CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN 8»'e JAARGANG WOENSDAG 1 FEBRUARI 1928 NUMMER 2349 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaalf 2.50 Per weeki 0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden SSSÉtCéP Telefoonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse ADVERTENTIE -PRIJS Gewone Advertentiën per regel 221/» cent Ingezonden Mededeelingen dubbel tariei Bij contract belangrijke reductie Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling - van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents Dit nummer bestaat uil IWEE Bladen EERSTE BLAD. Strijd om de leiding. Er wordt in onze Sleutelstad thans een strijd gestreden, die slechts wei nig rumoer maakt. Het gros van de bevolking wordt het nauwelijks ge waar. En toch is het een strijd, die be- teekenis heeft voor onze stad niet al leen maar voor heel het land. Wij bedoelen den strijd om de lei ding van het Academisch Ziekenhuis. Maar, zal. men zeggen, er is geen strijd; er is slechts reorganisatie. Daarop willen wij opmerken, dat juist deze vorm van strijd de felheid van bewegen het best doet uitkomen. Onze Antirevolutionaire Rotterdam mer had dezer dagen een uitvoerig ar tikel over dit geval, blijkbaar geschre ven door iemand die uitstekend op de hoogte 'is met de geheele geschie denis. Wat is het geval? Mej. S. G. Heidema, die sedert 1 Dec. 1924 Directrice van deze inrich ting is, gaat met 1 Maart deze verla ten wegens opheffing van haar functie. Waarom? Sedert Dec. 1925 is aan de inrichting een administratief Directeur ver bonden, die werd benoemd tegen uit drukkelijk verzoek van den Bond van Geneeslieeren-Directeuren van Zieken inrichtingen in. Hoe bekwaam deze administrateur-Direct! ook moge zijn op administratief gebied de man is officier geweest de verple ging der zieken kent hij niet. Dat nu is voor de menschen van het vak het voornaamste. In een zieken huis gaat het om de zieken. Het belang van de patiënten is hoofdzaak, daarnaar moet alles zich schikken. Dat belang komt niet alleen uit in de behandeling van de zieken, maar bovenal in de opleiding en de leiding van het verplegend personeel. Wan neer 'dat uersoneel niet de lijn van een deskundige volgt, dan zullen de patiënten laarvan. de nadeelen onder vinden. In bedoeld stuk wordt dit alles breeder ontwikkeld. Nu zijn hier twee zaken die om den voorrang strijden. In een inrichting als het academisch ziekenhuis, een millioenen-bedrijf, komt het ook op economie aan. Lest inen den nadruk op de geneeskundi ge bekwaamheid dan moet de econo mie niet vergeten worden. Omgekeerd, wanneer men administratief juist beheer begeert, dan moet men de hoofdzaak, de medische bekwaam heid. recht doen wedervaren. Het is dit laatste dat naar men meent in het gedrang komt. Men vreest en naar ons inzien terecht dat de medische zijde, en dan meer benaald de practische verpleging, de leiding van het personeel in het ge drang komt. Hier nu schuilt de kern der zaak weg achter wat men meent, dat de veiligheidsklep voor dat gevaar zal zijn. Het ziekenhuis is immers Acade misch Ziekenhuis. D.w.z. dat de Professoren daar hun practische les sen geven aan de medische studenten. Deze professoren, zoo meent men, maken het overbodig, en ongewenscht zelfs, dat een Geneesheer-Direc teur aan het hoofd staat. Zijn wij goed ingelicht, dan is indertijd de benoe ming van een Directrice-Verpleegster ook daaraan te danken geweest. Wat staat nu echter te vreezen? Dat de heeren Professoren ieder voor eigen afdeeling zullen