CHRISTELIJK ©AC BLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN 8»* JAARGANG DONDERDAG 8 MAART 1928 NUMMER 2380 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal. i 2.50 Per week f 0.19 Franco per post per kwartaal I 2.90 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Teleioonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentiën per regel 22Vs cent Ingezonden Mededeelingen dubbel tariel Bij contract belangrijke reductie Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents Dil nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. V Voor den vierden keer. Gisteren was het voor het Kabinet- De Geer geen vroolijke dag. Zoo triest als buiten de natuur was zoo somber was de stemming binnen de Kamer. Minister De Geer heeft gepoogd door enkele schalksche zetten de aan dacht wat af te leiden, maar met de opmerking, dat wel zeer zonderling gevormde meerderheden zich tegen de verschillende niet aanvaarde voor stellen verzetten, kon hij toch niet wegnemen het gevoel, dat de Regee ring met de toen reeds vaststaande beslissing een duw zou krijgen. Het is in korten tijd de vierde keer, dat een Minister mpt z'n vrachtje weer huistoe wordt gezonden. Eerst Minister van der Vegte met zijn radiobelasting. Daarna de Minis ter van Oorlog met zijn capitulanten- wet toen de belasting op de nationale forensen en nu gisteren het Aarde werkwetje. Het mogen dan, om met den Minister te spreken, maar secondaire zaken zijn, die de afwerking van het program van het kabinet niet scha den, ze zijn toch zeker niet bevor derlijk om vol bewondering te zijn. Een vraag, die zich hier weer direct naar voren dringt is deze: Zou de te genstand van Christelijk-Historische zijde even groot geweest zijn als het niet de industrie van het Roomsche Limburg, maar van een Protestantsch deel van ons land gegolden had? Zonder gevaar voor scheuring in de samenwerking kan men onder dit Ministerie zijn gevoel laten spreken. Van Katholieke zijde werd min of meer gevoeld, dat hier geen hulp te verwachten was en daarom de hou ding aangenomen van iemand die de tanden op elkaar klemt als buurman hem in zijn nood alleen laat staan. Het was hier geen keuze tusschen vrijhandel of bescherming, zooals men links wilde doen gelooven. Daarom was naar onze meening Prof. Vis- scher er dan ook naast toen hij zijn stem tegen motiveerde met' de ver klaring, dat hij niet incidenteel ver andering in de handelspolitiek wilde gebracht zien. Of het verstandig is van het Kabi net om, met terzijdestelling van elk principe, zoo'n ontwerp aan de orde te stellen is een andere vraag. Wan neer deze kwestie op breeder plan ware gezet en onze geheele handels politiek er bij ter sprake had kunnen komen, ware de beslissing van meer beteekenis geweest en mogelijk an ders gevallen. Dan zou in elk geval Ds. Kersten de tegenstelling van het donkere Zuiden met het trouwe Zee land, niet hebben kunnen maken. STADSNIEUWS. DE JONGSTE GEMEENTE- LEENÏNGE.V. Over de twee leeningen tot het aan gaan. waarvan de Gemeenteraad Maandagavond j.l. besloot ontvingen wij Woensdag het gedrukte voorstel gedateerd op 5 Maart. De gevoteerde kapitaals-uitgaven zoo deelen B. en W. daarin mede waarin nog niet door leening werd voorzien bedragen op dit oogenblik i a aftrek van gedane of te verwach ten kapitaalsontvangsten, rond j 2,700.000,—. Hiervan werd reeds Uitgegeven pl.m. 1.600.000,welk bedrag voors hands kon worden 'bestreden uit de vlottende