CHRISTELIJK DACBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
Oil nummer bestaat uit TWEE Bladen.
STADSNIEUWS.
BINNENLAND.
BUITENLAND.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
9de JAARGANG
ZATERDAG 11 AUGUSTUS 1928
NUMMER 2511
NIEUW
LEIDSCHE COURANT
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiën per regel 22'7j cent
Ingezonden Mededeelingen dnbbel tarief
Bi) contract belangrijke redactie
Kleine Advertentiën bi) vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da
gelijks geplaatst ad. 40 cents
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal1 2.50
Per week i 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
EERSTE BLAD.
De klassieke opvoeding.
De vraag naar het goed recht der
klassieke opvoeding is in den na-oor-
logschen tijd meer dan ooit aan de
orde geweest, en dat niet slechts in
ons land, doch ook in het buitenland.
Dit is een reactie op het tijdperk
van vereering der techniek, dat thans
aan het voorbijgaan is.
De menschheid heeft het leeren in
zien, dat zij bij brood alleen niet leeft;
daar is weer een vragen gekomen
naar het ideëele, naar de geestelijke
waarden, dit woord „geestelijk" geno
men in zijn meer algemeene beteeke-
nis, niet in dien zin, dien wij, Chris
tenen, daaraan gewoonlijk hechten.
Tot die ideëele goederen behoort ook
de klassieke opvoeding.
Niet ieder ziet de groote waarde
daarvan in, vooral niet onder hen, die
niet klassiek gevormd zijn.
Wien wel een klassieke opvoeding
ten deel viel, hetzij zij in hun jeugd
een gymnasiale opleiding ontvingen,
of in hun later leven in moeizamen
arbeid trachtten aan te vullen, het
geen hun ontbroken had, onder hen
zijn er velen, zeer velen, die haar be
schouwen als hun kostelijkst bezit, 'n
rijkdom, dien zij tot geen prijs zouden
hebben willen missen.
Doch het is niet steeds gemakkelijk
aan anderen, wien dit voorrecht niet
beschoren was, een duidelijk begrip
bij te brengen van de hooge waardij
der klassieke opvoeding.
Deze behoort tot de impondera
bilia, de dingen, die niet gewogen
kunnen worden, die ook niet in klin
kende munt zijn uit te drukken, ja,
wier nut voor het practisch leven
soms twijfelachtig schijnt.
En toch is het zeer vaak zoo, dat
men in het leven dadelijk de klassiek
gevormden en hen, die dit niet zijn,
kan onderkennen.
De klassieke opvoeding zet een zeer
wezenlijk stempel op 's menschen per
soonlijkheid, dat hem heel zijn leven
bijblijft.
Zij is meer dan een optelling van
kundigheden, die de een heeft en den
ander ontbreken.
Zij is veelmeer een vorming, die een
bepaalde structuur geeft aan het gees
telijk leven.
Er zijn in ons land in hoofdzaak
een tweetal wijzen, waarop men zich
kan voorbereiden voor het volgen
van het universitair onderwijs.
Daar is de klassieke opleiding op 't
gymnasium, en de niet-klassieke op
de H. B. S.
Het lyceum is een combinatie van
deze beide inrichtingen, waarvan dit
het kenmerkende is, dat men niet
reeds op de lagere school de keuze be
hoeft te doen, welke richting men uit
wil, doch nog twee jaar daarmee kan
wachten.
Het Gymnasium draagt geheel het
karakter van voorbereidend hooger
onderwijs, terwijl de H. B. S. voor een
groot percentage harer leerlingen eind
onderwijs is en dit aanvankelijk ook
de bedoeling was, waarmee deze in
richting door Thorbecke in het leven
geroepen werd.
Dit bepaalt tegelijk, ook den aard
van het onderwijs.
Bij het gymnasium komt het aan
op de wetenschappelijke scholing, op
de vorming, bij de H. B. S. daarente
gen op het aanbrengen van een be
paalde, liefst zoo groot mogelijke hoe
veelheid kennis, en dat van een zoo
groot mogelijk aantal vakken, en wel
dezulke, die waarde hebben voor het
practische leven.