zorgen, daar heer en meester zijnde, wat door de ondeskundigheid van den Directeur niet anders kan, het belang van het geheel onvoldoende in het'oog vatten. Hun belang is immers in de eerste plaats het Professoraat? Ook zonder opzettelijk minder aandacht te be steden aan het andere gaat het hart naar het eerste uit. Hier ligt naar wij meenen dan ook des Pudels Kern. Het Academisch Ziekenhuis wordt op deze wijze gemaakt tot een onder deel van de Academie en verliest voor een deel zijn groote beteekenis van ziekenverplegingsinrichting waar al les draait om het belang der zieken. Het is noodig om daar nog eens weer de aandacht op te vestigen. STADSNIEUWS. LEZING VAN PROF. DR. TH. WIEGAND OVER MILETE EN DIDYMA. Gisteravond hield in het Rijksmu seum van Oudheden alhier Prof. Dr. Theodor Wiegand, directeur van het Museum van Oudheden (AntiquariiinD te Berlijn en bekend om zijn opgra vingen in Klein-Azië, een lezing over Mileteen Didyma. Spr. begon met een overzicht te ge ven van de opgravingen in het Wes ten van Klein-Azië, die aldaar sedert 18y9 plaats hebben, achtereenvolgens te Pergamus, Magnesia, Priene, waar een geheele Hellenistische stad werd blootgelegd, Milete, een der grootste handelssteden van Klein-Azië en Di- dyma met den tempel van Apollo. De stad Milete aan de Meander lag vroeger aan zee; thans is zij 10 K.M. van het strand verwijderd; zoozeer is de zeeboezem daar dichtgeslibd. Spr. liet achtereenvolgens lichtbeelden zien van de verschillende gebouwen dier stad, die zijn opgegraven: de sy nagoge, de thermen, verschillende markten, zooals voor koren en olie, het prytaneion, waarin de heilige haard met het eeuwige vuur, 't raad huis met 500 plaatsen. De staatsmarkt was 33.000 M2. groot en omringd door groote magazijnen; uit de opbreng sten dezer markt werd de Apollotem- pel te Didyma betaald. Aan weerszijden van de haven staan twee groote leeuwen evenals in Lindau aan de Bodensee. Heeft de laatste leeuw echter slechts decoratie ve beteekenis, die te Milete hadden practische beteekenis, in hun muilen droegen zij kettingen waarmee de haven kon afgesloten worden. Rechts van den ingang der stad be vond zich een waterbron, opgericht ter eere van Keizer Augustus na den slag bij Actium, verderop het heilig dom van Apollo Delphinios, waar een groot aantal inscripties gevonden zijn, betrekking hebbende op den ri tus, verdragen, oorlog en vrede, door trekken van troepen, slavenrecht, enz. Vanuit dit heiligdom werden ook de talrijke kolonies, door Milete gesticht, uitgezonden. Het- raadhuis, dat naar de zonzijde vensters bevat, dateert uit den tijd van Antiochus IV Epiphanes; een groot badhuis uit de eerste eeuw na Christus. Tot de markt gaven 3 deuren toe gang; de bouworde is Romeinsche barok, zooals men het zou kunnen noemen, uit den tijd van Marcus Aurelius. Het theater van Milete is het groot ste van Klein-Azië; hij een frontbreed- te van 140 M. heeft het een omtrek van V- K.M.; het kan 32000 personen bevatten; en is met prachtige figuren, zooals van de Muzen en Orpheus ver sierd. Spr. wees voorts op de regel matige straten van Milete, waarvan reeds in den tijd van Pericles de grond slagen gelogd werden. Wanneer wij van Milete 15 K.M. langs de kust gaan, komen wij langs het Duitsche Expeditiehuis, dat aan den oorlog ten offer gevallen is, te Didyma, met zijn beroemde heilig dom van Apollo, een marmeren bouw werk dat 108 M. lang en 55 M. breed is, met 120 Ionische zuilen, die 19^ M. hoog waren. Bij deze opgravingen stootte men op een Christelijke Kerk uit