CHRISTELIJK DACBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN 9<i» JAARGANG VRIJDAG 13 JULI 1928 NUMMER 2486 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal1 2.50 Per weekI 0.19 Franco per post per kwartaal 1 2.90 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse ADVERTENTIE-PRIJS Gewon# Advertenties per regel 221/* cent Ingezonden Mededeelingen dobbel tariei Bij contract belangrijke redactie Kleine Advertentiên bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents Oil nummer bestaa! uit IWEE Bladen. EERSTE BLAD. V Het Klompen wet je. Nu ook gisteren de Eerste Kamer het initiatiefwetje van de heeren Fles- kens en Smeenk met 21 tegen 16 stem men heeft aangenomen, waarbij, met uitzondering van den A.-R. heer Mr. J. Croles, de geheele rechterzijde vóór en de linkerzijde tegen stemde, staan de bladen van links onmiddellijk ge reed om daaruit het bewijs te putten dat de hoofdbedoeling was herstel der coalitie voorbereiden. De hoefijzer-redacteur van het Handelsblad begint quasi-aardig zijn beschouwing aldus: „Het Coalitiewetje.... o neen, we vergissen ons: het Klompenwetje, is natuurlijk door de Eorste Kamer óók rechts tegen links aangenomen". Maar dan gaat hij op dat woord „na tuurlijk" den nadruk leggen en zegt: „Natuurlijk". Want in de Eerste Kamer, waar de heer De Vos van Steenwijk eens heeft gezegd, dat hem van een verbreken der coalitie daar niets bekend was, is de rech terzijde er zeker nog meer op ge brand om in 1929 weer een coalitie kabinet te zien optreden, dan de rechterzijde in de Tweede. Al werd de onderstelling van den heer Wes- terdijk. dat de heeren F,f»-kpr»o pn Smeenk het amendement-de Visser fluks hadden overgenomen (eigenlijk had dr. de Visser hier dit ontwerpje nu moeten verdedigen, opperde, iro nisch, de heer Van de.. Bergh) ook met nog zooveel vertoon van verba zing van rechts begroet. En al kwam de heer Fleskens plechtig verzeke ren, dat er heusch geen politiek bij was geweest. ZonderUng dan toch. niet Wiiar, dat, gelijk de heer Van den Bergh in herinnering bracht, de Christelijk-Historischen ditmaal op eens behoefte hebben gehad om juist datgene voor te stellen, waar tegen ze in 1924 zoo'n bezwaar had den. 't Is nu de vraag, wat minister Slotemaker de Bruine ten aanzien van dit initiatief-ontwerp aan de Kroon zal adviseeren (na den Raad van State te hebben gehoord). Wij vermoeden, dat men in de Kamer er niet zoo heel benieuwd naar is. Want het voornaamste succes, het politieke, is door de demonstratie van rechtsche eensgezindheid be reikt. Daaraan zal de rechterzijde, na de scherven van het Aardewerk wetje. wel eanige behoefte hebben gehad. En wie weet of de Voorzitter vandaag daaraan niet dacht, toen hij den heer Fleskens, vriendelijk glim lachend, geluk wenschte met diens succes!" Het Vaderland blijft ook, niettegen staande uitdrukkelijke ontkenningen van rechts volhouden, dat zooal niet br de voorstellers dan toch bij anderen van de rechterzijde de innerlijke in- tonsie voorzat herstel der samenwer king. De uitlating van den leider der R.