CHRISTELIJK DACBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN JAARGANG MAANDAG 19 MAART 1928 NUMMER 238 9 NIEDWE LEIDSCHE COURANT Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Teleioonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse ABONNEMENTSPRIJS ln Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal2.50 Per weekf 0.19 Franco per post per kwartaal i 2.90 Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. Zij, die zich tegen 1 April 1928 op de Nieuwe Leidsche Courant abonneeren, ontvangen de tot dien datum verschijnende nummeis gratis Adm. N. L. Ct. V Raden Mas Noto Soeroto. Deze Prins uit het Djocja'sche Pakoe Alamsche Vorstenhuis houdt tegen woordig hier en daar lezingen over zijn lievelingsdenkbeeld, een hechtere toenadering tusschen Nederland en Indië. Zaterdag sprak hij in Den Haag, hedenavond in Groningen. Deze sympathieke Javaan heeft in derdaad wat te zeggen al is ook zijn betoog niet vrij van hoog gestemd misschien wel te hoog gestemd-idealis- me, dat zich nu en dan losmaakt van de werkelijkheid. Maar daarvoor is hij dan ook dichter. Verschillende werken in proza en poëzie hebben wij reeds van hem. Van zijn hand ver schenen achtereenvolgens: „Melati Knoppen" (1915), „De geur van Moe ders Haarwrong" (1916), „Bloemeke- tenen" (1918), „Lotos en Morgendauw" „Nieuwe Fluisteringen" (1925). Aan zijn vereering voor den Ooster- schen grooten wijze, den Bengaal- schen zanger Rabindranath Tagoro danken wij: „Rabindranath Tag-re", een biographische studie (1916), „Ta- gore's Opvoedingsidealen" (1921), „De leerschool van den Papagaai" (1922). Maar Noto Soeroto beteekent veel meer als intejlectueele leider van een beweging opder de hoogere Ja- vaansche bevolking. Noto Soeroto genoot een goede op leiding. Na het doorloopen van de H. B. S. te Semarang, kwam hij aan de Academie alhier zijn studiën voort zetten. In de mobilisatiejaren nam hij echter dienst in het Nederlandsehe leger. Evenals zijn vader indertijd werd ook Noto Soeroto Luitenant bij de Cavalerie. Na het verlaten van den dienst ging hij niet naar de Academie terug, maar begon zich toe te leggen op het propa- geeren van zijn idealen. Hij stichtte de Uitgeverij en Alge- meene Boekhandel „Adi Poestaka" (scl^oone letteren), eerst te Amster dam, later te 's-Gravenhage gevestigd, waardoor hij gelegenheid kreeg zijn eigen gedachten en die van vanwante geesten in boek en geschrifte onder de menschen te brengen. Noto Soeroto streeft naar een alge- ineene rassentoenadering, in het hij zonder naar de broederlijke samen werking tusschen Nederland en Indo nesië. Om zijn levensdoel, de verzoenings gedachte te verbreiden, nog beter te dienen, besloot hij tot de uitgave van het tijdschrift „Oedaya" (opgang), een geïllustreerd maandblad, waarvan hij de hoofdredacteur is. In de Maart aflevering van dit jaar, schreef hij een belangwekkend artikel, getiteld „Rassensamenwerking of tegen stelling in den Volksraad". Verder is hij eere-voorzitter van het Ned.-Indo- nesisch Verhond van Jongeren-Orga nisaties. Het opmerkelijke in het streven van Noto Soeroto is, dat hij voorstaat de geleidelijke ontwikkeling van In dië met een sterk verschil van aan passing voor de verschillende deelen van Indië. Hier staat hij volkomen op de lijn, die de beste elementen van den Nederlandschen stam bezet hou den. Natuurlijk staat hij volkomen te genover de nieuwere beweging, die een direct zelfstandig, geheel gelijkvor mig, Indië wil. In Noto Soeroto hebben wij voor ons een Indiër, die, diep bezorgd om liet lot van Indië èn met veel waar deering van het goede, dat Nederland daar gedaan heeft en nog doet, eer lijk gepoogd heeft, een vorm te vin den, waarin hij voorgoed een samenwerking mogelijk acht, die an ders, naar z ij n inzicht, binnen kor ten tijd zal worden verbroken. Van verschillende kanten meent men, dat Noto Soeroto zich de natio nale strocming in Indië te idealistisch in te algemeen voorstelt. Ook neemt men hem kwalijk, dat hij van Indië aen te willekeurige verdeeling