CHRISTELIJK DACBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
8*<» JAARGANG
DINSDAG 27 MAART 1928
NUMMER 239©
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936
Aangesloten op het Streeknet Lisse
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal. i 2.50
Per week f 0.19
Franco per post per kwartaal I 2.90
Di! nummer bestaat uit IY/EE Bladen.
EERSTE BLAD.
Zij, die zich tegen 1 April 1928
op de Nieuwe Leidsche Courant
abonneeren, ontvangen de tot dien
datum verschijnende nummers gratis
Adm. N. L. Ct.
V Het geiukkig huisgezin.
Zondag is te Deventer het jaar-
lijksche congres van den Nieuw-Mal-
thusiaanschen Bond gehouden. Daar
is o.m. ook besloten om den naam
van het orgaan te wijzigen in „ver
standig ouderschap", terwijl die
naam tot heden was „het gelukkig
huisgezin".
Deze verandering is teekenend, zoo
als zooveel in 't verslag van de verga
dering veelzeggend is.
Niet het geluk van het gezin, dat
een zegen van God is, maar het ver
stand, de menschelijke willekeur zal
zegevieren.
Maar er is meer teekenend in het
verslag van deze Deventersche ver
gadering. Smalend werd de Minister
van Justitie gedankt voor zijn weige
ring van de goedkeuring van de sta
tuten. Men achtte dat een mooie pro
paganda.
De Voorzitter beklaagde zich over
het uitblijven van medewerking van
de pers, maar, zoo voegde hij er aan
toe, spot, haat en tegenwerking kun
nen den bond niet deren. Neen in
derdaad de middelen van spot en
haat mag de pers niet te baat nemen,
maar tegenwerking is geboden.
Gelukkig dat die tegenwerking
volgens de mededeeling van den
Voorzitter ook komt van de zijde der
medici. Wel hoopt men op contact
maar dan met de vrouwelijke des
kundigen. Maar een der afdeelingen
achtte toch noodig om aan te sporen
tot meer eenheid van opvatting tus-
schen deze deskundigen.
Hoewel de Sociaal-Democraten de
trouwste propagandisten van den
hond zijn sprak men er toch leed
wezen over uit, dat geweigerd werd
om een bank te aanvaarden voor het
Troelstra-jord.
Duidt dat alles misschien op een
kentering in de geesten?
Zeker niet bij den Bond zelf die ook
ditmaal in een beginselverklaring zoo
brutaal mogelijk zich op materialis
tisch standpunt plaatst, al zegt men
ook een hoogere bedoeling te heb
ben.
Noch de vorming van een gezin,
noch het geluk van het gezin kan
door deze middelen bevorderd wor
den.
V Verbalen jagerij.
In de Chr. Politie-Ambtenaar von
den wij een artikel, dat onze volle in
stemming heeft. Eerst worden de vol
gende Leidsche feiten medegedeeld:
„Op zekeren dag houdt de waarne
mende commissaris van politie, tot
het verzamelde politiepersoneel een
toespraak, waarbij hij nadrukkelijk
te kennen geeft, dat er van dat per
soneel meer activiteit moet uitgaan,
hetgeen zou moeten blijken, uit het
inleveren van meer processen-verbaal.
Ook wordt er sinds eenige weken
door een inspecteur theorie gegeven
aan het agenten-personeel, waarbij
dat personeel zooveel mogelijk wordt
aangespoord, een groot aantal proces
sen-verbaal in te leveren.
De aantallenprocessen-verbaal,
door de onderscheidene ploegen op
gemaakt, worden dan tegenover el
kaar gesteld en tegen elkaar uitge
speeld en het grootste aantal als
/voorbeeld" gesteld.
Bovendien worden er kleine groep
jes agenten bij dien inspecteur ge
roepen, en dan worden deze men-
schen vermaand, toch meer proces
sen-verbaal te maken, waarbij de be
dreiging wordt gevoegd, dat anders
andere maatregelen zullen worden
genomen, terwijl hun werd toege
voegd: „Een gewaarschuwd man geldt
twee".
