CHRISTELIJK DACBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
9d* JAARGANG
DINSDAG 17 APRIL 1928
NUMMER 2412
NIEDWE
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal. 2.50
Per week 0.19
Franco per post per kwartaal f 2.90
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiën per regel 22'/, cent
Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief
Bij contract belangrijke reductie
Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling -
van ten hoogste 30 woorden, worden da
gelijks geplaatst ad. 40 cents
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAQ.
Y De lastige staart.
De Houten Pomp had verleden week
een plaat, waarop de S.D.A.P. als een
reuzen vlieger werd afgebeeld, met aan
den staart gebonden de heeren Fim-
men, Kiës en Schmidt, de heer Scha
per staat met een groot mes klaar,
terwijl de heer Kleerekoper uit alle
macht blaast tegen den vlieger. Daar
onder staat: „Schaper wil de staart
kappen en beveelt Kleerekoper meer
wind te maken want de vlieger wil
maar geen grootc vlucht maken".
De bedoeling is duidelijk. Het ge
noemde drietal is al te revoutionair,
maakt althans het de partijleiding te
lastig met zijn voorstellen die de con
sequentie vormen van het socialistisch
streven.
De heer Schaper verwees in „Het
Volk" naar 1909 toen de heeren Wijn
koop, van Ravesteijn en Ceton uit de
partij zijn gezet. Hij voorspelde toen
ook reeds dat de S.D.A.P. na het roye
ment zou stijgen als een luchtballon,
die ballast heeft uitgeworpen.
Maar daarmede raakt hij een moei
lijk punt. Immers de S.D.A.P. snoeft in
haar hoofdorgaan „Het Volk" steeds
zoo op de 52000 leden en de meer
dan 700.000 kiezers die het roode vaan
del volgen. Nu kon het wel eens ge
beuren, dat de staart wat langer was
dan men weet, of om een ander beeld
te gebruiken, dat .de bijenzwerm, die
men laat wegvliegen het grootste deel
van den heelen bijenstand mee neemt.
Reeds in 1909 kwamen de 48 Marx
isten met een manifest, waarin zij ern
stig afrieden een buitengewoon con
gres te houden over de vraag, of Wijn
koop, van Ravesteijn en Ceton dat
waren de drie redacteuren van de
toenmalige Tribune in de partij zou
den mogen blijven. Onder deze 48 on
derteekenaren was de tegenwoordige
voorman Albarda, waarlijk niet de
eerste de beste. In dat manifest werd
gezegd, dat de royeering van het drie
tal de rust zeker niet herstellen zou,
maar de verbittering integendeel tot
het uiterste geprikkeld zou worden.
Het royement ging toen onder de lei
ding van Troelstra toch door. Later is
Albarda milder gestemd geworden. Na
tuurlijk heeft hem dat geen windeie
ren gelegd.
Zoo zijn voor en na telkens voor
mannen op den reformistischen weg
gevolgd. Met dat al is de partij ge
groeid en groeit zij nog steeds. Met dat
staart-kappen loopt het zoo'n vaart
niet.
Vraagt men echter of dit aan de in
nerlijke beteekenis, aan de vastheid
van de partij, ten goede komt, dan
moge de voorzitter der S.D.A.P., de
heer Oudegeest daarop antwoorden
Deze besprak den aanwas van het le
dental en slaakte de bezorgde zucht,
dat het wel groot was, maar niet sta
biel.
„Wat ons mankeert zoo sprak hij
is niet de wenkracht, maar ons ont
breekt een constant ledental. Wij moes
ten de leden beter vast houden, het
verloop is te groot, en dat vermindert
het resultaat van onze werfkracht."
Zoo is het inderdaad, de S.D.A.P. is
op het hoogste punt. Zoodra zij werke
lijk geroepen wordt om de leuzen in
daden om te zettendan kan scheu
ring niet uitbliiven.
Dan scheidt ae lastige staart zich
zelf wel af, zooals de in 1909 uitgewor-
penen ook de lastige opposanten zijn
gebleven.
STADSNIEUWS.
