CHRISTELIJK DACBLAD voor LEId'EN en OMSTREKEN
Oit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
Belanariikste nieuws io dit Nummer.
9d« JAARGANG
DINSDAG 3 JULI 1928
NUMMÊR 2477
OODRANT
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaali 2.50
Per weeki 0.19
Franco per post per kwartaal I 2.90
Bureau: Hooigracht 35 Leiden Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 vTgsHffi Aangesloten op het Streeknet Lisse
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiën per regel 22Vt cent
Ingezonden Mededeelingen dnbbel tarief
Bij contract belangrijke redactie
Kleine Advertentiën - bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden/ worden da
gelijks geplaatst ad. 40 cents
EERSTE BLAD.
V Overgeplaatst.
Voor ons heeft de Roomsche hiër
archie altijd iets vreemds. In den pro-
testantschen Kerkelijken kring is de
L- noeming, de overplaatsing i ts onna
tuurlijks. Men wordt tot een kerkelij-
kt bediening gekozen of geroepen.
Daarbij heeft de geroepene of geko
zene met God en zijn geweten te rade
te gaan of hij de roeping kan opvol
gen. In dat beraad kan hij volledig een
oordeel over eigen kennen, kunnen en
bcgeeren, vormen. Zoo noodig kan dit
een reden tot ontheffing vormen. Dat
kan een Roomsche geestelijke niet Als
die geroepen, benoemd, of overge
plaatst wordt, heeft hij te volgen.
Het trof ons nog weer bij de pers
uitspraken aangaande de benoeming
van Prof. Aengenent tot Bisschop van
Haarlem.
„Een kwarteeuw cf daaromtrent is
bet reeds .professor" Aengenent ge
weest, en het leek schier of het zoo
zou moeten blijven aldus schreef
het „Huisgezin".
Geen andere en hoogere titel kon
bet „professor'' verdringen, op de wij
ze als bij dr. Ariëns en dr. Poels de
monseigneurstitel het praedicaat „doc
tor" niet heeft kunnen op zij schuiven.
IntusS'chen. professor Aengenent zal
er in moeten berusten en er aan moe
ten wennen, voortaan Monseigneur te
worden genoemd, zooals hij in meer
veranderingen zich zal hebben te
schikken.
De grootste zal wel zijn, dat hij de
rustige studeerkamer zal moeten ver
wisselen voor het bisschoppelijk pa
leis; dat hij in plaats van docent en
adviseur a!s bij tot dusver was, ver
antwoordelijk gezagsdrager wordt.
Gezag en verantwoording, ze zijn
beide zwaar het eene te oefenen, het
andere te dragen, vooral in dezen ge
weldigen tijd, nu de moeilijkste vraag
stukken op de wereld losstormen, en
er in onze eigen kringen zooveel ge-
loofsverzwakking en afval, niet het
minst in de groote steden, te consta-
teeren en te betreuren valt.
Welk een oefenschool heeft intus-
sclïen de nieuwe Bisschop in de
kwarteeuw van zijn professoraat en
van zijn sociale werkzaamheid door-
loopen.
Hoe heeft hij gelegenheid gehad, de
philosophie tot practijk en tot leven te
maken.
Hoe heeft hij als schrijver en docent,
dcor zijn lidmaatschap ook van socia
le lichamen, waar hij den principiee-
len tegenstander ontmoette en zich
met hem te meten had, een practische
en wereld-kennis kunnen vergaderen,
welke hem het nemen van beslissin
gen en het aangeven van een richting
minder zwaar moet maken, nu hij het
hoogste gezag uit te oefenen krijgt.
Men kan zich na Leo XIII geen
bisschop denken, die niet het sociale
vraagstuk complex van problemen
binnen den kring zijner aandacht
en zorgt trekt.
Mgr. Aengenent heeft het voorrecht
en het voordeel gehad, van het socia
le vraagstuk een levensstudie te ma
ken, zoodat hem thans reeds, nog vóór
zijn wijding/de ridderslag van „socia
le" bisschap kon worden gegeven.