Terecht wordt deze verbalen-jacht
afgekeurd.
In het algemeen is de taak van de
politie veel meer gelegen in het
voorkomen van overtreding dan
in het opsporen daarvan, ofschoon
natuurlijk, helaas, dat laatste niet
gemist kan worden.
Wanneer er geen aanleiding be
staat om ernstig te twijfelen aan de
trouw der politie-ambtenaren, mag er
naar onze meening geen aandrang tot
het maken van vee] processen-ver
baal uitgaan. De goede vruchten van
eon goede politiedienst zijn veel meer
oneeziene dan uiterlijk merkbare.
Wij sluiten ons dan ook gaarne
aan bij hetgeen de redactie opmerkt
aan het slot:
„Wij hopen van harte, dat de Leid
sche politie-autoriteiten dit stand
punt deelen en zich van de o.i. ver
ouderde begrippen zullen losmaken,
terwijl wij onze bondsleden aldaar,
en daarbij het geheele corps, ernstig
opwekken, nauwgezet hun plicht te
vervullen, op een wijze die strekt tot
hooghouding van het gezag en in het
belang van het algemee zoo, dat de
waardigheid van politie en politie
man wordt opgehouden".
STADSNIEUWS.
TEN PALEIZE.
Naar wij vernemen was onze Burge
meester, Mr. A. van de Sande Bakhuyzen
met Mevrouw gisteravond de gast van H.
M. de Koningin en H. K. H. Prinses Ju
liana.
3-OCTOBER-VEREENIGING.
Wij ontvingen het Jaarverslag der
3-October-Vereeniging, uitgebracht
door den Secretaris in de Algemeene
Ledenvergadering, op Maandag 30
Januari 1928, des avonds half 9 ure,
in het Café-Rest. „De Harmonie".
In ons verslag van deze vergadering
hebben wij ook uit het jaarverslag
reeds een en ander gememoreerd,
waarom wij thans willen volstaan
met mede te deelen, dat het aantal
leden der vereeniging thans 4565 als
mede 144 donaeurs bedraagt, en dat
het bestuur zich voor het jaar 1928
als volgt heeft geconstitueerd:
Mr. A. van de Sande Bakhuyzen,
Eere-VoorzitterW. van der Laan, le
Voorzitter: ir. A. M. Touw, 2e Voor
zitter; N. G. Spaargaren, le Secretaris,
Haagweg 31; P. Boot Jr., 2e Secretaris;
R. de Wilde F.Gzn., le Penningmees
ter, Breestraat 93; E. W. Wichers
Rollandet, 2e Penningmeester; E. Le-
vie; B. de Koning; A. Tieleman H.Wz.;
mr F. J. J. Trapman; B. Buurman; H.
P. Linthorst Koman, Student-Lid.
Eere-leden zijn de heeren: Felix
Driessen, W. van Rossum du Chattel
en jhr. mr. dr. N. C. de Gijselaar
TROPISCH NEDERLAND.
Onder bovenstaanden titel zal bin
nenkort onder hoofdredactie van
Prof. Dr. A. W. Nieuwenhuis alhier
een nieuw geïllustreerd tijdschrift
verschijnen, ter verbreiding der ken
nis omtrent Nederlandsch Oost- en
West-Indië. Als uitgeefster zal de
firma De Bussy te Amsterdam op
treden.
GEREF. SCHOOLVERBAND.
Wij herinneren onze lezers, vooral
de onderwijzers en onderwijzeressen,
maar ook de ouders en verdere belang
stellenden, aan de vergadering van het
Geref. Schoolverband, District Leiden,
op morgen (Woensdag)-middag half
vier uur in Huize Nijdam, Nieuwe
Rijn 19,
Reeds het punt schoolartsen noopt
tot groote belangstelling.
PROF. KEESOM.
De Poolsche gezant te Den Haag. graaf
Stanislas Ketrzinsky heeft gistermiddag
ten huize van Prof. Keesom dezen het di
ploma van eere-doctor in de technische
wetenschappen van de Techn. Hoogeschool
te Warschau overhandigd.
