CHRISTELIJK DACBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN 9d* JAARGANG DINSDAG 17 APRIL 1928 NUMMER 2412 NIEDWE ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal. 2.50 Per week 0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentiën per regel 22'/, cent Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief Bij contract belangrijke reductie Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling - van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAQ. Y De lastige staart. De Houten Pomp had verleden week een plaat, waarop de S.D.A.P. als een reuzen vlieger werd afgebeeld, met aan den staart gebonden de heeren Fim- men, Kiës en Schmidt, de heer Scha per staat met een groot mes klaar, terwijl de heer Kleerekoper uit alle macht blaast tegen den vlieger. Daar onder staat: „Schaper wil de staart kappen en beveelt Kleerekoper meer wind te maken want de vlieger wil maar geen grootc vlucht maken". De bedoeling is duidelijk. Het ge noemde drietal is al te revoutionair, maakt althans het de partijleiding te lastig met zijn voorstellen die de con sequentie vormen van het socialistisch streven. De heer Schaper verwees in „Het Volk" naar 1909 toen de heeren Wijn koop, van Ravesteijn en Ceton uit de partij zijn gezet. Hij voorspelde toen ook reeds dat de S.D.A.P. na het roye ment zou stijgen als een luchtballon, die ballast heeft uitgeworpen. Maar daarmede raakt hij een moei lijk punt. Immers de S.D.A.P. snoeft in haar hoofdorgaan „Het Volk" steeds zoo op de 52000 leden en de meer dan 700.000 kiezers die het roode vaan del volgen. Nu kon het wel eens ge beuren, dat de staart wat langer was dan men weet, of om een ander beeld te gebruiken, dat .de bijenzwerm, die men laat wegvliegen het grootste deel van den heelen bijenstand mee neemt. Reeds in 1909 kwamen de 48 Marx isten met een manifest, waarin zij ern stig afrieden een buitengewoon con gres te houden over de vraag, of Wijn koop, van Ravesteijn en Ceton dat waren de drie redacteuren van de toenmalige Tribune in de partij zou den mogen blijven. Onder deze 48 on derteekenaren was de tegenwoordige voorman Albarda, waarlijk niet de eerste de beste. In dat manifest werd gezegd, dat de royeering van het drie tal de rust zeker niet herstellen zou, maar de verbittering integendeel tot het uiterste geprikkeld zou worden. Het royement ging toen onder de lei ding van Troelstra toch door. Later is Albarda milder gestemd geworden. Na tuurlijk heeft hem dat geen windeie ren gelegd. Zoo zijn voor en na telkens voor mannen op den reformistischen weg gevolgd. Met dat al is de partij ge groeid en groeit zij nog steeds. Met dat staart-kappen loopt het zoo'n vaart niet. Vraagt men echter of dit aan de in nerlijke beteekenis, aan de vastheid van de partij, ten goede komt, dan moge de voorzitter der S.D.A.P., de heer Oudegeest daarop antwoorden Deze besprak den aanwas van het le dental en slaakte de bezorgde zucht, dat het wel groot was, maar niet sta biel. „Wat ons mankeert zoo sprak hij is niet de wenkracht, maar ons ont breekt een constant ledental. Wij moes ten de leden beter vast houden, het verloop is te groot, en dat vermindert het resultaat van onze werfkracht." Zoo is het inderdaad, de S.D.A.P. is op het hoogste punt. Zoodra zij werke lijk geroepen wordt om de leuzen in daden om te zettendan kan scheu ring niet uitbliiven. Dan scheidt ae lastige staart zich zelf wel af, zooals de in 1909 uitgewor- penen ook de lastige opposanten zijn gebleven. STADSNIEUWS. DflRERTENTOONSTELLING IN DE LAKENHAL. Bij onze bespreking van de Dürer- tentoonstelling hebben we ons aan een slordigheid schuldig gemaakt, die we ever dienen te herstellen. We schreven: „Wie als leek de ver zameling reproducties van houtsneden etsen en teekeningen ziet, enz". Men leze in plaats van „reproduc ties"' het woord „origineelen". Alleen van de teekeningen zijn re producties aanwezig. Maar alle hout sneden zijn origineelen, d.w.z., zij zijn door Dürer zelf of door zijn