CHRISTELIJK DACBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN 9*- JAARGANG MAANDAG 30 JULI 1928 NUMMER 2500 COORAN ABONNEMENTSl JJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaali 240 Per weeki 0.19 Franco per post per kwartaal 1 2.90 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse Dit nummer bestaat uit IWEE Bladen EERSTE BLAD. V Tegen staatspensioen. Wij zijn tegen Staatspensioen. Op goede gronden. Dat behoeft niet nog eens gezegd te worden. Daarom zijn we vierkant tegen de leuze van de Sociaal-Democraten, die thans nog weer een stormloop willen wagen (de laatste?) voor dit heilig(I?) ideaal. Wij meenen, dat principieel de strijd reeds beslecht is en definitief werd gekozen voor verplichte verzekering. Maar dan moet ook die verzekering zich aanpassen aan de behoeften. De heer Goslinga, die als Voorzitter van den Raad van Arbeid, maar ook als Wethouder van Financiën en Voorzitter van het Burgerlijk Armbe stuur een nog betere kijk heeft gekre gen op deze maatschappelijke nooden en leemten in de wet, schrijft daarover in de Standaard. Hij meent, dat de vesting sociale verzekering alleen te houden is, indien deze voortdurend wordt bewaakt en versterkt. „M.a.w. zoo zegt de heer Goslin ga het stelsel der sociale verzeke ring moet voortdurend worden verbe terd en aangevuld en aangepast aan de behoefte en nooden van het volk. Helaas ontbreekt daar veel aan. De Invaliditeitswet, dat is d e wet tegen het Staatspensioen, behoeft drin gend verbetering en aanvul ling en als dit niet geschiedt en niet spoedig geschiedt, dan zal de propa ganda voor het Staatspensioen steeds meer en meer toebereide akkers vin den en welig tieren. Maar er gebeurt nietc. Nauwelijk is het rapport van de Commissie-Van IJsseJstein verschenen of de N. R. Crt. vraagt alweer om een nieuwe Com missie voor deze wet. En onderwijl worden allerlei urgente verbeteringen uitgesteld. Mag ik er enkele opnoemen: le. De loongrens is nog steeds f 12C0. Daardoor worden jaarlijks honderden arbeiders van de voordeelen der Soc. verzekering uitgesloten. Mede door de leeftijdsgrens van 35 jaar vormt zich een dagelijks aangroeiende schaar van rt ntekaartlooze arbeiders, die den niitekaartbezitters concurrentie aan doen en velen van de laatsten dwingen om zich o k voor te doen als rente- kaartloos. Dit is een kanker aan de wet, waarvan velen de dupe worden. 2e. De leeftijdsgrens van 35 jaar. In den na-oo?^ogschen tiid zijn velen van b» as knecht geworden. Na 1 Jvjli '22 konden dezulken geen rentekaart meer krijgen als ze ouder dan 35 iaar waren. Dagelijks wordt h _n aantal grooter. Zij bemoeilijken de controle en krijgen, ook al hebben ze na hun 35e jaar nog 2" a 30 jaar in loondienst gewerkt, geen cent rente. Zijn dat geen prachtobjecten voor de Staats pensioen-propagandisten 3e. De :.ivaliden cn de weduwen worden onvoldoende geholpen. Nu be deel ik niet in de eerste plaat, de onderen onder hen, maar voorname lijk de huisvaders met kleine kinde ren en de weduwen met, kinderen, f 3.60 per week is 't hoogste ook al is 't gezin nog _oo groot. Uit mijn ervaring als voorzitter van het Burgerlijk Armbestuur weet ik, en ook zonder die ervaring kan iedereen bet begrijpen, dat zulke gezinnen, on danks onze mooie, principieel juiste sociale verzekering, bij het Armbe stuur moeten aankloppen. Er zou een groote verbetering zijn a;.n te bren gen door op 't voorbeeld van de Duitsche wet aan invaliden met