- K Senaatsfractie, Mr. van Lanschot: „Als de rechterpartijen zich nu eens opmaakten in de richting van een coa litie-herstel, zou een paladijn van het parlementair stelsel dit dan kunnen afkeuren", wordt uitgelegd als een er kenning van dat opzet. Verder wordt aan den Minister en het geheele Kabinet, voorgehouden de Regeeringsverklaring van 11 Maart 1926, de wil van het Intermezzokabinet om zich buiten de politieke vraagstuk ken te houden. Waarschuwend wordt de vinger op geheven met het volgende: „De stemmingen in de heide Ka mers hebDen nog eens scherp geac centueerd. dat heffing van invoer recht op een tot dasver vrijgesteld artikel een vraagstuk is, dat door de oude scheidingslijn beheerscht wordt. En moet nu het Kabinet het pad voor de coalitie helpen effenen, zoolang deze zelve niet tot regeeren in staat is? In de politiek moge veel mogelijk zijn. het Kabinet-De Geer. dat geen partijen naar de oogen be hoeft te zien, zou eigen karakter overboord werpen, indien het in dit geval de kroon op het coalitiewerk zette" Wat een landsgevaar dreigt toch in dat herstel der rechtsche samenwer king! Mogen wij nog eens opmerken, dat wanneer er van rechtsche samenwer ken? sprake komt, dit dan toch eerder ondanks dan tengevolge van dit wetie zal plaats hebben. Unmei" wat bleek Lier? Dat de v« orstellers een tijdelijke heffing wil den geheel in de lijn van hen die ac tieve handelspolitiek wenschen. Daar entegen bedoelde het amendement-De Visser, dat de aanneming van het wet je mogelijk maakte, precies het te genovergestelde, n.l. nog eerder door den nood gedrongen het tarief wijzigen dan een maatregel in het recht- strceksch belang van de bescherming. Alleen voor degenen die uitsluitend een materieel doel najagen, n.l. het helpen van de noodlijdende klompen industrie, kon er reden bestaan om het amendement te aanvaarden. Dat was niet mogelijk geweest als men van deze zaak een dogma maakt zooals de Vrijheidsbond nog 'steeds doet. Ook nitt als men het standpunt van de meerderheid der Chr. Hist, tot in de consequentie handhaaft. Inderdaad eerder ondanks dan tengevolge. STADSNIEUWS. INTERNATIONAAL ASTRONOMISCH CONGRES. In de gistermiddag gehouden algemee- ne vergadering van het ir rnationaal as tronomisch congres zijn verschillpnde voorstellen, door de commissies ingediend, behandeld. Een der belangrijkste onderwerpen waarover in de astronomische wereld ge durende de afgeloopen jaren zeer veel te doen is geweest, was wel de verwarring over de vraag, wat als het uur van begin van dpn dag dient te woeien aangemerkt. Vóór 192*» wprd biervoor aleemeen aan genomen de GMT. (Greenwich Mean TimeV zitnde 12 uur 's middags. Tn ge noemd jaar echter is Greenwich er toe overgpgaan als uur van begin var, den dag 12 uur 's nachts aan te nemen welk uur in verband met de nsehtelhk^ waar nemingen der sterrpkundiaen zeer onge schikt was, terwijl sinds 192s» de benaming GMT tot verwarring aanleiding gaf. Op het congres is nu afgpsproken deze benaming niet meer te gebruikpn terwijl werd aanbevolen voortaan te spreken van G M A T., hetgeen betepkent Green wich Mean Astronomical Time. Op voorstel van verschillende commis sies werden eenige subsidies verleend De voorzitter van het congres prof. dr W. de Sitter deelde mede. dat Roemenië besloten heeft zich bij de Resaerch Coun- cel en bij de Intern. Astronomical Union als lid op te geven. Verder deelde hij mede, dat prof. van Rijns boek over Kapteyn verschijnt en dat de vertegenwoordiger van Griekenland op zijn reis naar Holland te Parijs ziek is geworden. De eclipse-ezpeditie van 1926. In het Trianontheater heeft gistermid dag de heer Z. A. Merfield uit Australië een film vertoond van de door hem ver vaardigde film van de Australische afdee- ling van de eclipse-expeditie van 1926 op Sumatra. Deze film geeft een aardig overzicht van de voorbereiding voor de waarnemin gen van deze expeditie, een duidelijk beeld van het opstellen van de ingewik kelde