Prof. Wolfke van Warschau, die als
promotor van Prof. Iveesom optrad, was
bij deze kleine plechtigheid aanwezig.
AANGIFTE AÜTOBELASTING.
Het belastingjaar der motorrijtuigenbe
lasting loopt van 1 Mei tot 30 April. Op 1
Mei moet dus ieder bezitter van een mo
torrijtuig voorzien zijn van een belasting-
kaart.
Aangezien er te Leiden en omgeving
ongeveer 800 bezitters zijn, zullen deze 800
niet op,één dag geholpen kunnen worden.
De belastingadministratie stelt daarom
de gelegenheid open om reeds nu een
aangifte-formulier af te halen en in te
leveren, waarna dan omstreeks 20 April
een belastingkaart kan worden afgehaald.
Men kent het adres aan de Langebrug.
VEREEN. TOT INSTANDHOUDING
DER L.A.W.E.T.
Bovengenoemde vereeniging zal verga
deren op Donderdag 29 Maart a.s. in de
„Harmonie" des avonds kwart over 8. (In
gevolge besluit der Alg. Ledenvergadering
van 22 Maart j.l. en volgens artikel 26 der
Statuten).
Agenda:
1. Opening.
2. Notulen.
3. Ingekomen stukken.
4. Voorstel tot opheffing der Vereeni
ging, van den heer Joh. P Meijers.
Dit voorstel luidde aldus: „Gehoord de
uitlatingen van vele leden en gezien de
weinige activiteit der vereeniging, stelt
Joh. P. Meijers *e Leiden voor, de vereeni
ging de L.A W.E.T. te ontbinden.
Bovenstaand voorhiel kon op de gelinu
den vergadering van 22 Maart n;ei in
stemming gebracht worden, daar lie; uan-
tal leden, vereischt volgens artikel 26 der
Statuten, niet aanwezig was.
ERNSTIGE VAL.
Gistermiddag is de 50-jarige stucadoor
J. L., die op de Hoogewoerd aan het werk
was, van een hoogen ladder op straat ge
vallen. Hij kreeg een hersenschudding en
is in zorgelijken toestand naar het acade
misch ziekenhuis gebracht.
Zijn toestand was heden vrij goed.
WEER EEN NIEUWE TRUC.
E. v. F., handelaar in confectie aan de
Haarlemmerstraat, heeft bij de politie
aangifte gedaan, dat zich bij hem een on
bekende schipper vervoegde, die een cos-
tuum kocht, doch beweerde geen geld bij
zich te hebbtn. De winkelier zond een be
diende met hem mee om het pak af te
leveren aan de schuit.
Onderweg kocht hij bij M. in de Haar
lemmerstraat nog een pet, die hij zonder
betaling meekreeg, omdat hij zijn naam
en ligplaats opgaf.
Bij een schip gekomen, zeide hij tegen
den bediende: „Wacht maar even, dan zal
ik je 't geld brengen". Hij kwam evenwel
niet terug, waarna de bediende met het
pak weer terugging naar de zaak, zoodat
de onbekende alleen den anderen winke
lier voor een pet heeft opgelicht.
INBRAAK.
Gisternacht is ingebroken bij den han
delaar in radio-artikelen C. J. K. aan de
Mare. Door het uitnemen van een glas
ruit is men het kantoor binnengekomen,
waar alle laden opgetrokken en de kast
opengebroken was.
Meegenomen is alleen een geldkistje,
dat evenwel geen geld bevatte.
Door de politie is aangehouden de 18-
jarige V., die bekend heeft de dader te
2ijn.
Officieel zijn candidaat gesteld
van het bestuur van de Litt. faculteit
der studenten voor 1928/ 29 de heer J.
A. v: d. Horst, praeses; Mej. G. Berla-
ge, ab-actis; de heeren P. Langen,
quaestor; J. H. Waszink, assessor I;
en Mej. G. Vister, assessor II.
M. P. heeft bij de politie aangifte ge
daan van ontvreemding van een rijwiel,
dat geplaatst was in het portaal van de
Ilartebrugskerk.