De Duitschers noemen de H. B. S.
de Re al s c h u 1 e.
Ze is alzoo de school van de werke
lijkheden, want dat beteekent „realia'
Men ziet reeds uit deze benaming,
dat de H. B. S. een product is uit den
tijd, toen men de materieele dingen
voor de voornaamste, zoo niet de
eenigste „werkelijkheden" hield, en
geen enkele studie belangrijker achtte,
dan die der z.g. „exacte" wetenschap
pen: wis- en natuurkunde en haar
practische en technische toepassingen.
Daarbij kwam dan nog in hoofdzaak
het onderwijs in de moderne talen, die
eveneens van groot practisch nut zijn
vooral in den handel.
Het allen nadruk leggen op de
„exacte" wetenschappen, maakte de
H. B. S. bij uitstek geschikt als voor
bereiding voor de studie voor inge
nieur aan de Technische Hoogeschool
en voor arts aan de Universiteiten;
vooral sinds de wet-Limburg werd
het percentage klassiek-gevormden
onder de artsen e.d. steeds geringer.
Een groot voordeel was ook, dat de
opleiding aan de H. B. S. een jaar
korter duurt dan aan het Gymnasium.
Vooral financieel legt dit gewicht in
de schaal.
Het Gymnasium draagt een geheel
ander karakter dan de H. B. S.
Het beoogt niet in de eerste plaats
het bijbrengen van kennis, waar men
in het leven wat aan heeft; doet het
dit toch en het doet dit zeker
dan komt dit pas in de tweede plaats.
Het heeft in de eerste plaats ten
doel, den geest zijner leerlingen ge
schikt te maken voor de zelfstandige
beoefening der wetenschap, zooals die
aan de universiteit behoort te geschie
den.
Het middel, waarmede het Gymna
sium dit doel tracht te bereiken, is de
klassieke opvoeding, d.w.z., zij brengt
de jeugd in aanraking met de talen
en litteratuur, in het kort, met geheel
de cultuur der Grieken en Romeinen.
De studie dezer talen is allereerst
van groote vormende waarde; door
haar krijgt de geest die eigenaardige
houding, waardoor hij geschikt wordt
voor de zelfstandige beoefening der
wetenschap.
Doch tevens ligt de' groote beteeke-
nis van de klassieke opvoeding daar
in, dat in de klassieke Oudheid de
grondslagen zijn gelegd van geheel
onze hedendaagsche cultuur, ook van
al onze wetenschappen, de wis- en na
tuurkundige niet uitgezonderd.
Het is dan ook onmogelijk onzen
eigen tijd te begrijpen, zonder naar die
oorsprongen terug te gaan.
Gezien deze hooge waarde der klas
sieke opvoeding, kunnen wij niet an
ders eindigen, dan met den wensch
uit te spreken, dat het Gymnasium,
alle bestrijding ten spijt, blijve en in
de toekomst steeds meer worde de op
leidingsschool voor allen, die de weten
schap zullen dienen en leiding hebben
te geven aan ons volksleven.
FIRMA F. VAN DORP.
Dinsdag 14 Augustus a.s. zal het 50
jaar geleden zijn, dat de heer P. L.
van Dorp, lid der firma F. van
Dorp, Drogisterij en Verfhandel aan
de Haarlemmerstraat alhier, als fir
mant aan deze zaak verbonden werd.
Geboren 12 Juli 1862, deed de heer
van Dorp als 16-jarige jongeman zijn
intrede in de bekende en gerenom
meerde zaak zijns vaders, wijlen den
heer F. van Dorp.
Een halve eeuw heeft de heer van
Dorp onafgebroken aan het voortbe
staan der zaak mogen werken en aan
haar bloei mogen arbeiden. Een voor
recht dat aan niet velen te beurt valt.
