CHRISTELIJK DACBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN Dit nummer Jiestaat uit TWEE Bladen. Belancrijksle nieuws in dit Nummer. 8"» JAARGANG MAANDAG 5 MAART 1928 NUMMER 2377 ABONNEMENTSPRIJS in Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Pet kwartaal. i 2.50 Per week1 0.19 Franco per post per kwartaal i 2.90 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Teleioonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentiën per regel 22Vi cent Ingezonden Mededeelingen dubbel tariei Bij contract belangrijke redactie Kleine Advertentiën - bij vooruitbetaling - van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents EERSTE BLAD. V Heemskerk over Schaepman Het Centrum gaf onlangs een extra blad uit ter herdenking van Dr. Schaepman. Daarin komt ook een interview voor met Mr. Th. Heemskerk over Schaep man. Onze grijze Antirevolutionaire Staats man zeide o.m.: „Toen ik in 1888 voor het eerst in de Kamer kwam, was Schaepman reeds een aantal jaren lid. Hij had, meen ik, sinds 1880 zitting en nam met Lohman de leidende plaats in ter Rechterzijde, j Schaepman was inder daad in den vollen zin van het woord een man der Rechterzijde, in en bui ten de Kamer. En in de Kamer kwam hij op een gewichtig moment. De Katholieken hadden sinds de dagen van Thorbeke een overgangsperiode moeten doormaken. Met de liberalen was de band losser geworden. Mannen als Van Nispen een fijne geest; zijn kleinzoon Octave lijkt op hem wa ren tot het bewustzijn gekomen, dat Let met den schoolstrijd niet ging, zooals het gaan moest. En bij de geloo- vige elementen, welke onder de con servatieven werden gevonden, drong eveneens het besef door, dat er iets an ders komen moest, Het was voor die elementen de overgang van het con servatisme naar het anti-revolutionai re. De anti-revolutionaire partij was meer op den voorgrond getreden, en stelde natuurlijk als hoofdbeginsel, dat men de godsdienstvrijheid en de gewetensvrijheid niet aan het staats gezag ondergeschikt mag maken. En aldus was. toen Schaepman in de Ka mer kwam, de basis voor samenwer king gevonden. Het was de evolutie, die de Katholieken doormaakten, van het Uberalisme naar de Rechterzijde. De Grondwetsherziening van 1S87 hai deze vrucht opgeleverd, dat subsidi- eering van de bijzondere school bij de wet kon geschieden, en het jaar 1888 bracht het eerste Rechtsche ministerie het Kabinet-Mackay, met Schaepman en Lohman als leiders der Rechter zijde. Er bestond een goede verstand houding tusschen hen. En al had ik minder cantact met Dr. Schaepman, wijl Lohman toen de parlementaire leider der anti-revolutionaire partij was, toch had ik volop gelegenheid hem in de Kamer te hooren en aan 't werk te zien. En dat was een genot. Een redevoering van Schaepman boei de altijd, en opmerkelijk was daarbij, dat, hoe eloquent cle spreker ook was, en hoe fraai de zinsbouw, hij toch steeds de voorzichtigheid in acht wist te nemen. Hij ging in zijn conclusies nooit verder, dan te verantwoorden viel. en hij liet zich door zijn welspre kendheid niet meesleepen. Ook niet in het debat, waarin hij zich een mees ter toonde. Liberalen als Farncombe Sanders en Rutgers van Rozenburg, bekende figuren uit die periode, de batteerden graag met hem, vooral de laatstgenoemde, en het was een genoe gen te' luisteren, wanneer zij het met elkaar aan den stok hadden. E:i: bijzonderheid van Schaepman was nog ging Mr. Heemskerk voort dat hij als j.resident in de