CHRISTELIJK DAC BLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
Cil nummer bestaal uil TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
JAARGANG
WOENSDAG 25 APRIL 1928
NUMMER 2419
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936
Aangesloten op het Streeknet Lisse
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaalf 2.50
Per weeki 0.19
Franc'o per post per kwartaal 2.90
V Het begint weer.
Op Zondag 29 April laten de Ne-
derlandsche Spoorwegen weder een
extra trein loopen naar de bloeiende
Betuwe. De trein loopt van Amster
dam, Haarlem, Hilversum en van Den
Haag, Rotterdam, Dordrecht met tus-
schenstations naar Geldermalsen, Tiel,
Kesteren, Eist, Oosterbeek en Arnhem.
Het initiatief is hier uitgegaan van
de Vereeniging voor Vreemdelingen
Verkeer te Tiel.
Dit jaar is de aantrekkelijkheid voor
deze goedkoope treinen zooveel groo-
ter door de ingevoerde regenverzeke
ring.
Immers, reizigers die zich van plaats-
kaarten voor de goedkoope treinen
voorzien, kunnen desverkiezende een
regenverzekering sluiten, mits deze ge
sloten wordt tegelijk met het nemen
der plaatskaarten en de verschuldigde
premie zijnde 10 pet. van den prijs der
plaatskaarten wordt betaald, (opwaarts
afgerond op veelvouden van 5 cent).
Waar hiermede weer de dag des
Heeren wordt ontheiligd, meenen wij,
dat het noodig is bij vernieuwing hier
tegen op te komen.
Waarom, zoo vragen wij, tracht men
niet de verjaardag van Prinses Juliana
op Maandag a.s. voor zoo'n doel tot
een uitgaansdag te maken, aangeno
men dat "uitstel tot Hemelvaartsdag op
17 Mei met het oog op den bloeitijd
der vruchtboomen niet mogelijk was.
V Het Fransche Calvinisme.
In 't Dróne-departement van Frank
rijk (Rhöne-gebied) is in de Eglise
Réformée een opwekking begonnen,
die voor het meerendeel door jonge
predikanten geleid wordt. Daarbij
wordt het zuivere Calvinistische stand
punt ingenomen dat niet nieuwe Kerk-
formatie, maar reformatie moet plaats
hebben.
Op tweeërlei wijze wordt gewerkt,
n.l. door evangelisatie wordt meer lief
de tot de Kerk gewekt, maar daarnaast
wordt ook op de Kerkregeering een
krachtigen druk uitgeoefend.
Een dezer hervormers Dr. Henri
Eberhard schrijft in „Le Matin Vient"
een artikel, waarin hij zegt dat de zie
len gewonnen voor dit reveil, niet zul
len kunnen leven in een Kerk, waar
in lauwheid en modernisme heerschen.
Daarom moet de Kerk meer leven too-
nen, moet als een zoutend zout optre
den. Wereldschgezindheid moet wor
den uitgebannen. De bannen in de
Kerk moeten door de tucht worden
uitgeworpen.
De wereldsche gezindheid blijkt vol
gens hem o.a. uit het feit, dat kerke-
raadsleden gekozen worden uit de rij
ken en machtigen, ongeacht of zij ge-
lcovig of ongeloovig, van geastelijke
waarde of waardeloos zijn. Onder de
bannen verstaat hij o.a., het onvoldoen
de geestelijk leven, de middelen om
aan geld te komen door loterijen, ver-
koopingen, geluksspeler. en de ontrouw
aan de belijdenis der Kerk.
Zou er ritseling komen in de dorre
doodsbeenderen in de velden van
Frankrijk? God geve het!
V He Indische burgemeesters
Onlangs signaleerden wij het dwaze
denkbeeld om voor de aanstaande en
in functie zijnde burgemeesters een op
leidingscursus in het leven te roepen.
Inmiddels bereikten ons nog meer
berichten over ongelukkige verhoudin
gen in Indische stadsgemeenten. Daar
naast zagen wij dat voor een 10-tal
nieuwe plaatsen een groot aantal sol
licitanten zich aanbood, waaruit de
conclusie viel te trekken, dat men ook
daar het burgemeestersbaantje nog
steeds als een „zeer begeerd" blijft
zien.
