CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN Oil nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. Belanorijkste nieuws in dit Nummer. NUMMER 2473 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal. f 2.50 Per week f 0.19 Franco per post per kwartaal 1 2.90 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknei Lisse ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentiën per regel 22V> cent Ingezonden Mededeellngen dubbel tarief Bij contract belangrijke reductie Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents V Bovenbouw en onderbouw. Onze Sociaal-Democratische Neder- landsche medeburgers redeneeren nog al eens zoo, alsof met het aanvaarden van de sociaal-democratische theorie van de maatschappij-structuur, ineens alle maatschappelijke problemen zou den zijn opgelost. Als men slechts de socialisatie van productie en consumptie aanvaardt, dan is de ellende van werkloosheid, en wat dies meer zij, verdwenen. De criminaliteit is tot nul geredu ceerd, indien we slechts zorgen, dat de menschen in behoorlijke sociale ver houding met elkander kunnen leven. De zedelijkheid wordt tot paradijs hoogte weer opgevoerd, indien wij slechts de menschen ontheffen van de knellende zorgen voor het vleesch en hen in vrijheid doen streven naar de behoeften van hur hart. Met andere woorden; die bovenbouw wentelt wel mee, als gij maar zorgt, dat de onderbouw in orde is. Gelukkig dat met deze theorie, die op sommige punten en door sommige aanhangers van deze leer maar al te dikwijls in practijk gebracht wordt, toch niet alle sociaal-democraten mee gaan. Het populair wetenschappelijk bij voegsel van „Het Volk" geeft daar geheel anders vaak dan de andere pagina's van het socialistisch hoofd- organ soms opmerkelijke getuige nissen van. Zoo lazen wij deze week een recen sie van Ds. W. Banning van een uit het Amerikaansch (Engelsch) vertaald boek van Lindsey en Evans getiteld Opstandige Jeugd", waarin Ds. Ban ning met ernst opkomt tegen de ver wildering der zeden en tegen de mid delen in dit boek ter genezing aanbe volen. Wel kan hij zich niet ontworstelen aan een verheerlijking van het wtrk van den A. J. C., leide: Koes Vorrink, die een vrije kameraadschappelijke omgang tusschen de sexen, «loor zelf tucht in het rechte spoor te houden, voorstaat. Maar hij veroordeelt toch de lichtzinnige moraal die ook, en vooral, in socialistischen kring gepro pageerd wordt. „Nu verbaas ik mij er meer dan eens over, zoo zegt hij dat .be- trekkelik zo weinig socialistiese theoretici zich piet deze dinr n be zig houden. Zonder enige twijfel is hier een uiterst belangrijk sociaal vraagstuk, waarbij de zelfstandige, onafhankelike positie van de mo derne vrouw een belangrijke rol speelt; dat ekonomiese faktoren meedoen, is dunkt mij ook wel dui- delik. Maar bovendien: wanneer het socialisme een kuituur-vernieu wende macht zal zijn, heeft het ze ker ook op het seksuele gebied een en ander te louteren. Hier zitten wij natuurlik midden in vragen van so ciale en persoonlike moraal; en ook, wanneer men menen mocht, dat de gebieden van de z.g. bovenbouw wel meewentelen, wanneer de ekono miese onderbouw zich socialisties vervormt, dan zou ons dat niet ont heffen van de plicht, om nu reeds dit terrein stelselmatig te bearbei den. Wij hebben hier te doen met een zo geweldig stuk mensenleed, dat een socialist, die de waarde van de mens immers hooghoudt, zeker zijn verantwoordelikheid zal erken nen". Na te hebben aangetoond, dat in J.