afdcelin- gen de zaken vlug wist af te doen. Hij liet er de leder, niet te veel praten. En dat was een heel ding in die dagen. Tegenwoordig is men in de afdeelin- gen veel minder uitvoerig. Men is thans meer getraind in de beperking van hft eigen woord. Maar vroeger vierde de breedsprakigheid er nogal eens hoogtij. Ik herinner me bijv. als rapporteur van een afdeeling, waarin Mr. TroelsTra zitting had, dat deze, bij de behandeling van de Stakingswet- Kuyper, in eersten termijn vijf kwar tier achtereen sprak, en vervolgens bij de repliek nog zeven kwartier! Men beeft zich op d;t punt, zooals ik zei, thans veel gebeterd; maar in Schaep- man's tijd viel daarvan nog niets te bespeuren enkele uitzondering.-n daargelaten en het was dus wel merkwaardig, oat hij de kunst ver' stond het afdeelingsdebat zoozeer te bekorten en vlug af te werken. Voor het overige was hij een man van zijn tijd, die als Dr. Nolens en Mr Aalberse voelde, voor sociale wet geving en geen verandering en hervor- ming schuwde, waar die noodig bleek; maar die ook nooit eenige neiging ge toond beeft, om met de socialisten mee te gaan. Hij zou dat nog niet wil len, daarvan ben ik overtuigdJa, en een peinzende uitdrukking ver- sHmen op het gelaat van den spreker, ik zou wel eens willen zien, wat Schaepman en Kuyper nu zouden doen, hoe hun houding zou zijn tegen over de vraagstukken en de moeilijk- beden van dezen tijd. Men mist zulke mannen noode". Wij herhalen gaarne dat woord van Mr. Heemskerk: wat zouden Kuyper en Schaepman doen? Opnieuw een co alitie vormen, dat staat vast! Maar hoe? STADSNIEUWS. PRINSES JULIANA. H. K. H. Prinses Juliana zal mor genavond in dé Stadsgehoorzaal het concert bijwonen, dat door het Leidsch Studenten Muziekgezelschap „Sempre Crescendo" geöeven wordt. „SURSUM CORDA". Op Dinsdag 20 Maart hoopt „Sur- sum Cordaopnieuw een concert te geven in de Stadsgehoorzaal. Ditmaal is de uitvoering gewijd aan het lied. En zooals voor de hand ligt, nu we dit jaar gedenken, dat Franz Schu bert een eeuw geleden in den bloei van zijn schoone leven werd wegge rukt, zal het programma eenige mooie werken bevatten van dien koning van het Lied. Ook het prachtige mannenkoor „Die Haghesanghers" dat we hier reeds eerder hoorden en dat verle den jaar bij de feesten ter eere van Prinses Juliana zulke uitstekende diensten bewees, zal bij zijn zeer ge waardeerde medewerking eenige lie deren van Scnubert ten gel,oore bren gen. In herinnering zij gebracht, dat „Sursum Corda" en ,.Die Haghezan- gers" niet te verwarren met een operettegezelschap van dien naaml beide onder leiding staan van Hubert Cuypers, zoodat een artistieke een heid in de uitvoering is gewaarborgd. Wij deelen verder nog mede, dat „Sursum Corda" nog eenige mooie Oud-Fransche liederen zal zingen en ook van Schumann, met soli, en ver der dat „Die Haghezangers" o.m. uit zullen voeren het imposante „Magni- fica" van Riga. Voor verdere gegevens neme men nota van de advertenties in dit blad en van de affiches. Ten slotte zij nu reeds medegedeeld, dat het bekende Kerkconcert van „Sursum Corda" in de Pieterskerk met de gewone medewerking van Mevr. NoordewierReddingius, is vastgesteld op 23 Mei e.k. OUDERAVOND GEREF. SCHOOL AAN DE STADHOUDERSLAAN. De voorzitter, de heer Zijlstra, opent dit samenzijn met het laten zingen van Ps. 103 1 en gaat daarna voor in ge bed. Hierop leest hij voor Matth. 