middelen der gemeente en uit een gefloten kasgeldleening ad J 500.000, Aangezien in de naaste toekomst boven het genoemde bedrag van 1.600,000 nog verdere betalingen voor buitengewone werken zullen zijn te doen, het voortè niet mogelijk zal zijn de sommen, die aan vlottende midde len werden onttrokken, daaraan ten volle onttrokken te houden, en einde lijk de kasgeldleening over een paar maanden weder moeten worden afge lost, achten zij het oogenblik aange broken een vaste leening te sluiten. In de nieuw aan te gane leening, zoo deelen zij verder mede, wenschen zij vervolgens op te nemen het be drag, dat vereischt wordt voor de af lossing aan het Rijk van de 6 pCt. woningbouwvoorschotten, pro resto groot pl.m. 1.575.000,met betrek king tot welke aflossing en de als uit vloeisel daarvan in te voeren verla ging van huurprijzen bv de daarvoor in aanmerking komende bouwplan nen, in de richting van huurnivellee- ring, met de Regeering in beginsel overeenstemming werd bereikt. In verband met een en ander ware f totale bedrag der va3te leening te sicllcn op 2.750,000,Voor andere doeleinden, dan conversie der pCt. rijkswoningbouwvoorschutten, blijft dan beschikbaar een zoodanige som, dat, albans voorloopig, in de behoef ten zal kunnen worden voorzien. Van de Pensioenfondsen voor de Koloniale Landsdienaren en Locale Ambtenaren ontvingen zij voor een leening tot een bedrag van 750.000, een tweeledige aanbieding, n.l. een tegen een rente van 4 5/8 pGt. en een tegen een rente van 4 34 pCt. tegen in de aanbiedingen vermelde koersen. In het eerste geval zal gedurende de eerste 5 jaren bij meerdere aflossing dan wordt overeengekomen, over het meerdere eene vergoeding van 1 pCt. moeten worden betaald. Deze offerte, welke nog inhoudt, dat de opneming van de gelden uiterlijk 1 Juli a.s. kan geschieden, komt het College alles zins aannemelijk voor. Vermits zij de voorkeur gaven aan de aangeboden 4 34 pCt.-leenen, stelden zij den Raad voor, deze te aanvaarden Voor het verder op te nemen be drag ad 2.000.000,is zooals reeds vermeld, een obligatieleening geslo ten. De rentevoet van deze leening is met het oog op den toestand van de geldmarkt, bepaald op 434 pCt., ter wijl de aflossing, evenals bij de hier- voren genoemde leening van 750.000, uiterlijk na verloop van 40 jaren plaats heeft. Eenige bankiersfirma's deden voor deze obligatieleening offertes, die ver trouwelijk werden medegedeeld. De juiste koersbepaling en het tijd stip van aangaan der leening zijn aan het College v. B. en W. overgela ten. Omtrent de regeling van de aflos sing van de eG pCt. bouwvoorschotten zullen den Raad nog nadere voorstel len bereiken. NA HET OVERLIJDEN VAN PROF. LORENTZ. De rector-magnificus onzer univer siteit heeft alsnog bewijzen van deel neming in het onherstelbaar verlies, dat Leiden heeft geleden door het heengaan van Lorentz, ontvangen van de Pontificia Accademia della S.cien- ze Nuovi Lincei te Rome, alsmede van de Chemisch-Physikalische Gesell- schaft te Weenen. PROF. DR. G. J. RADEMAKER. De Staatscourant van gisteren be vat het bericht, dat aan de Rijks-Uni versiteit alhier in de faculteit der ge neeskunde, om onderwijs te geven in de physiologie. tot gewoon hoogleeraar benoemd is Dr. G. J. Rademaker te Utrecht. De nieuw benoemde hoogleeraar, die 19 Maart 1887 te 's Gravenhage werd geboren, liet zich in 1905 te Lei den inschrijven als student in de me dicijnen. Vijf jaar later slaagde hij met lof voor