-dsey's boek 'n aanklacht wordt in gesteld tegen de zedelijke verwilde ring van de Amerikaansche jeugd en daarbij is uiteengezet, dat de schrij ver een voorstander is van het mono game huwelijk en van wat het huwe lijk moet zijn deugd en reinheid, ver volgt hij: „Welke maatregelen prijst deze schrijver nu aan, om uit de tegen woordige chaos te komen? Aller eerst: een revolutie in de opvoeding, in deze zin: dat de ouderen bereid moeten zijn, de jongeren zelf hun leven te laten inrichten, nadat hun de feiten van het geslachtsleven zijn meegedeeld. Sympathie, begrip, ver draagzaamheid heeft de jeugd no dig, waarachtige opvoeding en reli gie. aldus betoogt hij op meer dan één plaats. Verder bepleit hij een z.g. proefhuwelik: het recht van on gehuwde, geschikte vrouwen om buitenechtelike kinderen te bezitten; een vergemakkeliken van de echt- scheidingsprocedv'e". Met deze theorie kan Ds. Banning zich niet vereenigen. Ik kan in dit korte bestek niet uitvoerig op deze maatregelen en hun motivering ingaan zoo zegt hij Wel hecht ik er aan, met enige nadruk af te wijzen, dat de jeugd op het gebied van huwelijk en ge slachtsleven eigen leven zal inrich ten, „nadat hun de feiten zijn mee gedeeld". Zo jeugd, over welke Lind sey z'n materiaal verzamelde, is die van de middelbare scholen, leef tijd 1318 jaar. Het is, ten eerste, psychologiese nonsens, dez, jonge mensen midden in de diep ingrij pende krisis der puberteitsjaren, de normen voor het seksuele leven te laten vaststellen. Hjt is, ten tweede, een psychologiese vergissing, dat „mededeling der feiten" beslissend is voor de wilsrichtng". Hooggestemd is zijn verwachting niet. Misschien kunnen wij, zoo zucht hij, in de gegeven omstandigheden niet verder komen dan tot het in vol le waarheid blootleggen der verschijn selen en hun oorzaken. Maar, zoo ver volgt hij, ik acht persoonlijk, zwijgen misdaad. Hij wijst de gegeven oplos singen alle af, maar meent toch dat met de crisis van den overgang van de burgerlijke naar de socialistische maatschappij een wijziging in allerlei levensvormen zal moeten gepaard gaan. Welke wijzigingen dat zijn waagrt Ds. Banning niet aan te geven. Daar zit dan ook de groote grondfout. Er is geen wijziging mogelijk van dat eetfe door den Schepper gelegd: En God schiep den mensch. man en vrouw schiep Hij hen. Dat is zoowel boven bouw als onderbouw tegelijk. STADSNIEUWS. INSTALLATIE COM. VAN POLITIE. De installatie vap den nieuw-be- noemden Commissaris van Politie zal a.s. Maandagmiddag half twee plaats hebben in hei gebouw der Politie aan de Zonneveldstraat. De Burgemeester zal deze plechtigheid leiden. DE N. Z. H. T. M. In de conferentie tusschen de Di rectie en de Vakorganisaties op Woens dagmiddag j.l. werden de navolgende meer belangrijke aangelegenheden h< sproken. In de eerste plaats kwam ter sprake de inhoud van ontworpen dienstor- dors omtrent de instelling van dienst commissies (klein overleg) en de be perking van de verstrekking van werkkleeding. Ten aanzien van het eerste onderwerp was de tijd van voorbereiding voor de vakorganisaties te kort geweest, zoodat te dier zake, hetzij schriftelijk of mondeling, na- dor overleg gepleegd zal worden, ter wijl de Directeur toezegde, om te over wegen aan het voornaamste bezwaar, verbonden voor het betrokken perso neel aan het tweede onderwerp, eeni- germate tegemoet te komen. De Directeur was in beginsel niet bereid gevolg te geven aa.: het ver zoek om het recht van beroep ook open te stellen voor de lichte straffen (als berisping, geldboete niet hooger dan 1/4 dagbezoldiging, enz.), doch zegde toe, deze zaak nog eens nader te bespreken met de Afdeelingchefs, die deze straffen, niet vatbaar voor b<roep, zelfstandig opleggen. Aan de hand van een gemaakt over zicht werd door den Directeur aange toond, dat de percentages van het aantal le klasse ambachtslieden, 2e klasse ambachtslieden en hulpwerk lieden, werkzaam in de werkplaatsen der Maatschappij, gunstig afsteken bij die van de werklieden, werkzaam in de fabrieken van andere particuliere werkgevers. Voor elke groep is de ge talsterkte ~>er werkplaats nauwkeurig vastgesteld en daaraan moet de hand worden gehouden. Voor de zeer bijzon dere werkzaamheden moet uit den aard der zaak het benoodigde aantal le klassers aanwezig zijn, die derhal ve niet altijd le klasse'werk verrich ten; omgekeerd kunnen 2e klasse werklieden, die le klasje werk kunnen verrichten, en dit ook zoo nu en dan doen, niet boven de vastgestelde ge