DAG-AGENDA. Vrijdag 9 Maart, 's av. acht uur. Ambachtsschool. Haagweg 4: Alg. Ledenverg. der Vereen. Vrijdag 9 Maart, 's av. acht uur. Stadsgehoorzaal; 3e Gewoon Concert door de Mij. voor Toonkunst. Vrijdag 9 Maart, 's av. half acht Nutsgebouw, Steenschuur: Jaarverg. v. d. M. V. „Thirza en Talitha". Dinsdag 13 Maart, 's av. 78 uur. „Pniël". Middelstegracht. Zitting van het Prot. Bureau voor Soc. Adviezen. Dinsdag 13 Maart, 's av. acht uur. Geb. „Prediker", Janvossensteeg: Openbare Vergadering v. d. Chr. en R.-K. Landarbeidersbonden. Dinsdag 13 Maart, 's av. acht uur. Stadsgehoorzaal: Concert door de llaarl. Orkest-Vereeniging. 1315 Maart. „Patrimonium", Hoog- landsche Kerk gracht. Bazaar. Woensd-g 14 Maart, Kamer van Koophandel. Stationsweg 43: Verkie zing van een lid v. d. afd. Kleinbedrijf Donderdag 15 Maart,, 's av. acht uur. Chr. Geref. Kerk. Steenschuur: Ds. H. Janssen van Den Haag, over „Geen anderen naam". Vrijdag 23 Maart, 's midd. vier uur. Leidsche Broodfabriek, N. Mare 1: Aandeelh.verg. dezer N.V. V/eensdag 28 Maart, 's av. acht uur. Geb. „Prediker": Openbare Jaarverga dering Ring Leiden en Omstr. van de J. V. op Geref. Grondslag. 'I I III— III 11IIB—B— RECLAME mm SPLINTER imm Heden geëtaleerd: LINOLEUM KROMMENIE 2 Meter breed f 2,60. H. I»2. DE KONINGIN. H. M. de Koningin is hedenmorgen, zich begevende van Het Loo naar Den Haag bij aankomst hier ter stede te ongeveer 11 uur naar het Academie gebouw gereden en heeft daar H. K. II. Prinses Juliana, die het college Volkenrecht van Prof. v. Eijsinga volg de, afgehaald. Tezamen zijn de Ko ningin en de Prinses daarn'a naar Den Haag vertrokken. KENNIS VAN ELECTRICITEIT ALS ONDERWIJSVAK. Uitgaande van de afdeeling Onder wijs van het Gemeente-secretarie al hier heeft hedenmorgen in de Stads gehoorzaal een proefles over het on derwijs in electrotechniek plaats ge had, die gegeven werd door den heer C. L. van Baaien, directeur van de Gemeentelijke Kweekschool voor On derwijzers en Onderwijzeressen te Amsterdam. Aanwezig waren daarbij eenige schoolklassen, 6e leerjaar, voorts het geheele gemeentebestuur, n.l. de bur gemeester, desecretaris en alle wet houders; de inspecteur van het L. O., de heer Baak en de hoofdinspecteur, de heer Rienks; de plaatselijke School commissie; de directeur der Gem. Lichtfabrieken; vele raadsleden, ter wijl ook alle hoofden van Openbare en Bijzondere scholen en alle Gemeen tebesturen van gemeenten, die door de Stedelijke Electriciteitsftabriek al hier van electriciteit voorzien worden, uitgenoodigd waren. De burgemeester, Mr. A. van de Sande Bakhuyzen, gaf na een kort openingswoord aan den heer van Ba len gelegenheid tot het houden zijner proefles, die ten doel had aan te too- nen, dat men een onderwerk als elec- t.iciteit voor kinderen van het 6e leer jaar zeer duidelijk begrijpelijk kan behandelen. Hedenmiddag 2 uur werd in „Tria non" de film „Van kolen tot electrici teit" vertoond, die door den heer J. Teders, organisator der paedagogi- sche campagne ter verspreiding van kennis over electrrcitei* werd toege licht. ZILVEREN JUBILEUM. Zooals we gisteren reeds meldden viert vandaag de heer S. Jansen zijn zilveren jubileum als typograaf (zet ter) bij Sijthoff's Uitgeversmaatschap- 1'ij- IIedenmorgen te halt elf werd de ji bilaris ontvangen op liet kantoor waar hij werd toegesproken door den directeur, die hem een enveloppe met inhoud en een sierplant overhandigde. Daarna