het theoretisch genees kundig examen. Nadat Dr. Rademaker in 1912 het arts-diploma had behaald, zag hij zich als inwonend geneesheer geplaatst in het gemeente-ziekenhuis te 's Graven hage. In 1915 vertrok Dr. Rademaker naar Soerabaia, waar hij zich als par ticulier geneesheer vestigde. Zijn ver blijf in de tropen duurde tot 1920. Nadien heeft Dr. Radomaker korten tijd gewerkt bij Prof. Morgenroth te Berlijn, daarna bij Prof. Magnus en Prof. C. Winkler te Utrecht In 1924 promoveerde Dr. Radema ker alhier cum laude tot doctor in de geneeskunde op een proefschrift, ge titeld: „Over de beteekenis van de roode kernen en van het overige me- seniephalon voor spiertonus, liehaams houding en labyrinthaire reflexen". Een Duitsche vertaling van dit werk door Prof. Dr. E. Ie Blanc te Hamburg, verscheen in 1926 bij Julius Springer te Berlijn. Verder verrichtte Dr. Rademaker onderzoekingen over de physiologie der kleine hersenen en over de physi ologie van het staan. Over deze onder zoekingen verschenen artikelen in het Nederlandsch Tijdschrift voor Genees kunde. de Mededeelingen der Ko ninklijke Academie van Wetenschap pen te Amsterdam en o.m. in de ver slagen van het Int. Physiologencon- gres te Stockholm. Een uitvoerig werk: „Ueber stati- schen Reaktionen. Gleichgewichtsreak tionen und Muskeltonus im Allgemei- nen und ihr Verhalten bei kleinhirn- losen Tieren im Besondoren" zal bin nenkort verschijnen. PROF. EPHRAIM. In de Sterrewacht alhier heeft Prof. E. Ephraim uit Bern op uitnoodiging van de philosophisehe faculteit een voordracht gehouden over: „Waarom en hoe scheikundige verbindingen ontstaan Prof. Ephraim wees er op, dat het voor den scheikundige van liet aller grootste belang is, te voren te kun nen vaststellen, of en onder' welke om standigheden een scheikundige ver binding mogelijk is. Niet lang geleden is men nader tol de oplossing van dit vraagstuk ge komen, doordat men een beter inzicht kreeg in de krachten en oorzaken, die de stoffen onderling tot reactie brengen. Spr. behandelde uitvoerig den aard van deze krachten en besprak de ver schillende moeilijkheden, die hun uit werking in den weg staan, om daarna aan de hand van talrijke factoren, de bestaansgrenzen van een groot aantal verbindingsklassen te voorspellen. Een beslissende rol speelt hierbij volgens spr. de graad van de veran derlijkheid van het atoom, dat in al zijn verbindingen in wezen niet gelijk blijft, maar dat door zijn mede-be- standdeelen beïnvloed en veranderd wordt. Tenslotte wees spr. er op. dat wan neer de te voorspellen veranderingen van dien aard zijn, dat zij niet aan de bekende energie-wetten beantwoorden de overeenkomstige verbinding ook niet kan bestaan. HET PSYCHOLOGISCH LABORATORIUM. De verbouwing en uitbreiding van het Natuurkundig Laboratorium na dert liare voltooiing. In Juli hoopt men hiermede geheel gereed te komen. Thans blijkt evenwel, gezien de groote vlucht welke het natuurkundig onderwijs neemt, dat het voor den goe den gang van zaken en verdere uit breiding noodzakelijk is, Men acht nu de eenige oplossing de ze, dat het Physiologisch Laboratori um aan de Zonneveldstraat, dat van 18G7 dateert en waarin wijlen Prof. Einthoven jaren lang heeft gewerkt, bij het Natuurkundig Laboratorium, waarmede het op een zelfde terrein staat, wordt getrokken. Naar wij vernemen, worden er thans pogingen in deze richting aangewend. De nieuw benoemde hoogleeraar in de physiologie. Prof. Dr. Rademaker, zal