instrumenten, waarmede de zons verduistering is opgenomen en gefotogra feerd enz. Zeer fraaie natuurbeelden zijn o.m. in deze film verwerkt, terwijl een overzicht werd gegeven van den weg, dien het 500 K.G. zware instrumentenmateriaal heeft afgelegd. Vervolgens werd aangetoond, dat in 'n volslagen duisternis, die 190 seconden aan hield, het instrument door één persoon bediend kon worden. Van dezen tocht door Sumatra is tevens gebruik gemaakt van talrijke typische ta fereeltjes van het dessaleven, marktleven enz. op te nemen. Aan het slot wordt een bericht vertoont, in de Australische bladen verschenen, aan de sterrenkunde geen financieele bijdra gen meer te verleenen, terwijl de film be sluit met een oproep om langs particulie ren weg de sterrekunde te steunen. De heer Merfield gaf bij de film een toelichting. Ofiicieele ontvangst door het Leidsch Studentencorps. Gistermiddag zijn het bestuur van de Internationale Astronomische Unie, de le den van de regelingscommissie van het congres, de sectie-vocrzitters en enkele vooraanstaande leden van het congres of ficieel ontvangen op de studentensociëteit „Minerva" door het Collegium yan het Leidsch Studentencorps. De praeses-collegii, de heer II. P. Lint horst Homan sprak er zijn vreugde over uit, dat de vooraanstaande personen van het Astronomisch congres gehoor hebben willen geven aan de uitnoodiging van het Collegium en hij hoopte, dat het verblijf binnen de muren der studentensociëteit hen zou doen terugdenken aan hun eigen studententijd. Spr. wees er voorts nog op, dat in 1854, toen er in Leiden plannen werden gemaakt voor den bouw van een nieuwe sterrenwacht, de studenten de eer ste waren, die deze plannen ook financieel steunden en wijzende op <le internationale samenwerking in de astronomische we tenschap, gaf spr. de verzekering dat ook de studenten in de laatste jaren het werk van die samenwerking inzien en begrij pen. Hierna werd de eere-wljn rondgediend. Het officieel diner. De voorzitter van het plaatselijk comi té, de heer Aug. L. Reimerlnger, wethou der, heette de aanwezigen eerst in de Ne- derlandsche taal, en vervolgens in het Fransch, Duitsch en Engelsch welkom en betreurde de afwezigheid van vele uitge- noodigde autoriteiten en sprak er zijn leedwezen over uit, dat Prins Hendrik, be schermheer van het congres, wegens ver blijf in het buitenland, de minister van onderwijs, kunsten en wetenschappen, Mr. Waszink, wegens drukke bezigheden, de rector-magnificus en de secretaris van den academischen senaat wegens rouw, verhinderd waren. Met vreugde begroette spr. den president-curator der Leidsche Universiteit, Jhr. Mr. Dr. N. C. de Gijse- laar, en den secretaris van curatoren mr. P J. Idenburg. Na er zijn vreugde over uit gesproken te hebben, dat vertegenwoordigers van zoo vele naties zich aan een disch vereenigd hebben, bracht spr. een heildronk uit op Koningin Wilhelmina en de Koninklijke familie en op de hoofden der 9teden van alle vertegenwoordigde landen. Voort gaande zeide spr. te hopen, dat het werk van het congres in de afgeloopen week vruchtbaar geweest moge zijn en dat de verschillende uitstapjes ertoe bijgedragen mogen hebben Nederland beter te leeren kennen. Spr. bracht hulde aan het initia tief van prof. De Sitter, die van zijn be voegdheid als voorzitter van de Unie, ge bruik had gemaakt om ook de astronomen uit de landen, die geen lid waren van de Astronomische Unie, uit te noodigen aan het congres deel te nemen. Spr. wees op de belangrijkheid van Leiden