werd de heer Jansen ver zocht in de zetterij te komen, waar hij in tegenwoordigheid van het geheele personeel werd toegesproken door een collega die hem namens het per soneel vereerde met een rookstoel met benoodigdheden. Daarna volgde oen toespraak door den algemeenen chef, die namens de chefs een rook stel aanbood. De jubilaris dankte aangedaan voor de hulde liem gebracht, waarna hem gelegenheid werd gegeven den dag verder in huiselijken kring door te brengen. PROF, D. PLOOY NAAR AMERIKA. Prof. Dr. D. Plooy, buitengew. hoog leeraar aan den Gemeentelijke Univer siteit te Amsterdam in de oud-christe lijke letterkunde, is door de New-York University «n het Brunswick Theologi cal Seminary uitgenoodigd voor deze instellingen een reeks voordrachten te houden over de Pilgrim Fathers en N.- Test. onderwerpen. Prof. Plooy heeft deze uitnoodiging aangenomen en zal met het oog hierop 17 April naar Ame rika vertrekken. ONZE MUSEA. Voltooiing van het Geologisch-Minera* logisch Mnseum en van het Museum van Natuurlijke Historie. Naar wij uit zeer goede bron ver nemen, zal binnenkort worden over gegaan tot uitbreiding en afwerking van het Geologisch-Mineralogisch Museum. Reeds zijn de plannen hiertoe in een vergevorderd stadium van voorberei- ding. Het museum werd in 1878, na de instelling van een professoraat in de geologie en mineralogie, tot het bezet ten van welke leerstoel Prof K. Martin in 1877 werd benoemd, afgescheiden van dat van Natuurlijke Historie, aan vankelijk met de bedoeling beide later weer in een nieuw gebouw te veree nigen. Het tegenwoordige gebouw van het Geologisch-Mineralogisch Meseum, dat evenals het thans nog onvoltooide nieu we gebouw van het Museum van Na tuurlijke Historie op het Van der Werf- park werd opgericht, dateert van 1893. Naar wij verder vernemen worden er thans ook stappen gedaan om te komen tot den afbouw van het Rijks Museum van Natuurlijke Historie, en bestaat er alle kans dat deze afbouw niet lang meer op zich zal laten wachten. Voor de berging van het skelettenma- teriaal zal er dan een nieuwe afdeeling worden bijgebouwd en voorts een voor het publiek toegankelijke afdeeling. Zooals bekend is de verzameling van dit Museum sinds deze een 15 tal ja ren geleden naar het gebouw in het Van der Werfpark werd overgebracht, niet meer voor het publiek toegankelijk geweest. BENOEMINGEN. Dr. W. H. Seters, leeraar aan het Stedelijk Gymnasium alhier, is benoemd tot leeraar in de Natuurlijke Historie aan het Lyceum voor Meisjes te Amsterdam. EEN RUS OVER RUSLAND. Op uitnoodiging van de Studenten vereniging voor Sociale Lezingen, zal a.s. Donderdagavond Dr. Boris Rapt- schinsky in het Klein-Auditorium der Universiteit alhier, een lezing houden over: „Sociale toestanden in Rusland". Gistermiddag omstreeks 5 uur is op den Haagweg, vlak bij de Hout zagerij van de fa. Noordman, de as van een vrachtauto van den graan handelaar C. M. v. N. uit Zoeterwoude gebroken, waardoor de auto tegen een boom reed. De bestuurder kwam er met eenige lichte ontvellingen af. Tijdens de afwezigheid van de bewoners is gisteravond door open sluiting ingebroken in het perceel Schuttestraat 5, bewoond door den heer P. v. d. W. Vermist wordt een bedrag van f 27. Terwijl gistermiddag L. R. in de Pelikaanstraat naar het voetballen stond te kijken, liep plotseling een man tegen hem aan, waardoor hij kwam te vallen en met 'thoofdtegen een muur sloeg. Hij werd daardoor aan