Oit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. CHRISTELIJK DACBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN Belanorijkste nieuws io dit Nummer. 9de JAARGANG ZATERDAG 23 JUNI 1928 NUMMER 24 68 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten geveatigd zijn Per kwartaali 2.50 Per week 0.19 Franco per post per kwartaal i 2.90 WINKELSLUITING. Verleden week is het Ontwerp van Wet op de Winkelsluiting bij de Tweede Kamer ingediend. Ruim een jaar nadat het voor-ont werp werd openbaar gemaakt en om advies gezonden is dit definitief ont werp Verschenen. Slechts geringe ver schillen treden aan het licht tusschen voorontwerp en definitief ontwerp. Het beginsel der wet, dat het noodza kelijk is de rusttijden van het winkel personeel te waarborgen en wil men dat doen dat daaruit dan volgt dé noodzakelijkheid van het gelijkmaken der concurrentie-omstandigheden tus schen winkeliers die m e t en die zon der personeel werken. Zeker tast deze wet de vrijheid aan, al zal in de meeste groote steden, waar nu reeds van gemeentewege de ze materie geregeld is, dit niet zoo sterk gevoeld worden. Waar deze wet echter practisch geen onderscheid meer maakt tusschen stad en platte land zal de maatregel op de dorpen wel gevoeld worden. Toch mag betwijfeld worden of er reden is tot ernstige bezorgdheid over de vrijheid van het bedrijf. De vraag is zelfs gerechtvaardigd of de meeste winkeliers niet met verlangen een regeling bij de wet tegemoet zien. Naar onze meening is er dan ook geen reden om met de Nieuwe Rotter- damsche Courant te spreken van een op den kop zetten van de maatschap pelijke orde. Wij moeten niet vergeten dat wij hier in de eerste plaats in deze critiek hebben te zien de oude Liberale theo rie van de absolute onthoudng van den Staat. In de vorige eeuw werd el ke sociale wet uit den booze geacht. De hooggeroemde privaatrechtelijke vrijheid moest alle levensverhouding regelen. Dat in werkelijkheid deze vrijheid op een knechting van den zwakkere neerkwam werd te laat erkend. De toestanden die met het meer ge compliceerd worden van ons maat schappelijk leven snel groeiden nood zaakten de Overheid in schier alle landen tot zekere bemoeiing met de onderlinge verhoudingen. Zij moest ingrijpen, óók in de dis tributie van den nationalen rijkdom, om te voorkomen, dat de arbeiders al meer tot het pauperisme zouden ver vallen. Als Gods dienaresse was dit ook wel waarlijk haar taak. Voor het maatschappelijk leven moet zij zooda nige regelen stellen, dat ook de loon arbeiders worden beschermd tegen een druk, die hen naar Talma's v/oord zou verhinderen volgens recht en naar hun aanleg te leven ter eere Gods. Maar de Overheid moest niet alleen regelend optreden daar waar patroon en knecht elkaar ontmoetten. De Overheid moest zich ook het lot van de bedrijven zelf aantrekken. Het be drijf is niet een particuliere liefheb berij van enkele personen. Het heeft ten deele een publiekrechtelijk karak ter. Het is een volstrekt onmisbaar element in de maatschappij. Geen volk, geen Staat kan zonder bedrij ven! Heel de volksgemeenschap heeft bii den bloei der bedrijven belang. De geschiedenis leert dan ook, dat de Overheid steeds de ontwikkeling van het bedrijfsleven heeft pogen te be vorderen. De Staat of „stad" zorgde ten bate der bedrijven, van oude tijden af voor markten, wagen, wegen, 1:analen en havens. De consequente aanhangers der Manchester-theorieeën hebben zich ook daartegen wel verzet. Maar veel succes hadden zij niet. Dat men zich van alle bemoeiing met