Van de professorale studeerkamer
naar de bisschoppelijke 'ambtswoning
i? een heele overgang, schreven we;
maar zoo min als de studeerkamer
den professor kon vasthouden en van
dt wereld afzonderen, zoo min zal het
paleis den nieuwen bisschop tot kloos
ter worden.
Van den vorigen bisschop van
Haarlem i9 geschreven, dat hi} zich
eenzaam voelde, eenzaam leefde, een
zaam streed en eenzaam leed.
Den nieuwen bisschop zal de een
zaamheid niet omvangen; als tot dus
ver zal hij midden in het leven staan.
En hij zal daarbij omgeven zijn door
ellen geestelijken en leeken, die den
opperherder hun oprechte en kloeke
medewerking willen verleenen in den
r- aren arbeid, die op zoo stevige
schouders is gelegd".
Er zit iets moois in die benoeming,
zonder den wil van den benoemde,
maar ook een groote verantwoorde
lijkheid. Prof. Aengenent is een groot
man als man van studie er. als man
van de daad. Van hem heeft men, te
recht, groote verwachting als kerk-
vr rst, maar dat is toch in den schoot
oer toekomst nog verborgen.
Naast het zien van het mooie dat
d< Roomsche hiërarchie zit, mag ons
oog zich niet sluiten voor deze scha-
r vwzijde. De hiërarchie kan een be
letsel vormen voor het uitleven vr.-i
I ..rnktereigénschappen en gaven,
omdat de cutredehde persoon slechts
lijdelijk kan handelen.
Moge Mgr. Aengenent het eenzaam
lijden van zijn voorganger gespaard
blijven.
STADSNIEUWS.
DE VLAGGEN UIT1
Namens het Regelingscomité vesti
gen wij er gaarne de aandacht op, dat
Donderdag a.s. het Internationaal As-
stronomisch Congres alhier aanvangt.
Aangezien alsdan gedurende eenige
dagen een groot aantal vreemdelingen
in onze stad vertoeft, verzoekt het Co
mité aan de ingezetenen om voor die
gelegenheid van morgen af de vlaggen
te willen uitsteken, opdat Leiden een
feestelijk aanzien moge hebben.
HET DRIE-OCTOBERFEEST.
Vanwege de Drie-Octobervereeniging
werd gisteravond in de Graanbeurs 'n
vergadering gehouden ter nadere be
spreking van het middagfeest op drie
October, waarbij tegenwoordig waren
de vertegenwoordigers van vereeni-
gingen en particulieren, die aan dit
feest wenschen deel te nemen.
Te ongeveer kwart voor negen werd
de vergadering geopend door den
Voorzitter den heer W. v. d. Laan, die
allen hartelijk welkom heette en ver
der ev op wees dat reeds in de kran
ten mededeeling is gedaan van twee
nieuwe elementen in de feestviering,
de zang van 1200 kinderen en de radio
uitzending van „Leiden's Strijd en
Zegepraal".
Deze avond is ter bespreking van
het middagfeest, waarvan het hoogte
punt is de optocht, die dit jaar. zooals
men weet, zal uitbeelden het verkeers
wezen in den loop der eeuwen.
De heer Jan de Quack uit Den
Haag heeft het plan verder uitge
werkt en spr. hoopt, dat vanavond ve
len zich voor deelname zullen opgeven
De heer Bernard de Koning, voorzit
ter van de optochtcommissie, deed
daarna voorlezing van de verschillen
de groepen, waaruit de optocht zal
bestaan.
Een vijftal groote praalwagens zul
len de glanspunten vormen.
De praalwagen, die den stoet zal
openen, zal symboliseeren het verkeer
op de aarde, op het water en in de
lucht en de kracht en beweging.
De praalwagen, die den stoet sluit,
is een apotheose van het verkeer in
de toekomst.
De drie andere praalwagens stellen
voor het spoorwegverkeer, het vlieg-
wezen en de groote vaart.
De optocht bevat in het geheel on
geveer 40 groepen, waarvan we hier
onder een opsomming geven, die even
wel nog voor veel wijzigingen vat
baar is.