als centrum van wetenschap en deed uitkomen, hoe deze bijeenkomsten van vertegenwoordi gers van verschillende landen niet alleen van beteekenis zijn voor de wetenschap, maar evenzeer voor de verbroedering der volken. Spr. uitte ten slotte den wensch, dat de goede bedoeling van den voorzitter der Astronomische Unie vruchtdragend moge zijn en dat de band, die de astrono men van alle landen bindt, hecht en sterk moge zijn, tot heil van de wetenschap niet alleen, maar ook in 't belang van de broe derschap der volken en van den wereld vrede en bracht vervolgens een dronk uit op de voorspoed van de Unie en haar voorzitter. Namens de commissie van orde- en ver tegenwoordiging der secieteit Minerva werd het woord gevoerd door den heer H. Ph. de Kanter. Namens de gasten dankte prof. A. S. Eddington (Engeland). CLASSIS LEIDEN. De buitengewone vergadering van de Classis Leiden, saamgeroepen met het oog op het praeparatoir examen van den heer E. G. van Teylingen te llillegom, werd door de roepende Kerk bij monde van Ds. Broekstra ge opend. Het presidium wordt naar toer beurt waargenomen door Ds. Ingwer- sen, die Dr. Gispen gelukwenscht met zijn promotie tot Doctor in de Theolo gie; Ds. Haspers feliciteert met zijn pas gevierd ambtsjubileum; en uit spreekt dat het de Kerken der Classis leed doet dat Ds. Boeijenga deze Clas sis eerlang gaat verlaten, dien God elders echter nog tot rijken zegen mo ge stellen. Het examen vangt aan met het uit spreken door den candidaat van een predikatie over 1 Sam. 15 22 en 23. Ds. Broekstra examineert in exegese O Test.(Ps. 84), Ds. Ingwersen in exe gese N. Test. (2 Tim. 1) en Ds. Koers in Dogmatiek. Nadat de candidaat de verklaringen welke de classis te dezer gelegenheid oordeelde te moeten vragen, op bevre digende wijze heeft gegeven, wordt hij toegelaten om in de Geref. Kerken te proponeeren. Hem werd toegezongen Ps. 134 3. Aan Ds. Boeijenga wordt met het oog op zijn aanstaand vertrek naar Haarlem met ingang van 15 Sept. a.s. acte van ontslag verleend. Ds. Meyeriag zal de Classis verte genwoordigen bij de intrede van Ds. Ilullmann te Wassenaar. Als Deputaat der Classis voor de Radio-kerkdiensten wordt benoemd Ds. Bouwman. Nadat de korte notulen waren ge lezen en goedgekeurd, werd de verga dering door den praeses na dankzeg ging gesloten. TEHUIS VOOR VROUWEN. Zooals men weet bestaat er alhier een „Tehuis voor Vrouwen", hetwelk een hoogst nuttige instelling is, maar helaas voorturend met geldelijke zor gen te kampen heeft. Met het doel hier- nan eenigszins tegemoet te komen, heeft zich een damescomité gevormd om een bazaar te hou len in de tweede helft van September e.k. Mevrouw Spaargaren heeft met haar dames- krans voor dezen bazaar reeds fraaie handwerken vervaardigd. Nu komt het Comité aller steun inroepen: alles is welkom; geld en g*. ederen, ook de kleinste gave wordt in dankbaarheid aanvaard. Het Bestuur van het Tehuis voor Vrouwen bestaat uit de Dames: Mevr. S. A. C. van Nesvan der Pol. presi dente; Mevr. RoskesDuymaer van Twist, secretaresse; Mej. H. M. Eige- man, penningmeesteresse; Mevr. L. M. LocherJohner; Mej. M. J. E. van El- dik; Mevr. Wed. Ds. R. J. W. Rudolph Frijlinck. In het Eere-Comité hebben zitting: Mevr. S. A AV. van de Sande Bakhuy- zenGericke; Mevr. Egbert de Vries Baartz; Mevr. B. PlooyGunning; Mevr. H. Boumande Groot; Mevr. G. H. BeékenkampBegeer; Mevr. A. Groot EnzerinkDe Leur; Mevr. H. J. KouwenhovenPost; Mevr .A. Rie- mensCoolsma. Het Bazaar-Comité bestaat uit: Mevr. T. S. Spaargarenvan Pijpen, presidente, Apothekersdijk 5; Mevr. G. MeeterRoest, vice-presidente, Oegst- geesterlaan 33; Mevr. W. V. van Arkel Drijber, secretaresse, Warmonder- weg 17; Mevr. Z. HakkenbergMens, 2de secretaresse, Hooge Rijndijk; Mej. C. W. M. van der Pavord Smits, pen ningmeesteresse, Stadhouderslaan 22; Mevr. A. M. Muldervan der Most van Spijk, 2e penningmeesteresse, Breestr. 