kinderen beneden 14 jaar een toeslag van f 1 per week en per kind te geven. (In Duitschland is de toeslag M. 90 per icJnd per jaar). Voor een invaliden epi lepticus van 42 jaar met 7 kinderen, ('ie mij nog kort geleden zijn nood kwam klagen, zou de uitkeering dan f 10.60 worden. Voor de weduwe met kinderen is de toestand thans zoo, dat zij ten hoogste f 3.60 per week kunnen krijgen on verschillig het aantal kinderen tot dat het jongste kind 14 jaar is. Stel u voor een vrouw met een achttal kin deren, waarvan de vader overlijdt. Leeftijd der kinderen 131 jaar. Wan neer het totale bedrag van weezen- re nta dat de vrouw zal trekken (13 maal f 187.20 of f 2433,60) nu eens zóó werd uitbetaald, dat zij in 't begin een flink bedrag per week kreeg b.v. f 10, dat met het ouder worden der kinde ren allengs daalde, dan zou deze ren- t sociaal ontzaglijk veel meer nut doen dan thans. 4e. Door de strenge bepaling van ar tikel 373 der wet ontvangt thans 25 k 3b pCt. dor 65 jarigen de ouderdoms rente of niet of eerst na H, 1 en 2 ja ren na het bereiken van dien leeftijd. Ook deze zijn gewillige luisteraars naar de Staatspensioeneerders. Resumeerende meen ik, M. de R., dat alleen dan het stelsel der sociale verzekering tegenover dat van het Staatspensioen op den duur houdbaar is als de verzekeringswetten zich aan passen aan de behoeften en nooden die onder het volk zich voordoen. Met na me moeten de ontbindende factoren, die thans ie Invaliditeitswet zeer ern stig bedreigen (loongrens- en leeftijds grens) ten spoedigste worden wegge nomen". Een ernstig woord van een man van de practijk. Moge het weerklank vinden, vooral bij den Minister aan het Bezuidenhout No. 30. STADSNIEUWS. PERJAARDAG KONINGIN-MOEDER. Op Donderdag 2 Augustus, den ver jaardag van H. M. de Koningin-Moe der, zal de Korenbeurs des avonds van gemeentewege worden verlicht. Het Leidsch Muziekcorps, directeur de heer J. C. Geyp, zal alsdan op de verlichte Korenbeurs van 8.1510.15 uur een concert geven. In verband daarmede vervalt het concert, dat morgenavond in bet Kooi- park zou worden gegeven. Mevrouw Hendrika Wilhelmina Benardine van Itallievan Embden is gehuwd met professor L. van Itallie, hoogleeraar in de artsenij- bereidkunde alhier. Zij werd 22 Oct. jeugd legde zij zich vooral toe op lit- 1870 te Amsterdam geboren. In haar teratuur en kunst. Toen de vrouwen beweging opkwam, begaf zij zich op politiek terrein en sloot zich daarbij aan, van welke beweging zij een der voorvechtsters werd. Verscheidene jaren was zij bestuurs lid van de Vereeniging voor Vrouwen kiesrecht. Van Sept. 1921 tot Sept. 1927, in welk laatste jaar zij niet werd herkozen, was zij lid van den Leid- schen Raad. Voorts is zij lid van de Prov. Staten. Tot voor eenige jaren v/as zij voorzitster van de afd. Leiden van den Vrijzinnig-Democratischen Bond. LID VAN DE TWEEDE KAMER Bij besluit van den wnd. voorzitter van het Centraal Stembureau van 26 Juli 1928, is benoemd verklaard tot lid van de Tweede Kamer der Staten Ge neraal, in de plaats van wijlen Mr. S. J. L. van Aalten,Mevr. II. W. B. van Itallie, geb. van Embden, alhier. ZANGCONCOURS. De zangverceniging „De Vereenigde Zangers", alhier, diercteur de heer Van Zijl, kreeg op bet Zangconcours in den Dierentuin te 's Gravenhage een 3den prijs. (Zilveren medaille). Het viel den zangers echter tegen, dat zij geen hoogeren prijs hebben ver worven, gezien het daverend applaus dat in den Dierentuin op