CHRISTELIJK DACBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN Dit nummer beslaat uit IWEE Bladen. Belangrijkste nieuws in tiii Hummer. 9 d« JAARGAr G VRIJDAG II MEI 1928 NUMMER 2433 Bureau: Hooigracht 35 Leiden Postbox 20 Postgiro 58936 Telefoonnummer 2778 Aangesloten op het Streeknet Lisse ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaali 2.50 Per weeki 0.19 Franco per post per kwartaal 1 2.90 EERSTE BLAD. STADSNIEUWS. BR. VAN ANDEL EN DE ZENDING. Gisteravond trad in de kerk aan de Hooigracht op Dr II. A. van Andel. Missionair Dienaar des Woords te So lo. Reeds in den middag was hij te midden van de vergadering der Clas sis aanwezig geweest en 's avonds sprak hij voor de aanwezigen uit alle Kerken, behoorende tot de Classis Lei den. Do Hooigrachtkerk was zoo goed als geheel bezet. Namens de Deputaten voor de Zen ding opende Ds. Koers van Noord wijk met het doen zingen van Psalm 86 vs. 5, las daarna de laatste verzen van Matth. 28 en ging voor in gebed. Dr van Andel begon met op te mer ken, dat de Kerken van Zuid Holland Noordelijk gedeelte, voor 5 jaar ge leden een kostbaar en dierbaar ge schenk hebben ontvangen. Kostbaar in den dubbelen zin van duur en daar om ook dierbaar. Dat werk kost veel. zoo veel, dat het wel eens te veel schijnt. En toch hebben de Kerken dat aangedurfd Er is zelfs niet alleen ge geven. wat de organisatie behoefde. Ér zijn kerken geweest, die van Sas- senheim, Hillegom, Boskoop, o.a., die meer gegeven hebben. Uit die plaatsen kwamen extra giften. In Solo is ge voeld. dat dit geen dood geld was, dat er leven en liefde in zat. Spr is nu hier. om daarvoor dank te zeggen. Een dank niet van de ar beiders op het zendingsterrein, maar den dank van de Javanen. De dank van de Javaansche mede- Christenen is zoo groot. Wij hier in Holland weten niet, wat het is in de duisternis te leven. Dat kennen de hei denen en Mohammedanen wel. Maar zie, nu ging door ons werk daar het licht des levens op. In die blijdschap leven de Javanen en wij met hen. Er gebeuren heel wat machtige din gen in deze wereld. Hier zijn daden, die de hemelen ontroeren. Dit zen dingswerk is Gods werk. Voor ons is het een zaak va*1 gehoorzaamheid aan het hevel van Christus. Van die ge hoorzaamheid wil men in onze dagen niet hooren, wel nog van de liefde, maar welke liefde? Op de Ze.ndings- conferentie te Jeruzalem is daarover ook gesproken, maar de overheerschen de gedachte was niet zendingdrijven uit gehoorzaamheid. Toch is dat de ware reden. Dat is de ware adeldom; moeilijk, maar edel werk. Spr. wil den omvang, den aard, de middelen en de vruchten van dit zen dingswerk uit gehoorzaamheid zooals het te Solo verricht wordt, laten zien. Jezus' woord gesproken bij Zijn hemelvaart is absoluut. Hij zegt: Mij is gegeven alle macht. Gaat heen, onderwijst alle volken. Leert ze on derhouden alle geboden alle dagen Dat gebod van Jezus in den hemel gaat uit tot de menschen. In Beth lehem waren het nog engelen, die ge zonden werden. Hier wordt het enge- lenwerk aan menschen opgedragen Daarbij zwijgen de engelen en zien aanbiddend toe.Dat werk geeft God niet aan alle menschen, maar aan Zijn Kerk De menschheid heeft verleerd tot een Kerk te behooren en toch is het een voorrecht Dat werk is groot en veel omvattend heel de Kerk. heel de wereld. Maar God geeft hier ook organisatie. Het is er mee als met de nationale schuld. Als een belastingbetaler op zijn biljet werd aangesproken voor het totaal van die honderden millioenen, zou hij zich lachend afwenden. Dat kan im mers nooit. Maar nu krijgt hij een klein deel daarvan, een juist voor hem afgemeten stukje. Zoo is het ook met