CHRISTELIJK DACBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. Belangrijkste nieuws in dit Bummer. 9*» JAARGANG DONDERDAG 7 JUNI 1928 NUMMER 2454 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal. I 2.50 Per week 0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentiën per regel 221/» cent Ingezonden Mededeelingen dobbel tariei Bij contract belangrijke reductie Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling - van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents V Gebrek aan arbeiders. De tijd ligt al weer betrekkelijk ver achter ons, dat er als regel voor eiken plichtgetrouwen, bonafide arbeider werk te vinden was met een zoodanig loon, dat hij met God en met eere zijn gezin kon onderhouden. Dat was in de beide jaren 1919 cn 1920, die we als de periode van do „hoogconjunctuur" ple gen aan te duiden. Hoe is sindsdien alles veranderd. In bijna elk beroep loopen de werkloozen bij honderden ja soms bij duizenden op straat zonder emplooi te kunnen vinden. En als er ergens een betrek king vacant is, is het aantal gegadig den legio. Daarom is het merkwaardig, dat er althans één beroep is waar het an ders gesteld is. Eigenlijk is het woord „beroep" hier niet geheel op zijn plaats en zou „ambt" beter zijn, hoewel toch ook in beroep de idee van „roeping" ligt. We hebben hier het oog op het pre dikantschap. Volgens Van Alphen's Kerkelijk Handboek bedroeg het aantal vaca turen in de Ned. Herv. Kerk in de ja ren 1907, 1917 en 1927 onderscheiden lijk 126, 163 en 314; het aantal candi- daten in diezelfde jaren onderschei denlijk 60, 25 en 19. Bij de Geref. Kerken is de toestand ln dit opzicht wel weer heel wat gun stiger, doch bij de Chr. Geref. Kerk. waar het aantai vacatures 57 bedraagt, nog ongustiger dan in de Ned. Herv. Kerk, om van de kleinere kerkgemeen schappen maar te zwijgen. Zoowel van orthodoxe als van vrij zinnige zijde heeft men dit verschijn sel opgemerkt, en zich afgevraagd wat toch wel de oorzaak ervan mag zijn. Wellicht de te lage salarieering, aan het predikantsambt verbonden? Op deze vraag antwoordt zoowel Ds. M. van Grieken, redacteur van De Waarheidsvriend, het orgaan van den Geref. Bond in de Ned. Herv. Kerk, als Ds. M. C. van Wijlie, de hoofdredac teur van Kerk en Volk, het orgaan van ae Vereeniging van vrijzinnige Her vormden, in ontkennen cïen zin. Laatstgenoemde merkt terecht op, dat voor betrekkingen, waaraan een Veel kleiner salaris verbonden is dan het predikantsambt (denk slechts aan ingenieurs en meesters in de rechten) dozijnen gestudeerde jonge mannen klaar staan. „Dit is", zegt hij, „een welsprekend bewijs, dat de predikan tennood niet alleen, ja zelfs niet in de eerste plaats veroorzaakt wordt door financieele oorzaken. Bovendien, toen vroeger de tractementen veel geringer waren, was de begeerte om predikant te worden grooter dan thans. Een dui delijk teeken opnieüw, qltit er andere redenen zijn dan de financieele". Wat mag dan de oorzaak van dezen dreigenden predikantennood zijn? Het is niet gemakkelijk op deze vraag een antwoord te geven, omdat het vraagstuk zoo gecompliceerd is. Wij gelooven echter, dat hier in elk geval een tweetal factoren aan het werk is. De eene hangt samen met het wer kelijkheidsbesef in onze dagen. Wij zien de dingen nuchterder dan vroe ger. De bezwaren van het ambt wor den ook door onze jongeren reeds ge zien, ja door velen hunner zoo groot geacht, dat ze zich