CHRISTELIJK D AC BLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN Oil nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. Belangrijkste nieuws in dit Nummer. 8>" JAARGANG MAANDAG 20 FEBRUARI 1928 NUMMER 2365 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Postbox 20 Postgiro 58936 Telefoonnummer 2778 Aangesloten op het Streeknet Lisse ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal.f 2.50 Per week i 0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 Het Kabinet homogeen. Bij de behandeling van het voorstel tot vereeniging van de Departementen van Oorlog en Marine in de Eerste Ka mer, achtte het Kabinet een verkla ring van den Premier noodig. Minister de Geer zeide, dat naar de meening van het Kabinet de fusie aan de verdediging van Indië geen afbreuk doet en dat de Ministers van Koloniën en Buitenlandsche Zaken het wets ontwerp voor hun volle verantwoor ding nemen. Alle ministers zullen de wet onderteekenen. Rondom het wets voorstel zijn allerlei sages, legenden en geruchten gerezen, waarvan men misschien het slachtoffer is geworden. Hiei' is inderdaad een gelukkige overeenstemming. Uit de woorden van Minister de Geer sprak een sterke overtuiging, zooals reeds nu uit de verslagen blijkt en straks uit de Han delingen r.cg duidelijker zal aan den dag tred.ei, De Minister heeft ook hoop op de toekomst, zoodat hij de felle tegen standers van thans reeds in voorstan ders ziet omgekeerd. Wij lezen in het Kamerverslag nog: Spr. betoogt nog uitvoerig, dat de weermacht het best gediend wordt door een departement, beheerd door den beste, dien men vinden kan hij zij landman zeeman of burger. De dag zal komen .waarop baron De Vos van de fusie hetzelfde zal zeggen, wat hij van de rijwielbelasting zeide: „Ik wil de, dat ik haar uitgevonden had". Geen wonder, dat de Kamer over dit laatste vroolijkheid toonde. V Ook Colijn voor. De Minister-President deed in de Eerste Kamer nog meer belangwek kende mededeelingen. Ziehier wat hij verklaarde: „Het is jammer, zoo zeide hij dat het Voorloopig Verslag der Kamer zoo laat is verschenen, dat de open bare behandeling niet meer zoo spoe dig kon plaats hebben, dat de heer Colijn ze kon bijwonen. Daardoor mist de regeering een welkomen steun, liet zal ook den tegenstanders van de fusie spijten. Spr. denkt aan den rid derlijken Hollandschen admiraal, die in den zeeslag bij Duins den vijand ammunitie gaf. Drie dagen voor zijn vertrek heeft de heer Colijn een lang durige conferentie met spr. gehad en van alle politieke kwesties, die toen besproken zijn, was er geen, die den heer Colijn zoo warm deed loopen als de fusie. Spr. zet voorts uiteen, dat de fusie op de splitsing in niets vooruitloopt. Zij verhindert ze niet, zooals Mr. Bri et meent en zij leidt, er niet toe, zoo als anderen meenen. Met grooten nadruk betoogt spr. te genover Mr. Briët, dat de heer Colijh destijds het, zijns inziens wenschelijke verband tusschen fusie en splitsing op den voorgrond heeft gesteld maar dat hij de fusie wil, ook als niet tot split sing wordt overgegaan. Spr. wijst er baron de Vos van Steenwijk op, dat, als er nu een directeur-generaal kwam die later toch wel weer weg zovi kun nen gaan. Zoo iets is bij „Landbouw" ook gebeurd. De heer Colijn zeide tot spr, in hpn laatste onderhoud: „Minister Lam- booy is een man. boven de middelmaat maar ik denk, dat op