DflRERTENTOONSTELLING
IN DE LAKENHAL.
Bij onze bespreking van de Dürer-
tentoonstelling hebben we ons aan een
slordigheid schuldig gemaakt, die we
ever dienen te herstellen.
We schreven: „Wie als leek de ver
zameling reproducties van houtsneden
etsen en teekeningen ziet, enz".
Men leze in plaats van „reproduc
ties"' het woord „origineelen".
Alleen van de teekeningen zijn re
producties aanwezig. Maar alle hout
sneden zijn origineelen, d.w.z., zij zijn
door Dürer zelf of door zijn leerlingen
zelf getrokken van het blok, waarin
Dürer de teekeningen sneed. Ook de
kopergravures zijn origineel, dcor Dü
rer zelf gedrukt, op de etsplaat, die hij
zelf vervaardigde.
Wat men in de Lakenhal in dit gen
re ziet is dus geen namaak, maar meer
dan 400 jaren oude kunst.
Mocht er dus door den inleidenden
zin van onze eerste beschouwing mis
verstand gewekt zijn, waardoor men
de waarde van het tentoongestelde on
derschat, dan hopen we van harte, dat
hiermee dit misverstand weer is op
geheven.
Van de zijde der aanrichters van de
ze expositie wordt de klacht vernomen
dat er zoo weinig belangstelling voor
bestaat. Dat is hoogst jammer.
Albrecht Dürer was een der groot
sten uit het Renaissancetijdvak, zoo
als we meenen in het nummer van dit
blad van 6 April te hebben aangetoond
In Duitschland was hij zonder twij
fel de allergrootste en zijn kunst
trekt ons Nederlanders als Germa
nen meer aan. dan de Ranaissance-
kunst uit Italië. Hij is de man, die op
de grens van de Middeleeuwen en den
Nieuwen Tijd staat of liever: die bei
de door zijn geweldig genie vereenigt
in volkomen harmonie
Men moet hem kennen tot verrijking
van eigen geest. Daarom bevelen wij
nogmaals een bezoek aan de Dürer-
tentoonstelling met warmte aan.
TEKORT KIESVEREENIGING.
Ondergeteekende ontving van de
directeur der Nieuwe Leidsche Cou
rant een bij hem ingekomen gift van
50, voor het tekort der Kiesvereeni-
ging.
Den - jver zeer hartelijk dank.
Mr. F. H. v. d. TAS,
waarn. pennningm.
ENGELSCHE STUDENTEN IN ONS
LAND.
Ten vorigen jare hebben een twin
tig Leidsche pharmaceutische studen
ten onder leiding van prof. L. van
Itallie een bezoek gebracht aan Lon
den, ten einde zich daar van de studie
in de pharmacie op de hoogte te stel
len.
Ter beantwoording van dit bezoek
brengt thans een dertigtal Engelsclie
pharmaceutische stud^t' onder lei
ding van profGreenish een bezoek
aan ons land. Hedenmorgen zijn zij
van uit Den Haag, waar zij verblijf
houden, alhier aangekomen, waar zij
oen bezoek hebben gebracht aan het
Natuurkundig Laboratorium.
Aangezien prof. Keesom, prof. De
Haas en dr. Crommelin zich in vei>
band met het Internationaal Koude-
congres in Italië bevinden, werden de
studenten rondgeleid door den assis
tent dr. E. C. Wiersma, ie daarna een
oordracht hield over het in vloeiba
ren en vasten toestand brengen van
gassen en daarbij het vloeibaar en
vast maken van helium demonstreer
de.
Na een gemeenschappelijk noen
maal werd een bezoek gebracht aan
het Pharmaceutisch Laboratorium in
de Hugo de Grootstraat, /aar de di
recteur, prof. dr. L. van Itallie de stu
denten rondleidde en vervolgens eeni
ge belangwekkende i: trumenten. bij
het pharmaceutisch onderwijs in ge
bruik, demonstreerde.
Vervolgens werd een bezoek ge
bracht aan de Universiteit en aan den
Hortus.