het zendingsbevel. Solo is maar een klein stukie van Java en Java maar een heel klein stukie van Indië. Maar toch is Solo zoo groot als heel Zuid Holland Hier in Zuid-Holland Noord wonen ongeveer 900.000 menschen, in Solo ongeveer 2Vx millioen. Zuid-Holland, noordelijk gedeelte, heeft 68 predikanten. Solo heeft er 2. Spr. vraagt: wat zoudt gij zeggen, in dien gij als opzichter 70 werklieden een zware balk moest laten versjou wen en 68 zouden staan aan het lich te eind en 2 aan het zware; zoudt ge ze niet verdeelen? Daarom vraagt spr. nu ook: geeft ons in Solo nog één man er bij. Een bescheiden vraag, eigenlijk te bescheiden. Wat is nu eigenlijk Zendingswerk? Het is niet voldoende om zoo hier en daar eens wat te prediken, neen, de menschen moeten gedoopt, moeten tot discipelen van Jezus gemaakt worden. Daartoe is gestage onderwijzing noo- dig. Solo is Mohammedaansch. Vol gens den Koran is Jezus zondeloos ge- horen, heeft heilig geleefd, is ten he mel gevaren en verricht daar Midde- laarswerk, maar Mohammed is hoo- ger opgeklommen. Op Java zit dat Mohammedanisme niet diep Dat is aan allerlei uiterlijke dingen op te merken. Men eet var- kensvleesch, men drinkt jenever. De Javanen, althans de Solosche Javanen sluiten zich uit van dit strenge Mo hammedanisme. Mohammed heeft ge boden, dat de geloovigen 5 maal per dag moeten bidden. Dat gebod is ge boren uit een hemelreis van Moham med. Hij ging te paard naar den he mel. Ging daar door den len, 2den en 3den hemel voorbij Mozes, die weende, omdat Mohammed zooveel dichter bij den troon Gods mocht naderen.. Daar, voor Gods troon, ontving Mohammed het bevel van het vijfmaal bidden. Het wondere van deze hemelreis was, dat zij zoo kort duurde, dat een wa terkruik, die Mohammed had omge trapt. voor hij wegvoer, nog net ge grepen kon worden bij terugkomst, voor dat er een druppel water uit vloeide. Geen wonder, dat dit gebod als heilig beschouwd wordt. Maar zelfs aan dit gebod houden zich de Soloneezen niet. Spr. heeft in Solo nog nooit een Mohammedaan in het openbaar zien bidden. Spr. vroeg eens aan een vrouw, toen hij een mooie ge bedsplaats aan de rivier zag, of daar niet gebeden werd. waarop zij ant woordde: Soloneezen bidden niet. Hoe vreeselijk dat is, wordt open baar. als ze bidden leeren. Spr. doopte eens op een afgelegen post in het Zui den van de residentie Solo oen aantal bekeerlingen, onder wie een dorps hoofd -van die plaats. Dit dorpshoofd had behoefte om na den dienst iets te zeggen. Deze man getuigde toen van den heerlijken zegen om te kunnen bidden. Nooit te voren hadden zij kun nen bidden. Bidden mo?en is 'n groot voorrecht, een zegen. Wij weten dat wel, maar gevoelen het zoo weinig. Laat dan de bekeerde Mohammedaan van Solo het u mogen leeren, aldus spreker Ook in ander opzicht leert de Zen ding in Solo ons wat. Indertijd kwam Dr. Zwemer naar Java. om daar de zendingsmethode te bestudeeren. Hij noemde het wonderlijk, dat in een Mo hammedaansch land de zending zoo n vlucht nam. Solo is het rijkst gezegen de zendingsgebied ter wereld. Maar nu waakt ook het Mohamme danisme op. De vereeniging Maham- medijah werkt hard en volgt onze me thode. Zij sticht ziekenhuizen, bouwt scholen, doet aan colportage, enz. Geen wonder. In de Openbaring lezen wij, clat de Duivel, toornig werd met een grooten toorn, omdat hem slechts een korten tijd is gegeven. Ook ons is een korten tijd gegeven. Zullen wij ons dan door den Duivel laten beschamen? Overal waar gebrek aan geloof is, is ook bijgeloof. Zoo is ook de Inlandsche bevolking van Java bijgeloovig. De So loneezen gelooven aan geesten en aan nllerlei ander bijgeloof. Zoo