Maar de Indische Pers wijdt ook aan
dit punt aandacht.
Het Alg. Ind. Dagblad betoogt in
een artikel, schrijvende over de ge
beurtenissen in den Palembangschen
Raad, dat opheffing van de kleine
stadsgemeenten geen remedie zijn kan.
De Regeering wijze liever burgemees
ters aan, ten volle voor him taak be
rekend.
„Wanneer Palembang, en andere ge
meenten, die in opspraak zijn of waren,
burgemeesters die bekwaam en niet
te vergeten geschikt waren voor hun
taak, aan hun hoofd hadden gezien,
dan zou veel publieke opspraak ver
meden zijn.
„Daarom moet voor de regeering,
en voor alle B. B.- of gewezen B. B.-
autoriteiten, die haar te adviseeren
hebben, vaststaan, dat burgemeesters
benoemingen zeer bijzondere benoe
mingen zijn. Moeilijk te vergelijken
met voorzieningen in al die functies,
waarvan men de bekleeders over heel
Indië kan heen en weer schuiven.
„Als men dezen maatstaf eens aan
nam: een burgemeester moet tien jaar
op één plaats staan, dat is dus de helft
van het tijdvak, waarin een Indisch
ambtenaar pensioenrijp is; als men
daarbij overwoog, dat no/it iemand
benoemd moet worden, omdat hij in
zijn tegenwoordig corps niet „past", of
er „geen vooruitzichten" heefi en even
zeer, dat men nimmer iemand aan
wees, die geen reputatie van men-
schenkennis bezit, dan zouden er
ook niet zulke dwaze telegrammen
door gemeenteraden worden gezonden
naar Buitenzorg, als onlangs uit Pa-
dang en Palembang".
De Indische Decentralisatie is de pe
riode van het tanden krijgen blijkbaar
nog niet door.
STADSNIEUWS.
VEREENIGING VOOR ZIEKENHUIS-
VERPLEGING.
Gisteravond is in den Foyer van de
Stadsgehoorzaal de ledenvergadering
van de Onderlinge Vereeniging voor
Ziekenhuisverpleging gehouden.
De voorzitter, de heer A. J. Schone-
veld, opende de vergadering met een
kort openingswoord, waarin hij in her
innering bracht, dat de vereeniging
thans 5 jaar bestaat en alzoo haar eer
ste lustrum viert. Met blijdschap mo
gen wo constateeren, dat de vereeni
ging, die thans 8000 (volwassen) leden
telt, nog steeds zich in gestadigen
groei mag verheugen, waaruit wel
blijkt, dat zij in een behoefte voorziet.
Na nog met een en. .el woord gewe
zen te hebben op de beteekenis der
vergadering van dezen avond, waarop
zoowel statuten- als reglementswijzi
ging aan de orde komt, gaf Spr. aan
den secretaris, den heer P. P. de Ko
ning, gelegenheid tot het voorlezen
van de notulen der vorige vergadering,
die onveran'erd werden vastgesteld.
Nadat de statuten-wijziging aan de
orde was gesteld, bracht de secretaris
het jaarverslag over 1927 uit, waaruit
we memoreeren, dat in dit jaar gemid
deld 100 leden per week werden inge
schreven. Voor rekenin- der vereeni
ging werden in het afgeloopen jaar 484
joden verpleegd met een totaal van
11.488, verpleegdagen. Van deze 484 le
den werden 170 in het Ac. Ziekenhuis,
188 in het St. Elisabeths-gasthuis en
107 in het Diaconessenhuis verpleegd.
Uit deze cijfers blijkt wel, welk een
groote beteekenis deze vereeniging
reeds hier ter stede inneemt.
Aan het jaarverslag van den pen
ningmeester, den heer H. C. Smit, ont-
leenen we, dat er op 31 Dec. j.l. een sal
do was van 8.623,70. De ontvangsten
edroegen (in ronde getallen) 49.000,
de uitgaven 41.0000; de subsidie der
gemeente bedroeg 7500.