Achter de eerste praalwagen volgen
een Batavierenwagen, een Romeinsch
rijtuig uit de 4de eeuw, een voertuig
uit de vijfde eeuw, een vorstelijk rij
tuig uit de 9de eeuw, een patriciërs
reiswagen uit de 11de eeuw, een zeer
voorname reiswagen uit de 13de eeuw,
een Indische palankijn voor een
vorst, 'n Siciliaansche kar, een karos
met edelen uit de 17de eeuw, een arre-
slee uit de 18de eeuw, een boerenwa
gen (met een tafereel van de bruiloft
van Kloris en Roosje), een diligence
uit den Empiretijd, de eerste spoor
wagen van 1839, een bokkenwagen
van 1845, een galarijtuigje van Tom
Pouce, een Limburgsche kar met
boerenfamilie uit 1860, kermiswagens
met reizend paardenspel uit 1870, 'n
groep van een 10-tal rijwielen uit het
tijdperk voor 1900 (met vlaggen en
bioementooi), een Londensche cab van
1880, een landauer uit de 19de eeuw,
(met een groep, voorstellende de fami
lie Kegge), een stoomrijtuig uit 1850,
een Engelsche mailcoach, een calèche
a grand guide uit 1860, een omnibus
vroeg 19de eeuwsch tot 1880, een trek
schuit, vroeg 19de eeuwsch tot 1870,
een tweede afdeeling fietsen van het
meer moderne type na 1900 met mo
torrijtuigen, zijspannen, enz.
Na de tweede praalwagen, het spoor
wegverkeer voorstellende, volgen het
eerste vliegtuig (voor Olieslagers), een
paardetram, een Phaetos van 1826 (Na
poleon), een Spider van 1840, een pool-
slede van 1900, een Amovam met up
to date Amerikanen, een'groepje mo
dern versierde auto's uit verschillen
de tijden.
Na de derde praalwagen, voorstel
lende 't vljegwezen, volgen Mademoi
selle Dorange te paard, 'n snordersrij
tuig uit 1928 (met Eiserne Gustav), een
lange, break met vacantie-kolonie-kin-
deren,. een praalwagen, voorstellende
de groote vaart en dan volgt de slot-
groep.
Zooals men uit deze opsomming zelf
kan opmaken, belooft het een prach
tige optocht te worden, liet idee is ab
soluut origineel en zooals het door
Jan de Quack uitgevoerd wordt, houdt
het vele mogelijkheden in zich.
De.costuums zullen zijn uit de tijd
van de wagens, zoodat een kleurrijk
geheel wordt gevormd, een streeling
voor het oog, het succesnummer van
den dag.
Nadat nog door sommige aanwezi
gen enkele inlichtingen waren ge
vraagd, werd de gelegenheid om zich
op te geven voor deelneming openge
steld, waarvan reeds vele vereenigin-
gen gebruik maakten.
Opgemerkt zij nog, dat aan de
deelname geen enkele onkoste verbon
den is.
VACANTIEREIS CHR. H. B. S.
Door een 40-tal leerlingen onzer
Chr. H. B. S. wordt in de op handen
zijnde vacantie een reisje gemaakt
langs den Rijn door Duitschland.
Het vertrek is bepaald op Dinsdag
24 Juli, de terugkeer op Woensdag
1 Augustus.
Het initiatief daartoe is uitgegaan
van Mej. A. A. van Weel, leerares-
Duitscli aan de Chr. H. B. S.
Naast Mej. van Weel als leidster,
belasten zich een viertal heeren met
de leiding der reis, n.l. de heeren: J.
H. Wattez, K. Posthumes, W. M. Heyl
en Dr. D. K. Wielenga.
Gisteravond had in de aula der H.
B. S. een samenkomst plaats van de
deelnemers(sters) met hunne ouders,
waarin door Mej. van Weel een cause
rie werd gegeven over den tocht, met
vertooning van een schitterende serie
platen en foto's, alle betrekking heb
bende op de reis.
Het laat zich denken, dat door alle
deelnemers(sters) met enthousiasme
naar de spreekster werd geluisterd,
die blijk gaf, zich uitstekend georiën
teerd te hebben.
In de pauze werd door een groepje
jongens en meisjes thee geschonken,
echter tegen betaling, waarvan de ba
ten worden aangewend tot bestrijding
der onkosten.
