CHRISTELIJK DACBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
Dil nummer bestaal uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Belangrijkste nieuws in dit Hummer.
9"« JAARGANG
DONDERDAG 26 APRIL 1928
NUMMER 2420
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal. i 2.50
Per weeki 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 wjHgolj&f Aangesloten op het Streeknet Lisse
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Adrertentiën per regel 22'/» cent
Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief
Bij contract belangrijke redactie
Kleine Adverlentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da
gelijks geplaatst acL 40 cents
V De ondankbaren.
De S.D.A.P. heeft het slecht getrof
fen dat zoo onmiddellijk op de vrij
spraak van de Indonesische studenten,
waarvan immers Mr. Duys, Mr. Mo-
bach en Mej. Mr. Weber voor zich en
voor de S.D.A.P. de eer van een over
winning opeischten, het Paaschcongres
met de liga-motie is gevolgd.
Nu toch wordt de eer en het succes
van de overwinning niet weinig verdon
kerd door de ondankbare uitlatingen
van de vrijgesprokenen zelf.
Het ging toch niet aan om de Liga
als een ernstige bedreiging in den rug
te laten bestaan. Vandaar de motie, die
tot gevolg had het uittreden van de
sociaal-democraten uit de Liga.
Maar zie, reeds dadelijk ziet Het
Volk zich genoodzaakt om in krasse
termen verdachtmaking noemt het
roode orgaan het tegen een der vier
vrijgesprokenen stelling te nemen.
„Een der vier vrijgesproken Indone
sische studenten, Abdoel Madiid Djo-
joadhiningrad, schreef in het Liga-or
gaan „Recht en Vriiheid" over het op
het Paaschcongres der S.D.A.P. geno
men besluit inzake de Liga. Hoewel de
beweegredenen tot dat besluit in toe
lichting en besprekingen duidelijk zijn
uitgesproken, zoekt de schrijver
zoo zegt Het Volk naar andere mo
tieven, en meent die te vinden eener-
zijds in een „Nederlandsch-uationale"
overweging van de S.D.A.P.. die haar
tegen de onafhankelijkheid van Indo
nesië inneemt, anderzijds in een „am
bitie" der S.D.A.P. om niet burgerlij
ke partren een coalitie-regeering te
vormen, waartoe zij eiken schijn van
samenwerking met de communisten
zou willen vermijden".
„Dat is dezelfde leuterpraat die men
in de communistische pers heeft kun
nen lezen zoo verv dgt het blad. Er
-n-i weer een: uit, hoezeer com
munistische praatjes in de Lig op
geld doen. Ongewild heeft de schrij
ver nieuw materiaal geleverd tegen het
blijven van leden der S.D.A.P. in de
Litfa.
De schrijver meent, dat ons congres-
besluit in Indië onder iniandsche krin
gen een slechten indruk zal maken. In
dit opzicht kan hij gerust zijn. Terecht
merkt „de Communistische Gid~" op,
dat de in de Bandoengsche iniandsche
meeting aangenomen motie van geluk-
wensch aan de S.D.A.P. naar aanlei-
oing van het Haagsche proces, een tee-
ken is van in Indië snel dalenden in
vloed der communisten".
Wii zouden er aan willen toevoegen
ö-t inderdaad, dark zij het krachtig
optreden van de regeerin" het com
munisme niet veel meer van zich doet
spreken.
Maar de S.D A.P. meene niet, dat
zij de verloren discipelen va. het com
munisme als echte volgelingen van het
S.D. vaandel zal kunnen boeken.
D» onbratzu. htige rechtskundige
hulp van het drietal Duys, Mobach en
M*j. Weber n de nuldigiug van de
vier vrijgesprokenen wordt wel met
ondankbaarheid beloond!
V Bijzonder onkundig.