10 vs. 2432 en deelt mede, dat het Hoofd der school, de heer Gaasterland wegens ongesteldheid verhinderd is de vergadering bij te wonen. Naar aanleiding van het voorgele- zene sprak de voorz. een openings woord. Dit is een gedeelte uit de rede, die de Keere Jezus uitsprak, toen Hij Zijne discipelen twee aan twee uit zond. In 't hijzonder vees spreker er op, dat we de eenvoudige belijdenis hebben af te leggen: Jezus is mijn Heiland. Strijden in liet leven is niet zoo moeilijk als die eenvoudige belijdenis met het hart te kunnen uitspreken. Strijden voor liet Chr. onderwijs en tegen de neutrale school, welk ouder zal dat niet doen? Spreker deed duidelijk uitkomen, dat op de neutrale school de leiding Gods in het wereldgebeuren opzette lijk wordt verzwegen, in.'t bijzonder toonde hij dat aan bij l geschiedenis, aardrijkskunde, natuurkunde. Daarom is 't zenden 'onzer kinderen riaar de christelijke school het belij den, dat de Heere Jezus hier bedoelt. We moeten Jezus als onze Heiland belijden. Dan zal ook de Heere Jezus ons eenmaal voor den Vader belijden. Van ouders en Onderwijzers moet er een stille omgang zijn met de kinderen Dit is de 6e Ouderavond, welke deze school houden mag. Op een 40-tal leerlingen na is de school geheel bezet. Wel een bewijs, dat een gestadige groei is waar te ne men. Met de bede, dat God het Chr. on derwijs met Zijn onmisbaren zegen mocht kronen, besloot de voorzitter dit openingswoord. De heer Jansen zong hierop niet on verdienstelijk met eenige kinderen een zestal liederen. Aardig klonk het klokgelui door „Het Angelus" heen. De voorzitter dankt den heer Jansen zeer voor hetgeen hij dezen avond door dezen kinderzang mocht bijdra gen. En het hier genieten van den zang moge vóór ons allen een voorspel zijn van het gezag, dat we in den hemel eenmaal hopen te genieten. De voorzitter geeft hierna Let woord aan den heer Willemse, tot het hou den van zijn inleiding: „Kind en Be roepskeuze". Spreker begon nvt op te merken: Een van de belangrijkste stappen in het leven is de keuze van een beroep, zoowel voor het kind zelf als voor zijn omgeving. Welk een nadeel kan er ontstaan als de keuze verkeerd is. De ouders worden tot deze keuze geroepen voor hun kinderen, voor jongens en voor meisjes ^ook, want niet elk meisje komt tot liet vormen van een eigen gezin. Volgens het Vrouwen jaarboek je, zijn er 300 beroepen, waaruit de vrouw oen keuze kan doen. Jammer is het, dat sommige onder ons minder kun nen letten op den aanleg en geschikt heid van hun kind, maar de omstan digheden vragen, dat het kind zoo spoedig mogelijk de lasten des levens helpt verlichten. Hier raken we een heel moeilijk sociaal vraagstuk aan. Maar om een juiste keuze van het beroep te kunnen doen, moet men met de beroepen op de hoogte zijn. Van Benjamin Franklin wordt ver haald, dat hij met zijn zoon de ver schillende werkplaatsen in zijn stad afging, om zijn jonge., de keuze te ver gemakkelijken. We moeten als ouders nauwkeurig letten op aanleg, wil, volhardings vermogen, werklust, werkkracht, am bitie van onze kinderen, en ook of ze lichamelijk voor een zeker beroep geschikt zijn. Zoo past een jongen met een zwakke borst niet in een smidse. Nu kan iemand, die in een beroep is gekomen, dat hij in de jeugd niet begeerde, toch zoodanige vorderingen maken, dat hij het weik tenslotte" lief gaat krijgen en met blijdschap zijn ar beid verricht. We mogen niet nalatig zijn in de keuze van een beroep voor ons kind. Lang niet alle wegen staan voor iedereen open. Dit is