De jaarverslagen van secretaris en
penningmeester werden goedgekeurd.
Op voorstel der controle-commissie,
die de ^oeüen en bescheiden in orde
bevonden heeft, werd de penning
meester van zijn gehouden beheer ge
dechargeerd.
De begrooting voc 1928, sluitende
op 56000, werd eveneens goedge
keurd.
Tot bestuursleden werden bij accla
matie herkozen de heeren A. J. Scho-
neveld en ir. G. A. v.' Klink, iberg; in
cd vacal^.c, ontstaan door het ver
trek van den heer Roman o werd
gekozen de heer S. Th. Buys, die de be-
ïwcming aannam.
Daarna werd de reglements-wijzi
ging, welke o.m. hierop betrekking
heeft, dat tmen 3 maand. lid moet
zijn om rechten te doen pelden, aan
orde -esteld.
Dr. Leesberg, commissaris der ver
eeniging, gaf in verba. te'-rrm een
uileenzettinp- betreffende de „rust-
natiöntp^" ri;o in hft afgeh -.pen jaar
aan de vereeniging ongeveer 10.000
gekost hebben, wat de vergoeding
voor de operatie-patiënten, waarvoor de
vereeniging oorspronkelijk opgericht
is, in gevaar brengt.
Het ligt in de bedoeling, vanaf 1 Mei
a.s. op de rustpatiënten een scherpere
selectie toe te passen.
Na breedvoerige discussie over deze
kwestie worden de voorgestelde wijzi
gingen goedgekeurd.
Daarna werd de vergadering geslo
ten.
Hierna had een nieuwe ledenverga
dering plaats, waarin nogmaals de wij
ziging der statuten, betrekking heb
bende op de artikelen 7, 8, 11 en 13 en
verband houdende met de door de Ge
meente Leiden toegekende subsidie,
aan de orde werd gesteld.
De ledenvergadering ging met deze
wijziging accoord, waarna na de
rondvraag de vergadering gesloten
werd.
TENTOONSTELLING OUDE KANT.
De burgemeester hoopt a.s. Zaterdag
middag half drie de tentoonstelling
van oude kant in de Lakenhal te ope
nen.
PROF. DP. B. D. EERDMANS.
Ter gelegenheid van zijn zestigsten
verjaardag heeft de afd. Leiden van
den Vrijheidsbond gisteren prof. dr.
B. D. Eerdmans, oud-lid der Tweede
Kaïmer en oud-lid van den gemeente
raad gehuldigd.
Een comité bracht de gelukwen-
schen van den Vrijheidsbond over en
bood den hoogleeraar een serre-ameu
blement aan.
VERKOOP EMMABLOEM.
De opbfengst van den verkoop van
de Emmabloem heeft bedragen: te Lei
den 1491,83, te Oegstgeest 117,92.
JUBILEUM-UITVOERING
CHR. MUZIEKVEREEN. „ATHALIA".
Ter gelegenheid van haar 15-jarig
bestaan gaf gisterenavond in de goed
bezette Graanbeurs de Chr. Muziek-
vereen. „Athalia" een welgeslaagde
uitvoering.
Aan het begin van den avond droeg
de voorzitter, de beer N. de Neef, de
leiding op aan den eere-voorzitter, den
heer D. A. Treur, die nadat hij de bij
eenkomst had geopend met gebed, en
had laten zingen Gez. 20 1 en 7, een
kort openingswoord sprak, waarin hij
wees op verschillende gebeurtenissen
in de afgeloopen 15 jaar. Donkere
wolken hebben zich dikwijls boven de
vereeniging samengepakt, maar zijn
gelukkig weer voorbijgegaan en de ver
eeniging is voortgegaan op den inge
slagen we§, steeds: excelsior. Spr. heet
daarna allen hartelijk welkom, spe
ciaal de donateurs, die Spr. dankt
voor hun geldelijke steun, de afge
vaardigden van de zusterverenigin
gen en de medewerkers voor dezen
avond. Verder wees Spr. on de opvoe
dende kracht van de muziek en be
sloot met allen een goeden avond toe
te wenschen.
