 't gedrang. Wanneer men eenmaal heeft aan vaard als historisch het meest zuive re. dat onze Gereformeerde vaderen inderdaad met artikel 36 der Nederl. Geloofsbelijdenis bedoelden: de hand having door de Overheid van den Ge reformeerden godsdoenst en onder drukking en uitroeiing van alles, wat zich daartegen verklaard en ook dit standpunt thans nog als juist aan vaardt, komt men onmiddellijk in moeilijkheden. Zoo ook de heer Van D(is) in „De Banier". Na betoogd te hebben, dat het Anti- revolitionair program ten eenenmale in strijd is met art. 36 zegt hij: „Lees het maar na in Voetius, de autoriteit op het gebied van het kerk recht. Volgens hem moest de vrijheid van godsdienstoefening aan Roomschen geheel en al worden ontzegd en aan de Mennonieten en Remonstranten eveneens als zij de Sociniaansche ket terijen, waarbij de Godheid van Chris tus geloochend werd, aanhingen. Wat natuurlijk niet beteekent, dat onze vaderen consciëntiedwang wilden, neen, verre van dat. Ieder was vrij^ te gelooven wat hij wilde. Geen inquisi toriale ketterjacht dus, geen dwang tot een ander geloof". Terecht teekent de A. R. Maas- en Scheldebode hierbij aan; „Het is gevaarlijk den weg van de S. G. P. op te gaan en het artikel naar onze hedendaagsche opvattingen uit te leggen. Men bedenke, dat artikel 36 deel is van de Gereformeerde geloofsbelijde nis. Wanneer men één artikel mag ver wringen naar hedendaagsche toestan den, mag men zal men consequent zijn die praktijk ook op andere ar tikelen, b.v. die handelen over Gods Woord, God Drieëenig, Christus' eeni- ge Offerande, Rechtvaardigmaking, enz. toepassen. En aldus zou men ten slotte met dergelijke vrije uitlegging zelfs de ethischen en modernen er wel licht nog toe kunnen krijgen onze con fessie te onderteekenen. Op die manier gaat men een gevaar lijken weg op. Het is wel te begrijpen, hoe men er toe komt. Ook de S. G. P. is 't onmogelijk de historische beteekenis van art. 36 te handhaven, en daarom gaat men er een uitlegging aan geven, die meer in het raam van onzen tijd past. Maar op deze wijze maakt men onze Gerefor meerde confessie tot elastiek". Zoo is het. Neemt men eenmaal aan, dat onze vaderen inderdaad zóó de Gerefor meerde leer door de Overheid wilden doen eerbiedigen, zonder daarnaast in te zien, dat dit onjuist moet zijn, dan komt men zelf in het gedrang. Men vraagt zich toch af, welke be teekenis heeft een consciëntievrijheid om te gelooven wat men wil, indien kerkstichting verboden zou zijn. Zelfs het gemeenschapsgevoel, dat den mensch naar Gods algemeen© genade is ingeschapen, komt dan in het ge drang, laat staan het begrip Kerk, waarvan toch ook de Staatkundig Ge reformeerden hoofd voor hoofd belij den, dat Christus het Hoofd der Kerk is, en alle geloovigen Zijn leden. Zoo is de stelling niet te handhaven. STADSNIEUWS. GEMEENTERAAD. Vergadering van den Gemeenteraad op Maandag 27 Augustus 1928, des na middags 2 uur. Te behandelen onderwerpen: 1. Praeadvies op het verzoek van H. J. Planjer, om ontslag als lid van het Burgerlijk Armbestuur. 2. Praeadvies op het verzoek van A. Dobbelsteijn, om eervol ontslag als onderwijzer aan de Opleidingsschool voor U. L. O. aan de Langebrug A. 3. Suppletaire begrooting, dienst 1927, van het Openbaar Slechthuis. 4. Balans en Verlies- en Winstreke ning, dienst 1927, van het Openbaar Slachthuis. 5. Balans en Verlies- en Winstreke ning, dienst 1927, van de gestichten „Endegeest, Voorgeest en Rhijngeest". 6. Balans en Verlies- en Winstreke ning,dienst 1927, van den Gemeentelij ken Beinigings- en Ontsmettingsdienst 7. Balans en Verlies- en Winstreke ning, dienst 1927, van het Grondbe drijf. 8. Balansen en Verlies- en Winstre keningen, dienst 1927, van de Stede lijke Fabrieken van Gas en Electrici- teit. 9. Rekening, dienst 1927, van het Gemeentelijk Waschbureau. 