CHRISTELIJK D AC BLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
Qde JAARGANG
DONDERDAG 12 APRIL 1928
NUMMER 2408
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal. i 2.50
Per week i 0.19
Franco per post per kwartaal I 2.90
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiën per regel 22l/s cent
Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief
Bij contract belangrijke reductie
Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da*
gelijks geplaatst ad. 40 cents
EERSTE BLAD.
Te veel eer.
Wie wel eens op een paardenmarkt
geweest is weet hoe de verkooper van
een edel dier alle moeite doet om in
het „voordraven" de sierlijke vormen
en de lenigheid en kracht op het
schoonst te doen uitkomen.
Meer nog wordt op wedstrijden met
paardenrennen alles in het werk ge
steld om het dier den prijs te doen be
halen, of worden de dieren tot het
uiterste geoefend om moeilijkheden
en hindernissen te overwinnen.
Het schijnt wel of sommigen er een
dergelijke sport van maken waar het
geldt het particulier initiatief te doen
concurreeren met de overheidszorg.
Nemen wij b.v. de onderwijsz.org van
de overheid. Volgens de Grondwet
moet het openbaar en bijzonder on
derwijs gelijk behandeld worden, maar
in de praktijk komt die gelijkstelling
wel eens niet tot haar recht.
Maar dat niet alleen. Men laat het
bijzonder onderwijs vaak onnoodig
concurreeren om den prijs, hetgeen
volstrekt in strijd is met het beginsel
der gelijkstelling.
Het ergerlijkste is echter, dat soms
'de menschen, waarvan het bijzonder
onderwijs steun moest ontvangen,
doen als de paarden-eigenaren, die het
dier aanzetten tot allerlei onnoodige
inspanning om toch maar zijn bijzon
dere eigenschappen te toonen.
Zoo had onlangs een Roomsch or
gaan, „De Avondster", een artikel
over een Bergen op Zoomsch geval,
waarin onder het kopje „Duur Onder
wijs" het volgende stond vermeld:
„Ons onderwijs is schandelijk
duur; en we behoeven het niet on
der stoelen of banken te steken: we
worden door onze eigen luizen ge
beten. Want onze katholieke school
bestuurders, die zich de weelde per-
mitteeren te zeggen en te schrijven
dat dit namens de katholieke ouders
is, vreten maar duchtig aan de
Staatsruif
Zoo denk ik er over; als er ande
ren zijn die er anders over denken,
moeten zij het weten. Gelukkig is
het dan toch geen geloofswaarheid,
(noch van den eenen, noch van den
anderen kant).
Een voorbeeld waaruit men ziet
hoe te Bergen op Zoom, waar voor
de inrichting van een klasselokaal
en het onderwijs dat daarin gegeven
zal worden, 1900 gulden aangevraagd
wordt.
Dank zij de idiote Nederlandsche
wetten is daaraan i\iets te doen en
moet de gemeenteraad dit geld be
schikbaar stellen.
Aangename toestanden in Neder
land".
Nu is het opmerkelijke, dat hier
sprake is van een schoollokaal waar
in 54 leerlingen zitten .Hieruit blijkt
reeds, dat Bergen op Zoom meer dan
schriel het onderwijs verzorgt. Maar
opmerkelijker nog, dat deze stem
blijkbaar niet de eenige is, maar dat
men te Bergen op Zoom tot in hoog
ste instantie deze actie tegen de bij
zondere school voortzet.
Maar ook is het nog onjuist om te
spreken van 1900 voteeren voor de
inrichting van één schoollokaal, het
betrof hier slechts medewerking ver-
leenen aan de noodzakelijke aanschaf
fing van schoolmeubelen, leer- en
huipro fd^en voor een klasse van 54
leerlingen. Teder, die weet wat er
noodig is, zal erkennen, dat 1900
niet overdreven geraamd is.
Inderdaad hebben wij hier een ge
val, dat ons doet denken aan wanho
pige pogingen om uit het beestje nog
meer te h„len maar dan met dit ver
schil, dat de eer niet voor het dier
/.elf zal zijn.
90 akten in 5 jaar.