Daarna werd een aanvang gemaakt
met de afwerking van he t programma.
Het eerste nummer was een jubi-
leum*marsch 19131928, opgedragen
aan de vereeniging bij dit jubileum
door haar Directeur den heer H. v. d.
Held. Toen deze marsch was gespeeld,
werd den directeur namens de ver
eeniging een prachtige krans aange-
Loden onuer dankzegging voor alles
wat hij voor de vereenigin0" heeft ge
daan. De zaal onderstreepte dit met
een krachtig applaus.
Het programma was verder zeer af
wisselend. Athalia blies er lustig op
los. De verschillende nummers werden
goed gespeeld ,en de aanwezigen toon
den zich dan ook zeer dankbaar, wat
men kon opmaken uit de hartelijke
bijvalsbetuigingen.
Verder was er het dubbelmannen-
kwartet „Inter Nos" uit Oegstgeest,
dat verschillende mooie liederen zong;,
terwijl tevens medewerking was ver
kregen van het gezelschap van der
Horst. De heer v. d. Horst had een
aantal komische coupletten gemaakt
op de geschiedenis van de muziekver-
eeniging, die zeer in den smaak vielen,
vooral omdat men af en toe nog eens
mee kon zingen. O.a. w-erd in herinne
ring gebracht dat een tweetal leden,
de heeren Treur en Scheffer vanaf de
oprichting lid zijn geweest. Beide hee
ren werd een sigarenkoker met ins
criptie aangeboden.
Het was alles bij elkaar een mooie
avond.
Vanavond zal een tweede feestavond
worden gegeven, waar behoudens de
medewerkers van gisteravond, behal
ve het dubbelmannenkwartet „Inter
Nos" zal medewerken Mej. Jenny de
Graaf, solozangeres. Verder zijn er
voor dezen avond nog verschillende
mooie verrassingen, zoodat ook deze
avond een zeer mooie belooft te wor
den.
Een kleine raad zouden we Athalia
nog willen geven: Zorg in den vervol
ge ervoor, dat de programma's beter
worden gecorrigeerd, want het was
werkelijk treurig zooveel fouten als de
verschillende versjes enz. bevatten. Op
verschillende bladzijden heeft het pro
gramma veel weg van een cacographie.
COMMISSIE TOT BESTRIJDING
VAN DEN WOEKER.
De commissie tot bestrijding van
den woeker alhier heeft in haar laatst
gehouden vergadering besloten van
haar bevindingen rapport uit te bren
gen aan het bestuu: van den Armen
raad. Tevens werd besloten de zitting
van het bureau van aangifte en voor
lichting inzake credietvers chaffing
niet te doen plaats hebben. Degenen
die voorlichting of bemiddeling noo
dig hebben kunnen zich wenden tot
den secretaris der commissie, den
heer P. A van Aggelen, Nieuwsteeg 6.
DT OPHEFFING DER GARNIZOENS
SCHOENMAKERIJ.
In verband met het besluit van den
Minister van Oorlog tot opheffing van
de militaire schoenmakerij alhier en
het ontslag van het betrokken perso
neel, heeft de Leidsche Bestuurders-
bond zich met een uitvoerig adres ge
wend tot den Minister van Oorlog.
WERKSTAKING BEHANGERS.
In verband met de loonregeling
geëischt wordt verhooging van het uur
loon van 64 op 66 cent hebben een
aantal behangersgezellen alhier den
arbeid neergelegd. De patroons zijn
niet voornemens de eischen in te wil
ligen, zoodat verwacht wordt, dat de
staking spoedig algemeen zal zijn.
MUSEUM VAN OUDHEDEN.
Op initiatief van Mevr. Stephenson-
Hagen te Oegstgeest is gisteren hier
ter stede opgericht een vereeniging
van belangstellenden in 's Rijks Mu
seum van Oudheden.
Tot bestuursleden werden gekozen
Mr. A. v. d. Sande Bakhuyzen (onze
burgemeester) voorzitter; Mevr. M. M.
de Vries-Vogel, seer.; Prof. Dr. J. W.