den duur een directeur-generaal we] noodig zal zijn". Inderdaad was dat belangrijke am munitie voor den verdediger van het voorstel. V Geen leger, wel een roode garde. Hoe ook de Sociaal Democratie ageert tegen het Leger, hun spraak gebruik kan toch de legertermen niet missen. In tijd van nood blijkt het nuchtere verstand het ook wel eens te winnen van de roode demagogie. Ook zijn buitenlandsche partijgenoo- ten lang niet eenstemmig met de he- dendaagsche confraters. Maar dat neemt niet weg, dat een zijdige ontwapening toch nog maar steeds de leuze blijft. De heer Paul Kiës, een sociaal de mocratisch gewezen officier, heeft te Amsterdam gesproken over het Roode Leger en het Ontwapeningsprobleem. Volgens het verslag in „Het Volk" zeide hij o.m.: „Spr. acht het Roode Leger een on overwinlijke macht, die ongetwijfeld den oorlog buiten het land kan hou den. Het is een groot geluk, zegt hij, voor de gansche arbeidersklasse, dat er een Rood Leger bestaat. (Applaus). Daarom zegt spr. met volle overtui ging: ..Leve de roode garde". (Luid ap plaus). „Merkwaardig zoo teekent „De Standaard" hierbij terecht aan als Nederland een leger heeft om een oor log buiten de grenzen te houden, dan zegt men: „Geen man en geen cent" en durft geen antwoord geven op de vraag: zult gij een mobilisatie die ons opgedrongen wordt, bemoeilijken?" Ja, en als men nu waarlijk zoo tegen het leger is, zouden wij er bij willen voegen, laat men dan ook die leger termen achterwege laten, anders staat te vreezen, dat de bewuste proletaren de termen voor echt zullen nemen. Of is dat ook soms de bedoeling? STADSNIEUWS. HULDIGING PROF. LORENTZ. Het spreekt vanzelf, nu allerwegen in den lande plannen worden ontwor pen en in gereedheid gebracht, om de herinnering aan den grooten geleerde, Prof. H. A. Lorentz. onder ons volk levendig te houden, dat onze stad Leiden, waar Prof. Lorentz zoovele jaren heeft gearbeid en gedoceerd, niet mag achter blijven. Het initiatief hiertoe is uitgegaan van onzen burgemeester, Mr. A. van de Sande Bakhuyzen, die tegen Dinsdag 21 Februari a.s., des namid dags te 5 uur, een aantal belangstel lenden uit alle kringen ten stadhuize heeft uitgenoodigd tot een samenspre- king, op welke wijze een blijvende her innering aan Prof. Lorentz tot stand kan komen. Wij twijfelen niet, of dit streven van onzen burgemeester zal niet al leen in alle kringen worden toege juicht, maar op eenparige samenwer king zal zeker kunnen worden gere kend. De volgend^ personen zijn o.m. tot deze bijeenkomst uitgenoodigd: Jhr. Mr. N. C. de Gijselaar, A. L. Rei meringer, Mr. A. F. L. M. Tepe, J. Splinter Gzn.. T. S. Goslinga, Mr. Dr. C. E. van Strijen, Prof. Dr. A. J. Wen- sinck, Jhr. Mr. Dr. W. J. M. van Eysin- ga, Prof. Dr. W. van der Woude, Prof. Dr. P. Èhrenfest, Prof. Dr. W. H. Keesom, Prof Dr. W. J. de Haas, Dr. C. A. Crommelin, Mr. P. J. Idenburg, Mr. F. Ligtenberg, A. E. Kist, Ds. C. Hart- wigsen, P. L. Dessens, Ds. H. Thomas, II. J. Cohen. Mr. P. A. Pijnacker Hor dijk, F. G. H. Gerlings, N. C. F. van Ginkel, A. M. Touw, Mr. Egb. de Vries, Prof. Dr. W. de Sitter, Jhr. C. J. A. de Ranitz. Mej. A. Bosman. A. M. van Oyen, A. de Sitter, J. W. Henny, Th. B. J. Wilmer, J. Karstens en B. Moo- lenburgh. EEN LORENTZSTRAAT? Naar gemeld wordt, bestaat bij B. en W. alhier het voornemen om den gemeenteraad voor te stellen de Hooi gracht