Dezelfde Roomsche „Avondster"
neeft nog een ander voorbeeld:
„Een ander geval zoo heet het
In de Tweede Kamer heeft er
een debat plaats gehad over het al
of niet opheffen van kweekscholen.
De heer Albarda (S.D.A.P.) was er
natuurlijk tegen. De socialisten wil
len altijd oneconomisch geld uitge
ven I
De Minister gaf toen de volgende
cijfers:
De Rijkskweekscholen worden be
zocht door 60 a 80 leerlingen per
school. De Protestantsch Christelij
ke door 60 leerlingen per school on
geveer en de katholieken door 39
leerlingen per school.
Men kan onmiddellijk op z'n vin
gers uitrekenen, dat de algemeene
onkosten bij ons katholieken, het
duurste zijn.
Reeds het vorig jaar gaf de Avond
ster gegevens om aan te toonen dat
het katholiek bijzonder onderwijs
zeer duur is".
Op zichzelf is het wel opmerkelijk,
dat de Roomsche kweekscholen het
kleinst aantal leerlingen hebben.
Maar nog opmerkelijker is en dat
wordt vergeten dat hier het sy
steem absoluut niet deugt.
Wat toch is het geval?
Den bijzonderen kweekscholen wordt
de eisch gesteld om in 5 jaar 90 acten
uit te reiken. Een eisch die bij een ge
ring aantal leerlingen niet te volbren
gen is.
Is dus op zichzelf al onbillijk om de
noodzakelijkheid van een bijzondere
kweekschool af te meten naar het ge
middelde aantal leerlingen dat de
school bezoekt, absolu* onjuist is om
de kweekscholen met de minste leer
lingen het duurste te noemen.
I.laar het systeem van het getal ac
ten, dat behaald werd tot maatstaf
voor de subsidieering te maken is uit
den booze. Bovendien voor de open
bare kwc. .scholen deze eisch
niet.
Hier is dus een vruchtbaar terrein
voor verdere doorvoering der grond
wettelijke gelijkstelling.
Van een doen voordraven van het
edele beestje om zijn deugden te ».oo-
nen kan men toch nu gevoegelijk af
zien, die leugden zijn bekend.
STADSNIEUWS.
KONINKLIJK BEZOEK.
De Koningin-Moeder met haar ge
volg, bestaande uit de hofdame freule
v. d. Poll, de dame du palais freule
Schimmelpenninck en den kamerheer
jhr. van Tets heeft, met tw2e auto's
uit Den Haag kome_.de, een bezoek ge
bracht aan het Rijksmuseum van
Oudheden, waar de Ned. afd., de ver
zameling Oud-Europa e.. de Grieksche
vazenzaal z±j-. bczicjatie-d.
De directeur, Dr. J. H. Holwerda,
leidde hier de hooge bezoekers rond.
Te ruim 12 uur zijn de Koningin en
haar gevolg naar de Residentie terug
gekeerd.
KAMERKIESKRING „LEIDEN»
Zaterdag 14 April des middags te 2
uur. zal het bestuur van den Kamer
kieskring „Leiden" een vergadering
houden.
Deze vergadering heeft plaats te
's-Gravenhage in Restaurant „De
Kroon", Spui 10.
CLASSICALE DIACONALE
CONFERENTIE.
In het Rusthuis der Geref. Kerk aan
de Hooigracht alhier kwamen gisteren
de onderscheidene diacor-'jën uit de
classis Leiden in conferentie bijeen.
Namens de roepende diaconie der
Kerk te Noordwijk-Binnen, opende te
ruim zes uur br. Alb. J. Meijers deze
bijeenkomst, op gebruikelijke wijze.
In zijn welkomstwoord releveerde
de voorzitter hoe verschillende om
standigheden hadden samengewerkt
waardoor de Diaconale Classicale Con
ferentie in 1927 niet was gehouden.
Hij sprak den wensch uit, dat heden
maatregelen zouden worden genomen,
om herhaling te voorkomen.