Muller, penn., en Prof. U. Pb. Boisse-
vain, bestuurslid.
ELECTRISCHE WARMWATER
TOESTELLEN.
Een groot comiort.
Hedenmorgen te ongeveer half elf
reed vanaf het erf van de lichtfabrie
ken een handkarretje, geduwd door
twee personen, waarop netjes inge
pakt het honderdste warmwatertoestel
werd vervoerd, dat geplaatst zal wor
den in het district dat door de Sted.
Electriciteitsfabriek wordt bestreken.
Daarom, nu men 100 voorbeelden
heeft waarvan men ondervinding kan
leeren, is het niet ondienstig eens te
wijzen op het groote comfort, dat deze
toestellen aan de gebruikers verschaf-
men tegen betrekkelijk geringe kosten
In andere steden zijn reeds duizen
den van dez etoestellen geplaatst en
over 'talgemeen is men er bijzonder
over tevreden.
Tusschen 11 uur 's avonds en 7 uur
's morgens wordt er weinig electrici-
teid gebruikt en die tijd maakt men
thans productief. Men laat voor elf
uur het reservoir volloopen en de
electriciteitsfabriek zorgt voor de rest.
's Morgens heeft men water van een
minimum temperatuur van 85 graden
Celsius, waar men om te beginnen een
heerlijk kopje thee van kan zetten. De
huismoeder zal hier wel een beetje
ongeloovig tegenover staan omdat ze
zal meenen, dat het water eerst ge
kookt moet hebben, maar dat is in dit
geval niet noodig omdat de luchtdee-
len reeds voor het bereiken van de 100
graden C. zich niet meer in het water
bevinden.
Het water kan weder tot den laat-
sten drukkel wrorden gebruikt en blijft
den geheelen dag op temperatuur.
Niet alleen voor de huishouding zijn
de toestellen van groote waarde, ver
schillende industrieeleü, die er ge
bruik van maken erkennen, dat ze in
hun bedrijf prachtig te pas komen. In
melkhandels, in bakkersbedrijven, in
boerderijen, enz. zijn ze van veel nut
en groot gemak en er is no.g niemand
onder hen, die er spijt van heeft zulk
een warmwater-toestel te hebben ge
plaatst.
Ze zijn verkrijgbaar in verschillende
afmetingen met verschillende inhoud
al naar gelang men veel of weinig
warm water noodig heeft.
We zeiden reeds, dat de kosten be
trekkelijk gering zijn. En dat is ook
inderdaad zoo. Een toestel met een in
houd van 20 L. kost per maand 3,
met een inhoud van 50 L. 4,50, met
een inhoud van 120 L. 8, met een in
houd van 200 L. 11. Voor deze bedra
gen heeft men dus alles: de huur van
het toestel, de aanleg en het electrici-
teitsverbruik. De installatie heeft in
één dag plaats, zoodat ook dat geen
bezwaar kan zijn. Men kan natuurlijk
ook zelf een toestel koopen en het
nachttarief voor het stroomverbruik
betalen maar het is nog zeer de vraag
of dat goedkooper is. Het is hier zui
ver zoo, dat de fabriek warmte levert,
op dezelfde manier als zou b.v. de
gasfabriek in elk huis een gashouder-
tje zetten. Het zou zelfs wel kunnen
dat de electriciteitsfabriek uit een
centraal punt de warmte leverde,
zooals dat nu geschiedt bij de gasleve
ring uit een groote gashouder en dat
gebeurt dan ook in Zwitserland, maar
is hier practisch nog onmogelijk.
We meenen onze lezers thans wel
aangetoond te hebben welk een groot
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiën per regel 221/* cent
Ingezonden Mededeelingen dnbbel tarief
Bij contract belangrijke reductie
Kleine Advertentiën - bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden* worden da
gelijks geplaatst ad, 40 cents
Binnenland.
Heden brengen een 25-tal Tweede
Kamerleden een bezoek aan den Bies-
bosch.
Do S. D. A. P. koopt een partijge=
bouw aan.
Een woeste herdershond valt een
kind in een kinderwagen aan.
Buitenland.
Een beslissende slag in China.
