CHRISTELIJK DAC BLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN 8"« JAARGANG VRIJDAG 17 FEBRUARI 1928 NUMMER 236 3 In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaali 2.50 Per weeki 0.19 Franco per post per kwartaal 1 2.90 ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentie» per regel 22l/s cent Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief Bij contract belangrijke reductie Kleine Advertentiën - bij vooruitbetaling - van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Postbox 20 Postgiro 58936 Telefoonnummer 2778 Aangesloten op het Streeknet Lisse Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. StraS. In Den Haag heeft Dr. Bierens de Haan uit Utrecht een lezing gehou den over reclasseering. Daarin heeft hij de nieuwere dankbeelden op dit gebied verdedigd, welke hij een gees telijke reddingsbrigade noemde. Over straf heeft deze geleerde een eigenaardig oordeel. „Straf, zeide Spr., is geen wraak, maar heeft een moreel beginsel. Het recht kan lIcIi niet handhaven zonder straf. Ieder die zich aan de rechtsorde vergrijpt, moet gestraft worden. Zoo zien wij naast een sociologische en psychologische ook een criminologi sche eenheid. De straf moet het indi vidu opheffen en daarom is de dood straf de slechtste straf welke men zich denken kan. De arbeid met het doel, deze menschen zoo lang moge lijk buiten de gestichten te houden gaat zich hoe langer hoe meer con- en.ree A ii om ('e consrltatiebureaux. Spr. noemde het cellulaire systeem riet opvoedkundig. W e rijkswerk inrichtingen betreft, deze zijn dik wijls nog erger. In ons land hebben we prachtige instituten van voor waardelijke veroordeeling en voor waardelijke invrijheidstelling. Deze werken paedagogisch. Dan is er nog de openlucht-gevangenis, terwijl bin nenkort de jeugdgevangenis gesticht zal worden." Wij herinneren er aan, dat nog kort geleden de Duitsche geleerde Prof. Dr. Alb. Einstein zich ten gunste van de doodstraf uitliet. „Het bezwaar van een rechtsdwa ling kan prof. Einstein niet. deelen. Want hij vindt het even erg, wanneer iemand ten onrechte tot levenslange tuchthuisstraf veroordeeld wordt. „Men zegt, dat de doodstraf verru wend op de overlevenden zou wer ken". Deze opvatting kan slechts post vatten, meent prof. Einstein, wanneer de menschen, tengevolge van verkeerde opvoeding, do straf als wraak inplaats van als een streven der maatschappij naar volmaking be schouwen". Ook hier dus eenzelfde tendenz, de straf geen wraak maar zedelijke ver betering, maar met geheel tegenover gestelde conclusie. Wij houden het toch nog maar liefst met Gods Woord, dat ons leert dat de Overheid het zwaard niet te vergeefs draagt en is een wreek ster tot straf dengene die kwaad doet. Dat neemt niet weg, dat ook de rechter barmhartig kan zijn. STADSNIEUWS. VOOR DE WERKLOOZEN. Bij de redactie van ons blad kwa men naar aanleiding van de gisteren door „Observator" in „Aan het Zoek licht" geplaatste opwekking, een drie tal giften in voor den ontspannings avond voor de werkloozen, en wel een van 5, een van 2,50 en een van 1. Gaarne nemen wij eventueel nog meerdere gaven in ontvangst. LEZING VAN Ds. R. E. VAN ARKEL OVER BILEAM. Gisteravond is in de Oosterkerk de laatste winterlezing van dit seizoen gehouden door Ds. R. E. van Arkel, Geref. predikant te Utrecht, over „Bi- leam Nadat de goed bezochte