dan voor zijn laboratorium een nieuw gebouw krijgen. In dit geval zou dit dan worden ondergebracht in een der gehouwen van het nieuwe academisch ziekenhuis, wat trouwens geheel zou liggen in het streven der medische faculteit, die alle medische laboratoria in de onmiddellijke nabij heid van het academisch ziekenhuis, wenscht. DE OVERDRACHT VAN HET NIEUWE ACADEMISCH ZIEKEN HUIS. Naar wij vernemen zal de minister van onderwijs, kunsten en wetenschap pen, Mr. Waszink, bij de overdracht van het nieuwe academisch zieken huis aan de medische faculteit Zater dag 17 dezer een rede houden. Na afloop van de overdrachtsplech tigheid en nadat de verschillende ge bouwen zullen zijn bezichtigd, zullen de leden der medische faculteit zich vereenigen aan een maaltijd in Huize Bruyns, waarbij, behalve curatoren der Leidsche universiteit, ook de mi nister van onderwijs zal aanzitten. NED. CHR. GRAFISCHE BOND. Gisterenavond kwam de afdeeling Leiden v. d. Ned. Chr. Graf. Bond in Jaarvergadering bijeen. De opkomst was slechts matig. De voorzitter, de heer D. J. Looman, opende de vergadering met gebed cn het lezen van Ps. 37, waarna hij een kort openingswoord sprak, waarin hij de slechte opkomst betreurde en verder de aanwezigen hartelijk wel kom heette, speciaal vr. v. d. Stoep, van de Chr. Kantoor- en Handelsbe dienden, die dezen avond een causerie zou houden. Nadat de notulen der vorige verga dering waren gelezen en goedgekeurd, bracht de secretaris, de heer P. J. Se- gaar, het jaarverslag uit, waaruit bleek, dat.de afdeeling in het afgeloo- pen jaar van 95 tot 93 leden is geste gen.. De penningmeester werd op voorstel der controlecommissie, die de hoeken in orde bevonden had, van zijn gehou den beheer gedechargeerd. Bij de bestuursverKiezing werden de aftredende heeren Looman (voorz.), Don (penningm.), Kokkedee (2e secr.) en van Kooperen (commissaris) her kozen. Tot leden der kascommissie wer den benoemd de heeren Koster, Jan sen en Franke. Vervolgens hield de heer D. v. d. Stoep, van de Chr. Handels- en Kan toorbedienden, een causerie over „Het sociale vraagstuk in de literaire kunst". Spr. schetste kortelings hoe het sociale vraagstuk in het midden der vorige eeuw is ontstaan door dë intrede der machine in schier alle be drijven, door de toegespitste arbeids- verdceling en de militaire organisatie in de fabrieken waardoor de verhou ding tusschen arbeider en patroon hoe langer hoe meer werd verscherpt en cing daarna na het wezen van de so 'iale lyriek er op wijzende dat tweeërlei lyriek vooral de aandacht trekt, n.l. poëzie, die voortgebracht is door menschen uit de betere stan den, die door medelijden en rechtsge voel werden bewogen en poëzie die rechtstreeks stamt uit het proletariaat. Spr. toonde aan het groote verschil tusschen die beiden en citeerde daar bij verschillende verzen. Spr. besprak daarna meer in 't bij zonder de poëzie van Herman Gorter en van Henriëtte Roland Holstv. d. Schalk. Van de eerste noemde hij vooral „Pan", waarbij hij aantoonde, dat in dit gedicht de natuurdichter Gorter wordt dooreengemengd met den noëzieloozen Marxist. Bij de be spreking van Mevr. Roland Holst wees spr. vooral op haar idealisme van den komenden geluksstaat in tegen stelling waarvan hij tenslotte wees op de poëzie van Christendichters, waarin gepredikt wordt het Evangelie niet van de haat maar van de liefde, niet de klassenstrijd maar de strijd voor de eere van Gods Naam ook op