hun gezang volgde, waaruit bleek, dat het bij het publiek zeer in den smaak viel. NAAR INDIë. Voor den dienst in Ned. Indië is be stemd de heer B. A. Bruins,alhier, als administratief ambtenaar bij het bin- nenlandseh bestuur. NUTTIGE HANDWERKEN Voor het examen nuttige handwer ken zijn te Rotterdam geslaagd de da mes A. Muske, M. H. A. Boom en G. W. A. Stammers, allen alhier. EXAMEN ENGELSCH M. O. Voor het examen Engelsch M. O., acte A, is te Utrecht geslaagd Mej. L. II. Koning, alhier. ENGELSCHE HANDELS CORRESPONDENTIE. Geslaagd is voor Engelsche Handels correspondentie, afgenomen door Mer- curius, de heer D. de Roode. alhier. EXAMEN HANDTEEKENEN L. O. Te 's Gravenhage zijn geslaagd de heeren W. Ouwerkerk en J. M. Roos, alhier. HET ZWEMFEEST VAN „DE ZIJL". De tweede dag van cle zwemfeesten van „De Zijl" is eveneens in alle op zichten geslaagd; het weer was Zater dagmiddag mooi en de belangstelling groot, De Wethouders Goslinga en Splinter deden door hun aanwezigheid van hun belangstelling blijken. De wedstrijden hadden een gezellig verloop. Bijzondere gebeurtenissen hadden niet plaats pn evenmin werden er ver rassende recordts behaald. De voornaamste uitslagen luidden: 1. 100 M. schoolslag (kampioenschap van Leiden: L. F. v. d. Mark, Zijl) in 1 min. 33.8, 2. C. de Reede (L.Z.C.) in 1 min. 37.4. 2. 25 M. schoolslag: 1. J. Teeuwen in 24.6 sec., 2. D. Kraaienbrink in 24.8 sec. 3. 50 M. schoolslag (meisjes): 1. T. Hiemstra in 50 sec., 2. C. van Leeuwen in 54.6 sec., 3. R. de Bink 58.8 sec., 4. G. v. d. Mark in 55.6 sec., 5. G. Verbij in 55.6 sec. 50 M. schoolslag (jongens): 1. J. de Roode in 57.8 sec. 4. 100 M. vrije slag (kampioenschap van Leiden): 1. P. de Best (L.Z.C.) in 1 min. 17.2; 2. A. Smink (L.Z.C.) in 1 min. 17.6; 3. E. Munting (L.Z.C.) in 1 min. 18. 5. 100 M. rugzwemmen (kampioen schap Leiden): 1. F. v. d. Mark (Zijl) 1 min. 35; 2. P. Smink (L.Z.C.) in 1 min. 37 4/5. 6. 100 M. vrije slag (veteranen): 1. H. Stol 1 min. 20 3/5; 2. H. Arnoldus 1 min. 35 2/5. 7. 50 M. rugzwemmen (club-kampi oenschap): 1. F. v. d. Mark (Zijl); 14 sec.; 2. C. de Reede (L.Z.C.) 46 sec.; dames: 1. S. v. Noort (L.Z.C.), 50.4 sec. 2. V. Corver (L.Z.C.) 54 sec. 8. 50 M. vrije slag (meisjes): 1. G. Verbij 45.2 sec.; 2. J. Mieloo 54 sec.; 3. A. van Leeuwen 58.4 sec.; (jongens): 1. Z. v. d. Reyden 32.6 sec.; 2. Nico Mat- ze 35.2 sec.; 3. Fr. v. d. Horst 35.6 sec. 9. 50 M. vrije slag (club-kampioen schap): 1. V. Corver (L.Z.C.), 48.4 sec.; 2. R. Mooy (Zijl) 48.4 sec; 3. M. Paarde- kooper (L.Z.C.) 52 sec.; 4. L. v. d. Steen (Zijl) 56 sec. Heeren: 1. H. M. Kramp (Zijl) 35 sec. 2. L. Boon (L.Z.C.) 35 sec.; 3. J. Kapaan (Zijl) 38 sec.; 4. Kraaienbrink (Zijl) 38 sec. 10. 50 M. schoolslag (club-kampioen schap), dames: 1. W. v. d. Noorda (L. Z.C.) 53 sec.; 2. M. de Roo (L.Z.C.) 55 *ec.; 3. G. v. d. Mark (Zijl) 55 sec. Heeren: 1. F. v. d. Mark (Zijl), 41.8 sec.; 2. G. Dingemans (L.Z.C.) 45 sec. Estafette, leden van de Zijl. Ge zwommen werd in 4 maal 3 ploegen van 3. De volgende ploegen behaalden een prijs: a. W. Snoeker, H. C. Kosto, Mej. L. v. d. Steen in 1 min. 27; b. Wim Be- kooy, C. v. Weizen, Mej. G. Verbij in 1 min. 19; c. H. M. Kramp, F. v. d. Horst, Mej. S. Zwanenburg in 1 min. 23.2; d. J. Geeve, A. Kraaienbrink, Mej. B. Nol in 1 min. 30.6 sec. Popduiken: 1. F. v. d. Horst in 30 sec.; 2. W. Kraaienbrink in 34 sec.; 3. J. v. d. Horst in 40.2 sec. Het touwtrekken werd gewonnen door de