afvragen: „Wie is tot deze dingen bekwaam?" Het leiding geven aan de zielen is ook inderdaad een zeer moeilijke en consciëntieuze' arbeid. Daar komt dan bij, vooral onder vrijzinnigen, de onzekerheid omtrent hetgeen dë kerk als geestelijk insti tuut, als geloofsgemeenschap in de toekomst kan betcekenen. De priester werd predikant en de predikant wordt voorganger. „Wat houdt", vraagt de moderne Prof. v. Mourik Broekman, „nu dat voorgangerschap in? Dat is alles vrij onzeker. De jonge menschen en eveneens hun ouders of andere raadgevers kunnen zich geen beeld vormen van hun toekomst als predi kanten in de kerk van den huidigen tijd en dit werkt remmend". Werd de kerk zich meer haar roe ping bewust, een pilaar en vastigheid der'waarheid te zijn, dan zou deze on zekerheid plaats maken voor zeker heid, al spreekt het vanzelf, dat in zoo'n kerk de vrijzinnigen geen plaats zouden hébben. Ga er toch maar veel gebeds op tot God, dat Hij arbeiders in Zijn wijn gaard uitstoote, die zich geroepen ge- voeleh tot het heerlijke predikants ambt en zich niet door de moeilijkhe den daaraan verbonden laten weer houden die roeping op te volgen. STADSNIEUWS. PRINSES JULIANA. Prinses Juliana heeft heden haar laatste college in dezen academischen cursus bezocht. De Prinses gaat thans met vacantie en zal deze den eersten tijd doorbren gen ten paleize te Soestdijk. Naar wij vernemen, zal de Prinses ook in den komenden academischen cursus wederals studente een reeks 'olleges volgen. GEREF. SCHC ^LVEREEl GING. Gisteravond kwam in de School aan c'e Hooglandsche Kerkgracht de Geref. Schoolvereeniging in algemeene ver gadering bijeen. Deze vergadering, die slechts matig was bezocht, werd te kwart over 8 door den voorzitter, den heer H. Buurman, geopend met 't laten zingen van Ps. 71 en gebed, waarna gelezen werd I's alm 111. De notulen van de vorige algemeene vergadering worden gelezen en ge arresteerd. Daarna leest de secretaris, de heer A. 3. Mulder, het jaarverslag, waaraan we het volgende ontleenen: In de vacatures B. Zuidema en J. Schaap werden tot bestuursleden ge kozen de lieeren C. van Drimmelen en De Greef. De heer Van Drimmelen verliet echter in November de stad. Als voorzitter in de vacature-Schaap werd gekozen de heer H. Buurman, terwijl de neer R. IJntema in zijn plaats kwam als algem. sueundus. Penningmeester en secreiaris bleven de heeren T. S. Goslinga en A. B. Mul der. De bouwcommissie werd aange vuld met den heer G. Kuperus in de plaats van den heer Buurman, die ambtshalve uittrad. In Maart verleenden B. en W. mede werking voor den bouw van een gym nastieklokaal aan de Hooglandsche Kerkgracht. Men stuit daarbij thans oj moeilijkheden met de aankoop van een daarvoor benoodigd stukje grond maar de zaak heeft steeds voortgang. Dé nieuwbouw van de school aan de Javastraat bracht veel moeilijkheden mee, maar de bouw heeft thans voort gang en D.V. zal 1 September a.s. de school in gebruik genomen worden. Wat de scholen betreft: De U.L.O.- kopschool aan de Hooglandsche Kerk gracht telde op 1 Jan. 1927 61 leerlin gen. 1 April begon de heer Hemmes als vakleeraar Wiskunde zijn werk. Op 1 Sept. werden 38 nieuwe leerlin gen ingeschreven: 1 voor klas 3 en 37 vc or klas 1, waardoor splitsing noodig was in 2 klassen. De school telde toen 81 leerlingen, op 31 December 79, waar onder 31 uit 10 verschillende plaatsen buiten Leiden. Het aantal leerlingen op de school Hooglandsche' Kerkgracht L.O. be droeg op de 4 teldata resp. 250250— 263262, dus gemiddeld 256 leerl. 