samen komst met psalmgezang en gebed was geopend, ving Spr. zijn rede aan met een schildering van de Ivleinazia- tische stad Pergamus, waar in de Christelijke kerk der eerste eeuw door den voorganger of „engel" dier gemeente de brief van Christus door den dienst van den apostel Johannes werd voorgelezen, waarin de geloovi- gen worden gewaarschuwd tegen de leering van Bileam. Ook in onzen tijd hebben wij tegen dit kwaad op onze hoede te zijn. Daarom zal Spr. zijn hoorders bepalen bij deze merk waardige persoonlijkheid en den in vloed die van haar is uitgegaan in den loop. der tijden. Bileam is onder de vijanden van Gods Kerk een klassieke figuur, hij vertegenwoordigt een bepaald grond- 1ype. Zijn optreden valt op het allerlaat ste gedeelte van de woestijnreis, als Israël gelegerd is in de vlakke velden Moabs. Wapengeweld baatte niet meer om het volk uit Kanaan te hou den; nu brengt de Satan den strijd over op geestelijk terrein. Zoo is het ook in de geschiedenis der Kerk; het Bileamsgevaar treedt op in uitwen- oi^-rustige tijden. Wie was Bileam? Zijn naam, en ook die van zijn vader Beor, beteekent „volksverdelger" of „volksverslinder", it.1. door zijn banvloek. De mantiek of waarzeggerij was alzoo in zijn ge slacht geworteld. Bileam was afkomstig uit hetzelf de land als Abraham, uit Mesopota- inië. Vandaar de vermenging van den dienst van God en de afgoderij in zijn persoon. De Schrift bevestigt deze conclusie. Zij heeft twee titels voor hein: zij noemt hem eenerzijds een voorzeg ger (Joz. 13) en anderzijds een profeet (2 Petrus). Hij stond met de wereld der booze geesten in betrekking, maar ook met den waren God. We staan in zijn persoon voor de samenkoppeling van 't zwartste donker en 't helste licht. Welk een hopelooze verwoes ting moet het binnenste van dezen mensch geweest zijn, die door God en den Satan werd geïnspireerd! De Schrift teekent ons de kronke lingen van dezen man, die met genia le gemakkelijkheid God en Balak te vriend wil houden. De geschiedenis met den ezel bewijst hoe volledig Bi leam gewaarschuwd is, door den en gel en door het redeloos dier, doch zijn geweten is volkomen afgestompt. Bileam viel in den strijd tegen Is raël. Hoe vreeselijk moet het voor hem geweest zijn te vallen in de handen «les levenden Gods! De gedachte, die de Schrift in Bi leam wil aanwijzen, is de samenkop peling en dooreenmenging van den dienst van God en den dienst der we reld, een gevaar, dat niet het minst in onze dagen dreigt. Nadat gezongen was Ps. 73 14, be handelde Spr. in het tweede gedeelte zijner lezing: Bileams invloed. Vele malen wordt in Oud- en Nieuw Testa ment tegen dien invloed gewaar schuwd. Bileam gaf aan Moabs koning Balak den raad, Israël een aanstoot voor te werpen: iets waarover ze struikelen zouden. En die raad had succes: het volk begon te lioereereii met de doch ters der Moabieten en de afgoden te dienen: het koppelde zich aan Baal- Peor, en bijna was het door den toorn Gods te gronde gegaan. Zoo ook in de kerkgeschiedenis. De kerk van Pergamus had een tijd van vervolging doorgemaakt, doch toen zij een periode van rust en verademing genoot, begon het Bileamgevaar der vermenging met de wereld te dreigen. Dat is ook de geest van onzen tijd. Omgang tusschen de kerk en de we reld met als gevolg daarvan wereld gelijkvormigheid in velerlei opzicht. Spr. waarschuwt