CHRISTELIJK DACBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
9* JAAKUA'NG
MAANDAG 14 MET 1928
NUMMER 2435
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaali 2.50
Per week I 0.19
Franco ,>er post per kwartaal i 2.90
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiën per regel 22l/> cent
Ingezonden Me de deelingen dubbel tarief
Bij contract belangrijke redactie
Kleine Advertentiën - bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da
gelijks geplaatst ad, 40 cents
V In Oeteldonck.
Peer van den Muggenheuvel, de
pseudo-Burgemeester van Oeteldonck,
kwam in actie. In actie voor het be
staan van zijn waardigheid.
Voor wie het niet weet, moge die
nen, dat Oeteldonck een denkbeeldige
plaats is, een eveneens de Peer van
den Muggenheuvel, de denkbeeldige
burgemeester van Oeteldonck.
De Oeteldonckers vieren een jaar-
lijksch feest, 't bekende Carnaval, dat
o.a. wordt gevierd in Den Bosch in de
week voor Paschen.
Een en ander is geboren uit een Ker
kelijke traditie.
Vastenavond was de laatste gelegen
heid om nog te genieten voor een
zware vasten en een boetetijd aan
brak.
Dat kerkelijke karakter heeft het
carnaval reeds lang verloren. Het is
nu tot een kermis ontaard.
In Den Bosch heeft het carnaval dan
ook een ernstige tegenkanting gekre
gen.
In den kring der geestelijkheid werd
reeds lang tegen de uitwassen van dit
carnaval getuigd.
Thans is 't het lid van den gemeente
raad, Mevr. Brouns-van Besouw, die
eerst in de raadszitting van 24 Febr.
j.l. critiek oefende en daarna met een
initiatief-voorstel kwam.
In het kort komt dat voorstel hier
op neer:
a. het houden van carnavalsfeesten
uitsluitend toe te staan op Maandag
en Dinsdag, voorafgaande aan Asch-
Woensdag;
b. het sluitingsuur voor café's en
openbare inrichtingen voor vermake
lijkheid te bepalen op uiterlijk des
nachts half één, den nacht van Dins
dag op Woensdag te middernacht, 12
uur;
c. den burgemeester der gemeente
zeer dringend te verzoeken:
1. het aantal dansvergunningen te
verminderen^
2. de voorwaarden tot het geven van
dansgelegenheid hieronder vooral
begrepen behoorlijk toezicht te ver
scherpen en strenge controle te dóen
uitoefenen op de sociëteiten;
3. tijdens een nader vast te stellen
aantal dagen voor en na Maandag en
Dinsdag van het carnaval geen dans
vergunningen te verleenen.
Blijkbaar bevreesd, dat een algehee-
le afschaffing van het carnaval geen
voldoende steun zou ontvangen, kwam
Mevr. Brouns met dit voorstel.
Intusschen voegde zij aan haar voor
stel toe:
„Ondergeteekende verklaart voorts:
volle medewerking te zullen verleenen
aan eventueele voorstellen van de
verst mogelijke strekking: afschaffing
van het carnaval".
De voorstellen van Mevr. Brouns
werden naar de Commissie voor de
Strafvorderingen verwezen en deze
commissie heeft nu voorgesteld aan
de Politieverordening toe te voegen:
..Het is verboden in herbergen zon
der schriftelijke vergunning van den
burgemeester:
a. muziek te maken, inbegrepen ra-
dio-muziek, of te dansen of tooneel-
voorstellingen of andere vermakelijk
heden of vertooningen te geven of te
houden;
b. toe te laten of toe te staan, dat
daarin muziek gemaakt wordt of ge
danst wordt of tooneelvoorstellingen of
andere vermakelijkheden of vertoonin
gen worden gegeven of gehouden".
Gezien de groote moeilijkheden,
welke voor den Burgemeester uit deze
bepaling zullen voortvloeien, men den-
ke slechts aan Amsterdam en Den
Haag, heeft dit een aantal Bossche
raadsleden genoopt om dit artikel zoo
danig te amendeeren, dat de carnaval
feesten voortaan vrijwel verboden zul
len zijn.