Door M. V. is bij de politie aangifte
gedaan van de ontvreemding van een rij
wiel. Het mocht de politie evenwel spoe
dig gelukken den dader, den 17-jarigen
W. V., te vinden. Het rijwiel is in beslag
genomen.
Hedenmorgen omstreeks half 12 werd
de brandweer gealarmeerd voor een brand
ten huize van den heer II. T. Jagerman in
het perceel Hoogewoerd 8. Een 2-jarig
kind had in de voorkamer der l^te etage
met lucifers gespeeld, waardoor het doosje
in brand geraakte en ook de gordijnen
vlam vatten. De brandweer behoefde geen
dienst te doen, omdat de brand met eigen
middelen kon geblus:' worden.
Het kind bekv am eenige, gelukkig niet
ernstige brandwonden aan het lichaampje,
die door den E.H.D. verbonden werden.
BINNENLAND.
GASTEN TEN HOVE.
Aan den maaltijd van de Koningin,
en Prinses Juliana en de leden van
hun gevolg, waaronder C. A. A. A. C.
Gravin du Monceau. die als Hofdame
Honoraire tijdelijk dienst doet als
Hofdame, werd gisteravond deelgeno
men door: Mr. Dr. F. A. C. Graaf van
Lynden van Sandenburg, Opper-Ka-
merheer der Koningin, Grootmeester
van het Huis van Prinses Juliana,
nieuwbenoemd vice-president van den
Raad van State en Gravin van Lyn
den van Sandenburg, geboren Barones
van Nagel], Grootmeesteres der Konin
gin; Jonkvrouwe A. J. Jackema van
Burmania, Barones Rengers, Dame du
Palais Honoraire der Koningin; de
burgemeester van Katwijk, Mr. J.
Schokking en Mevr. Schokking; de
burgemeester van Leiden, de heer A.
van de Sande Bakhuyzen en mevrouw
van de Sande Bakhuyzen.
Tot de genoodigden behoorden ook
Harer Majesteits Eerste Stalmeester,
R. F. C. Baron Bentinck en Baro
nesse Bentinck, geboren van Eeg-
heen, doch wegens een lichte on
gesteldheid van baron Bentinck kon
den zij aan de uitnoodiging geen ge
volg géven.
HET EERSTE KIEVITSEI.
Gisteren is aan Prinses Juliana hot
eerste kievitsei aangeboden door J.
van Hane te Katwijk a. d. Rijn.
WAAKT TEGEN BOSCH- EN
HEIDEBRAND!
De directeur van het Staatsbosch-
Lcheer schrijft ons:
Tijdvakken van droog weer met
-'•hralen Oostelijken wind. die vooral
in i.et voorjaar voorkom e*- en die wij
ock nu pas lubLen gehad en misschien
spoedig terugkrijgen, brengen voor
onze bosschen en heidevelden een hij
zonder gevaar met zich. De grassen
en heidestruiken, die den vorigen zo
mer zoo fleurig groen stonden en
bloeiden, zijn dan nog dor en door
den schralen wind en den zonneschijn
zeer droog. Onder die omstandig
heden is een enkel vonkje voldoende
om buntgras en heide in vlam te zet
ten en de wind zorgt er dan wel voor,
dat het vuur zich snél verbreidt, waar
bij het op zijn weg alles vernielt, wat
het tegenkomt. Hierin ligt een groot
gevaar voor onze bosschen en vooral
voor de dennenbestanden opgesloten.
In het bijzonder zijn de jonge aan
plantingen aan brandgevaar blootge
steld, en daarmede dreigen bosschen
Verloren te gaan, waarin veel geld
voor den aanleg is gestoken, zonder
dat reeds opbrengsten zijn verkregen.
De statistieken, die jaarlijks door de
Nederlandsche Heidemaatschappij en
liet Staatsboschbeheer over hosch- en
heidebranden openbaar worden ge
maakt, leeren, dat in de laatste zeven
jaren voor niet minder dan 800.000
door boschbrand verloren is gegaan.
Het groote aantal berichten over
bosch- en heidebrand, die ons de laat
ste weken bereiken, doet vreezen, dat
in 1928, wederom belangrijke schade
zal worden geleden.