ernstig tegen dit ge vaar, dat ons op allerlei wijze be dreigt. Aan het slot zijner rede kwam Spr. terug op Pergamus. Heeft de waar schuwing resultaat gehad? Gelukkig geeft de geschiedenis op deze vraag een bevestigend antwoord, Eeuwen lang heeft de kerk van Pergamus nog geschitterd en zelfs heeft zij leiding gegeven aan de andere kerken in Klein-Azië. Zoo zij ook de kerk van onze da gen een strijdende kerk, die niet in slaapt, doch op alle terrein c^n strijd aanbindt tegen de machten van Satan. Dan worden aan haar vervuld de woorden van het oud-Christelijke kerk lied: „Ontwaakt, gij die slaapt en staat op uit de dooden, en Christus zal over u lichten". Nadat gezongen was Ps. 119 17, ging Spr. in dankgebed voor. WAT VERGETEN WERD. Onder bovenstaande titel bevatte de Standaard van Woensdag 15 Febr. om. de volgende regelen: Naar aanleiding van onze driestar over Prof. Lorentz, onvingen wij enke le brieven, in een waarvan op een omissie onzerzijds gewezen werd, Ik mis toch, zegt de geachte schrij ver, tot mijn leedwezen onder de na men van Nederlands groote natuur kundigen, die gij noemt, den naam van een man, die er bij had moeten staan. Het is de naam van Prof. Bak huis Roozeboom. Uit alle deelen der wereld kwamen de mannen der natuurwetenschap naar zijn laboratorium. Nieuwe perspectieven heeft hij ge opend, spoor heeft hij nagelaten, en school heeft hij gemaakt. Helaas, dat hij zoo jong gestorven is en daardoor niet nog meer heeft kunnen prestee- ren. Laten wij Antirevolutionairen den naam van Prof. Bakhuis Roozeboom in eere houden. Gaarne sluiten wij ons natuurlijk bij deze woorden aan. Bij het noemen van andene natuurkundigen, dachten wij alleen aan die natuurkundigen, wier werk zich het dichtst bij dat van Prof. Lorentz aansloot. Prof. Bakhuis Roozebooms groote arbeid lag meer op het gebied van de scheikunde. Niettemin verstaan wij de opmer king volkomen, omdat, wat ons aan Bakhuis Roozeboom vooral bond, het heerlijke feit was, dat bij zijn In en gaan gesproken werd van liöoger lichi dan in de wereld der stoffelijke ver schijnselen werd ontstoken, het licht van Gods genade, dat den mensch leert ook op het gebied van de weten schap de eere te brengen aan den Drie eenigen God, Die de Schepper van het genie is en den mensch de kracht geeft om Zijn gedachten, in de schep ping neergelegd, te grijpen en te doen kennen. Bovenstaande regelen zullen bij ve le onzer lezers oude herinneringen van lang vervlogen tijden hebben op gewekt. Immers, bij vele oud-Leidenaars leeft de sympathieke figgur van wij len Prof. Dr. H. W. Bakhuis Rooze boom nog voort, die jaren aaneen in onze stad woonde en een hartelijk meeleven toonde voor het kerkelijk en politiek leven en zich op velerlei ge bied op het terrein van Gods Konink rijk bewoog. Vóór zijn benoeming tot hoogleeraar te Amsterdam, was broeder Bakhuis Roozeboom want als een broeder heeft hij onder ons gewoond te Lei den woonachtig en werkzaam Naast zijn wetenschappelijken werk kring wijdde hij zich aan velerlei an deren arbeid. Zoo was hij gedurende een groot aantal jaren Ouderling bij de Geref. Kerk A aan de Hooigracht, was lid van het bestuur onzer A. R. Kiesver- eeniging en nam aan de stembusactie in die dagen levendig deel. Ook gaf hij les aan de Chr. Normaal lessen alhier ter opleiding voor hulp- onderwijzeres), waarvan