sociaal terrein. De voorzitter dankte den heer v. d. Stoep voor zijn causerie, en sloot, na dat de rondvraag gehouden was, die niets opleverde, de vergadering met lank zegging. Belangrijkste nieuws in dil Bummer. LOCAAL RIJKSTELEFOONNET LEIDEN Opgaaf van nieuwe aansluitingen in de maand Februari 1928. No. 689, P. Buijze, Emmalaan 51, Oegstgeest. No. 985. Vereen. Liefde werk Oud papier, Galgewater 4. No. 1001, A. Clifford Koeg v. Breugel, War- monderweg 70, Oegstgeest. No. 1015, P. YVijkmans, De Laat de Kanterstr. 9. No. 1GG1, N. V. Expl. D. v. Leyenhorst, Oude Vest 103. No. 1075. L. van Es, Witte Rozenstraat 7. No. 1107, Prof. H. T. de Graaf, Witte Singel 86. No. 1112. K. L. Hageman, Haarlemmerweg 16. 1129, J. C. Lut, Hoogewoerd 95. No. 1241, R. K. Parochiale Jongensschool, Haarlemmerstraat 240. No. 1242, Ir. C. Pannevis, Julianalaan 4, Oegstgeest. No. 1264, Th. B. van Ovost, Haven S0. No. 1283, Dr. J. G. Sala, Geversstraat 70, Oegstgeest. No. 1288, H. C. Sorma- ni, Breestraat 150. Vannacht om 1 uur is op straat aangehouden de 15-jarige H. L., die de ouderlijke woning hier ter stede ontloopen was wegens ongenoegen en niet meer thuis durfde komen. Hij werd door de politie weer thuisge bracht. BINNENLAND. DE MAASBRUG TE MAASTRICHT. Op vragen van het Tweede Kamer lid Hermans: Is de minister bereid, aan de Kamer mede te deelen; le. of spoedig een beslissing kan worden verwacht omtrent het behoud van de Maasbrug te Maastricht en, zoo ja, hoe deze beslissing zal luiden en op welke motieven zij berust? 2. Waaraan valt toe te schrijven, dat die beslissing nog niet genomen is? 3e. of het lange uitstel geen vertra ging van de met de kwestie der Maas brug in verband staande waterstaats werken ten gevolge zal hebben? heeft de minister van Waterstaat geantwoord; le. Een voorloopige keuze is gedaan inzake het vraagstuk van de bevaar- baarmaking van de Maas te Maas- sticht, met behoud van de bestaande Maasbrug. Hieromtrent is met het ge meentebestuur van Maastricht in over leg getreden. Zoolang dat overleg niet is geëindigd, is het niet geraden, de strekking dier keuze openbaar te ma ken. 2e. De onderscheidene belangen wel ke bij dit vraagstuk de aandacht vra gen, maken langdurig onderzoek en herhaald overleg tusschen te departe menten, aan wie de behartiging van 'die belangen is toevertrouwd, noodig, door welk een en ander het nemen van een beslissing is vertraagd. 3e. Kans op vertraging is weinig waarschijnlijk, aangezien met de vol tooiing van de werken van het Julia- nakanaal met töebehooren nog eenige jaren gemoeid zullen zijn. SIR HENRY DETERDING OVER SPORT. Gistermiddag heeft Sir Henry Deter- ding, directeur van de Koninklijke Shell in het Amsterdamsch Lyceum 'n voordracht gehouden over de beteeke nis van de lichamelijke opvoeding. Ingeleid door Dr Gunning, voorzit ter van cle Academie voor Lichamelij ke Opvoeding en Rector van het Ly ceum, betoogde Sir llenry, dat men zich nooit te oud moet achten om de sport te beoefenen, hijzelf wordt nu gauw 63 jaar. en nog steeds is hij be reid, het op dit gebied tegen een ieder op te nemen, terwijl het nog te be zien zou zijn, of men hem zou kun- nen verslaan. Er is van mij wél verwacht zoo Binnenland. De aardewerknoodwet is door da Tweede Kamer verworpen. Dr. C. J. Rademaker te Utrecht be noemd tot hoogleeraar in de physiolo gie te Leiden. Sir Henri Beterding spreekt te Am sterdam over sport. Ernstig ongeluk te Noordwijkerhout Het proces