CHRISTELIJK ©AC BLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
8»* JAARGANG
DONDERDAG 8 MAART 1928
NUMMER 2380
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal. i 2.50
Per week f 0.19
Franco per post per kwartaal I 2.90
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Teleioonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiën per regel 22Vs cent
Ingezonden Mededeelingen dubbel tariel
Bij contract belangrijke reductie
Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da
gelijks geplaatst ad. 40 cents
Dil nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
V Voor den vierden keer.
Gisteren was het voor het Kabinet-
De Geer geen vroolijke dag. Zoo
triest als buiten de natuur was zoo
somber was de stemming binnen de
Kamer.
Minister De Geer heeft gepoogd
door enkele schalksche zetten de aan
dacht wat af te leiden, maar met de
opmerking, dat wel zeer zonderling
gevormde meerderheden zich tegen de
verschillende niet aanvaarde voor
stellen verzetten, kon hij toch niet
wegnemen het gevoel, dat de Regee
ring met de toen reeds vaststaande
beslissing een duw zou krijgen.
Het is in korten tijd de vierde keer,
dat een Minister mpt z'n vrachtje weer
huistoe wordt gezonden.
Eerst Minister van der Vegte met
zijn radiobelasting. Daarna de Minis
ter van Oorlog met zijn capitulanten-
wet toen de belasting op de nationale
forensen en nu gisteren het Aarde
werkwetje. Het mogen dan, om met den
Minister te spreken, maar secondaire
zaken zijn, die de afwerking van het
program van het kabinet niet scha
den, ze zijn toch zeker niet bevor
derlijk om vol bewondering te zijn.
Een vraag, die zich hier weer direct
naar voren dringt is deze: Zou de te
genstand van Christelijk-Historische
zijde even groot geweest zijn als het
niet de industrie van het Roomsche
Limburg, maar van een Protestantsch
deel van ons land gegolden had?
Zonder gevaar voor scheuring in
de samenwerking kan men onder dit
Ministerie zijn gevoel laten spreken.
Van Katholieke zijde werd min of
meer gevoeld, dat hier geen hulp te
verwachten was en daarom de hou
ding aangenomen van iemand die de
tanden op elkaar klemt als buurman
hem in zijn nood alleen laat staan.
Het was hier geen keuze tusschen
vrijhandel of bescherming, zooals men
links wilde doen gelooven. Daarom
was naar onze meening Prof. Vis-
scher er dan ook naast toen hij zijn
stem tegen motiveerde met' de ver
klaring, dat hij niet incidenteel ver
andering in de handelspolitiek wilde
gebracht zien.
Of het verstandig is van het Kabi
net om, met terzijdestelling van elk
principe, zoo'n ontwerp aan de orde
te stellen is een andere vraag. Wan
neer deze kwestie op breeder plan
ware gezet en onze geheele handels
politiek er bij ter sprake had kunnen
komen, ware de beslissing van meer
beteekenis geweest en mogelijk an
ders gevallen. Dan zou in elk geval
Ds. Kersten de tegenstelling van het
donkere Zuiden met het trouwe Zee
land, niet hebben kunnen maken.
STADSNIEUWS.
DE JONGSTE GEMEENTE-
LEENÏNGE.V.
Over de twee leeningen tot het aan
gaan. waarvan de Gemeenteraad
Maandagavond j.l. besloot ontvingen
wij Woensdag het gedrukte voorstel
gedateerd op 5 Maart.
De gevoteerde kapitaals-uitgaven
zoo deelen B. en W. daarin mede
waarin nog niet door leening werd
voorzien bedragen op dit oogenblik
i a aftrek van gedane of te verwach
ten kapitaalsontvangsten, rond
j 2,700.000,—.
Hiervan werd reeds Uitgegeven
pl.m. 1.600.000,welk bedrag voors
hands kon worden 'bestreden uit de
vlottende middelen der gemeente en
uit een gefloten kasgeldleening ad
J 500.000,
Aangezien in de naaste toekomst
boven het genoemde bedrag van
1.600,000 nog verdere betalingen voor
buitengewone werken zullen zijn te
doen, het voortè niet mogelijk zal zijn
de sommen, die aan vlottende midde
len werden onttrokken, daaraan ten
volle onttrokken te houden, en einde
lijk de kasgeldleening over een paar
maanden weder moeten worden afge
lost, achten zij het oogenblik aange
broken een vaste leening te sluiten.