wijlen den heer F. Uittenbroek directeur was. (On ze stad was toen nog geen Chr. Kweek school rijk). Vele onderwijzers(essen) zullen zicji den eenvoudigen ernstigen leeraar nog wel herinneren. Toen in 1894 de Geref. Schoolvereen. werd opgericht, nam hij ook daarin als bestuurslid zitting. Het zal vele ouderen onder ons goed gedaan hebben, dat de naam en het werk van wijlen Prof. Bakhuis Rooseboom nog eens genoemd is, de man, die in de jaren, waarin weten schappelijk gevormde mannen in on zen kring maar zeer zelden gevonden werden, met overtuiging zich voegde bij het geloovige volk en zich de ba nier van Jezus Christus niet schaam de. CHR. H. B. S. Gisteravond vergaderde in de Be stuurskamer der Chr. H. B. S. aan de Kagerstraat de Vereeniging voor Chr. Middelbaar Onderwijs alhier. De voorzitter, Ds. Broekstra, heette, na opening op de gebruikelijke wijze, in het bijzonder welkom den nieuwen Directeur, Dr. P. C. van Arkel. Verder gedenkt hij het overleden lid der Ver eeniging, de heer Spruijt, c(ie steeds zoo warm voelde voor onze inrichting. Tenslotte memoreert hij dat thans alle leeraren volledig bevoegd zijn volgens de wet. Na het lezen van de notulen brengt de scretaris der vereeniging, de heer Lourens Bosch, het jaarver slag uit. Hierin wordt gememoreerd, de wisseling van Directeur, het ver trek van de leeraren in godsdienston derwijs Ds. Vunderink en Dr. van Katwijk. Na het financieel verslag van den penningmeester, den heer Lont, rap porteert de Commissie van verificatie bij monde van den heer B. J. Huur man, dat boeken en administratie zijn in orde bevonden. Zoowel penning meester als boekhouder ontvangen een woord van lof. Enkele punten door de Commissie aangegeven wor den besproken. Het blijkt dat 1927 in financieel opzicht geen ongunstig jaar is geveest. De Vereeniging heeft echter nog een aanzienlijke oude schuld. Tot .clging daarvan worden middelen aan de hand -cdaan. In de nieuwe Commissie van veri ficatie worden beiv:^ d de heeren Goslinga, Van Es en De Kier. De zoogenaamde Lyceum-Commis sie wordt onder dankzegging voor haar arbeid ontbonden, omdat van omvorming der H. B. S. tot een Ly ceum thans nog geen sprake kan zijn. Het rapport van het Joliannafonds wordt uitgebracht, waaruit blijkt, dat dit fonds door uitloting een nieuw be zit moet aanschaffen. Van de obligatie-leening wordt no. 9 uitgeloot. In een tweetal vacatures in het be stuur, ontstaan door tusschentijdscho aftreding van den heer J. G. van Es en periodieke aftreding van den heer Lourens Bosch, worden gekozen de heeren Lourens Bosch en P. Jasperse, die hun benoeming en herbenoeming aannemen. Bij de ronovraag wordt nog in over weging gegeven de te houden oude.' avond dienstbaar te maken aan een nog beter contact met de Leeraren en om zo.) mo -olijk financieele steun voor ';o school te verkrijgen. Dr. Van Es gaat voor in dankzeg iiug, waarna de voorzitter sluit. WERKLOOZENVERGADERING. Voor enkele weken heeft de Leid- sche Chr. Besturenbond een middag samenkomst met de werklooze leden der aangesloten organisaties gehouden waarin de heer J. B. H. Grotenhuis ge sproken heeft over de zorg voor de werkloozen. In aansluiting hieraan zal op Vrij dag 2 Maart a.s., 's middags te 3 uur weer 'n dergelijke vergadering plaats hebben, waarin de heer H. Wetselaar, lid v. d. gemeenteraad van Dordrecht, het woord