CHRISTELIJK DACBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Belangrijkste nieuws in dit Bummer.
9*» JAARGANG
DONDERDAG 7 JUNI 1928
NUMMER 2454
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal. I 2.50
Per week 0.19
Franco per post per kwartaal f 2.90
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiën per regel 221/» cent
Ingezonden Mededeelingen dobbel tariei
Bij contract belangrijke reductie
Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling -
van ten hoogste 30 woorden, worden da
gelijks geplaatst ad. 40 cents
V Gebrek aan arbeiders.
De tijd ligt al weer betrekkelijk ver
achter ons, dat er als regel voor eiken
plichtgetrouwen, bonafide arbeider
werk te vinden was met een zoodanig
loon, dat hij met God en met eere zijn
gezin kon onderhouden. Dat was in de
beide jaren 1919 cn 1920, die we als de
periode van do „hoogconjunctuur" ple
gen aan te duiden.
Hoe is sindsdien alles veranderd. In
bijna elk beroep loopen de werkloozen
bij honderden ja soms bij duizenden
op straat zonder emplooi te kunnen
vinden. En als er ergens een betrek
king vacant is, is het aantal gegadig
den legio.
Daarom is het merkwaardig, dat er
althans één beroep is waar het an
ders gesteld is. Eigenlijk is het woord
„beroep" hier niet geheel op zijn plaats
en zou „ambt" beter zijn, hoewel toch
ook in beroep de idee van „roeping"
ligt.
We hebben hier het oog op het pre
dikantschap.
Volgens Van Alphen's Kerkelijk
Handboek bedroeg het aantal vaca
turen in de Ned. Herv. Kerk in de ja
ren 1907, 1917 en 1927 onderscheiden
lijk 126, 163 en 314; het aantal candi-
daten in diezelfde jaren onderschei
denlijk 60, 25 en 19.
Bij de Geref. Kerken is de toestand
ln dit opzicht wel weer heel wat gun
stiger, doch bij de Chr. Geref. Kerk.
waar het aantai vacatures 57 bedraagt,
nog ongustiger dan in de Ned. Herv.
Kerk, om van de kleinere kerkgemeen
schappen maar te zwijgen.
Zoowel van orthodoxe als van vrij
zinnige zijde heeft men dit verschijn
sel opgemerkt, en zich afgevraagd wat
toch wel de oorzaak ervan mag zijn.
Wellicht de te lage salarieering, aan
het predikantsambt verbonden?
Op deze vraag antwoordt zoowel
Ds. M. van Grieken, redacteur van De
Waarheidsvriend, het orgaan van den
Geref. Bond in de Ned. Herv. Kerk, als
Ds. M. C. van Wijlie, de hoofdredac
teur van Kerk en Volk, het orgaan van
ae Vereeniging van vrijzinnige Her
vormden, in ontkennen cïen zin.
Laatstgenoemde merkt terecht op,
dat voor betrekkingen, waaraan een
Veel kleiner salaris verbonden is dan
het predikantsambt (denk slechts aan
ingenieurs en meesters in de rechten)
dozijnen gestudeerde jonge mannen
klaar staan. „Dit is", zegt hij, „een
welsprekend bewijs, dat de predikan
tennood niet alleen, ja zelfs niet in de
eerste plaats veroorzaakt wordt door
financieele oorzaken. Bovendien, toen
vroeger de tractementen veel geringer
waren, was de begeerte om predikant
te worden grooter dan thans. Een dui
delijk teeken opnieüw, qltit er andere
redenen zijn dan de financieele".
Wat mag dan de oorzaak van dezen
dreigenden predikantennood zijn?
Het is niet gemakkelijk op deze
vraag een antwoord te geven, omdat
het vraagstuk zoo gecompliceerd is.
Wij gelooven echter, dat hier in elk
geval een tweetal factoren aan het
werk is.
De eene hangt samen met het wer
kelijkheidsbesef in onze dagen. Wij
zien de dingen nuchterder dan vroe
ger. De bezwaren van het ambt wor
den ook door onze jongeren reeds ge
zien, ja door velen hunner zoo groot
geacht, dat ze zich afvragen: „Wie is
tot deze dingen bekwaam?"