b.v. ont moette Spr. eens een paar menschen rlie meenden dat de pest. die vreese- lijke ziekte die soms Indië teistert zich manifesteerde ir. geesten en deze weer in aanschouwelijke voorwerpen. Een man had met zijn twee zoons takken vai. een boom gekapt, daardoor was de geest die in dien boom leefde ont stemd. De man en zijn beide zoons stierven aan de pest, als offer van den geest, maar nu was de vertoornde geest ook weer verzoend. Zoo is de Donderdagavond de geestenavond bij uitnemendheid. Die geesten-vereering is zoo algemeen, dat zelfs Europeanen rlftar aan meedoen. Men brandt dan wierook en geeft voor, dat dit gebeurt als afweermiddel tegen muskieten. Ergens was een Europeesch meisje ziek. De vader plaatste toen een bord je in het venster met de woorden Ma- rietje is niet thuis. Naar de oorzaak gevraagd, verklaarde hij aat de geest die Marietje ziek maakte door dat bordje op een dwaalspoor gebracht moest worden. Zoo erg is het bijgeloof in Indië. Maar och, zegt Spr., ook in Den Haag, ook in Parijs en Londen is bijgeloof, 't Is zelfs nog de vraag waar het erger is. Hoe moet nu daartegen opgetreden worden? Onze tijd wil dit bijgeloof Christiani- seeren. Zooal onze tijd in alles sterk lijdt aan menschverheerlijking, zoo ook hier. Deze slechte eigenschappen moeten worden overwonnen door het betere ik. Op de conferentie te Jeruza lem werd het ook aldus voorgesteld dat recalcitrante in den mensch, dat wij zonde weten moet door het betere worden onderdrukt. Men wil het hei dendom tot christendom omvormen. De bijbel leert ons echter een absolu te tegenstelling. Daar waar niets dan ongeloof en bijgeloof is, kan alleen Gods Geest het Wonder doen. Elke he le coring is da; ook ee.i wonder. Het zelfde wonder dat Gods Zoon in Beth lehem deed geboren worden, wordt ook in ons voltrokken als wij van ver doemden tot kinderen Gods worden gemaakt. Woord en Geest gaan samen. Het woord v i den Geest. De Geest van het Woord. Godj Woord is machtig. Op t Zendingsterrein zien wij de macht daarvan. Daarom is ook altijd de pre diking de hoofdzaak; dat blijft de hoofddienst. Maar er is ook een reeks van nut tige hulpmiddelen, rijk gezegende hulpdiensten van medische dienst en srhoolarbeid. Dat zijn zendingshulp middelen, maar wij zouden als Chris tenen, als Christennatie vooral zouden wij ook zonder evangelieverkondiging toch de zieken moeten helpen en de menschen kennis moeten bijbrengen. Maar nu hebben we deze middelen bovendien als hulpmiddelen voor ons zendingswerk. De liefde maakt steeds grooten in druk De bisschop van Perzië vertelde te Jeruzalem, dat hij eens een meisje had gedoopt van wie hij op de vraag hoe zij tot bekeering was gekomen ten antwoord kreeg, niet door hetgeen ik heb gehoord, maar door wat ik zag. Ik zag midden in den nacht een verpleeg ster opstaan ofschoon ze geen dienst had om te kijken naar een ernstige zieke. Zie, dat zou gc^n Mohamme daan doen, de liefde die daaruit sprak moet dieper liggen. Deze liefde van Christus tot het on gelukkige uit zich in Solo op treffen de wijze. In de twee groote ziekenhui zen op dit kleine stukje grond, onge veer l'G van Java, hebben we een aan tal bedden tezamen het 1/18 deel van al de 33000 bedden die de medi sche zending over heel de. wereld heeft. Dat is niet in de eerste plaats verkregen uit de gelden uit Nederland, maar door steun van particulieren en door subsidie. Voor de scholen even zoo geeft de Regeering ruime subsi dies, maar laat de zending geheel vrij in de inrichting van het onderwiis. Naast medische dienst en school- dienst neemt de colportage een groote plaats in. Thans worden ongeveer 100 boeken per dag