der Indonesische studen ten aangevangen. Boitenlard. Prol. Lorentz fn den Volkenbonds raad herdacht. De Veiligheidsconferentie is giste ren weer gesloten. De onderhandelingen inzake hel conflict in de Belgische metaalindus trie zijn zonder resultaat afgebroken. Aardschokken in Italië. Verscherping van den toestand tus schen Nicaragua en de Ver. Staten. Jhr. Beelaerts van Blokland zal de Pcolsch-Litansche onderhandelingen presideeren. ging de inleider verder dat ik in mijn voordracht het geheim van mijn succes bij de Koninklijke zou uiteen zetten; doch ik zal mij nu uitsluitend bij de sport bepalen. Wel kan ik ver klaren, dat het geheim van elk succes toe te schrijven is aan absoluut zelf vertrouwen. In het leven van alle jonge men schen komt een overgangstijdperk voor, waarvoor de Engelschen de uit drukking gebruiken: „to find him self". waarin dus de jonge man zich zelf vindt. Dit stadium is beslissend voor de vestiging van zijn zelfvertrou- trouwen, en het kan vervroegd wor den door de beoefenng van sport. Gemeenlijk beschouwt de Nederlan der den Engelschman als een bolle boos op sportgebied; doch van deze plaats wenschte Sir Henry te verkla ren, dat de Hollanders minstens even veel kunnen presteeren. Zij kunnen het beste materiaal leveren, wanneer zij maar durven laten zien, wat zij kunnen. Sport vervolgde spreker houdt de menschen te zamen. Wanneer eeri der leden van een team erin slaagt, een doelpunt te maken, dan zal hij sprekende over zijn succes, niet zich zelf, doch het geheele team in de eer laten deelen. Sport beteekent meer voor de menschheid, dan alle confe renties van Locarno bij elkaar. In dit verband wees spreker ook op het feit, dat hierdoor, wat de Duitschers noe men, den „civielen nood" te dur ven zeggen wat men denkt ten zeer ste wordt bevorderd. En juist dit is momenteel zoo van noode, daar door de parlementaire methode dit soort moed steeds meer gaat ontbreken. Na de voordracht van Sir Henry Deterding, welke luide door de talrijke aanwezigen werd toegejuicht, sprak Prof. Niéuwenhuizen, nog een enkel woord, waarbij hij zeide, dat Neder land, en in het bijzonder Amsterdam, trotsch mogen zijn op Sir Henry De terding, die ondanks het feit, dat hij in Engeland woont, toch in alle op zichten Hollander is gebleven. Aan het slot van de bijeenkomst bracht Dr. Gunning nog dank aan den spreker. NEDERLAND IN DEN VREEMDE. De Algemeene Nederlandsche Ver- eeniging voor Vreemdelingenverkeer deelt mee: - De Nederlandsche Kamer van Koophandel te New-York heeft een berichtgeving georganiseerd over eco nomisch-, financieel- en handels- nieuws betreffende Nederland en Ko loniën en zal daaraan toevoegen aller lei mededeelingen over scheepvaart, sport, het reizen naar en in Neder land en verder meer algemeene bij zonderheden, een en ander met de be doeling, Nederland regelmatig onder de aandacht te brengen van het Ame- rikaansche publiek, de reisbureaux en de organisaties op toeristisch ge bied. Laatstgenoemde rubrieken worden verzorgd door den heer G. II. Ravelli, den vertegenwoordiger der Nederland sche spoorwegen en der Algemeene Nederlandsche Vereenigirg voor Vreemdelingenverkeer (A.N.V.V.) te New-York. Deze „news letter" zal verzonden worden op den lsten, llden en 21sten van iedere maand, en wel aan de Asso ciated Press, welke 1200 nieuwsbla den in de Vereenigdc Staten vertegen woordigt, aan 80 adressen van spe-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1