In de nieuw aan te gane leening,
zoo deelen zij verder mede, wenschen
zij vervolgens op te nemen het be
drag, dat vereischt wordt voor de af
lossing aan het Rijk van de 6 pCt.
woningbouwvoorschotten, pro resto
groot pl.m. 1.575.000,met betrek
king tot welke aflossing en de als uit
vloeisel daarvan in te voeren verla
ging van huurprijzen bv de daarvoor
in aanmerking komende bouwplan
nen, in de richting van huurnivellee-
ring, met de Regeering in beginsel
overeenstemming werd bereikt.
In verband met een en ander ware
f totale bedrag der va3te leening te
sicllcn op 2.750,000,Voor andere
doeleinden, dan conversie der pCt.
rijkswoningbouwvoorschutten, blijft
dan beschikbaar een zoodanige som,
dat, albans voorloopig, in de behoef
ten zal kunnen worden voorzien.
Van de Pensioenfondsen voor de
Koloniale Landsdienaren en Locale
Ambtenaren ontvingen zij voor een
leening tot een bedrag van 750.000,
een tweeledige aanbieding, n.l. een
tegen een rente van 4 5/8 pGt. en een
tegen een rente van 4 34 pCt. tegen in
de aanbiedingen vermelde koersen.
In het eerste geval zal gedurende de
eerste 5 jaren bij meerdere aflossing
dan wordt overeengekomen, over het
meerdere eene vergoeding van 1 pCt.
moeten worden betaald. Deze offerte,
welke nog inhoudt, dat de opneming
van de gelden uiterlijk 1 Juli a.s. kan
geschieden, komt het College alles
zins aannemelijk voor.
Vermits zij de voorkeur gaven aan
de aangeboden 4 34 pCt.-leenen, stelden
zij den Raad voor, deze te aanvaarden
Voor het verder op te nemen be
drag ad 2.000.000,is zooals reeds
vermeld, een obligatieleening geslo
ten. De rentevoet van deze leening is
met het oog op den toestand van de
geldmarkt, bepaald op 434 pCt., ter
wijl de aflossing, evenals bij de hier-
voren genoemde leening van 750.000,
uiterlijk na verloop van 40 jaren plaats
heeft.
Eenige bankiersfirma's deden voor
deze obligatieleening offertes, die ver
trouwelijk werden medegedeeld.
De juiste koersbepaling en het tijd
stip van aangaan der leening zijn
aan het College v. B. en W. overgela
ten.
Omtrent de regeling van de aflos
sing van de eG pCt. bouwvoorschotten
zullen den Raad nog nadere voorstel
len bereiken.
NA HET OVERLIJDEN VAN
PROF. LORENTZ.
De rector-magnificus onzer univer
siteit heeft alsnog bewijzen van deel
neming in het onherstelbaar verlies,
dat Leiden heeft geleden door het
heengaan van Lorentz, ontvangen van
de Pontificia Accademia della S.cien-
ze Nuovi Lincei te Rome, alsmede van
de Chemisch-Physikalische Gesell-
schaft te Weenen.
PROF. DR. G. J. RADEMAKER.
De Staatscourant van gisteren be
vat het bericht, dat aan de Rijks-Uni
versiteit alhier in de faculteit der ge
neeskunde, om onderwijs te geven in
de physiologie. tot gewoon hoogleeraar
benoemd is Dr. G. J. Rademaker te
Utrecht.
De nieuw benoemde hoogleeraar,
die 19 Maart 1887 te 's Gravenhage
werd geboren, liet zich in 1905 te Lei
den inschrijven als student in de me
dicijnen. Vijf jaar later slaagde hij
met lof voor het theoretisch genees
kundig examen.
Nadat Dr. Rademaker in 1912 het
arts-diploma had behaald, zag hij zich
als inwonend geneesheer geplaatst in
het gemeente-ziekenhuis te 's Graven
hage. In 1915 vertrok Dr. Rademaker
naar Soerabaia, waar hij zich als par
ticulier geneesheer vestigde. Zijn ver
blijf in de tropen duurde tot 1920.