verkocht, waarvan bijbels en gedeelten van den bijbel het voornaamste zijn. Aan tractaaties worden tegenwoordig ongeveer 1000 per dag verspreid. En nu de vruchten. Elke tak van dienst draagt daartoe bij ook al ziet men ze niet dadelijk. Soms komt dit r»as na jaren. Maar de vruchten in be keerlingen worden toch gezien. De eerste jaren kwamen slechts enkelen. Nu komen ze bij honderdtallen per jaar. Wij hopen nog eens op den tiid. dat God ze ons hij 1000-tallcn enlOOOO- tallen zal doen tellen. Het aantal belij dende Christenen is nu 1700 onder wie ongeveer 150 Chineezen. Thans telt Solo 35 scholen met 5000 leerlingen. Met uitzondering van een heel klein schooltje zijn deze ontstaan na 1917. Spr. noemt als voorbeeld de Koningin Emma-school, die hij voor Leiden in het bijzonder noemt omdat «aan het hoofd daarvan staat Mej. Hemmes, de bekwame, hoog begaafde en rijk in haar werk gezegende. Van haar leerlingen zijn reeds vele ge doopt. Toch geschiedt dat doopen van sclioolleerlingen alleen bij uitzonde ring en alleen met toestemming van de ouders. Welke heerlijke vruchten soms uit de kinderharten ons tegen- blinken illustreert Spr. met een voor beeld, dat diep ontroerde. Met een door tranen verstikte stem vertelde Dr. Van Andel, dat hij op een van de cursusavonden voor deze meer ont wikkelde leerlingen ook eens de schrif telijke vraag kreeg: Of Jezus bij zijn wederkomst een kind, dat zich niet aan den Heiland geven kan, omdat het door de ouders daarin verhinderd wordt niet zal verstooten. O, zegt Spr., vergeet tóch die kinderen niet. Laat uw gebed vooral opgaan voor die kinderen op wie de hoop der zending is gebouwd. Met welke liefde deze kinderen de waarheden uit Gods Woord en onze belijdenis leeren zag Spr. in de school te Eromoko, de school die is gesticht door extra giften uit Sassenheim. alwaar op een Kerstfeest door verschillende leerlingen 'n lange reeks teksten werd opgezegd ten be wijze van de verschillende heilsfeiten, leer der ellende, rechtvi.ardigmaking, enz. Het leek een compleet examen in dogmatiek. Een der goeroe's wandelde in Solo en kwam voorbij een groepje menschen temidden waarvan een jon getje stond; die de lijdensgeschiedenis vertelde welke hij op school had ge hoord. Zie, als deze propaganda vruch ten draagt dan kunnen de lOOOden ko men. Toch blijft soms heel lang de zegen weg. Voor 25 jaar geleden kocht een man een bijbel. Hij las er in en borg hem weer weg. Veel later nog eens en nog eens. Zoo 'kwam hij 10 jaar later pas tot een geregeld volgen, nu is hij Christen. Zoo zijn misschien nog veel vruchten in den akke- verborgen, die op Gods tijd ontkiem.n. Ook de colportagearbeid is vaak zoo gezegend. Van het Javaansche colpor- tageblad Mardi Rahardjo kwam een helft in het pandhuis omdat er een sarong in verpakt was die beleend werd. Een beambte las er een verhaal in, dat hij ook aan zijn huisgenooten voorlas. Het maakte zoo'n indruk dat zij met z'n allen, vijf menschen, den Goeroe Indjil opzochten die er in ge noemd werd en zoo breeder den weg der zaligheid bekend gemaakt kre gen. Dat halve blaadje ter waarde van een halven cent had zoo rijken zegen. Spr. deelt nog mede hoe eenmaal een politiehoofd gedoopt werd welke verklaarde op de vraag hoe hij tot kennis der waarheid gekomen was, deze geleerd te hebben uit een gesto len bijbel, welke toevallig uit een ver zameling gestolen voorwerpen bij hem was achtergebleven. Zelfs een gestolen bijbel was hier een gevreesd wapen tegen satan. Alleen dat heeft waarde, dat vrucht draagt. Maar nu weten wij niet wat vrucht draagt. De groote dingen kun nen slechts kleine vrucht dragen, maar soms ook de kleine groote