hoopt te voeren over: „De werkloozenzorg van gemeentewege". LEGAAT. In de gisteren onder voorzitterschap van Mevr. B. D. Eerdmans-de Hol ge houden vergadering van de vereeni ging „Tot Steun", is het jaarverslag uitgebracht. Daarin worden o.a. herdacht de over leden bestuursleden, Prof. Dr. H. Oort, die gedurende 15 jaar voorzitter en daarna eere-voorzitter is geweest, en Mej. J. A. Wolters, die van 19051925 deel van het bestuur heeft uitgemaakt Medegedeeld werd, dat beiden een belangrijk bedrag aan de vereeniging hebben vermaakt. LEIDSCH STUDENTENCORPS. Tot ab-actis van het Leidsche Stu dentencorps is gisteren gekozen de heer A. C. de Kanter. Su Voor quaestor is candidaat gesteld de heer J. G. Reyers. „ZANG ZIJ ONZE LEUS". De Chr. Gem. zangvereen. „Zang zij onze Leus" alhier, directeur de heer A. Teljeur, zal Donderdag 8 Maart a.s. 'n uitvoering geven in de Hooglandsche Kerk. De opbrengst dezer uitvoering is ten bate van het „Marekerkhoekje". (Commissie tot instandkoming der restauratie der Marekerk). Op deze uitvoering wordt welwil lende medewerking verleend door den heer L. Kooien, organist der Hoogl. Kerk (Orgel) en Mej. Annie M. v. der Reyden (sopraan), beiden te Leiden. Als leider zal optreden de weleerw. heer Ds. M. J. Punselie, Ned. Herv. predikant alhier. De toegangsprijs is bepaald op 0,10 waardoor dan een ieder in staat ge steld wordt, deze uitvoering te be zoeken en een ware kunstavond te hebben en mede om aan het schoo- ne doel een steentje bij te dragen. DIERENMISHANDELING. Gistermiddag is proces-verbaal .op gemaakt tegen A. v. d. B. te Alkema de, die 17 schapen vervoerde op een wagen waarop slechts voor 12 plaats was. Bij het afladen bleek, dat een der schapen gewond was. Van een viertal schapen waren de ooren aan el kaar genaaid. Dit schijnt gedaan te zijn, opdat de schapen niet naar el kaar zullen stooten. Het is de vraag of dit feit strafbaar is omdat het usan ce is dit middel toe te passen. LEZING LUIT. KOPPEN. De lezing, welke a.s. Donderdag avond in de Stadsgehoorzaal door lui tenant Koppen wordt gehouden, zal worden opgeluisterd door muzikale medewerking van de heeren Bram v. der Stap, bariton; J. Dikshoorn, vio list en Adr. Venderbos, pianist allen te Delft. Bram van der Stap zal bij deze ge legenheid de volgende liederen zin gen: Richard Coeur de lion" van Gré- try, Lievelingskind, van Andriessen, Holland, van Spoel, Wohin van Carl Haine, Maigrüss van Huber en M'n hart is van Holland, van Spoel, en het Wilhelmus. De heer Dikshoorn zal werken uit voeren van Handel, Beethoven. Svend- sen, e.a. De heer Venderbos treedt uitslui tend als acompagnateur op. INSTITUUT KERN. Archaeologische lezingen. Vanwege het Instituut Kern zullen in het gebouw „Gravensteen" alhier, ae volgende arcliaeologi:che lezingen met lichtbeelden gehouden worden: Donderdag 23 Februari: „De monu menten der Pallawa dynastie op de kust van Coromandel", door dr. J. PL. Vogel. Donderdag 1 Maart: „Indonesische maansikkel-vormige halssieraden", door mr. J. G. Huyser. Donderdag 8 Maart: film, voorstel lende „Het bezoek van generaal Joffre aan de bouwvallen van Angkor (Com bodia)", ter beschikking gesteld door den heer L. D. Petit en toegelicht door mej. dr. M. K. Lulius van Goor. De i rnia Ivens te Amsterdam heeft be- n cloos haar medewerking toege zegd. Donderdag 15 Maart: „De Moham- medaanschc