maakt, door b.v. Sumatra als een geheel te neschouwen, niettegenstaande Atjeh- ü's. Batakkers, Menangkabauers en Maleiers toch teveel verschillen om ninnen afzienbaren tijd tot een volk Ie worden. Anderen meenen, dat No rn Soeroto reeds te lang uit Indië weg is om voldoende den toestand te ken- nen. Hoe dit zij, dit staat vast, dat in de an Javaanschen edelman een geest v'akker is geworden die zich, nauw tansluitend bij het historisch ge- wordene, dit waardeert en aangrijpt om tot ware ontwikkeling van zijn volk te komen. Een streven, dat ook onze hartelijke sympathie moet heb ben. Een streven daarom zoo van ge wicht omdat deze edelman straks ge roepen kan worden tot groote daden van regeering en opvoeding van zijn volk. STADSNIEUWS. ZILVEREN JUBILEUM DR. J. A. SCEREUDER. Het zilveren jubileum van dr. J. A. Schreuder als arts hier ter stede is voor velen hier ter stede een welkome gelegenheid geweest om den sympa thieken dokter van hunne belangstel ling te doen blijken. Het regende den geheelen Zaterdag als 't ware geluk wenschen. En nadat velen zoowel bin nen als buiten de stad.. den geheelen dag als stroom van gelukwenschen deden binnenkomen op Plantsoen 73, in den vorm van schriftelijke en tele grafische gelukwenschen, kwam de eigenlijke stroom eerst Zaterdagmid dag hij de receptie. Toen was het huis van den dokter als 't ware in een bloemenhof her schapen. Niet minder toch dan 56 bloemstukken sierden de woning van den jubilaris, wel een bewijs van de sympathie, die dr. Schreuder bij zijn patiënten, vrienden en bekenden ge niet. Vóór de receptie had de huldiging van den jubilaris door het comité uit de patiënten plaats. Men wist maar al te goed, dat daarvoor op de recep tie geen tijd en gelegenheid zou zijn. Namens het comité uit fonds- en particuliere patiënten werd dr. Schreu der toegesproken, cloor den heer v. d. Ploeg, die gewaagde ven de hartelijke wijze, waarmede de jubilaris steeds met zijn patiënten omgaat, zorgvol wakend over hunne gezondheid, hun raadgevend en hen bijstaande waar en wanneer zij om hulp vroegen. Na den wensch uitgesproken te heb- hen, dat het dr. Schreuder gegeven moge zijn nog vele jaren zijn practijk te mogen uitoefenen, bood spr. hem, namens de patiënten een fraai radio toestel, twee jlubfauteuils, een tafel tje en een prachtig bloemstuk aan, benevens een tweetal albums met de namen der schenkers. Getroffen door deze welgemeende hulde dankte dr. Schreuder voor de hem betoonde sympathie, zich uitend in geluk venschen en geschenken en zegde toe, de hem door patiënten toevertrouwde zorgen steeds naar best vermogen te zullen blr'ven behar tigen. Nadat ook de heer Vodegel nog zijn dank had uitgesproken voor het feit, dat dr. Schreuder steeds zoo goed voor de patiënten is geweest en nadat de heer van Egmond een korte toe spraak had gehouden, wat de officiee- le huldiging afgeloopen. Daarna begon de receptie., 't Was gelukkig prachtig weer, want in rijen stond men in den tuin en op het Plant soen te wachten, om binnen te komen, 't Was een groote stroom van bezoe kers.. we zagen ze: moeders, die de volle zorgen van het leven reeds door gemaakt hebben met een talrijk kroost, daarnaast vaders van gezinnen, die hun dank kwamen uitspreken voor de zorgen, door den jubilaris aan hun gezin besteed, daarnaast weer jonge menschen, vrouwen en mannen, die de doktershulp reeds noodig hadden, we zagen daar, we mogen het wel zeggen, deftiie burgers naast de een voudige uit den arbeidersstand, allen dooreen hun beurt afwachtend, om een woord te spreken van geluk- wensch, maar vooral ook van dank, allen getuigend van het uitgestrekt arbeidsveld, dat dr. Schreuder zich in den loop der jaren heeft verworven, 't Was een sympathieke hulde en de jubilaris was zichtbaar getroffen meer dan 150 personen kwamen hem gelukwenschen. Daaronder waren ook afgevaardig den van het Groene Kruis, van den Geneeskundigen Dienst, Ziekenfond sen, enz., de meesten nog met een of ander stoffelijk blijk van belangstel ling. 