leerlingen zelf getrokken van het blok, waarin Dürer de teekeningen sneed. Ook de kopergravures zijn origineel, dcor Dü rer zelf gedrukt, op de etsplaat, die hij zelf vervaardigde. Wat men in de Lakenhal in dit gen re ziet is dus geen namaak, maar meer dan 400 jaren oude kunst. Mocht er dus door den inleidenden zin van onze eerste beschouwing mis verstand gewekt zijn, waardoor men de waarde van het tentoongestelde on derschat, dan hopen we van harte, dat hiermee dit misverstand weer is op geheven. Van de zijde der aanrichters van de ze expositie wordt de klacht vernomen dat er zoo weinig belangstelling voor bestaat. Dat is hoogst jammer. Albrecht Dürer was een der groot sten uit het Renaissancetijdvak, zoo als we meenen in het nummer van dit blad van 6 April te hebben aangetoond In Duitschland was hij zonder twij fel de allergrootste en zijn kunst trekt ons Nederlanders als Germa nen meer aan. dan de Ranaissance- kunst uit Italië. Hij is de man, die op de grens van de Middeleeuwen en den Nieuwen Tijd staat of liever: die bei de door zijn geweldig genie vereenigt in volkomen harmonie Men moet hem kennen tot verrijking van eigen geest. Daarom bevelen wij nogmaals een bezoek aan de Dürer- tentoonstelling met warmte aan. TEKORT KIESVEREENIGING. Ondergeteekende ontving van de directeur der Nieuwe Leidsche Cou rant een bij hem ingekomen gift van 50, voor het tekort der Kiesvereeni- ging. Den - jver zeer hartelijk dank. Mr. F. H. v. d. TAS, waarn. pennningm. ENGELSCHE STUDENTEN IN ONS LAND. Ten vorigen jare hebben een twin tig Leidsche pharmaceutische studen ten onder leiding van prof. L. van Itallie een bezoek gebracht aan Lon den, ten einde zich daar van de studie in de pharmacie op de hoogte te stel len. Ter beantwoording van dit bezoek brengt thans een dertigtal Engelsclie pharmaceutische stud^t' onder lei ding van profGreenish een bezoek aan ons land. Hedenmorgen zijn zij van uit Den Haag, waar zij verblijf houden, alhier aangekomen, waar zij oen bezoek hebben gebracht aan het Natuurkundig Laboratorium. Aangezien prof. Keesom, prof. De Haas en dr. Crommelin zich in vei> band met het Internationaal Koude- congres in Italië bevinden, werden de studenten rondgeleid door den assis tent dr. E. C. Wiersma, ie daarna een oordracht hield over het in vloeiba ren en vasten toestand brengen van gassen en daarbij het vloeibaar en vast maken van helium demonstreer de. Na een gemeenschappelijk noen maal werd een bezoek gebracht aan het Pharmaceutisch Laboratorium in de Hugo de Grootstraat, /aar de di recteur, prof. dr. L. van Itallie de stu denten rondleidde en vervolgens eeni ge belangwekkende i: trumenten. bij het pharmaceutisch onderwijs in ge bruik, demonstreerde. Vervolgens werd een bezoek ge bracht aan de Universiteit en aan den Hortus. Vanavond zullen de Engelsche stu-' denten de gasten zijn van de pharma ceutische studenten alhier, die in het Nutsgebouw een gezelligen avond hebben georganiseerd. PROF. DR. J. CLAY NAAR INDIë TERUG. Prof. dr. J. Clay, hoogleeraar in de natuurkunde aan de Techni°che Hoo- geschool" te Bandoeng, die sedert ongeveer Ov.:i jaar alliie. vort'-eft, wa*r hij zijn verlc" heeft doorgebracht en tevens voor studie-doeleinden ie werk zaam geweest, zal einde Mei naar In- dië terugkeeren. Dr. H. R. Woltjer, conservator aan het Natuurkundig Laboratorium al hier, die tijdens het verlof van prof. Clay diens colleges aan de Technische Hoogeschool te Bandoeng heeft waar genomen, keert dan naar ons land terug. PROF. DR. PLOOY NAAR AMERIKA. Prof. dr. D. Ploov buitengewoon hoogleeraar in de Oud-Christelijke let terkunde aan de gemeentelijke uni versiteit te Amsterdam, is heden. Dins dag, met het s.s. „Volendam" naar Amerika vertrokken, teneinde daar, daartoe door enkele universiteiten uit- genoodigd. eenige voordrachten te hou den over oud-Testamentische onder werpen. Prof. Plooy denkt ongeveer 2K maand in Amerika te vertoeven. HET DRAMA BIJ HET STATION. De Hooge Raad heeft gisteren arrest gewezen inzake de cassatie-beroepen van J. J. v. d. S. en G. K., die door de Haagsche Rechtbanl" en bij bevesti ging van de vonnissen door hei Haag sche Gerechtshof waren veroordeeld, ieder tot 2 maanden hechtenis wegens het ter aflevering in voorra.. 