Het leiding geven aan de zielen is
ook inderdaad een zeer moeilijke en
consciëntieuze' arbeid.
Daar komt dan bij, vooral onder
vrijzinnigen, de onzekerheid omtrent
hetgeen dë kerk als geestelijk insti
tuut, als geloofsgemeenschap in de
toekomst kan betcekenen. De priester
werd predikant en de predikant wordt
voorganger. „Wat houdt", vraagt de
moderne Prof. v. Mourik Broekman,
„nu dat voorgangerschap in? Dat is
alles vrij onzeker. De jonge menschen
en eveneens hun ouders of andere
raadgevers kunnen zich geen beeld
vormen van hun toekomst als predi
kanten in de kerk van den huidigen
tijd en dit werkt remmend".
Werd de kerk zich meer haar roe
ping bewust, een pilaar en vastigheid
der'waarheid te zijn, dan zou deze on
zekerheid plaats maken voor zeker
heid, al spreekt het vanzelf, dat in
zoo'n kerk de vrijzinnigen geen plaats
zouden hébben.
Ga er toch maar veel gebeds op tot
God, dat Hij arbeiders in Zijn wijn
gaard uitstoote, die zich geroepen ge-
voeleh tot het heerlijke predikants
ambt en zich niet door de moeilijkhe
den daaraan verbonden laten weer
houden die roeping op te volgen.
STADSNIEUWS.
PRINSES JULIANA.
Prinses Juliana heeft heden haar
laatste college in dezen academischen
cursus bezocht.
De Prinses gaat thans met vacantie
en zal deze den eersten tijd doorbren
gen ten paleize te Soestdijk.
Naar wij vernemen, zal de Prinses
ook in den komenden academischen
cursus wederals studente een reeks
'olleges volgen.
GEREF. SCHC ^LVEREEl GING.
Gisteravond kwam in de School aan
c'e Hooglandsche Kerkgracht de Geref.
Schoolvereeniging in algemeene ver
gadering bijeen.
Deze vergadering, die slechts matig
was bezocht, werd te kwart over 8 door
den voorzitter, den heer H. Buurman,
geopend met 't laten zingen van Ps.
71 en gebed, waarna gelezen werd
I's alm 111.
De notulen van de vorige algemeene
vergadering worden gelezen en ge
arresteerd. Daarna leest de secretaris,
de heer A. 3. Mulder, het jaarverslag,
waaraan we het volgende ontleenen:
In de vacatures B. Zuidema en J.
Schaap werden tot bestuursleden ge
kozen de lieeren C. van Drimmelen en
De Greef. De heer Van Drimmelen
verliet echter in November de stad.
Als voorzitter in de vacature-Schaap
werd gekozen de heer H. Buurman,
terwijl de neer R. IJntema in zijn
plaats kwam als algem. sueundus.
Penningmeester en secreiaris bleven
de heeren T. S. Goslinga en A. B. Mul
der. De bouwcommissie werd aange
vuld met den heer G. Kuperus in de
plaats van den heer Buurman, die
ambtshalve uittrad.
In Maart verleenden B. en W. mede
werking voor den bouw van een gym
nastieklokaal aan de Hooglandsche
Kerkgracht. Men stuit daarbij thans
oj moeilijkheden met de aankoop van
een daarvoor benoodigd stukje grond
maar de zaak heeft steeds voortgang.
Dé nieuwbouw van de school aan de
Javastraat bracht veel moeilijkheden
mee, maar de bouw heeft thans voort
gang en D.V. zal 1 September a.s. de
school in gebruik genomen worden.
Wat de scholen betreft: De U.L.O.-
kopschool aan de Hooglandsche Kerk
gracht telde op 1 Jan. 1927 61 leerlin
gen. 1 April begon de heer Hemmes
als vakleeraar Wiskunde zijn werk.
Op 1 Sept. werden 38 nieuwe leerlin
gen ingeschreven: 1 voor klas 3 en 37
vc or klas 1, waardoor splitsing noodig
was in 2 klassen. De school telde toen
81 leerlingen, op 31 December 79, waar
onder 31 uit 10 verschillende plaatsen
buiten Leiden.