talsterkte tot le klasse werklieden b*r.oemd worden. Geen aanleiding bestond er om te voldoen aan het verzoek van het per soneel den diensttijd, bij andere trnm- wegmaatschar>y'!ir,n doorgebracht be dacht wordt aan de Haarlemsche ï-mardentram en aan de Rotterdam- sche paardentram te Leiden), te doen medetellen bij de toekenning van loonsverhooging wegens 25 dienstja ren, op grond van de omstandigheid, dat deze verhooging geregeld is bij het Reglement Dienstvoorwaarden. Wel wordt met eerstbedoelden dienst tijd gehoel of ten deele koning ge houden t.o.v. de gebruikelijke gratifi caties. Indien er geen overwegende admi nistratieve bezwaren blijken te be staan, dan is de Directeur bereid om ee-nige gunstige bepalingen te treffen ten opzichte van de verlofkaarten, kaarten die geldig zijn op alle lijnen, in exploitatie bij de Maatschappij, ge durende den verloftijd van den be trokkene. In hoofdzaak zullen de even- tueele verbeteringen hierop neerkomen dat de verlofkaart ook geldig zal zijn op de vrije dagen, die onmiddellijk aansluiten aan de verlofdagen en dat daarvan meer dan eens (thans slechts éénmaal) in een kalenderjaar gebruik gemaakt kan worden. -Aan het bezwaar, dat gaandeweg een zeer grooi aantal plaatsbiljetten aan de conducteurs moet worden ver strekt, zal getracht worden tegemoet te komen door de conduct, te voorzien van een drukmachinetje; naar de te genwoordige bruikbaarheid daarvan zal een onderzoek worden ingesteld. AUTOTOCHT OUDEN VAN DAGEN. Dinsdag 3 Juli a.s. zullen een groot aantal ouden van dagen in een vijftig tal auto's een tochtje maken over Wassenaar, Katwijk, Noordwijk, waar hun versnaperingen zullen worden aangeboden. Het plan is blijkbaar met sympathie door velen begroet, want niet alleen stelden zoovelen hun auto gratis ter beschikking, maar er kwamen ook vele giften in bij liet Comité voor versnaperingen. De vlaggetjes om de auto's te ver sieren worden ten geschenke aange boden en een der bestuursters zal de gasten op krentenbroodjes tracteeren. De bejaarde gasten zullen aan hun huis of hun gesticht om alf twee worden afgehaald en de afrit van den stoet zal plaats vinden op de Nieuwe Kaasmarkt om 2 uur. Van alle gestichten gaan mee, die eenigszins kunnen. Ook vele hofjes bewoners zullen van de partij zijn. De verpleegden van het Minnehuis uit de Kaarssemakerstraat zullen aan dtzen tocht niet deelnemen, omdat d.e .Regenten blijkbaar andere plannen net hen hebben. DE STAND DER ARBEIDSMARKT. Bij de Arbeidsbeurs stonden op 28 Juni 1928 ingeschreven 445 werkzoe kenden. Op denzelfden datum van 1 et jaar 1927 bedroeg het aantal in geschrevenen 539. KWEEKSCHOOL-EXAMENS. Aan de Gemeentelijke Kweekschool alhier slaagden de le groep, n.l. de da mes L. C. Bokslag, Katwijk; A. Bou- man, A. C. Kruis, C. Mol, alle drie alhier; C. Ouwehand, Katwijk en W. M. van Duuren, Bodegraven. EINDEXAMEN GYMNASIUM. (Verbeterd bericht). Geslaagd 2e groep voor diploma B: B. Allaart, Oegstgeest; O. van Bockel, Helena Maria Boekwijt, Jeanne H. A. Heringa, F. H. Parmeniier, Leiden; J. Pös, Oegstgeest; H. J. Postel, Johanna Pijnackei' Hordijk, Leiden. Afgewezen geen. KORFBAL. Wij herinneren belangstellenden aan den wedstrijd, welke morgen (Za terdag) des namiddags te 4 uur op het Gemeentelijk Sportterrein aan den Nieuwen Vaart gespeeld wordt, tus schen Pernix II te Leiden en Tonego II te Wassenaar. Beide clubs zijn aan gesloten bij den Chr. Kcrfbal-Bond in Nederland. BINNENLAND. H. M. DG KONINGIN-MOEDER. Gistermiddag heeft de Koningin- Moeder een bezoek gebracht aan het verbouwde ziekenhuis van de Vereen, voor Ziekenverzorging te Baarn. Zaterdag zal H. M. een bezoek bren gen aan het te Hilversum gevestigde tehuis voor oud-verpleegsters Ardjoe- no, van den Ned. Bond voor Zieken verpleging. DE „MALVERSATIES" TE ONSTWEDDE. Woensdagavond is in dén ge meenteraad van Onstwedde het rap port inzake het financieel beheer der gemeentebedrijven behandèld. De conclusies waren: den directeur der gasfabriek niet te