De heer L. Boekkooi van Leiden het
woord vei krijgen- :e, leverde een refe
raat over Armenzorg, waarin Spreker
speciaal behandelde de vraag, of de
Diaconie enkel armoede moet lenigen
of deze ook moet voorkomen, b.v. door
't verstrekken van voorschotten. Spr.
zette uiteen, de bete<enis van de
armenzorg en toonde aan hoe hier
niet ondersteuning als een recht moet
1 vd worden, doch zij gegrond is
op cle liefde, dus op barmhartigheid
zich beroept. Wel spreekt men in on
ze.. i. van reJit; eischt zich op een
deel waarop men recht meent te heb
ben. Men ..arvoor zelfs de hulp
van den - .aat in, doch dit is de revo-
0eest, die _elfs het bestaan der
barmhartigheid in 's Heeren Kerk
dreigt te vernietigen. Dezen geest te
bestrijden is roeping v:.n Gods Kerk.
alsmede het opvoeden der Gemeente.'
tot milddadigheid, terwijl de diaco
nie de gaven heeft uit reiken aan
arme broeders en zusters, met voor
zichtigheid en goed beleid, cm het de
ondersteunden te doen toekomen als
n band.
Inzake het geven van voorschotten,
laat spr. uitkomen, dat dit geen zaak
is, die uit onze diaconale kas mag ge
daan worden. Men zij hiermede daar
om hoogst voorzichtig; 't is niet het
terrein waarop we ons moeten bewe
gen.
Op het gesprokene volgde cene aan
gename en leerrijke discussie, waaruit
bleek, hoe verschillend de moeilijkhe
den soms zijn, waar men als diaconie
voor komt te staan, maar ook ziet
men er in hoe nuttig conferenties kun
nen zijn, door de practische dingen
■eens in ruimer kring te bezien dan an
ders het geva! is.
In de pauze bezichtigdds bezoe
kers der conferentie, onder leiding
van den voorzitter der Rusthuis-Com-
.issie, br. Kuijpers, het rusthuis en
spraken hunne bewondering uit over
een inrichting als deze, zoowel ruim
te als inrichting overtrof aller ver
wachting.
Na de pauze werd behandeld een
voorstel der diaconie van Boskoop tot
het benoemen van een vast modera-
men der conferentie.
In de toelichting wees br. v. Veen,
uit Boskoop, op de opgedane ervaring
en verwachtte, dat door eene vaste
commissie de Conferenties geregelder
bijeengeroepen zouden worden dan tot
heden zulks geschied was.
De Voorzitter meende, dat het idee
van vaste commissie tot saamroeping
wel goed werken zou, doch zag gaar
ne, dat elke diaconie bij toerbeurt op
dracht kreeg, de leiding te hebben als
ook de verplichting een referaat te
verzorgen.
Na breede bespreking stelde Leiden
voor de diaconie der Kerk van Leiden
te verzoeken, zich te belasten met de
saamroeping, door met de diaconie
welke de leiding heeft en die welke
het referaat verzorgt te correspondee-
ren, en •■k-h te overtuigen dat alles in
orde is. I °ht eene diaconie in gebre
ke blijven dan zal de volgende diaco
nie aangeschreven worden.
Het voorstel waarin de gedachten
van Boskoop en Noordwijk-Binnen ge
combineerd werden, werd aangeno
men, nadat vooraf de wenschelijkheid
was uitgesproken, de conferenties te
kiten voertoestaan.
Nadat de Diaconie van de Kerk te
Oegstgeest werd aangewezen als roe
pende Diaconie en die van de Kerk te
Katwijk a. d. Rijn vooi de verzorging
van een referaat, sloot de voorzitter
de conferentie met een woord van dank
voor de opkomst en de br. in Leiden
voor de verleende gastvrijheid, er den
wensch aan toevoegende, dat deze
conferentie, haar nut afwerne, voor
het ambtelijk leven, en ter versterking
_n den ouderlingen broederband.
JUBILEUM CHR. BAKKERS
GEZELLEN.
Gisteravond herdacht de afdeeling
Leiden van den Ned. Centralen Bond
van Chr. Arbeiders(sters) in de bedrij
ven van Voedings- en Genotmiddelen
(Vakgroep Bakkers) in een feestelijke
bijeenkomst in het gebouw „Prediker"
Janvossensteeg haar 20-jarig bestaan.