Vermakelijk was het, toen een der
theeschenkers aan de saamgekome^-
nen kwam mededeelen, dat de thee
„gaar" was.
Aan het eind der samenkomst werd
door Dr. Wielenga een woord van
dank gericht tot Mej. van Weel, voor
al de tot dusver betoonde moeite en
zorg tot het welslagen der heerlijke
vacantiereis.
Een der ouders sloot zich hierbij
aan en betuigde namens de ouders
der leerlingen zijn hartelijken dank
aan Mej. van Weel voor haar arbeid,
wenschte alle deelnemers een aange
name, leerzame reis en een behouden
terugkomst in het Vaderland.
Laat men in Duitschland aldus
spr. aan u mogen zien, dat gij allen
echte Hollanders zijt.
Mej. van Weel dankte met een kort
woord, waarna Dr. Wielenga voorging
in dankgebed.
CRESCENDO.
Naar wij vernemen, zal 't door de har
moniekapel „Crescendo" van het per
soneel der Haagsche Tramweg Maat
schappij te geven concert plaats heb
ben in 't Van der Werffpark, op Don
derdag 12 Juli a.s., des avonds van
8—10 uur.
DE HAAGSCHE SCHOUW VERKOCHT
Ten overstaan van de notarissen
jhr. J. C. Stern te 's-Gravenhage en J.
II. F. Kruisman te Amsterdam is het
café „Het Haagsche Schouw" met ga
rage enz. verkocht. Kooper: F. van
Bergen Henegouwen te 's-Gravenhage
vcor f 32.000.
DE OPGRAVINGEN VAN
DR. HOLWERDA TE ASSELT.
Dr. J. II. Holwerda, de directeur
van het Rijksmuseum van Oudheden
alhier, schrijft aan de N. R. Crt. een
en ander over zijn voorgenomen on
derzoek te Asselt:
In de muren van het bekende kerk
je aldaar zijn werkelijk zeer oude stee-
nen te vinden, ook al geloof ik niet
aan ingemetselde overblijfselen uit
Romeinschen tijd te moeten denken.
Op zichzelf is dit niet zoo bijzon
der, doch bij een bezoek aan dit prach-'
tige plekje van ons land, verhaalden
mij Dr. Goossens en Rector Pinckers
te Assejt, dat hij de restauratie van
het kerkje aan den voet van de ver
hevenheid waar het staat, verschijn
selen zichtbaar waren geweest, die mij
wel zeer belangrijk leken.
Mijn belangstelling staat in verband
met wat ik juist in Wijk bij Duur
stede en elders als den typischen vorm
van een kasteel-(curtis)-bouw in Iva-
rolingischen tijd had leeren kennen.
Ik heb n.l. gemeend te kunnen aantoo-
nen, hoe zulk 'n bouw, wanneer deze
uit .steen was uitgevoerd, een klein
vierkant met ronde muurtorens is ge
weest. Op grond hiervan heb ik o.a.
ook gemeend, het bekende Brittenburg
fundament als afkomstig van een kas
teel uit den tijd van Karei den Groo
te te kunnen verklaren.
De bedoelde beschrijving van die
verschijnselen te Asselt zou hierop
neerkomen, dat de plaats, waar in het
Maasdal het kerkje eenigermate voor
uitspringt, mogelijk ook door zulk een
muur met ronde torens omgeven zou
zijn geweest en uit wat er hij latere
toevallige gravingen voor den dag
kwam, scheen zulk een aanleg zich
misschien nog verder landwaarts in
te hebben uitgestrekt.
Men begrijpt, hoe belangrijk dit zou
zijn, wanneer werkelijk bij nader on
derzoek blijken mocht, dat, wat die
mededeelingen mij deden vermoeden
juist was.
Er scheen mij echter nog meer mo
gelijk.
Aan wat ik nu maar het steenen
kasteel zal noemen, scheen zich een
groot terein aan te sluiten, dat door
menschenhand een regelmatigen vorm
schijnt te hebben verkregen en er uit
ziet als zoo geworden uit eenigen
menschelijken aanleg. Er moet hier,
dunkt mij, wel iets bijzonders zijn ge
weest en dit wel waarschijnlijk in den
Karolingischen tijd.