vervolgen; voorts den nog gedetineerden gemeen te-architect te schorsen, het gemeen teraadslid Linzel wegens overtreding van art. 24 der gemeentewet te schor sen en te trachten den chef-veldwach ter Postma uit zijn functie te ont slaan. De burgemeester zeide toe in de gemeentekas te zullen storten de kos ten van een voor hem door gemeente- personeel gebouwd kippenhok, terwijl de gasdireoteur 240 aangiften ont vangen, in de kas van het burgerlijk armbestuur moet storten. DE BIOSCOOPWET. De beer Idzerda, lid der Centrale Commissie voor Filmkeuring, oud adviseur der Staatscommissie Bios coopgevaar, heeft zich gewend tot den Minister van Binnenlandsche Zaken en Landbouw, met verzoek het bijeen roepen der leden in de subcommissie telkens ten getale van vijf, te regelen volgens den rooster bij Algemeenen Maatregel van Bestuur vast te leggen. Requestrant grondt dit verzoek op het feit, dat in een tijdsverloop van drie en een halve maand, vele leden 6 maal, en hij daarentegen slechts één maal door den voorzitter der Centrale Commissie, den heer van Staveren, is opgeroepen. Een dergelijk willekeurig bijeenroe pen, waarbij partijdigheid en opzet 'n rol kunnen spelen, acht hij niet be vorderlijk voor een juiste naleving der Bioscoopwet. NATIONALE SCHIETWEDSTRIJD. Wij ontvingen het programma van den 28sten Nationalen Schietwedstrijd die van 12 tot en met 25 Juli a.s. te Loosduinen wordt gehouden door de Kon. Vereen, van Ned. Scherpschut ters. Er zijn zeer belangrijke prijzen be schikbaar gesteld. Het boekje, dat met een vijftal fo to's is verlucht ziet er in zijn oranje- omslag zeer aantrekkelijk uit. BUITENLAND. DE VOORSTELLEN VAN KELLOGG. Een verklaring van Briand. De Fransche minister van buitenland- sche zaken, Briand, heeft aan een verte genwoordiger van de Exchange Telegraph Company te Parijs verklaard, dat de Fransche regeering bereid is het nieuwe Amerikaansche verdragsontwerp aan te nemen; enkele ondergeschikte punten dienen evenwel nog besproken te worden. Indien deze wijzigingen worden aange bracht, zal het verdrag binnenkort onder teekend worden. DE OPPOSITIE IN RUSLAND. Zinowjef, Kamen el en anderen weer tot de partij toegelaten. Gisteren is te Moskou een besluit ge publiceerd van het presidium van de cen trale controlecommissie van de commu nistische partij om Zinowjef, Kamenef, Jefdokinof, Latjevitsj en 34 andere voor aanstaande leden Van de oppositie van Trotzki weer tot de partij toe te laten. Gezegd wordt, dat deze menschen allen hun dwaling erkend hebben en verklaar den, dat zij hun connecties met de oppo sitie verbreken en zich onderwerpen aan de beslissing van de communistische par tij en de communistische internationale. DE DUITSCHE REGEERINGSVORBQNG. Het nieawe kabinet. Verdere onderhandelingen van den af gevaardigde Müller hebben geleid tot het resultaat, dat de afgevaardigde Wissell (soc.) zich bereid verklaarde, het depar tement van arbeid te nemen. Naar uit democratische kringen verno men wordt, valt er niet aan te twijfelen, dat de fractie het goedkeurt, dat Koch justitie neemt De centrumsfractie heeft eveneens na langdurige besprekingen het resultaat van de conferenties van haar onderhandelaars goedgekeurd. De ministeïlijst, welke den rijkspresi dent gistermiddag om vijf uur voorgelegd is, bevatte de volgende namen: Hermann Müller (soc.) rijkskanselier; v. Guérard (centrum), bezette gebieden en verkeer; Stresemann (Volkspartij) buitenland- sche zaken; Severing (soc.) binnenlandsche zaken; Curtius (Volkspartij) economische aan gelegenheden; Hilferding (soc.) Financiën; Koch (dem.) Justitie; Gröner (partijloos) rijksweer; Dietrich (dem.) Voedselvoorziening; Schaetzl (B Volkspartij) posterijen; Het ministerie benoemd. Een telegram uit Berlijn meldt, dat vol gens officieele bekendmaking de rijkspre sident zijn goedkeuring heeft gehecht aan de ministerslijst, die Hermann Müller, de kabinetsformateur, hem gistermiddag heeft voorgelegd en die wij boven afdruk ten. MUllers kabinet draagt