te herdoopen in Lorentzstraat en voorts om in den gevel van het huis op de Hooigracht, waar Prof. Lorentz vroeger gewoond heeft, een borstbeeld van den geleerde te doen aanbrengen. Ook ons kwam Zaterdag dit gerucht ter oore. Later bereikte ons echter een tegenspraak, zoodat wij niet tot pu blicatie overgingen. INTERNATIONAAL ASTRONOMISCH CONGRES. Dezer dagen zijn de uitnoodigingen verzonden voor het Congres der Inter nationale Astronomische Unie, dat van 513 Juli alhier zal worden ge houden. Tevens is het voorloopig pro gramma opgemaakt. De Voorzitter der Unie, Prof. Dr. W. de Sitter, heeft gebruik gemaakt van het hem volgens de statuten voorko mend recht om geleerden, die geen lid zijn der Unie, tot hij bijwonen van het Congres uit te noodigen. Met zekerheid kan worden verwacht dat vele astronomen uit de nog niet aangesloten landen, o.a. uit Duitsch- land, Oostenrijk, Hongarije en Rusland deze uitnoodiging zullen aannemen. De Leidsche vergadering van de In ternationale Astronomische Unie zal dus de eerste zijn, die van de bijeen komsten der Internationale Unies, die onder den Internationalen Research Council zal ressorteeren, welke een volledig internationaal karakter zal dragen en waar de vertegenwoordigers van de landen, die in den grooten oor log elkanders tegenstanders waren, in den geest van internationale broeder schap elkaar zullen ontmoeten. Het voorloopig programma luidt als volgt: Donderdag 5 Juli. Opening door de Ned. Regeering in de Ridderzaal 's Gravenhage des namiddags 2 uur. Des avonds: Ontvangst door het ge meentebestuur van Leiden ten stad huize. Vrijdag G Juli. 's Morgens: Algemee ne vergadering te Leiden, 's Middags: Sectievergaderingen. Zaterdag 7 Juli. 's Morgens: Sectie vergaderingen, 's Middags: Boottocht naar de Kagerplassen, Zondag 8 Juli. Excursie naar Haar lem. Orgelconcert van St. Bavo. Maandag 9 Juli. Sectievergaderingen Bezoek aan wetenschappelijke en uni versitaire instellingen. Dinsdag 10 Juli. 's Morgens sectie vergaderingen. 's Middags: Ontvangst door den aeademischen senaat. Tuin feest in den Hortus, 's Avonds: Ont vangst door de Ned. Regeering te s Gravenhage. Woensdag 11 Juli. Excursie naar de Zuiderzeewerken. Donderdag 12 Juli. Sectievergaderin gen. 's Middags: Algemeen© vergade ring. 's Avonds: Maaltijd. Vrijdag 13 Juli. Sluitingsvergade ring. Er zal een damescomité worden ge vormd, om den congresleden Leiden en omstreken te laten zien. L. A .W. E. T. Het bestuur der vereeniging tot in standhouding der Leidsche Algemee- ne Winkel Etalage Tentoonstelling al hier deelt mede, dat het voornemens is over 14 dagen de Algemeene Jaar vergadering te houden. Het maakt voorts attent op de regie mentswijziging van 27 Januari 1925, waarin de leden de gelegenheid krij gen hunne candidaten voor Bestuurs functie bij den secretaris op te geven, (schriftelijk), hetwelk zal dienen te geschieden voor Woensdag 22 Febr. aanstaande. Aan de beurt van aftreden zijn de heeren: J. C. Pulle, W. J. H. Warnecke en T. F. Vlieland Jr., die zich niet her kiesbaar stellen, terwijl de a.s. verga dering zich nog zal dienen uit te spre ken over de benoeming van een voor zitter, dit door het bedanken van den heer C. A. Mulder. buurt- en speeltuinvereen. „ZUIDERKWARTIER". Bovengenoemde vereeniging heeft Zaterdag j.l. in de concertzaal 1' Uni on een zeer goed geslaagden propagan