de arbeids voorwaarden had te onthouden, werd gretig als juist aanvaard. Maar de handel had invloer genoeg, om een al te nadeelige Staatsonthouding te ver hinderen! Maar heeft de Overheid tot taak te zergen, dat deze bedrijven in stand blijven, althans dat de voedingsbodem dt- noodige geschiktheid behoudt, niet minder noodig is dat die Overheid ook zorgt dat de verhoudingen zoo zijn, dat de vrede en de rustige ontwikke ling niet door onderlinge geschillen worden verstoord. Zoo zal dus de Overheid ook moe ten zorgen, wanneer de maatschappe- li:ke omstandigheden roepen om een wettelijke regeling, die regeling te ge ven Dat deze roep om een regeling er is, is genoëgzaam gebleken uit de verschillende gemeentelijke regelin Bureau: Hooigracht 35 - Leiden lTTelefoonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentiën per regel 22V> cent Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief Bij contract belangrijke reductie Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling - van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad, 40 cents gen. Deze waren vrijwel algemeen zij bet ook met een onderscheid tusschen stad en dorp. Daarentegen waren ze lang niet een vormig. Dat nu was het bezwaar. Wat in A. als normaal gold werd in B. an ders geregeld. Hier had men volledige vrijheid tot Zondagsverkoop, daar be perkte men of vaardigde een verbod uit. Ook op het punt van de uitz' nde- r.'iigen, bij drukke tijden en drukke dagen heerschte wanorde. Dat alles poogt nu deze wet op te heffen. Naar wij meenen is deze wet in zijn soepele bepalingen en zijn volledig rekening houden met de wenschen van belanghebbende groepen juist een toonbeeld van sociale wetgeving. De regel moet gesteld, maar de uit zonderingen moeten ruim genoeg zijn om alle knellende banden te verwij deren. Leiding, niet dwang, moet er van de wet uitgaan. Dat dit kon dat hebben de verschillende gemeentelij ke regelingen genoegzaam bewezen. STADSNIEUWS. INSTITUUT VOOR GESCHIEDENIS DER GENEES-, WIS- EN NATUURKUNDE. De officieele opening. Hedenmiddag is het Instituut voor Ge schiedenis der Genees-, Wis- en Natuur kunde, tot de stichting waarvan het Ge nootschap voor Geschiedenis der Genees-, Wis- en Natuurkunde onlangs heeft be sloten, officieel in gebruik genomen. Het instituut is ondergebracht op het terrein van het nieuwe academisch ziekenhuis, in het gebouw, waarin de kliniek voor oogheelkunde is gevestigd. Voor dit in stituut zijn twee lokalen afgezonderd, een, dat geheel bestemd is voor het in stituut; het tweede, waarin de bibliotheek van de oogheelkundige kliniek F onderge bracht, zal tevens aan het instituut wor den dienstbaar gemaakt, hetwelk daar ook een deel van haar bibliotheek zal on derbrengen. De officieele opening geschiedde heden middag in het gebouw voor verloskunde in de groote vergaderkamer der medische faculteit in tegenwoordigheid van tal van autoriteiten en andere genoodigden, on der wie mr. A. J. L. van Beeck Calkoen, referendaris van de afdeeling Onderwijs, als vertegenwoordiger van den minister van Onderwijs, kunsten en wetenschap pen. Voorts waren tegenwoordig Jhr. de Gijselaar en mr. Idenburg, voorzitter en secretaris van curatoren, alsmede de rec tor der Leidsche Universiteit, prof. Wen- sinck en de secretaris van den Leidschen academischen senaat, prof. van Eysinga, vrijwel de geheele medische faculteit der Leidsche Hoogeschool, prof. Tricot Royer uit Antwerpen, voorzitter van de „Asso ciation Internationale d' Histoire de la Médecine", vertegenwoordiger van de