het achierhoofd gewond en is in het Academisch Ziekenhuis verbonden. -j- Gistermiddag werd op de Mare- singel de wielrijdster Mej. B. aange reden door een met een paard be spannen wagen. Het rijwiel werd ern stig beschadigd en de juffrouw was even bewuste.oos van den val, maar kwam spoedig weer bij. BINNENLAND. GIFT VAN H. M. DE KONINGIN. li. M. de Koningin heeft 250 ge schonken aan de Arnemuider vis- scliers Gebr. Iluissoon, die onlangs op zee hun scheepje verspeelden. TELEGRAAFKABEL GEBROKEN. De rijkstelegraafkabel te Schiermon nikoog is opnieuw gebroken, zoodat alle telefoon- en telegraafverkeer met den vasten wal is verbroken: DR. B. C. P. JANSEN. Tot hoogleeraar in de physiologi- sche chemie aan de Universiteit van Amsterdam is benoemd Dr. B. C. P. Jansen, thans buitengewoon hooglee raar aan de Geneeskundige Hooge- school te Weltevreden in Ned. Indië. Dr. Jansen was tevoren verbonden aan het geneeskundig Laboratorium te Weltevreden en verrichtte daar be langrijke onderzoekingen. O.a. vond hij een plantaardig middel, dat volle dig de vleeschvoeding kan vervangen. Dr. Jansen is en dat rpaakt de benoeming voor ons belangrijk overtuigd Gereformeerd, WIBAUT NAAR TSJECHO SLOWAKIJE. Naar Het Volk verneemt, heeft de Vereen. „Nederland in den Vreemde", op verzoek van de Kamer van Koop handel te Praag besloten in Tjecho- Slowakije een aantal lezingen oVer Nederlandsche Handelspolitiek te doen houden. Deze serie voordrachten zal om streeks Paschen plaats hebben in ver schillende steden van Tsjecho-Slowa- kije. De organisatie in dat land zal door de Kamer van Koophandel te Praag worden ter hand genomen. Als spreker zal de heer F. M. Wi- baut optreden. AFLEVERING VAN KOEPOKENTSTOF. In de week van 25 Febr. tot en met 3 Maart werd afgeleverd: door de entstofinrichting te Amster dam koepokstof voor 3828 personen, door die te Rotterdam voor 953 per sonen, door die te Groningen voor 493 per sonen, totaal voor 5274 personen. VERMOGENSSCHTWINGEN VAN GRONDEIGENAREN. Het Tweede Kamerlid Rutten heeft aan den minister van financiën de vol gende vragen gesteld: Is het der regeering bekend: dat de vermogensscbattingen van grondeigenaren aanzienlijke verhoo gingen aanwijzen, in meerdere geval len van 500 tot 1000 per H.A.? dat als motief gelden de hooge prij zen, die bij verkoopingen van cultuur grond zijn bedongen? dat deze zoogenaamde verkoopwaar de ver uit gaat boven de cultuurwaar de, vooral ten gevolge van bet streven tot solide geldbelegging, de vraag naar bouwterrein, ten gevolge van het zeer geringe aanbod en andere bijkomsti ge omstandigheden? dat vooral voor de kleinere, eigen- geërfde landbouwers een verzwaring van belastingdruk het gevolg is, ter wijl eensdeels de malaise in den land bouw het omgekeerde zou wettigen, anderdeels voor hen bij verkoop de volle verkoopwaarde niet gelden kan, omdat zij met den verkoop hunner gronden te gelijk zouden verliezen hun werkgelegenheid en een deel van hun bedrijfskapitaal Is de regeering van oordeel, dat met deze omstandigheden bij de aanslagen der eigengeërfde landbouwers wel bij zonder rekening dient te worden ge- houden? EIEREN ZOEKEN WATERVOGELS. De Minister van Binnenlandsehe za ken en Landbouw heeft bepaald, dat in het geheele rijk het zoeken, rapen en buiten openbare wegen vervoeren van eieren van kemphanen, wulpen, scholeksters, grutto's, tureluurs, meer koeten en waterhoentjes is toegestaan tot en met 28 April 