In i)en Haag is een hevige actie voor
de openbare school ingezet. Van R K.
z:;de werd aan voorstand s van de
Ooenbare school verweten, dat zij de
ouders giften belcotden om hen te, be
wegen hun kind0'- -n raar de Openba
re school te zenden. Omgekeerd werd
hetzelfde aade k.K. ten laste ge-
1 "*d. Zcoals te doi gebrui. elijk is in
dien kring, belegde men een openbare
vergadering en daagde de Residentie
bode voor deze gespannen vierschaar
Natuurlijk is van die zijde verstek la
ten gaan.
Dit kon echter niet beletten, dat de
meeting toch doorging. Ja, nu kon juist
naar hartelust en zonder tegenspraak
op het bijzonder onderwijs gescholden
worden. Men had daarvoor den heer
J. J. Lamers, voorzitter van den Bond
van Nederl. Onderwijzers uitgenoo-
digd. Deze heeft zich dapper van die
taak gekweten.
Tot welke zonderlinge conclusies hij
kwam, moge blijken uit de volgende
aanhaiing uit het verslag:
,,De Onderwijswet van 1920 heeft
niet een eind gemaakt aan den school
strijd; want deze is nog even sterk,
wellicht nog sterker dan hij vóór 1920
is gevoerd. De voorstanders van de
openbare school durven dien strijd
aan, doch enkel met eerlijke midde
len. Geen ouder mag gedwongen wor
den voor zijn kind een andere school
te hebben dan hij zou wenschen. In
dezen strijd weten de propagandisten
voor de openbare school zich sterk,
want de strijd der tegenstanders vóór
de bijzondere school is enkel reactie,
een stuk, een poging tot terugkeer tot
de wantoestanden op het gebied van
het onderwijs, zooals die vroeger hier
hebben geheerscht".
Dat de schoolstrijd, niet is beëindigd
maar op een ander terrein weer in he
vigheid toeneemt, merken wij wel.
Maar dat de voorstanders van de open
bare school enkel met eerlijke midde
len voor de openbare school strijden,
och dat wenschen wij ook, maar zien
het helaas nog niet.
Intusschen zouden wij veel gewon
nen hebben als alle voorstanders van
de openbare school eerlijk nastreefden
wat de heer Lamers zeide: Geen ouder
mag gedwongen worden voor zijn kind
een andere school te hebben dan hij
zou wenschen.
Zoo mooi deze stelling is, zoo leelijk
is wat er op volgt, n.l. dat het bijzon
der onderwijs de toestanden van vroe
ger eeuwen zou terug willen hebben.
Zijn daar dan niet onze tallooze bij
zondere scholen, die door vele ouders
begeerd worden, omdat het onderwijs
er neen niet omdat het godsdien
stig is, want dat kan de ouders die wij
op het oog hebben, minder schelen
maar omdat het beter is. De statistie
ken leeren trouwens voldoende, dat
het bijzonder onderwijs waarlijk niet
bij het openbaar achter staat.
De heer Lamers is wel bijzonder
onkundig of.... bijzonder onoprecht.
STADSNIEUWS.
GEMEENTERAAD.
Vergadering van den Gemeenteraad
op Maandag 30 April a.s., des namid
dags te twee uur.
Te behandelen onderwerpen:
1. Praeadvies op het verzoek van G.
Beetje, om eervol ontslag als onder
wijzer aan de school Duivenbodestr. A.
2. Praeadvies op het verzoek van A.
J. P. Spiesz, om ontslag als lid van de
Schattingscommissie, bedoeld in art.
57 der Wet op de Inkomstenbelasting
1914.
3. Praeadvies op het verzoek van
bet bestuur van het genootschap „Ma
thesis Scientiarum Genitrix", om het
kosteloos gebruik van eenige localitei-
ten van de Stadsgehoorzaal, voor het
houden van de algemeene vergadering
en van de tentoonstelling van door de
leerlingen vervaardigde werkstuk
ken.
4. Voorstel tot verhuring van de
garage met bovenwoning van per
ceel Langebrug No. 99, alsmede een
gedeelte van de achter de garage ge-
legén open plaats, aan C. M.eershoek.