1 Sopt. werd de tweede klas gesplitst, waardoor nu de school 2 gesplitste leerjaren heeft, n.l. het 5e en het 6e. Het getal kinderen op heden klom tot 277. De school wordt te klein. Een gymnastieklokaal en twee nieuwe leslokalen zouden uitkomst geven. Op de School Stadhouderslaan be draagt het aantal leerlingen gemid deld 237 (vorig jaar 227). De nieuwe cursus begon met 262 leerlingen. De vervolgcursus verliep naar wensch en werd bezocht door 42 leer lingen. Het gemiddeld aantal leerlingen op de Lusthoflaanschool bedroeg 349. Op 1 Mei 1927 werden 61 leerlingen aan gegeven, waardoor weer een parallel- kias moest worden evermd. Door de welwillendheid van de R.-K. School vereeniging kon een klas (de tweede) ondergebracht worden in de naast aangebouwde R.-K. school. De toena me van het aantal leerlingen maakte uitbreiding van het personeel noodig. Het verloopvan de Fransche cur sus is minder bevredigend. De le klas telde dit jaar nog 26 leerlingen, de 2e klas echter slechts 10. Het Bestuur dringt aan op meer belangstelling voor dezen cursus. Een woord ter eerbiedige en dank bare nagedachtenis wijdde de secreta ris aan wijlen den heer Gaisterland, iri herinnering brengende zijn voor beeldige energie, die hij geheel heeft gewijd aan liet werk, dat God hem gegeven had te doen. In zijn-plaats werd benoemd de heer G Bakema van de Lusthoflaanschool. Aan deze school is benoemd de heer G. H. Pothuis te Leerdam. Aan de nieuwe Kooiparkschool werd tegen 1 Sept. benoemd de heer C. P. v. d. Bic. Dit verslag werd onder dankzegging i'Mi den secretaris goedgekeurd. Daarna bracht de penningmeester, heer T. S. Goslinga verslag uit van den financieelen toestand. Aan dit verslag ontleenen we het volgende: Over het geheel genomen was het een rustig jaar, waarin wel de zorgen soms kwelden, al zou het maar zijn om steeds de noodige gelden te ver krijgen om aan alle verplichtingen tij- oig te kunnen voldoen. Nog steeds is en blijft het voor de be sturen een moeilijke taak de exploita tie van het Christelijk onderwijs te fi nancieren, vooral omdat de medewer king van het Gemeentebestuur nog al eens wat te wenschen overliet en niet datgene verkregen werd waarop wij meenden aanspraak te mogen maken. In het geschil over de uitbetaling van een boventalligen onderwijzer aan do school voor U.L.O. Hooglandsche Kerkgracht is door de Kroon thans uitgewezen dat de Vereeniging de las ten daarvan moet dragen, hetgeen voor de vereeniging een verlies van f 2840,beteekent. Een overzicht van de uitgaven voor elke school, in vergelijking van de bei de voorafgaande jaren geeft U het vol gende beeld. 1925 1926 1927 U. L. O. School f 14314.20s f 14706,90 f 16678.50° School Hoogl. Kerkgracht G. L. O. f 24795.93s f 24817.11 f 26050,63° School Stadhouderslaan f 23595 36s f 23039.205 f 24335.31 School Lusthoflaan f 24667.39" f 24889.87° f 29153.31 Oogenschijnlijk geeft een vermeer dering der exploitatiekosten voor de cirie eerstgenoemde scholen reden tot ongerustheid, vooral wanneer er nog ec-n aanwijsbaar verlies van f 2840, is in te halen. Toch, als men nagaat aan welke oor zaken de hoogere kosten zijn te wijten, dan behoeven wij ons niet te laten ont moedigen want men mag constateeren dat ondanks die meerdere uitgaven alle kosten zijn gedekt en het verlies voor een gedeelte in dit boekjaar is