1928. Het ten verkoop in voorraad hebben te koop aanbieden, verkoopen, afleve ren en langs openbare wegen en voet paden vervoeren van eieren van het onder boven genoemde waterwild is toegestaan tot en met 30 April 1928. Het zoeken, rapen, ten verkoop in voorraad hebben, te koop aanbieden, verkoopen, afleveren of vervoeren van eieren van wilde eenden en ander wa terwild als bovengenoemd, is met toe gestaan. RECHTZAKEN. DE ZAAK DER INDONESISCHE STUDENTEN. (Vervolg). Mr. Mobach herinnert eraan, dat in het verhoor brieven en brochures onjuist zijn geïnterpreteerd en wil aantoonen, dat geen dezer stukken bezwarend voor hen zijn, doch integendeel juist voor hen plei ten. Spr. zet \erder uiteen, welke betee- kenis de non-cooperatie, gebaseerd op het beginsel van self-help, heeft, welks vor ming van een staat binnen den staat, al leen ten doel heeft een chaos te vermij den als het bestuur wordt overgedragen en dan gereed te zijn om dit over te "ne men. Dezelfde r'aat-in-den-staat-vorming is in Polen, Ierland en Turkije toegepast. Het sentiment zou de verdachten mis schien tot geweld voeren, hun verstand houdt hen in toom en leidt hen tot de non-cooperation, een volkomen gewettigd middel, al ondermijnt het ook het gezag. De passage uit Hatta's rede drukt uit dat hij wel de vrijmaking van Indonesië door geweld voorziet, ''"och is een waar schuwing aan de Regc *ing, dat ze niet op de tot dusver gevolgde wijze moet blij ven handelen. Hij rekent wel op den plot- selingen overgang door het geweld, en richt zijn vereeniging daar op in, doch al leen om de apparaten gereed te hebben als het gezag moet warden overgenomen. Van de conclusie van staatsgevaarlijk, werkdadig revolutionair enz. zijn der ver dachten, welke de deskundigen hebben getrokken, is niets over. In zake de betrekkingen tusschen de vereeniging en de communisten, m.a.w. d? verhouding van 13 nationalisten en de communisten, meent pleiter, dat onder scheid gemaakt moet worden tusschen de Hollandsche, de Indische en de Russische. De verdachten hebben zich steeds afkee- rig getoond van de Hollandsche commu nisten, met wie b.v. Hatta niets te maken wilde hebben. Elk contact is door de ver dachten opzettelijk vermeden, om goed te doen uitkomen, dat hun optreden niets te maken heeft met de communistische leuze. Verder behandelde spr. de verhouding van Hatta en Semaoen en bestreed het, dat hierin iets strafbaars gelegen zou zijn. Aan het slot van :jn uitvoerig betoog concludeerde mr. Mobach tot vrijspraak van de verdachten. Daarna wordt gepau zeerd. Te 2.15 wordt de zitting heropend, rleidooi van Mr. "Days. Het woord is thans aan den tweeden verdediger Mr. J. E. W. Duys. Spr. wijst erop, dat ons wetboek van strafvordering het onderzoek splitst in het vooronder zoek en het onderzoek ter terechtzitting. Het eerste heeft zes maanden geduurd; spr. hoopt ertoe mede te werken, dat het onderzoek ter terechtzitting niet zoo lang zal duren. (Gelach). Intusschen zal spr. toch geruimen tijd de aandacht moeten vorderen. Spr. zal trachten aan te toonen, dat den verdachten geen opruiing ten laste kan worden gelegd noch tot geweld, noch en zeker niet tegen het openbaar ge zag. De vraag komt ook ter sprake of met het gezag niet bedoeld moet worden het gezag hier te lande. We hebben te maken met tweeërlei openbaar gezag, n.l. dat hier in Nederland en dat in Indië. Nie mand zal ontkennen, dat ook in Indië Ne- derlandsch gezag