den tijd van keizer Justinianus, die boven de ruïnen vran den door een aardbeving verwoesten tempel ge bouwd Is. Het heiligdom van Apollo, zooals men dat uit de overblijfselen heeft kunnen reconstrueeren, vertoont zeer veel overeenkomst met de Madeleine- kerk te Parijs. Een dankbaar applaus beloonde den spreker voor zijn interessante voor dracht. WAT WETEN WIJ VAN DEN MENSCH? Gisteravond heeft mej. prof. dr. T. T a m m e s, hoogleerares in de Gene tica aan de Universiteit te Groningen in het Botanisch Laboratorium alhier voor de Nederlandsche Genetische Vereeniging een voordracht gehou den over: „Wat weten wij van den mensch". Spreekster begon met op te merken dat de titel van haar voordracht beter •had kunnen luiden: „Wat weten wij niet van den mensch", want wij mo gen individueel de waarde van den mensch voor de samenleving kunnen bepalen, van zijn waarde voor het na geslacht weten wij nog niet zoo heel veel af. Sir. betoogt vervolgens dat onveranderlijke erffactoren de eigen schappen van het individu beheer- schen, maar dat de omstandigheden die erffactoren al dan niet tot uiting laten komen en dat ook de mate van dit tot uiting komen afhankelijk is van de omstandigheden, zooals spreek ster met voorbeelden nit de planten en dierenwereld aantoont. In het bij zonder geldt dit voor de geestelijke eigenschappen, die per saldo beheer- schen hetgeen de mensch kan pres- leeren. Spr. wijst er vervolgens op, dat men in de laatste jaren een aantal erffac toren heeft kunnen vaststellen. Indien wij echter alle erffactoren van een individu konden vaststellen, dan nog zouden wij dat individu niet geheel -uiuen omdat er tal van erffactoren zijn, die eerst in het nageslacht tot uiting komen. Spr. noemt de z.g. recessieve erffactoren, die in een be paald individu niet tot uiting komen, omdat andere erffactoren domineeren. Lllauwe oogen bij den mensch b.v. zijn het gevolg van deze recessieve erffactoren. Letale erffactoren komen voorts tot uiting, indien zij voorko men in beide individuen hij paring, en hebben dan tot gevolg dat de vrucht niet tot ontwikkeling komt of het nakomelingschap zoodanig de fecten vertoont, dat het hieraan spoe dig te gronde gaat. Bij den mensch uiten zich dergelijke letale erffacto ren door afwijkingen in het ske let. vooral in handen en voeten. Spreekster noemt voorts nog de z.g. remmingsfactoren, die andere facto ren beletten tot uiting te komen, ter wijl eigenschappen in het leven geroe pen door bepaalde factoren, weer door andere kunnen worden „overdekt" Ten slotte staat Spr. stil bij de z.g. polymere factoren, die in dezelfde richting werken en elkaar kunnen verstikken en vooral van belang zijn voor het nakomelingschap. Spreekster betoogt vervolgens, dat de onderzoekingen der latere jaren hebben geleerd, dat de eigenschappen van het individu niet worden be- hcerscht door alle aanwezige erffac toren tezamen maar door bepaalde complexen, waarin de z.g. grondfac- Loren van fundamenteele beteekenis zijn en het geheele complex vernieti gen indien zij afwezig zijn. Tenslotte staat spreekster nog stil bij liet verschil in eigenschappen van man en vrouw en zij betoogt, dat in elk individu de factoren van beide ge slachten in aanleg aanwezig zijn, mnar niet tot uiting komen. Na er op gewezen te hebben, dat de besproken erffactoren in de kerncel zetelen en dat wij nog weinig afweten van mogelijke erffactoren, die in het cel-protoplasiila voorkomen, behan delt spreekster nog de vraag wat de waarde is van den mensch voor de sa menleving en voor