Het aantal leerlingen op de school
Hooglandsche' Kerkgracht L.O. be
droeg op de 4 teldata resp. 250250—
263262, dus gemiddeld 256 leerl.
1 Sopt. werd de tweede klas gesplitst,
waardoor nu de school 2 gesplitste
leerjaren heeft, n.l. het 5e en het 6e.
Het getal kinderen op heden klom tot
277. De school wordt te klein. Een
gymnastieklokaal en twee nieuwe
leslokalen zouden uitkomst geven.
Op de School Stadhouderslaan be
draagt het aantal leerlingen gemid
deld 237 (vorig jaar 227). De nieuwe
cursus begon met 262 leerlingen.
De vervolgcursus verliep naar
wensch en werd bezocht door 42 leer
lingen.
Het gemiddeld aantal leerlingen op
de Lusthoflaanschool bedroeg 349. Op
1 Mei 1927 werden 61 leerlingen aan
gegeven, waardoor weer een parallel-
kias moest worden evermd. Door de
welwillendheid van de R.-K. School
vereeniging kon een klas (de tweede)
ondergebracht worden in de naast
aangebouwde R.-K. school. De toena
me van het aantal leerlingen maakte
uitbreiding van het personeel noodig.
Het verloopvan de Fransche cur
sus is minder bevredigend. De le klas
telde dit jaar nog 26 leerlingen, de 2e
klas echter slechts 10. Het Bestuur
dringt aan op meer belangstelling voor
dezen cursus.
Een woord ter eerbiedige en dank
bare nagedachtenis wijdde de secreta
ris aan wijlen den heer Gaisterland,
iri herinnering brengende zijn voor
beeldige energie, die hij geheel heeft
gewijd aan liet werk, dat God hem
gegeven had te doen.
In zijn-plaats werd benoemd de heer
G Bakema van de Lusthoflaanschool.
Aan deze school is benoemd de heer
G. H. Pothuis te Leerdam. Aan de
nieuwe Kooiparkschool werd tegen 1
Sept. benoemd de heer C. P. v. d. Bic.
Dit verslag werd onder dankzegging
i'Mi den secretaris goedgekeurd.
Daarna bracht de penningmeester,
heer T. S. Goslinga verslag uit van
den financieelen toestand.
Aan dit verslag ontleenen we het
volgende:
Over het geheel genomen was het
een rustig jaar, waarin wel de zorgen
soms kwelden, al zou het maar zijn
om steeds de noodige gelden te ver
krijgen om aan alle verplichtingen tij-
oig te kunnen voldoen.
Nog steeds is en blijft het voor de be
sturen een moeilijke taak de exploita
tie van het Christelijk onderwijs te fi
nancieren, vooral omdat de medewer
king van het Gemeentebestuur nog al
eens wat te wenschen overliet en niet
datgene verkregen werd waarop wij
meenden aanspraak te mogen maken.
In het geschil over de uitbetaling
van een boventalligen onderwijzer aan
do school voor U.L.O. Hooglandsche
Kerkgracht is door de Kroon thans
uitgewezen dat de Vereeniging de las
ten daarvan moet dragen, hetgeen
voor de vereeniging een verlies van
f 2840,beteekent.
Een overzicht van de uitgaven voor
elke school, in vergelijking van de bei
de voorafgaande jaren geeft U het vol
gende beeld.
1925 1926 1927
U. L. O. School
f 14314.20s f 14706,90 f 16678.50°
School Hoogl. Kerkgracht G. L. O.
f 24795.93s f 24817.11 f 26050,63°
School Stadhouderslaan
f 23595 36s f 23039.205 f 24335.31
School Lusthoflaan
f 24667.39" f 24889.87° f 29153.31
Oogenschijnlijk geeft een vermeer
dering der exploitatiekosten voor de
cirie eerstgenoemde scholen reden tot
ongerustheid, vooral wanneer er nog
ec-n aanwijsbaar verlies van f 2840,
is in te halen.
Toch, als men nagaat aan welke oor
zaken de hoogere kosten zijn te wijten,
dan behoeven wij ons niet te laten ont
moedigen want men mag constateeren
dat ondanks die meerdere uitgaven
alle kosten zijn gedekt en het verlies
voor een gedeelte in dit boekjaar is
ingehaald.
