CHRISTELIJK DACBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
Dit nummer bestaal uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Belaonrükste nieuws iu dit Nummer.
9de JAARGANG
ZATERDAG 14 JULI 1928
NUMMER 2487
ODRANT
ABONNEMENTSPRIJS
in Leiden en buiten Leiden
waar agenten geveatigd zijn
Per kwartaal. i 2.50
Per week i 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden éÊÊjtbS? Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 fflTgoTra Aangesloten op het Streeknet Lisse
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiin per regel 22V» cent
Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief
Bij contract belangrijke reductie
Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da
gelijks geplaatst ad. 40 cents
Direct en indirect succes.
Geen dag gaat voorbij, dat niet in
de bladen melding wordt gemaakt van
de geweldige propagandistische actie
der communisten.
Elk terrein, elk gebied is den man
nen van Moskou daarbij welkom. Niet
alleen het poltiieke terrein, zelfs niet
bij voorkeur dat politieke terrein,
wordt door hen gekozen.
Neen, veeleer trachten zij zich ver
borgen hier en daar te nestelen en zoo
langs den weg van de stille propagan
da hun slag te slaan.
Maar ook in de politiek wordt naar
een vaste lijn gewerkt.
De tactiek, welke daar vooral ge
volgd wordt, is die van het zich aan
passen in de kringen, waarin men zich
aanhangers wil verwerven en de com
munisten hebben daarbij menigmaal
succes.
Moskou ontveinst zich de waarde
harer actie op politiek gebied volstrekt
niet en brengt er gaarne financieele
offers voor.
Zoo was o.a. op de begrooting (192b
—1927') ten behoeve van de E. K. K. I.
(Executieve der Komintern! alleen
reeds voor de persactie en reiskosten
der buitenlanrlsche agenten een be-
drag uitgetrokken van eenige honderd
duizenden goudroebels.
Een speciale afdeeling der Aerit-
Prop (Propaganda-centrale der Ko
mintern) heeft tot taak voeling te
houden met en leiding te geven aan
de in het buitenland werkende com
munisten waarbij de politieke actie
niet wordt vergeten.
Voor deze politieke actie zijn ook
regelen gesteld. In bepaalde resoluties
is aangegeven, welke gedragslijn een
communistisch Kamerlid Statenlid of
Gemeenteraadslid heeft te volgen.
Zoo lezen wij in een dezer resolu
ties:
„Ieder communist moet er van zijn
doordrongen, dat de communistische
partij niet in het parlement komt. om
daar eenie productief werk te ver
richten, maar enkel en alleen, om
vanuit het parlement de volksmassa'*
te steunen bii het ondermijnen van
den bourgoisie-staat".
„Het doel eener verkiezinffscampae
ne behoeft niet op de eerste plaats tp
zijn. zooveel mogelijk zetels in het
parlement te behalen- neen. men moet
bii die gelegenheid vooral zorgen, een
groote mobilisatie te bewerken dei-
massa's. voor de groote revolutie van
het proletariaat.
De verkiezingscampagne moet ge
voerd .worden door elk lid der part**
en niet alleen der de leiders; men
moet daarbij eebruik maken van allp
ontevredenheid en ontstemming bii
de massa".
„Geen communistische partij mag 't
parlementaire stelsel anders gebrui
ken. dan tot het hereiken van een pro
letarische revolutie".
Zelfs is deze algemeene stelregel
no? in onderdeelen uitgewerkt.
Zoo wordt b.v. geeischt:
„Ieder communistisch Kamerlid of
gemeenteraadslid is verplicht ziic
wetteliiken arbeid in dienst te stellen
vau zijn onwetUige"
Dit wordt noe- verder uitgewerkt in
de volgende paragraaf:
„De communistische Kamerleden
moeten demonstratieve wetsvoorstel
len doen. ook al is er geen hoop, dal
zij door de bourgeoisie-meerdeerheid
zullen worden aangenomen, maar uit
sluitend met het oog op de propagan
da en agitatie, teneinde de groote mas-
sa zand in de oogen te strooien".