het nageslacht en dat wij, gezien de talrijke erffactoren, zij komt tenslotte tot de conclusie, die nimmer tot uiting komen, bijzon der voorzichtig nmeten zijn in ons oordeel over den mensch. HET AUTO-ONGELUK BIJ DE HAAGSCHE SCHOUW. De Haagsche Rechtbank heeft gis teren vrijgesproken den chauffeur O. 1'. A„ wonende te Iseghem (België), beschuldigd van het veroorzaken van dood door schuld, n.l. het aan zijn schuld te wijten hebben, dat op 2 Augustus j.l. de door hem bestuurde automobiel bij de Haagsche Schouw, onder de gemeente Oegstgeest in aan rijding is gekomen met een Holland- schen Ford-wagen, bij welke aanrij ding een meisje werd gedood en twee dames en een heer vrij ernstig wer- deh gewond. Het O. M. had tegen ver dachte 4 maanden gevangenisstraf geëischt. Raadsman van verdachte was mr. Roeper Bosch, die naar men zich zal herinneren bij de behandeling de zer zaak de film in de rechtszaal in troduceerde, om de onschuld van zijn cliënt aannemelijk te maken. LEIDSCHE SPAARBANK. Bij de Leidsche Spaarbank is in de maand Januari ingelegd 380.286,38 en terugbetaald 299.223,87, terwijl 167 nieuwe inleggers zijn ingeschreven en 71 boekjes geheel werden uitbetaald. Het tegoed der 16.285 inleggers be droeg sinds Januari 6.798.477,20, hier onder begrepen de bijgeschreven ren te over het jaar 1927. UITVOERING LEIDSCH POLITIE- MUZ1EKGEZELSCHAP. De avond, dien het Leidsch Politie- muziekgezelschap gisteren in de Graanbeurs aan de donateurs en kunstlievende leden heeft aangebo den, is in alle opzichten schitterend geslaagd. Het programma was dan ook heel mooi in elkaar gezet en was over 't algemeen zeer hoogstaand. Nadat een openingsmarsch gebla zen was, sprak de voorzitter, hoofd agent J. Dragt, een kort openings woord, waarin hij alle aanwezigen hartelijk welkom heette, speciaal den waarn. commissaris, den heer Bal- i'oort, en de leden van het Leidsch Muziekgezelschap „Con Brio", die het laatste gedeelte van het programma voor hun rekening hebben genomen. Spr. dankt de donateurs en dona trices voor hun steun in het afgeloo- pen jaar en spreekt den wensch uit, dat degenen, die nog geen donateur zijn, zich hedenavond zullen opgeven. Spr. dankt den heer Duval voor het feit dat hij het gezelschap in con tact gebracht heeft met „Con Brio" en besluit met allen een genoeglijken avond toe te wenschen. Daarna werd begonnen met de af werking van het programma. Het eer ste gedeelte werd ingenoiren door muziek van het Leidsch Politieinu- ziekgezelschap. Achter elkaar werden een zestal nummers uitgevoerd. Een oprecht woord van lof i hier zeker wel op zijn plaats. Het blijkt steeds meer, dat het gezelschap zich kan rangschikken onder de beste corpsen van Leiden, wat zeker voor een niet gering gedeelte te danken is aan de bekwame leiding van den directeur, den heer Bolderdijk. De nummers die werden uitgevoerd getuigden van goede studie en waren „af". Het pu bliek betuigde zich in zijn applaus dan ook zeer dankbaar. Vlak voor en vlak na de pauze tra den een tweetal humoristen op, het duo Helleman en Laman, die door hun inderdaad geestige voordrachten de aanwezigen prachtig bezig hielden. Achtereenvolgens gaf het duo: Het gesprek in de lucht, Twee steunpila ren van 't Vreemdelingenverkeer en Vrouw Schetter voor den Commissa ris of de verdrukte onschuld. Vooral de eerste voordracht was bijzonder geestig omdat ze verschillende eigen aardigheden van de gemeente Leiden in een bespottelijk daglicht stelde. Met een langdurig applaus wer len de humoristen telkens beloond, wat dan ook