Daarover loopt thans een vinnige
strijd.
Ook de groote Roomsehe pers heeft
zich daarin gemengd. De Maasbode
o.a. had een breede beschouwing over
deze zaak.
Het blad koos met de Volkskrant
onvoorwaardelijk de zijde van Mevr.
Brouns en haar medestanders.
Voor ons zou er geen aanleiding
zijn hierop reeds nu de aandacht te
vestigen, ware het niet, dat ook het
Volk zich in de discussie mengde.
A. B. K. maakt een vergelijking tus-
schen het „Roomsehe" Carnavalsfeest
en de „Roode" Mei-betoogingen en
volksfeesten.
Natuurlijk gaat die tegenstelling
niet op. Want aan de carnavalsfeesten
doen heel wat typen mee. die waarlijk-
geen steunpilaren voor de Roomsehe
Kerk zijn. Evenmin is de rustige de
monstratie van de S. D. A. P. een ge
volg van de innerlijke discipline,
maar, deze demonstratie zou zeker
niet rustig verloopen, wanneer zij niet
werkte onder den dubbelen druk van
verbeuren van de populariteit, indien
ze niet ordelijk verloopt en het politie
toezicht. Het onder den voet loopen
van een kerkganger in Den Haag ver
leden jaar is een begin van ergerlijke
toestanden, zooals we die in Weeneh
zagen.
Neen, de S. D. A. P. moet ons niet
aankomen met het praatje, dat zij
alleen het monopolie heeft van orde
lijkheid; t is slechts de vraag tot hoe
lang en door wie die orde wordt ge
handhaafd. Wat natuurlijk niet weg
neemt, dat wij gaarne toegeven, dat
de S. D. A. P. ook met haar strijd te
gen den alcohol en haar strijd voor
orde veel goeds bereikt heeft.
STADSNIEUWS.
DE ZOMERTIJD.
We herinneren er aan, dat de Zo
mertijd aanvangt den 15den Mei a.s.
De overgang geschiedt in dier voege
dat, wanneer de middelbare zonnetijd
van Amsterdam op den dag, waarop
de zomertijd aanvangt, twee uur aan
wijst in den voormiddag, het wordt ge
acht drie uur te zijn op dien voormid
dag.
De overgang naar den Zomertijd ge
schiedt m.a.w. dus in den nacht van
Maandag 14 op Dinsdag 15 Mei ter.
2 uur.
Om het eenvoudiger en practischer
te zeggen: Zet vanavond om 10 uur
de klok op 11 uur en ga dan naar bed.
A.R. PERSVEREENIGING.
Er zijn plannen gaande, om te ko
men tot oprichting van een A.R. Pers-
vereeniging in Leiden en omstreken.
De bedoeling dezer Persvereeni-
ging zal zijn het leggen van een nau-
weren band tusschen partij en orgaan.
De heer D. H u i n i n k, hoofdredac
teur van de Nieuwe Leicische Cou
rant, heelt zich bereid verklaard, de
oprichting dier Persvereeniging in
Leiden en de dorpen voor te bereiden.
N EDERL ANDSCH-INDONESISCH
VERBOND.
Zaterdagavond heeft het Neder
lanuscti-lndonesisch Verbond in de
Stadsgehoorzaal alhier een propagan
da end gegeven, welke zeer goed is
geslaagd.
Aanwezig waren o.a. talrijke pro
fessoren en lectoren der Universiteit,
de garnizoenscommandant, de eere
voorzitter en leden van het hoofdbe
stuur van het Nederlandsch Indone
sisch Verbond, bestuursleden der Ver-
eeniging Oost en West, het collegium
van liet studentencorps, afgevaardig
den van de Yereeniging van vrouwe
lijke stuoenten, van de vereeniging
Sanctum Augustinus, van den Bond
v. Leidsche Studenten, van de Socie
ties studiosorum reformatorum, van
den bond van aanstaande zendelingen
en van de Indische Club, benevens een
groot aantal genoodigden, waaronder
tal van Indische studenten en Indi
s'he families.