De winst- en verliesrekening sluit
met een bedrag van f 5048,56.
De meerdere kosten der exploitatie
vinden hun oorzaak io meerdere uit
gaven aan salarissen der onderwij-
z( rs en de voor hen vers hu' igde pen
sioenbijdragen, daarbij voor de school
U.L.O. door de aanstelling van een
vakleeraar wiskunde.
De vermeerdering van het aantal
leerlingen is voldoende verklaring
voor de vermeerdering der uitgaven,
maar brengt ook vanzelf meerdere
vergoeding van gemeentewege, zij het
c'an, dat die vooiloopig besta A in voor
schotten, aangezic». definitieve eind-
afrekenng veel later plaats vindt en
over zeker ar vel eens onaangename
verrrassingen kan geven.
De Winst- en Verliesrekening leert,
dat ondanks het groote Verlie_ op de
U L.O.-School Hoogl. Kerkgracht van
pl.m. f 3460.—, waarin begrepei) het
reèds in den aanvang genoemde be
drag van f 2840,het verlies voor de
Vereeniging per saldo f 1268,36 be
droeg, clank zij de gunstige factoren
van lager bedrag voor interestvergoe
ding, de meerdere ontvangst van ex-
tia schoolgelden en een voordeelige
exploitatie voor de drie scholen voor
LO.
De toename van het aantal leerlin
gen der U.L.O. school wettigt de hoop,
dat ook deze school de kwade periode
heeft gehad en verder geen verlies
meer voor de Vereeniging zal opleve
ren.
De balans sluit met een totaal be
drag van f 135733,66.
Alles bijeen genomen is er dit jaar
reden tot dank.
Uitvoering van het besluit der Alge
meene Ledenvergadering van 28 April
1G27, waarbij het bestuur gemachtigd
werd in verband met den bouw van
een nieuwe school in het Kooiparlc een
Obligatieleening te sluiten, tot dek-
kjng van het aan de gemeente te beta
len voorschot en tot versterking van
c'e noodige kasmiddelen is gelukkig
in het allerlaatst van dit boekjaar mo
gelijk geworden, maar geeft ons naast
de bestaande, weder nieuwe zorgen.
Nadat eenige oogenblikken pauze
was gehouden werd over dit verslag
eenige bespreking gehouden, waarna
het onder dank aan den penningmees
ter werd goedgekeurd.
De commissie tot nazieh van de re
kening bracht bij monde van den heer
Kuperus verslag uit. Alles was in de
beste orde bevonden en spr. wees er op
hoe keurig de heer Goslinga zijn inge
wikkeld en uitgebreid werk behartigt.
Spr. stelde voor den penningmeester
onder dank te dechargeeren van zijn
beheer. Aldus werd besloten.
Als nieuwe commissie tot nazien
van de rekening van. den penning
meester werden gekozen de heeren
D. Wessel en P. S. Anes. Als secundi
werden aan deze. commissie toege
voegd de heeren Veenendaal en Van
Varik.
Bij de bestuursverkiezing, die daar
na plaats had, werden herkozen de
heeren T. S. Goslinga, De Greef, A. B.
Mulder on G. IJntema, terwijl in de va
cature-Van Drimmelen werd gekozen
de heer Halsema, cand.-notaris te
Oegstgeest.
Bij de rondvraag stelde de heer Van
Hooidonk voor om de nieuwe school
in het Kooipark het opschrift te geven:
School met den Bijbel. Verschillende
heeren wilden gewoon den naam:
School voor Geref. Onderwijs handha
ven.
Na eenige bespreking werd besloten
ook voor deze nieuwe school de oude
naam te handhaven.
Nadat nog enkele interne aangele
genheden waren besproken, die niet
voor publiciteit vatbaar waren, werd
de vergadering door den Voorzitter ge
sloten, waarna de heer D. Meijer voor
ging in dankgebed.
GEREF. KERK IN H. V.
De Geref. Kerk in Hersteld Verband
alhier, die eerst verleden week werd
geïnstitueerd, heeft Dinsdagavond
onder leiding van den consulent, Ds.