„Ieder communistisch Kamerlid
moet zich goed bewust zijn, dat hij
geen wetgever is, die moet trachten 'n
compromis te bereiken met de andere
afgevaardigden; hij moet ervan zijn
doordrongen, dat hij alleen propagan
dist is van de partij, die in het kamp
van den vijand is gezonden, om daar
de besluiten der partij uit te voeren".
Nu denke men niet, dat ten aan
zien van ons land deze regelen niet
zouden behoeven te worden nageko
men. Alleen Moskou heeft ook hier te
bevelen.
Wel heeft de partij in Holland veel
verloren door de scheuring van Wijn
koop, maar het jongste congres heeft
wel getoond, dat de leiding ook voor
ons land van Moskou uitgaat.
De activiteit van Lou de Visser is
zoo groot, dat hij geen tijd schijnt te
hebben voor het bijwonen van de Ka
merzittingen. En wat voert hij thans
uit?
Laten wij ons toch niet wijsmaken
dat het hier nog zoo erg niet is en dat
de S. D. A. P. het meest heeft te lij
den.
Meer en meer brokkelt de S. D. A.
P. aan die zijde af, maar daardoor
knabbelt zij ook aan de andere zijde,
om zich voor het verlies te dekken.
Toch hebben de communisten in de
politiek niet het meeste succes.
Telkens, wanneer zij op het punt
staan een goeden slag te slaan, ont
glipt hun de kans.
Wij zagen het onlangs in Frankrijk
Het verging hun niet voorspoedig in
Genève.
In China, waar de binnenlandsche
onlusten een gunstigen voedingsbo
dem vormden, gelukte het boos op
zet slechts ten halve.
Ja zelfs in het vaderland van den
communistischen staat, Rusland, moe
ten telkens koersveranderingen en ge
weldplegingen het streven steunen.
Wordt alzoo niet rechtstreeks be
reikt wat men wenscht, langs een om
weg, indirect, wordt door het Com
munisme groot succes behaald; de
omvang van het kwaad wordt daar
eer onderschat dan overschat.
Moskou deinst voor geen enkel mid
del terug.
Moord, sluipmoord, spionnage, zelfs
van kinderen tegenover hun ouders,
helsche martelingen, zij staan alle op
het program; immers wil het doel van
het bolsjewisme bereikt worden, dan
dient alles, wat thans bestaat op gods
dienstig. economisch en cultureel ge
bied, grondig vernield te worden.
Bij dezen arbeid worden de bolsje
wistische leiders, in de eigen landen
Rusland en China, beveiligd door hun
Lettische en Chineesche lijfgarden, en
door de terreur van de vroegere Tsje-
ka. nu G. P. U. genoemd.
Deze laatste terreur-organisatie be
perkt haar werkzaamheden niet
slechts tot Rusland zelf, maar strekt
die ook uit tot de landen, waarin het
bolsjewisme voet begint te krijgen.
Wij behoeven daarvoor slechts de
in de North China Daily News versche
nen artikelen te lezen van Kapitein
Eugène Pick, die vroeger behoorde
tot den spionnagedienst van het roo-
de leger in China, en welke getiteld
zijn: „China in the grip of the reds'
(China in den greep van de rooden).
van een man dus, die de keuken van
de bolsjewistische methodes kent.
Dat, dank zij de communistische
actie, in China bij voorkeur de bezit
tingen van de Zending werden ver
nield en de Christenen werden ge
dood, hebben wij eveneens kunnen
lezen.
Alleen van de Katholieke Zending
zijn de verliezen ontzettend.
Men schreef daarover onlangs uit
Rome het volgende:
„Over den toestand in Midden-Chi-
na meldt Mgr. Monadini O.F.M., titu-
lair-bisschop van Caloe en apostolisch
vicaris van Shangsa, dat deze nog al
tijd zorgwekkend is en dat de commu
nistische benden allen katholieken
missiën veels cbade hebben toege
bracht.