10. Voorstel tot overbrenging van het dienstjaar 1927 op dat van 1928 van gelden in verband met de voldoe ning van onbetaald gebleven vorderin gen op het nog niet verwerkt of ver bruikt zijn van verleende credieten. alsmede tot overbrenging van verschil lende ontvang- en uitgaafposten van den Kapitaaldienst. 11. Rekening van de Ontvangsten en Uitgaven der gemeente over het jaar 1927, met inbegrip van die der Haarlemmertrekvaart. 12. Voorstel inzake de beëindiging van de in gebruik geving van grond aan het Plantsoen aan de Vereeniging „Musis Sacrum", tevens praeadvies op de desbetreffende motie van den heer Eikerbout. 13. Voorstel tot verlenging van den termijn van ontruiming van verschil lende onbewoonbaar verklaarde wo ningen. 14. Voorstel, om eenige peroeelen weiland, water en woningen met ver dere opstallen aan en nabij de War- monderweg, in erfpacht uit te geven aan de Stichting „Fonds voor aanleg, onderhoud en beheer van Wandelpar ken" te Leiden. GEMEENTEZAKEN. Lid Burg. Armbestuur. B. en W. stellen den Raad voor den heer H. J. Planjer op diens verzoek eervol ontslag te verleenen als lid van het burgerlijk armbestuur onder dank betuiging voor de goede diensten als zoodanig bewezen. Ontslag onderwijzer school Lan gebrug. B. en W. stellen voor aan den heer A. Dobbelsteijn, onderwijzer aan de opleidingsschool voor U. L. O. aan de Langebrug A, met ingang van een na der te bepalen datum, overeenkomstig zijn verzoek ontslag te verleenen. Adviezen Com. Financiën. De Commissie voor de Financiën uit den Gemeenteraad heeft naast de Gemeenterekening over 1927 ook de jaarrekeningen van de volgende ge meentebedrijven 1. Het slachthuis; 2. de gestichten „Endegeest, Voor geest en Rhijngeest"; 3. den Reinigings- en ontsmettings dienst; 4. het Grondbedrijf; 5. de Lichtfabrieken, en 6. het waschbureau ter verificatie ge had. Zij geeft in overweging al deze re keningen goed te keuren, maar merkt op, dat het gewenscht is, in de ver melding van de boekwaarde der be zittingen op de balansen eenheid te betrachten, n.l. zooals ten aanzien van de Lichtfabrieken gebruikelijk is, de aanschaffingswaarde aan te houden en daarnaast de afschrijvingen afzon derlijk te vermelden. Wanneer de betrokken beheerscom- missiën daar ook mede accoord gaan, zijn B. en W. bereid dat advie9 op te volgen. Verlenging termijn ontruiming onbewoonbaarverklaarde wonin gen. Hoewel spoedig de door de vereeni ging tot bevordering van den bouw van werkmanswoningen gestichte wo ningen gereed komen, 9tellen B. en W. toch overeenkomstig bet advies van de betrokken Commissies voor den termijn van ontruiming van de vol gende onbewoonbaar verklaarde wo ningen met 6 maanden te verlengen. Op 3 Maart 1929 zullen dan moeten zijn ontruimd: de bij het Raadsbesluit van 12 1922 onbewoonbaar verklaarde wonin gen: Wernershof Nis. 3 en 7, Willem Frederikspoort No. 5 en Paradijssteeg No. 58; de bij Raadsbesluit van 12 Febr. Februari 1923 onbewoonbaar ver klaarde woningen: Schapenpoort Nis. 6, 8, 10 en 12, Alida Mariahof No. 8, Rabarberpoort Nis. 4 en 5, Hagemans- poort Nis. 2 en 3, Brandewijnspoort Nis. 2 en 8, Pottebakkersgang Nis. 4 en 6, Leeuwenpoort (ongenummerd), Molenwerfsteeg No. 3, Kloos- of Visch- poort Nis. 1 en 2, Barb&rahof No. 5 en Elisabethspoort Nis. 2 en 3; de bij Raadsbesluit van 30 Juli 1923 onbewoonbaar verklaarde woningen: Bouwelouwe^steeg Nis. 4, 25, 29, 31, 32, 34, 36, 40 en 44, Paradijssteeg Nis. 31, 31a en 37, Noordrundersteeg No. 3. Van der Werffstraat Nis. 59, 61 en 63, Korte Agnietenstraat No. 6, Sionsteeg Nis. 10 en 12, Elisabethsbof No. 15, Vestestraat Nis 47, 53 en 63, Pcst- hoornhof No. 7, Koornhof Nis. 1, 2 en 3, Klimmende Leeuwsteeg Nis 3 en 4, St. Jorissteeg No. 5, Gortestraat No. 76 Geerestraat No. 15, Bijleveldshof Nis. 4, 8, 10, 11 en 15, le Kamperpoort No. 1, Koolgracht No. 16 Suzanna Klinkertstraat No. 15, Doelengrocht No. 10, Zwijnhoornsteeg No. 15, Slik- steeg No. 20, Haverstraat ï£o. 68, Wiel- raakersteeg No. 20, Zwartehandspoort Nis. 10 en 11. le Looierstraat No 20. Weverstraat No. 19, Kattenpoort Nis. 3, 4, 6, 7, 8. 