't Werd in allen eenvoud een inder daad gTOotsche hulde, waarvan de herinnering dr. Schreuder en zijn fa milie nog lang zal bijblijven. DE OVERDRACHT VAN HET NIEUWE ACADEMISCH ZIEKENHUIS. (Slot). Na de rede van Prof. Dr. J. van der Hoeve nam de Minister van Onder wijs, Kunsten en Wetenschappen, Z.Exc. Mr. A. M. Waszink, het woord, die er op wees, dat de dag van ope ning en overdracht afin bet College van Curatoren van de gebouwengroep, waaraan zoo lange jaren is gewerkt, teneinde een inrichting in- 't leven te roejpen van internationaal karakter, van eminent belang is, zoowel voor de Leidsche universiteit als voor het ge- heele land. Het doel van den wetenschappelij- ken arbeid, die hier verricht zal wor den is drieledig: de medische verzor ging, het onderwijs, de wetenschap. Wanneer over enkele jaren de thans nog in gebruik zijnde gebouwen zullen worden verlaten en de geheele medi sche faculteit op dit terrein zal zijn gecentraliseerd, dan zal de Leidsche Alma Mater onze oudste universiteit met haar wereldreputatie, in 't bezit zijn van een „eité médicale" of om met prof. v. d. Hoeve in rond Nederlandsch te spreken, een Boerhaavekwartier, dat haar, wat de huisvesting betreft, op vele andere universiteiten, ook in het buitenland een belangrijken voor sprong geeft. Spr. herinnerde voorts aan de groo te offers, die de tot standkoming van dit werk vorderden. en spr. hoopte, dat dit alles een aansporing zal zijn om ook naar het hoogste te streven en mede te werken aan den bloei eener instelling, die in Nederland wel een eerste plaats inneemt. Mijnheer de Voorzitter van het Col lege van Curatoren. Uwe zorg en die Uwer medeleden zal zich, gelijk ik reeds zeide, ook in de toekomst moe ten gaan uitstrekken over dit gebou wen-complex. Zorgvolle jaren lig gen achter ons, zorg z a m e jaren mo gen het zijn, die Uw taak U doet wij den aan dit belangrijk deel der Leid sche Universiteit. Ik geef het Boerhaa- ve-kwartier aan Uwe zorgen over, in de vaste overtuiging, dat Regeering noch Universiteit beschaamd zullen worden in het vertrouwen, dat beide in U stellen. Vervolgens dankte spr. den heer van Lynden voor diens welgeslaagden arbeid en den heer Hoekstra, die hem zoo trouw terzijde stond. Spr. deelde namens zijn ambtgenoot van Finan ciën mede, dat het de Koningin be haagd lieeft, den heer Hoekstra, bij besluit van ±2 dezer, te benoemen tot officier in de orde van Oranje Nassau. Tenslotte uitte spr. den wensch, dat onder Gods zegen het nieuwe com plex moge strekken tot heil van de wetenschap en de Leidsche universi teit. Ik verklaar de nieu- j stichting geopend. Na de rede van minister Waszink, waarop een daverend applaus volgde, nam de president-curator, Jhr. Mr. Dr. N. C. de Gijselaar, het woord, waarbij hij de regeering dank bracht voor de overdracht van het beheer aan curatoren. Spr. dankte daarna allen, die aan de totstandkoming van het zieken huiscomplex een belangrijk aandeel hebben gehad en sprak tenslotte de hoop uit, dat deze dag nog tal van ja ren als een vreugdevolle zou kunnen worden aangemerkt. Daarna werden de aanwezigen in de gelegenheid gesteld de gebouwen te bezichtigen. PROF. DR. J. VAN DER VALK. Bij Kon. Besluit is aan de Rijks universiteit alhier benoemd in de fa culteit der geneeskunde, om onder wijs te geven in huid- en geslachts ziekten, tot gewoon hoogleeraar dr. J. W. v. d. Valk, met toekenning van eervol ontslag als hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit te Groningen. Prof. dr. J. W. van der Valk werd 2 September 1877 te Amsterdam gebo ren, bezocht het gymnasium te Amers foort en werd in 1897 als student in de medicijnen aan de Leidsche uni versiteit ingeschreven. In 1905 werd hij aan deze universiteit tot arts be vorderd waarna hij een reis naar Oost en West-Indië maakte ter speciale bestudeering van de huid- en ge slachtsziekten. Bij zijn terugkeer in ons land in 1906 werd hij assistent bij prof. S. Mendes da Costa aan het Bin nengasthuis te Amsterdam, wat hij bleef tot 1909, toen hij belast werd met de