1 hebben van een hoeveelheid opium. Ze hadden een hoeveelheid van 2 Kg. te koop aangeboden aan den Amsterdamschen rechercheur P. A. TC., die de opium in Januari 1927 in ontvangst zou nemen op het station alhier. Toen de opiumsmokkelaars, die in de val ge tokt waren, zich wilden verwijderen, schoot de politie in de lucht, maar raakte on^elukkigerwiize d orher- cheur, die aan de gevolgen is overle den. De Hooge Raad heeft thans de arres ten van het Hof vernietigd en de za ken venvezen naar het Hof te Am sterdam. IN MEMORIAM Ds. J. H. DONNER. Op het graf van wijlen Ds. J. H. Don- ner op „Vrederust" te Bergen op Zoom, le Leiden zeer bekènd, zal een ge- denkteeken worden onthuld door de Geref. Kerken van Nieuwdorp en Bre da en door „Vrederust'. HET BOODELIJK ONGELUK BIJ OEGSTGEEST. Omtrent het auto-ongeluk, dat gis termiddag bij de Haagsche Schouw te Oegstgeest plaats had, kunnen we nog het volgende melden: Do heer K. Oosterling, uit Haarlem, (niet uit Den Haag, gelijk eerst werd gemeld), die naast den bestuurder in den auto zat, is na in het Academisch Ziekenhuis te Leiden te zijn onder zocht, er met eenige lichte kwetsuren afgekomen. Hij is naar huis kunnen terugkeeren. Het slachtoffer van het ongeluk, de heer P. Koenen uit Oegstgeest, is 51 jaar oud. De substituut-officier van justitie, mr. Rijkens uit Den Haag beeft een onderzoek ter plaatse ingesteld. HM ongeluk is waarschijnlijk voor een groot gedeelte te wijten geweest aan den sneeuwstorm, die het vrije uitzicht belette. Toen Koenen den straatweg wilde oversteken kwam er een tot heden onbekend gebleven .luxe auto, waar van het serie-nummer M (Gelderland) was. aanrijden. Koenen liet dezen pas- seeren en had er geen erg in, dat ach ter dezen auto, op ongeveer 20 meter afstand, de verhuisauto aankwam, waardoor hij werd aangereden. Van eenige schuld van den be stuurder van dien auto is niets geble ken, de wagen is dan ook dadelijk vrij gegeven. Op het terrein van het ongeluk was o m. aanwezig de burgemeester van Oegstgeest, de heer J. G. M. van Griet- huysen. VERVOLGING DER BIOSCOOP HOUDERS. Zooals gemeld, zijn alle bioscoop houders te dezer stede op den avond van den Eersten Paaschdag geverbali seerd .wegens het zonder toestemming van den burgemeester, als hoofd der politie, geven van een voorstelling te gen entrée. De ambtenaar van het O.M. aan het Kantongerecht alhier, heeft nu beslo ten de directeuren te vervolgen we gens overtreding der Zondagswet 1815. Binnenkort is dus deze behandeling die vérstrekkende beteekenis heeft te verwachten. NED. CHEMISCHE VEREETIIGING. Op 15 dezer was het 25 jaar geleden dat de Nederl. Chemische Vereeniging werd opgericht. Terwijl het ledental aan het einde van 1903 170 bedroeg, is liet thans tot meer dan 1300 gestegen. Haar organen zijn het Chemische Weekblad en het Recueil des travaux chimiques des Pays Bas. Laatstge noemd tijdschrift neemt verhandelin gen op in het Engelsch, Fransch en Duitsch. De feestelijke herdenking van het 25-jarig bestaan zal plaats hebben te 's-Gravenhagc van 16—18 Juli. Zij gaat juist vooraf aan de bijeenkomst van de Union internationale de la chi- mie pure et appliquée aldaar (18—23 Juli). PROP. DR. ALB. SCHWEITZER. Wij verwijzen gaarne naar een be richt. voorkomende in onze adverten tiekolommen in dit nummer, waarin wordt aangekondigd, dat men toe gangsbewijzen kan bekomen voor het concert in dé Pieterskerk en de lezing in de Hooglandsche Kerk door Prof. Dr. Alb. Schweitzer, ten dienste van de lische Zending in de Oerwouden van Centraal Afrika. W. K. te Koudekerk heeft gister avond aangifte gedaan van diefstal van zijn rijwiel, dat hij onbeheerd had daten staan voor een perceel op de Iloogewoerd. In verband met dezen