bouwwerken van Delhi". Icor dr. J. Pk. Vogel. Belanoifste nieuws in dit Nummer. Binnenland. De Rijksmiddelen hebben in Januari ruim 3 ton minder opgebracht dan verleden jaar. Hot water van de Maas staat weer onrustbarend hoog. Viering Prof. Hugo de Vries' 80sten verjaardag. Het ond-Eerste Kamerlid Dr. H. Franssenr te Zwolle overleden. Buitenland. De voorbereidende ontwapenings commissie is tegen 15 Maart bijeen geroepen. Hoog water en overstroomingen in Engeland, Frankrijk en Dnitschland. Toenadering tusschen Spanje en den Volkenbond. Heden valt de beslissing over de ontbinding van den Duitscben rijks dag en het uitschrijven van nieuwe verkiezingen tegen 25 Maart. De Fransche Kamerverkiezingen zijn vastgesteld op 22 en 29 April. De lezingen vangen alle aan 's mid dags te kwart over vier. Leden der vereeniging „Instituut Kern" hebben vrijen toegang. Niet-le- den kunnen de serie lezingen geheel of gedeeltelijk bijwonen tegen betaling van 1, Het bestuur van het „Instituut Kern" maakt tevens bekend, dat de boekerij thans dagelijks voor de leden geopend is, behoudens de uren, waar op de zaal voor colleges of cursussen gereserveerd is. VREEMDE MANIEREN. Gistermiddag te omstreeks 2 uur werd aan het huis van den heer A. J. v. LI. aan het Steenschuur gebeld. Toen de dienstbode M. H. had open gedaan stond ze tegenover een onbe kend persoon, die vroeg mevrouw te spreken. Wie of ze aan kon dienen, vroeg de dienstbode. Dat ging ze niet aan, zei de vreemdeling. De dienstbode was van een tegen overgestelde meening. En zoo ontstond een woordentwist, die zoo hoog liep, dat de welgema nierde onbekende de dienstbode een klap in het gezicht gaf en er daarna van doorging. Hij schijnt er geen behoefte meer aan gehad te hebben om Mevrouw te streken, want men beeft hem nog niet terug gezien. Van het perceel Tweede Binnen vestgracht 8 is een gedeelte van het dak afgewaaid. Persoonlijke onge lukken kwamen niet voor. BINNENLAND. EXAMEN BOEKHOUDEN M. O. EN HANDELSKENNIS L. O. De Minister van Onderwijs, Kun sten en Wetenschappen brengt ter kennis van belanghebbenden, dat in het jaar 1928 de examens ter verkrij ging van een akte van bekwaamheid tot het geven van middelbaar onder wijs in boekhouden (akte K XII en Q), volgens het programma, vastgesteld bij Kon. besluit van 25 Augustus 1922 (St.bl. no. 505), en van een akte van bekwaamheid tot het geven van lager onderwijs in handelskennis (akte U) zullen worden afgenomen, voor zoo veel het schriftelijk gedeelte betreft, in de maand Juni, en, voor zoover het mondeling gedeelte aangaat, in ae maand Augustus, vermoedelijk ook een gedeelte van Juli en enkele dagen in September. Voor nadere bijzonderheden verwij zen wij naar St.crt. 34. EXAMEN STAATSPRAKTIJK- DIPLOMA. De Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen brengt ter kennis van belanghebbenden, dat in het jaar 1928 het examen ter verkrijging van 't Staatspractijkdiploma voor handel en administratie, ingesteld bij Kon. besl. van 25 Juli 1925 (St.bl. no. 339), vol gens het bij dat besluit vastgesteld programma zal worden afgenomen in Augustus. Voor nadere bijzonderheden verwij zen wij naar St.crt. 34. EXAMEN HANDELSTERMINOLOGIE EN HANDELSCORRESPONDENTIE IN VREEMDE TALEN. De Minister van Onderwijs, Kun sten en Wetenschappen brengt ter

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1