Nog steeds is men niet veilig; de
missie van Mgr. Monadini heeft reeds
buitengewoon veel geleden. In een be
stek van drie jaar zijn zoowel de mo-
reele als de stoffelijke verliezen ont
zettend.
Door de communistische handen
werden 29 kerken, 61 kapellen, 92 bui
zen, 30 scholen, en een hospitaal ge
deeltelijk verwoest. In de laatste we
ken zijn nog 5 kerken en ongeveer 10
andere plaatsen van gebed verbrand
en beroofd.
De materieele verliezen bedragen
ten minste 100.000 dollar, Alle gelden
der missie, welke op de banken ge
deponeerd zijn, zijn eenvoudig door
de machthebbers voor het oorlogvoe
ren in beslag genomen.
Als troost bij al deze verliezen kan
vastgesteld worden, zoo zegt het
bericht dat de moed der Christenen
waarlijk heldhaftig is, den godsdienst
ijver der eerste Christenen waardig".
Men ziet, hier is indirect door het
communisme enorm succes bereikt.
De godsdienst, opium voor het volk,
volgens Lenin, wordt op deze wijze
tijdelijk machteloos geslagen.
Laten wij toch wakende blijven en
getuigen tegen dezen goddeloozen op
zet. Maar ook, laten wij toch niet of
feren aan den tijdgeest en meenen, dat
er in het streven van communist en
socialist toch wel iets goeds verborgen
is. Geen Marxistische idealen binnen
halen en voorzichtig toepassen. Neen,
tegen de revolutie het EvangelieI Wij
gaan van een tegengesteld be
ginsel uit en blijven dus tegenvoe
ters.
STADSNIEUWS.
INTERNATIONAAL ASTRONOMISCH
CONGRES.
De slotzitting.
Het derde congres van de „Interna
tional Astronomical Union" heeft gis
teren zijn slotzitting gehouden, waar
in de behandeling van de verschillen
de voorstellen en resoluties der sec
ties werd voortgezet.
Mr. M. Philips drong aan op meer
samenwerking bij de waarnemingen
over de natuurkunde van planeten,
enz.
Prof. H. H. Türner bepleitte een
meer eenvormige aanduiding in de
nomenclatuur van de zon.
Op voorstel van de Commissie voor
„Carte du Ciel" werd daarna besloten
een subsidie van 300 pond sterling te
verleenen voor de uitgave van den
Astrologischen catalogus, tot heden
bijgehouden door de sterrewacht van
Potsdam.
Op voorstel van de Commissie voor
de Variabele sterren werd aan Prof.
Nijland (Nederland) een subsidie van
150 dollars toegekend, teneide hem
in staat te stellen de lijsten der vari
abele sterren te doen opnemen in het
Bulletin der Astronomische-Instituten
in Nederland.
Voorts werd .nog een subsidie van 76
pond sterling verleend, boven de reeds
eerder toegekende subsidie van 390
pond, aan de British Astronomical
Association voor de publicatie van
43.590 waarnemingen in de jaren 1920
tot 1924.
Een uitvoerige discussie ontspon
zich daarna over het feit, of men de
uitnoodiging van de Amerikaansche
sectie, om het congres in 1932 in Ame
rika te houden, al dan niet zou aan
vaarden.
Prof. Ch. Lalleman (Frankrijk) her
innerde er aan, dat de conventie met
de Research Council 31 December 1931
eindigt. Hij acht 't daarom gewenscht,
dat de Unie niet later dan 1930 bijeen
komt, en hij zou gaarne Stockholm of
Lissabon als volgende congresplaats
aangewezen zien.
Nadat Prof. De Sitter had betoogd,
dat de Astronomische Unie ook na
1931 nog wel deel zal uitmaken van de
Astronomische Unie, en dat de statu
tenwijzigingen in een buitengewone
vergadering der unie kunnen worden
vastgesteld, wordt besloten het vol-
eend congres in Noord Amerika te
houden, het daarop volgend congres
te Parijs.