11, 13, 17, 19 en 20 en Val kenpoort No. 4. Zij hebben in de Leeskamer ter in zage gelegd een lijst, vermeldende 277 ontruimde woningen, onbewoonbaar verklaard bij de genoemde raadsbe sluiten. Sedert de laatste opgave is het aan tal der ontruimde woningen der halve met 8 toegenomen. De Leidsche Hout. In de vergadering van den gemeen teraad van 20 December 1926 is beslo ten aan de stichting „Fonds voor aan leg, onderhoud en beheer van wandel parken" vah de aan de gemeente toe- hehoorende perceelen weiland aan en bij den Warm on der weg, tezamen groot ongeveer 23 H.A., een oppervlak te van ongeveer 16 H.A. onder een na der te bepalen rechtsvorm, ter be schikking te «tellen. Thans deelen B. en W. den raad mede, dat de plannen tot den aanleg thans, dank zij de verder van belang stellenden ontvangen bijdragen, zoo ver gevorderd 2im dat met de werk zaamheden zeer binnenkort een aan vang kan worden gemaakt. Waar dus het denkbeeld van den heer Koster, den stichter van het fonds, spoedig staat te worden verwezenlijkt, is, al dus B. en W. thans het oogenblik aan gebroken om den rechtsvorm met be trekking tot de beschikbaarstelling van den grond te bepalen. Het komt B. en W. het meest ge- eigend voor als rechtsvorm van inge- bruikgeving: uitgifte in erfpacht voor een tijdvak van 75 jaren. Vermits het d© bedoeling van het raadsbesluit van 20 December is geweest, dat de ge meente het terrein tegen een gerin gen canon afstaat, kan deze vergoe ding meer als een erkenning van het eigendomsrecht der gemeente, vol gens B. en W. gevoeglijk op f 1 per jaar worden bepaald. Op de uitgifte kunnen verder van toepassing worden verklaard de be palingen van het B.W. overschrijven de o.m. dat onderhoud en belastingen voor rekening van den erfpachter ko men, met dien verstande echter, dat een enkele uitzondering wordt ge steld. Het komt B. en W. namelijk ge wenscht voor te bepalen, dat bij beëin diging van de erfpacht de beplantin gen en verdere opstallen aan de ge meente in eigendom overgaan, zonder dat laatstgenoemde tot eenige vergoe ding zal zijn gehouden. Met het oog op de beschikbare gel den heeft het Stichtingsbestuur het voornemen geleidelijk den parkaanleg uit te voeren en wel aanvankelijk over een oppervlakte van ongeveer 15 H.A. Zoodra en naarmate de stichting over de daartoe vereischte gelden be schikt, zal de aanleg en de beplanting worden voortgezet, totdat het park en wandelwegenplan sjijn 'vollen om vang heeft bereikt. Een gedeelte van het terrein blijft aan de gemeente voor villabouw en een gedeelte, waar op men zich de door de gemeente te stichten sportterreinen heeft gedacht. B. en W. stellen den raad tenslotte voor in bovengenoemden geest m?t de stichting de Leidsche Hout een over eenkomst aan te gaan. WERKLOOSHEID. Het aantal werkloozen, ingeschre ven bij den Gem. Dienst voor Sociale Zaken, bedroeg op 22 Augustus 1928 446, terwijl op 24 Augustus 1927 dit 541 bedroeg. AVONDTEEKENSCHOOL VAN DEN NED. R.K. VOLKSBOND. Ingevolge art. 29 van de Nijverheidson derwijswet werd aan de navolgende leer lingen als bewijs dat zij met succes den cursus hebben gevolgd, het einddiploma uitgereikt: B. A. Alberts, voor vakteekenen aan Fo tografen en Ned. Taal; W. Beveling, voor vakteekenen aan Timmerlieden en Meet kunde; P. A. Harte veld, voor vakteekenen aan Typografen en Ned. Taal; A. Janssen en M. van Kins, voor vakteekenen aan Hout- en Marmerschilderen, vakteekenen aan schilders en Meetkunde; A. Nek Jr., G. van Nes, en G. J. Voorwinden, voor vakteekenen aan Timmerlieden en Meet kunde. SOCIËTEIT MINERVA. Tot tijdelijk Directeur van de Studen ten Sociëteit Minerva is benoemd de heer J. Pitlo te Delft. Er waren voor deze betrekking onge veer 190 sollicitanten. MINDER RAADSLEDEN IN GROOTE GEMEENTEN? De Tel. meldt het volgende: De minister van Binnenlandsche Zaken heeft het gevoelen gevraagd