De raad van beheer van het Intern.
Arbeidsbureau bijeen.
Een arbitrageverdrag tusschen de
Ver. Staten en Duitschland.
Churchill heeft in het Britsche La
gerhuis de begrooting ingediend.
comfort aan de plaatsing van een
electrisch warmwatertoestel is ver
bonden en tevens dat onze Stedelijke
Lichtfabrieken alles doen om op de
hoogte van hun tijd te blijven. De
electriciteit heeft reeds vele mogelijk
heden geboden. Telkens wordt ze op
een andere manier ten nutte van de
menschheid in het dagelijksch leven
practisch toegepast en bovengenoemde
manier is zeker niet de slechtste.
TE VEEL OP EEN AVOND.
Omdat op 2 Mei niet alleen het or
gelconcert van Prof. Alb. Schweitzer,
maar ook nog de tweede abonnements-
verlooning van de „Holfu" plaats
heeft is, naar wij vernemen de lezing
van Dr. H. A. van Andel, van Solo,
verschoven tot 10 Mei.
Op verzoek van de Velpsche poli
tie is alhier aangehouden en op trans
port gesteld naar Velp de 13-jarigo
R. S.
Bij de politie zijn inlichtingen te
bekomen omtrent een transportrijwiel.
Gistermiddag omstreeks 4 uur
had op den Haagweg 'n botsing plaats
tusschen twee auto's, waarschijnlijk
door verkeerd uithalen. De eene wa
gen, die van V., werd zoo goed als go-
heel vernield, de andere reed door.
De chauffeur van dezen auto is als
nog onbekend, wel is het no. bekend.
BINNENLAND.
PARTIJHUIS S. D. A. P.
Naar „Het Volk" meedeelt, is door
het Partijbestuur der S D. A. P. aan
gekocht het gebouw te Amsterdam,
waarin thans het I. V. V. zijn kanto
ren heeft, teneinde er, als de zetel van
het I. V. V. naar Berlijn zal zijn over
gebracht, het partijsecretariaat in te
vestigen.
BEZOEK AAN DEN BIESBOSCH.
Vandaag zullen 25 leden van de
Tweede Kamer een bezoek brengen
aan het Biesboschwerk.
De bestuursleden der vereeniging
De Biesbosch, de heeren Jansen Ma
neschijn, Vis, Dr. Stoop en Meyer de
Vries, zullen het gezelschap, dat om
10.55 van het stadhuis te Dordrecht
vertrekt, rondleiden.
KINDERVERZORGING.
Het Tweede Kamerlid, de heer Droog-
leever Fortuyn heeft den minister van
Justitie de volgende vragen gesteld:
Is het den minister bekend, dat door
gemeenten ten behoeve van vereeni-
gingen, stichtingen en instellingen van
weldadigheid, als bedoeld bij de artt.
12 en 15 der wet van 12 Februari 1901
bijdragen worden verleend, hetzij in
den vorm van een individueele bijdra
ge voor ieder aan de zorg dier inrich
tingen toevertrouwd kind, hetzij in
den vorm van een bijdrage in de alge-
meene kosten?
Is de minister bereid mede te doe
len, welk effect de gemeentelijke bij
dragen hebben op het uit 's Rijks kas
aan die vereenigingen, stichtingen en
instellingen van weldadigheid toe te
kennen subsdie, met name of bedoelde
gemeentelijke bijdragen bij de toepas
sing van art. 159, 2de lid, van het Kon.
Besluit van 15 Juni 1905 worden aan
gemerkt als de in dat lid genoemde
„baten uit anderen hoofde" en als zoo
danig op het Rijkssubsidie in minde
ring worden gebracht, en zulks onder
scheidenlijk ten aanzien van het rijks-
verplegingssubsidie, waarvan de rege
ling laatstelijk is gepubliceerd in de
circulaire van den minister van Justi
tie van 3 Nov. 1926, -en t.a.v. het z.g.
algemeen subsidie, hetwelk uit des
Rijks kas ten behoeve van meerge
noemde vereenigingen, stichtingen en
instellingen van weldadigheid wordt
beschikbaar gesteld?