diefstal is in den afgeloopen nacht □oor de politie aangehouden H. E. S., wonende alhier. BINNENLAND. HOFBERICHT. H.M. de Koningin-Moeder heeft Zondag de voormiddag godsdienstoefening bijge woond in de Kloosterkerk, onder gehoor van dr. F. van Gheel Gildemeester. BURGGRAAF TREMATON. t H.M. de Koningin-Moeder ontving het droevig bericht van het overlijden van Viscount Trematon, eenigen zoon van den Graaf van Athlone en Prinses Alice, Gra vin van Athlone en kleinzoon van wijlen Harer Majesteit's zuster de Hertogin van Albany. Nog kan medegedeeld worden, dat, de geheele familie Athlone in het jaar 1921 den Haag heeft bezocht en ten Hove lo geerde. Dit waren Graaf Athlone, Gouver neur van Zuid-Afrika, broeder van Konin gin Mary van Engeland: zijne gemalin Prinses Alice, dochter van wijlen de Her togin van Albany; Lady May Cambridge, hun dochter en de thans overleden 20-ja- rige Burggraaf Trematon. Jiun zoon. In verband met dit sterfgeval zal het diner, dat de Engelsche gezant, Graaf Granville, ter eere van de familie Cham berlain voornemens was te geven, niet hebben. A. C. BARON BENTINCK. t In den hoogen ouderdom van 90 jaren is te Den Haag overleden de gepension- neerde generaal-majoor A. C. Baron Ben- tinck, kamerheer i.b.d. van de koningin. Langer dan een halve eeuw heeft baron Bentinck deel uitgemaakt van de Konink lijke hofhouding. Onder koning Willem III was de thans ontslapene van 1881 tot 1888 eerste stalmeester, en 28 Januari van laatstgenoemd jaar werd hij kamerheer in buitengewonen dienst, welk hofambt hij ook onder het regentschap van koningin' Emma en onder de regeering van konin gin Wilhelmina is blijven bekleedcn. Ge- ruimen tijd heeft baron Bentinck-ook zit ting gehad in de hofcommissie. H.M. de Koningin heeft Haren kamer heer Jhr. A. G. Sickinghe opgedragen na mens Hare Majesteit een krans neder te leggen bij het stoffelijk overschot, ten sterfhuize in de Amaliastraat, van Haren kamerheer in buitengewonen dienst A. C. baron Bentinck, en tevens om de Konin gin te vertegenwoordigen bij de begrafe nis van baron Bentinck, a.s. Donderdag op de begraafplaats Oud Eik en Duinen. DE NEDERL. HANDEL OP INDIë. De commissie van bijstand uit de sub commissie voor de Economische politiek stelt een onderzoek in naar de oorzaken van den procentischen achteruitgang van den handel van Nederland op Ned.-Indië. Voor het verkrijgen van de benoodigde gegevens heeft de commissie zich o.m. in verbindir- gesteld met de belanghebben den bij den handel op Ned. Indië en houdt zij daartoe op tal van plaatsen besprekin gen met die fabrikanten en exporteurs, welke zich daartoe via hun organisaties en de Kamers van Koophandel en Fabrie ken bereid hebb.n verklaard. Hoewel het aantal belanghebbenden, waarmede op deze wijze contact werd ver kregen, zeer belangrijk is, meent de com missie toch, dat nog velen van de betrok ken fabrikanten onkundig zijn van het doel van de commissie en van de gevraag de medewerking. Daar het voor de commissie van het grootste belang is. zooveel mogelijk in lichtingen te verkrijgen, verzoekt zij bo- langhe' nden en belangstellenden, die genegen zijn e°n bespreking bij te wonen, zich te wenden tot het sacretariaat Mau- ritsstraat 100, Utrecht. DE TROONREDE. Naar de „Ned." verneemt, heeft het be stuur van de Ned. Chr. Radio-vereeniging tot II.M de Koningin het verzoek gericht, de Troonrede van September a.s. te mo gen broadcasten. OPBRENGST DER RIJWIELBELASTING. De rijwielbelasting heeft over de maand Maart opgebracht ƒ369.047.50, tegen een bedrag van ƒ414.369 over Maart 1927. De opbrengst over de eerste drie maanden van dit jaar bedraagt ƒ4.966.407.50. INSCHRIJVINGEN BIJ OPENBARE AANBESTEDINGEN. Door den Minister van Financiën is be slist, dat inschrijvingsbiljetten ter zake van openbare aanbestedingen, verhurin- Belangrijkste nieuws in dit Nummer. Binnenland. Engelsohe studenten op bezoek in onze laboratoria. De Hooge Raad heeft de vonnissen in zake de opium-smokkelzaak op het Sta