Geen wonder, dat dit feit niet onop
gemerkt zal voorbijgaan, maar op
©enigszins feestelijke wijze zal worden
herdacht.
De a.s. jubilaris hoopt Dinsdag 14
Augustus a.s. in de bovenzaal van
„De Harmonie", Breestraat, receptie
te houden en wij twijfelen niet, of ve
len zullen van deze gelegenheid ge
bruik maken, om den sympathieken
zakenman met zijn gouden jubileum
geluk te wenschen.
Voorheen maakten de beide oudere
broeders van den jubilaris mede deel
uit van de firma van Dorp, n.l. de hee-
ren: G. J. van Dorp en L. C. van Dorp.
Deze firmanten zijn echter reeds aan
den kring hunner familie door den
dood ontvallen.
Thans wordt de firma F. van Dorp
gevormd door de heeren: P. L. van
Dorp, (den jubilaris), F. van Dorp, P.
Lz. en F. van Dorp L.Cz.
PROF. W. v. <L VLUGT.
De gezondhedstoestand van prof.
dr. VV. v. d. Vlugt, oud-hoogleeraar
aan de universiteit alhier, die op het
oogenblik op zijn buitengoed te Ton
geren in Gelderland vertoeft, is de
laatste dagen minder gunstg. Van de
operatie, die hij heeft ondergaan, was
hij vrijwel hersteld, doch daar is nu
weer een terugslag op ingetreden.
RING VAN CHR. ZANGVEREENI-
GINGEN.
Door den Ring Leiden en Omstreken
van Chr. Zangvereenigingen is weder
om besloten, een Zangconcours te hou
den en dit te doen plaats hebben te
Sassenheim in 1929 (Hemelvaartsdag)
en door het Gemeentebestuui is het
Volkspark „Rusthof" hiervoor welwil
lend beschikbaar gesteld.
Tot het Uitvoerend Comité zijn de
volgende heeren benoemd: C. B. v.
d Zeeuw, le voorzitter., G. Goedhart,
2e voorzitter, J. Waasdorp, le secreta
ris, G. Ztman, 2e secretaris, C. Koene,
penningmeester en J. van Goeverden
en G. J. Corts, commissarissen.
Het Bestuur der Chr. Zangvereoni-
ging „De Lofstem" van Sassenheim als
ontvangende vereeniging heeft zich
bereid verklaard, de regelingscommis
sie te vormen.
Men heeft nu besloten, aan de be
staande afdelingen een Superieur-af-
tiëeUng toe te voegen.
VOORSTEL VAN HET RAADSLID
SYTSMA.
Door het lid van den Raad, den heer
Sytsma, is bij den Raad een voorstel
irgediend om het voorstel van B. en
W. inzake de beëindiging van de in-
gcbruikgevin;, van grond aan de Veree
niging „Musis Sacrum" van de agenda
af te voeren en B. en. W. uit ie noodi-
gen in nader overleg te treden met het
bestuur van de Vereeniging omtrent
vorder gebruik van een deel van bet
terrein. o..
WETHOUDER TEPE.
Men verzoekt ons mede te deelen,
dat de wethouder van Ondeiwijs, inr.
A. Tepe, zijn spreekuur zal houden
niet zooals gewoonlijk op Woensdag,
maar op Dinsdag a.s.
EEN NIEUWE HALTE.
Bij wijze van proef zal met ingang
van morgen, op de lijn LeidenDen
Haag van de N.Z.H.T.M. een halte
worden gevestigd aan de Damsigt-
straat tusschen den Leidschendam en
let viaduct Voorburg.
Bij de politie zijn inlichtingen te
hekomen omtrent een schaap, dat on
beheerd in de Narmstraat is aange
troffen.
DE KOMENDE DEPUTATEN-
VERGADERING.
De Deputatenv.rgadering der Antirevo
lutionaire Partij zal 3 April 1929 gehouden
worden. Tevens zal dan worden herdacht,
dat het dien dag juist 50 jaren geleden
zal zijn, dat de eerste Deputatenvergade-
ring werd gehouden.