Een zeer langdurige discussie ont
spon zich daarna over het voorstel
van de Commissie voor den Tijd, om
aan het „Bureau de 1'Heure" te Parijs
een extra subsidie te verleenen van
100 pond sterling en de jaarlijksche
subsidie te verhoogen van 500 tot 600
pond.
Prof. De Sitter bestreed dit voorstel
namens het bestuur en diende een
motie in, waarbij de wenschelijkheid
werd uitgesproken, dat tot het einde
der conventie in 1930. de directie van
het „Bureau de 1'Heure" wordt opge
dragen aan den directeur van de ster
rewacht te Parijs en dat daarna een
zoodanige overeenkomst zal worden
gemaakt, dat de kosten van het bu
reau niet meer ten laste van de Unie
zullen komen.
Spr. zette uiteen, dat het niet aan
gaat 40 pet. van de inkomsten der
Unie te besteden aan het „Bureau de
1'Heure".
Na uitvoerige discussie werd de mo
tie-De Sitter ten slotte aangenomen.
Het voorstel om de jaarlijksche
«ubsidie te verhoogen werd verworpen
de extra subsidie van 100 pond ster
ling, voor vereffening van oude schul
den van het bureau werd verleend.
Het bestuur werd gemachtigd t.z.t.
een commissie Van voorbereiding der
statutenwijziging te benoemen.
In de plaats van Prof. De Sitter, die
aan de beurt was om af te treden,
werd tot voorzitter benoemd Sir T. W.
Dyson (Engeland) en tot vice-voorzit-
ters* Prof. G. Albetti (Italië), Prof. H.
Andoyer (Frankrijk), Prof. A. E. Nör-
lund (Denemarken), Prof. F. Nüsl
(Praag) en Prof. F. Schlesinger (Ver.
Staten).
Na afhandeling der agenda bracht
Prof. De Sitter in zijn slotwoord dank
aan de regeering van land en stad
voor de gastvrije ontvangst, en in het
bijzonder dankte Prof. De Sitter den
burgemeester van Leiden en het plaat
selijk comité onder leiding van den
heer Reimeringer.
De congressisten betuigden hun in
stemming met deze hulde door onop
houdelijk en luide te applaudiseeren
en toen Prof. De Sitter ook den secre
taris van het congres, Dr. C. H. Hins
in zijn hulde betrok, kwam aan het
applaus schier geen einde.
Voortgaande dankte Prof. De Sitter
alle andere personen en corporaties
en instellingen, zooals de N. Z. H. T.
M. en de Spoorwegen, de directies der
Zuiderzeewerken en van het Frans
Halsmuseum te Haarlem voor hunne
medewerking.
Nadat Prof. de Sitter zijn zetel had
afgestaan aan Prof. Schlesinger, die
gedurende de laatste minuten van dit
congres in de plaats van den nieuw-
benoemden voorzitter, Sir F. W. Frank
Dyson, die reeds naar Brussel vertrok
ken was, het presidium waarnam,
trad Lady Lockyer naar voren, om in
een geestig speechje namens de dames
der congressisten, de leden van bet
damescomité, en in het bijzonder me
vrouw De Sitter te danken voor het
vele, dat men gedaan had, om het
den dames aangenaam te maken tij
dens haar verblijf in Leiden, terwijl de
heeren aan den arbeid waren.
Nadat Mevr. De Sitter voor de buide
had bedankt, sprak Prof. Dr. G. Abetti
(Italië) in het Engelsch eveneens
woorden van dank aan allen, die tot
het welslagen van het congres en aan
de luisterrijke ontvangst hebben mee
gewerkt.
Prof. Cr. Fabry vertolkte dezelfde
gevoelens in de Fransche taal. Deze
spreker eindigde in het Nederlandsch,
zeggende: Ik zal thans gaarne eenige
woorden in uw eigen taal spreken, om
u namens de gasten hartelijk dank te
zeggen.
Prof. Ludendof (Duitschland) sprak
namens de gasten uit de landen, die
nog niet tot de Unie zijn toegetreden.
Spr .dankte voor de gastvrijheid, en
sprak den wensch uit. dat het ditmaal
voor de laatste keer zou zijn geweest,
dat de astronomen uit Duitschland,
enz. als niet-leden van de Unie aan
het congres deelnemen.