leden van de L. Z. C. De waterpolo-wedstrijd tusschen Zijl I en LI. Z. en P, C. had een geani meerd verloop. De Zijiers lieten zich eerst twee straf schoten toedienen, maar kwamen daarna pas in actie. Ze hebben den geheelen wedstrijd hun doel schoon weten te houden en tracteerden de Hagenaars op 4 mooie ballen, waar van twee van de hand van Snoeker en twee van J. v. d. Horst. Met de rust was de stand gelijk; het einde kwam met 42. Na afloop der wedstrijden deelde de voorzitter van „De Zijl" met een toe passelijk woordje de prijzen uit aan de winnaars en winnaressen. JONGEN TE WATER. Zaterdagavond omstreeks 8H uur stond een ongeveer 12 k 13-jarige jongen op een schuit voor de spoor brug over den Rijn bij de Vink te vis- schen. Door een of andere oorzaak raakte hij het evenwicht kwijt en viel te water. Op zijn geschreeuw werd hem van af de schuit een stok toege stoken welken hij echter niet kon grij pen. Door een in de nabijheid zijnden roeier werd hij in diens bootje getrok ken en naar de schuit overgebracht. BURGERLIJKE STAND. Ondertrouwd: H. Th. D. de Groot, jm. 24 jaar en C. J. L. v. d. Steen, jd. 20 jaar. P. J. van Leeuwen, gesch. 31 jaar en A. Ver meulen, jd. 25 jaar. A. J. Huisman, jm. 21 jaar en J. C. v. Weeren, 18 jaar. M. D. Segijn, jm. 27 jaar en A. M. Huner, jd. 29 jaar. J. C. T. Pull ter Gunne, jm. 26 jaar en I. F. M. Emelinckx, jd. 24 jaar. P. Zwanenburg, jm. 24 jaar en G. Boogert, jd. 21 jaar. VV. Duk, jm."22 jaar en C. Crama, jd. 28 jaar. J. v. d. Klugt, jm. 23 jaar en C. A. M. Hen driks, jd. 22 jaar. M. Jansen, jm. 26 jaar en E. Meyers, jd. 29 jaar. L. de Vogel, jm. 22 jaar en A. Nievaart, jd. 21 jaar. M. J. Wesselman, jm. 23 jaar en S. M. de Vrind, jd. 22 jaar. K. F. Peters, jm. 26 jaar en M. de Vink, jd. 33 jaar. A. v. Tol, jm. 22 jaar en W. G. Zitman, jd. 20 jaar. W. F. Demmenie, jm. 22 jaar en H. M. Koppeschaar, 20 jaar In de Stedelijke Werkinrinchting zijn in de week van 23—28 Juli, resp. de volgende volwassen personen en kinderen opgenomen: Maandag 29 en 1, Dinsdag 29 en 2, Woensdag 32 en 2, Donderdag 31 en 3, Vrijdag 31 en 2 en Zaterdag 30 en 2. Het Mercurius-diploma Duitsche Handelscorrespondentie werd behaald door den heer J. H. Burger, leerling van den heer E. S. Offringa. L. W. G. uit Sassenhelm, die Zater dagavond half 11 voor een café aan den Stationsweg rustig een consumptie zal te gebruiken, ontdekte, nadat hij even weg geweest was, dat zijn paar nieuwe schoe nen, die hij in een pakje bij zich had, wa ren verdwenen. Gisteren is aan het gebouw van de Zitavereeniging door een onbekende een glasruit vernield. De recherche stelt een onderzoek in. P. D. heeft bij de politie geklaagd, dat hij door B. op de Steenstraat is mis handeld. Hij kreeg een stomp boven de oogen, waardoor hij bloedend verwond werd. Uit Wassenaar is hier ter stede in het Acad. Ziekenhuis binnengebracht de 49-jarige P. v. d. D., wonende Langstraat te Wassenaar, die door een auto«iangere- den was en een ernstige hoofdwond beko men had. BINNENLAND. DE CHR.