Het Centraal Comité heeft in overwe-
girig genomen d vraag of het geen aan
beveling verdient ditmaal een tweedaag-
sche vergadering te houden. Een dag voor
de zuiver zakelijke behandeling van wat
moet worden beslist een vergadering
dan alleen door stemhebbende afgevaar
digden bij te wonen en een tweede dag
voor een breedere bijeenkomst, waar dan
de Deputatenrede zou worden gehouden
en, met het oog op het bijzondere van
deze Deputatenvergadering, nog andere
sprekers het woord zouden kunnen voe
ren.
Ook zal nog moeten worden beslist,
waar de vergadering gehouden zal wor
den.
PROF. Mr. V. H. RUTGERS.
Nederland zal in de commissie no
pens de wapenfabricage, welke op
Maandag 27 Augustus a.s. te Genève
zal bijeenkomen, vertegenwoordigd
zijn door prof. mr. V. H. Rutgers, ver
tegenwoordiger van Nederland in de
Voorbereidende Commissie van de
Ontwapeningsconferentie.
NIET „HELDER", MAAR „DEN
HELDER".
Namens den minister van Binnen-
landsche zaken en landbouw heeft de
commissaris der Koningin van Noord-
Holland aan de burgemeesters en wet
houders der gemeenten verzocht, om,
in overeenstemming met het raadsbe
sluit betreffende de gemeente, waarbij
de naam van de gemeente Helder ver
anderd is in Den Helder, laatstgenoem
de naam voortaan te bezigen.
STAATSBEGROOTING 1929.
De staatsbegrooting voor het dienst
jaar 1929 heeft gisteren het departe
ment van financiën verlaten en is naar
den Raad van State gezonden.
DE NIEUWE ENGELSCHE GEZANT.
De nieuwe Engelsche gezant te 's-
Gravenhage, sir Odo Russell, is gister
morgen met de nachtboot te Hoek van
Holland aangekomen en vandaar per
auto naar het hotel ,.De Witte Brug"
te Scheveningen gereden, waar de ge
zant met zijn gezin voorloopig zijn in
trek heeft genomen.
REMKO TER LAAN f
Donderdag is in het sanatorium te
Hoog Laren, 31 jaar oud, overleden de
heer Remko ter Laan, de oudste zoon
van den burgemeester van Zaandam.
Remko ter Laan, die o.a. als secre
taris van Frederik van Eeden en later
eenigen tijd als secretaris van Troel
stra is werkzaam geweest, heeft zich
veel bezig gehouden met vertalingen
van klassiek tooneel.
Zijn vertaling van Shakaspeare:
„Winteravond-Sprookje" verscheen in
1923 bij de Wereld-Bibliotheek.
Eveneens vertaalde hij verzen van
Shelley.
Den laatsten tijd was Remko ter
Laan werkzaam las afdeelingsbestuur
der van de C. N. A. B. te Rotterdam.
REORGANISATIE VAN HET AM-
BACHTSONDERWIJS.
Op 15 en 16 Juli 1927 werd in de
Ridderzaal te 's-Gravenhage een door
den minister van Onderwijs belegde
vergadering gehouden, waarin door
hem met de besturen van krachtens
do Nijverheidsonderwijswet van Rijks
wege gesubsidieerde ambachtsscholen
overleg werd gepleegd inzake een
eventueele inkrimping van Let leer
plan dezer scholen en in verband hier
mede van verandering van den cur
susduur van drie in twee jaren.
In deze bijeenkomst hebben de ver
tegenwoordigers der schoolbesturen
hun standpunt ten aanzien van deze
reorganisatie kenbaar gemaakt, waar
bij velen daar geheel afwijzend tegen
over stonden, anderen, zij het met een
©enigszins afwijkende meening wat
de uitvoering betreft, hun medewer
king hebben toegezegd.