vrucht. Heit is aan den zegen des Ileeren gelegen. Maar wij moeten ar beiden in getrouwheid en gehoorzaam heid. Nadat onder het zingen van de eer ste drie verzen van het berijmde Ge bed des Heeren een collecte is gehou den voor de tweede pastorie te Solo, welke collecte ongeveer f 300 opbracht, bracht Ds. Koers Dr. Van Andel den dank voor deze spreekbeurt, hem toe- wenschende, dat God hem nog eens de duizenden en tienduizenden zal doen zien toekomen. Gij behoeft ons niet te danken voor het toestaan van den 3e dienaar des Woord te Solo, want Spr. heeft berekend, dat dit aan de Kerken slechts een dubbeltje per gezin per maand zal kosten. Wij willen God danken voor wat hij aan de zending in Dr. Van Andel schonk. Nadat Dr. Van Andel in dankgebed is voorgegaan wordt hem staande toe gezongen Ps. 121 vers 4. waarna ieder diep onder den indruk huiswaarts ging. classis leiden der geref. kerken, In de gistermiddag voortgezette verga dering van de classis Leiden der Geref. Kerken, alwaar tevens aanwezig was Dr. H. A. van Andel van Solo, werd na nauw gezette overweging goedgekeurd dat voor den arbeid te Solo een derden Dienaar des Woords zal worden uitgezonden, terwijl tevens het verband met de Hollandsche Geref. Kerk te Solo zal worden geregeld. lEen voorstel van de Kerk te Leiden om de Missionaire predikanten onder te bren gen bij de Kas voor Emeriti, werd aan genomen. Een voorstel van de Kerk van Voor schoten om reeds nu stappen te doen met het oog op de vestiging van Gereformeer den in de polder van de droog gemaakte Zuiderzee, vindt algemeen sympathie, maar leidt niet tot het aannemen van eenig practisch voorstel. Voorschoten blijft diligeDt. Tot ouderlingen-afgevaardigden naar de Part. Synode worden nog aangewezen de brs. de Bruyn, Kooy.en Koelman als pri- mi en als secundi de brs. Noorland, Floor en Zandbergen. Voor de verschillende Deputaatschappen worden de aftredenden bij de Part. Syno de weer aanbevolen. Van de predikanten Ds. Schilder en Ds. Gispen wordt afscheid genomen. Als roepende Kerk wordt aangewezen de Kerk van Rijnsburg. Het onderzoek naar art. 41 K. O. geeft alleen eenige vertegenwoordigingen bij a.s. jubilea. Nadat het kort verslag is vastgesteld, eindigt Dr. van Andel met dankzegging. „volkshuisvesting in verband met de volksgezondheid". Gisteravond werd in het Volkshuis (Apothekersdijk) vanwege de federatie van te Leiden gevestigde woningbouw vereenigingen een lezing met licht beelden gehouden door den heer Mr. Dr. J. Versteeg, secretaris van den Woningdienst te Amsterdam, over het onderwerp: „Volkshuisvesting in ver band met de Volksgezondheid". De zaal was slechts matig bezet. De vergadering stond onder leiding van den voorzitter van de Federatie, den heer J. Metscher, die de bijeen komst opende met een woord van wel kom en zijn spijt uitsprak over de slechte opkomst. Het deed spr. echter genoegen, dat de wethouder van Fa bricage, de heer Splinter en verschil lende raadsleden aan de uitnoodiging gehoor hadden gegeven. Spr. gaf daarna het woord aan den heer Dr. Versteeg, die begint met op te merken, dat de twee deelen van zijn onderwerp nauw bij elkaar hooren. Een goede woning en een goede go- zondheid hooren bij elkaar. Daarom is het eerste, wat gedaan moet worden trachten af te komen van de wonin gen, die inderdaad slecht zijn. Na een periode van enkele jaren, waarin de onbewoonbaarverklaringen geheel heb ben stil gestaan, is men er thans weer ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentiën per regel 22',cent Ingezonden Mededeelingen dnbbel tarief -- Bij contract belangrijke redactie Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents Binnenland. Belangrijke arrestatie te Leiden. Dr. H. A. van Andel over de Zending te Solo. De Tweede Kamer heeft de motie- v. d. Waerden aangenomen. Buitenland. Tsinanfoe is geheel in handen der Japanners. Een stap van Japan bij de groote mogendheden. In België zal goedkoop treinvervoer voor groote gezinnen ingevoerd wor den. Ernstig spoorwegongeluk in Italië. Arbeidsonlusten te Calcutta. Het conflict tusschen Landdag en regeering in Polen is opgelost. mee begonnen en jaarlijks worden in Amsterdam een groot aantal wonin gen onbewoonbaar verklaard. Amsterdam trekt ook de consekwen- ties daarvan en voorziet in de behoef ten van degenen, die uit hun huizen werden gezet en daardoor een hoogere huur zouden moeten betalen. Voor deze menschen worden speci ale blokken huizen gebouwd. Volgens spr. heeft de ervaring ge leerd, dat liet 't beste is is, wanneer deze zaak in handen gegeven wordt van de gemeente, omdat het 't gemak kelijkst is voor de gemeente, om uit te maken, wie in een bepaalde woning moet wonen, omdat het voor een ver eeniging niet gemakkelijk is iemand uit een woning te zetten en een wo ning te laten betrekken met een hoo gere huur als ze dat noodig acht. Spr. Spr. lichtte^ laarna toe de geschie denis van den woningbouw in Am sterdam. Thans zijn er in totaal reeds 150C0 woningen door woningbouwvereni gingen gebouwd. Spr. sprak verder over de inrichtin gen van de woningen en betoogde de wenschelijkheid van de eensgezinswo ningen, hoewel dat zeer moeilijk kan bereikt worden. Aan den overkant van het IJ in Amsterdam, vindt men reeds uitsluitend woningen met twee verdiepingen en reeds zijn er vele eens gezinshuizen. Wat op dit terrein is be reikt, is hoofdzakelijk bereikt door de woningbouwverenigingen. Wat de prijzen betreft merkt spr. op, dat het misschien waar is, dat de eigen bouwer goedkooper kan bouwen maar hij is er toch van overtuigd, dat tenslotte de woningbouwvereniging aan de huurders een goedkooper wo ning kan leveren. Spr. betreurt het overigens, dat het Rijk zoo schaarsch is met zijn steun aan de woningbouwverenigingen, want van een oneerlijke concurrentie is geen sprake, daar de eigen-bouwers meestal niet bouwen in dezelfde huur- klasse als de vereenigingen. Spr. gaf tenslotte nog verschillende gegevens over de woningbouw in Am sterdam. Nadat vervolgens eenige oogenblik- ken pauze was gehouden, waarin een strijkje een prachtig stukje muziek liet hooren, lichtte Dr. Versteeg het gesprokene toe met een groot aantal lantaarnplaatjes, waarbij duidelijk ge demonstreerd werd het verschil tus schen vroeger en nu. De voorzitter dankte aan het eind van de bijeenkomst den spr. voor zijn interessante lezing en de aanwezigen voor hun opkomst. TRAMVERKEER GESTREMD. Gisterenavond omstreeks 10 uur is ter hoogte van de Blauwpoortsbrug brand ontstaan in de bovenleiding van het electrisch tramnet, doordat een isolatorband defect was geraakt. De brandweer was spoedig ter plaatse, doch behoefde geen dienst te doen. om dat inmiddels de stroom was uitge schakeld. Het tramverkeer tusschen Den Haag, Leiden, Katwijk en Noordwijk was hierdoor 25 minuten gstremd. VERDUISTERING VAN 200.000 IN INDIë. Op verzoek van de justitie te Medan is, op last van den rechtercomissaris te 's-Gravenhage, in een woning aan den Hoogen Rijndijk gearresteerd ze kere B., die zich in Indië ten nadeele van een bankinstelling aldaar zou hebben schuldig gemaakt aan verduis tering van een bedrag van ruim j 200.000. B. is gevankelijk naar het Huis van Bewaring te 's-Gravenhage overgebracht om vandaar naar Indië te worden getransporteerd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1