De Voorzitter der afdeeling, de heer
Chr. van Venetië n, opende de
samenkomst met gebed, las Psalm 148
en sprak daarna een kort openings
woord, waarin hij allereerst de aanwe
zigen welkom heette en vervolgens in
het kort de oprichting der afdeeling
memoreerde.
Het heeft veel moeite gekost, eer
de Christelijke organisatie onder de
bakkersgezellen vasten voet kreeg.
Van degenen, die bij de oprichting,
twintig jaar geleden, aanwezig waren,
ziin ook thans velen in ons midden.
Spr. brengt een eerbiedige hulde
aan de nagedachtenis van Ds. R. J. W.
Rudolph, die met den hoofdbestuurder
den heer Diemer, op de oprichtings
vergadering in „Patrimonium" het
woord voerden.
Wanneer wij aan dien tijd terug
denken, hebben wij veelzins reden om
God te danken voor den zegen, ons
door de organisatie geschonken.
Spr. gaf vervolgens het woord aan
den secretaris van den landelijken
bond, den heer J. Z. Kannegieter,
die begon met in herinnering te bren
gen, hoe de toestanden in het bakkers
bedrijf 20 jaar geleden waren.
Er heerschte onbeperkte nachtarbeid;
reeds des Zondagsmiddags en des
-avonds werd met den arbeid begon
nen; ds arbeidsduur was zeer lang,
om de 100 uur per week en de loonen
waren naar verhouding laag. De bak
kersgezellen hadden een treurig be
staan, het was een slavenleven.
Dat aan al deze wantoestanden
goeddeels een einde is gekomen, dan
ken wij aan den arbeid der organisa
tie. En onze voortrekkers hebben be
grepen, dat wij moesten hebben niet
de moderne organisatie, die leeft uit
het beginsel van den klassenstrijd,
niet een bloedlooze „neutrale" organi
satie. doch dat de Christelijke bak
kersgezellen zich onder eigen banier
moesten organiseeren.
Spr. dankt den heer Van Venetiën.
die al de 20 jaar, dat de afdeeling be
staat, haar voorzitter is geweest, voor
den door hem voor de organisatie ver
richten arbeid en wenscht hem toe,
dat God, uit Wien hij al zijn kracht
put, hem ook verder nabij moge blij
ven. zoowel in zijn persoonlijk en hui
selijk, als in zijn organisatieleven.
Spr. wijst er vervolgens op, dat ook
onze tijd zijn eigensoortige moeilijk
heden heeft, die niet onderschat moe
ten worden, zooals de vakopleiding, de
uitvoering der sociale maatregelen, de
voortgaande technische ontwikkeling
van het bedrijf, alle kwesties, die veel
studie vereischen van degenen, die in
sociaal opzicht leiding moeten geven.
De vakorganisatie moet paraat blijven
opdat we niet weer terugvallen in de
wantoestanden van eenige tientallen
jaren geleden, doch zij heeft ook een
taak in economisch en cultureel op
zicht, waarbij zij haar kracht vindt in
het Evangelie. De eindstrijd we zien
het steeds meer dien kant uitgaan
zal gestreden worden tusschen het
Christendom en het communisme.
Spr. wekt op tot den strijd in de Chr.
vakorganisatie, tot eer van God, en
besluit met de regels van den Vlaam-
schen dichter Guido Gezelle:
„Het leven is geen vrede alhier.
Geen wapenstilstand vragen;
Het leven is de krijgsbanier
Tot in Gods handen dragen".
Nt deze rede, waarop een luid ap
plaus volgde, voerde het woord de
heer J. M. Jansen, secretaris der
afdeeling, die namens bestuur en le
den den voorzitter op hartelijke wijke
toesprak en hem een prachtigen leu
ningstoel aanbood.
De heer A. H a n e m a a ij e r, voor
zitter van den landelijken Bond, wees
er op, dat de Leidsche afdeeling
steeds een kind van veel zorg is ge
weest, en het blijven bestaan van de
afdeeling is daaraan te danken, dat
zij is gedragen door het gebed.