Maatschappij tot Bevordering der Genees kunst, ,enz. De voorzitter van het Genootschap voor Geschiedenis der Genees-, Wis- en Na tuurkunde, tevens directeur van het nieuwe instituut, dr. J. G. de Lint, hield bij deze gelegenheid een rede. Na de aan wezigen welkom te hebben geheeten, gaf spr. een overzicht van de geschiedenis van het Genootschap. Hij deed daarbij uitkomen, dat dit eigenlijk zijn oorsprong vindt in de vereeniging, welke in 1918 tij dens een vergadering te Zwolle van de Maatschappij ter bevordering van de Ge neeskunst te Zwolle op aanstichting van wijlen prof. Hector Treub is gesticht voor de beoefening van de geschiedenis der ge neeskunde en de geographica. Deze vereeniging bleek echter geen le vensvatbaarheid to hebben en werd niet lang na haar oprichting ontbonden. Er was toen nog een kassaldo van 1200, dat men wilde bestemmen voor de redactie van het blad Janus. De redactie echter achtte toen de wenschelijkheid aanwezig tot stichting van een nieuwe vereeniging voor de beoefening der geschiedenis van de geneeskunde over te gaan, doch dan gecombineerd met de wis- en natuurkun dige vakken. Zoo werd in Juni 1923 onder voorzitterschap van prof. van Leersum de tegenwoordige vereeniging, welke eeni- ge maanden geleden is omgezet in een Genootschap, opgericht. Op de eerste ver gadering, welke kort daarna in Amster dam werd gehouden, kon de voorzitter, prof. van Leersum, mededeelen, dat de vereeniging reeds 2,40 leden telde. Al is dit aantal thans niet zoo groot, verkeert toch de vereeniging, dank zij den pen ningmeester, in een bloeienden toestand, zoodat verwacht kan worden, dat binnen kort subsidies zullen kunnen worden ver leend en wetenschappelijke uitgaven fi nancieel zullen kunnen worden gesteund. Wij vieren, aldus spr., heden het 15-ja- rig bestaan der vereeniging, welke dezer dagen bij Kon. Besluit is omgezet in een Genootschap. Als laatste uiting van den bloei hiervan kan genoemd worden het besluit, op de den 18en Maart te Rotter dam gehouden vergadering, waarin tot de oprichting van het instituut, dat aan het Genootschap zal verbonden blijven. doch overigens een geheel zelfstandig be staan zal leiden, werd besloten. Na dank te hebben gebracht aan den directeur van de oogheelkundige kliniek, prof. van der Hoeve en aan den directeur van het academisch ziekenhuis, alsmede aan curatoren der Leidsche Universiteit, voor de medewerking, van hen ondervon den, bracht spr. ook dank aan de regee ring voor den verleenden steun en aan het Leidsch Universiteitsfonds, dat de stichting van het instituut bevorderde door een milde gift. Na het doel van het instituut te hebben besproken, waarbij hij er op wees, dat dit voornamelijk beoogt zooveel mogelijk .stu diemateriaal bijeen te zamelen, deed hij uitkomen, dat het Instituut thans reeds kan bogen op het bezit van een vrij groo te collectie afdrukken van geschiedkun dige studiën. De uitbreiding hiervan zal in de eerste plaats ter hand worden ge nomen. Reeds mocht het bestuur belang rijke schenkingen ontvangen. Een lid schonk zijn geheele verzameling en ook kwamen tal van belangrijke afdrukken in van medico-historici. Door den oproep, van prof. Von Südhoff in „Mitteilungen zur Geschichte der Medizin" stonden vele leden der „Deutsche Verein" hunne af drukken af, waardoor de verzameling van het instituut met eenige honderden ex emplaren werd vermeerderd. Wat betreft de verzameling leer- en handboeken over geschiedenis, zei spr., dat deze nog weinig in aantal waren. In dit verband wees hij op een belangrijke