ingehaald. De winst- en verliesrekening sluit met een bedrag van f 5048,56. De meerdere kosten der exploitatie vinden hun oorzaak io meerdere uit gaven aan salarissen der onderwij- z( rs en de voor hen vers hu' igde pen sioenbijdragen, daarbij voor de school U.L.O. door de aanstelling van een vakleeraar wiskunde. De vermeerdering van het aantal leerlingen is voldoende verklaring voor de vermeerdering der uitgaven, maar brengt ook vanzelf meerdere vergoeding van gemeentewege, zij het c'an, dat die vooiloopig besta A in voor schotten, aangezic». definitieve eind- afrekenng veel later plaats vindt en over zeker ar vel eens onaangename verrrassingen kan geven. De Winst- en Verliesrekening leert, dat ondanks het groote Verlie_ op de U L.O.-School Hoogl. Kerkgracht van pl.m. f 3460.—, waarin begrepei) het reèds in den aanvang genoemde be drag van f 2840,het verlies voor de Vereeniging per saldo f 1268,36 be droeg, clank zij de gunstige factoren van lager bedrag voor interestvergoe ding, de meerdere ontvangst van ex- tia schoolgelden en een voordeelige exploitatie voor de drie scholen voor LO. De toename van het aantal leerlin gen der U.L.O. school wettigt de hoop, dat ook deze school de kwade periode heeft gehad en verder geen verlies meer voor de Vereeniging zal opleve ren. De balans sluit met een totaal be drag van f 135733,66. Alles bijeen genomen is er dit jaar reden tot dank. Uitvoering van het besluit der Alge meene Ledenvergadering van 28 April 1G27, waarbij het bestuur gemachtigd werd in verband met den bouw van een nieuwe school in het Kooiparlc een Obligatieleening te sluiten, tot dek- kjng van het aan de gemeente te beta len voorschot en tot versterking van c'e noodige kasmiddelen is gelukkig in het allerlaatst van dit boekjaar mo gelijk geworden, maar geeft ons naast de bestaande, weder nieuwe zorgen. Nadat eenige oogenblikken pauze was gehouden werd over dit verslag eenige bespreking gehouden, waarna het onder dank aan den penningmees ter werd goedgekeurd. De commissie tot nazieh van de re kening bracht bij monde van den heer Kuperus verslag uit. Alles was in de beste orde bevonden en spr. wees er op hoe keurig de heer Goslinga zijn inge wikkeld en uitgebreid werk behartigt. Spr. stelde voor den penningmeester onder dank te dechargeeren van zijn beheer. Aldus werd besloten. Als nieuwe commissie tot nazien van de rekening van. den penning meester werden gekozen de heeren D. Wessel en P. S. Anes. Als secundi werden aan deze. commissie toege voegd de heeren Veenendaal en Van Varik. Bij de bestuursverkiezing, die daar na plaats had, werden herkozen de heeren T. S. Goslinga, De Greef, A. B. Mulder on G. IJntema, terwijl in de va cature-Van Drimmelen werd gekozen de heer Halsema, cand.-notaris te Oegstgeest. Bij de rondvraag stelde de heer Van Hooidonk voor om de nieuwe school in het Kooipark het opschrift te geven: School met den Bijbel. Verschillende heeren wilden gewoon den naam: School voor Geref. Onderwijs handha ven. Na eenige bespreking werd besloten ook voor deze nieuwe school de oude naam te handhaven. Nadat nog enkele interne aangele genheden waren besproken, die niet voor publiciteit vatbaar waren, werd de vergadering door den Voorzitter ge sloten, waarna de heer D. Meijer voor ging in dankgebed. GEREF. KERK IN H. V. De Geref. Kerk in Hersteld Verband alhier, die eerst verleden week werd geïnstitueerd, heeft Dinsdagavond onder leiding