tionsplein alhier, vernietigd en de zaak opnieuw verwezen naar het Hof te Am sterdam. Prot Plooy gaat in Amerika lezingen honden. Graaf Bentinck, Kamerheer i.b.d. van H.M. de Koningin overleden. Het Haagsche vnil naar Drente. Drama te 's-Gravenhsge. Bollenland. Een briefwisseling tusschen Loudon en Litwinoi gepubliceerd. Nadere berichten over de ramp in Bul garije, Het luchtschip „Italia" zal 10 of 12 da gen te Stolp blijven. Heftig Fransch-Britsch debat in den Volkenbond over de opium-rapporten. Arbeidsconflicten in Duitschland. gen en dergelijke vrij van zegel zijn, daar zij beschouwd worden als mededeelingen aan den geadresseerde (aanbesteder, enz.) ook al houden deze mededeelingen een bindend aanbod in. SERA EN ENTSTOFFEN IN DE DIER GENEESKUNDE. De Minister van Binnenlandsche Zaken en Landbouw heeft met ingang van 1 Mei 1928, eervol ontslag verleend als lid van de commissie inzake de toepassing van sera en entstoffen in de diergeneeskunde aan mr. dr. K. J. Frederiks, administra teur aan het departement van Binnenland sche Zaken en J andbouw, en benoemd tot lid van genoemde commissie mr. D. G. W. Spitzen, hoofdcommies aan het departe ment van Binnenlandsche Zaken en Land bouw MET PENSIOEN. De heer J. Augustein, hoofdconducteur te Zwolle, en voorzitter yan den Prot. Chr. Bond van Spoor- en Tramwegpersoneel, zal in verband met zijn gezondheidstoe stand, den dienst der Nederlandsche Spoor wegen in October a.s. met pensioen ver laten. RECHTSCHE SAMENWERKING. Het wordt nu toch ernst. Het bestuur van de R.K. Kiesvereeni- ging, afdeeling P. te Amsterdam, heeft tot het bestuur van de R.K. Kiesvereeniging in den Rijkskieskring Amsterdam, de vol gende vragen gericht: Acht uw bestuur den tijd niet gekomen om bij het bestuur van de R.K. Staats partij de volgende vragen in te dienen, met het bog op artikel 15 alinea 8 van het reglement van de R.K. Staatspartij? Is het voor de vaststelling van het ont werp Program voor de a.s. nieuwe wet gevende periode niet allereerst noodzake lijk in de aangewezen organen van de R.- K. Staatspartij te behandelen: „De moge lijke regeeringsformatie in 1929, in betrek king tot de zeer verantwoordelijke positie van de R.K. Tweede Kamer-fractie, inza ke het bestuur van ons land?" Indien het bestuur een uitspraak tot het vormen van een op een parlementaire meerderheid steunende regeering. van de eigen partij-organisatie heeft verkregen, acht het het dan niet noodzakelijk zich als bestuur der grootste politieke partij te verstaan met de verantwoordelijke bestu ren van die partijen, waardoor zulk een parlementaire meerderheid gevormd moet worden? Acht het bestuur het niet gewenscht, het vaststellen van het ontwerp-Verkie- zingsprogram afhankelijk te stellen van de verkregen zekerheid over de a.s. re- geerings-formatie, opdat het verkiezings program ontdaan zal zijn van niet tot werkelijkheid te maken wenschelijkhe- deDQ HET VUIL NAAR DEN OVEN OF NAAR DEN AKKER? Naar wij vernemen, heeft Minister Kan een antwoord gezonden aan B. en W. van Den Haag op hun voorstel aangaande de mogelijkheid den stedelijken afval van den alles vernietigenden oven te redden en naar den om meststof schreeuwenden akker te brengen. Het antwoord zou men een tegenvoor stel kunnen noemen, dat evenwel aan de Haagsche voorwaarden zeer ver tegemoet komt. In ieder geval doet de Minister een voorstel, dat beneden de verbrandingskos- ten blijft en dus voor Den Haag voordee- lig is. Indien de Minister en de Raad het eens worden en daarna valt nu moei lijk meer te twijfelen zal het vuil wor den afgenomen door het Landschap Dren te, wa-rachter de Regeering zich 'als ga- rante zal stellen. Bedriegen niet alle voorteekenen, dan is dus het Haagsche vuil binnen afzien- baren tijd voor den akker bestemd, is de omgeving van den verbrandingsoven van de stankplaag bevrijd en de gemeente voor de onkosten van een nieuwe ver brandingsinstallatie en haar, blijkens de

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1