Na een openingswoord van den voor
zitter van de afdeeling Leiden van
het N-meriandsch-Indonesisch Verbond
den heer P Th. J. Feltbrugge. waarin
deze o.m. het doel van het Verbond
uiteenzette, en opwekte in het Ver
bond mede te werken aan de culturee-
le en geestelijke toenadering van Oost
en West, werd met het programma be
gonnen.
De Hawaïan-muziek door de leden
van het Leidsch Studentencorps had
buitengewoon groot succes, evenals de
Javaansche waring-dansen, voor de
pauze cn de strijd tusschen Rama en
Rahwana, en na de pauze de strijd-
dans tusschen Andaga en een Boegi-
nees,
Bij de krontjongmuzielc bracht men
den leden van de Indische club een
ware ovatie.
Van het ITollandsche gedeelte van
het programma behaalden de leden
van de Nederlandsche Padvindersver-
eeniging met Hollandsche en Afrikaan
sche kampliedjes een uitbundig suc
ces, evenals de heer H. H. Kraak met
zijn vioolspel. Aan de piano werd hij
begeleid door den heer Th. Biermasz.
Het onafscheidelijke dansje kwam
daarna.
ADRES AAN DEN RAAD.
Door een aantal winkeliers aan de
Haarlemmerstraat cn de Ponkersteeg
is het volgende adres aan den Raad
gericht:
„Aan den Raad der Gemeente
Leiden,
geven met verschuldigden eerbied
_e kennen,
ondergeteekenden, allen winkeliers
aan de Haarlemmerstraat eii Donker-
steeg te Leiden,
dat zij voor hun zaken een steeds
ernstiger wordende overlast en schade
ondervinden door den voor hun win
kels plaats hebbenden straatverkoop;
dat in den laatsten tijd de kooplie
den, die op wagens bananen of in man
den bloemen en andere artikelen ver-
koopen, zeer in aantal zijn toegeno
men;
dat in het bijzonder de verkoopers
van bananen met hun telkens stil
staande extra lange en breede
handwagens, het verkeer op den open
baren weg voor hun winkels ernstig
belemmeren en in gevaar brengen;
dat zulks voor voetgangers nog ver
ergerd wordt door de op de trottoirs
neergesmeten bananenschillen;
dat de straat voor hun winkels dik
wijls zoodanig met rommel, van den
straatverkoop afkomstig, bezaaid is,
dat vooral bij regenval de afvoer van
het hemelwater bij de rioolputten ver
stopt geraakt;
dat het bezichtigen der etalages hun
ner winkels ten zeerste bemoeilijkt
en dikwijls zelfs onmogelijk gemaakt
wordt door het daarvoor postvatten
van venters, die in manden bloemen,
paling of andere artikelen te koop aan
bieden of verkoopen;
dat volgens art. 23 der Verordening
op de Straatpolitie het verboden is,
tenzij met schriftelijke vergunning
van Burgemeester en Wethouders op
den openbaren weg:
a. met eenig vervoermiddel een
standplaats in te nemen,
b. met een tafel, kraam of eenig an
der voorwerp, geen vervoermiddel zijn
de, een standplaats in te nemen,
c. koopwaren uit te stallen,
enz.