van den consulent, Ds. H. Hamper van 's-Gravenhage, het be- roepingswerk ter hand genomen. Een beroep werd uitgebracht op Ds. H. C. v d. Brink, van Zandvoort. Ds. H. C. v. d. Brink werd 13 Nov. 1866 geboren. Hij diende achtereenvol gens de Geref. Kerken te Rinsuma- geest van 1893 tot 1896; Heeg tot 1900; Rotterdam tot 1912, Dieren tot 1919 en Zandvoort tot aan zijn afzetting in 1926, omdat hij weigerde zich aan de besluiten der Synode van Assen te conformeeren. Sindsdien is hij predikant bij de Geref. Kerk in H. V. te Zandvoort. JAARVERGADERING LEIDSCHE KUNSTKRING VOOR ALLEN. Gisteravond werd in de bovenzaal van café rest. „In den Vergulden Turk" de algemeene jaarlijksche ver gadering gehouden van den Leid- scheti Kunstkring voor Allen. D-^ze vergadering stond onder lei ding van den heer P. van der Hoe ven, die te ongeveer half negen te matig bezochte bijeenkomst opende met een woord van welkom tot de aanwezigen, waarna de notulen wer den gelezen door de 2de secretaresse, Mej. L. Valk, en onveranderd gear resteerd. Vervolgens bracht de secretaris, de heer H. W. Spendel, het jaarverslag uit. Dit verslag maakt met groote vol doening melding van het steeds toe nemend ledental, hetwelk in het afge- loopen seizoen 1040 personeele leden en 126 echtparen, te zamen 1292 leden bedroeg. De toevloed van nieuwe leden was zoo groot, dat het bestuur, rekening houdende met de ruimte in de groote Stadszaal, tal van candidaten op dc reservelijst moest plaatsen; wel een bewijs, dat de L. K. K. in een groote behoefte voorziet. De concerten, die in het afgeloopen seizoen gegeven zijn. konden den toets der critiek ruimschoots doorstaan en verwierven dan ook den vrijwel alge- meenen bijval der leden. Het valt te betreuren, aldus de se cretaris in zijn verslag, dat de op komst bij de beide Schouwburgavon den dansavond van Raden Mas Jodjana en voorstelling „Jozeph in Dothan" zoozeer beneden de ver wachtingen bleef, waardoor het be stuur genoodzaakt was om financi eele redenen, de reeds in voorberei ding zijnde plannen tot het organisee- ren van een jeugdcöhcert voorloopig te laten varen. Met woorden van dank voor de in in dit seizoen van vele zijden onder vonden medewerking besloot het ver slag. Daarna werd het onder hartelijko dankzegging aan den steller onveran derd goedgekeurd. Aan het jaarverslag van den pen ningmeester, den heer L. Gerverdinck, is het volgende ontleend: Het jaar, eindigende 31 Mei 1928, sluit met een nadeelig saldo van 128, tengevolge van het feit, dat de dansavond van Raden Mas Jodjana en de voorstelling van „Jozeph in Do than" samen een nadeelig saldo heb ben opgeleverd van rond 500. Het reservefonds van 300 behoef de echter nog niet te worden aange sproken, omdat het jaar werd aange vangen met een saldo van 169, zoo dat er op 1 Mei 1928 nog 41 in kas was. Aan contributie werd in het afge loopen jaar ontvangen 3790, terwijl de zes gewone concerten in totaal ge kost hebben 3025, onder aftrek van opbrengst programma's en bespreek- geld. De algemeene onkosten bedroegen 390, en kosten van vergaderingen enz. 70, terwijl aan belasting werd ontvangen en afgedragen aan de ge meente 375. De begrooting voor het jaar 1928— 1929 sluit in ontvangsten en uitgaven op een bedrag van 3991. Binnenland. Prof. Dr. A. J. Th. Jonker is te Heerde overleden. Radio-rede namens minister Bee- laerst te Genève via Kootwijk uitge zonden naar Oost- en Wesf-Indië. Nederland