Aan het einde dezer bijeenkomst
heeft de minister verzekerd, deze
zaak, gehoord de tegen een zoodanige
reorganisatie aangevoerde bezwaren,
nog nader in overweging te zullen
nemen.
Van het resultaat dezer overweging
deed de minister van Onderwijs dezer
dagen mededeeling in een aan de be
sturen der ambachtsscholen gerichte
circulaire.
Daaruit blijkt, dat de minister het
voorloopig niet gewenscht acht, ten
aanzien van inkrimping van het leer
plan en van den cursusduur der am
bachtsscholen dwingende voorschrif
ten te geven. Wel stelt hij er prijs op,
dat de besturen der desbetreffende
scholen deze aangelegenheid nog eens
ernstig overwegen, opdat hij bij even
tueel© uitbreidingen en oprichting
van nieuwe scholen, niet genoodzaakt
worde bindende maatregelen te veror
denen.
BEZOEK VAN DEN ROEMEENSCHEN
GEZANT.
Gisteren bracht de Roemeensche ge
zant, de heer J. P. Carp, vergezeld van
zijn echtgenoote een bezoek aan de
Philips Fabrieken te Eindhoven.
Na een bezichtiging van de verschil
lende nevenbedrijven. werd de gloei-
lampenfabricage in oogenschouw ge
nomen, waarvoor de hooge bezoekers
bijzondere belangstelling toonden.
Hierna bracht men nog een bezoek
aan Philipsdorp en de verschillende
sociale instellingen.
HET ANTI-OORLOGSVERDRAG.
Een stap van Engeland.
In officieele kringen te Washington be
schouwt men den stap van Engeland om
den Volkenbond op de hoogte te brengen
met de voorwaarden, onder welke Groot-
Brittannië het pact van Kellogg aanvaard
de, als te zijn^ in overeenstemming met
zijn plicht jegens den Volkenbond.
Een Iersehe dank- en gebedendag.
De primaat Van Ierland, de moderator
van de Iersehe Presbyteriaansche kerk en
de voorzitter der Iersehe Methodisten stel
len in een rondschrijven voor om den eer
sten Zondag in September te reserveeren
als dank- en gebedendag in verband met
de teekening van bet pact van Kellogg.
DE AA PRESIDENTSVERKIEZING IN
DE VER. STATEN.
De Federatie van den arbeid blijft
nentraaL
Een vergoeding voor de tegenslagen, die
Smith, de candidaat der democraten voor
het presidentschap, heeft gehad door de
afvalligheid of den dood van enkele voor
aan staande democraten, op wier steun
hij had gerekend, vindt hij in den steun,
dien hij onverwacht krijgt van de progres
sieven.
La Follette, Senator voor Wiscousin, de
zoon van willen La Follette, den wilden
republikein, die bty de vorige presidents
verkiezingen progressief candidaat was en
vijf millioen stemmen op zich vereenigde,
kiest in de door zijn vader opgerichte
„People's Business", de zijde der democra
ten en beveelt den progressieven aan, op
Smith te stemmen als de meest aanneme
lijke der beide candidaten voor hen.
De Federatie van den Arbeid, die nooit
zelf met een candidaat uitkomt, doch ge-
Binnenland.
Hoogleeraarsbenoemlng te Warmond.
Prol. Mr. V. H. Rutgers naar Genève.
Begrafenis van Ds. W. H, Oosten te
Scheveningen.
De dreigende staking bi) de Ned. Kabel-
fabriek te Delft voorkomen.
Werkloozenrelletjes te Amsterdam.
Het succe~ der Philips vliegtuiglampen
in Frankrijk.
Buitenland.
Het pact van Kellogg en de Volkenbond.
De Federatie van den Arbeid blijft neu*
traal bij de a^, presidentsverkiezingen in
de Ver. Staten.
Mexicaansche stad door bandieten over
vallen.
Wervelstorm in de Krlm.
Het Int. Soc. Congres behandelde giste
ren het ontwapeningsvraagstuk.