Nadien heeft Dr. Radomaker korten
tijd gewerkt bij Prof. Morgenroth te
Berlijn, daarna bij Prof. Magnus en
Prof. C. Winkler te Utrecht
In 1924 promoveerde Dr. Radema
ker alhier cum laude tot doctor in de
geneeskunde op een proefschrift, ge
titeld: „Over de beteekenis van de
roode kernen en van het overige me-
seniephalon voor spiertonus, liehaams
houding en labyrinthaire reflexen".
Een Duitsche vertaling van dit werk
door Prof. Dr. E. Ie Blanc te Hamburg,
verscheen in 1926 bij Julius Springer
te Berlijn.
Verder verrichtte Dr. Rademaker
onderzoekingen over de physiologie
der kleine hersenen en over de physi
ologie van het staan. Over deze onder
zoekingen verschenen artikelen in het
Nederlandsch Tijdschrift voor Genees
kunde. de Mededeelingen der Ko
ninklijke Academie van Wetenschap
pen te Amsterdam en o.m. in de ver
slagen van het Int. Physiologencon-
gres te Stockholm.
Een uitvoerig werk: „Ueber stati-
schen Reaktionen. Gleichgewichtsreak
tionen und Muskeltonus im Allgemei-
nen und ihr Verhalten bei kleinhirn-
losen Tieren im Besondoren" zal bin
nenkort verschijnen.
PROF. EPHRAIM.
In de Sterrewacht alhier heeft Prof.
E. Ephraim uit Bern op uitnoodiging
van de philosophisehe faculteit een
voordracht gehouden over: „Waarom
en hoe scheikundige verbindingen
ontstaan
Prof. Ephraim wees er op, dat het
voor den scheikundige van liet aller
grootste belang is, te voren te kun
nen vaststellen, of en onder' welke om
standigheden een scheikundige ver
binding mogelijk is.
Niet lang geleden is men nader tol
de oplossing van dit vraagstuk ge
komen, doordat men een beter inzicht
kreeg in de krachten en oorzaken,
die de stoffen onderling tot reactie
brengen.
Spr. behandelde uitvoerig den aard
van deze krachten en besprak de ver
schillende moeilijkheden, die hun uit
werking in den weg staan, om daarna
aan de hand van talrijke factoren, de
bestaansgrenzen van een groot aantal
verbindingsklassen te voorspellen.
Een beslissende rol speelt hierbij
volgens spr. de graad van de veran
derlijkheid van het atoom, dat in al
zijn verbindingen in wezen niet gelijk
blijft, maar dat door zijn mede-be-
standdeelen beïnvloed en veranderd
wordt.
Tenslotte wees spr. er op. dat wan
neer de te voorspellen veranderingen
van dien aard zijn, dat zij niet aan de
bekende energie-wetten beantwoorden
de overeenkomstige verbinding ook
niet kan bestaan.
HET PSYCHOLOGISCH
LABORATORIUM.
De verbouwing en uitbreiding van
het Natuurkundig Laboratorium na
dert liare voltooiing. In Juli hoopt
men hiermede geheel gereed te komen.
Thans blijkt evenwel, gezien de
groote vlucht welke het natuurkundig
onderwijs neemt, dat het voor den goe
den gang van zaken en verdere uit
breiding noodzakelijk is,
Men acht nu de eenige oplossing de
ze, dat het Physiologisch Laboratori
um aan de Zonneveldstraat, dat van
18G7 dateert en waarin wijlen Prof.
Einthoven jaren lang heeft gewerkt,
bij het Natuurkundig Laboratorium,
waarmede het op een zelfde terrein
staat, wordt getrokken.
Naar wij vernemen, worden er thans
pogingen in deze richting aangewend.
De nieuw benoemde hoogleeraar in
de physiologie. Prof. Dr. Rademaker,
zal dan voor zijn laboratorium een
nieuw gebouw krijgen. In dit geval
zou dit dan worden ondergebracht in
een der gehouwen van het nieuwe
academisch ziekenhuis, wat trouwens
geheel zou liggen in het streven der
medische faculteit, die alle medische
laboratoria in de onmiddellijke nabij
heid van het academisch ziekenhuis,
wenscht.