een voorloopig karakter. De Berlijnsche draadlooze dienst meldt, dat de Rijkspresident Hermann Müller machtiging verleende, slechts een voor loopig kabinet te vormen, dat tot den herfst in functie zou blijven. Be bijeenroeping van don Rijksdag. Het Seniorenconvent van den Rijksdag heeft den Rijksdag tegen Dinsdag van de volgende week om drie uur bijeengeroe- pen. Binnenland. HJkL de Koningin en Prinses Juliana naar de Noordkaap. Prof. Aengenent te Warmond ls tot bis schop van Haarlem benoemd. Rechtstreeksche telegrafische verbin ding met Curasao. Buitenland. Verschillende leden van de Russische oppositie zijn weer .tot de communistische partij toegelaten. Het Duitsche kabinet is officieel be noemd. De discussie over de vrijlating der El- zasser Kamerleden door de Fransche Ka mer verdaagd. De presidentieele boodschap in Argen tinië. De a^s. presidentsverkiezingen in Mexico Het reddingswerk aan de Pool hervat Nadat Hermann Müller, de Rijkskanse lier, zijn regeeringsverklaring zal hebben voorgelezen, zal de Rijksdag tot Woens dag uiteengaan. UIT DE FRANSCHE KAMER. De vrijlating der Elzasser Kamerleden. Het gisteren in de Fransche Kamer ge voerde debat over de vrijlating der ver oordeelde Elzasser Kamerleden Ricklin en Rossé was kort maar hevig en wekte groote beroering in de Kamer, maar be halve de socialisten steunden alle par tijen van den aanvang af de regeering, die de kwestie van vertrouwen had ge steld en verdaging der discussie vroeg tot aan het arrest van het Hof van cassatie. Het debat liep alleen over de verdaging maar gaf den Elzasser Kamerleden Wal ter en Dahlet de gelegenheid heftige ver klaringen af te leggen en te betoogen, dat het handhaven der gevangenschap van twee Elzasser Kamerleden schade zal toebrengen aan het prestige van Frank rijk in den Elzas en dat de ontevredenheid der bevolking een moreele scheiding tus schen Frankrijk en den Elzas zon uitlok ken. Deze woorden verwekten een langdurig tumult en verontwaardigde protesten, doch Walter vroeg opnieuw aan de ge volgen te denken van een weigering der regeering en smeekte edelmoedig te zijn en niet den schijn te wekken alsof men koos tusschen Poincaré en den Elzas. De Kamer verloor haar geduld en over stemde den spreker met uitroepen. Met 420 tegen 150 stemmen werd tot de verdaging besloten. DE BURGEROORLOG IN CHINA. Geeu uitzonderingspositie van Peking meer. De Chineesche nationalistische minister van buitenlandsche zaken, Wang, ver klaarde dat de metropolitaansche sfeer van Peking afgeschaft is en onder het ge zag geplaatst wordt van de autoriteiten der provincie Tsjili. De houding van de legaties ten aanzien van die verandering telt niet mee. Een vraag beantwoordend omtrent de erkenning van het nationalistische China door de mogendheden, zei Wang, dat „er kenning" slechts een stijlfiguur is. Alle Chineesche vertegenwoordigers in het buitenland hijschen de nationalistische vlag. Wang verklaarde, dat hij binnenkort de kwestie van de herziening der verdragen zal aanpakken en voegde er bij, dat er geen kans bestaat, dat de betrekkingen met Sovjet-Rusland binnenkort weder zullen worden aangeknoopt. Nieuwe beroering. Uit Tsjangtso wordt gemeld: Generaal Tsjen Tsjien is in verzet ge komen tegen de overheersching van Han- kau. Hij is opgemarcheerd naar de pro vincie Kiangsi. Tsjang Kai Sjek is op de doorreis naar Peking te Hankau aangekómen. PRESIDENTIEELE BOODSCHAP IN ARGENTINIë. De verhouding tot den Volkenbond. De boodschap van den president der Argentijnsche Republiek, die bij de opening van het parlement is voorge lezen, stelt vast, dat de economische en financieel© toestand werkelijk gun stig is. De betrekkingen met alle landen zijn zeer hartelijk. Argentinië staat de leer voor der eerbiediging van de onafhankelijkheid der Staten. De boodschap vermeldt, dat de ver tegenwoordiger van Argentinië te Ge- nève opdracht gekregen heeft te ver klaren, dat Argentinië de Monroeleer

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1