70; Mevr. W. B. BalkesteinGroenen- daal, Hooge woerd 103; Mevr. E. Brou wer—van Dijk, Warmonderweg 12, Oegstgeest; Mevr. M. Ccrtsde Heus, Plantsoen 1; Mevr. A. D. Dekking Visser, Vree wijkstraat 4; Mej. M. J. E. van Eldik, Heerengracht 2; Mej. H. M. F.igeman, Zoeterwoudsche Singel Mevr. J. J. L. FonLVerwoerd, Hooge Rijndijk 13; Mevr. B. Gathier— Blanke, Rijnsburgersingel 9; Mevr. L. van Hooidonkvan Herwijnen, Schel penkade 10; Mevr. A. KeereweerRon deel, Aalmarkt 16; Mevr. G. M. Laman —Vonk, Hoogewoerd 101; Mej. M. Langman, Hooge Rijndijk 38; Mevr. J. I.ieseBuys, Jan van Goyenkade 33; Mevr. L. M. LocherJohner, Schelpen kade 50; Mevr. MondtLovink, Lei derdorp; Mevr. L. J. van der Most van SpijkBolkenstein, Aloëlaan 1; Mevr. S. A. C. van Nesvan der Pol, Vree- wijkstraat 8; Mevr. C. de Planque Aips, Plantage 12; Mevr. Punselie Blommendaal, Rijnsburgerweg 110; Mevr. RoskesDuymaer van Twist, Zoeterwoudsche Singel 60; Mevr. Wed. Ds. R. J. W. RudolphFrijlink, Zoe terwoudsche Singel 45; Mevr. G. J. ThierryBouman, Zoeterwoudsche Singel 8b; Mej J. Uittenbroek. Nieuw- steeg 10a; Mevr. J. van der WalWe merman, Vreewijkstraat 2; Mevr. J. J. WilbrinkEggink, Utrechtsche Veer 33a; Mevr. K. de WitteWobben, Jan van Goyenkade 4. TWEE AUTO-ONGELUKKEN. Gisteravond omstreeks acht uur ij op den Hoogen Rijndijk alhier de 27- jarige A. P., uit Nijmeeen, met zijn motorfiets tegen een auto, bestuurd door V. U., die bezig was te keeren, opgereden. Hij bekwam een kneuzing aan een der voeten. Per politiebran- card is hij naar het Acad. Ziekenhuis gebracht, vanwaar hij later op den avond naar Nijmegen is teruggekeerd. Een 24-jarige dame, die op de duo zat, heeft geen letsel gekregen. OVERGANG GEREF. U.L.O.-KOP- SGHOOL. Hoogl. Kerkgracht 20a. Vandaag had aan de Geref. U.L.O.- Kopschool (Hoofd de heer W. G. Al- dershof f Jr.) de overgang plaats. Naar klas 2: A. Arbouw, J. Arbouw, J A. C. van d. Born, J. P. van Hove, M. A. van Iterson, M. M. van d. Mark, W. Raadsen, J. G. Volbeda, E. L. Wal- beehm, Cl. Blok, A. Keyzer, C. P. de Kort, P. van Rooyen, N. Siljée, N. Snel, P. E. Spilker, M. van Wijk, J. van Cui- lenborg, H. de Bruyn en C. Verhoog te Voorschoten; C. Kralt en J. Timmers te Rijnsburg; J. Kimmel te Sassen- heim; J. A. Smit, P. Smit, K. Nauta en J Woudstra, te Oegstgeest; C. Wille en N. Haspers. te Koudekerk. Afgewezen: 6. Naar Klas 3: J. Blok, J. E. Breder- veld, A. Dercksen, G. Elzenga, A. Groe- neveld, J. J. Koet, J. Meilof, P. C. van der Most van Spijk, Y van der Most van Spijk, J. Mulder, F. Nijboer, T. O verduin, W. de Rooy P. Uitendaal, E. Wielinga; L. M. Boekkooi te Oegst geest. Afgewezen: 3. Naar Klas 4: D. Aldershoff, P. Bor- gerding, A. de Jong, H. Appelmelk te I.eimuiden; P. van d. Haak en J. Scho- ijcveld te Rijnsburg; Ph. J. van d. Tas, tc Leiderdorp; S. van Wezel te Oegst geest. Afgewezen: geen. Alle leerlingen voor H.B.S. en Gym nasium slaagden: L. Bakema voor 't Belanorijkste nieuws in dit Hummer. Binnenland. Conclusies door het Astronomisch Congres vastgesteld. De Eerste Kamer neemt het Klom* penwetje aan. Buitenland. Een incident in het Engelsche La