Prof. Schlesinger sloot zich bij de
woorden van de vorige sprekers aan
en eindigde met een heilwensch der
congressisten voor Koningin Wilhel-
mina en de Koninklijke Familie van
het gastvrij Nederland uit te spreken.
Onder daverend applaus sprak daar
op Prof. De Sitter een woord tot be
sluit.
Bezoek aan hef crycgeen-laboratorïum
Tot besluit van bet congres hebben
gistermiddag zestig deelnemers een
bezoek gebracht aan het cryogeen-la-
boratorium aan de Zonneveldstraat.
Hier werden de heeren ontvangen
door de hoogleeraren W. H. Keesom
en W. J. de Haas, die, alvorens den
rondgang aan te vangen, een korte in
leiding hielden over de beteekenis van
het Leidsche cryogeen-laboratorium
en er op wezen, welk een grootsch
werk wijlen Prof. Kamerlingh Onnes
hier voor de physische wetenschap ge
sticht heeft.
Daarna werd het gezelschap in groe
pen verdeeld en onder leiding van de
hoogleeraren Keesom en De Haas en
de doctoren Woltjer en Wiersma het
instrumentarium en de verdere in
richting bezichtigd.
Daarbij werden interessante de
monstraties met vloeibaar helium ge
geven.
PROF. OR. H. M. VAN NES.
Morgen zal het 40 jaar geleden zijn,
dat prof. dr. H. M. v. Nes, hoogleeraar
vanwege do Ned. Hevr. ICerk aan onze
Universiteit in de Dogmatiek, de Zen
dingsgeschiedenis, het Kerkrecht en
de Christelijke Ethiek, te Woudenberg
als predikant werd bevestigd.
Met het oog hierop heeft zich een
commissie gevormd, waarin o.s. zit
ting hebben genomen dr. J. Riemens,
voorzitter; dr. Joh. Rauws en prof.
Knappert, ten einde prof. Van Nes op
dien dag te huldigen.
Deze huldiging zal plaats vinden
morgenmiddag ten huize van den ju
bilaris in de Vreewijkstraat, waarbij
dr. Riemens het woord zal voeren.
Prof. dr. Hendrik Marinus van Nes
werd 31 Maart 1862 te Goedereede ge
boren, bezocht de H.B.S. te Schiedam,
deed daarna staatsexamen en werd in
1880 aan de gemeentelijke universiteit
te Amsterdam als student in de god
geleerdheid en in de klassieke talen
ingeschreven. In 1887 werd hij aan de
ze universiteit tot doctor in de godge
leerdheid bevorderd op een proef
schrift, getiteld: „Het Nieuwe Testa
ment in de Clementinen". In 1888 werd
bij beroepen tot predikant bij de Ned.
Herv. Gemeente te Woudenberg, in
welk ambt hij den 15den Juli van dat
jaar werd bevestigd. In 1891 werd hij
aan voormelde universiteit bevorderd
tot doctor in de letteren en wijsbegeer
te op een porefschrift, getiteld: „De
Homerica Quaestione quatenus my
th ologicis illustretur".
In 1892 werd hij beroepen te Rotter
dam, waar hij bleef tot 1900, toen hij
ec-n beroep naar Den Haag aannam.
In 1905 werd hij benoemd tot rector
van de toenmaals te Rotterdam ge
vestigde» Nederlandsche Zendings-
Binnenland.
De Koninklijke familie met vacan"
tie.
Ernstig mijnongeluk in Limburg.
Doodelijk ongeluk aan den overweg
te Zoeterwoude.
De warmte eischt reeds slachtoffers
aan zonnesteek en verdrinking.
De slotzitting van het Astronomisch
congres.
De Eerste Kamer op reces.
Buitenland.
Ook de expeditie-fyra, waarvan de
Nederlander Sjef van Dongen deel nit-
maakt, door de „Krassin" gered.