dat overtreding van de bepalingen
van dit artikel echter door de politie
zeer moeilijk te constateeren valt, aan
gezien de overtreders, zoodra zij poli
tie zien naderen met hun handelswa
ren de ingenomen standplaats verla
ten, orn die op dezelfde plaats of iets
verder weer in te nemen, zoodra de
politie uit het zicht is;
dat ook de bepaling, vervat in
art. 38 der Verordenig op de Straat
politie, waarbij het verboden is zich
tegen het goedvinden van den bewo
ner van eenig huis op de daarvoor ge
legen stoep te blijven ophouden, geen
doel treft, doordien overtreding dezer
bepaling slechts gestraft kan worden
met een geldboete van ten hoogste één
gulden;
dat die venters, met het oog op de
prima standplaats die zij aldus voor
den verkoop hunner koopwaar inne
men, die gulden boete gaarne hiervoor
over hebben;
dat toch ondergeteekenden groote
kosten gemaakt hebben en voortdu
rend maken door bijzondere aanklee
ding en verlichting hunner winkels en
etalages het koopkrachtig publiek
naar hun zaken te trekken en de Haar
lemmerstraat en Donkersteeg in stand
te doen vooruitgaan;
dat die venters, postvattende op de
stoepen, thans trottoirs voor de etala
ges der winkels van ondergeteekenden
zoodoende parasiteeren op de met veel
kosten en moeite door ondergeteeken
den bevorderde winkelstandverbete
ring en die verbetering voor onderge
teekenden weerom te niet te doen;
dat ook het ontzettende geschreeuw
waarmede de venters hun waar aan
prijzen en waarbij zij elkander telkens
trachten te overstemmen, niet alleen
zeer hinderlijk is. doch zeer zeker op
de Haarlemmerstraat en Donkersteeg
niet op zijn plaats is;
dat" de straatverkoop door venters
op de Haarlemmerstraat en Donker
steeg in den laatsten tijd zoodanig is
toegenomen, dat de openbare weg al
daar meer een marktterrein als een
winkelstraat gelijkt;
dat door Uwen Raad marktplaatsen
zijn aangewezen en daartoe echter
Haarlemmerstraat en Donkersteeg niet
bchooren;
dat voor dien straatverkoop meer
daarvoor geschikte terreinen door
Burgemeester en wethouders aange
wezen kunnen worden;
dat het derhalve gewenscht is de
Verordening op de Straatpolitie zoo
danig aan te vullen, dat aan den hier
voor genoemden en voor ondergetee
kenden zoo nadeeligen en hinderlijken
straatverkoop een einde wordt ge
maakt;
dat hiervoor de Verordening op de
Straatpolitie aangevuld zou kunnen
worden met de bepaling, dat het ver
boden is, tenzij met schriftelijke ver
gunning van Burgemeester en Wet
houders, op den openbaren weg op
andere plaatsen en tijden dan door
Burgemeester en Wethouders daartoe
zijn aangewezen, goederen te koop aan
te bieden of te verkoopen en op over
treding hiervan een geldboete te stel
len van ten hoogste vijf en twintig
gulden;
redenen, waarom ondergeteekenden
Uwen Raad dringend verzoeken de
verordening op de Straatpolitie zooda
nig te wijzigen, of aan ie vullen, dat
aan den hiervoren genoemden en voor
ondergeteekenden zoo nadeeligen en
hinderlijken straatverkoop een einde
wordt gemaakt;
Hetwelk doende, enz.
EEN OVERDEKTE ZWEM
INRICHTING.
De plannen.
B. en W. weigerachtig.
Hoewel het weer in de laatste dagen
nu juist niet hijzonder mooi is, zoo is
toch met de Meimaand de lieve Lente
in het land gekomen en de tempera
tuur zoodanig geworden, dat de zwem-
liefhebber zijn wel ietwat bibberende
botten in het water steekt om te ge
nieten van de edele zwemsport.
Het duurt echter niet lang (wat zijn
die paar luttele zomermaanden?) of
het zwemtricot moet weder opgebor
gen worden omdat de herfst daar is.
Een enkele enthousiast heeft er tijd
en geld voor over om in Den Haag z^n
-wemlust bot te vieren in een overdek
te zweminrichting maar daar blijft
het dan ook bij en het meerendeel van
onze stadsbewoners zien zich van een
groot genoegen verstoken. Bovendien
hoeveel zwemmers zijn er niet die al
leen in het water gaan als de zon fel
schijnt en zij de zekerheid hebben dat
het water „lekker" is, hoewel'dat laat
ste een zeer rekbaar begrip is. Een feit
is het in elk geval dat de zwemsport
die toch zeker gerangschikt kan wor
den onder de eerste der sporten, die
bovendien beoefend wordt door per
sonen tot een hoogen leeftijd en bij
zonder gezond is. zoo zeer afhankelijk
is van de weersomstandigheden, dat
- lang niet genoeg tot haar recht kan
komen. Tenminste in onze stad is dat
het geval.. Er zijn andere steden, zoo
als Rotterdam, Den Haag, Utrecht,
Groningen, Amsterdam, Hilversum.