-HIST. CONFERENTIE. Op den derden dag dezer conferentie helaas is bet ons niet mogelijk om van eiken dag uitvoerig verslag te geven waren een tweetal belangrij ke onderwerpen aan de orde. Ten eerste het vraagstuk van: de financieele verhouding van Rijk en gemeenten. Dit onderwerp werd ingeleid door den heer Van Boeyen, lid van Ged. Staten van Zuid-Holland en lid der Staatscommissie ter zake. Zijn rede aanvangende,, wil spr. op merken, dat de oplossing van het vraagstuk niet alleen een kwestie van recht is, maar ook een beantwoorden nioet zijn van de vraag, of de gemeen telijke zelfwerkzaamheid iets voor ons volk geweest is en zijn moet: een be leidsvraag. Het gaat bij de oplossing van het vraagstuk feitelijk en in de eerste plaats, of al of niet met het ge decentraliseerde bestuursstelsel zal worden gebroken. Het huidige bestuursstelsel acht spr. zulke eigenschappen te bezitten, waar van doelmatigheid de hoofdzaak is, dat land en volk beide daardoor wor den gebaat, zooals ook het zelfbestuur der gemeenten en provinciën voor de centrale overheid van het meeste ge wicht is. Zelfbestuur doet de kosten van uitvoering, gelet op het nuttige effect daarvan, der rijkswetten naar beneden gaan. Zelfbestuur heeft in de gehieenten veel goeds gebracht. Zelf bestuur heeft ons land vreemd doen blijven aan het eenvormige overheids bevel. De gedecentraliseerende wets- uitvoering kan met vele belangen doen rekening houden. Spr. verstaat onder de regeling van de financieele verhouding bet samen stel van regelen, die het den gemeen ten in het algemeen mogelijk maakt de zaken van algemeen rijksbelang te behartigen, zonder de autonome be langen in het gedrang te doen komen. Niet moet met deze regeling gekoppeld worden het vraagstuk, hoe de aller armste gemeenten, die financieel niet draagkrachtig zijn, te helpen. Spr. doet er op letten, dat de oorza ken van den financieelen nood der ge meenten zeer gedifferentieerd zijn, waardoor het zeer moeilijk is een vol ledig bevredigende oplossing te vin den: alleen een geleidelijk© ontwikke ling zal tot een goed einde voeren. Par tieel aangrijpen zal het noodzakelijk begin moeten zijn. Spr. eindigt met uiteen te zetten, aan welke voorwaarden een goede op lossing moet voldoen. Ten eerste moet zij de garantie inhouden, dat de vrij heid der gemeenten niet beknot worde t.a.v. de autonomie; ten tweede moet de veranwoordelijkheid voor de finan cieele positie der gemeenten bij de ge meenten blijven; in de derde plaats moet gezorgd worden voor'n geleidelij ke ontwikkeling in de oplossing van 't vraagstuk en ten vierde zal er voor moeten gezorgd worden, dat de regee ring voor de toekomst verplicht wordt bij eiken nieuwen last, die op de ge meenten wordt gelegd te overw'egen of de totaaldruk op de gemeenten niet te zwaar wordt. 's Avonds sprak de heer Snoeck Henkemans, lid der Tweede Kamer, over: de nationale beteekenis der sociale verzekering. Spr. betoogt, dat de voorstelling, als zou de grondgedachte der sociale ver- ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertenliën per regel 227* cent Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief Bij contract belangrijke redactie Kleine Advertentiën - bij vooruitbetaling - van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents Belangrijkste nieuws in dit Nummer. Binnenland. De opening van de Olympische Spe len. Ernstige aanrijding bij Amersfoort. Mevr. Schaper door een aanrijding gedood. Mevr. Van Itallie lid der Tweede Kamer. Buitenland. Bela Kun is uit Oostenrijk gezet. De oppositie is niet tevreden met de oplossing der Joego-Slavische regee- ringscrisis. President Calles zal 1 December af treden. De Egyptische oppositie besluit vol te honden. Een intervieuw met generaal Nobile Boschbrand in Amerika. Groote ontploffing in Lodz. zekering verwezenlijkt kunnen wor den door het nakomen door de werk gevers