leiding van de afdeeling huid- en geslachtsziekten van het Wilhelmina- gasthuis te Amsterdam. Tevens ves tigde hij zich toen als arts te Amster dam. In 1910 werd hij aan de gemeen telijke universiteit te Amsterdam be vorderd tot doctor in de geneeskunde. Na 15 jaar aan het Wilhelminagast huis verbonden te zijn geweest, werd hij benoemd tot hoogleeraar in de huid- en geslachtsziekten aan de Rijksuniversiteit te Groningen. Hij aanvaardde dit ambt den llden Octo ber 1924 met een rede over: Huid ziekten en inwendige geneeskunde. In den loop der jaren zijn verschil lende werken van zijn hand versche nen. FEDERATIE VAN VEREEN. VOOR ZIEKENHUISVERPLEGING EN ZIEKENZORG IN NEDERLAND. Zaterdag werd in het café-restau rant „Zomerzorg" aan den Stations weg alhier de 2e jaarvergadering ge houden van bovengenoemde Federatie. De voorzitter, de heer C. Stolk, van Wassenaar, opende de vergadering met een hartelijk welkomstwoord aan alle aanwezigen en wees in een kort openingswoord op den gestadigen groei van de Federatie. Reeds een 52- tal vereenigingen zijn lid geworden. Toch blijven er nog tal van vereeni gingen over, die zich niet willen aan sluiten. Dat betreurt spr. zeer, vooral ook omdat deze vereenigingen wel do vruchten zullen plukken maar de las ten niet helpen dragen. Spr. wekt al len op mede te werken om de Federa tie groot te maken opdat seeds inten siever kan worden gewerkt. De notulen van de vorige jaarverga dering worden door den secretaris, den heer P. P. de Koning, van Leiden, gelezen en goedgekeurd. Daarna komen in behandeling de jaarverslagen van den secretaris en van het Adviesbureau. De heer J. W. Buijze, van Papen- drecht, vraagt of de oprichting van bet streekverband Dordrecht niet van een dergelijk belang is dat dit in het jaarverslag kon opgenomen worden. Het blijkt dat hier een misverstand bestaat en dat gemeend werd dat dit streekverband nog niet definitief was opgericht. De jaarverslagen werden daarna goedgekeurd. De commissie tot nazien van de boe ken en de kas van den penningmees ter brengt verslag uit van baar bevin dingen. Alles in de beste orde bevon den en besloten wordt den penning meester te dechargeeren. De begrooting 1928 wordt vastge steld op een bedrag van ongeveer 440. De contributies woeden vastgesteld op dezelfde bedragen als het vorige jaar, n.l. voor vereenigingen beneden 3000 verzekerden op 5, tot 6000 op 7,50 en boven 6000 op 10. Daarna heeft de bestuursverkiezing plaats. Aftredend zijn de heeren H. Nieuwenhuizen, van Zegwaard; P. P. de Koning, van Leiden; en Dr. G. Bots, van Voorhout; die allen worden herkozen. Verder stelt het Bestuur voor het bestuur in verband met de vele werkzaamheden met twee leden uit te breiden. Daarvoor worden aan bevolen de heeren J. W. Buyze, van Papendrecht; en W. Zanen, van Nieuw-Lekkerland. De eerste zou be reid gevonden worden om het secre tariaat op zich te nemen, wat door de groei van de Federatie veel werk met zich brengt. Dit punt brengt nog al eenige bespreking mede. Daarna wordt het voorstel van het bestuur in stemming gebracht en aangenomen met 41 tegen 10 stemmen. Nadat vervolgens eenige oogenblik- ken pauze is gehouden, worden als nieuwe bestuursleden gekozen de door het bestuur aanbevolen heeren. De plaats waar de volgende jaarver gadering zal worden gehouden wordt aan de competentie van het bestuur overgelaten. Daarna wordt overgegaan tot de instelling van een studie-commissie, o.a. voor het onderzoek van de moge lijkheid tot uitgifte van een eigen or gaan en inzake de ziekenverzorgings wetgeving. De mogelijkheid van uitgifte van een eigen orgaan is reeds eerder door het bestuur overwogen en de wen- schelijkheid ervan blijkt steeds meer Besloten wordt dat het bestuur een commissie zal benoemen die deze zaak in studie zal nemen. Vervolgens komen in behandeling 'n voorstel van de afdeeling Zwijndreeht waarin deze afdeeling voorstelt om een statutenwijziging aan te brengen, waarbij zou komen vast te staan, dat een bestuurswijziging tot stand zou komen, waarbij