Vanavond zullen de Engelsche stu-'
denten de gasten zijn van de pharma
ceutische studenten alhier, die in het
Nutsgebouw een gezelligen avond
hebben georganiseerd.
PROF. DR. J. CLAY NAAR INDIë
TERUG.
Prof. dr. J. Clay, hoogleeraar in de
natuurkunde aan de Techni°che Hoo-
geschool" te Bandoeng, die sedert
ongeveer Ov.:i jaar alliie. vort'-eft, wa*r
hij zijn verlc" heeft doorgebracht en
tevens voor studie-doeleinden ie werk
zaam geweest, zal einde Mei naar In-
dië terugkeeren.
Dr. H. R. Woltjer, conservator aan
het Natuurkundig Laboratorium al
hier, die tijdens het verlof van prof.
Clay diens colleges aan de Technische
Hoogeschool te Bandoeng heeft waar
genomen, keert dan naar ons land
terug.
PROF. DR. PLOOY NAAR AMERIKA.
Prof. dr. D. Ploov buitengewoon
hoogleeraar in de Oud-Christelijke let
terkunde aan de gemeentelijke uni
versiteit te Amsterdam, is heden. Dins
dag, met het s.s. „Volendam" naar
Amerika vertrokken, teneinde daar,
daartoe door enkele universiteiten uit-
genoodigd. eenige voordrachten te hou
den over oud-Testamentische onder
werpen.
Prof. Plooy denkt ongeveer 2K
maand in Amerika te vertoeven.
HET DRAMA BIJ HET STATION.
De Hooge Raad heeft gisteren arrest
gewezen inzake de cassatie-beroepen
van J. J. v. d. S. en G. K., die door de
Haagsche Rechtbanl" en bij bevesti
ging van de vonnissen door hei Haag
sche Gerechtshof waren veroordeeld,
ieder tot 2 maanden hechtenis wegens
het ter aflevering in voorra.. 1 hebben
van een hoeveelheid opium. Ze hadden
een hoeveelheid van 2 Kg. te koop
aangeboden aan den Amsterdamschen
rechercheur P. A. TC., die de opium
in Januari 1927 in ontvangst zou
nemen op het station alhier. Toen de
opiumsmokkelaars, die in de val ge
tokt waren, zich wilden verwijderen,
schoot de politie in de lucht, maar
raakte on^elukkigerwiize d orher-
cheur, die aan de gevolgen is overle
den.
De Hooge Raad heeft thans de arres
ten van het Hof vernietigd en de za
ken venvezen naar het Hof te Am
sterdam.
IN MEMORIAM Ds. J. H. DONNER.
Op het graf van wijlen Ds. J. H. Don-
ner op „Vrederust" te Bergen op Zoom,
le Leiden zeer bekènd, zal een ge-
denkteeken worden onthuld door de
Geref. Kerken van Nieuwdorp en Bre
da en door „Vrederust'.
HET BOODELIJK ONGELUK BIJ
OEGSTGEEST.
Omtrent het auto-ongeluk, dat gis
termiddag bij de Haagsche Schouw te
Oegstgeest plaats had, kunnen we nog
het volgende melden:
Do heer K. Oosterling, uit Haarlem,
(niet uit Den Haag, gelijk eerst werd
gemeld), die naast den bestuurder in
den auto zat, is na in het Academisch
Ziekenhuis te Leiden te zijn onder
zocht, er met eenige lichte kwetsuren
afgekomen. Hij is naar huis kunnen
terugkeeren.
Het slachtoffer van het ongeluk, de
heer P. Koenen uit Oegstgeest, is 51
jaar oud.
De substituut-officier van justitie,
mr. Rijkens uit Den Haag beeft een
onderzoek ter plaatse ingesteld.
HM ongeluk is waarschijnlijk voor
een groot gedeelte te wijten geweest
aan den sneeuwstorm, die het vrije
uitzicht belette.
Toen Koenen den straatweg wilde
oversteken kwam er een tot heden
onbekend gebleven .luxe auto, waar
van het serie-nummer M (Gelderland)
was. aanrijden. Koenen liet dezen pas-
seeren en had er geen erg in, dat ach
ter dezen auto, op ongeveer 20 meter
afstand, de verhuisauto aankwam,
waardoor hij werd aangereden.