inderdaad wel verdiend was. De rest van het programma werd verzorgd door het Leidsch Muziekge zelschap „Con Brio", waarvan de aanwezigen echte heerlijke kunst te genieten kregen. Weldadig klonken in de stilte van de overvolle zaal de tonen van de strijkmuziek na het la waai van de pauze. Uit het applaus dat ten slotte bij een der laatste num mers bijna tot een ovatie aanzwol bleek duidelijk hoe het publiek deze zuivere kunstuitingen apprecieerde. Een vioolsolo van den leider van het gezelschap, dat getuigde van een bijna volmaakte techniek, oogstte zeer veel bijval. Het geheele optreden werd een volledig suces. Aan de eeni- ge dame van het gezelschap werden bloemen aangeboden, terwijl het Leidsche politiecorps haar dank aan het geheele gezelschap uitte door den leider een prachtige krans aan te bie den. Na de pauze waren nog bloemen aangeboden aan Mevrouw Bolderdijk, waarbij de Voorzitter enkele woorden van hartelijken dank sprak. We kunnen niet anders dan het Leidsche Politiemuziekgezelschap ons compliment maken voor de inrichting van dezen avond. De zaal was overvol. Zooals we reeds gezegd hebben was aanwezig de waarnemend commissaris van po litie de heer Balfoort. Tevens waren aanwezig verschillende leden van het bestuur van het Studentenmuziekge zelschap „Sempre Crescendo". Belangrijkste nieuws iu dit Nummer. PROF. MR. VAN DER VLUGT. Naar wij vernemen is de toestand van den oud-hoogleeraar, Prof. Mr. van der Vlugt, die, na kort gel-eden in het Diaconessenhuis alhier een operatie te hebben ondergaan, te zijnen huize verpleegd wordt, thans minder gun stig. Er tred enn.l. temperatuursver- hoogingen op. ORTHOPAEDISCHE KLINIEK. Naar de Tel. verneemt, zal spoedig een aanvang worden gemaakt met den bouw van de alhier op te richten or- thopaedisch-chirurgische kliniek. De ingebruikneming zal naar alle waarschijnlijkheid reeds in den loop van dit jaar kunnen geschieden. In de kliniek kunnen kinderen uit het geheele land worden opgenomen. WETENSCHAPPELIJKE FILM. Wij verwijzen onze lezers naar de advertentie in dit nummer betreffen de den wetenschappelijken film, wel ke a.s. Donderdag in het Luxor-Thea- ter vertoond wordt. Voor verdere bijzonderheden zie men de advertentie. Uit het kantoor van de Leidsche melkinrichting „De Landbouw" is hedennacht een bedrag van 7 ont vreemd. De dief heeft zich waarschijnlijk la ten insluiten. De politie stelt een on derzoek in. GEVONDEN VOORWERPEN. Lipssleutel, Lipssleutel aan koperen ring, huissleutels, gouden deksel van een ring of medaillon, slobkous, hand schoenen, portemonnaie met inhoud, portemonnaie (ledig), ijzeren ketting met ring waaraan 9 sleutels, dames ceintuur, zilveren aanhanger met steentje, speldenkussen, handle van een motorrem, spatzeiltje, 2 nieuwe rijwielbuitenbanden, steeksleutel, dou blé bril, werkschort, radeerstift, da- mestaschje met inhoud, auto-spiegel, zilveren dameshorloge, auto-signaal hoorn, gouden speld met pareltjes, blauwe jongensmuts, schooltasch van Henk de Ru, rozenkrans in etui. zilve ren boekenlegger, reticule niet inhoud, sigarettenpijpje, koperen dop van een rijtuigas, zak knikkers, ijzeren ge wicht, doos met kieeding, zilveren hor loge aan zwart bandje, rijwielbelas- Binnenland. Het zilveren jnbüeum der Rijksver zekeringsbank. Prof. Th. Wiegand over de opgra vingen te Milete. De Belgische chauffeur, die het auto-ongeluk aan den Haagschen Schouw veroorzaakte, vrijgesproken. Buitenland. De arbeidersregeering in Noorwe gen zal de volledige ontwapening van het land voorbereiden. Een