DE OVERDRACHT VAN HET
NIEUWE ACADEMISCH ZIEKEN
HUIS.
Naar wij vernemen zal de minister
van onderwijs, kunsten en wetenschap
pen, Mr. Waszink, bij de overdracht
van het nieuwe academisch zieken
huis aan de medische faculteit Zater
dag 17 dezer een rede houden.
Na afloop van de overdrachtsplech
tigheid en nadat de verschillende ge
bouwen zullen zijn bezichtigd, zullen
de leden der medische faculteit zich
vereenigen aan een maaltijd in Huize
Bruyns, waarbij, behalve curatoren
der Leidsche universiteit, ook de mi
nister van onderwijs zal aanzitten.
NED. CHR. GRAFISCHE BOND.
Gisterenavond kwam de afdeeling
Leiden v. d. Ned. Chr. Graf. Bond in
Jaarvergadering bijeen.
De opkomst was slechts matig.
De voorzitter, de heer D. J. Looman,
opende de vergadering met gebed cn
het lezen van Ps. 37, waarna hij een
kort openingswoord sprak, waarin hij
de slechte opkomst betreurde en
verder de aanwezigen hartelijk wel
kom heette, speciaal vr. v. d. Stoep,
van de Chr. Kantoor- en Handelsbe
dienden, die dezen avond een causerie
zou houden.
Nadat de notulen der vorige verga
dering waren gelezen en goedgekeurd,
bracht de secretaris, de heer P. J. Se-
gaar, het jaarverslag uit, waaruit
bleek, dat.de afdeeling in het afgeloo-
pen jaar van 95 tot 93 leden is geste
gen..
De penningmeester werd op voorstel
der controlecommissie, die de hoeken
in orde bevonden had, van zijn gehou
den beheer gedechargeerd.
Bij de bestuursverKiezing werden de
aftredende heeren Looman (voorz.),
Don (penningm.), Kokkedee (2e secr.)
en van Kooperen (commissaris) her
kozen.
Tot leden der kascommissie wer
den benoemd de heeren Koster, Jan
sen en Franke.
Vervolgens hield de heer D. v. d.
Stoep, van de Chr. Handels- en Kan
toorbedienden, een causerie over „Het
sociale vraagstuk in de literaire
kunst". Spr. schetste kortelings hoe
het sociale vraagstuk in het midden
der vorige eeuw is ontstaan door dë
intrede der machine in schier alle be
drijven, door de toegespitste arbeids-
verdceling en de militaire organisatie
in de fabrieken waardoor de verhou
ding tusschen arbeider en patroon
hoe langer hoe meer werd verscherpt
en cing daarna na het wezen van de
so 'iale lyriek er op wijzende dat
tweeërlei lyriek vooral de aandacht
trekt, n.l. poëzie, die voortgebracht
is door menschen uit de betere stan
den, die door medelijden en rechtsge
voel werden bewogen en poëzie die
rechtstreeks stamt uit het proletariaat.
Spr. toonde aan het groote verschil
tusschen die beiden en citeerde daar
bij verschillende verzen.
Spr. besprak daarna meer in 't bij
zonder de poëzie van Herman Gorter
en van Henriëtte Roland Holstv. d.
Schalk. Van de eerste noemde hij
vooral „Pan", waarbij hij aantoonde,
dat in dit gedicht de natuurdichter
Gorter wordt dooreengemengd met
den noëzieloozen Marxist. Bij de be
spreking van Mevr. Roland Holst
wees spr. vooral op haar idealisme van
den komenden geluksstaat in tegen
stelling waarvan hij tenslotte wees
op de poëzie van Christendichters,
waarin gepredikt wordt het Evangelie
niet van de haat maar van de liefde,
niet de klassenstrijd maar de strijd
voor de eere van Gods Naam ook op
sociaal terrein.
De voorzitter dankte den heer v. d.
Stoep voor zijn causerie, en sloot, na
dat de rondvraag gehouden was, die
niets opleverde, de vergadering met
lank zegging.
Belangrijkste nieuws in dil Bummer.