Mijn vermoeden werd nog versterkt
toen bij een toevallige graving, voor
den eigenaar Graaf Wolff Metternicli
verricht, eenige scherven uit het late
re gedeelte van de 9de eeuw voor den
dag kwamen.
Zoover gekomen, werd ik hier sterk
herinnerd aan de beschrijving, welke
de Frankische annalen geven van het
beruchte Noormannenkamp bij Has-
loa of Ascloa, van waaruit zij in 822
hun vreeselijke plundertochten in wij
den omtrek hebben volvoerd en waar
klaarblijkelijk ook een steenen burcht
gelegen was.
Algemeen leest men, dat het kamp
bij Elslo moet hebben gelegen, doch
waneer men de zaak nagaat, blijkt,
dat alle schrijvers elkaar op dit punt
maar hebben nagepraat, zonder dat er
eenige grond voor deze localiseering
bestaat buiten den klank van den
naam.
Nu kan Elslo misschien wel zeer
goed uit Ascloa zijn ontstaan, doch
als men bedenkt, dat 'n Els een els i9
en lo boschje beteekent, dan is toch de
bewijskracht niet zoo heel groot. In
ieder geval evengoed als Elslo zou ook
Asselt uit dien ouden naam kunnen
zijn voortgekomen, zelfs schijnt dit
laatste in oude stukken wel Asclon te
heeten.
In de bedoelde beschrijvingen van
het Noormannenkamp blijkt verder,
dat dit gelegen was aan een ouden
Romeinschen weg van den Rijn naar
de Maas. Zulk een weg laat zich van
uit Elslo dwars door de Limburgsche
heuvels niet gemakkelijk denken,
doch vanuit Asselt heeft er zeker een
geloopen het dal van de Swalm op en
aan dien weg hebben we zelfs zoowel
in Swalmen, vlak ten Oosten van As
selt, als aan de overzijde van de Maas
bij Buggenum, laat-Merovingische graf
velden gevonden.
Dit alles geeft mij hoop, dat wij, als
onze proefgravingen dit jaar werke
lijk de juistheid van een en ander be
wijzen, hier dat beroemde Noorman
nenkamp werkelijk terug gevonden
zouden hebben en als dit zoo blijkt te
zijn, dan doen zoowel de tegenwoordi
ge toestand van het terrein als de be
langstellende tegemoetkoming van
den eigenaar, Graaf Metternich, de ver
wachting opkomen, dat we dit tooneel
van een zoo bekende episode onzer ge
schiedenis nog uit den grond zullen
kunnen doen verrijzen.
DIEFSTAL VAN RADIOMUZIEK.
Dit opschrift zal misschien menig
een eenigszins vreemd in de ooren
klinken. Maar toch is het juist
Uit het politie-rapport van vanmor
gen bleek, dat zekere M., wonende in
de buurt van de Alexanderstraat aan
gifte had gedaan, dat te zijnen nadee-
le radio-muziek was ontvreemd.
Genoemde M. heeft een radio-distri
butie, waarop de bereikbare menschen
in de buurt waar hij woont, kunnen
aansluiten tegen betaling van zeker
bedrag per week of per maand, zooals
men dat .tegenwoordig veelvuldig aan
treft.
De dief vond het echter niet noo
dig om te betalen en maakte zelf een
aftakking op hef distributienet, zoo
dat hij nu kosteloos geniet van de
muziek, die het toestel van M. op
vangt. En volgens den regel, dat ge
stolen wateren zoet zijn, geniet hij nog
meer dan een ander.
De politie heeft thans uit te maken,
of zij ter zake proces-verbaal zal op
maken.
Men komt tegenwoordig voor rare
gevallen te staan.
Binnenland.
De heer H. Colijn tot Tweede Kamer
lid benoemd verklaard in de vacatnre-
Dr. Schenrer.
Militair vliegtuig omlaag gestort
Te Rotterdam twee meisjes ver
dronken.
Buitenland.
De strijd om het presidentschap in
de Ver. Staten.
Het Lithausche veiligheidsvoorstel
door Polen van de hand gewezen.