schenking van me vrouw de Koning, die een honderdtal boeken uit de bibliotheek van wijlen haar echtgenoot, den bekenden Arabist, afstond waaronder zich verschillende klassieke edities van Hippocrates, Galenus, Diosco- rides e.a. bevinden. Met genoegen maakte spr. er melding van, dat de afdrukkenverzameling, dank zij vooral den bibliothecaris, dr. J. E. Kroon, reeds in kaartcatalogus gebracht is en dat de artikelen uit de eerste vijft'g jaargangen van het Tijdschrift voor Ge neeskunde reeds zijn verwerkt. Na verder gewezen te hebben op wat op het gebied van de systematiseering en op dat van de buitenlandsche publicaties is bereikt, stond spr. uitvoerig stil bij het belang van de beoefening van de geschie denis des genees-, wis- en natuurkunde. Spr. deelde vervolgens mede, dat voor het instituut een afzonderlijk curatorium in het leven is geroepen, bestaande uit Jhr. do Gijselaar en mr. Idenburg, resp. voorzitter en secretaris van curatoren der Leidsche Universiteit, prof. J. van der Hoeve, voorzitter van de medische facul teit te Leiden, prof. dr. E. Cohen, te Utrecht als vertegenwoordiger der wis- en natuurkundige wetenschappen en dr. F. M. C. de Pfseyffer, als vertegenwoordi ger der geneeskundige fractie. Dr. de Lint sprak vervolgens de hoop uit, dat deze officieele opening er toe mocht medewerken, dat aan het insti tuut een zoo ruim mogelijke bekendheid zou worden gegeven en riep daartoe aller medewerking in. Moge, aldus besloot spr., de jongste spruit van de 15 jaar geleden o.a. door Treub, Daniels en Stokvis opgerichte ver eeniging zich haar grooten voorgangers waardig toonen en in ons land een plaats innemen, die aan iedereen bekend en door ieder gaarne geconsulteerd wordt. (Ap plaus). Na afloop van de openingsplechtigheid van het Instituut voor de geschiedenis van de Genees-, wis en natuurkunde, zal het Bestuur met enkele buitenlandsche gasten en andere genoodigden aanzitten aan een gemeenschappelijke maaltijd in Huize Bruins. Van de buitenlandsche gasten noemen wij o.a.: Prof. Dr. E. Sigerist, directeur van het Institut für Geschichte der Me dizin te Leipzig, Prof. Dr. Laignet Lavas- tine uit Parijs, vertegenwoordiger van den Franschen Minister van Onderwijs en Dr. van Scheevesteen, uit Antwerpen. PROTESTANTSCH BUREAU VOOR SOCIALE ADVIEZEN. Op initiatief van Dr J. Riemens, Hervormd predikant alhier, werd het vorig jaar opgericht een Protestantscli Bureau voor sociale adviezen, waar aan personen van verschillende rich ting meewerken. Voorzitter is een oud-hoofd eener openbare school, de heer J. F. de Ren, vice voorzitter de heer P. Ph. Deumer. Van de' verschillende medewerkers noemen wij hier Mr. F. PI. v. d. Tas, J. van Polanen en G. Wolfslag. Uit het verslag der werkzaamheden vanaf 1 Januari tot midden Juni blijkt tevens, r medewerking wordt ont vangen den ambtenaar der kin derwet U van verschillende predi kanten, enkele juristen, van de ge rechtsdeurwaarders in de omliggende kantons, alsmede van de belasting ambtenaren. van den Armenraad werden tal van rapporten ontvangen. Door de toetreding van Dr. J. F. R. Rassers. alhier, is nu ook een medicr* aan het bureau verbonden. lederen Dinsdagavond van 78.15 uur houdt het bestuur zitting. Tal van raadgevingen en adviezen over de meest uiteenloopende aangelegenhe den worden op het spreekuur gegeven: voogdijkwesties, ontzetting uit de ouderlijke macht, naamsverandering, ontruimingszaken, belastingreclames, alimentatiegevallen, enz., enz. Processen van allerlei aard werden bij het bureau aangebracht, welke