wordt gevoerd, doch wanneer men spreekt van het openbaar gezag, dan wordt bedoeld het gezag hier te lande. Indië heeft zijn eigen bescher ming van het openbaar gezag. Welnu, de actie der verdachten geldt niet het gezag in Nederland, doch in In dië en daarom moet deze zaak door de Indische justitie worden beoordeeld. Art. 131 van het wetboek van strafrecht heef: alleen het Nederlandsche gezag op het oog. Om die reden zal hier ontslag van rechtsvervolging moeten volgen. De betreffende anti-revolutie-wet is ge heel voor Nederlandsche toestanden ge maakt en zij berust op de hier geldende democratische opvattingen. Spr. citeert o.m. uitlatingen van wijlen Jhr. de Sa- vornin Lohman bij de behandeling dezer wet in 1920 in de Tweede Kamer. Er is geen land zeide mr. Lohman waar meer vrijheid van meeningsuiting bestaat dan in Nederland. Hij bedoelde daarmee dat er geen aanleiding bestaat voor het straffen van hen, die aan revolutionaire ideeën uiting geven. Deze officier van justitie meent echter dat het wel geoorloofd is, iemand daar voor zes maanden gevangen te houden. Spr. weidt verder uit over het begrip opruiing. Men heeft onlangs in een raadsvergadering bijv. Mr. Zimmerman een opruier genoemd, en dat geschiedde door een sociaal-demociviat. Mr. Zimmer man is daarop ingegaan en heeft zich over die kwalificatie beklaagd. Men houde ook rekening met den leef tijd dezer jongelui, die misschien wat al te vrij zijn geweest in hun uitingen. Trouwens indien op zoo losse gronden menschen 2 tot 3 jaar de gevangenis in zouden moeten gaan, dan zou men de geheele S.D.A.P. wel kunnen opsluiten en dan kreeg spr. levenslang. Spr. neemt het den officier ook kwalijk dat deze via de citaten uit den afgeloopen jaargang van Indonesia Merdeka de eigen lijke citaten, die verjaard zijn, bij de recht bank heeft willen binnensmokkelen. De officier: Dat is absoluut onjuist. Ik heb die uitsluitend ter belichting eraan toegevoegd. Mr. Duys, voortgaande, verklaart, dat, wanneer men „gevaar voor de openbare orde" vreest deze jongelui binnen de cel Radio-Programm a. WAT ER VANAVOND TE HOOREN IS. HUIZEN, 340.9 M. Na 6 uur n.m. 1950 M. Nederl. Draadlooae- Omroep. N. C. E. Y. 5-i 5 Concert. Muzikale medewerk in verlëenen: de heer Tabe Bas. S. 1 Tenor. De heer Jan v. Duinen, Orgel. K. R. O. 6.30 Lezing d|oor Ir. P. C. v. d. Hoy den uit Bergen op Zoom. Onderw. „Lijkverbranding of lij kbeg ra- ving''. 7.00 Cursus Gregoriaansch. V. P. R. O. 7-35 Vrijz. Prot. Persbureau. 74° Caroline Castendrjk, alt. Hans Schouwman, piano. 8.15 Spreekster: Dr. Nicolette A. Brui ning, 's-Gravenhage. Onderwerp „Judas". 9.00 Hans Schouwman, piano. 915 Korte V.P.R.O.-Cursus. Spieker: Prof. Dr. H. J. Jordan, Hooglee raar in de Vergelijkende Physio- logie'te Utrecht. Onderwerp: „De biologie in haar verhouding tot wijsbegeerte en geloof in den tijd van Haeckel en thans", ie Voordracht. HILVERSUM, 1060 M. A. V. R. O. 5.30 Gramophoonplaten. 0.00 Dinermuziek door het Trio. 7.15 Spreker: E. D. van Dissel. On derwerp: „Hebben wij onze bos schen noodig 7.45 Politieberichten. 8.05 Schippersjes. Spreker: C. A. M. C. van Kasteel. Onderwerp: „On derwijs opleiding bevrachting in de binnenscheepvaart". 8.35 Oratorium-Concert met medewer king van Di Moorlag, sopraan. Riek Broekmann, alt. Jacques v. Kempen, tenor. Hendrik Koning, bas. Het Omroep-orkest onder lei ding van Nico Treep. 