De aartsbisschop van Canterbury
over de verwerping van het Angli-
caansche Gebedenboek.
Lundborg, de redder van Nobile,
geelt S.O.S.-seinen,
Engeland is voornemens aan het
reddingswerk aan de Pool deel te ne
men.
Het Afghaansche koningspaar is te^
Kaboel teruggekeerd.
40-JARIG JUBILEUM.
Gisteren herdacht mej. J. van Snicht
den dag, waarop zij vóór 40 jaar in
dienst trad bij de firma Wouterlood.
Gistermorgen werd de jubilaresse
allereerst door den directeur, den
heer W. Wouterlood hartelijk geluk-
gewenscht, waarhij deze in 't hijzonder
wees op haar getrouwe plichtsbetrach
ting en haar dank bracht voor al het
werk, door haar naar best vermogen
gedaan. Spr. wenschte haar toe, dat
zij nog eens haar 50-jarig jubileum in
de beste gezondheid mocht vieren. De
ze gelukwensch deed de directeur ver
gezeld gaan van een enveloppe met
inhoud.
Daarna begaf de jubilaresse zich
naar het magazijn, waar zij de geluk-
wenschen van het magazijnpersoneel
iu ontvangst had te nemen en zij de
plaats, waar zij gewoon is te werken,
versierd zag.
Na ook op de administratie de ge-
lukwenschen van het kantoorpersoneel
ontvangen te hebben, bracht de jubi
laresse den verderen dag in huiselij-
ken kring door, waar in den loop van
den dag de huisgenooten van den di
recteur van hun belangstelling deden
blijken.
KORFBAL.
Men deelt ons mede:
Morgen (Woensdag) des avonds te
7 uur, zal op het Gem. Sportterrein
aan de Nieuwe Vaart een vriendschap
pelijke wedstrijd gespeeld worden
tusschen de Leidsche Korfbalclubs
Fluks I en Pernix I.
Deze wedstrijd belooft spannend te
zullen worden, waardoor op belang
stelling mag worden gerekend.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Huissleutels, ring met 7 sleutels
waaronder een Lipssleutel, portemon-
naie met inhoud, alpacca beursje met
inhoud, damestaschje met inhoud,
ijzeren moer van ^en wagen, etui
met schrijfbehoeften, dameshand-
schoenen, bril in etui, rijwielbelas-
tingplaatje, rixwielbelastingplaatje in
etui, studieboek „Javaansche Gram
matica", damesrijwiel, R.-K. kerk
boekje, roeispaan „Wilka"-sleutel,
Lipssleutel, koffer inh. fototoestel,
heeren polshorloge, rijwielbelasting-
veren broche met steen, vulpenhouder,
plaatje in etui gemerkt J. W. S., zil-
zilveren potloodhouder, doublé broche
met paarltjes, zilveren beursje (ledig),
dop van een benzinetank, wollen das,
lederen horloge-etui, blauwe kinder
cape, cheque-boekje, rozenkrans,
blauw damestaschje inh. horloge enz„
10-rittenkaart LeidenNoordwijk,
witte wollen omslagdoek, pet, motor
sleutel, -zilveren damesarmbandhorlo
ge, gouden armbandje, zilveren hals
ketting met aanhanger, rijwielbelas-
tingplaatje van R. taart, nikkelen
hcrloge met ketting, pakje inh. bont
schort enz., vetspuit, zilveren potlood,
blauwe lap stof gemerkt A. S„ sleutel
van een melkbus, gladde gouden hee-
renring, pak luiwagens, paar nieuwe
bruine glacé heerenhandschoenen,
zwemkaart van G. Groen, schaar, rij-
wielbelastingplaatje van M. Derriks,
pakje inh. lapje zijde, bontje, nikkelen
doosje inh. 5 centen, leerboek der
meetkunde door C. Knapper, kinder-
taschje, stroohoed, reticule inh. bad-
goed, gummie handtaschje (ledig), rij-
wieltaschje inh. gereedschap, notitie
boekje, gouden damesarmbandhorloge
aan zwart bandje, lorgnet, heerenrij
wiel, honden.
Gevonden in de electrische tram
(st&dslijn): Parapluio, gulden.