speciaal door Mr. F. H. v. d. Tas wer den behandeld. Ook. kwamen sommige personen zich over hun ongelukkig huwelijksleven beklagen, waarbij met raad werd op getreden. De gang van zaken in de eerste zes maanden heeft getoond, dat het bu reau bestaansrecht heeft niet alleen, maar ook voorziet in een in verschei dene kringen reeds lang gevoelde be hoefte aan een instelling op Protes- tantsch Christelijken grondslag, die zich voor allerlei sociale belangen in teresseert. Het bureau heeft dringend behoefte aan eenige wetboeken, een schrijfma chine, enz., waarvoor het bestuur een beroep doet op welgezinde stadgenoo- ten. Het secretariaat is gevestigd bij den heer Th. J. van der Heyden, De Gé- nestetstraat 77a. CHR. POSTAMBTENAREN. De afd. Leiden en Omstreken van dezen Bond vergaderde Woensdag avond in gebouw Prediker, Jan Vos- sensteeg. Om 8 uur opende de Voorzitteer met bet lezen van Ps. 1 en gebed. De notulen der vorige vergadering werden ongewijzigd vastgesteld. Met een hartelijk woord van wel kom en aansporing om getrouw mede te werken, mocht weder een nieuw lid worden aangenomen. Omtrent de samenwerking met an dere organisaties werden de lijnen vastgesteld. Aan den heer Directeur van het Postkantoor zal verzocht worden in een Zondagsdienst, waarbij men zoo wel des morgens als des avonds on der kerktijd dienst moet doen. zoo mogelijk wijziging te .brengen, opdat men op den dag des Heeren minstens eenmaal de kerkdienst kan bijwonen. De plinten van den beschrijvingsbrief voor het Congres zullen op de e.v. vergadering behandeld worden. Na het bespreken van verschillende interne aangelegenheden sloot de oorzitter deze gezellige vergadering met dankgebed. J. B. MEIJNEN 70 JAAR. Op Donderdag 28 Juni a.s. hoopt een zeer bekende persoonlijkheid in onze stad, de heer J. B. Meijnen, zijn 70sten verjaardag te bereiken. De heer Meijnen was toen hij het maatschappelijk leven intrad eerst onderwijzer aan de voormalige Hooi- grachtschool, vervolgens 33 jaar lang Hoofd der M.U.L.O.-school aan het Noordeinde, die haar leerlingen trok tot ver uit den omtrek van Leiden. Op zijn verjaardag, nu 10 jaar geleden, den 28sten Juni 1918, nam hij afscheid van het onderwijs, maar niet om rus tend burger te worden, want niet al leen gaf bij lessen op de Zendings school te Oegstgeest (wat hij ook thans nog doet) maar weldra eischte de po litiek hem op en al spoedig deed hij zijn intrede in den Leidschen raad na mens de C.-H. partij, om na de ge meenteraadsverkiezingen van 1923 benoemd te worden tot Wethouder van Onderwijs, wat hij tot de nieuwe raadsformatie in 1927 is gebleven. Hij was lid der plaatselijke School commissie en inspecteur van Chr. Volksonderwijs. Met de heeren Lens en Kalsbeek stelde hij het gedenk boek „Van Strijd en Zegen" samen, het werk dat uitgegeven werd bij gelegen heid van het 50-jarig bestaan der Ver eeniging van Chr. Onderwijs in Ne derland en O. B. Hij is een man van veel organisee- rend talent; hij had behalve in de Christelijk-Historische kiesvereeniging ook veel invloed in de Ned. Herv. Kerk, waar hij onlangs gehuldigd is wegens zijn 40-jarig jubileum als lid van het college van Notabelen, waar van hij thans voorzitter is, terwijl hij terzelfder tijd gehuldigd werd als voor zitter van de kerkelijke kiesvereeni ging „De Herv. Kerk". Zijn stem en raad heeft veel invloed in kerkelijke aangelegenheden. Bijzonder heeft hij zich steeds ge- interesseerd voor de Zendingsschool te Oegstgeest, evenals voor de Zen ding in 't algemeen en speciaal voor het Comité „Zendingssteun