zeker, de aanleg is slechts zelden eenzijdig. In Veere was zelfs een veldwachter, die een vraagbaak was op historisch terrein. Vooral in de Christelijke school is l.et kind op zijn plaats, ook wat aan gaat de keuze van een beroep. Want de Christelijke school rekent met Hem, die alleen de wegen der men- schenkinderen leidt. Er staat zoo kenmerkend: Gij hebt, o albestierend Koning, De plaats besteld van ieders woning, De kring, waarin hij werken moet, En troostvol zegt de Heilige Schrift: Ik heb nooit gezien den rechtvaar dige verlaten, noch zijn zaad zoeken de brood. En deze uitspraak constateert een feit in het leven. De Heere leidt onze gangen en dit geeft besef van verantwoordelijkheid. En dit bedenkend-e zullen we ook betrachten wat we lezen in PrecL 9 10: Alles, wat uwe hand vindt om te doen, doe dat. met uwe macht. De voorzitter dankte den heer Wil lemse zeer voor dit referaat, die ook hier weer getoond heeft een prac- tisch man te zijn en ook onderwijs weet te geven, dat vrucht afwerpt. Eén ding heeft hem verwonderd, dat de inleider de ouders niet gezegd heeft, dat ze bij de beroepskeuze in lichtingen moeten inwinnen bij den onderwijzer, waar het kind het laatst de klas heeft meegemaakt, maar dat zal hij bescheidenheidshalve gedaan hebben. Van de gelegenheid om vragen te stellen werd gebruik gemaakt door de heeren: Lit, v. Weeren, Griendhuizen en Jansen. Er ontspon zich dan ook een leven dig debat. De voorzitter merkte nog op, dat we nooit kunnen vaststellen: zoo za] mijn kind zich ontwikkelen, en dat we ons kind moeten trachten te geven, wat te bereiken is. Bovenal, laten we te midden van al de zorgen, die de opvoeding mee brengt, bedenken, dat het doel van ons leven niet hier ligt, maar boven. De heer Willemse sloot dit samen zijn met dankzegging, waarna de voor zitter dezen avond beëindigde. EEN FACSIMILE VAN DEN CODEX ARGENTEUS. Dr. F. C. Wieder, bibliothecaris in de bibliotheek der Rijks-LTniversiteit alhier schrijft aan de N. R. C.. dat niet alleen de-Kon. Bibliotheek in het bezit is van een reproductie, maar dat ook te Leiden een exemplaar ten geschen ke is ontvangen, waar de studenten, die het Gotisch als oudste taaldocu ment van het Germaansch moeten leeren, het kunnen gebruiken. DE FILM ,DE WEVERS". De vorige week heeft een der bios coop-directies alhier de film „De We vers'1 laten proefdraaien voor de ge meentelijke keuringscommissie. Naar Het Volk verneemt, heeft deze commissie met kleine meerderheid besloten deze film als niet geschikt voor openbare vertooning af te keuren vanwege haar revolutionaire strek king. Vermoedelijk zal de betrokken bios coopdirectie thans van de vertooning van deze film afzien, daar zij in dat geval verwacht, dat de burgemeester de vertooning zou verbieden. EEN INTERPELLATIE. Naar wij vernemen, heeft het S. D. raadslid Baart de navolgende vragen tot B. en W. gericht: le. Is het juist, dat B. en W. op het verzoek van den Ned. Bond van Per soneel in Overheidsdienst,, dato 8 Oc tober 1927, inzake pensioen-inkoop af wijzend beschikt hebben? 2e. Is het juist, dat B. en \V. hebben genegeerd de uitspraak van den raad van 17 October 1927 en te dezer zake geen advies hebben gevraagd aan het Georganiseerd Overleg? 