boerenopstand in Zuid-Rus land. Dom Desiderics Lenz te Benron overleden. tingplaatje in etui, bruine boodschap- pentasch inh. ondergoederen, zakmes, rozenkrans, eenige balken, kosteloos rijwielbelastingplaatje, zwarte wollen das, lapje vitrage, etui met schrijfbe hoeften, bruin lederen motorhand schoen, rijwielreflector, paspoort van M. van Gelderen, blauwe jongenspet, vel spaarzegels van J. van Rijn, da- mestaschje van Hetty Haspers, stel- schroef van een ijzerzaag, handkoffer, inh. werkgoed, 44 halve centen, slin ger van een auto, witte damesblouse, bruin kinderschoentje, atlas en tee- kenboek van C, Brandt, eendvogel, en honden. Gevonden in de Electrische Tram (Stadslijn): Parapluie, paar dameshandschoe nen. Gevonden in den autobus Boskoop- Leiden: Bruin lederen portemonnaie, inhou dende plm. 16. Terug te bekomen en inlichtingen te verkrijgen ten politiebureele alhier el- ken werkdag, behalve Donderdag en Vrijdag, tusschen 1 en 3 uur n.m. BURGERLIJKE STAND. Geboren: Sara, dv. A. Disseveld en M. Hemerik. Hendricus Johannes, zv. A. J. van Munsteren en C. Cam- bier. Jan, zv. J. Boer en A. v. d. Knijf. Eduard, zv. A. P Gortzak en A. M. J. Verge. Roelf Jan, zv. L. Hofman en A. J. v. d. Beek. Dirk. zv. J. van 't Zand en M. Verbiest. Alexander Johannes, zv. F. H. Friesema en A. M. Slewe. Henricus, zv. A. Siera en W. C. van Rossum. Simon, zv. S. Stokkel en W. Teske. Gerarda Franciska, dv. J. de Best en F. de Groot. Johanna, dv. D. v. Oostrum en P. v. Beusekom. Jaco bus Petrus, zv. N. Assendelft en A. Rijfers, Marinus Gerrit, zv. S. Mik en M. Zuiderduin. Jacoba, dv. L. W. v. d. Hoorn en H. van Gerven. Francisca Johanna, dv. J. v. Gerven en M. J. de Laaf. Martin Marie, zv. M. H. C. Brou wers en M. Mikmak. Johannes Jaco bus, zv. J, J. Verhoogt en J. P. de Haas Anna Marius, zv. J. H. Post Uiterveer en A. C. M. van Hofwegen. Cornelis. zv. D. J. van Ginkel en A. M. de Vos. Maria Christa. Corna, dv. L. Schroder en C. E. Bindels. Nicolaas, zv. H. van Leeuwen en M. Vergeer Francina, dv. D. Ligtvoet en M. v. Vliet. Clasina, dv. J. Keijzer en W. v. d. Leek. Geertrui- da, dv. G. Visser en M. Sinkeldam. Cornelia, dv. H. Heesbeen en C. Swertz. Harm Berend, zv. W. C. Ligt voet en C. Kahre. Bastiaan, zv. P. v. d. Plas en N. aan de Wiel. Jacobus Pe trus, zv. H. W. Maas en M. A. Straat hof. Jan Johannes, zv. F. de Jong en E. v. d. Steen. Lena Francina, dochter en Pieter, zoon van G. Bontje en H. Pennenburg. Marinus Johannes, zv. B. Smits en M. E. v. d. Post. Elisabeth Josina, dv. J. P. v. d. Bent en J. Boone. Geertruida, dv. H. de Wolf en C, Trou- wee. Johannes, zv. F. Simons en G. Krispijn. Christiaan Frans, zv. C. P. Versteegen en E. M. Juta. Gehuwd: P. Neuteboom, gesch. en J. v. d. Blij, jd. A. Carton, jm. en J. de Ivonink, jd. H. Guldemond jm. en G. A. Doove, jd. I. v. Tongeren, jm. en W. Schouten, jd. H. Slijkhuis, jm. en J. Stouten, jd. J. G. G. A v. Rooyen, jm. en J. Stolz, jd. Overleden: P. J. H. Riettiens, wedr. 85 jaar. S. J. Romeyn, zoon 2 weken. H. Laman, zoon 3 jaar. A. P. Cattel, dr. 77 jaar. G. v. d Spek-de Bruin, vr. 58 jaar. C. L. H. Kriek-Staf- leu, wede. 64 jaar. W. v. Beelen, vr. 59 jaar. A. Baalbergen-Passckier, vr. 62 jaar. W. J. Lente, man 53 jaar. S. Schellingerhout, zoon 8 mnd. L. Gerte naar-Veilbrief, vr. 27 jaar. F. J. van Gerven, dr. 2 dagen. H. Reinders. dr. 44 jaar. J. J. v. Berkel. dr. 2 mnd. A. C. Draper, jd. 67 jaar. C. Dirkse, zoo 22 jaar. P. Akkerman, man 59 jaar. C. Meerburg, jm. 54 jaar.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1