Van enkele branden kon de oor
zaak dadelijk worden vastgesteld: het
stoken van een vuurtje door jongens,
het achteloos wegwerpen van een
brandende sigaret, e.d. Gelukkig kon
den deze branden, die zich ernstig
lieten aanzien, door de spoedig aan
wezige blusschers nog Worden be
dwongen, voordat zij groote schade
hadden aangericht. Dikwijls gelukt
het echter niet, de oorzaak vast te
stellen* al zijn er gewoonlijk wel ver
moedens, dat er onvoorzichtigheid met
vuur en wel in het bijzonder bij het
rooken in het spel is. Opvallend is
jaarlijks het groote aantal branden op
Zon- en feestdagen, als velen naar
buiten gaan. Dit is wel een duidelijke
aanwijzing, dat het buiten vertoeven
de publiek nog steeds niet de noodige
voorzichtigheid in acht neemt.
In het belang van onze bosschen,
die wij in ons houtarme land niet kun
nen missen en die ook zooveel bijdra
gen tot het natuurschoon, doen wij
een beroep op een ieder om mede te
werken ,dat bosch- en heidebranden
worden voorkomen. Voorts helpe wan
neer brand ontstaat, elkeen 'zoo
krachtig mogelijk mede om dien te
beteugelen. Een leiddraad voor het
blusschen is o.m. te vinden in het
vlugschrift Bosch- en Heidebranden
en het blusschen daarvan, een uitga
ve, die bij de direcie van het staats-
boschbeheer te Utrecht voor belang
stellenden op aanvrage kosteloos ver
krijgbaar is.
SCHIETOEFENINGEN OP DE
WESTERSCHELDE.
Het Eerste Kamerlid van Embden
heeft den minister van buitenlandsche
zaken de volgende vragen gesteld:
1. Heeft de minister kennis genomen
van het voornemen, op 2 April e.k. en
eventueel ook op 3 April schietoefenin
gen te houden met geschut o. m. op de
Westerschelde en op de reede van
Vlissingen, waardoor de scheepvaart
aldaar op die dagen, althans gedurende
een aantal uren, belet zal worden?
2. Acht de minister, afgezien van
het algemeene bezwaar tegen het zich
oefenen in oorlogvoering, de oefening
daar ter plaatse uit politiek en inter
nationaal psychologisch oogpunt aan
bevelenswaardig
3. Acht Zijn Excellentie het teweeg
brengen van deze versperring voor de
scheepvaart en dit terzelfder plaatse
voor de tweede maal binnen 5 maanden
tijds vereenigbaar met de ten on
zent veelvuldig gegeven verzekering,
dat Nederland aan de scheepvaart naar
en van Antwerpen niet het geringste
in den weg legt of zal leggen?
4. Is de minister over de voorgeno
men militaire actie op de Westerschelde
door zijn ambtgenoot van oorlog, a. i.
van marine, tijdig geraadpleegd?
5. Zoo neen, zou Zijn Excellentie
dien ambtgenoot dan niet alsnog in
overweging willen gev,en, bedoelde
schietoefeningen af te lasten
INVOERRECHT OP VLEESCH.
De minister van financiën brengt ter
kennis van belanghebbenden, dat de
commissie van deskundigen voor de
samenstelling van de prijscourant ter
berekening van het invoerrecht op
versch of gekoeld vleesch in hare ver
gadering van 23 dezer bedoelde prijs
courant heeft vastgesteld als volgt:
Rund- en kalfsvleesch, versch of ge
koeld, 100 K.G. 80. paardenvlecsch,
versch of gekoeld. 100 K.G. 45.
Gedurende de maand April 1928 zal
mitsdien het invoerrecht voor de hier
boven bedoelde vleeschsoorten bedra-
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiëo per regel 221/» cent
Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief
Bij contract belangrijke reductie
Kleine Advertentiën - bij vooruitbetaling -
van ten hoogste 30 woorden, worden da
gelijks geplaatst ad. 40 cents
Belanorijkste nieuws in dit Hummer.