Kans op redding der Alessandri-
groep; haar positie zon zijn vastge
steld; de „Krassin" zal reddingspogin
gen in het werk stellen.
De Duitsche Rijksdag heeft gisteren
het amnestie-voor stel aangenomen.
Te Belgrado heeft gisteren een
nieuwe politieke aanslag plaats gehad.
De Chineesche nationalistische re
geering heeft een nota aan 24 landen
gericht, waarin onmiddellijke herzie
ning van alle met China gesloten ver
dragen wordt voorgesteld.
De jongste Poolsch-Litausche nota"
wisseling door het Volkenbondssecre
tariaat gepubliceerd.
school, welke functie hij bekleedde tot
1909, toen hij vanwege de Ned. Herv.
Kerk werd benoemd tot hoogleeraar
aan de Universiteit alhier.
Talrijk zijn de werken, die van zijn
hand zijn verschenen. O.a. schreef hij:
De Adventstijd der wereld (18931896);
Drie eeuwen van strijd (1895 en 1899)^
De eeuw der overwinning (1898); wel
ke drie werken betrekking hebben op
de geschiedenis van het oudste Chris
tendom. Verder Simon Petrus (1894);
De nieuwe mystiek (1901); John Bun
van (1899); De graaf van Zinzendorf
(1904); John Wesley (1907); De Protes-
tantsche zending (1910); Modern of or
thodox (1911); Historie, Mythe en Ge
loof (1912) en Het Protestantisme (1915)
Ook is prof. Van Nes voorzitter van
liet Leidsche Pilgrim Fathers Genoot
schap.
DE BURGEMEESTER MET VERLOF.
Aan den Burgemeester is verlof tot
afwezigheid verleend van 14 tot en
met 30 Juli a.s.
TOELATING GEREF. U.L.O.-
KOPSCHOOL.
Tot de le klas der .Geref. U.L.O.-
Kopschool (Hoofd de heer W. G. Al-
dershof Jr.) zijn toegelaten:
H. A. Aldershoff, J. Boot, J. Bink,
W. Bonte, G. Burger, J. Dee, W. H.
Dercksen, M. van Egmond, H. de Heer,
J. Kalkhoven, W. v. d. Kriian, A. Kors-
wagen, A. M. v. d. Meer, W. van der
Meer, G. van der Meij, J. Meijer, A.
Meijer, J. Overduin, B. Plu, G. de Ru,
H. de Rijk, D. Reijneveld, J. Wasse
naar, F. van Zuilen; W. Bink, C. Buys,
L. van Esch en N. den Ouden, te Oegst-
goest; J. G. van der Menien en G. van
der Vis te Hazerswoude; H. van Dok-
kum te Koudekerk; S. A. de Graaf te
Zoeterwoude; A. de Kruyff te Voor
schoten; Chr. Nasveld te Oude Wete
ring; A. S. Schalkers en W. Veefkind
te Leiderdorp; K. van der Wel te Rijns
burg.
WAT3RP0L0.
L.Z.C. I Maas I 3—1.
Gisteravond had ten aanschouwe van
een talrijk publiek de ontmoeting plaats
tusschen de L.Z.C. I alhier en de Maas I
uit Rotterdam.
Deze wedstrijd, die een gang naar den
Hoogen Rijndijk ten volle waard was, is
door de Leidenaars op verdiende wijze ge
wonnen.
Reeds dadelijk bij den aanvang merkte
men, dat van beide zijden goed partij zou
worden gegeven, daar het krachtsverschil
in deze ontmoeting zeer gering was.
De vier gebroeders Van Senus in de
Maas-ploeg leverden een gevaar voor de
Leidsche veste en de Leidsche verdedi
ging had dan ook- werk genoeg om de
eerste aanvallen der Rotterdammers on
schadelijk te maken. En het dient gezegd,
dat zij zich van haar taak op sublieme
wijze kweet.
Vooral de achterspeler Groen was in
deze verdediging het groote struikelblok
voor de Rotterdammers, wier aanvallen
hij op schitterende wijze teniet deed.
In de eerste minuut werden door de