In waardeerende bewoordingen bood
spr. aan den heer Van Venetiën een
Goudsch wandbord aan.
De heer J. S 1 e g t e n h o r s t. se
cretaris van den Chr. Besturenbond,
wenschte namens dezen bond de af
deeling, en den voorzitter der af
deeling met het jubileum geluk en
wekte de leden op met het bestuur te
werken en te strijden voor verheffing
van het peil van den arbeidenden
stand.
De Voorzitter dankte voor de ge
schenken en de waardeerende woor
den tot hem gericht. Dat een zoo klei
ne organisatie, als deze dikwijls nog
zoo groote successen wist te boeken,
dankt zij aan de hulp en den zegen
van God.
Het verdere van den avond werd
opgeluisterd door het Chr. Reciteer-
gezelschap „U. V. K.", onderafdeeling
van den Chr. Nat. Werkmansbond, dat
verschillende voordrachten ten beste
gaf. Helaas, dat het eerste nummer:
„De ontdekking van den zoen", niet
voldeed aan de eischen, aan een Chr.
vereeniging te stellen; behalve dat hej
smakeloos was, kon het ook overigens
niet door den beugel.
Het overige was beter, doch wel zou
den we dit gezelschap den raad willen
geven, voortaan meer in positief Chr.
richting te werken; er moet toch on
derscheid zijn tusschen een Christelij
ke en een „neutrale" reciteervereeni-
ging.
Alles bij elkaar genomen was liet
echter een gezellige en waardige
feestviering. De zaal was aardig inge
richt, op de tafeltjes prijkten tulpen
en den geheelen avond werden we
ruimschoots voorzien van voedings-
en genotmiddelen.
Een avond als deze, waarop de leden
met hun huisgenooten aanwezig zijn,
kan ook medewerken tot versterking
van den band tusschen gezin en vak
beweging.
HAARLEMSCHE
ORKESTVEREENIGING.
Laa^.. concert in dit seizoen.
Dinsdag 17 Api_. ;_.s. eeft de H.O.V.
..aar laatste concert in 'dit seizoen,
^o'iste zal zijn onze s-tad^enoote. Me
juffrouw Roosje Driessen, pianiste,
die ten gehoore zal brengen de Va
riations symphoniques van César
Franck, voor piano met orkest. Door
het orkest zullen uitgevoerd worden:
Le Carnaval Romain van Berlioz en
tot slot op veelvuldig verzoek Sym-
phonie no. 5 van Tschaikowsky.
Wij twijfelen niet of er zal voor de
zen laatsten avond veel belangstelling
zijn.
DUITSCHE ARTSEN.
Einde Mei wordt hiei ter stede een
aantal Duitsche artsen verwacht, ten
einde hier een cursus te volgen over
allergische ziekten, welke Prof. Storm
van Leeuwen op 29, 30 en 31 Mei voor
hen zal houden.
PROF. J. VAN DER HOEVE.
Prof. dr. J. v. d. IToeve, hoogleeraar in
de oogheelkunde, wordt morgen 50
jaar.
GEREF. U.L.O.-KOPSCHOOL
HOOGL. KERKGRACHT.
Gisteren hebben de leerlingen der
Geref. U.L.O.-Kopschool (Hoofd de
heer W. G. Aldershoff Jr.) een vacan-
tie-uitstapje gemaakt onder leiding
van het hoofd der school en den heer
W ten Kate.
Voor een dergelijk reisje gedurende
de vacantie bleek onder de leerlingen
veel animo te bestaan. Beschenen
dcor een heerlijk lentezonnetje, dat
Binnenland.
Het K. L. M.-vliegtuig dat den dienst
MalmöAmsterdam via Hamburg
onderhoudt heeft gisteren bij Nigte-
vecht een noodlanding moeten maken.
De Eerste Kamer is begonnen aan
de Algemeene beschouwingen over de
begrooting.
Buitenland.
Ernstir- treinbotsing te Parijs.
Een Japansche nota aan Sovjet-
Rusland.
Het dreigend conflict in de katoen
industrie in Lancashire.