3e. Zijn B. en W. bereid mede te deelen, wat hen er toe heeft geleid, afwijzend op het verzoek te beslissen, zonder te voren het Georganiseerd Overleg te dezer zake te hebben ge hoord? GEREF. GEMEENTE Ter voorziening in de vacature, is door den Kerkeraad het volgende twee tal opgemaakt: Ds. J. Overduin van Werkendam en Ds. J. Vreugdenhil van Bruinisse. PROF. DR. B. D. EERDMANS. Op Zaterdag 11 Mei a.s. herdenkt Prof. Dr. B. D. Eerdmans, hoogleeraar in de uitlegging van het Oude Testa ment, geschiedenis van den Israëlieti- schen godsdienst en van de Isr. let terkunde den dag, dat hij vóór 30 jaar zijn ambt als hoogleeraar aanvaard de aan de Leidsche Universiteit. Prof. Eerdmans heeft uitdrukkelijk verzocht, dezen dag zonder huldebe toon te laten voorbijgaan. PROF. KEESOM. Prof. Dr. W. H. Keesom zal heden avond een lezing over „vloeibare lucht" houden voor de R.-K. Studen tenvereniging „Veritas" te Utrecht. PROF. MR. A. J. BLOK. Prof. Mr. A. J. Blok, hoogleeraar in het Strafrecht en 'de Strafvordering aan de Universiteit alhier, die zich had overwerkt en daardoor ongeveer een jaar rust heeft moeten nemen, is thans hersteld en zal Woensdagmor gen 11 uur zijn colleges hervatten. MEDISCHE LEZING. Op uitnoodiging van de Medische Faculteit der Leidsche Studenten zal Vrijdag 9 dezer, des morgens te half 11 Prof. Dr. Weissacker uit Berlijn in de collegezaal van Prof. Kuenen een voordracht houden over: „Het psycho- physisch verloop van inwendige ziek ten". RUSSISCHE HULDE. Prof. Ehrenfest alhier ontving on- derstaanden brief der Russische Na tuur en Scheikundige Vereeniging: „De Russische Natuur- en Scheikun dige vereeniging en haar Natuurkundi ge afdeeling gevoelen diep den rouw van de geheele wetenschappelijke we reld bij het overlijden van den eer waard igen grootmeerster der tegen woordige natuurkunde, H. A. Lorentz. Zij wijden een bijzondere vergade ring aan de nagedachtenis van den schepper der electronen-theorie en den voorlooper der relativiteitstheorie, die ook in de overige gebieden van onze wetenschap onvergankelijke sporen nalaat van zijn genie en van zijn arbeid De vereeniging en haar afdeeling verzoekt u, als haar eerelid, de tolk harer gevoelens te willen zijn bij de familie van den overledene en bij de wetenschappelijke wereld van Neder land, speciaal van Leiden". Reeds heeft de familie van Prof. Lo rentz het volgende telegram uit St. Petersburg ontvangen: „De Russische physici zijn diep ter neergeslagen door het bericht van het overlijden van den edelsten en groot sten geest, die de natuurkunde gedu rende een halve eeuw verlichtte, dien wij allen liefhadden en bewonderden Zij verzoeken mij aan zijn familie en aan zijn land hun diepgevoelde deel neming te betuigen. De persoonlijkheid van Lorentz blijft als het ideaal van den natuur kundige en mensch. NED. CHR. VROUWENBOND. Op Donderdag 8 Maart a.s., 's avonds 8 uur hoopt Mevr. A. van Hoogstraten Schoeh in het Nutsgebuow aan de Steenschuur een lezing te houden over „het boek van Martha en Maria van Anker T arsen". De naam van de spreekster maakt bijzondere aanbeve ling overbodig. De vergadering is ook toegankelijk voor heeren tegen gering entree. KAMER VAN KOOPHANDEL. Vergadering der Kamer van Koop handel en Fabrieken voor Rijnland op Jan Toorop is Zaterdagmiddag over leden. Verduistering bij de Incassobank te Rotterdam. Minister Beelaerts naar de Volken- bondsvergadering. Buitenland. Uitsluiting in de Barlijnsche me taalindustrie. Rellejtes van studenten te Kairo. De overeenkomst inzake Tanger on derteekend. Mussolini's rede over Zuid-Tiroi. De „Vossische Zeitungin Italië verboden. Sneeuwstormen in Trans-Kaukasië. Buitensporige looneischen van het