H. Hamper van 's-Gravenhage, het be-
roepingswerk ter hand genomen. Een
beroep werd uitgebracht op Ds. H. C.
v d. Brink, van Zandvoort.
Ds. H. C. v. d. Brink werd 13 Nov.
1866 geboren. Hij diende achtereenvol
gens de Geref. Kerken te Rinsuma-
geest van 1893 tot 1896; Heeg tot 1900;
Rotterdam tot 1912, Dieren tot 1919 en
Zandvoort tot aan zijn afzetting in
1926, omdat hij weigerde zich aan de
besluiten der Synode van Assen te
conformeeren.
Sindsdien is hij predikant bij de
Geref. Kerk in H. V. te Zandvoort.
JAARVERGADERING LEIDSCHE
KUNSTKRING VOOR ALLEN.
Gisteravond werd in de bovenzaal
van café rest. „In den Vergulden
Turk" de algemeene jaarlijksche ver
gadering gehouden van den Leid-
scheti Kunstkring voor Allen.
D-^ze vergadering stond onder lei
ding van den heer P. van der Hoe
ven, die te ongeveer half negen te
matig bezochte bijeenkomst opende
met een woord van welkom tot de
aanwezigen, waarna de notulen wer
den gelezen door de 2de secretaresse,
Mej. L. Valk, en onveranderd gear
resteerd.
Vervolgens bracht de secretaris, de
heer H. W. Spendel, het jaarverslag
uit.
Dit verslag maakt met groote vol
doening melding van het steeds toe
nemend ledental, hetwelk in het afge-
loopen seizoen 1040 personeele leden
en 126 echtparen, te zamen 1292 leden
bedroeg.
De toevloed van nieuwe leden was
zoo groot, dat het bestuur, rekening
houdende met de ruimte in de groote
Stadszaal, tal van candidaten op dc
reservelijst moest plaatsen; wel een
bewijs, dat de L. K. K. in een groote
behoefte voorziet.
De concerten, die in het afgeloopen
seizoen gegeven zijn. konden den toets
der critiek ruimschoots doorstaan en
verwierven dan ook den vrijwel alge-
meenen bijval der leden.
Het valt te betreuren, aldus de se
cretaris in zijn verslag, dat de op
komst bij de beide Schouwburgavon
den dansavond van Raden Mas
Jodjana en voorstelling „Jozeph in
Dothan" zoozeer beneden de ver
wachtingen bleef, waardoor het be
stuur genoodzaakt was om financi
eele redenen, de reeds in voorberei
ding zijnde plannen tot het organisee-
ren van een jeugdcöhcert voorloopig
te laten varen.
Met woorden van dank voor de in
in dit seizoen van vele zijden onder
vonden medewerking besloot het ver
slag.
Daarna werd het onder hartelijko
dankzegging aan den steller onveran
derd goedgekeurd.
Aan het jaarverslag van den pen
ningmeester, den heer L. Gerverdinck,
is het volgende ontleend:
Het jaar, eindigende 31 Mei 1928,
sluit met een nadeelig saldo van
128, tengevolge van het feit, dat de
dansavond van Raden Mas Jodjana
en de voorstelling van „Jozeph in Do
than" samen een nadeelig saldo heb
ben opgeleverd van rond 500.
Het reservefonds van 300 behoef
de echter nog niet te worden aange
sproken, omdat het jaar werd aange
vangen met een saldo van 169, zoo
dat er op 1 Mei 1928 nog 41 in kas
was.
Aan contributie werd in het afge
loopen jaar ontvangen 3790, terwijl
de zes gewone concerten in totaal ge
kost hebben 3025, onder aftrek van
opbrengst programma's en bespreek-
geld.
De algemeene onkosten bedroegen
390, en kosten van vergaderingen
enz. 70, terwijl aan belasting werd
ontvangen en afgedragen aan de ge
meente 375.
De begrooting voor het jaar 1928—
1929 sluit in ontvangsten en uitgaven
op een bedrag van 3991.
Binnenland.
Prof. Dr. A. J. Th. Jonker is te
Heerde overleden.
Radio-rede namens minister Bee-
laerst te Genève via Kootwijk uitge
zonden naar Oost- en Wesf-Indië.