in Natu- ra". Momenteel is de heer Meijnen nog voorzitter van de commissie tot inza meling van vrijw. bijdragen voor eere- 'l onsten en van het fonds tot verbete- c'rig der predikantstractementen. Binnenland. D© algemeen© vergadering van de Ned. Ver. voor Auto-Snelwegen. In de stervlucht naar Reims werd Geyssendorffer eerste in de klasse verkeersvliegtuigen. Buitenland. De nota van Kellogg is aan 14 sta ten verzonden. Maddalena heeft weer voedsel en materiaal voor Nob*le uitgegooid. Hermann Muller zal nu trachten een nieuw ministerie op den grond slag van een kleinere coalitie samen te stellen. Het spoorwegongeluk in Zweden. Bemiddeling van den Minister van Nijverheid inzake het conflict in de Antwerpsche haven. Onderhandelingen tusschen de re~ geeringen te Nanking en Moekden. Japan zal een deel zijner marine* strijdkrachten uit China terugtrekken. De dag van zijn zeventigsten ver jaardag zal zeker niet onopgemerkt voorbijgaan al zal de feestelijke vie ring daarvan ongetwijfeld getemperd worden door het feit, dat de heer Meij nen het vorig jaar zijn vrouw van zijn zijde zag weggerukt, waarmede een groote schaduw over zijn leven is ge komen. EX. APOTHEKERS-ASSISTENTEN. Opgeroepen 4 candidaten. Geslaagd mej. J. A. Saüer, geboren te Kethel en Spaland. CHR KWEEKSCHOOL. Examen Nutt. Handwerken, gehou den op 21 en 22 Juni j.l. Geëxamineerd en geslaagd 8 candi daten, n.l. de dames: P. A. Israël, Leiden; W. A. Jansen Schoonhoven, Oegstgeest; S. H. Linschoten, Bode graven; J. v. d. Niet, Noordwijk; A, van Rijn, Leiderdorp; A. Siderius, Kat~ wijk; J. van Straten, Wassenaar; EL A. van Waveren, Lisse. De examens zijn afgeloopen. Van de 26 zijn 24 candidaten geslaagd. LEIDSCHE MODE-VAKSCHOOL. Aan de Leidsche Mode-Vakschool zijn na gehouden examen geslaagd voor Costumière de dames J. Alkema de en P. Waasdorp en voor Leerares mevrouw A. v. d. BoonBeen. DAMMEN. De tweekamp SlechtenhorstKI eer. Woensdagavond werd de 3e partij gespeeld in de tweekamp tusschen ac heeren Slechtenhorst en Kleer. De laatste speelde met Wit een mooi po sitiespel. De heer Slechtenhorst speel de flankspel. Door eenige gewaagde zetten van beide spelers werd de partij zeer interessant. Kleer kwam tenslot te met een schijf voor in een zeer voor at eligen stand te staan, maar zag met de overwinning in 't zicht een een voudige zet over 't hoofd, waarvan Slechtenhorst dankbaar gebruik maakte en de partij in zijn voordeel besliste. De spelers besloten nu ver der te spelen tot een van beide 6 winstpunten heeft .Wat wel niet zoo spoedig zal zijn, daar zij volkomen te gen elkaar zijn opgewassen. De 4e partij wordt waarschijnlijk hedenavond gespeeld. Geslaagd voor het propaedeutisch examèn voor electro-technisch Inge nieur aan de Technische Hoogeschool te Delft T. J. v. d. Lith, Leiden. Op de Boommarkt ,had gister middag een vechtpartijtje plaats tus schen S. D. P. en v. L., beiden uit Zoe- torwoude. P. liep een lichte verwon ding op. De vechtersbazen verzochten de politie geen proces-verbaal op te maken. BINNENLAND. DE STEEKPENNINGEN VAN „DE TELEGRAAF". Onlangs had „Het Volk" gemeld, dat de Minister van Financiën den deur waarders der directe belastingen ver boden had advertenties te plaatsen in De Telegraaf", omdat de directie van dat blad steekpenningen uitreikte, om deze advertenties machtig te wor den. Dit baarde nog al opzien, omdat „De Telegraaf" zich zeer verontwaar digd had getoond over de corruptie in do gasbedrijven; dat het blad zich zelf

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1