Duitsche spoorwegpersoneel. Maandag 12 Maart 1928 des namid dags 2.30 uur. Agenda: 1. Opening; 2. Notulen; 3. Ingekomen Stukken; 4. Mededeelin gen; 5. Bespreking wenschelijkheid demping der Spoorweghaven H. S.; 6. Bespreking classificatie van wegen in verband met autoverkeer; 7. Vast stelling van een adres inzake wijziging van de bevoegdheden van Raden van Beroep voor de Directe Belastingen en van de aanstelling zijner leden; 8. Vaststelling van een adres inzake vacatiegeld bij toezicht op lossing van ingevoerde goederen; 9. Vaststel ling van een adres inzake aanwijzing van Alphen a. d. Rijn als officieel er kende losplaats; 10. Rondvraag; 11. 11. Huishoudelijke Vergadering; 12. Sluiting. HONGAARSCH KIND VERMIST. De 5-jarige Emma Noszal, die 27 Febr. j.l. met een kindertransport van Delft via Rotterdam —Utrecht—Zeve naar naar Hongarije vertrokken is, is niet te Boedapest aangekomen. Te Utrecht was zij nog opgemerkt. De politie doet ijverige nasporingen naar het vermiste kind. GOEDE EN SLECHTE BOUWKUNST. De „Vereeniging tot Bevordering der Bouwkunst te Leiden", kortweg „Bouw kunst" genoemd, zag Donderdagavond in haar midden den secretaris van 'den Bond „Heemschut", den heer A. A. Kok, archi tect te Amsterdam. Door dezen heer werd een interessante lezing met lichtbeelden gehouden, en het eenige, wat op dezen be- langwekkenden en gezelligen avond te be treuren viel, was de geringe belangstel ling. De heer Kok vertelde over het streven van den Bond Heemschut: de schoonheid en vredige rust van stad en land te be houden en aan den nieuwen tijd aan te passen. Op de eerste plaats moet behouden wor den, wat reeds aan schoonheid aanwezig is. Maar ook dient hersteld, wat door voorgangers werd bedorven en ten slotte moet zorg worden gedragen, dat het nieu we zoo goed mogelijk wordt gemaakt Het behoud geldt de oude huizen, waar voor de vereeniging „Hendrick de Keyser" zich verdienstelijk maakt. Door deze ver eeniging werden reeds 55 merkwaardige huizen aangekocht, die op geen andere wijze van slooping konden worden gered. Terecht hekelde spr. de weinige waardee ring voor onze bouwkunst uit het bloei tijdperk. Een echte Rembrandt iseen mooi stuk, maar een echte de Keyser gaat in de puinsghuit. Maar niet alleen oude bouwwerken heeft Heemschut te beschermen. Denk slechts aan, het water en de boomen, die in het landschap van zoo'n groot belang zijn. Dreigt men niet telkens prachtige plassen te dempen? Het Naardermeer werd door de Vereen, tot Behoud van Na tuurmonumenten bewaard voor een be stemming tot mesthoop. Thans heeft men plan de Nieuwkoopsche plassen, waar on ze beste schilders als Willem Maris en Weissenbruch hun inspiratie vonden, met stadsvuil dicht te plempen. Men staat versteld over de weinige piëteit en over het onbegrepen eigenbelang van zoovele gemeenten. Nog steeds is niet doorgedron gen de waarde van het water in het land schap en het stadsbeeld. De Mare en het Levendaal in Leiden werden behouden. Leeuwarden, Sneek en Franeker dreigden prachtige grachten te dempen, ja zelfs haalden inwoners van Woerden zich in het hoofd, den fraaien Ouden Rijn, die midden door 't stadje loopt, te dempen. Alsof men nu nog niet weet, dat een ge dempte gracht een groote mislukking is. Voor de oolijke en vroolijke molens strijdt de Vereeniging „De Molen". Een combinatie van wind en electriciteit is de goedkoopste en beste oplossing, die reed'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1