Nobile zal in 'het Poolgebied naar ver
dere overlevenden gaan zoeken.
meenlijk den republikeinschen of demo-
cratischen candidaat steunt, heeft dit
jaar besloten haar leden vrij te laten in
hun keuze.
EEN REDE VAN POINCABó.
„Wij veroordeeien den oorlog
Poincaré heeft te Sampigny een rede
gehouden bij gelegenheid van de prijsuit-
deeling op de scholen.
Na in herinnering te hebben gebracht,
wat Lotharingen gedurende den oorlog te
lijden heeft gehad, zeide hij: Heel de we
reld veroordeelt thans den oorlog; laten
wij daar blij om zijn. Nooit zal men hem
streng genoeg veroordeeien. Telkens als
een streng oordeel wordt geveld over de
boosdoeners, voelen de goede, brave lieden
zich weer veiliger; zij moeten echter niet
indommelen in blind vertrouwen, want
zou te eeniger tijd blijken, dat onze goede
wil ons niet vrijwaart van een aanval, dan
zullen we op de eerste plaats zelf voor
ons behoud moeten zorgen.
Wij veroordeeien dus den oorlog en we
doen alles wat van ons afhangt, om een
terugkeer van dien gruwel voor immer
onmogelijk te maken.
Wij gaan zelfs verder. Wij trachten ons
lijden te vergeten en te vergeven aan de
genen, die ons dat lijden aandeden.
Laten we humaan zijn en goed, maar
de onnoozelheid niet zoo ver drijven, dat
we ons verbeelden, dat die goede en hu
mane gevoelens nergens hindernissen zul
len ontmoeten.
STAD DOOR BANDIETEN OVERVALLEN
Een „idylle" in Mexico.
Naar uit New York wordt gemeld, heeft
een groot aantal bandieten in Mexico op
den landweg nabij Puente de Ixtia onge
veer 80 automobilisten overvallen, meest
Mexicanen en Spanjaarden.
Zij plunderden hun slachtoffers uit en
roofden hun automobielen.
Hierop deden zij een overval in de stad
Puente de Ixtia, plunderden het station
aldaar en een juist binnenkomenden trein
uit, welks locomotief zij loskoppelden en
onbezet in woeste vaart verder lieten rij
den, met het doel, een anderen trein te
doen ontsporen en uit te plunderen. De
locomotief derailleerde echter spoedig,
zonder schade aan te richten.
Het in Puente de Ixtia gestationneerde
garnizoen gelukte het, na een gevecht van
twee uren, de bandieten te verdrijven en
een deel der automobielen terug te krij
gen. De automobilisten werden allen on-
gewond teruggevonden.
In het gevecht werden tal van bandie
ten gewond of gedood; ook eenige solda
ten werden gewond.
STRUIKROOVERS IN DE BUURT
VAN BERLIJN.
Een auto overvallen.
Gisternacht werd een Berlijnsch koop
man, die in gezelschap van een dame met
zijn automobiel van Spandau naar Pots
dam reed, onderweg door twee struikroo-
vers aangevallen. Bij een slecht verlichte
bocht van den weg had de automobilist
het tempo vertraagd.
Plotseling sprongen twee mannen, ge
wapend met revolvers, uit het struikge
was en poogden den auto tot stilstand te
brengen. Eén hunner sprong zelfs op de
treeplank en trachtte den koopman van
het stuur te verdringen. De koopman
moest de vaart nog meer verminderen om
niet tegen een boom te rijden en slaagde
er daarna in den aanrander van den wa
gen af te werpen. Op hetzelfde oogenblik
bemerkte hij echter, dat de tweede man
zich achter op den auto aan het reserve-
Gebeden in de Engelsche kerken.
Den 26en Augustus, aan den vooravond
van de teekening van het pact van Kel
logg, zullen in de kerken van heel Enge
land gebeden worden gezegd voor het
^succes van het multilateraal verdrag.