5. Voorstel tot verkoop:
a. van een strook grond, gelegen
achter de huizen aan de Joubertstraat,
Sectie L No. 944 ged., groot pl.m. 30
M2., aan A .Hak;
b. van een strook grond, gelegen ach
ter de huizen aan de Joubertstraat,
Sectie L No. 944 ged., «root pl.m. 18
M2., aa^ G. F. Bartelsman.
6. Voorstel tot verkoop van een per
ceel bouwgrond aan den Hoogen Rijn
dijk hoek Roomburgerlaan, Sectie M,
No. 4203 ged.. aan de N. V. Leidsche
Exploitatie Maatschappij van Onroe
rende goederen te Leiden.
7. Voorstel tot verkoop van de per-
ceelen bouwgrond op het Raamland,
ten noorden van de Fruinstraat, Sec
tie M, No. 4058, ged., aan J. W. Reyne-
veld q.q.
8. Voorstel om aan de besturen van
verschillende bijzondere scholen voor
lager en uitgebreid lager onderwijs,
over het jaar 192G, een vergoeding
krachtens art. 100 der Lager Onder
wijswet 1920, uit de gemeentekas te
verleenen.
9. Verordening, houdende intrek
king van de verordening van 14 Jan.
1915 (Gem.-Blad No. 2), betreffende het
toelaten van kinderen tot liehtbeol-
denvertooningen, laatstelijk gewijzigd
bij verordening van 30 Juli 1923 (Gcm.-
Blad No. 211.
10. Verordening, tot wijziging van de
verordening van 23 Mei 1912 (Gem.-
Blad No. 18) op het Rijden.
11. Praeadvies op het verzoek van
H. Kors e,a., om wijziging van de ver
ordening op het Rijden, in dien zin
oat het rijden op de Lange Mare (Oost
zijde) met vrpchtautc's in één richting
is geoorloofd.
12. Verordening tot wijziging van de
verordening van 10 Juli 1913 (Gem.-
Blad No. 21), op de Winkelsluiting.
13 .Voorstel óm de Commissie van
Beheer over de gestichten „Endegeest,
Voorgeest en Rhijngeest" te machtigen
tot den bouw van een theehuisje op
het terrein van het gesticht „Ende
geest".
14. Voorstel om de Commissie van
Beheer over het Openbaar Slachthuis
te machtigen tot uitbreiding van het
keuringslokaal en tot den bouw van
een garage en van een vleescliver-
kooplokaal op het terrein van het
Slachthuis.
15. Voorstel tot het verleenen van
eene bijdrage in de restauratiekosten
van de Pieterskerk, groot 3000,
's jaars, gedurende 10 achtereenvol
gende jaren, aan de Gemeente-Com
missie van het Ned. Herv. Kerkgenoot
schap. a
16. Voorstel inzake verlaging van
de rente en opschorting van de aflos
sing van het bij Raadsbesluit van 29
Maart 1920 aan de vereeniging ,,'s Zo
mers Buiten" verstrekte voorschot
voor den bouw van een dubbele va-
vantiewoning te Katwijk.
17. Praeadvies op het voorstel van
den heer Sijtsma, inzake de bevorde
ring in rang van den wetenschappe-
I ijken ambtenaar aan het Gemeente-
Archief Mr. J. W. Verburgt en van de
Adjunct-Directeur van het Stedelijk
Museum „De Lakenhal" A .Coert.
18. Verordening, regelende de sa
menstelling en den werkkring van de
Commissie van Fabricage.
19. Verordening, houdende wijziging
\an de verordening van 13 Juni 1918
(Gem.-Blad No. 21) op het Grondbe
drijf.
20. Verordening, houdende wijziging
van de verordening van 14 November
1918 (Gem.-Blad No. 43), regelende de
samenstelling van de bureaux van Ge
meentewerken, van den Gemeentelij
ken Reinigings- en Ontsmettingsdienst
en van het Bouw- en Woningtoezicht.