LOCAAL RIJKSTELEFOONNET
LEIDEN
Opgaaf van nieuwe aansluitingen in
de maand Februari 1928.
No. 689, P. Buijze, Emmalaan 51,
Oegstgeest. No. 985. Vereen. Liefde
werk Oud papier, Galgewater 4. No.
1001, A. Clifford Koeg v. Breugel, War-
monderweg 70, Oegstgeest. No. 1015,
P. YVijkmans, De Laat de Kanterstr. 9.
No. 1GG1, N. V. Expl. D. v. Leyenhorst,
Oude Vest 103. No. 1075. L. van Es,
Witte Rozenstraat 7. No. 1107, Prof. H.
T. de Graaf, Witte Singel 86. No. 1112.
K. L. Hageman, Haarlemmerweg 16.
1129, J. C. Lut, Hoogewoerd 95. No.
1241, R. K. Parochiale Jongensschool,
Haarlemmerstraat 240. No. 1242, Ir. C.
Pannevis, Julianalaan 4, Oegstgeest.
No. 1264, Th. B. van Ovost, Haven S0.
No. 1283, Dr. J. G. Sala, Geversstraat
70, Oegstgeest. No. 1288, H. C. Sorma-
ni, Breestraat 150.
Vannacht om 1 uur is op straat
aangehouden de 15-jarige H. L., die
de ouderlijke woning hier ter stede
ontloopen was wegens ongenoegen en
niet meer thuis durfde komen. Hij
werd door de politie weer thuisge
bracht.
BINNENLAND.
DE MAASBRUG TE MAASTRICHT.
Op vragen van het Tweede Kamer
lid Hermans:
Is de minister bereid, aan de Kamer
mede te deelen;
le. of spoedig een beslissing kan
worden verwacht omtrent het behoud
van de Maasbrug te Maastricht en,
zoo ja, hoe deze beslissing zal luiden
en op welke motieven zij berust?
2. Waaraan valt toe te schrijven, dat
die beslissing nog niet genomen is?
3e. of het lange uitstel geen vertra
ging van de met de kwestie der Maas
brug in verband staande waterstaats
werken ten gevolge zal hebben?
heeft de minister van Waterstaat
geantwoord;
le. Een voorloopige keuze is gedaan
inzake het vraagstuk van de bevaar-
baarmaking van de Maas te Maas-
sticht, met behoud van de bestaande
Maasbrug. Hieromtrent is met het ge
meentebestuur van Maastricht in over
leg getreden. Zoolang dat overleg niet
is geëindigd, is het niet geraden, de
strekking dier keuze openbaar te ma
ken.
2e. De onderscheidene belangen wel
ke bij dit vraagstuk de aandacht vra
gen, maken langdurig onderzoek en
herhaald overleg tusschen te departe
menten, aan wie de behartiging van
'die belangen is toevertrouwd, noodig,
door welk een en ander het nemen
van een beslissing is vertraagd.
3e. Kans op vertraging is weinig
waarschijnlijk, aangezien met de vol
tooiing van de werken van het Julia-
nakanaal met töebehooren nog eenige
jaren gemoeid zullen zijn.
SIR HENRY DETERDING OVER
SPORT.
Gistermiddag heeft Sir Henry Deter-
ding, directeur van de Koninklijke
Shell in het Amsterdamsch Lyceum 'n
voordracht gehouden over de beteeke
nis van de lichamelijke opvoeding.
Ingeleid door Dr Gunning, voorzit
ter van cle Academie voor Lichamelij
ke Opvoeding en Rector van het Ly
ceum, betoogde Sir llenry, dat men
zich nooit te oud moet achten om de
sport te beoefenen, hijzelf wordt nu
gauw 63 jaar. en nog steeds is hij be
reid, het op dit gebied tegen een ieder
op te nemen, terwijl het nog te be
zien zou zijn, of men hem zou kun-
nen verslaan.
Er is van mij wél verwacht zoo
Binnenland.
De aardewerknoodwet is door da
Tweede Kamer verworpen.
Dr. C. J. Rademaker te Utrecht be
noemd tot hoogleeraar in de physiolo
gie te Leiden.
Sir Henri Beterding spreekt te Am
sterdam over sport.