Van eenige schuld van den be
stuurder van dien auto is niets geble
ken, de wagen is dan ook dadelijk vrij
gegeven.
Op het terrein van het ongeluk was
o m. aanwezig de burgemeester van
Oegstgeest, de heer J. G. M. van Griet-
huysen.
VERVOLGING DER BIOSCOOP
HOUDERS.
Zooals gemeld, zijn alle bioscoop
houders te dezer stede op den avond
van den Eersten Paaschdag geverbali
seerd .wegens het zonder toestemming
van den burgemeester, als hoofd der
politie, geven van een voorstelling te
gen entrée.
De ambtenaar van het O.M. aan het
Kantongerecht alhier, heeft nu beslo
ten de directeuren te vervolgen we
gens overtreding der Zondagswet 1815.
Binnenkort is dus deze behandeling
die vérstrekkende beteekenis heeft te
verwachten.
NED. CHEMISCHE VEREETIIGING.
Op 15 dezer was het 25 jaar geleden
dat de Nederl. Chemische Vereeniging
werd opgericht. Terwijl het ledental
aan het einde van 1903 170 bedroeg, is
liet thans tot meer dan 1300 gestegen.
Haar organen zijn het Chemische
Weekblad en het Recueil des travaux
chimiques des Pays Bas. Laatstge
noemd tijdschrift neemt verhandelin
gen op in het Engelsch, Fransch en
Duitsch.
De feestelijke herdenking van het
25-jarig bestaan zal plaats hebben te
's-Gravenhagc van 16—18 Juli. Zij
gaat juist vooraf aan de bijeenkomst
van de Union internationale de la chi-
mie pure et appliquée aldaar (18—23
Juli).
PROP. DR. ALB. SCHWEITZER.
Wij verwijzen gaarne naar een be
richt. voorkomende in onze adverten
tiekolommen in dit nummer, waarin
wordt aangekondigd, dat men toe
gangsbewijzen kan bekomen voor het
concert in dé Pieterskerk en de lezing
in de Hooglandsche Kerk door Prof.
Dr. Alb. Schweitzer, ten dienste van
de lische Zending in de Oerwouden
van Centraal Afrika.
W. K. te Koudekerk heeft gister
avond aangifte gedaan van diefstal
van zijn rijwiel, dat hij onbeheerd had
daten staan voor een perceel op de
Iloogewoerd. In verband met dezen
diefstal is in den afgeloopen nacht
□oor de politie aangehouden H. E. S.,
wonende alhier.
BINNENLAND.
HOFBERICHT.
H.M. de Koningin-Moeder heeft Zondag
de voormiddag godsdienstoefening bijge
woond in de Kloosterkerk, onder gehoor
van dr. F. van Gheel Gildemeester.
BURGGRAAF TREMATON. t
H.M. de Koningin-Moeder ontving het
droevig bericht van het overlijden van
Viscount Trematon, eenigen zoon van den
Graaf van Athlone en Prinses Alice, Gra
vin van Athlone en kleinzoon van wijlen
Harer Majesteit's zuster de Hertogin van
Albany.
Nog kan medegedeeld worden, dat, de
geheele familie Athlone in het jaar 1921
den Haag heeft bezocht en ten Hove lo
geerde. Dit waren Graaf Athlone, Gouver
neur van Zuid-Afrika, broeder van Konin
gin Mary van Engeland: zijne gemalin
Prinses Alice, dochter van wijlen de Her
togin van Albany; Lady May Cambridge,
hun dochter en de thans overleden 20-ja-
rige Burggraaf Trematon. Jiun zoon.
In verband met dit sterfgeval zal het
diner, dat de Engelsche gezant, Graaf
Granville, ter eere van de familie Cham
berlain voornemens was te geven, niet
hebben.
A. C. BARON BENTINCK. t
In den hoogen ouderdom van 90 jaren
is te Den Haag overleden de gepension-
neerde generaal-majoor A. C. Baron Ben-
tinck, kamerheer i.b.d. van de koningin.