21. Voorstel om te besluiten tot het
instellen van beroep tegen een beslis
sing van Gedeputeerde Staten, inzake
een aanslag in de Forensenbelasting.
GEMEENTEZAKEN.
Intrekking verordening kinderen
in de bioscoop.
In verband met de inwerking tre
ding der Bioscoopwet op 1 Maart j.l.
stellen B. en W. den gemeenteraad
voor de betreffende gemeente-veror
dening regelende het toelaten van
kinderen bij bioscoopvoorstellingen
in te trekken.
Uitbreiding verordening op het
rijden.
Ten einde te kunnen optreden tegen
hen die uren lang vervoermiddelen
voor cafés en elders laten staan stel
len B. en W. den raad voor de betref
fende bepaling van de verordening op
het Rijden uit te breiden in dier voege,
dat belemmering van de passage niet
alleen verboden is op stoepen, trottoirs,
voet- en klinkerpaden, doch op den
geheelen openbaren weg, en voorts
een overeenkomstige bepaling als deze,
welke alleen voor motorrijtuigen en
rijwielen geldt, in het leven te roepen
voor voertuigen.
Zondagsrust m den Bier-, Limonade-
en Mineraalwaterhandel.
Zoowel van werkgeverszijde, n.l. de
vereeniging van bier- en limonadehan
delaren en mineraalwaterfabrikanten
als van werknemerszijde n.l. de betref
fende werkliedenvereenigingen alhier
is een verzoek tot den raad ge
richt om een bepaling in het leven te
roepen met betrekking tot de Zon
dagsrust in deze bedrijven. De Leid
sche Middenstandscentrale, wier ad
vies is gevraagd, kan zich hiermede
eveneens vereenigen.
In verhand met een en ander stel
len B. en W. den raau voor een dus
danige wijziging der betreffende ver
ordening vast te stellen.
Deze bepalingen sluiten dan aan bij
die in 1925 vastgesteld met betrekking
tot melkwinkels en het bezorgen van
melk.
Eenrichting verkeer Lange Mare
Oostzijde.
B. en W. geven in overweging het
verzoek van neringdoenden aan de
Lange Mare O.z., om de verordening
op het rijden te wijzigen in dien zin,
dat het rijden op dien weg met auto's
in ééne richting geoorloofd is, niet in
te willigen.
Het verbod, zoo zeggen zij, om de
I.ange Mare O.z. met motorrijtuigen
op meer dan twee wielen te berijlen.
dateert reeds van 13 Februari 1908, op
welken datum het ter bescherming
van het voetgangersverkeer in de toen
tertijd bestaande verordening op het
lijden met motorrijtuigen en rijwie
len werd opgenomen.
Sedert is het autoverkeer in zeer
belangrijke mate toegenomen en al is
thans een trottoir hetwelk trouwens
zeer smal is voor voetgangers be-
chikbaar, de verkeersveiligheid op
den gemiddeld slechts 3.25 M. breed
zijnden rijweg van de Lange Mare
O.z. laat naar hunne meening niet toe
daarpp dat verkeer, zij het ook slechts
in ééne richting weder toe te laten.
Eervol ontslag onderwijzer.
B. en W. geven in overweging aan
den heer G. Boetje. onderwijzer aan
de O. L. school Dulvenbodestraat A,
overeenkomstig zijn verzoek met in
gang van 1 Juni 1928 eervol ontslag te
verleenen.
Schattingscommissfe Inkomsten
belasting.
B. en W. geven in overweging aan
den heer A. J. P. Spiesz op diens ver
zoek eervol ontslag te verleenen als
lid van de Schattings-commissie inge
volge art. 57 der Wet op de inkom
stenbelasting en wel met ingang van
den datum waarop zijn opvolger wordt
benoemd.
Kosteloos gebruik Gehoorzaal.
Het Bestuur van het - genootschap
„Mathesis Scientiarum Genetrix"
vraagt ook voor dit jaar ten behoeve
van de van 23 tot 27 Mei te houden
tentoonstelling van werkstukken door
de leerlingen vervaardigd, weder kos
teloos gebruik van eenige lokalen der
Gehoorzaal.