10.00 Persberichten van Vaz Dias. 10.10 Voortz. Oratorium-Concert. KöNIGSWUSTERH., 1250 M. 7.50 Kapel Marek Weber. Daarna laatste berichten. 9.50 Muziek. LANGENBERG, 469 M. 5.20 Concert. 7.35 König Nicolo of zoo is het leven Daarna nieuwsberichten. DAVENÏRY, 1604 M. 5.05 Muziek. 5.35 Kinderuurtje. 6.20 Muziek. 6.50 Tijdsein van Greenwich, weerbe richten, eerste algem. nieuwsber 7.05 Muziek. 7.35 De grondslagen der muziek. 8.05 Muziek en zang. 8.20 Muziek. 9.20 Weerbericht, tweede algemeen nieuwsbericht. 9.35 Voortzetting Concert. 10.55 Variété. 11.20 Muziek. PARIJS, (Radio), 1750 M. 5.05 Koersen en nieuwsberichten. 7.20 Landbouwcmmuniqué. 8.20 Koersen en mededeelingen. 8.50 Concert. veel gevaarlijker voor die openbare orde zijn dan daarbuiten. Nog betoogt hij, dat de wetgever geens zins op het oog gehad kan hebben en blijkens de uitlatingen van den toenmali- gen minister van justitie ook niet had het uiten van de wenschelijkheid van be paalde revolutionaire handelingen bij de anti-revolutie wet (art. 131 W. v. S.) op zichzelf te beschouwen als opruiing. Het „communistisch manifest" van Marx en Engels van 1848, dat aldus spr. is te beschouwen als het psalm- en ge zangboekje van de S.D.A.P. en dat nog dagelijks in den handel verkrijgbaar is, bevat al evenzeer vele uitingen, die voor het gezag onaangenaam zijn. Toch ziet men er geen opruiing in. En men zou dat ook met de uitlatingen van deze ver dachten niet gedaan hebben, waren er niet toevallig onlusten in Indië geweest. De verdachten zijn jongelui, die voor hun overtuiging uitkomen. Het ergste wat men van hun uitlatin gen kan zeggen is, dat ze niet in 'n pre dikbeurtenblaadje thuis hooren en daar in dan ook niet zullen worden opgeno men. Gegeven liet feit, dat de rechtbank bij het opleggen eventueel eener straf binnen de grens van 50 cent boete lot 5 jaar ge vangenisstraf moet blijven spreker meent evenwel, dat. in het geheel geen strafoplegging behoort plaats te vinden wil spr. even treden in het feit, dat zij reeds zes maanden preventieve rechtenis hebbei/ ondergaan. Er is te hunnen aan zien eenvoudig schablonenwerk gedaan, zooals met een bestelkaart voor boek werken: doorhalen wat niet verlangd wordt. Er is geen enkel motief om te meer.en dat deze menschen zouden vluchten. Zij denken daar niet aan. Het allerergste is echter, dat men deze jongelui gevangen gehouden heeft voor een feit, waarvoor men ze niet mocht ge vangen houden. Dat mocht alleen wegens een feit van opruiing. Te dezen aanzien waren echter de verhooren op 29 Septem ber afgeloopen. Toen is men echter een instructie gaan voeren over de verboden vereeniging tot 14 December, toen ook da: was afgeloopen, doch hiervoor had men hen niet in arrest mogen houden. De officier: Waarom hebt u daartegen dan niet eerder bezwaar gemaakt? Mr. Duys: Ik heb dat wel gedaan, doch ben overigens niet een gouvernante, di op uw plicht moet letten. Sprekers groote angst is, dat hei Onder buitengewone belangstelli ng, hoewel de president had he slist, dat alleen zij, die met het proces te maken hebben, zouden worden toegelaten, is gisteren de strafzaak tegen de Indonesische studenten Hatta, Sastromidjojo, Pamontjak en Adhiningrat, be schuldigd van opruiing in het tijdschrift „Perhimpoenan Indonesia" tegen het Nederlandsch gezag voor de Haagsche Rechtbank aange vangen. Mr. Mobach wordt door eenige I ndonesiërs aangesproken voor het Gerechtshof.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1928 | | pagina 2