Oldenzaal, Haarlem en Den Helder,
w aar overdekte zweminrichtingen be
staan en daar is dat natuurlijk anders.
Toch heeft men op dat terrein in
onze stad niet stilgezeten. Reeds enke
le jaren geleden zijn dienaangaande
plannen geopperd maar men is daar
toen niet verder op doorgegaan, tot
dat, vooral op_aandringen van den
Voorzitter van de Zweminrichting
„De Zijl" in samenwerking met de
„L. Z. C.", de zaak veder is ter hand
genomen en op 19 Maart 192G aan B.
en W. een voorloopig plan is ingezon
den. Bij dit plan was alleen een schets-
teekening en de exploitatierekening
was gebaseerd op warmtelevering
door de Centrale, wat echter later on
mogelijk is gebleken, zoodat dit plan
niet bijzonder serieus kan genoemd
worden en dan ook hoofdzakelijk be
doelde een meening van B. en W. uit
te lokken.
Het antwoord van B. en W. kwam
een jaar later en hield in, dat de cijfers
niet juist geraamd waren volgens het
rapport van den directeur van Ge
meentewerken, maar waarin tevens
werd verzocht binnen een maand met
nieuwe plannen en teekeningen te ko
men. Als plaats werd door den direc
teur van Gemeentewerken aangewe
zen „Zuiderzicht". Daar zou men dan
beschikking krijgen over het achter-
terrein, terwijl de straat doorgetrok
ken zou worden. Bovendien moesten
in de plannen ondergebracht worden
cie stichting van een douche- en kuip
badhuis, waar Zuiderkwartier reeds
zoo lang om vroeg. De architect Bern.
Buurman maakte de voorloopige plan
nen, terwijl van andere zijde "techni
sche adviezen werden gegeven. De
kosten werden geraamd op f 235000,
met inbegrip van alles behalve de
grond, die op f 12000,werd begroot.
In dat eerste bedrag was voor de
kuip- en douchebadinrichting inbegre
pen een bedrag van f DC.000. De exploi
tatierekening was vastgesteld op een
bedrag in ontvangst van f 36.950, en
uitgaaf van f 40.160, zoodat een ver
lies werd geraamd van f 3250,Daar
bij werd gerekend op 160 baden per
dag wat vergeleken bij andere derge
lijke inrichtingen zeker niet geflat
teerd mag worden genoemd.
Tevens werd gerekend op een aantal
kuipbaden van 4 per cel per dag (to
taal 32 per dag) en op een aantal dou-
hebaden van 8 per cel per dag (totaal
128 por dag). Ook deze cijfers zijn ge
baseerd op gegevens van andero der
gelijke inrichtingen.
Deze Ham.en zijn ingediend op 30
Maart '27, waarna B. en W. langen tijd
niets v. zich hebben laten hooren. tot
dat op 24 Jan. 1928 het antwoord
kwam, dat geheel afwijzend luidde.
Het college was van meening, dat
de gemeente een dergelijk risico niet
kan loopen en dat het bovendien niet
up haar weg lag om een dergelijke in
richting te bekostigen. Ook maakten
B. en W. aanmerking op de exploita
tierekening. Het tekort achtten zij
veel te laag geraamd. Dat zou h.i. wel
t 1Ó000 worden. Ze beroepen zich
daarbij op cijfers die aan de besturen
van de Zwemvereenigingen niet be
kend zijn, maar ze kunnen moeilijk
Binnenland.
De Koningin gaat weer een zomer*
vacantie in Zweden en Noorwegen
doorbrengen.
Vannacht gaat de Zomertijd in.
Intrede van Ds. Pras te Katwijk aan
Zee.
Buitenland.
De opening der „Pressa" te Keulen.
Pilsoedski heeft zijn ambtsbezighe
den hervat.
Peking weigert Nankings beroep op
den Volkenbond te steunen.