B. en W. geven in overweging dat
verzoek in te willigen.
Theehuisje terrein Endegeest.
B. en W. stellen dén raad voor de
commissie van beheer over de ge
stichten Endegeest, Voorgeest en
Rhijngeest te machtigen een theehuls-
je op het terrein an Endegeest te
doen plaatsen voor de som van 4250,
te betalen uit de middelen van het af-
schrijvings- en vernieuwingsfonds dier
inrichtingen.
Uitbreiding gebouwen Slachthuis.
B. en W. geven den raad in overwe
ging de commissie van beheer over
het openbaar Slachthuis te machtigen
over te gaan tot de uitbreiding van
het keuringslokaal en tot den bouw
van een garage en van een vleesch-
verkooplokaal op het terrein van het
openbaar slachthuis voor de som van
J 21000, te betalen uit de middelen
van het afschrijvings- en vernieu
wingsfonds van die inrichting.
Personeel-Archief.
Op het voorstel van den heer K.
Sijtsma om zoowel den Adjunct-Direc
teur van het Stedelijk Museum De
Lakenhal als den Ambtenaar op het
gemeentearchief te bevorderen tot een
hoogeren rang adviseeren B. en W. tot
inwilliging ten aanzien van den Ad
junct-Directeur en tot afwijzing ten
aanzien van den Archief-ambtenaar.
Voor laatstgenoemde meent de betrok
ken Commissie, dat geen hoogere
plaats beschikbaar is. Ten aanzien van
den Adjunct-Directeur zijn B. en W.
met de Commissie van meening, dat
inderdaad de werkzaamheden van
den adjunct-directeur i den loop der
jaren zoowel in omvang als in gewicht
belangrijk zijn toegenomen. In het bij
zonder brengen de v»le tentoonstellin
gen welke in de Lakenhal plegen te
v/orden gehouden ei- waardoor niet
alleen aan de ingezetenen d gelegen
heid geboden wordt tot bijzonder
kunstgenot, doch ook soms niet onbe
langrijke directe voordeelen aan de ge
meente ten deel vallen, vele extra zor
gen en werkzaamheden vooral voor
den adjunct-directeur mede.
Op grond van een en ander hebben
zij dan ook in dit bijzondere geval
geen bezwaar tegen eene bevordering
van den adjunct-directeur. Het best
kan dit h.i. geschieden door den heer
Coert, die thans in den rang van com
mies 2e klasse op zijn maximum staat
en mitsdien een jaarwedde geniet van
3000, ingaande 1 Januari j.l., te be
vorderen tot commies le klasse, met
gelijktijdige toekenning van twee pe
riodieke verhoogingen bij vervroeging,
waardoor de wedde aanstonds wordt
gebracht op 3200 en nog kan stijgen
tot 3400.
Verhuur garage met bovenwoning
bij hef politiebureau.
Aangezien de garage met bovenwo
ning Langebrug 99, grenzende aan het
politiebureau, niet benoodigd zijn voor
•<1on dienst kunnen deze worden ver
huurd.
Van de opgeroepen huurders komt
het meest in aanmerking de automo
biel-monteur C. Meershoek, die het
pand wil huren voor reparatieinrich
ting en autostalling met woning. Hij
is bereid 1000 huur te betalen, mits
een huurtermijn van 2 jaar met een
jaar opzegging wordt toegestaan.
B. en W. geven in overweging dit
perceel aan den heer Meershoek te ver
huren.
Straataanleg Morschkwartier.
Ten einde aan een stukje straat bij
(.en woningbouw van werkmanswo
ningen nabij de Paul Kruge-straat. nr\
Joubertstraat een beter verloop te
kunnen geven stellen B. en W. voor
Binnenland.
Motie-de MuraL tegen gevaarlijke on
bewaakt. overwegen.
Baron van Heemstra, oud-gouverneur
van Suriname, gehuldigd.