Nederland en de verdeeling der
golflengten.
Maatregelen tegen overproductie
van tulpenbollen.
Buitenland.
Het Poolsch-Litausch conflict in
den Volkenbondsraad.
Bij de Italiaansche ambassade te
Berlijn zijn de ruiten ingeworpen.
De Dnitsche socialisten verklaren
zich voor de groote coalitie.
Paul Göhre is overleden.
Een ultimatum van Nanking aan
laerts te Genèvr. via Kootwijk nitge
Tsjang Tso Lin zou nog leven maar
is ernstig gewond.
De ontvangen noodseinen van de
„Italia".
Jaarverslag en hegrooting werden
eveneens nadat de voorzitter den heer
Gerverdinck den dank der vereeni
ging had betuigd voor zijn voorbeel
dig ingerichte administratie, onveran
derd vastgesteld.
Besloten werd de gelden der veree
niging op dezelfde wijze te beheeren
als tot dusverre geschiedde.
Bij de bestuursverkiezing' werden
de aftredende bestuursleden, Mejuff.
Oudshoorn en de heeren L. Gerver
dinck en A. Harmsen met algemeene
stemmen herkozen. Alle drie lieten
zich hun benoeming welgevallen.
Tot leden der kascommissie voor
het seizoen 19281929 werden geko
zen de heeren M. van Hooff (aftr.), D.
H. de Reede en C. P. Vlieland; tot hun
plaatsvervangers de heeren A. A. H.
Wijnobel, P. H. Snijders en C. Roozen.
De contributie werd op voorstel van
het bestuur gehandhaafd op het be
drag van het vorige jaar.
Bij de rondvraag bracht d© heer
Broekhuizen nog eens nadrukkelijk
onder de aandacht der leden, dat de
minimum-contributie 3 per jaar en
per lid bedraagt, maar dat grootere
bedragen gaarne worden geaccepteerd
Daarna sloot de Voorzitter onder
dankzeggin'g aan de aanwezigen voor
hun tegenwoordigheid, de vergade
ring.
VERSPREIDING VAN KENNIS OVER
ELECTRICITEIT.
Men zal zich herinneren, dat op 9
Maart j.l. in de Stadsgehoorzaal al
hier een bijeenkomst is gehouden,
waarmede de zoogenaamde paedago-
giscbe campagne ter verspreiding van
kennis over de electriciteit werd inge
zet. Ten einde nu te komen tot het on
derwijs in electro-techniek op de la
gere scholen, zullen voor het onder
wijzend personeel der openbare en
bijzondere scholen cursussen worden
gehouden.
Met de voorbereiding van een en an
der is men thans zoover gevorderd,
dat reeds een dezer dagen verschillen
de cursussen in en buiten Leiden een
aanvang zullen nemen. Élke cursus
zal omvatten drie lessen van 1H uur
elk, benevens een les, waarin gelegen
heid zal worden gegeven van gedach
ten te wisselen.
Naar wij vernemen bestaat er bij
het onderwijzend personeel zoo.veel
belangstelling voor deze cursussen,
dat het niet mogelijk is alle onderwij
zers in de gelegenheid te stellen vóór
de a.s. zomervacantie de lessen te vol
gen. De volgende serie cursussen zal
zoodra mogelijk na de zomervacantie
worden gegeven.
IJDO'S EXPEDITIE-GIDS.
Reeds lang werd in onze stad de
behoefte gevoeld aan een nauwkeuri
ge en volledige gids, waarin men zou
kunnen vinden alle mogelijke verzend
gelegenheden van. uit Leiden. O.a. op
de Kamer van Koophandel werd deze
zaak meermalen ter sprake gebracht
en daarbij werd opgemerkt, dat de
samenstelling en uitgave van zulk 'n
gids iets zou zijn voor een vooruitstre
vend zakenman.
Dit is schijnbaar niet voor doove
ooren gezegd, want thans is bij de N.
V. Boek- en Steendrukkerij Èduard
IJdo alhier zulk oen expeditiegids
voor Leiden en omstreken verschenen
omvattende autodiensten en boden,
beurtvaartdiensten sleepdiensten expo
ditie, verhuizingen, dienstverrichting,