dafeestavond gehouden. Om plm. 8 uur heette de voorzitter de heer M. Sjerp, alle aanwezigen har telijk welkom. Hij hoopte, dat de pro paganda van dezen avond uitgaande, productief zou mogen zijn voor de ver eeniging. Na allen een genoeglijken avond gewenscht te hebben, gaf de spreker hierna het woord aan den heer West, secretaris der vereeniging, voor zijn propagandapraatje. Deze besprak in het kort, wat het speeltuinwerk inhield, dat dit, waar het kon, moest worden bevorderd en hoe. Wat het speeltuinwerk voor in vloed had op de jeugd: tegengaan van vloeken, helpen van elkander, eerbied voor ouderen, enz. enz., en wat door dat werk op andere plaatsen was be reikt. Spr. voerde aan, dat, waar de jeugd was bezig gehouden in speeltui nen plm. 45 pet. minder behoefde uit gegeven te worden voor straatschen derij. Dit is dus een gemeentebelang. Dat de jeugd veel meer saamhoorig- heidsgevoel kreeg en de kameraad schap werd versterkt. Alles moet ech ter ohder behoorlijk geschoold toe zicht staan. Er zal, door het vormen van clubs gezellig onderricht worden gegeven in de verschillende takken van huisvlijt, De invloed van de in de jeugd ge noten speeltuin-opvoedihg, op de late re maatschappelijke positie, is groot. Spr. spoorde daarom ook aan, door lid te worden het speeltuinwerk te steunen en zijn kinderen daardoor in de gelegenheid te stellen van de speel tuinen te genieten. Zij, die zich voor Zuiderkwartier als lid of donateur willen opgeven, kun nen dat doen bij de verschillende be stuursleden der vereeniging. Na dit praatje dankte de voorzitter den heer K. West voor zijn gloedvolle woorden. Nog was er een aangename taak te verrichten, n.l. de dames-commissie, die gezorgd had, dat uit de vereeni ging, reeds eerder, een vereenigings- vlag was aangeboden, te mogen hul digen met bloemen. Hij memoreerde hierbij, dat het symbool aangebra-ht op die vlag de „Rijzende Zon" zeer juist was gekozen. Het keurig verzorgde programma werd vlot afgewerkt en niet bet minst hebben de heeren Grilink en de even- bekende Siempje als Conferenciers het hunne er toe hijgedragen tot het wel slagen van den avond. Er werd dik wijls hartelijk om hen gelachen. Ook de Jasz-Band, onder leiding van den heer J. L. H. Schramp bracht er flink de stemming in en hal menig applausje in ontvangst te nemen. Een hunner gaf nog een viool-solo ten hes te, die zijn vaardigheid op dat instru ment voldoende bewees; hij werd hier op keurige wijze op de piano begeleid door het dochtertje (Mej. Dee, van een dezer leden. He trio v. d Woerd viel zeer :n alter smaak en het veelvuldig applaus was hv^n welverdiende fceloomng. De heer P. v. Leeuwen verrast te ons met een door hem zelf vervaardigen op muziek gebracht verecnigingsüed. ITet zal voor genoemde heer een groo- te voldoening zijn geweest, dat zijn lied zooveel bijval verwierf. Alle aan wezigen zongen het dapper mee. Bij monde van den heer West werd bij gehuldigd en langdurig toegejuicht door de aanwezigen. Het was wel ver- die.n1. In de pauze werden enkele attrac ties geboden, die zeer goed insloegen. Het was een succes voor de gevers, de winners, maar vooral voor de kas der vereeniging. Het verdere programma werd met spoed afgewerkt. Het was al laat, eer met een kort woord van dank deze zeer ge slaagde f eest-avond kon worden ge sloten. Zuiderkwartier, een nieuwe triomf in uw nog maar kort