Geen uitbreiding van het aantal Zon-
dagstreinen.
Buitenland.
Nieuwe Dnitsche Oceaanvlucht in voor»
bereidinq.
De vlieger Floyd Bennett is te Quebec
overleden.
De bijeenkomst van den beheersraad
van het Int Arbeidsbureau.
Verkiezingsrede van Stresemann door
de Hitlerianen gestoord.
Nieuwe aardschokken in Bulgarije.
O———M—M
van A. Hak een stukje grond te koo-
pen groot pl.m. 30 M-. en van G. T.
Bartelsman een stukje grond groot
pl.m. 18 M2. beide tegen den prijs van
5 per M2.
Verkoop grond Hooge Rijndijk hoek
Roomburgerlaan.
De N. V. Leidsche Exploitatie Mij.
van Onroerende Goederen v rzocht te
mogen koopen het terrein aan den
Hoogen Rijnd. hoek Roomburgerlaan,
groot pl.m. 1180 M2., ten einde daarop
een drietal heerenhuizen te bouwen.
B. en W. stellen voor de verkoopprijs
te bepalen op 10 per M2. en voorts
tot den verkoop te besluiten onder
voorwaarde dat de hn._ on architecto
nisch aansluiten bij de omgevingsbe
bouwing, dat de voortuinen met een
Lekwerk worden afgescheiden van do
straat, dat naast de H. B. S. een vrije
ruimte van minstens 3 NL moet open
blijven en dat geen inrichtingen inge
volge de Hinderwet daarin gevestigd
mogen worden.
Verkoop grond nabij de Fruinstraat.
Naimens zijn lastgever vraagtt de
heer J. W. Reyneveld, architect, om
een terrein o het Roomland ten noor
den van de Fruinstraat te mogen koo
pen ten einde daarop een dubbel en
een enkel landhuis te bouwen. Ook ten
aanzien van dit terrein stellen B. en
VV. voor tot verkoop te beslui ion op on
geveer dezelfde voorwaarden als hier
boven genoemd.
Vergoeding boventallige leer
krachten Bijzondere scholen.
Ingevolge art. 100 der L. O.-wet 1920
geven B. en W. in overweging de vol
gende vergoedingen toe te kennen
voor boventallige leerkrachten over
het jaar 1926:
Lager Onderwijs:
Vereeniging voor Chr. Onderwijs
Noordeinde 40 6516,67
Pasteurstraa» A 2200,
Oosterstraat 16 1233,33
idem, B 2060,
Middelstegracht 119 3650,
Plantsoen 99a 2033,33
Totaal 18760.00 H
Vereeniging tot oprichting en instand
houding van scholen voor L. O.
U. L. O. op Gerei. Grondslag.
Stadhouderslaan 1 B 2197,59
Lusthoflaan 2 2937,49
Hoogl. Kerkgracht 20a 2019,24
Totaal 7154,32
R.-K. Par. Kerkbestuur (R.-K.
Jongensscholen).
Rapenburg 48 2895,83
Pelikaanstraat 20 2216,66
Heerensingel 27 2974,99
Haarlemmerstraat 240 1400,
Caeciliastraat 11/15 1375,
Totaal 10862.48
Inrichting van Liefdadigheid voor
R.-Katholieken (R.-K. Meisjesscholen).
Haarlemmerstraat 32 2866,36 H
v. d. Werfstraat 98/100 2799,99
Oude Vest 193/195 1700,—
Heerensingel 27 1387.50
Totaal S753.85X
Gesticht „de Voorzienigheid".
Ivrauwelsteeg 1441,66 V.
Levendaal 433,33
Totaal 1874,99 K
Totaal aan alle scholen 47405,65 Yt
Uitgebreid L. O.
R.-K. Par. Kerkbestuur.
Pieterskerkhof 2303,34
Inrichting van liefdadigheid voor R.-K.
Haarlemerstraat 32/34 1475,
Gesticht „De Voorzienigheid".
Levendaal 1866,67
Totaal aan alle scholen 5645,01