van zekere verplichtingen je gens de werklieden in hun dienst (hun door de wet op te leggen) onjuist is, want wel spreken Ziektewet en Inva liditeitswet van de verzekering van arbeiders en hen die in loondienst ar beid verrichten, maar de behoefte, waaraan de wet wilde tegemoet ko men de nationale nood ging ver der. Ziektewet en Invaliditeitswet er kennen dat breedere maatschappelijke doel der sociale verzekering onom wonden. Beperking van bet begrip „sociale verzekering" tot bet opleggen van zekere verplichtingen aan werk gevers voor hun werklieden is half werk en sociaal van onvoldoende waarde. De theorie is eenvoudig, cle practijk echter zeer moeilijk. Maar de verwe zenlijking der gedachte, die aan -de sociale verzekering ten grondslag ligt, is niet onmogelijk. Voor de omzetting in klare practijk zijn drie dingen noo- dig: een hart vol liefde, een oprechte wil en een stalen volharding. Spr. zegt het. thans het politieke mo ment te achten om de wijzigingen in de Ziektewet tot stand te bengen en in de Invaliditeitswet en Ouderdomswet, teneinde een aaneensluitende, veilige en goedkoope sociale verzekering te verkrijgen. Gaat dit oogenblik echter voorbij, dan vreest spr. dat de kans voor het tot stand brengen der verze kering voorgoed verkeken is. DE OLYMPISCHE SPELEN GEOPEND. Zaterdag heeft de officieele opening der Olympische spelen plaats gehad. Nadat alle groepen in het Stadion waren samen gekomen stelden deze zich op in het front van de officieele tribune en direct daarop nam Dr. J. Th. de Visser het woord, tot het uitspreken van de wijdingsrede. Hij sprak met kracht van overtuiging en ont lokte een enthousiast en langdurig ap plaus. Spr. zegt als eerelid van het Nederl. Olympisch Comité gaarne de uitnoodiging te hebben aangenomen. Ik ben er toch als Nederlander eenigszins trots op, dat, toen cle poging om van staatswege belangrij ken financieelen steun aan de Olympische Spelen te verschaffen, mislukte, eene op vlamming van het particulier initiatief plaats vond, als zelden, zelfs in ons mild dadig volk, is aanschouwd. Het was een genot te lezen van de groote sommen, clie in betrekkelijk korten tijd werden samen gebracht en niet minder weldadig deed het aan, dat de hoofdstad, altijd grootsch in het geven, haar machtigen steun tot het welslagen verzekerde. Spr. schetst voorts het ideaal van de oude Olympische Spelen. Met opzet zoo zeide spr. teeken ik voor u het eigen lijk ideaal der Olympiade, opdat gij in het licht daarvan en daardoor bezield, straks den strijd zult beginnen. Hoe sterker dit het geval .is, des te meer moreele discipli ne zal de enkeling over zichzelf oefenen en over het geheel heerschen. Al wordt de spanning dan zelfs zoo groot, dat zij in opwinding dreigt over te gaan, de maat, de zelfbeheersching, die de schoonheid van de sport is genoemd, zal desniettemin behouden blijven. In het teeken van onkreukbare eerlijk heid en goede trouw zal dan de kamp staan. De fijnheid van het spel zal alle grofheden bannen. Voor de autoriteit van de vaste regels en van hen, die ze met strengheid toepassen, zal gaarne worden gebogen. En elke r-trijder zal er van door drongen zijn, dat den overwinnaar slechts dan persoonlijke en nationale eer ten deel valt, wanneer de zege bevochten werd met een blank wapen in een reine hand. Ook hier moet gelijk op elk ander gebied, de schoonheid van het Ideaal eerst het bin-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1