en de verdeeling der golflengten. Maatregelen tegen overproductie van tulpenbollen. Buitenland. Het Poolsch-Litausch conflict in den Volkenbondsraad. Bij de Italiaansche ambassade te Berlijn zijn de ruiten ingeworpen. De Dnitsche socialisten verklaren zich voor de groote coalitie. Paul Göhre is overleden. Een ultimatum van Nanking aan laerts te Genèvr. via Kootwijk nitge Tsjang Tso Lin zou nog leven maar is ernstig gewond. De ontvangen noodseinen van de „Italia". Jaarverslag en hegrooting werden eveneens nadat de voorzitter den heer Gerverdinck den dank der vereeni ging had betuigd voor zijn voorbeel dig ingerichte administratie, onveran derd vastgesteld. Besloten werd de gelden der veree niging op dezelfde wijze te beheeren als tot dusverre geschiedde. Bij de bestuursverkiezing' werden de aftredende bestuursleden, Mejuff. Oudshoorn en de heeren L. Gerver dinck en A. Harmsen met algemeene stemmen herkozen. Alle drie lieten zich hun benoeming welgevallen. Tot leden der kascommissie voor het seizoen 19281929 werden geko zen de heeren M. van Hooff (aftr.), D. H. de Reede en C. P. Vlieland; tot hun plaatsvervangers de heeren A. A. H. Wijnobel, P. H. Snijders en C. Roozen. De contributie werd op voorstel van het bestuur gehandhaafd op het be drag van het vorige jaar. Bij de rondvraag bracht d© heer Broekhuizen nog eens nadrukkelijk onder de aandacht der leden, dat de minimum-contributie 3 per jaar en per lid bedraagt, maar dat grootere bedragen gaarne worden geaccepteerd Daarna sloot de Voorzitter onder dankzeggin'g aan de aanwezigen voor hun tegenwoordigheid, de vergade ring. VERSPREIDING VAN KENNIS OVER ELECTRICITEIT. Men zal zich herinneren, dat op 9 Maart j.l. in de Stadsgehoorzaal al hier een bijeenkomst is gehouden, waarmede de zoogenaamde paedago- giscbe campagne ter verspreiding van kennis over de electriciteit werd inge zet. Ten einde nu te komen tot het on derwijs in electro-techniek op de la gere scholen, zullen voor het onder wijzend personeel der openbare en bijzondere scholen cursussen worden gehouden. Met de voorbereiding van een en an der is men thans zoover gevorderd, dat reeds een dezer dagen verschillen de cursussen in en buiten Leiden een aanvang zullen nemen. Élke cursus zal omvatten drie lessen van 1H uur elk, benevens een les, waarin gelegen heid zal worden gegeven van gedach ten te wisselen. Naar wij vernemen bestaat er bij het onderwijzend personeel zoo.veel belangstelling voor deze cursussen, dat het niet mogelijk is alle onderwij zers in de gelegenheid te stellen vóór de a.s. zomervacantie de lessen te vol gen. De volgende serie cursussen zal zoodra mogelijk na de zomervacantie worden gegeven. IJDO'S EXPEDITIE-GIDS. Reeds lang werd in onze stad de behoefte gevoeld aan een nauwkeuri ge en volledige gids, waarin men zou kunnen vinden alle mogelijke verzend gelegenheden van. uit Leiden. O.a. op de Kamer van Koophandel werd deze zaak meermalen ter sprake gebracht en daarbij werd opgemerkt, dat de samenstelling en uitgave van zulk 'n gids iets zou zijn voor een vooruitstre vend zakenman. Dit is schijnbaar niet voor doove ooren gezegd, want thans is bij de N. V. Boek- en Steendrukkerij Èduard IJdo alhier zulk oen expeditiegids voor Leiden en omstreken verschenen omvattende autodiensten en boden, beurtvaartdiensten sleepdiensten expo ditie, verhuizingen, dienstverrichting,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1