Langer dan een halve eeuw heeft baron
Bentinck deel uitgemaakt van de Konink
lijke hofhouding. Onder koning Willem
III was de thans ontslapene van 1881 tot
1888 eerste stalmeester, en 28 Januari van
laatstgenoemd jaar werd hij kamerheer in
buitengewonen dienst, welk hofambt hij
ook onder het regentschap van koningin'
Emma en onder de regeering van konin
gin Wilhelmina is blijven bekleedcn. Ge-
ruimen tijd heeft baron Bentinck-ook zit
ting gehad in de hofcommissie.
H.M. de Koningin heeft Haren kamer
heer Jhr. A. G. Sickinghe opgedragen na
mens Hare Majesteit een krans neder te
leggen bij het stoffelijk overschot, ten
sterfhuize in de Amaliastraat, van Haren
kamerheer in buitengewonen dienst A. C.
baron Bentinck, en tevens om de Konin
gin te vertegenwoordigen bij de begrafe
nis van baron Bentinck, a.s. Donderdag
op de begraafplaats Oud Eik en Duinen.
DE NEDERL. HANDEL OP INDIë.
De commissie van bijstand uit de sub
commissie voor de Economische politiek
stelt een onderzoek in naar de oorzaken
van den procentischen achteruitgang van
den handel van Nederland op Ned.-Indië.
Voor het verkrijgen van de benoodigde
gegevens heeft de commissie zich o.m. in
verbindir- gesteld met de belanghebben
den bij den handel op Ned. Indië en houdt
zij daartoe op tal van plaatsen besprekin
gen met die fabrikanten en exporteurs,
welke zich daartoe via hun organisaties
en de Kamers van Koophandel en Fabrie
ken bereid hebb.n verklaard.
Hoewel het aantal belanghebbenden,
waarmede op deze wijze contact werd ver
kregen, zeer belangrijk is, meent de com
missie toch, dat nog velen van de betrok
ken fabrikanten onkundig zijn van het
doel van de commissie en van de gevraag
de medewerking.
Daar het voor de commissie van het
grootste belang is. zooveel mogelijk in
lichtingen te verkrijgen, verzoekt zij bo-
langhe' nden en belangstellenden, die
genegen zijn e°n bespreking bij te wonen,
zich te wenden tot het sacretariaat Mau-
ritsstraat 100, Utrecht.
DE TROONREDE.
Naar de „Ned." verneemt, heeft het be
stuur van de Ned. Chr. Radio-vereeniging
tot II.M de Koningin het verzoek gericht,
de Troonrede van September a.s. te mo
gen broadcasten.
OPBRENGST DER RIJWIELBELASTING.
De rijwielbelasting heeft over de maand
Maart opgebracht ƒ369.047.50, tegen een
bedrag van ƒ414.369 over Maart 1927. De
opbrengst over de eerste drie maanden
van dit jaar bedraagt ƒ4.966.407.50.
INSCHRIJVINGEN BIJ OPENBARE
AANBESTEDINGEN.
Door den Minister van Financiën is be
slist, dat inschrijvingsbiljetten ter zake
van openbare aanbestedingen, verhurin-
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
Binnenland.
Engelsohe studenten op bezoek in onze
laboratoria.
De Hooge Raad heeft de vonnissen in
zake de opium-smokkelzaak op het Sta
tionsplein alhier, vernietigd en de zaak
opnieuw verwezen naar het Hof te Am
sterdam.
Prot Plooy gaat in Amerika lezingen
honden.
Graaf Bentinck, Kamerheer i.b.d. van
H.M. de Koningin overleden.
Het Haagsche vnil naar Drente.
Drama te 's-Gravenhsge.
Bollenland.
Een briefwisseling tusschen Loudon en
Litwinoi gepubliceerd.
Nadere berichten over de ramp in Bul
garije,
Het luchtschip „Italia" zal 10 of 12 da
gen te Stolp blijven.
Heftig Fransch-Britsch debat in den
Volkenbond over de opium-rapporten.