Ongerustheid te Moskou in verband
met de Poolsche en Tnrksche bezoe
ken aan jme.
De „Bremen" is voor de Oceaan-
vlucht gestart
Te Dnsseldorp is opgericht de Chris
telijke Internationale Vak-Centrale.
zich door de morgennevels had weten
heen te dringen, trok men naar het
station, en alles beloofde een prach
tigen dag. ondanks de natte stemming
van het laatste weerbericht. De trein
bracht de jongelui naar het station
Noordwijkerhout, van waaruit men te
voet zou trekken de duinen door naar
Noordwijk of Katwijk, al naar dat ,,'t
zonnetje van ons scheiden ging" of
niet. Genoten werd er in de dennen
van Noordwijkerhout, van de prachtig
bloeiende narcissenvelden, zoowel als
van een sloot vol kikvorschen, die
daar uit de heele buurt schenen sa
mengekomen te zijn voor de generale
repetitie van het concert voor den ko
menden zomer.
Zoo naderden de eerste duinen en
in wedloop en met gejuich, vergetend
alle moeheid, werd het eerste hooge
duin genomen. Dit was een pracht
plaats voor een pic-nic, de wandeling
had grage monden gemaakt en rugzak
en tasch werd voor meer dan de helft
lichter. Hierna kon ieder zijn hart op
halen aan wat hij 't liefste wilde. De
jongens trokken op verkenning uit,
en elk op zijn wijs vertelde daarna van
zijn ervaringen en liet de gevangen
hagedis zien. Anderen konden ook
hier nog niet scheiden van den gelief
den voetbal. De meisjes zochten en
vonden spoedig een „buutpaal" en
één der heeren werd al gauw aange
wezen voor het in dit terrein moeilijke
zoeken van de weggestoven leerlingen.
Zoo vloog de tijd voorbij en moest er
weer opgebroken worden en ging het
dwars de duinen door naar zee. Daar
was het even een tegenvaller. Over de
zee hing een dichte nevel, zoodat de
voorbijgaande schepen telkens den
misthoorn lieten hooren. Maar de zon
werd winnares en de mist verdween,
zoodat bij menigeen de lust tot pootje
baden opkwam. Hier werd ook gerui-
men tijd vertoefd, en daarna ging het
op Noordwijk aan. Toen men zich
daar in een lunchroom zat te goed te
doen, begonnen er regendroppels te
vallen en daardoor ging het van hier
per tram dankbaar en voldaan huis
toe..
HUISVLIJTTENTOONSTELLING.
In het wijkgebouw van de Ned. Her
vormde Gemeente aan het Levendaal,
werd gisteravond te half zeven geo
pend een huisvlijttentoonstelling an
nex bazaar, georganiseerd door de
Chr. J. V. „Dient den Heer", onderaf-
deeling van de wijkvereeniging, ter
voorbereiding van het gouden jubi
leum, dat deze J. V. in October a.s.
hoopt te vieren.
Bij deze opening voerde allereerst
het woord de voorzitter, de heer J.
M. G. Hakkert, die wees op het bijzon
dere van de plechtigheid, om al den
arbeid, die er aan vooraf gegaan is.
Na een hartelijk welkom aan de pers
wees spr er verder op, dat deze ten
toonstelling geen grootsch opgezette
onderneming is. Vriendelijk en nuttig
zou spr. ze willen noemen. Een drietal
motieven hebben tot het organiseeren
van de expositie geleid. Het is een
voorbereiding voor het gouden jubi
leum, maar ook was het de bedoeling,
de leden van de J. V. aan het werk
te zetten, om hen op deze manier te
behoeden voor straatslenterij en sport-
buitensporigheden, terwijl bovendien
de organisators meenden, dat het ont
wikkelend zou werken.
Spr. heet daarna allen hartelijk
welkom, speciaal Ds. Punselie, voor
zitter van de Wijkvereeniging. den
heer Van Borselen, wijkbestuurslid en
dankt degenen, die aan de totstand
koming van deze tentoonstelling heb
ben mede geholpen, in het hijzonder
de firma Jansen, de fa. v. d. Wilk en
d» fa. Da Vries en Stevens.