bestaan. Rest nog te vermelden, dat bericht van verhindering was ingekomen van het College van B. en W., en dat van de zustervereenigingen Deputaties aan wezig waren. gouden jubileum- De heer Chr. Noest herdacht Zater dag den dag, waarop hij voor 50 jaar als typograaf in dienst kwam bij de firma E. J. Brill alhier. De jubilaris werd des morgens op hartelijke wijze door den directeur, den heer Batenburg, ontvangen en toe gesproken, terwijl hem als feestgave een enveloppe met inhoud werd over handigd. Ook door zijn kameraden werd de jubilaris vervolgens in intiemen kring gehuldigd. M. R. BEUTH f Te 's Gravenhage, waar hij de laat ste jaren gewoond heeft, is Zaterdag op 88-jarigen leeftijd overleden de heer M. R. Beuth, een der oprichters van de dekenfabriek der fa. R. M. Beuth en Zonen alhier. De overledene was gedurende tal van jaren, tot aan zijn vertrek naar Den Haag, voorzitter van den kerke- raad der Ned, Isr. Gem. alhier. De begrafenis heeft hedenmorgen te 11 uur op de begraafplaats der Ned. Isr. Gem. te Katwijk Binnen plaats ge- bad. de indische studenwen. De dagvaarding van de vier Indische studenten Mohammed Hatta, Raden Mas Abdoel Madjid Djojo Adhenin- grat, Mr. Raden Ali Sastro Asnidjojo en Mohammad Nazir Datoek Pomant- jek, allen thans gedetineerd na^r het Huis van Bewaring te 's Gravenhage. is verschenen^ Daarin wordt door het O. M. hun ten laste gelegd opzettelijk, bij geschrifte, in het openbaar, tot gewelddadig op treden tegen het Nederl. openbaar ^ge zag te hebben opgeruid in een tweetal door hen geredigeerde periodieken. een mooie reclame. Wie op bepaalde tijden van den dag Vrijdag en Zaterdag, over de Haarlem merstraat is gekomen, heeft daar iets zeer bijzonders kunnen zien in de eta lages van de firma Kreymborg. De bekende firma in heerenkleeding heeft een pakkende, een levende re clame uitgedacht. Een filmartist, de heer Karlchen Plagge, verbonden aan de Paramount- filmfabrieken treedt bij deze firma op als eerste mannelijke mannequin. Tot nog toe kende men in ons land alleen vrouwelijke mannequins, maar tegen woordig moeten ook de heeren voor de mode worden bewerkt en zoo pro beert Kareltje om de menschen te trek ken. Hij heeft in de zaak van Kreymborg aan de Haarlemmerstraat in den bree de gedemonstreerd wat de magazijnen van deze firma in zich sluiten op het gebied der heerenkleeding voor 1928. Deze origineele reclame heeft veel menschen getrokken en is ingetwijfeld ingeslagen. In de Stedelijke Werkinrichting zijn opgenomen in de week van 13 tot en met 18 Februari 259 volwassen per sonen, en 6 kinderen, totaal 265 per sonen. Door de brandweer is met de kleine motorspuit een brandje ge- bluscht op een vuilnisschuit, liggende aan de Steenschuur. Ten nadeele van A. W. F. de B. is Zaterdag een rijwiel ontvreemd, dat drie kwartier onbeheerd voor een café in de Valkensteeg heeft gestaan. In den nacht van Zaterdag op Zondag heeft omstreeks 12 uur in de Donkersteeg iemand, die onder in vloed stond van sterken drank, zieh tegen zijn arrestatie verzet en een agent een zoodanigen stomp tegen den neus gegeven, dat hij buiten dienst gesteld moest worden. Met behulp van enkele personen ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentiën per regel 221/» cent Ingezonden Mededeelingen dnbbel tarief Bij contract belangrijke reductie Kleine Advertentiën - bij vooruitbetaling - van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents Binnenland. De bedrijver van den roofoverval van den banklooper te Amsterdam gepakt. Te Holten een motorrijder doodge reden. Lorentz-huldiging te Leiden. Buitenland. De Duftsche politieke crisis op aan dringen van den Rijkspresident voor loopig verdaagd. Arbitrale uitspraak voor de mid- den-Duitsche metaalindustrie. Een motie tegen de commissfe- Simon in Britsch-Indië aangenomen. Nederlaag van Sandino in Nïcara" gua. werd de dader gearresteerd, waarna proces-verbaal tegen hem werd opge maakt. BURGERLIJKE STAND. Ondertrouwd: C. J. Wiekhart, jm. 28 jaar en L. Trouwde, jd. 24 jaar. J. G. Overdijk, jm. 24 jaar en G. Oostveen, jd. 23 jaar. F. Massaar, jm. 26 jaar en J. W. Hen driks, jd. 24 jaar. BINNENLAND. PROF. HUGO DE VRIES. Zaterdagavond hebben de verschil lende sport- en muziekvereenigingen te Lunteren prof. Hugo de Vries een serenade gebracht. Namens alle ingezetenen van Lun teren wenschte notaris Dinger den professor geluk en zeide hem en me vrouw het beste te brengen, wat Lun teren bezit, namelijk het hart der be volking. Spreker eindigde met den wenscli, dat professor de Vries en me vrouw de Vries nog vele jaren in ge zondheid zouden mogen leven. DE FILMKEURING IN HET ZUIDEN B. en W. van 's-Hertogenbosch stel len een verordening voor, waarbij voor openbare bioscoopvoorstellingen „nakeuring" verplichtend wordt ge steld, en deze nakeuring wordt opge dragen aan de Vereeniging van Noord Brabantsche en Limburgsche Gemeen ten voor gemeenschappelijke filmkeu ring, gevestigd te Eindhoven. GEEN HOOGHOVENS IN ZAANDAM. De gemeenteraad van Zaandam heeft Vrijdagnacht na urenlange dis cussie het voorstel van B. en W. tot aansluiting van de hoogovens ter le vering van gas, met 12 tegen 9 stem men verworpen. Tegen de overeen komst met de hoogovens stemden de sociaal-democraten, de communist, de katholiek de Vries en de Bedrijven- wethouder zelf. de heer Kamphuys. NIEUW GEMAAL IN DELFLAND GEOPEND. Het nieuwe Dieselgemaal mr. dr. P. C. Zaaijer aan de Boonerssluis te Maassluis, waaromtrent vroeger reeds bijzonderheden zijn vermeld, is Zater dagmiddag officieel gqopend door den Minister van Waterstaat, mr. H. van der Vegte. Na den Minister, sprak de dijkgraaf mr. dr. C. P. Zaaijer, die de wordings geschiedenis van het gemaal memo reerde, dank bracht aan allen, die aan de totstandkoming er van hebben me degewerkt, en de hoop uitsprak, dat het zou bijdragen tot verhooging van den bloei van het Westland. Na de opening, bijgewoond door vele hoofdingelanden van Delfland, enkele autoriteiten op waterstaatge- bied en vertegenwoordigers van land en tuinbouworganisaties, is in het ge- rneenlandshuis een bijeenkomst ge houden en thee geschonken. DE BESLISSING INZAKE DE CONCESSIE AAN DE Z.H.A.M. In verband met de beslissing van Gedeputeerde Staten van Zuid-Hol land inzake de concessie aan de Z.H. A.M. (lijn ScheveningenRotterdam) waren Zaterdag de bussen dier maat schappij gepavoiseerd. HET BORSTBEELD VAN KONING WILLEM III WEER IN DE RAADS ZAAL TE GOOR. Men meldt uit Goor: Naar wij vernemen zal het borst beeld van wijlen Koning Willem 111. dat in 1887 bij zijn 70sten verjaardae in de Raadszaal was geplaatst en na de restauratie uit die zaal was ver dwenen, thans op zijn oude pla? worden teruggebracht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1