Arbeidsconflicten in Duitschland.
gen en dergelijke vrij van zegel zijn, daar
zij beschouwd worden als mededeelingen
aan den geadresseerde (aanbesteder, enz.)
ook al houden deze mededeelingen een
bindend aanbod in.
SERA EN ENTSTOFFEN IN DE DIER
GENEESKUNDE.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
en Landbouw heeft met ingang van 1 Mei
1928, eervol ontslag verleend als lid van
de commissie inzake de toepassing van
sera en entstoffen in de diergeneeskunde
aan mr. dr. K. J. Frederiks, administra
teur aan het departement van Binnenland
sche Zaken en J andbouw, en benoemd tot
lid van genoemde commissie mr. D. G. W.
Spitzen, hoofdcommies aan het departe
ment van Binnenlandsche Zaken en Land
bouw
MET PENSIOEN.
De heer J. Augustein, hoofdconducteur
te Zwolle, en voorzitter yan den Prot. Chr.
Bond van Spoor- en Tramwegpersoneel,
zal in verband met zijn gezondheidstoe
stand, den dienst der Nederlandsche Spoor
wegen in October a.s. met pensioen ver
laten.
RECHTSCHE SAMENWERKING.
Het wordt nu toch ernst.
Het bestuur van de R.K. Kiesvereeni-
ging, afdeeling P. te Amsterdam, heeft tot
het bestuur van de R.K. Kiesvereeniging
in den Rijkskieskring Amsterdam, de vol
gende vragen gericht:
Acht uw bestuur den tijd niet gekomen
om bij het bestuur van de R.K. Staats
partij de volgende vragen in te dienen,
met het bog op artikel 15 alinea 8 van
het reglement van de R.K. Staatspartij?
Is het voor de vaststelling van het ont
werp Program voor de a.s. nieuwe wet
gevende periode niet allereerst noodzake
lijk in de aangewezen organen van de R.-
K. Staatspartij te behandelen: „De moge
lijke regeeringsformatie in 1929, in betrek
king tot de zeer verantwoordelijke positie
van de R.K. Tweede Kamer-fractie, inza
ke het bestuur van ons land?"
Indien het bestuur een uitspraak tot
het vormen van een op een parlementaire
meerderheid steunende regeering. van de
eigen partij-organisatie heeft verkregen,
acht het het dan niet noodzakelijk zich
als bestuur der grootste politieke partij te
verstaan met de verantwoordelijke bestu
ren van die partijen, waardoor zulk een
parlementaire meerderheid gevormd moet
worden?
Acht het bestuur het niet gewenscht,
het vaststellen van het ontwerp-Verkie-
zingsprogram afhankelijk te stellen van
de verkregen zekerheid over de a.s. re-
geerings-formatie, opdat het verkiezings
program ontdaan zal zijn van niet tot
werkelijkheid te maken wenschelijkhe-
deDQ
HET VUIL NAAR DEN OVEN OF NAAR
DEN AKKER?
Naar wij vernemen, heeft Minister Kan
een antwoord gezonden aan B. en W. van
Den Haag op hun voorstel aangaande de
mogelijkheid den stedelijken afval van
den alles vernietigenden oven te redden
en naar den om meststof schreeuwenden
akker te brengen.
Het antwoord zou men een tegenvoor
stel kunnen noemen, dat evenwel aan de
Haagsche voorwaarden zeer ver tegemoet
komt. In ieder geval doet de Minister een
voorstel, dat beneden de verbrandingskos-
ten blijft en dus voor Den Haag voordee-
lig is.
Indien de Minister en de Raad het
eens worden en daarna valt nu moei
lijk meer te twijfelen zal het vuil wor
den afgenomen door het Landschap Dren
te, wa-rachter de Regeering zich 'als ga-
rante zal stellen.
Bedriegen niet alle voorteekenen, dan
is dus het Haagsche vuil binnen afzien-
baren tijd voor den akker bestemd, is de
omgeving van den verbrandingsoven van
de stankplaag bevrijd en de gemeente
voor de onkosten van een nieuwe ver
brandingsinstallatie en haar, blijkens de