Ernstig ongeluk te Noordwijkerhout
Het proces der Indonesische studen
ten aangevangen.
Boitenlard.
Prol. Lorentz fn den Volkenbonds
raad herdacht.
De Veiligheidsconferentie is giste
ren weer gesloten.
De onderhandelingen inzake hel
conflict in de Belgische metaalindus
trie zijn zonder resultaat afgebroken.
Aardschokken in Italië.
Verscherping van den toestand tus
schen Nicaragua en de Ver. Staten.
Jhr. Beelaerts van Blokland zal de
Pcolsch-Litansche onderhandelingen
presideeren.
ging de inleider verder dat ik in
mijn voordracht het geheim van mijn
succes bij de Koninklijke zou uiteen
zetten; doch ik zal mij nu uitsluitend
bij de sport bepalen. Wel kan ik ver
klaren, dat het geheim van elk succes
toe te schrijven is aan absoluut zelf
vertrouwen.
In het leven van alle jonge men
schen komt een overgangstijdperk
voor, waarvoor de Engelschen de uit
drukking gebruiken: „to find him
self". waarin dus de jonge man zich
zelf vindt. Dit stadium is beslissend
voor de vestiging van zijn zelfvertrou-
trouwen, en het kan vervroegd wor
den door de beoefenng van sport.
Gemeenlijk beschouwt de Nederlan
der den Engelschman als een bolle
boos op sportgebied; doch van deze
plaats wenschte Sir Henry te verkla
ren, dat de Hollanders minstens even
veel kunnen presteeren. Zij kunnen
het beste materiaal leveren, wanneer
zij maar durven laten zien, wat zij
kunnen.
Sport vervolgde spreker houdt
de menschen te zamen. Wanneer eeri
der leden van een team erin slaagt,
een doelpunt te maken, dan zal hij
sprekende over zijn succes, niet zich
zelf, doch het geheele team in de eer
laten deelen. Sport beteekent meer
voor de menschheid, dan alle confe
renties van Locarno bij elkaar. In dit
verband wees spreker ook op het feit,
dat hierdoor, wat de Duitschers noe
men, den „civielen nood" te dur
ven zeggen wat men denkt ten zeer
ste wordt bevorderd. En juist dit is
momenteel zoo van noode, daar door
de parlementaire methode dit soort
moed steeds meer gaat ontbreken.
Na de voordracht van Sir Henry
Deterding, welke luide door de talrijke
aanwezigen werd toegejuicht, sprak
Prof. Niéuwenhuizen, nog een enkel
woord, waarbij hij zeide, dat Neder
land, en in het bijzonder Amsterdam,
trotsch mogen zijn op Sir Henry De
terding, die ondanks het feit, dat hij
in Engeland woont, toch in alle op
zichten Hollander is gebleven.
Aan het slot van de bijeenkomst
bracht Dr. Gunning nog dank aan den
spreker.
NEDERLAND IN DEN VREEMDE.
De Algemeene Nederlandsche Ver-
eeniging voor Vreemdelingenverkeer
deelt mee: -
De Nederlandsche Kamer van
Koophandel te New-York heeft een
berichtgeving georganiseerd over eco
nomisch-, financieel- en handels-
nieuws betreffende Nederland en Ko
loniën en zal daaraan toevoegen aller
lei mededeelingen over scheepvaart,
sport, het reizen naar en in Neder
land en verder meer algemeene bij
zonderheden, een en ander met de be
doeling, Nederland regelmatig onder
de aandacht te brengen van het Ame-
rikaansche publiek, de reisbureaux
en de organisaties op toeristisch ge
bied.
Laatstgenoemde rubrieken worden
verzorgd door den heer G. II. Ravelli,
den vertegenwoordiger der Nederland
sche spoorwegen en der Algemeene
Nederlandsche Vereenigirg voor
Vreemdelingenverkeer (A.N.V.V.) te
New-York.
Deze „news letter" zal verzonden
worden op den lsten, llden en 21sten
van iedere maand, en wel aan de Asso
ciated Press, welke 1200 nieuwsbla
den in de Vereenigdc Staten vertegen
woordigt, aan 80 adressen van spe-