van Ged. Staten der provinciën, om trent een door B. en W. van Leiden aanbevolen wijziging van de gemeen tewet. waardoor in grooter gemeenten het aantal leden van den Raad op een kleiner aantal wordt bepaald dan thans het geval is. Bij toeneming van het zielental be- ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Adverteniiën per regel 221/» cent Ingezonden Mededeelingen dnbbel (ariei Bij contract belangrijke redactie Kleine Advertentiën - bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents Belangrijkste nieuws in dit Nummer. Binnenland. Vier gevangenen te Schevenlngen ont vlucht De jaarvergadering van den Ned. Bond van Gemeente-ambtenaren. Aan den gouverneur te Curasao is eer vol ontslag verleend. Buitenland. Duitsche kabinetszitting ter bespreking der buitenlandsche politiek. Hevige regenval in Engeland, De hoofdlijnen van het Engelsch- Fransch vlootcompromis. Anti-fascistische bomaanslag te Luik. De invoering der Latijnsche letters in Turkije. hoeft men dan minder spoedig te ko men tot vermeerdering van het getal raadsleden, waarvan kostenbesparing bet gevolg zal zijn. WAT ER AL NIET IN HET WATER TERECHT KOMT. Zooals reeds gemeld, is gistermiddag met de sleepdreg van de politieboot uit Warmond gedregd naar het 2 -jarig kind uit de Bouwelouwesteeg, dat nog steeds vermist wordt. Deze dreg bestaat uit een ijzeren stang met 6 dreggen, die achter uit de motorboot in het water ge worpen wordt. Het dreggen bad geen resultaat, doch merkwaardig is het te zien, wat er alzoo niet in het water terecht komt. Zoo wer den opgehaald 4 ledikanten, 3 wiegen, een groote hoeveelheid beddegoed, 6 oude rij wielen, allerlei ijzerwerk, enz. EXAMENS. Voor het examen Fransch L. O. slaagde te Utrecht onze stadgenoote mej. H. Nie- boer. POES VERMIST. Opsporing wordt verzocht van een ka ter, die sinds gisteravond vermist wordt door een bewoner van het Galgewater. Het beest luistert naar den naam „Loeloe" heeft een witte borst en geeft, als men hem er om vraagt, zijn rechterpoot je. Bij de politie is een foto van den ver miste te zien. Voor den dienst in Ned. Indië is bestemd de heer H. Zaalberg, als on derwijzer 2de klasse bij het openhaar lager onderwijs. BINNENLAND. ZEGELRECHT VOOR VERZOEK- SCHRFITEN. Staatsblad 299 bevat een Kon. Be sluit van 21 Juli. houdende vrijstelling van zegelrecht voor sommige verzoek schriften om goedkeuring van wijzi ging van statuten van vereenigingen, alsmede voor sommige bij den post dienst in gebruik zijnde stukken. Vrijstelling van zegelrecht wordt verleend voor: 1. Verzoekschriften om goedkeuring van wijziging van statuten van ver eenigingen, ingediend vóór 1 Septem ber 1930, ten einde de Statuten in overeenstemming te brengen met de bepalingen van de met ingang van 1 Sept. 1928 in werking tredende wet op de collectieve arbeidsovereenkomst 2. de navolgende door den postdienst uit te reiken stukken: a. de nota's, welke worden afgege ven bij de storting van bedragen, ver schuldigd voor frankeering van brief postzendingen, drukwerkzendingen en postpakketten, welke niet van fran keerzegels voorzien ter verzending worden aangenomen; b. de kaarten, welke bij frankeering door middel van. frankeermachines ter zake van voor frankeering gestorte bedragen worden afgegeven; c. de nota's, welke bij de afgifte van uit het buitenland toegezonden post pakketten worden uitgereikt voor bij die afgifte te betalen verrekenbedrar- gen en door den postdienst voorgescho ten rechten en kosten; d. de tegen betaling van het ver schuldigd recht uitgereikt wordende bewijzen van bevoegdheid voor het afhalen van stukken. DIRECTEUREN(TRICES) VAN RIJKS EN PARTICULIERE OPVOEDINGS GESTICHTEN. De vereeniging van directeuren en directrices van Rijks- en particuliere opvoedingsgestichten hield haar half jaar] ijksche vergadering in het op voedingsgesticht vanwege de N. H Keek te Maarabergan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1