Te Tsinanfoe is de orde hersteld.
Prins Carol zon met de communis
ten in betrekking staan.
Aardbeving in den Kaukasns.
Groote branden in Zweden en Rus
land.
ergens anders op gebaseerd zijn als op
dezelfde gegevens waarop de ingezon
den exploitatierekening is gebaseerd,
n.l. op de gegevens van de bestaande
overdekte Zweminrichtingen in ande
re plaatsen. Bovendien is in dit tekort
inbegrepen het tekort op de douche- en
kuipbadinrichting, die bij het plan
moest worden ondergebracht.
De besturen van de Zwemvereeni
gingen hebben zich daarna in verbin
ding gesteld met de adviescommissie
van de directeuren van overdekte
zweminrichtingen. De directeuren van
Utrecht en Den Haag (Regentes) heb
ben toen het advies opgemaakt en
gaven als hun meening te kennen dat
het benoodigde kapitaal f 200.000 zou
moeten bedragen. Wat betreft de ex
ploitatierekening komen zij tot een to
taal aan uitgaven van f 46.400, en aan
ontvangsten van f 40.500, zoodat zij
een tekort ramen van f 5900, dus
eenigszins hooger dan door de bestu
ren der zweminrichtingen is geraamd
maar toch lang nog geen f 10.000 zoo
als B. en W. meenden.
Na de ontvangst van het afwijzend
schrijven heeft men zich in verbin
ding gesteld met den heer Kooistra,
de man van het badhuisplan, met het
verzoek of hij dit plan nog niet wat
wilde opschuiven. De heer Kooistra
heeft echter slechts een vage toezeg
ging gedaan en beloofd bet in zijn
fractie te zullen bespreken. Tevens
hebben de besturen der zwemvereeni
gingen zich in verbinding gesteld met
den heer De Reede, die zich voor het
plan interesseert en toegezegd heeft
een exploitatierekening te zullen ma
ken.
Zoo zijn dus de plannen momenteel
nog lang niet opgegeven maar is mei
in officieuse onderhandeling getreden
met B. en W., of liever met den wet
houder van Fabricage en uit deze offi
cieuse onderhandelingen is wel met
groote waarschijnlijkheid vast te stel
len, dat eerst moet blijken de belang
stelling van particulieren. Wanneer
een bedrag van f 25000 zou zijn bij
eengebracht zou het badhuisplan kun
nen worden opgeschort en zou het
plan van de overdekte zweminrichting
kunnen worden doorgevoerd wanneer
nog meer kapitaal zou zijn bijeenge
bracht.
Het ligt dus thans op den weg van
particulieren, die zich voor dit plan
interesseeren om genoemde f 25000
bijeen te brengen. Dit behoeft niet in
de vorm van giften, hoewel ook deze
natuurlijk welkom zijn, maar kan ge
schieden door het vormen van een
Naamlooze Vennootschap en ook an
derszins. ia die richting zijn de bestu
ren der Zwemvereenigingen momen
teel werkzaam en ze dienen daarbij ge
steund te-worden door particulieren.
Ze rekenen er thans op. dat er in
onze stad menschen gevonden zullen
worden, die hun sympathiek plan met
terdaad zullen steunen en wanneer
men nog eens goed overdenkt do voor-
deelen die aan een overdekte zwemin
richting zijn verbanden, dan twijfelen
we er niet aan of onzj stad zal niet
de schande behoeven te dragen, dat de
plannen, die met zooveel energie zijn
gemaakt, in de doofpot zullen moeten
worden gestopt.
REM. GEMEENTE.
Door het bestuur van de Remon-
strantseh Gereformeerde Gemeente al
hier is de volgende nominatie opge
maakt ter benoeming van een nieu
wen predikant:
Ds. J. Beyerman te Meppel; Ds. L.
B. Houtgast te Alkmaar; Ds. W. R. M.
Noordhoff te Lochem; Ds. P. D. Tjals-
ma te Gouda.
De verkiezing van een tweetal zal
plaats vinden door de 9temgerechtig-