gerhuis. Nadere bijzonderheden over het dra ma aan de NoordpooL Ook de Viglieri- gioep gered. Generaal Hadsitsj heeft opdracht ontvangen tot het vormen 7an een nienw Joego-Slavisch Kabinet Mnnitieontpioffing aan boord van een Engelsch schip te Antwerpen; negen gewonden. Bij Nordhausen is een trein op een grocte autobus gereden; negen doo- den, 28 zwaargewonden. Gymnasium; G. Goslinga, H. Groenen dijk, J. Laman en A. den Ouden voor de Chr. H.B.S. alhier. GEMEENTELIJKE H. B. S. Voor het eindexamen (oeconomischo afdeeling) zijn geslaagd: J. G. B. Bok- slag, J. W. Dee, J. P. H. Hemerik, A. C. J. de Jong, F. Jutte, A. D. Koster, C A van Malssen, J. P. v. d. Staal, J. W. Sündeemann en C. C. J. Wernink. CHRISTELIJKE H. B. S. Geslaagd: J Betist, G. Bosschieter, W. G. A. Boswinkel, A. Buurman, Ch. Flor, G. Henneman, P. C. Klomp, J. F. Kobus en J. van Leeuwen. Afgewezen vijf. GOEDE STAAT. In het laatst der vijftiende eeuw waren er, die ver boven hun staat leefden en groote schulden maakten. Op een goeden dag liep de boel spaak en wa ren zij niet meer in staat hun crediteuren te voldoen. Dan richtten zij zich tot het Hof met een verzoek, om een „acte van cessie" te mogen hebben. Het woord ken schetst de bedoeling. Door middel van deze acte werden zij van den plicht tot betaling van hun schulden althans voor een deel daarvan ontslagen. Maar het ging den vrienden toen evenals nu zoo menigmaal. Het duurde niet lang, of het lieve leventje begon weer van voren af aan. De Leidsche overheid achtte het gera den daar een stokje voor te steken en verzocht daarom aan Graaf Filips, om te zorgen, dat het Hof dergelijke verzoeken om een acte van cessie maar niet al te gauw zou toestaan en ten minste omtrent de personen der vragers eerst eens onder zoek zou instellen. Filips was een slim vorst en wist er beter raad op. Hij hield van radicale mid delen en vaardigde daarom op den 30sten Juli van het jaar 1531 een ordomantie uit, waarhij werd bepaald, dat niemand van de burgers of ingezetenen van Lei den voortaan van dat recht van cessie ge bruik mocht maken, of zij moesten kort nadat die acte verleend was, te Leiden komen, „en de voor het stadhuis aldaer staen in haer onderste kleet drie dagen, achtereenvolgende op eene plaetse hooch zijnde drie of vier trappen, elcken dach een uyre, te weten van half twaelf tot half een uyre opten middach' Hoeveel maal nu h eft een wanbetaler daar voor het stadhuis gestaan? zullen onze lezers vragen, nieuwsgierig naar de werking dezer bepaling. En wij antwoor den: nimmer. Er kwam 3edert het uit- vaardigen van het gi.bod niet één aan vraag om cessie weer in. Wie weet, als aan onze faillissements- wet ook een bepaling in dezen geest ware toegevoegd geworden! Jammer, dat wij wat te laat met den wenk komen. Gistermiddag omstreeks vier uur is de 7-jarige A. de Cler, uit de Lede- boerstraat, toen hij uit een school aan het Noordeinde kwam, onder een auto geraakt. Hij brak het linkerbeen en klaagde over inwendige pijnen. Hij is per ziekenauto naar het academisch ziekenhuis vervoerd. BINNENLAND. DE NED. EMAILLE-INDUSTRIE. Op de vragen van den heer Korten- horst, betreffende bescherming van de Nederlandsche emaille-industrie, heeft minister Slotemaker de Bruine geantwoord, dat hij kennis heeft ge nomen van het bericht, dat het Engel sche Parlement heeft besloten, het in voerrecht op geëmailleerde ijzeren ar tikelen voor huishoudelijk gebruik m&t ingang van 13 Juni met een in-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1