als bestuursleden zou den worden gekozen vertegenwoordi gers van streek verbanden behoudens het modcramen, dat direc.t door de algenieene vergadering moet worden ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentiën per regel 22\a cent Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief Bij contract belangrijke reductie Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling - van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents Belangrijkste nieuws in dit Nummer. Binnenland. Afscheid van Dr. D. J. van Katwijk te GegstgeesL Jubileum van Dr. J. A. Schreuder te Leiden. Prof. Dr. Van der Valk benoemd tot hoogleeraar te Leiden. Dr. A. A. L. Rutgers te s'Graven- hage aangekomen. Buitenland. Plannen voor een vliegtocht New- YorkOstende. Polen wil geen vertegenwoordiger .van den Volkenbond bij de onderhan delingen met Lütauen. Oneenigheid in de Belgische Comm. Partij. Twee der gearresteerde Dnitsche ingenieurs door de Sovjet-autoriteiten weer op vrije voeten gesteld. Zcebkof te Antwerpen. gekozen. Dit voorstel wordt na eenige discussie gerenvoyeerd naar het Be stuur, die het eerst in studie zal ne men. Bij de verkiezing van een Voorzit ter werd de heer C. Stolk, van Wasse naar, met bijna algemeene stemmen herkozen. Bij de rondvraag, die daarna gehou den werd, brachten verschillende af gevaardigden interne moeilijkheden naar voren, die bevredigend door den Voorzitter werden opgelost. Een referaat van den heer H. Nieu- wenhuyzen, te Zegwaard, 2e voorzitter der federatie, over „Onze reservefond sen", kon vanwege het vergevorderde uur niet gehouden worden. Daarna sluiting. GEREF. KERKEN IN H. V. De- godsdienstoefeningen der Geref. Kerken in H. V., welke a.s. Zondag al hier zullen aanvangen, zullen naar wij vernemen worden gehouden in het gebouw „Prediker" (Janvossensteeg) en wel des morgens te 10 uur en des avonds te 6 uur. Als voorganger hoopt a.s. Zondag op te treden Ds. J. C. Aalders te Am sterdam. Het correspondentieadres voor deze Kerkdiensten is R. P. Offringa, De Kempenaerstraat 81, Oegstgeest. HET AUTO-ONGELUK AAN DEN LAGEN RIJNDIJK. Te Delft had Zaterdagmorgen de plechtige uitvaart plaats van de op noodlottige wijze om het leven gekomen R.-K. priester deken J. B. J. M. Höp- pener en kapelaan P. Th. van Diest. Tegen half tien, toen de lauden aan vingen, was er geen plaats onbezet in de kerk. Ongeveer 150 priesters hadden plaats genomen in het priesterkoor. In de kerk werden o.a. opgemerkt Prof. Aengenent, rector Gröner en enkele dekens uit Gouda, Beverwijk, Roermond enz. De Schoolraad was vertegenwoor digd door dr. Van Gil, rector De Jong en dr. Verhoeven; de min. van Binnenl. Zaken door den heer D. van Staveren, voorz, der Bioscoop-commissie. De plechtige mis van requiem werd gecelebreerd door deken A. J. C. Schraag van Schiedam. Deze hield een korte lijkrede, waarin hij wees op het tragi sche van het geval. Twee priesters werden in de volle kracht van hun leven weggerukt, hetgeen in het geheele bisdom groote ontsteltenis heeft ge bracht. Het woord werd bewaarheid: de mensch kent zijn einde niet. Verder herdacht hij met enkele woorden kapel. Van Diest en diens werk. Na deze rede, welke diepen indruk maakte, werd het stoffelijk overschot van deken Höppener het kerkgebouw uitgedragen en in de lijkkoets geplaatst. Kort na twaalf uur, arriveerde de lijkstoet op den doodenakker, opgewacht door vele honderden belangstellenden. Ter weerszijden van de Kerkhoflaan stonden de vertegenwoordigers der pl. R.-K. stand- en vakorganisaties en deputaties van andere R.-K. vereeni gingen der stad met hun omfloerste vaandels. Op den doodenakker werden o.a. opgemerkt de burgemeester van Delft, mr. G. van Baren, de gem.-secr. mr. G. Engberts. De bijzetting van den overledene in het priestergraf geschiedde met het gebruikelijke liturgisch cere monieel. Het stoffelijk overschot van kapelaan Van Diest werd naar Muiden vervoerd, waar het in het familiegraf zou worden bijgezet.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1