Binnenland.
De Leidsche burgemeester ten paleire.
Be oud-Gouverneur van Suriname, Ba
ron van Heemstra zal worden gehuldigd.
Nog geen hooger beroep inzake de Indo
nesische studenten.
Het eerste kievitsei Prinses Juliana aan
geboden.
Buitenland.
De Britsche voorstellen inzake de be
perking van de bewapening ter zee.
Aan Dr. Wirth za| een democratische
caudidatuur worden aangeboden.
De ellende in de mijn-industrie van Z.
Wales.
Nieuwe arrestaties en terechtstellingen
in Sovjet-Rusland.
Zuid-Tirol doet een beroep op MussolinL
gen 10 pet. van de hiervoor vermelde
waarden.
INVOER VAN VEE IN SPANJE.
Havas seint uit Madrid dat de in
voer van rundvee uit Nederland in
Spanje tijdelijk is verboden wegens 't
constateeren van een geval van mond
en klauwzeer.
DIEFSTAL VAN WIJN.
Na een onderzoek met den politie
hond Walda, heeft de Haagsche poli
tie twee personen aangehouden, als
verdacht van diefstal van wijn ten
nadeele van een restaurant aan den
Lange Vijverberg. Beide mannen wa
ren werkzaam bij een bouwwerk naast
genoemd restaurant. In den muur tus-
schen het bouwwerk en het restaurant
was een gat gemaakt, waardoor de
diefstal gepleegd kon worden.
De politie had een zakje gevonden,
waarin zich vier flesschen wijn bevon
den.
Walda werd lucht gegeven aan het
zakje, waarna hij de daders, die reeds
bekend hebben, uit de ongeveer 50 op
het bouwwerk arbeidende mannen
aanwees.
LUCHTVAART.
HOOGE PASSAGIERS OP SCHIPHOL.
Gistermiddag zijn op Schiphol gearri
veerd generaal sir Sefton Brancker, direc
tor van de civiele luchtvaart in Engeland
en uit Rotterdam de heer De Veer, hoofd
van het bureau luchtvaart van het Depar
tement van Waterstaat. Beide heeren zijn
verder gereisd naar Berlijn, waar zij zul
len deelnemen aan de Internationale
Luchtvaart Conferentie, als vertegenwoor
digers van hun land.
VLIEGVELD VOOR DEN HAAG EN
ROTTERDAM?
In de Rotterdamsche raadszitting van
Donderdag a.s. komt in behandeling het
voorstel van B. en W. met betrekking tot
het gemeenschappelijk vliegveld met Den
Haag.
BUITENLAND.
DE BEPERKING DER BEWAPENING
TER ZEE.
De Britsche voorstellen.
Te Genève is aan de gedelegeerden
der mogendheden, die het verdrag van
Washington inzake de vlootbewapening
onderteekend hebben, een Britsche nota
overhandigd, waarin voorgesteld wordt:
beperking der waterverplaatsing van te
bouwen pantserschepen van 35.000 tot
30.000 ton; vermindering van het kaliber
der kanonnen van 16 tot 1372 inch en
verhooging der leeftijdsgrens van de
pantserschepen van 20 op 26 jaar.
Een Amerikaansclie slem.
Een officieel Amerikaansch commen
taar op de Britsche voorstellen inzake
beperking der tonnage van pantserkrui
sers, de vermindering van het geschut-
kaliber en de verhooging van den
leeftijdsgrens derkruises ontbreekt, doch
niet-officieel wordt te Washington ver
klaard, dat de voorstellen niet nieuw
zijn, omdat ze reeds in Juni te Genève
door de Britsche delegatie zijn gedaan.
Bij die gelegenheid gaf de Ameri-
kaansche delegatie te kennen, dat de
beperking van de tonnage der kruisers
de strategische waarde der Amerikaan-
sche vloot zou verzwakken, welke reeds
een onvcordeelige positie heeft, als ge
volg van het ontbreken van vlootbases.
Elk voorstel om de tonnage beneden
de 30.000 ton te beperken, zou de
superioriteit der Britsche vloot ver
meerderen.